3 Mei. N°. 104. 1376 Jaargang. 1894 Donderdag FEUillETOI. Moedert lieveling. Middelburg 2 Mei. Desa courant verschijnt dagelijks* met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prjjs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afionderlijke nommsrs, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentien20 cent per regale Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groots letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. JLietteren en Kunst. UIT STAD EN PROVINCIE Hllllli:iK(l{(.S(lli: COURANT. Vhennoineter. Middelburg Advertentlën j Agenten te YlissingenP. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes A. C. Bóldit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, j iddelburg 2 Mei. 8 u. vin. 53 gr. te ïlxolenW. A. van Neeuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën j moeten des namiddagB te één uuf 12 u. 59 yr., av. 4 u. 58 gr. F. j san, evenals de advertentie-bureau's van Nijgn Van Ditmae, te Botterdam, de Gese. Bei,in*ante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam.. j aan het bureau bezorgd zjjn, willen V. .i. ui'' „.-'.J 1 I Hoofdagenten voor het Buitenland te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cee., John F. Jones, opvolger. i rii Jai avnmla „m, Verwacht W. wind. zjj des avonds nog worden opgenomen. Donderdag a. a. (Hemelvaartsdag) zal geen uontmer van ons blad ver schijnen. Naar vrjj algemeen wordt geloofd, is zegt het Vad. wel aan den heer Roëll de opdracht tot Kabinetsformatie gedaan, maar is die door hem vooralsnog niet definitief aanvaard. Van eene candidatuur van den heer mr Bevers kan in Botterdam niets komen. Ge noemde heer zal door de katholieken in 's Gravenhage candidaat worden gesteld, die dan ook daar natuurlijk hulp verwachten van de conservatief-liberalen. In Botterdam hebben de katholieken het oog gevestigd op den heer mr F. J. M. Walter, oud-lid der Tweede kamer voor Hontenisse. De kiesvereeniging Vooruitgang te Botter dam heeft den heer mr J. van Gennep candi daat gesteld. Het bestuur der Burgerlciesvereeniging te Assen zal, bjj voldoenden steun van bestuten van andere Vereenigingen, het initiatief nemen tot het uitschrjjven van een groote meeting, om te protesteeren tegen het niet tot stand ko men van de kieswet, door Minister Tak ont- worpen en ingediend. De aanvullingsverkiezingen in de districten Rotterdam en Katwijk zullen ook op Vrijdag 11 en eventueele herstemmingen op Vrjjdag 25 Mei plaats hebben. De ministers verleenen natuurlijk, zooals ge woonlijk in een tjjd van crisis, geen audiëntie. In de Deli-Courant komt over de politiek, welke door den tegenwoordigen bevelhebber over Atjeh wordt gevolgd, eene correspon- d entie voor, waaraan het volgende is ontleend: Het doel van die politiek is de benden, die zoowel Atjeh als de onderhoorigheden in on rust houden, onverschillig of zjj onder de be velen van de partij der Oelama's dan wel onder die van den pretendent-sultan staan, te verdrjjven en daardoor te doen verloopen, zonder dat de regeering te Batavia daarvoor buitengewone versterking der Atjeh gelegerde troepenmacht behoeft te zenden, alleen steu nende op de hulp van bondgenooten, te zoe ken onder invloedrijke hoofden, aan wier troepen, onder zoo goed mogeljjke waarborgen en toezicht, geweren en munitie worden ver strekt. Voorloopig is de generaal voornemens zich te bepalen tot het zuiveren der XXV en XXVI Moekims, der III Moekims Kerkoen en van een gedeelte der XXII Moekims, van de ben den die deze streken onveilig maken, ten einde onze geconcentreerde stelling in Groot-Atjeb zoodoende te omgeven van een gebied, waar van hoofden en bevolking vervolgens bljjvend zullen meewerken om het zonder, of desnoods met onze hulp tegen de invallen van die on genoode gasten te verdedigen. 1« Uit het Duitsch. van R. VON DER ELBE. Den eersten tjjd zal dat gebied natuurlijk gedeeltelijk door onze troepen en gedeeltelijk door de volgelingen der bondgenooten bezet bljjven. Later als het tot rust zal zijn gekomen en de gevluchte bevolking teruggekeerd, wordt de taak om het vrij te houden van vreemde indringers opgedragen aan hetAtjeh- sche legioen onder T. Djohan waarover ik den vorigen keer schreef en dat tot op eene sterkte van p. m. 250 man, n. 1. 40 panglimas en 200 minderen, zou kunnen teiuggebracht worden totdat genoemde hoofden bljjken geven dit zonder hulp te kunnen doen. De oprichting van een corps Atjehers, onder bevel van een hoofd voor hetwelk ook zjjue tegenstanders ontzag hebben, zooals de in T. Djohan herdoopte T. Oemar, acht de generaal noodzakelijk om vooreerst het buiten onze geconcentreerde linie liggende gebied geheel of gedeeltelijk te bewaken, de veilig heid van de wegen te verzekeren en door middel van kleine ben tings of posten te zorgen dat de vijand er niet verder binnendringt. Bovendien heeft dat corps nog het voor deel, dat, doordien de manschappen geregeld bezoldigd worden, velen, die nu nog tot de vijandelijke partjj behooren, er toe zullen komen om zich onder T. Djohan's vaan te scharen. De vijandelijke benden, waar de soldjj wel niet altjjd op tjjd zal worden uit betaald, zullen daardoor verloopen, hetgeen indirect de rust en orde ten goede komt. En dat de Panglima Prang Besar het aangewezen hoofd van dat legioen is, is Juideljjk, in aan merking genomen de vrees, die zijn naam thans overal in Atjeh inboezemt. Zjjn optreden in de XXII moekims heeft de hoofden en de bevolking met ontzag vervuldhet geheel uit zichzelven voorkomende bezoek van T. Baid bp onze autoriteiten te Lambaroe en Anaga- loeng is er indertjjd een bewjjs van geweest. De troepen noodig voor het bezetten van posten buiten de linie zullen voor een groot deel bunnen gevonden worden uit de garni zoenen van de posten in de linie, die, indien zich daarbuiten een strook gronds bevindt, waarin zich geen vjjanden meer ophouden, gaandeweg hun raison d'etre geheel of ge deeltelijk verliezen. Dat het voorloopig nog niet te bepalen is, wanneer de pacificatie van Atjeh een voldon gen feit zal zjjn, spreekt van zelf. Volgens generaal Deykerhoff moeten daartoe ook die middelen gebezigd worden, waaruit den Atjehers duidel jjb bljjkt dat het in hun belang is, wanneer zjj zieh bjj de door ons vastgestelde orde van zaken nederleggen. Daartoe behoort in de eerste plaats het toekennen van bezoldiging aan de Moekinhoofden imeums die door de onder hen ressorteerende kampongs als een soort waarnemend hoeloebalang worden be schouwd, en door deze als zjjn gemachtigde gebruikt om bevelen en belastingen binnen zjjn gebied bekend te maken en te helpen uitvoeren. Verder dient de welvaart onder de bevolking bevorderd te worden, door haar gelegenheid te geven geld te verdienen met een soort arbeid, waarvan zjj het nut erkent en waarvoor de Atjeher geschikt is, zooals het aanleggen van wegen. Doris kwam hen te gemoet loopen, zoodra ïy ben gewaar weid. »Zjj heeft het, zjj heeft het!" riep Sanke van verre. Doris kuste Charlotte de hand en herhaalde al hijgende: Heeft het, heeft het!" Toen begonnen zjj allen te bepraten water het eerst gedaan moest worden. »Ik zal u zeggen, het eerst moet er een behoorlijke stal komen riep Sanke en ver heugde zich reeds in het vooruitzicht vai weer vee onder zich te hebben. >Onder zich te hebben", zei zjjn vrouw »en ik kan best drie of vier koeien melken. En het meest verheug ik mjj op de pomp: want als ik bjj onze vermolmde put sta, denk ik altjjd dat ik er voorover zal invallen." Charlotte zei dat zjj neg heden om haai goed uit Berljjn zou scbrjjven en dat het bjj de afspraak bleef, dat zjj de gelagkamer me' het vertrek daarachter wilde bewonen. Dt Sankes kregen de kamer aan den anderen kant met de keuken en zouden op den zolder slapen. Zjj stonden nog druk te praten bjj de put, die dicht bjj den weg lag, toen het rjjtuig van den Sternberg uit Bleiden kwam aanrjjden. Het hield stil en de oude beer, die zelf mende, stak Charlotte de hand toe en zei bjjna aangedaan«Laat ik u nog eens de verzekering geven dat ik goede buurschap hoop te houden. Wilt gjj raad van mjj heb ben, dan kem ik' morgen ochtend om het noodigste met u te besprekenik ken hier de werklieden en de eigenaardigheden van den grond toch nog beter dan deze goede lieden", met een eerbiedigen blik op Sanke. »A1 beD ik geen eigenlijke heereboer, zooals mijn zood, ik heb toch in de laatste jaren allerlei geleerd." Ook Waldemar kon niet nalaten zjjne dien sten aan te bieden maar het ging mindei van harte en daar Charlotte den invloed van haar zuster wel kon gissen, betuigde zjj haren dank voornamelijk aan den vader. Daarop reden de heeren weg. »Die vrouw heeft karakter. Let op, zjj zal het ver brengen", zei de oude heer. »Zjj is een flinke persoonlijkheid, met een helder verstand, een vasten wil en een gezonde levensopvatting. Zulke lieden zetten door wat zjj aanvatten. Wij kunnen thans onze goede gezindheid voor de familie van mevr. Von Müller aan hare zuster bewjjzen." Waldemar antwoordde dat de geheele zaak hem voorkwam al» geschiedenis la Eenige der op verzoek van de hoofden op gerichte tjjdeljjke versj^kingen zullen echter den eersten tjjd, en sommigen, zooals b. v. Anegaloeng, (in het oog van de Atjehers een gewichtige plaats, waar een oelenia die er den prang sabil predikte, spoedig een grooten aan hang zoukrjjgen) gevestigd in 't welvarendst gedeelte van Groot-Atjeh, de XXII Moekims, wel bljjvend door onze troepen dienen bezet te worden, ten einde ons het behoud van het eenmaal verkregene te verzekeren, daar anders de oorlogspartjj een te gemakkelijk spel zou hebben om de aangevangen pacificatie in haar geboorte te verstikken. Andere posten kun nen aan de bewaking van het legioen van T. Djohan worden overgelaten, en sommigen door de inheemsche bevolking zelve bezet worden. Om een begrip te krijgen van het nnt, dat wjj van T. Djohan's legertje trekken, kan dienen dat onlangs nog elf posten door zjjne man schappen waren bezet, waardoor de geheele XXVI Moekims tegen invallen uit de XXII Moekims waren afgesloten en welke zich uit strekten tusschen onzen vasten post Lampermé en onze tjjdeljjke versterking te Tiot (Kroeng Kali), welke laatste door een dergeljjken wachtpost gedekt wordt tegen mogeljjk vjjan- deljjk vuur van de den post domineerende hoogte Gle Brook. In het geheel waren 20 Atjehsche wachtposten bezet door 800 a 900 man, die ons aan voeding en eenige versna pering ongeveer 40 cents per dag en per per soon kosten. De door onze troepen te bezetten posten moeten dienen om van daaruit door het ge heele gebied buiten onze linie patrouilles te laten loopen om de bevolking te controleeren. De verdrjjving van eventueel binnen dat ge bied dringende kwaadwilligen wil de generaal overlaten aan T. Djohan's legioen, om onze troepen te sparen, eh mocht er voor dat korps in die >line of business" niets meer te doen vallen, dan zou het gebruikt kunnen worden om indien noodig in de Onder hoorigheden op te treden, wanneer mocht bljjken, dat de scheepvaartregeling daar voor de pacificatie fiasco maakt. De generaal is intusschen voornemens den thans met de geesteljjke partjj aangevangen strjjd sleepende te houden. Wel bestaat er tot nog toe alle reden tot tevredenheid over de resultaten, maar de mogeljjkheid is lang niet buitengesloten, dat buiten het nieuwe gebied benden door de oelamas zullen gevormd worden om het land in onrust te houden en onze troepen afbreuk te doen. In dat geval kan op een flink optreden tegenover de Kemala- partjj gerekend, en zal de veldtocht met behulp van T. Djohan worden voortgezet, totdat zjj zich heeft onderworpen. Desnoods zal daartoe nog verder dan het tot nog toe bezette terrein worden gegaan, en getracht geheel Groot-Atjeh onder onzen invloed te brengen. Bij de algemeene inljjving voor de lichting der militie van 1894, in de eerste helft der vorige maand, zjjn naar wjj vernemen - de lotelingen, die bjj het leger waren inge deeld, voor zoover zjj herkomstig waren uit de door pokken meest besmette plaatsen (toen Robinson, die wel iets bekoorljjks had, maar altjjd brokwerk bleef, hjj was volstrekt niet tevreden met den staat van zakenwant niet alleen had hjj zelf gaarne het goed er boven op gebracht, maar het speet hem nog meer dat hjj niet aan het verzoek zjjner waarde vriendin had kunnen voldoen. Wilhelmine bezat de verstandige eigenschap van steeds rekening te houden met een fait accompli en niemand lastig te vallen met indiens en maars. Toen Charlotte 's avonds thuis kwam, werd zjj niet alleen met geen verwjjt, maar met gelukwenschen ontvangen. Niemand verstond zoo goed als Wilhelmine de kunst om zich naar de stemming van anderen te plooien. Op die manier viel het Charlotte niet moeieljjk hare toebereidselen te maken en voor hare nieuwe plichten te leven, die haar, zoodra hare meubels aangekomen waren, voor goed het huis harer zuster deden verlaten. De heer Von Sternberg, die zoo juist geraden had, welke geheime beweegredenen Wilhel mine tot het schrjjven van haren brief genoopt hadden, slaagde erin haar een geldigen troost grond aan de hand te doen en haar bjjna met het plan van Charlotte te verzoenen. »Uw zuster heeft een uitstekenden koop gesloten", zei bjj met volle overtuiging. »Zjj heeft zeer uitvoerbare plannen om haar be zitting winstgevend Je make® en ik ben over gemeenten Rotterdam, 'sGravesande, Overschie, Kralingen en IJssalmonde), niet cjp de gewone wjjzë rechtstreeks naar hun korpsen gezonden, doch onmiddelljjk gedirigeerd op een der for ten Vechten en Rijuauwen, om daar te wor den gekleed en geoefend en tot 1 April in observatie te verb]jj ven. Meer dan 400 jongelieden uit genoemde gemeenten, wier aflevering, ter inljjving even eens afzonderljjk geschiedde, op dagen waarop geen andere lotelingen uit Zuid-Holland moes ten worden ingeljjfd, werden aldus tijdeljjk gehuisvest op een fort, van de overige ingeljjf- den afgezonderd. En met het beste succes. Want nadat die ruim 400 man op 1 April naar hunne korpsen zjjn vertrokken, mag thans met voldoening worden geconstateerd, dat de gevreesde ziekte zich bjj niet éen hunner heeft geopenbaard en dat het gevaar voor overbrenging van die ziekte in de kazernes door de nieuwingeljjfden dus voorbjj is. Er moet aan dien maatregel heel wat ad ministratieve omslag verbonden zjjn geweest. Onze hulde aan den minister van oorlog en zjjne adviseurs, die op zoo practische wjjze een groot gevaar van ons land hebben afgewend. Haagsche Ct.) Te Harlingen, in het concertgebouw De Harmonieis Zondag, onder leiding van den heer O. Warnicke door de leerlingen der zang scholen met veel succes de kinder-cantate Michiel Adriaanszoon de Ruyter van de hee ren Hasselbach en Lysen uitgevoerd. Het eerste nommer is verschenen van de Residentiebode, het katholieke blad waarvan de verscbjjning te 's Gravenhage reeds voor lang was aangekondigd. Volgens de mede- deeling der redactie had het blad al véor zjjne verschoning 2000 abonnés. Ook de advertentiën zjjn talrjjk. Den Haag telt dan ook 50.000 katholieken, terwjjl er ook zeer velen in de naburige gemeenten wonen. Volgens berichten uit verschillende plaat sen in onze provincie moet het in de laatste nachten vrjj sterk gevroren hebben, waardoor aan planten en vruchten nog al schade is toegebracht. Namens Machiel Lampier is heden, wat te verwachten was, hoogev beroep aangeteekend van het vonnis der rechtbank alhier, waarbjj bjj tot levenslange gevangenisstraf werd ver oordeeld. Eveneens is dit gedaan door B. L. L., 39 jaren oud, wonende te Vlissingen, gedetineerd te Middelburg, vroeger kapitein op de sleep boot Eng, tegen het door die rechtbank ge wezen vonnis, waarbjj hjj werd veroordeeld tot eene gevangenisstraf van éen jaar. W. V., vroeger kapitein op de sleepboot Chang, veroordeeld tot geljjke straf als boven, heeft in de uitspraak der rechtbank berust. Men schrjjft ons uit R i 11 h e m. Onze gemeente heeft een groot verlies ge leden door het overljjden op Dinsdag jl, van tuigd dat zjj, na verloop van eenige jaren, niet alleen mooie renten van haar kapitaal zal makeD, maar later het goed voor den dub belen prijs zal kunnen verkoopen. »Ik heb bjj rnjjn tegenzin niet alleen aan de geldeljjke zjjde gedacht", zei Wilhel mine zacht en wist handig hare inner- 1 jjke bljjdschap te verbergen. »Mjj krenkte vooral het zonderlinge van haar voornemen. Ik stond versteld van die waaghalzerjj Ik heb een alkeer van het optreden eener vronw buiten de grenzen van haar huis, op een gebied dat haar tot een mededingster der mannen maakt." De kamerheer verdedigde Charlotte met zóóveel warmte, dat dit Wilhelmine opnieuw te denken gaf. Met een veelbeteekenenden blik stemde zjj in den lof op haar zuster in en vond dat Heisterbusch en zjjn nieuwe bezitster een onuitputteljjk onderwerp van gesprek met den ouden heer zou worden. De vraag of Arthur met Pinksteren zou komen, werd thans het overwegende punt van belangstelling ten huize dei Miillers. Mama, die zich anders altjjd in de eetkamer ophield, zat bjjna den heelen dag in de pronk kamer, om naar den briefbesteller uit te zien, die driemaal daagseen teleurstelling bracht. Uit vrees van hem te verveier, durfde zjj niet meer aan Arthur schrjjven, of het nog altjjd onzeker was of hjj verlot kreeg en, al hield zjj zich goed tegenover bare kindere» en (le den heer Gerard Cornelis Boomer, sedert 1861 predikant ^bjj de Ned. herv. gemeente alhier. De overiedene, die den ouderdom van ojjna 62 jaren bereikte, was geacht en bemind om zjjne humaniteit, die zich niet alleen tot woorden bepaalde maar zich ook in daden uitte. Ofschoon de heer Boomer reeds geruimen tjjd ongesteld was, is zjjn heengaan nog plot seling geweest; en is de deelneming algemeen. De heer Boomer was in gansch Walcheren eene bekende en beminde persoonlpkheid. Aan de burgeravondschool te Vlissin gen had Maandagavond de jaarljjkscbe prjjs- uitdeeling plaats. Na een harteljjke toespraak van den voor zitter, den heer J. Verkuyl Quakkelaar, werd een getuigschrift uitgereikt aan de volgende leerlingen der 2e klasse, die zich meermalen eene onderscheiding hadden waardig gemaakt P. J. Eggel, J. J. wan Noppen, J, de Smidt en H. G. Luitwieler, wegens hunne gemaakte vorderingen in de verschillende vakken van het onderwjjs en hunnen aan den dag geleg den jjver en trouw schoolbezoek. Verder werden uitgereikt aan de leerlingen der 2e klasse Joh. Krjjn een passerdoos, N. A. Krjjn een veerploeg, F. van der Kuil dieverse beitels, P. Draeck en J. Schot een duimstok, D. Schouten en M. H. Harthoorn een ivoren duimstok, J. Roose en J. C. de Koster een booraanslag met boren j aan de leerlingen der le klasse P. Loois een portefeuille met penhouder, J. Maquelin een handzaag, M. Vader een stel plumeer- messen, P. C. Venema een stel Btalen kammen, J. Goote een portemonnaie en J. P. Salomé een stalen duimstok. (Fftss. Crt.) Dinsdag schrikte bjj het station 's H e e r- Arendskerke een paard, bespannen voor een wagen, geladen met een verhuisboeltje, van een aankomenden trein. Het sloeg op hol en reed de sluitboomen aan stukken. De trein was toen juist gepasseerd. Van het huisraad, eigendom van behoeftige menschen, bleef helaas weinig heel. Door den raad van Stavenisse is ingewilligd het verzoek van de telephoon-be- ambte om het kantoor te mogen overbrengen van de Borstraat naar den Achterweg en toe stemming verleend aan P. Gaakeer c. s. en aan G. Bastiaanse, ieder tot het plaatsen van een weegbrug op het havenplein, zoodat na het oprichten ervan er dan drie weegbruggen zullen zjjn. Volgens den in die gemeente van wegehet K. N. Meteorologisch Instituut te Utrecht ge plaatsten regenmeter viel in April 11. '22 mM. regen (verkregen in 9 aftappingen), tegen 1 mM. in 1893; 15 mM. in 1892; 32 mM. in 1891 en 79 mM. in 1890. De hoogste baro meterstand in de laatste maand was 768de laagste 753 mM. Uit Bruinisse schrjjft men ons Nu de zaaitjjd voor de mosselhandelarefl sedert enkele weken weer ingetreden is, zoekt men overal en tevergeefs helaasnaar vol- doend zaaigoeddat van Hellevoet en de Zuiderzee is veel te groot en in Zeeland is de voorhanden hoeveelheid niet noemenswaardig buitenwereld, inwendig leed zjj ontzettend onder die onzekerheid en werd verteerd doof het verlangen om haren lieveling aan hakf hart te drukken. Het was alsof er een zekerg vorrkafner in baar ziel was, waaruit zjj alles voorzag wat hem niet aanging f maar zoodrk zijn welzjjn ter sprake kwam, opende zich de deur, waarachter zjj alleen met hem woonde: Dan ontwaakte hare bjjzondere schranderheid; haar fijnst overleg, haar eigenljjk zeer sterk gewapend, doch steeds versltf-'erd ik. Dan begon zjj te overwegen, te berekenendan kon zjj offervaardig, waar en toewjjdend ge voelen, en zich zelf vergeten voor hem, die haar zoo veel beteekenend, zoo botooverend voorkwam. Hare dochters had zjj ook wel lief, ja zeker; het streelde hare moederljjke ijdelheid, wan neer men de degeljjkheid van Antonie, de be- koorljjkheid van Sylvia en de lieftallige be scheidenheid van Lisbeth prees. Ook voor de meisjes was zjj een zorgzame, naar alle zjjden uitziende moedermaar welbezien school ge heel in de verte daar achter toch altjjd de wensch, alles zoo gunstig mogeljjk voor Arthuï te schikken. Wat beteekenden dochters ook? Zoo zjj al in hare jeugd een huis sierden, moest men later toch om haar eigen bestwil trachten van haar af te komen. Maar de zoon, de eenige zoon, dat was de zuil die het buis droeg, de ^teappilaaï dertewjlie, die haai TjMftffwrsfW

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1