21 Mei. N°. 117. 137e Jaargang. 1894 Maandag v Middelburg 19 Mei. Brieven uit de Hofstad. Daze courant verschijnt dagelïjki; met uitzondering van Zon- en Feestdag» n; Prjjs per kwartaal in Middelbarg en per post franco 2.-^ Afzonderlijko nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advsrtentiëu 20 cent per regslï Bi] abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevans all» dankbetuigingen; van 17 regels 1.50 iadere regel meer f 0,20» Groots letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. Algemeen Overzicht. tillllllllll K(.MIII (III RAM. w Vhermometeï. Middelburg 19 Mei. 8 u. 7td."53 gr. rr~. 12 u. 58 gr., av. 4 u. 57 gr. F. Verwacht N. O. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. v. d. Peltl, te ZierikzeeA. C. de Mooiï, te TholenW. A. tan Neeuwenhtjuzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advert,entie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Botterdam, db Geer. Bblineanie, te 's Gravenhage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Dauue Ore., John F .Jones, opvolger. AdvertentiKn moeten des namiddags te umf aan het bureau bezorgd zjjn, wille» ijj des avonds nog worden opgenomen. 18 Mei 1894. Zoo hebben we dan nu gisteren van aan gezicht tot aangezicht kunnen kennis maken met de leden van de nieuwe Tweede kamer, toen ze in de volgorde hunner districten in de open ruimte in bet midden van de zaal geschaard stonden om de gevorderde eeden of verkla ringen af te leggen. Die plechtigheid is tevens een individueele voorstelling van de heeren aan het Nederlandsche volk, dat zjj vertegen woordigen, voor zoover dit plaats kan vinden op de tribunes en zich de moeite had getroost een lijstje van de kiesdistricten en van de in elk district gekozenen ter raadpleging mede te nemen. Dat er veel nieuwe gezichten bij waren spreekt van zelf; nieuw bloed in de kamer te brengen was immers het doel van de ont binding alleen hebben de kiezers zich in menig district vergist in de eigenlijke bedoe ling omtrent de personen, die men als slacht offers van die begeerte naar nieuw bloed wenschte te zien vallen. Velen, dfë de regeering juist door de ontbinding hoopte kwijt te raken, zjjn weer teruggekeerd en niet minderen, die zij zoo gaarne behouden had, zjjn uitgeworpen. Hier in de residentie is nog eens een kans gegeven om onzen, ten gevolge van die vergis sing gevallen afgevaardigde Pijnacker Hordjjk weer in zjjn zetel terug te brengen, maar de kiezers schijnen bp hun eenmaal op hem toe gepast ostracisme te zullen volharden. Het kan althans zoo goed als zeker worden genoemd, dat niet de heer Pjjnacker Hordijk maar mr Bevers Dinsdag a. zal worden gekozen. Wel zullen er velen zjjn onder de liberale zoogen. tegenstanders, die toch niet er toe kunnen besluiten een katholiek tot hun vertegenwoor diger te kiezen en zich dus van stemming zullen onthouden, maar die thuisblijvers zullen niet zoo groot in aantal zjjn, dat zjj de meer derheid, die hier ontegenzeggelijk tegen de finale uitbreiding van kiesrecht bestaat, kunnen verplaatsen. Datzjj, die niet met den heer Pijnacker Hor djjk kunnen medegaan, daarom toch nog lang niet allen den naam Bevers op hun stembiljet schrjjven, is zeer begrjjpeljjk. Ware deze oud afgevaardigde voor Doetichemeen persoonlijk heid, die eigenljjk in de kamer niet kan ge mist worden, het zou er door kunnen hem te stemmen, maar daarvan is geen sprakeen nu ten behoeve van een lid, zooals er minstens twaalf in een dozjjn gaan, éen van de drie Haagsche zetels aan een katholiek af te staan, is wel wat veel gevergd, vooral omdat het toch moeiljjk zal bljjken hem nu eenmaal gekozen zijnde bp een volgende gelegen heid weer los te laten. En zoo zal er al heel spoedig gesproken worden vaneen zeker recht der katholieken in Den Haag op éen van de drie plaatsen. Nu ik toch zoo over de verkiezingen spreek wil ik eene belangrjjke bjjdrage mededeelen tot de kennis van de toestanden in de katho lieke kamer-partij. Zp betreft het district Eist, waar het Btond tusschen den katholiek Van Basten Batenburg, tegenstander van de kieswet- Tak, en den liberalen voorstander De Meester. Omtrent eerstgenoemden bleken een drietal katholieke leden niet volkomen zeker te zjjn of hp, hoewel in de kiesrecht-kwestie met dezen in gevoelen verschillende, toch in andere op zie hten niet een trouw volgeling van dr Schaep- man zou worden. En zoo iemand mocht niet gekozen worden, volgens het drietal. Van daar dat zp daags voor de verkiezing aan eenige kiezers te Eist een telegram verzonden met aanbeveling den heer Van Basten Baten burg toch niet te stemmen als zjjnde deze een Schaepmaniaan. Vermoedelijk hebben de ge adresseerden, althans allicht een paar hunner het advies gevolgd, en zóo werden de hevigste te genstanders van het ontwerp-Tak zelf oorzaak dat hun mede-tegenstander niet enkele stem men meer dan de andere candidaat, De Meester, behaalde en dus buiten kjjf gekozen werd. Doordien beiden een geljjk aantal stemmen verkregen, zal de oudste (De Meester) als de benoemde moeten worden beschouwd, tenzjj de geheele verkiezing mocht vernietigd worden, waarvan sprake is op grond van enkele beweerde onregelmatigheden, daarbp gepleegd. En vraagt men hoe de manoeuvre van de drie katholieke leden bekend is geworden? Op het telegraafkantooj alhier is de copie van hun telegram gevonden op een voor het publiek bestemden lessenaar en door den vinder mede genomen, die er geen geheim van heeft ge maakt. Tot juiste waardeering van de daad der drie heeren kan misschien het feit dienen, dat het telegram was geschreven op de achterzpde van een menu van een voornaam restaurant. Omtrent de samenstelling van het nieuwe ministerie doet de volgende anecdote de ronde. Het is bekend, dat al wat Van der Wjjck heet in de laatste jaren flink carrière maakt, en dat drie broeders^van dien naam de hoogste betrekkingen bekleeden. Toen nu het ljjstje voor het nieuwe kabinet aan de koningin- egentes werd aangeboden zou H. M. hare bevreemding hebben te kennen gegeven dat onder acht te benoemen personen niet één Van der Wjjck was. De kabinets-formateur moest zjjn verzuim erkennen de voor marine voorgedragen titularis werd geschrapt en door den secretaris-generaal Van der Wjjck ver vangen. die onlangs bjj een door Gedeputeerde staten van Friesland goedgekeurd besluit van den gemeenteraad van Me^aldumadeel wegens het openbaren zpner anarchistische gevoelens in een gedrukt geschift uit zjjn betrekking is ontslagen, heeft zich bjj adres tot den minis ter van binnenlandsche zaken gewend, om dat besluit door H. M. de koningin-regentes te doen vernietigen. Na het bedanken door de twee reeds benoemde dames-commissieleden der plaatse lijke school-commissie te Loosdrecht, heeft de gemeenteraad aldaar besloten verdere pogin gen te staken. Vrjjdag voormiddag te 11 uur werd de onderwjjzerg-vevgaderiiig in het arrondissement Axel te Hulst gehouden onder leiding van den arr. schoolopziener, den heer Collot d'Es- cury. 24 leden waren aanwezig. De voorzitter herdacht in warme woorden het verlies van den vorigen districts-schoolop- ziener, den heer C. M. van Visvliet, en hoopte, dat diens opvolger, van wiens goede gezind heid ten opzichte van onderwjjs en onderwpzers hjj verzekerd was, lange jaren ten nutte van het onderwjjs in deze streek mocht werkzaam zjjn. Met een kort woord ook herdacht hjj de verdiensten van het overleden eerelid der ver- eeniging, den heer A. baron Collot d'Escury, vroeger schoolopziener in het arrondissement Axe). De heer A. Kok te Zaamslag (Othene) werd als bestuurslid herkozen. De heer Karstel van Zuiddorpe hield eene flink doorwerkte lezing over »het Teekenen op de lagere school" en gaf, na een beknopt historisch overzicht van het teekenonderwjjs, een reeks van hulpmiddelen aan de hand, die in de Nederlandsche scholen met vrucht kunnen gebruikt worden. Besloten werd de feestvevgadering te doen bestaan in een bezoek aan de tentoonstelling te Antwerpen. Voorloopig werd de datum vast gesteld op 28 Juni e. k. Op de voordracht ter benoeming van hoofd eener school te Deventer komt op het vijftal o. a. voor de heer H. Hoestra, hoofd der school te Biervliet. Te Utrecht is Donderdag de derde alge- meene vergadering der Vereeniging voor Chris telijk Volksonderwijs gehouden. Aangenomen werd het voorstel van het hoofdbestuur om het te machtigen tot het aanstellen van agenten en correspondenten in de verschillende provinciën tot bevordering van de belangen der vereeniging. Met bjjna algemeene stemmen werd ver worpen het voorstel der afdeeling Middelburg, om m art. 5 van bet reglement het minimum bedrag der contributie, nu op f 5 vastgesteld, te verlagen tot een minimum van f 1. Over de vraag van het hoofdbestuur »Welbe pogingen kunnen nu rèeds worden aangewend om tot geheele gelijkstelling van het bjjzon- der met het openbaar onderwjjs te komen, ■welke gelijkstelling zich behoort uit te strek ken tot het onderwijzend personeelmet dien verstande dat aan het beginsel der cbristeljjke school niet te kort worde gedaan werd lang en breed gediscussieerd, doch ten slotte werd besloten om voorloopig deze zaak te laten rusten en haar in de volgende jaarvergadering weder aan de orde te stellen, naar aanleiding van een alsdan uit te brengen rapport of referaat. Ten slotte kwam in behandeling de vraag: »Wat te doen om de zilveren koorden, waar mede menig bestuur van Christelijke scholen aan Christelijk Nationaals ast zit, te verbreken en de aansluiting van scholen, welke onder de leiding staan van leden der Hervormde kerk, te bewerken Op voorstel van den voorzitter, den heer H. Malcomesius, werd besloten tot het zenden van circulaires vanwege het hoofdbestuur aan de schoolbesturen, ten einde gegevens te ver krjjgen om de betrekking, waarin de scholen van Christelijk Volksonderwijs tot Christelijk Nationaal staan, te onderzoeken. Daarna ging de vergadering uiteen. De onderwijzer Dijkstra te Jïenaldum Even als het vorige jaar richt Beisbelas- tingbljjkens de in dit nummer voorkomends advertentie, aan allen, die hetzjj voor gezond heid, hetzjj voor genoegen op reis gaan, het vriendelijk maar dringend verzoek haar van hun reisgeld éen gulden of meer te wil len afstaan, teneinde minder bevoorrechten, en daaronder in dej eerste plaats kost winners voor wie een verbljjf van eenige weken in de buitenlucht tot herstel van gt- zondheid eene onschatbare weldaad zou zjjn, daartoe in de gelegenheid te stellen. »Een gulden of meer.... op het reisgeld behoeft het geen verschil te maken, en vele kleintjes maken een groote. Ten vorigen jare werden op deze wjjze 70 personen ge holpen, en voor dit jaar hebben zich reeds weder velen aangemeld." Aldus verklaart het te Utrecht gevestigd bestuur van Beisbelasting. Gaarne helpen wjj het goede doel steunen en herinneren er onze lezers aan, dat ook alhier gelegenheid bestaat hun penninkske te offeren. Men verzoekt ons de aandacht van be langhebbenden te vestigen op de nieuwe schik kingen door den Bussischen minister van financiën voorgeschreven ten opzichte van het leveren van certificaten van oorsprong van Duitsche goederen, zoowel als van Oostenrijk- Hongarjje. Deze schikkingen staan in verband met de door Busland met die rjj ken nieuw ge sloten handelsverdragen. De daarop betrek king hebbende circulaires liggen ter inzage aan het Bussiscb-Cousulair Agentschap te Vlis singen. In de Vrjjdag namiddag gehouden zit ting van den gemeenteraad van Vlissin gen werd, zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer is medegedeeld, het kohier van den hootdeljjken omslag voor 1894, na eene zitting met gesloten deuren, gewij zigd vastgesteld. In de 4e kl. werd bjjgevoegd Fejjklerk der Mjj De Schelde; van de 4e naar de 5e kl. werd overgebracht W. L. Husonin de 9e kl. werd bjjgevoegd Pundke, 2e boekhouder Mjj De Schelde van de 11e naar de 13e kl. werd overgebracht C. H. M. Strack van Schjjndel; van de 12e naar de 14e kl. werd overgebracht A, L. Bsuser en in de 15e kl. werd de aan slag van J. Sickens overgeschreven op mevr, Sickens. Vervolgens was aan de orde de uitloting van zes aandeelen elk groot 1000 in de 3 leening groot f 400.000. Uitgeloot werden de nommers 384,290,285, 103, 362 en 354. Eindeljjk deelde de voorzitter mede dat van de Vereeniging tot bevordering van het Vreem delingenverkeer een schrjjven was ingekomen houdende verzoek om een subsidie van 100 voor het bekendmaken der badplaats in bin nen- en buitenlandache met name genoemde couranten. De commissie voor de badplaats adviseerde hierop niet gunstig. Desniettegenstaande stelden burg. en wetb. toch voor de f 100 toe te staan met bepaling dat niet zooals de oommissie wenschte alleen in Duitsche maar ook in Belgische bladen zou worden geadverteerd. Na eene korte gedachtewisseling werd het voorstel van burg. en weth. aangenomen met 9 tegen 4 stemmen. Tegen stemden de heeren Chevallier, Le Sage van Hoeve, Gewin en Loois. Daarna werd de zitting opgeheven. Voor de vierde maal binnen een jaar tijds heeft, naar men ons uit Kruiningen meldt, H. M. de koningin een ingezetene dier gemeente geholpen. Een bandelooze, Heintj Oele, ontving beden van wege de koningin een hondenwagentje. De gemeenteraad van Wolfaartsdjjk benoemde Donderdag jl. aan de schoot te Oud-Sabbinge tot onderwijzer de jbeer M. C, van der Maas te Ellewoutadjjk en tot onder wijzeres ruej. M. C. van den Ende te Oud-Vos meer. Verder besloot de raad aan kerkvoogden der Ned. Herv. gemeente te verzoeken, in plaats van jaarljjks f 1000 voortaan slechts de helft dier som van de aangegane geldleening te mogen aflossen, ten einde den hoofdzakeljjken omslag te kunnen verminderen. De vergadering van stembevoegde inge landen van het Nederlandsch gedeelte der vereenigde polders Beivester Bede bezuiden Sint Pietersdijk en le gedeelte van den Pa penpolder, V rjj dag namiddag te Aardenburg gehouden, werd bijgewoond door 25 van de 29 stemgerechtigden. De rekening over het dienstjaar 1893/94 werd door de vergadering goedgekeurd in ontvang op f 2759.87, in uitgaaf op f2223.29°> sluitende dus met een goed slot van f536.575. De begrooting voor 1894/95 werd onveran derd vastgesteld tot een bedrag van f2687.445 in ontvang en uitgaaf, met een post voor on voorziene uitgaven ad f 260.15. Het djjkge- scbot werd daarbjj bepaald op 11.80 per H. A. Op voorstel van het bestuur zal een schrjj ven gericht worden aan den concessionnaris van den keiweg Aardenburg -Middelburg, met verzoek om dien weg vooral wat de zomer- wegen betreft in beteren staat van onder houd te brengen. Nog werd besloten om de gebruikers der landerjjen te verplichten tot het leggen in de dammen van geljjke buizen met eene opening van 25 cM. dag, om zoodoende een einde te maken aan minder goede waterloozing op enkele plaatsen. Een paar landwegen zullen in den loop des jaars verbeterd worden door het leggen van elzen persen in die wegen. Een treurig ongeval had Vrijdagmiddag op den Ferdinandus-djjk grens van Koe wacht plaats, De paarden van den landbouwer Van A. voor een wagen gespannen gingen op hol, met het ongelukkig gevolg, dat de knecht er on der geraakte. Hjj werd inwendig zwaar ge kneusd opgenomen en naar een bjjgelegen arbeiderswoning gevoerd. In de aanvankeljjk zoo kalme beraadslagin gen op het internationale rrqjnwerkerscongres te Berljjn, bracht een twist tusschen de En gelsche en de vastelands-afgevaardigden een onwelkome afwisseling. Aanleiding daartoe gaf een kwestie van zuivere etiquette, het verzet nl. van eenige gedelegeerden dat weder om een Engelschman als voorzitter zou fungee- ren, doch de eigenljjke oorzaak van het ge- schiL lag dieper. Het waren de sociaal-de mocraten en de niet-sociaal-democraten, die in conflict geraakten, doch dank zjj de tus- schenkomst van Liebknecht en den Engelschman Pickard werd de vrede hersteld, Zoo konden met gekalmeerde gemoederen de discussiën beginnen over den acht-uur- werkdag, ongetwjjfeld het meest belangrjjke punt, dat op het congres in behandeling kwam. Namens den Britschen mijnwerkersbond was de volgende resolutie voorgesteld: het congres houdt vast aan het beginsel van een wette- Ijjken aebt-uur-werkdag, het in- en uitgaan der mjjn daartoe gerekend, wijl z. i. alleen langs dezen weg de werkdag van acht uur kan worden verkregen en duurzaam verzekerd voor alle nationaliteiten op het congres vertegen woordigd. Nadat deze resolutie dooT twee Britsche ge delegeerden was toegelicht en verdedigd, sprak namens de minderheid der Britsche mijnwer kers B. Young van de Miners National-Union die een resolutie voorstelde, welke de inmen ging van den wetgever ter regeling van den arbeidstjjd der volwassenen verwierp doch elke afzonderlijke natie aanspoorde elke gele genheid aan te grjjpen om den arbeidstjjd te verkorten, voor zoover dit kan en zonder be nadeeling van zjjn welstand mogeljjk is. Young leverde een welsprekend pleidooi voor de vrjjheid van den arbeid, de uniformiteit voor dwaasheid verklarend, maar hjj vond weinig gehoor voor zjjn denkbeelden. Met 76 tegeD 10 stemmen nam het congres de resolutie van den Britschen Mjjnwerkersbond ten gunste van den wettelijken acht-uur-werkdag aan Gesloten stemden daarvoor de Duitschers, de Franschen en de Belgen. Van de Britsche ge> delegeerden verklaarden 30 zich voor en 10 zich tegen den acht-uur-werkdag bjj de wet De 76 stemmen op het congres, die de reso lutie aannamen, vertegenwoordigen 1.050.000 mijnwerkers, de 10, die haar verwieipen 120.000 arbeiders. Te voren hadden de Fransche en Belgische delegaties nog een amendement op de reso lutie voorgesteld, dat er de beteekenis van verscherpte, door nl. den acht-uur-werkdag ook te eischen voor de arbeiders in bergwerken boven den grond. Bjj de Fransche kamer ia een wetsontwerp in den geest van dit amen dement ingediend. Calvignac meende dat het een slag in het aangezicht der voorstellers zou zjjn, indien het congres zjjn amendement niet goedkeurde. In het belang der internationale solidariteit achtte hjj het noodig dat het met algemeene Btemmen zou worden goedgekeurd. Voor het voorstel Calvaignac stemden de Duitschers, de Franschen en Belgen allen, van de Engelschen 2 er voor, 7 er tegen, teiwjjl de overigen zich onthielden. Het getal der vertegenwoordigde arbeiders, die voor stemden, bedroeg 492,000, dat van hen die tegenstem den 120,000, dat der arbeiders, die zich bjj deze stemming onthielden, 445,000. Over het 2e punt van het programma der werkzaamheden, dat betrekkelijk de verant woordelijkheid van den werkgever voor de wet ten opzichte van de ongelukken den arbeider tjjdens het werk overkomen, kon geen een stemmigheid worden verkregen, zoodat een voorgestelde resolutie aan de commissie om nader advies werd verzonden. Met algemeene stemmen op drie na werd een resolutie aangenomen tot verbod van vrouwen-arbeid in de mijnen onder en boven den grond. Als plaats voor het volgende congres werd Lens in het departement Pas de Calais voor gesteld. Volgens een telegraphisch bericht moeten er Vrjjdag opnieuw heftige gedachtenwisselin- gen hebben plaats gehad tusschen de Engelsche gedelegeerden en hun kameraden van het vaste land. De laatsten verwijten den Britten bun heerschzucht. Ondanks het protest van Duit schers, Belgen en Franschen, verklaarde ein deljjk de Engelsche voorzitter Wilson het congres voor gesloten. De Engelsche gedele geerden gingen heen, de Duitschers, Fran schen en Belgen in heftige beroering achter latend, die overeenkwamen zonder de Britten heden het congres voort te zetten. Ter juiste beoordeeling van deze oneenigheid tusschen de arbeiders is het noodig nadere vertrouwbare, geen tendentieuse mededeelingen over den verderen loop van bet congres af te wachten. Te betreuren bljjft het in ieder ge val, dat de eendracht tusschen de arbeiders op hun internationale bjjeenkomst niet volkomen kon bewaard bljjven, daar alleen hun bestrij ders goede vruchten van hun tweespalt kun nen plukken. Gebrek aan harmonie bestaat er eveneens tus schen de Braziliaansche en Portugeesche regee ringen. De diplomatieke betrekkingen tusschen beide rjjken zjjn verbroken. Veel aandacht is aan dit feit niet geschonkeneen gevaar voor den wereldvrede valt er niet van te verwachten, zelfs schjjnt men er geen oorlog tusschen de beide staten van te duchten, wat evenwel niet buitensluit dat wjj bennis van den stand van zaken moeten nemen. Door de Portugeesche regeeriug is de cov" respondentie tusschen haar en het Braziïiaan- sche gouvernement gevoerd over de gebeurte nissen, die tot het conflict leidden de opname van Braziliaausche opstandelingen aan boord van Portugeesche schepen, in het officieel blad openbaar gemaakt, waaruit het volgende bljjkt. Den Hen Maart 11. deelde de Portugeesche gezant te Rio de Janeiro, graaf Paraty, aan de Braziliaausche regeering mede, dat admi raal Da Gama en andere Braziliaansche op standelingen een toevluchtsoord hadden verzocht op de Portugeesche schepen, wat hun door den commandant van het eskader was ver leend, zonder dat de gezant zich in de zaak had gemengd. Een week later deelde de gezant mede, dat hjj er zich voor verantwoor delijk stelde dat de opstandelingen niet in een vreemde haven ontscheept zouden worden. Niettemin protesteerde de Braziliaansche regeering tegen de door de Portugeezen aan de insurgenten verleende bescherming. Frank- rjjk, Italië en Oostenrijk-Hongarjje evenwel gaven den len April Brazilië den raad niet meer de uitlevering der vluchtelingen te ver langen, terwjjl Groot-Brittanje reeds den 19en Maart zjjn adhesie aan de h&ndelwjjze van Portugal had geschonden. Den 19en Maart verlieten de Portugeesche oorlogsschepen Mindello en Alfonso de Albu querque met Da Gama en zjjn kameraden aan boprd de haven vgn Iiio,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1