N°. 133
137° Jaargang.
1894
Donderdag
7 Juni.
FEUILLETON.
Moeder's lieveling.
Daze courant verschijnt d a g a 1 IJ k
mat uitzondering van Zon- an Feestdagen.
Prjjs per kwartaal in Middelburg en per post franco 8;-=}
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën s 20 cent per r*gel£ Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alia
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere rsgel meer f 0,20. Groota letters worden berekend naar plaatsruimte;
Reclames 40 cent per regel.
Middelburg 6 Juni.
Soe dicht Arthur zich is bet laatste uur by
A-letteren en Kunst.
ONDERWIJS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
TV&ldepar kou geen woord uitbrengen en
niiiihijti \mm courant.
Thermometer.
Middelburg 6 Juni. 8 u. vu*. 60 gr.
m. 12 u. 64 gr., av. 4 n. 66 gr. F.
Verwacht verand. wind.
Agenten te VlissingenP. G. de Vey Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij,
te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzex en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën
aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgk Van Ditsiae, te Rotterdam, db Gebb. Belintante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Daube Cee., John F. Jones, opvolger,
Advertentiëo
moeten des namiddags te één utur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen^
Ook het Vaderland en het anti-revolution-
naire blad de Nederlanderhoofdredacteur jhr
mr A. F. de Savornin Lohman, bespreken het
gebeurde met deu heer J. Waale, directeur
uitgever der Z. Nbde.
Het Vaderland meent dat adressant eigenljjk
bg de Tweede kamer aan een verkeerd kantoor
is. Wanneer de zaken zich hebben toegedra
gen, zooals door hem wordt verhaald, dan is het
de vraag ot dit niet een geval is van weder
rechtelijke vi'ijheidsberooving, dat aanleiding
kan geven tot eene strafvervolging tegen de
autoriteiten, die haar hebben gelast. Het is
reeds quaestieus, of de aanvankelijke weigering,
om den berichtgever te noemen, was eene
weigering om getuigenis der waarheid af te
leggen. Immers bp het bijjkbaar bjj de justitie
bestaande vevmosden, dat een raadslid de
geheimen der zitting had verklapt, welk feit,
zoo het bewezen was, geacht werd eene straf
vervolging ten gevolge te moeten hebben, was
de verklaring, dat de berichtgever geen raads
lid was, een voldoende getuigenis. Neemt men
echter aan, dat de weigering, om nader den
man te noemen, die wel het bericht had aan
gebracht, grond kan opleveren voor gijzeling,
dan had toch naar art. 68 Sv. die gijzeling
terstond moeten zjjn opgeheven, toen de naam
was genoemd (men mag in de gyzeling worden
gehouden, »totdat men aan zgne verplichting
zal hebben voldaan.") Ware de adr. verdacht
geweest van het afleggen van eene valsche
verklaring, m. a. w. van het misdrgf van
meineed, dan had op dien grond tegen hem
eene strafvervolging op touw moeten zgn gezet,
maar had men hem niet eenvoudig in de gjjze.
ling moeten houden.
De vraag in hoeverre de door adr. ondergane
bejegening met de vrjjheid der pers te rymen
is, kan in deze, naar het oordeel van het Va
derland, geheel buiten beschouwing big ven.
Het is hier niet om een privilegie der pers te
doen, maar om de door de grondwet gewaar
borgde persoonlijke vrgheid van alle burgers
zonder onderscheid. Had het berichtje in de
Z. N. op zichzelf een strafbaar feit uitge
maakt, dan had het aan den uitgever gestaan
öf zgn berichtgever te noemen, öf zelf de ver
antwoordelijkheid op zich te nemen. Hier
betrof het een misdrgf, dat men op grond van
dit berichtje vermoedde te zgn begaan, en
waarnaar men onderzoek wilde doen bg den
man, die het berichtje in zjjne courant opnam.
De vrgheid der pers wordt daardoor niet aan
getast, en er is zelfs niets tegen te zeggen,
als men zich slechts houdt binnen de grenzen,
door het Wetboek van Strafvordering geBteld.
Maar het overschrijden dieT grenzen is eene
aanranding der vrgheid, onverschillig, of zjj
can persman of een ander overkomt.
De Nederlander gaat vreeseljjk te keer
tegen de rechtbank te Zierikzee en meent
dat de gepleegde vrjjheidsberooving is in
fl agranten strijd met de wet. Men
kan op die wjjze een hoop getuigen eiken dag
44.
Vit het Duiïsch.
TAN
R, VON DER ELBE.
"Veronika zou nu echter eerder geneigd zgn
zich naar de wenschen van haar vader te
schikken en toen Waldemar voor het huis
der Müllers Tan den bok sprong, overhandig
de hg Frits, die naast hem had gezeten, de
teugels, met het bevel om te blgven wachten,
daar hg spoedig terug zou komen en nog
verder moest.
De dochters werden door de moeder ont
vangen met den uitroep »Waar is Veronika
De blik van Arthur sprak dezelfde vraag uit
en Antonie antwoordde bedeesd »Niet mee
gekomen."
Geen van de meisjes durfde er iets bgvoegen,
dat betrekking had op den twist tusschen de
verloofden.
Waldemar begroette mevrouw Von Muller
beleefd en verzocht toen den luitenant om
een onderhoud.
»0, daar hebban wg den bemiddelaar
dacht Wilhelmine en ging gerustgesteld met
hare dochters in de eetkamer.
Arthur opende de deur van zgn kamer; de
lamp stond nog op de tafelby bad gaarne
achter slot en grendel zetten. Wordt iemand
gedurende de instructie vermoed de waarheid
te verzwggen, hetgeen iets geheel anders
is dan weigeren getuigenis der waai huid af
te leggen" dan is daar op dat oogenblik
niets aan te doen, maar moet men hem op de
openbare zitting onder eede hooren. Liegt
hg dan en kan men dat bewjjzen, dan wordt
hg daarvoor gestraft.
Het blad hoopt in het belang der
justitie zelve dat zulk een enorm
feit als in dit stuk wordt medegedeeld, bljj-
ken zal bezgden de waarheid te zgn. De
rechterljjke macht is er niet, om de oppositie
tegen een burgemeester den kop in te drukken.
Een feit als het bovenstaande zou, indien
het waar is, geheel passen in de slechte en
willekeurige rechtspleging der vorige eeuw.
Wg meenen dat deze zaak, die door de
betrokken partjj als een cause celèbre wordt
voorgesteld, moeilgk van verre te beoordeelen
valt en allerminst op grond van de, wellicht
niet van eenzgdigheid vrg te pleiten, voorstel
ling, die een der partgen daarvan heett gegeven.
Wat men weet en wat men niet weet" geldt
ook vooral van het daarbg voorgevallene.
Voor een zaakrgk en deskundig betoog als
dat, door de N. R. Crt. en het Vad. is
geleverd, was alleszins aanleidingdaarbg kon
men zich op algemeen standpunt plaatsen.
Voor aanvallen, zooals de Nederlandenzich
veroorlooft, is geen reden, zoolang men niet
alles weet, niet goed op de hoogte is van de
daden der beide partgen, van hetgeen op
goede gronden voor waarheid wordt gehouden,
tal van kleine bijzonderheden niet kent, die in
een kleinen kring algemeen bekend maar
daarbuiten voor velen verborgen zgn, en vooral
wanneer men niet weet de motie
ven, waarop de beslissing der recht
bank berustte. Misschien geeft hot ver
zoek van den heer Waale aanleiding dat
daarover meer licht opgaat.
Voor het overige meenen wg dat de pers
hier geheel huiten staat; alleen zou daaruit
door vele harer dienaren de leering kunnen
getrokken worden dat in tal van gevallen
meer bescheidenheid zeer gewenscht is, wat
baar in de oogen van 't publiek zeker zou
doen rjjzen.
De uitslag der Dinsdag gehouden aanvul
lingsverkiezingen voor de T weede ka
mer is dat in het district
Utrecht gekozen is jlir mr A. P. C.
van Harnebeek (L oud-lid der kamer, die
tegen de kierechtuitbreiding der vorige regee
ring was) met 1284 van de 2254 uitgebrachte
stemmen.
Op den heer A. L. W. Sejjffardt, oud-minister
van oorlog (L voor), waren 617 en op den heer
J. H. de Waal Malefgt (A R voor274 stem
men uitgebracht.
Bg de stemming op 15 Mei werd ge
overal licht. De zorgelooze luitenant had veel
overeenkomst met zjjn moeder en was overtuigd
dat Veronika de zaak niet tot het uiterste zou
dryven. Toen hg echter het gezicht van zgn
zwager aanzag, ontwaarde hg daarop een zeer
sombere uitdrukking.
»Mgc vader heeft dezen brief uit Berljjn
ontvangen. Erkent gjj de waarheid der daarin
bevatte bewering?" vroeg Waldemar zonder
den stoel, dien Arthur hem gaf, aan te nemen
en reikte den doodelgk ontstelden luitenant
den brief van den agent over.
Een blik op de onderteekening was vol
doende. Hjj zag den gapenden afgrond vóór
zichdoch zich geweld aandoende, las hg den
brief door en riep toen op schorren toon
»Het verpanden der meubels is onwaar 1"
Daarop vertelde hg wat er bg dat bezoek
van Schmeling voorgevallen was en hoe de
bewering dat hg die voorwerpen in pand zou
aangeboden hebben, een wraakzuchtige leugen
van den bedreigde was.
>Het verheugt mg dat dit punt althans
een weinig opgehelderd is," zei Waldemar,
nog altgd even ernstig, »gg zult evenwel be
grgpen dat mgn vader, wien gg de verzeke
ring gaaft dat gg geen schulden hadt, diep
gekrenkt is. Hg zal, gel ijk de agent ver
langt, langs telegraphischen weg dezen wissel
honoreeren, doch wenscht teven» uwe verlo-
ving af te breken,"
kozen de heer J. N. Bastert (C tegenmet 1542
van de 2503 ultgebri» elite stemmen.
Op de heeren A. IM-ny&elkamp (A vooren
Van Beuningen (L voor) werden respectievelijk
556 en 396 stemmen uitgebracht.
Bg de verkiezing op 10 April stemden
3627 van de 4366 kiezers en werden gekozen de
heeren jhr mr W. Roëll (L tegen) met 1964
en mr W. H. de Beaufort (L tegen) met 1867
stemmen, terwjjl op de heeren A. Brummel-
kamp (A voor) 1029, dr Schaepman (K voor
998, J. Duyvis (L voor) 664 en H. A. van
Beuningen (L voor) 608 stemmen waren uit
gebracht.
Alkmaar gekozen is de heer mr A. P.
de Liange (L., tegenstander van finale kies
rechtuitbreiding) met 1961 van de 3100 geldig
uitgebrachte stemmen.
Op den heer mr H. J. Smidt, oud-minister
van justitie, waren er 1075 uitgebracht.
Bg de herstemming op 25 April
werd de heer mr W. van der Kaay (L tegen)
gekozen met 2291 van de 3832 uitgebrachte
geldige stemmen.
Op den heer mr M. W. F. Treub (R voor)
waren er 1587 uitgebracht.
Bg de stemming op 10 April waren
uitgebracht 3134 stemmen en verkregen de
heeren mr W. van der Kaay 1427, mr M. W.
F. Treub 1205 en mr J. A. van Gilse (R voor)
483 stemmen.
Door den uitslag dezer verkiezingen is de
verhouding in de Tweede kamer thans dat er
zgn 53 tegenstanders en 46 voorstanders van
de finale kiesrechtuitbreiding.
Thans moet er nog een verkiezing plaats
hebben in het district Eist.
De centrale liberale kiesvereeniging in het
kiesdistrict Eist heeft candidaat gesteld voor
de Tweede kamer den heer E. D. de Meester.
De heer De Groot maakt in de Amst.
bladt n bekend dat zgn Nederlandsch Opera
blyft bestaan en dat zgn gezelschap 1 Sept. in
het Paleis voor Volksvlijt zal optreden.
-Turner's beroemd schilderyOud Italië
is door een groep amateurs voor het Louvre
aangekocht voor 8000 pd. st.
Te Leipzig is op 77 jarigen leeftgd ge
storven Wilhelm Roscher, de beroemde staat
huishoudkundige.
Het vergelijkend examen voor de machi-
nistenschool te Hellevoetsluis is thans ten einde.
In 't geheel werden 84 candidaten opgeroepen,
daarvan kwamen 5 niet op, 2 waren te klein,
33 werden door li haamsgebreken afgekeurd,
zoodat 44 aan het examen hebben deelgenomen.
Er zgn 15 plaatsen open.
Geslaagd zgn o. a. als n° 3 W. C. Linscboten
van Amsterdam, n° 6 J. A. Jeronimus van Ant
werpen en n° 14 E. L. L. Nolson van Westdorpe,
Te Amsterdam slaagden voor akte vrye-
en ordeoefeningen de dames A. M. R. de Liefde
en M. J. M. van Oostveen, beiden van Am
sterdam.
die beslissing gevoeld had, trof dit gezegde
hem toch als een donderslag. Dat dit moest
geschieden op verlangen van den ouden heer,
die zoo gezien was in zgn kring. Dat was
vreeselgk! Hg voelde zjjne knieën knikken
en ging, zonder te weten wat hg deed, op
den rand van zgn bed zitten. Allerlei ge
dachten dwarrelden door zjjn brein.
In dit hachelyke oogenblik, nu zijn jjdelheid
geheel gefnuikt was, liet zgn zelibeheersching
hem geheel in den steek. Hjj begon te bere
kenen dat Veronika hem toch zou verstoeten;
al wees hjj het aanbod van haar vader vaD
de hand. Dat tooneel aan de rivier had haar
nog meer gekrenkt dan hem. D&ar was aan
het licht gekomen, hoe hemelsbreed zg van
elkander verschilden. Een innige gemeenschap
als die ooit zou bestaan hebben, was voortaan
onmogelyk. Er waren getuigen bjj den twist
geweest en reeds ter wille van die lieden
konden zjj aan geen verzoening denken.
Deze voor de hand liggende reden bedekte
die van den wissel. Wanneer bij de betaling
daarvan afwees, had hg niets dan het geld
zjjner moeder, dat hg ter wille van zich zelf
ontzien moest.
vWat drommel!" dacht hg, »die rjjkaard
kan mg best eenige vergoeding geven voor
al dat gezanik 1" Het was toch wel gemak.
Ikelgk dat hg op die manier van Schmeling
afkwam. Waarom zou hjj zich groot houden
zaak was n# took pen maal bedorven, Hjj
Met de nachtboot Prins Hendrik van de
Zeeland kwam heden, Woensdag, morgen te
Vlissingen aan prins Francis van Teek,
vergezeld door kapitein Mac-Mahon en eene
deputatie van officieren, welke met den aan-
sluitenden sneltrein, waarin te hunnen be
hoeve twee coupé's waren gereserveerd, de
reis naar Berljjn voortzetten om bg den
Duitschen keizer hunne opwachting te gaan
maken.
Aanstaanden "Vrijdagmiddag te 3 uren ver
gadert de gemeenteraad van Vlissingen. In die
itting is aan de orde de benoeming vau een
kweekelinge in de nuttige handwerken aaD
school B en het verleenen van eervol ontslag
aan mej. C. J. van Dishoeck als onderwjjzeres
aan school F.
Verder komen ter tafel voorstellen van burg.
en wet tot onderhandschen verkoop van enkele
perceelen gemeentegrond tot het indienen van
een nader adres aan de 2e kamer der staten-
generaal, in zake de voormalige Marinehaven
tot goedkeuring van een staat van ontheffingen
inzake den hoofd, omslag dienst 1893tot het
doen van af- en overschrjj ving op de gemeente-
begrooting voor 1893; tot beschikking over
den post voor onvoorziene uitgaven dienst 1893
en tot het verleenen van vergunning aan H.
Wegeling voor het uithangen van een reclame
bord en zonneschermen.
Uit Goes schrjjft men ons
Met spanning was de dag der uitvoering van
de cantate M. A. de Ruyter in weerwil der
vele repetitie's te gemoet gezien5 Juni was
werkelgk een événement voor ons klein
plaatsje.
Eenige honderd kinderen met stralende ge
zichten op het tooneelmet stralende gezichten
want zg waren aan het woord, voor hen waren
die honderden opgekomen. Stampvol was de
groote zaal der sociëteit V. O. V., bereidwil
lig voor dat doel afgestaan.
De avond werd geopend met eenö ouverture
van Von Weber, voortgezet met eene kleine
cantate voor een en meerstemmig kinderkoor
De schoonste feestdag, (moeders jaardag nl)
van Cath. van Rennes en waarin de sopraan
solo op uitstekende wgze gezongen werd
door de jonge juffrouw M. R. en de af-
deeling vóór de pauze werd besloten met den
Kriegsmarsch der Priester van Mendelssohn,
Maar hoe goed de uitvoering ook was
het publiek bleef koel. Om Michiel de Ruyter
was men gekomenhet andere was maar
toegift.
Na de pauze, daar zaten ze op één rjj
Michiel, vader en moeder De Rugter, en de
barre Bruinvis. En of ze hun best deden.
Vlekkeloos was de uitvoering natuurlgk niet;
het waren kinderen van heel verschillenden
leeftgd, onderscheiden van aanleg en ongelyk
in ontwikkeling. Dit in aanmerking nemende,
zal de heer Lysen, de componist, zich kunnen
voorstellen, hoeveel moeite het gebost moet
hebben om de uitvoering zoo van stapel te
doen loopen.
Het publiek was dan ook niet karig in zjjne
toejuichingen. Natuurlgk werd eerst Michiel
hield zich over ai gd dat de Sternberga nooit
iets zouden zeggen van dit aanhangsel van
den vredebreuk en dus sloeg hg met eenigen
moed de oogen op.
.Is uw besluit genomen, Arthur vroeg
Waldemar zacht, daar hg zich bgna schaamde,
dien zwakkeling in verzoeking te brengen,
terwjjl hg hem toch gaarne wilde helpen.
Ook was het hem nooit zoo opgevallen, hoe
veel de broeder op Sylvia geleek, als toen de
nood van het oogenblik den overmoed en de
lichtzinnigheid van het gelaat van den jongen
officier had verdreven.
»Gy zjjt altgd vriendschappeljjk voor mjj
geweest; wat ik u bidden mag, onttrek mg
uw genegenheid niet. Ik neem het voorstel
van uw vader aan en het zg verre van mjj,
een plaats te willen behouden, waar ik niet
meer gewild ben. Ook moet ik ronduit be
kennen dat het gedrag van freule Von Stern
berg heden middag mg zeer gekrenkt heeft."
Bjj deze woorden schoof hg met een beleedigd
gezicht denying, dien Veronika hem gegeven
had, van zgn vinger.
»Dus mag ik die zaak in Berljjn in orde
brengen vroeg Waldemar, terwjjl hg den
ring bg zich stak.
Arthur ontweek blozend zgn blik en ant
woordde »Eet is misschien de kortste weg,
om een ook voor u pjjnljjke zaak snel uit den
weg te ruimen."
geapplaudisseerd en hg verdiende het
maar ook de volwassen solisten, mej. Van D.,
de heeren G. v. d. H. en Chr. S. werden toege
juicht en ook menig koor bracht handen en
voeten bjj het publiek in beweging.
Mej. G. had de zware taak der piano-bege
leiding; en of die aan goede handen was toe
vertrouwd De symphonie had eenige verster
king bekomen in enkele leden der kapel van
den heer Bouwman uit Bergen op Zoom.
Alles te zamen genomen, meenen wg te
mogen zeggen dat de uitvoering der cantate
voor Goes zeer goed geslaagd mag heeten.
De voorzitter der commissie voor de uitvoe
ring, de heer L. J. P. Vermeulen, had eene
aangename taak toen hg achtereenvolgens allen
moest bedanken, die hadden meegewerkt om
de uitvoering te doen slagen.
Achtereenvolgens werden alle kinderen te
zamen, Michieltje, de solisten, de pianiste,
de symphonie-vereeniging, de directeur be
dankt. Michiel kreeg een zilveren horloge;
een andere jongen-solist een aandenken, de
dames bouquetten, de directeur een prachtige
krans. En, natuurlgk, alle kleine zangers en
zangeressen werden onthaald.
Onder het publiek bevonden zich ook de
heeren Hasselbach en Lysen, dichter en com
ponist der cantate. Ook dezen werden door
den voorzitter niet vergeten. »Reeds een paar
maanden achtereen hooren wjj brokstukken
uit de cantate langs de straat zingenda
kinderen zingen die met voorliefde, dit is een
bewjjB, heeren Hasselbach en Lysen, dat gg
goed werk hebt geleverd", zei de heer Ver
meulen. En dat oordeel werd door het publiek
gedeeld dichter en componist werden op het
tooneel geroepen en harteljjk begroet.
De avond werd op waardige wgze besloten
met de jubel-ouverture van Von Weber, waarin
het bekende slot vervangen was door het
Wilhelmus uit de cantate, dat door 300 jonge
kelen krachtig gezongen werd.
Het publiek, waaronder vele niet-Goesenaars,
was dankbaar en, naar men met reden mag
onderstellen, voldaan.
EeDige officieren van den generalen staf,
onder leiding van generaal-majoor Kool, sous
chef van dien staf, zouden dezer dagen
Kapelle Biezelinge bezoeken ter
voorbereiding van manoeuvres in Noord-Bra
bant en Zeeland.
De Zierikzeesche schutters, die hg
den internationalen schietwedstrjjd te Ant
werpen den derden prjjs behaalden, werden
Dinsdagavond bg hunne terugkomst in de ge
meente teesteljjk verwelkomd. Aan de aan
legplaats der stoomboot hadden zich de offi
cieren en onderofficieren met het muziekkorps,
benevens een talrjjk publiek verzameld enbjj
de aankomst werden de overwinnaars met
muziek en gejuich ontvangen. In optocht
ging men verder naar de concertzaal, waar de
schutters gecomplimenteerd werden en men
eenigen tjjd gezellig bjjeen bleef.
In de Dinsdag teZaamslaggehouden
raadszitting werd, naar aanleiding van een
schrjjren van Ged. staten over de onvoltallig
heid van het onderwjjzend personeel en het
begaf zich met een buiging naar de deur.
- fcWaldemar!" riep Arthur en stak faeai
met een theatraal gebaar de hand toe,
»Laat ons niet in onmin scheiden."
De andere keerde zich ombjj moest aan
Sylvia denken om het te kunnen, en legde
zgne vingertoppen in Aithurs hand, die ze
krampachtig drukte. *Nog iets" zei hjj op
zakeljjken toon, »laat ons het gerucht ver
spreiden dat mjjn zuster ongesteld geworden
is dat wy daarom het huwelyk uitstellen."
»Ik hoop dat de freule spoedig zal her
stellen," antwoordde Arthur met een buiging.
Arthur reed naar het telegraafkantoor, dat
op het punt was van te sluiten. Zoodra de
depêche weg was, ging hjj het diner afzeggen,
wegens ongesteldheid der bruid. Ook zorgde
hg er voor dat de gasten, die voor morgen
genoodigd waren, om dezelfde reden afgezegd
werden.
»Wat hebt gjj uitgericht? Heeft hjj het
aangenomen vroeg zgn vader, zoodra hg
Waldemar zah thuis komen.
Alles in orde; ik telegrapheerde naar
Berlyn en heb het feest afgecommandeerd."
De oude man viel met een zucht van ver
lichting of van schaamte? in zgn stoel en zei
»Het zal niet noodig zjjn, ons arme kind ook
nog met die schandelijke geschiedenis lastig
te vallen; zjj zal na dat aischuweljjke voorval
van heden middag,zelf de scheiding verlangen,"
Daar ging <Je deur opeg en Veronika
