N°. 124. 137" Jaargang. 1694 Dinsdag 29 Mei. Middelburg 28 Mei. Dez» courant verschijnt d g a 1Q k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen: PrQs per kwartaal in Middelburg en per post franco %.-$ Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 csnt per rsgai. Bil abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familiebsrichtsn, benevens silo dankbetuigingen^ van 17 regels f 1.50; iedere regel meer f 0,20. Groots letters worden berekend naar plaatsruimte: Reclames 40 cent per regel. m 4e «jwwpiugr 4ie «cl» j# de iïngeUcte .Lietteren en Knust. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE hiiiduiii mm mum. Thermometer, j Agenten te YlissingenP. G. DB Vbt Mïstdagh Zoon, te Goes A. C. Boiurr, firma weduwe A. C. db Jonge,4e KruiningenF. v. d. Peul, te ZierikzeeA. C. de Mooij, i Artveirtemtiën Middelburg 28 Mei. S u. ra 51 gr. te TholenW. A. van Nieüwehhuijzen en te TerneuzenM. DB Jongb. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en adverteatiën j moeten des namiddags te éém uur tn. 12 u. 58 gr., av. 4 u. 56 gr. F. un> evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, db Gbbb. Bbiinïantb, te 's Gravenbage, en A. de La Man Azn., te Amsterdam, j aan bet bureau bezorgd zjjn, wille* Verwacht W. wind. j Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parys en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie,, John F. Jones, opvolger. I - zjj des avonds nog worden opgènomeii Het Weekblad voor Zteuwsch- Vlaanderen Westelijk deel bespreekt eene bekende kwestie, maar die, in het belang van Zeeland, nog wel eens onder de oogen mag worden gezien en de aandacht in wijden kring yerdient, vooral van de regeeringsmannen in Den Haag. Zjj betreft den ongnnstigen toestand van onze provincie in 't algemeen, van hare zuide lijke streek in 't bjjzonder. Een van de oorzaken daarvan is het over gaan van den grondeigendom in de handen van buitenlanders. En zegt genoemd weekblad in plaats nu, dat 's lands regeering die oorzaken van ons verval tracht weg te nemen, worden jaar op jaar nieuwe maatregelen genomen om ons van Nederland te vervreemden. Een groot deel van de gronden in ons district zjjn in banden van Belgische beeren. De vermogensbelasting wordt ingevoerd. Buitenlanders betalen daarin nietook niet van de eigendommen, die zjj hier bezitten. De grondbelasting wordt verminderd. Daarvan profiteeren de buitenlanders ook. Komt hier nu grond te koop en koopt een Nederlander, dan wordt hjj opgepikt in de vermogens- en in de grondbelasting beide. Koopt een Belg, dan betaalt hjj alleen in de verminderde grondbelasting. Hjj heeft dus alles voor op een ingezetene. Is er doeltreffender maatregel uittedenken> om den grond te vervreemden en de opbrengst voor den Staat te ver minderen? In de gemeentebelasting betaalt hjj geen cent, of 't zjjn eenige opcenten op gebouwde en ongebouwde eigendommen. Opcenten op 't personeelv r jj Hoofdeljjke omslag v r jj 1 Nu hebben we, om 't spel te volmaken, de bedrijfsbelasting gekregen en de Belgische kooplui, die vroeger een patent noodig hadden, om bier graan te koopen en vee, zjjn ook v r jj Noord-Beveland gaat by na geheel over in de banden van buitenlandersop Tholen heb ben zjj uitgestrekte bezittingen, in Zuid-Beve land krjjgen zjj vasten voet en tot zelfs in Schouwen zjjn zjj doorgedrongen. Vermogensbelasting betalen ze nietgrond belasting veel te weinigiets by dragen in de gemeenteljjke huishouding doen zjj niet; het geld, dat het land opbrengt, wordt geheel in het buitenland verteerd Moet Zeeland een tweede Ierland worden? Moet de Staat helpen om het ióo ver te brengen En komt nu op sommige poldervergade- ringen I Daar hebben de vele weinig betalende Bel gische eigenaars de meerderheid en de weinige veel betalende Nederlanders moeten, God betere hetin hun eigen land by den vreemdeling zoete broodjes bakken, om iets goeds tot stand te brengen!! Zoo is het n'en déplaise aan wie 't aan gaat en dat schreeuwt ten hemel! Wjj schrjj ven dit niet om op te zetten tegen de Belgen, maar eenvoudig om het duidelyk te maken, in welke slechte condities wy ver boeren. Wjj verlangen men lette daarop geene bevoorrechtingmet gelijkstelling gijn we tevreden, daar, waar we nu in ons eigen land tegenover den vreemdeling nage noeg in alles achteruitgesteld worden; waar het one onmogeljjk gemaakt wordt om by den aankoop van vaste goederen (vergeef ons de herhaling) met den vreemdeling te eoncur- teerenwaar onze kooplui in de bedrjjfsbe- Jasting moeten betalen, terwjjl vreemdelingen de meeete zaken doen en vrjj zjjn van belas ting; waar we tbans vaak afhangen van de genade van buitenlanders 1 De inwoners aan deze zjjde der Schelde hebben daaraan ook schuld, want velen heb ben eene verkeerde gewoonte. Zjj lezen uitsluitend Belgsche gazetten, met een kolom tien twaalf moorden en inbraken, een kolom bollingen en schietingen, wat Belgsche politiek en van tjjd tot tjjd iets over de grenskwestie door een Belgschen bril bekeken. Zjj vergeten, dat ze hier in Nederland wonen. Wie in een land woont, heeft er veel be lang by hoe de zaken daar gaankan vaak door zjjne kennis, van invloed zjjn op dien gang, en daarom is het wenscheljjk, dat er krat meer bladen gelezen worden, waarin W/PM/ toe standen besproken worden. By beter inzicht van den toestand is er kans op verbetering. Van weerszyden wat. Veel van de regeering om ons het Neder landerschap te leeren waardeeren; ook iets van het volk door het Nederlan derschap op prjjs te stellen. Dan komen we er misschien nog wel Maar er is haast by. Zooals wy in een vorig nommer opmerkten is na den uitslag der herstemmingen in de distric ten 's Gravenbage, Katwjjk en Sneek, in de Tweede kamer, de verhouding van de verschil lende partyen, ten opzichte van het kiesrecht- vraagstuk, dat er nu zjjn 51 tegenstanders en 46 voorstanders van uitbreiding van dat recht in den geest der vorige regeering. Tot die 51 behooren 23 katholieken, 19 liberalen, 7 anti-revolutionnairen en 2 conservatieven. De 46 worden gevormd door 35 liberalen, 7 anti- revolutionnairen, 3 radicalen en 1 katholiek. Eigenaardig dat de Kuyperianen en Loh- manianen nu even sterk zjjn, nl. elk 7. De vertraging in 's Gravenhage, vóór Zater dag de uitslag definitief kon bekend worden gemaakt, werd veroorzaakt doordien in een der bureau's een fout in de optelling was ge maakt. De belangstelling op het raadhuis by de opening der stembriefjes was buitengewoon groot. By het vernemen van den eersten uit slag ging een daverend hoera op voor den vryzinnigen candidaat Hordjjk, om weldra plaats te maken voor bedrukte gezichten eenerzjjds en blikken van hoop anderzjjds, toen bleek, dat de stemljjsten van een der stembureau's niet kloptenmen had daar aan den beer Pynacker Hordjjk 22 en aan den heer Bevers 13 stemmen te veel toegekend op last van den voorzitter van het stembureau moest men het werk overdoen. De agitatie was steigende per minuut, doch de heer Hor djjk bleet gekozen, en nogmaals klonken hoera's. Een sterke politiemacht verscheen om de woelige doch vredelievende menigte op een afstand van het stembureau te houden. Toen het bureau gereed was met het werk, stroomde het publiek binnen en moest de ka mer ontruimd worden. Na een kwartier werd de officieele uitslag medegedeeld en nogmaals klonken daverende hoera's. Het Vad. vond dat de politie by die ge legenheid wel wat hardhandig optrad. Zjj belette het publiek en de verslaggevers der pers de cjjfers uit den mond des burgemeesters te hooren. Dat dit blad overigens zeer ingenomen is met den uitslag laat zich begrypen. Het liberale Den Haag heeft zich flink gehouden, zegt het; het woord tot waarheid gemaakt, door dr Zaayer voor drie jaren gesprokenDen Haag liberaal for ever! en ons kompas niet zoo onbetrouwbaar geacht, als diezelfde dr Zaayer het thans heeft genoemd. Haarlem, 's Gravenhage en Katwjjk hebben bewezen, dat de teugellooze vervolging van al wat maar van Takkianisme kan worden verdacht, ten slotte den weerzin van vele bezadigde liberalen heeft gewekt, die nog niet bereid bleken tot eiken prys conservatieven en olericalen aan een zegepraal te helpen. Dagblad, N. Bolt. Crt en Tijd zjjn natuurlyk teleurgesteld. Het eerstgenoemde blad zinspeelt op eene nietigverklaring van de stemming in Den Haag, waarvoor o.i. geen enkele reden is. De Tijd is erg boos en zegt dat de katho lieken door de conservatief-liberalen wel goed genoeg worden geacht om hun steun te ver- leenen maar als 't op wederkeerige hulp aan komt laat men hen in de steek. Dit bleek nu in 's Gravenhage en in Katwjjk. Ht blad zinspeelt op revancheAlkmaar en Utrecht loopen nu voor de conservatief- liberalen gevaar, vooral Alkmaar. In verband met bovenstaande verzuchting van het katholieke blad verdient wel de aan dacht de zeer juiste opmerking, die de Haagsche briefschrijver van de Zwolsche Crt in zjjn jongste opstel maakt. De leuze bjj deze verkiezing was weer ge wijzigd zoo schrjjft hjj. In stede van Tak of anti-Tak heette het Frotestantsch of Roomsch Turksch of Faapsch. Ten opzichte van het bevoordeelen van ne ringdoenden is de Protestant zeer verdraag zaam. Hjj koopt waar hjj 't best en 't goed koopst te recht kan, zonder naar geloof, of zelfs naar natie te vragen. Daarentegen wordt door de Roomschen bjj hun inkoopen en het kiezen van hun dienstpersoneel streng toege zien, en een neringdoende van een ander ge loof hondt het in een door Roomschen bevolkte wjjk niet lang uit. f lp genaoecUzafeep komt eebter bjj dop fro» testant de voorvaderlijke aap uit den mouw. Onze ouders hebben vaï. Willem I veel ver dragen en hem nog meer vergeven, maar zjjn Roomsche gravin D'Oultremont konden ze niet verkroppen. Zoo ook, wanneer het van den Protestant gevorderd wordt in zjjn binnen kamer een Roomschen candidaat op zjjn stem briefje te schrjj pen, komen er allerlei haartjes in de pen. »Zou ik, vryzinnig in godsdienst en politiek, vrjj willig mjjn stem geven aan een dier mannen die, aan wenken en instruc tiën gehoorzamend en der traditie getrouw, zich schrap zetten tegen elke hervorming, die een vry eren geest ademt Zoo peinst hjj, en verscheurt zyn briefje of vult bet in met den Takkiaan. Of hjj hierin wjjs of bekrom pen handelt bljjve daargelaten in alle gevalle is het menschelyk, en deloyaal zooals hem van Roomsche zjjde verweten wordt is het niet, want het voorgeven als zouden de Room schen Guyot en Conrad gestemd hebben, om de heeren van Grondwet plezier te doen, is al te gek. Zjj hadden daarmee wel degelyk hun eigen welbegrepen belang op het oog, evengoed als de meerderheid in Grondwet, die de candidatuur van Bevers doorgedreveh heeft. Er is in dit geval geen sprake van weder- zjjdsche verplichtingen. Dat de Protestanten echter ook in deze hun vooroordeel niet overdryven, bljjkt uit de fei ten, dat indertjjd de Koomsch-Katholieke De Charro de candidaat der niet-Roomschen was voor lid van den gemeenteraad, en de even gematigd-Roomsche Hanlo met algemeene stemmen in datzelfde bestuurslichaam gehand haafd bleef. Mr. Bevers beval zich niet aan door gema tigdheid, en is hier trouwens bjj de meeste kiezers niet anders bekend dan als beetuurBlid van een R. K. kiesvereeniging en secretaris van het bestuur van den H. Yincentius de Paulo. Naar men uit Batavia aan de N. B. Crt. seint is er besloten tot het zenden van een expeditie naar Lombok. Bjj koninklyk besluit: is opnieuw benoemd tot schoolopziener in het arr. Harlingen, mr H. D. van Ketwich Verschuur, te Leeuwarden is de adjunct-administrateur J. R. J. de Raadt, met ingang van 1 Juni, bevorderd tot officier van adm. 2e kl. is de officier van gezondheid le kl. op non activiteit D. P. van Batenburg, van het perso neel van den geneeek. dienst der landmacht, op zjjne aanvrage, op pensioen gesteld ad f 1300 's jaars en is de kapitein A. P. Yaillant, van het 4e reg. inf. op non-activiteit gesteld. De verkiezing van een lid der Tweede kamer van de Staten-generaal in het hoofdkiesdistrict Eist zal plaats hebben op Dinsdag 12 Juni e. k. en herstemming, is die noodig, op Dins dag 26 Juni d. a. v. De Lib. Kiesvereeniging te Tiel besloot na een heftig debat met 13 tegen 12 stemmen om uit de Liberale Unie te treden. De ver gadering werd gehouden op een voor de meeste leden zeer ongelegen tjjd3 uur 's middags van daar de slechte opkomst. De antirevolutionnaire kiesvereeniging Ne derland en Oranje te Utrecht heeft voor de verkiezing van een lid der Tweede kamer op 5 Juni a. s. candidaat gesteld den heer J. H. de Waal Malefyt, burgemeester van West broek en Achttienhoven. De vorige candidaat dezer vereeninging, de heer Brummelkamp te Groningen, had verzocht ditmaal buiten aan merking te bljjven. Gedurende het afgeloopen kalenderjaar 1893 is zoo lezen wjj nog in het verslag van den president der Nederlandsche Bank de rentestand bjj deze inrichting iets hooger geweest dan die bjj het meerendeel der andere centrale emissiebanken in Europa, hetgeen als eene u-itzondering op den gewonen loop van zaken is aan te merken, want in vorige jaren was veelal het tegenovergestelde het geval. Over het algemeen hield de rentestand bjj de Bank trouw verband met de geldkoersen in de open markt. In den aanvang van het boekjaar kenmerkte de internationale geldmarkt zich door een toestand van groote kalmte en stilte in zaken, onder invloed waarvan het opereerend kapitaal, wat de binnenlandsche disconteeringen en beleeningen betreft, tot beneden de 70 millioen terugliep, een lager cjjfer dan sedert het najaar van 1889. in de boeken was voorgekomen; maar reeds in den loop van Mei kwam er eene aanmerkelijke wyziging in den stand yan zaken, tengevolge geldmarkt openbaarde wegens den terugslag van de ernstige crisiB, die in Australië was uitgebroken en daar tal van bankinstellingen had ten val gebracht. In verband hiermede werden de buitenlandsche portefeuille en het beschikbaar metaalsaldo, der mate aangespro ken, dat reeds omtreeks medio Mei tot eene algemeene renteverhooging van '/a P°t moest worden beslotenen toen nu eerlang, onder den samenwerkenden invloed van de sluiting der Brit8ch-Indische munten voor den verderen aanmaak van zilveren standpenningen en den steeds verminderenden goudvoorraad in de schatkist van de V. S. van Amerika, aldaar een nog acuter crisis uitbrak dan waarvan Australië kort te voren getuige was geweest, nam de spanning op de geldmarkt ook in Engeland inderdaad zorgwekkende verhoudin gen aan, die ten onzent gepaard gingen met een zich weldra openbarende sterke navraag voor remises naar het buitenland, ter voldoe ning van de aankoopen van Amerikaansche effecten, waarvoor hier te lande lang achtereen gretige kooplust bleek te bestaan. De koers op Londen steeg zoodoende reeds spoedig weder boven het goudpunt, zeer bepaaldeljjk ook wegens de maatregelen, door de buiten landsche centraalbanken genomen ter bescher ming van haren goudvoorraad, en om een verderen teruggang van de buitenlandsche portefeuille en van den goudvoorraad tegen te gaan was de bank genoodzaakt in den loop van Augustus driemalen achtereen tot eene renteverhooging te besluiten, de beide eerste keeren telkens met een half, en eindeljjk op 21 Augustus, met een geheel percent. Werd hierdoor verdere goud wegvloeiing te gengehouden, de met dezen maatregel beoogde terugvloeiing begon eerst in de laatste helft van October waarneembaar te worden; en met het oog op den algemeenen toestand van de geldmarkt kon eerst omstreeks medio November tot eene eerste renteverlaging van 1 pet worden besloten, die nu weldra naar gelang van om standigheden door verdere verlaging gevolgd werd. Het boekjaar eindigde met hetzelfde rente tarief, dat bjj den aanvang ervan voor discon teeringen had gegolden, en alleen de beleening- rente was op uit. Maart 1894 nog een half percent hooger dan op 1 April 1893. In de Zaterdag te Delft gehouden alge meene vergadering van het Nederl. Tooneel- verbond werd door den al gem. secretaris, dr C. J. Vinkestejjn, het jaarverslag uitgebracht, dat weinig bemoedigend klinkt wat den toe stand van het vaderlandsch tooneel betreft. Ook de tooneelschool van het Verbond verkeert in een staat van malaise. Geklaagd wordt over de haudelwyze van eenige tooneeldirecties, die buiten het schoolbestuur om contracten sloten met sommige leerlingen, waardoor dezen mid den in den cursus de school verlieten. Den 4en September begon de nieuwe cursus met 11 leerlingen. Dat het schoolverzuim tot een minimum beperkt is, kan nog niet verze kerd worden. Dank zjj het aanzienljjk subsidie van H. M. de koningin en den steun van het Nut, behoefden geen ingrypecde wjjzigingen in de inrichting der school gebracht te worden. Daar de inkomsten van het Verbond steeds kariger vloeien en de financieele hulp van het Nut slechts een tjjdeljjk karakter draagt, zal binnen vry korten tjjd een niet onaanzienljjke inkrimping van het programma der school te wachten zjjn. Tot bestuursleden werden herbenoemd de heeren Daniel de Lange, Heufft en Browne en benoemd mr J. Kalff Jr. en tot redacteur van het tydschrift de heer Vriesendorp. De begrooting werd goedgekeurd. De volgende algemeene vergadering zal te Groningen plaats hebben. Een motie van den heer Hejjermans tot be legging van een buitengewone vergadering ter bespreking van den ontredderden toestand van het tooneel werd ingetrokken. Met zekerheid meldt het Hdbl. dat de nieuwe Nederlandsche Opera onder directie van den heer C. van der Linden tot stand is gekomen en met September e. k. den schouw burg op het Leidsche plein zal bespelen. De financieele commissie, die de nieuwe onderneming ter zjjde staat, bestaande uit in- vloedrjjke kunstbeschermers in de hoofdstad, evenals de artistieke commissie, bestaande uit de voornaamste kunstenaars van ons land, zullen dezer dagen haar manifest openbaar maken. Het waarborgkapitaal is volteekend en de artisten worden voor drie jaren geëngageerd De heer Yan der Linden is met het vormen koren en orkest reeds gereed, terwyl als l Toorloojsig genoemd worden de heer^ij D. Pauwels, Jos. Orelio, J. M. Tbjjssen van Parjjs (vroeger reeds aan de Ned. Opera ver bonden), H. Engelen, alsmede de dames mej. Louise Mulder (thans te Bayreuth), mej. M. Luning van Rotterdam, mej. Joh. Kempees, mevr. Engelen—Sewing, mevr. Orelio—Va - Zandt, mevr. Thyssen - Bremerkamp. Behalve het gewone opera-repertoire, wa: r van de vertalingen opnieuw worden bewerkr zal men instudeeren Rienzi (waarmee het seizoei wordt geopend), Tannhciuser, De Vliegende Hollander, Freischütz, De Verkochte Bruid van Smetana, enz., teiwjjl de oorspronkeljjke opera's Floris V van Hol, Brinio van v. Mil- ligen, Leiden's Ontzet van V. d. Linden, hunne wedergeboorte zullen beleven. Voor het vertalen der teksten worden met bekende letterkundigen overeenkomsten ge troffen. Het plan is de eene week tweemaal, de andere driemaal voorstellingen te geven, zoo danig dat Ned. Tooneel en Ned. Opera om den anderen Zondag zullen optn den. Zaterdag hielden te C o r t g e n e da onderwjjzers uit het arrondissement Tholen, afdeeling Noord-Beveland, hunne tweede ver gadering in dit jaar, onder presidium van den voorzitter der afdeeling, den heer J. Vermeulen, hoofd der school te Coljjnsplaat. Niettegenstaande het ongunstige weder, was de vergadering druk bezocht. Na af doening van eenige huishoud el jjke zaken leidde de heer P. Beun, onder wyzer te Coljjnsplaat, de vraag in: Waarom zjjn de vruchten van het rékenonderwys over het algemeen beter dan die van het onderwysin de Ned. taal Spreker meende hiervoor voornamelijk twee oorzaken te moeten opgevenle. De Ned. taal is een te wjjdloopig en moeiljjk vak; en 2e. De rekenkunde is in tegenstelling met het voorgaande het vak der aanschouwing. De waarheid dezer beide stellingen werden door den heer Beun door eenige voorbeelden in het licht gesteld. Uit het debat bleek, dat men het met den inleider niet geheel eens was. Daar de Ned. taal zulk een veelomvat tend vak is, meende men, dat ook de resul taten van dit onderwjjs zich zoo niet in een zelfde richting vertoonden als die bjj het rekenonderwjjs. Alleen het grammatisch gedeelte van het taalonderwjjs, meende men algemeen, loonde niet de moeite, die het verdiende. Daarna werd door den heer W. Carels, hoofd der school te Cortgene, de vergadering in kennis gesteld met eene verzameling natuur kundige instrumenten, ten dienste voor eenige proeven by het onderwjjs in de natuurkunde. Met belangstelling namen de aanwezigen een en ander in oogenschouw. Door den voorzitter werd beiden heeren namens de vergadering dank gebracht. Aangenomen het beroep naar 's Gra venpolder door den heer H. J, Krauwel* candidaat te Rotterdam. Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned Herv. kerk. Beroepen naarNederhemert L, H. K. Blee* ker, cand.; Leerbroek N. Warmolts, cand.,' Tienhoven J. W. Drost te Biezelinge; OHde- lande W. A. van Griethujjsen, cand.; Cothen N, Warmolts, cand.; Overlargbroek N. Prins; cand.; en naar Eibergen D. C. C. Stap te Wjjk bij Duurstede. Bedankt voor: Biggekerke c. a. L. A. F, Creutzberg te Pernis; Spjjkenisse L, C. Ter neden te MaasdamOosterwierum P, Peaui te Wjjk aan Zee en DuinSoesterberg P. H/ Versteeg te St. Pancrasen voor Heukelum G. B. Fjjnvandraat te Nieuwerkerk. Den bezoekers van het Grand-Hotel des Bains te Vlissingen wacht dezen zomer heel wat goeds en afwisselends. Aanstaanden Dinsdag wordt de reeks der concerten geopend met een concert van Symr phonia, terwyl daarop zullen volgen concer ten van onderscheidene gezelschappen, o. a, van Belgische mjjnwerkers, van den bekenden violoncellist Mossel, van het muziekkorps der dienstdoende schutterjj te Middelburg, van de stafmuziek van het 3e reg. infanterie uit Bergen op Zoom. Verder komt gedurende den zomer eene Dames-kapel Wiener Schwalbe uitvoeringen geven, worden eenige spectacle concerten in uitzicht gesteld en zullen ook bekende solisten, zoo op vocaal als instras mentaal gebied, optreden. J4ea ziet dat voor den geringen akoaatf

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1