14 April. N°. 1894 Zaterdag Deze courant verschijnt d a g e 1 Jj k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen: PrQs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel» zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. Middelburg 13 April. 1-ietteren en Ikiinst. ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE, RECHTSZAKEN HIDDNIII IK.SCIIF (II HUM. Thermometer. I Agenten te VlissingenP. Gr. de Vet Mestdagh Zoos, te Goes A. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te Zierikzee A. C. de Mooij, i Advertentiën Middelburg 13 April. 8 n. vm. 53 gr. i le Tholen: "W. A. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën i moeten des namiddags te één uuï m. 12 u. 55 gr., av. 4 n. 56 gr. P. i aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Ges». Beldseante, te 's Gravenhage, en A. de La Mas Azn., te Amsterdam, j aan het bureau bezorgd zjjn, wille* Verwacht verand. wind. j Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daobe Cxe., John P. Jokes, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John L. Jokes, opvolger. Wjj deelden Donderdag avond in een groot deel der oplaag van ons vorig nommer nog mee den uitslag der verkiezing in het district D o k k u m een uitslag die altjjd lang op zich laat wachten. Wjj voegden daarbjj een korte mededeeling omtrent het resultaat, in 't geheel ver kregen. Een en ander dienen wjj te herhalen. In Dokkum dan is het afgetreden lid, mr U. H. Huber, een anti-revolutionnair, die tegen het voorstel der regeering tot kiesrechtuit- brsiding was, gevallenhp verkreeg slechts 381 stemmen. Eene herstemming moet plaats hebben tusschen de heeren mr E. Schaafs- ma, liberaal, die 1027 en P. van Vliet jr, anti- revolutionnair, die 1007 stemmen verwierf. Beide zjjn voor kiesrechtuitbreiding, zooals het ministerie die wenscht. In het geheel hebben in dat district van de 3030 kiezers 2422 aan de stemming deelgenomen. Over het geheele land nu zjjn gekozen 33 voor- en 37 tegenstanders van die uitbreiding. In 26 districten moeten herstemmingen plaats hebben voor 30 zetels. In zeven daaryan komen twee voorstanders met elkaar in her stemming, zoodat in elk geval die zeven zetels hun ten goede komen, terwjji in Amsterdam zeer zeker éen tegenstander wordt gekozen, zo odat het dan reeds staat 40 tegen 38. Verrassende uitkomsten zjjn in onze provincie verkregen in de districten Goes en Hou ten i s s e. In beide komen de voorstanders der uitbreiding van het kiesrecht, tevens man nen die de districten kennen, in herstemming met tegenstandersen het meest verrassende is wel dat de heer D. Stigter, wiens candida- tuur plotseling en, als wjj 't zoo eens mogen uitdrukken, a l'improviste, zonder kiesvereeni- ging, zonder overleg, in de wereld kwam, zulk een succes had en bjj zeven honderd kiezers direct sympathie vond. Dit pleit zeker ten zeerste voor dien can- didaat. Nu zal al wat voorstander is van kiesrecht uitbreiding, in den ruimen zin zooals de grondwet die toelaat en de regeering haar verlangt, in de eei'Bte plaatsal wat liberaal is in de tweede en al wat in de Tweede kamer wenscht een man uit en voor het volk, die aan volksbelangen zich geheel wijdt, in de derde plaats, zich op den heer D. Stigter moeten vereenigen. In het district Hontenisse dient hetzelfde te geschieden nu te meer omdat men staat voor de keuze tusschen twee mannen, van wie een het district is ontgroeid, en de ander, mr J. G. van Deinse, van zjjn geboorte ai daar zjjn verblijf had en het algemeen ver trouwen geniet. Dat onze geestverwanten in die districten nu eens zich bejjveren om het gewicht van het oogenbiik te doen kennen aan hunne mede kiezers en de uitstekende hoedanigheden van die candidaten en het voortreffelijke van hunne keuze in de huidige politieke omstandigheden in 't licht te stellen. En vooral dat in het district Goes door de leiders alle krachten worden ingespannen om goed te maken wat men bp de eerste stemming te kort is gekomen Behalve in die twee districten in onze pro vincie moeten herstemmingen plaats hebben in de volgende vjjf en twintig: Alkmaar, Amsterdam, voor vier vertegenwoordigers, Apeldoorn, Beverwjjk, Bodegraven, Breukelen, Brielle, Delft, Dokkum, Dordrecht, Ede, Eist, Enschedé, Gouda, Haarlemmermeer, Harlingen, Hilversum, Lochem, Loosduinen, Ridderkerk, Schiedam, Sliedrecht, Sneek, Steen wijk en Wjjk bp Duurstede. De zeven districten, waarop wjj hierboven doelden en waar twee voor slanders der meer genoemde kiesrechtuitbreiding met elkaar in jbprstemming komen, zjjn Bodegraven, Dokkum, Harlingen, Lochem, Rid derkerk, Sliedrecht en Sneek. In overige distneten staat het als volgt: In Alkmaar komt de liberaal radicale mr Treub, voorstander, in herstemming met den liberalen beer W. van der Kaay, den be strijder der regeeringsontwerpen; in Amster dam moeten drie voor- en vjjf tegenstanders voor vier plaatsen met elkaar in het strijd perk tredenin Apeldoorn staat een liberaal voor- tegenover een anti-revolutionnair tegenstanderin Beverwjjk een liberaal voorstander tegen een katholiek bestrjjder; in Breukelen komt de liberale tegen stander mr Rooyaards van den Ham met dr Schaepman, voorstander, in herstemmingen in Brielle, Delft, Dordrecht en Ede staan liberale tegenstanders tegenover anti- revolutionnaire vooistandersin Eist en Enschedé daartegenover liberale voorstan- standers tegenover katholieke bestrpdersin Gouda komt een liberaal voorstander in herstemming met een conservatief-antirevolu- tionnair bestrijder der regeeringin Haar lemmermeer een anti-revolutionnair voor stander met een katholiek tegenstander; in Hil versum een anti-revolutionnair tegenstander met dr Schaepman; in Loosduinen een anti- re volutionnair voorstander met een katholiek bestrijder; in Schiedam staat een libe raal voorstander tegenover een conservatief tegenstanderin Steenwjjk een liberaal voorstander en een anti-revolutionnair bestip der en in Wjjk bp Duurstede een libe raal tegenstander en een katholiek voorstander. Bp al die herstemmingen zullen nu voor het overgroote deel de voorstanders der kiesrecht- uitbreiding, hetzjj liberalen, hetzjj anti-revo- lutionnairen, die Dinsdag op een eigen candi- daat stemden, den doorslag kunnen geven; en wp gelooven dat zjj dit doen zullen en daar door de kansen voor de regeeringspartjj zeer gunstig staan. Mits echter die voorstanders van onderling verstandig overleg bljjk geven en alle vroegere partijverhoudingen nu vooral op zjj worden gezet om slechts éen doel na te jagen: bevordering der uitbreiding van het kiesrecht tot aan de uiterste grenzen van de grondwet. Dan kan er eene flinke regeeringsmeerder- heid tot stand komen. Het is toch nu gebleken dat de strooming in die richting in den lande zeer sterk is en dat zjj, die daartegen willen oproeien, juist schuilen bjj de oud-conservatieven in een paar groote steden in het centrum van het land, zooals Utrecht, Rotterdam en 's Gravenhage conservatieven die een tijd lang onder liberale vlag mee ten strijde togen, en thans geholpen werden dooi een gioot deel der katholieken en een deel der anti-revolutionnairen, over wier hulp zjj zich wel gegeneerd moeten ge voelen, waar zjj zeiven zoo sterk afgaven op de hulp van dr Kuyper om kiesrechtuitbrei ding te bevorderen. Buiten dien kring in het centrum wil een krachtige meerderheid den minister Tak van Poortvliet steunen in de richting, die bjj wenscht uit te gaan. Het hierboven aangegeven standpunt bepleit ook heden de Standaard. Wp zullen onze lezers niet vermoeien met aanhalingen uit de verschillende oordeelvel lingen der onderscheidene bladen. Men kan ze zeiven wel eenigszins nagaanomdat zij geheel zjjn in den geest van het standpunt, dat die bladen van het begin af in den ver- kiezingstrjjd aannamen. Maar met het hoofdorgaan der anti-revolutio- naire-democratische partjj, die heden ten dage een zeer moeiljjken tjjd doorleeft en het niet naar den vleesche gaat, moeten wp een uit zondering maken. Dr Kuyper, die een bewonderenswaardig talent bezit om altijd het hoofd boven water te houden en den zjjnen moed in te spreken, al staan zjj nog voor zulke groote moeiljjk hoden en teleurstellingen, heft cok nu een juichtoon aan, niettegenstaande hem de uitslag van gisteren, zoo gunstig voor de voorstanders eener finale kiesrechtuitbreiding, niet bekend is. Hp berekent dat ovér het heele land, op 10 April, bjj eerste stemming de meerderheid voor de regeering 57 bedroeg en de minder heid die tegen haar koos 43. »Een uitkomst, die zoo schrpft hjj metterdaad verrast, als men bedenkt met welk een ongemeene macht het Conservatisme van alle gading uit zjjn schuilhoeken is komen opdagen, en hoe bovendien in meer dan één district niet de electorale quaestie, maar kerkelijke antipathieën een zeer aanmerkeljjk deel der kiezers tegen de kieswet deed kiezen. »Telt men nu desniettemin alle kiezers over heel het iand saam, die voor of tegen stemden dan zal men, niettegenstaande dit kerkeljjk profijt, dat geheel aan de zjj de der tegen standers was, met meer dan tienduizend kiezers de schaal vóór de regeering zien over slaan. »Deze uitkomst stellende tegenover het feit, dat het in de oude Kamer 60 tegen en slechts 40 voor de regeering stond, ziet men derhaLve, hoe de overgroote meerderheid der opgekomen kiezers de Ontbinding heeft willen doen slagen. »Toch aan eerst op 24 April beslist worden, of ook bjj de herstemmingen, die komen, deze gunstige verhouding zal stand houden. »Geljjk bjj de twee jongste generale verkie zingen, is het ook nu de herstemming, die eerst definitief de zaak zal uitwjjzenen die ook ditmaal in meer dan één district de uit komst met zeer enkele stemmen voor of tegen zal beslissen. sToonen de voorstanders van finale kiesrecht- uitbreiding thans op de hoogte van hun roe ping te zjjn, dan is de overwinning hun ver zekerd. »Ze hebben dan slechts in elk district, waar ze nu reeds saam in meerderheid waren, saam op de voorstanders van finale kiesrechtuitbrei ding te stemmen, om den zetel te veroveren of te behouden. »Zèö alleen kan er een beslissing vallen voor de zaak zelve, die deze verkiezing aan de orde stelde." Na gewezen te hebben op het standpunt, door de Calvinistische partjj steeds ingenomen, waar bjj zjj zich dikwjjls getroostte dat haar eigen candidaat uitviel, maar waarbjj zjj steeds de zaak waarom het ging in het oog vatte en in het oog hield, zegt dr Kuyper ten slotte >Zoo herwon ze haar zelfstandigheid en gaf bljjk van een ongemeene zedelijke veer kracht. »Niet angstvallig op het heden, maar met mannenmoed hield ze het oog op de toekomst gericht. »Is het dan denkbaar, dat ze thans bjj de herstemming zal deinzen »Ons dunkt, dat kan niet. »Wie zoo beleidvol en zoo dapper in den hoofdslag streed, is er niet op aangelegd, om in het nagevecht den tegenstander te hulp te schieten. »En daarom durven we vertrouwen, dat heel het land door, in alle districten, de kern, de keurbende der anti-revolutionnaire partjj, dit bjj eerste stemming zoo kloek en moedig vooi het Volk achter de kiezerskoos en zich zoo dapper tegen het Conservatisme te weer stelde, zonder zweem van aarzeling ook bij de her stemming aan haar parool getrouw zal blpven. »Niet of de persoon van den candidaat u aantrekt, noch ook of op andere punten zyD beginsel tegen het uwe overstaatmaareenig- lijk en uitsluitend, of hjj in de kiesrecht kwestie de drager van uw overtuiging is, mag voor wie ook bjj de stembus met zjjn consien- tie rekent, thans den doorslag geven. Aldus betaamt het den man van ernst. Voor wie anders oordeelt, wordt het kiezen een spel". Dat is andere taal, dan die wjj in den laatsten tpd hoorden uit de bureau's van het Goesche anti-revolutionnaire blad. Over den uitslag der verkiezing klinkt ook van daar thans een flauw, kinderachtig woord. Met verloochening van het democratisch Knyperiaansch standpunt, waarvoor men vroeger zich zoo zeer op de bres stelde, weet men daar in de Ganzestad nu niet anders dan on waarheden, valsche getuigenissen en grofheden te zeggen aan tegenstandersmaar houdt men zich voor de behoeften van eigen partjj- genooten doof. Kenneljjb is de redactie met bare positie verlegenen tracht zjj de aandacht daarvan af te leiden. Tegen den geest der'Deputaten-vergadering in, die zoo beslist zich uitsprak, durft zjj in de moeiljjke dageD, die hare partjj, ook in haar nabjjheid, doorleeft, geen Hink woord te doen hooren. Dr Kuyper geeft haar een les, die zjj wel eens ter harte mag nemen. Hjj ontziet zells zjjn besten vriend niet, waar hjj meent dat zyne partjj moet stip den voor een beginsel, waarvan de toepassing hem nuttig en noodig voorkomt. Bjj kon. besluit zjjn benoemd tot prov. inspecteur der dir. belast, enz. te Maastricht W. E. C. J. EerenB, controleur derzelfde middelen te Breda; tot controleur der invoerrechten enz. te Amster dam G. M. C. Dresselhuys, controleur der dir. belast, enz. te Schiedamtot controleur der dir. belast, enz. te Breda O. H. Pan, controleur derzelfde middelen te Groenlo. De Berliner Neueste Nachrichten wjjden, naar aanleiding van het overgaan van Ac bo rer's Familienblatt in de Gartenlaube, een warm artikeltje aan den heer Schorer. »Eén verdienste van het blad en zjjn stichter mag niet worden vergeten wat zjj deden tot ver heffing der illustratie, tot bevordering der Duitsche houtsnjjkunst, waaraan Schorer de beste jaren van zjjn leven en een groot ver mogen heett opgeofferd. Het was nog treurig gesteld met de illustraties in Duitsche bladen, toen het verschjjnen van het Familienblatt met zjjn meesterijjke houtsneden de Duitsche uitgevers tot nap ver prikkelde, met het gevolg dat de waarde der Duitsche illustraties in weinige jaren aanzienljjk steeg. Alle graveurs achtten het een eer voor het Familienblatt te werken en bejjverden zich het beste te leveren, zeker als ze waren van algemeene waardeering en hoog honorarium, getuigen Max Weber en Richard Bong. Maar ook voor de teekenaars deed Schorer veel en hjj droeg er niet weinig toe bjj, in Duitschland een voortreffelijke school van teekenaars te vormen. Aan menig jong talent heelt Schorer den weg geëffend. Deze verdiensten mogen niet worden vergeten, bleef het succes ook uit. Voor hetgeen Schorer voor de Duitsche kunst deed, komt hem dankbare waardeering en een eervol aandenken toe." Aan de burgeravondschool alhier zjjn na afgelegd examen bevorderd Van de le naar de 2e klasse G. T. A. An- schutz, E. F. T. Aspeslagh, A. F. Augustjjn, W. J. Beckers, J. Beilaart, J. P. Geldof, A. J. German, H. Gort, J. H. Hanssens, C. L. J. van der Harst, J. Hendrikse, J. P. van den Heuvel, L. W. Hildernisse, C. Holthujjsen, J. Jongepier, A. A. Koekkoek, P. Lutejjn, J. Martens, O. J m azure, J. P. C. Meeuwse, J. A. J. Mesu, J. M esu, A. H. Mulder, J. de Munck, N. de Munck, J. G. Oudens, J. J. Post, P. Repnierse, J. G. Stasse, B. Verhagen, W. Vogelzang en H. L. Wiessner. Van de 2e naar de 3e klasse: G. Antheu- nissen, S. H. van Bakergem, J. A. Baljeu, J. Barto, C. Bliek, P. Bujjs, J. Goedhait, A. L J. Goetbals, A. Heuseveldt, A. M. Jockern, J. Klaassen, J. Onderdjjk, L. Onderdjjk, E. A. Oudens, C. Polet, 1. de Ridder, W. Smit, J. A. Steinz, C. P. Trapman, A. Volkers, D. de Vos en C. Vreke. De heer A. Hagens, onderwjjzer te Oud- Vosmeer, is als zoodanig benoemd te Zwam- merdam. In de St. Ct. van heden is opgenomen een kon. besluit tot schoising van het besluit van den raad der gemeente Terneuzen van 8 Maart 1894, tot vaststelling van art. lö dei verordening op het bouwen en op de ver plichtingen van eigenaars van naburige erven aldaar. Dit besluit berust op de wenscheljjkheid om, hangende het onderzoek naar de wettig heid ,van dat besluit, het in werking treden daarvan te voorkomen. Als een groote bjjzonderheid wordt ons medegedeeld dat nu reeds, en wel op de hof stede Groot Werendijke onder Zoutenlan de, jonge reigers zjjn uitgebroed geworden. - Tjjdens een kort doch nog al hevig on- weder, dat zich Woensdag namiddag boven B r pi 0 0 e ontlastte, sloeg de bliksem op den telegraafdraad en werden een paar palen versplinterd zonder verdere schade aan te viehten. Het onweer ging gepaard met een mildda- digen regen,jdie het reeds dorstige aardrjjk en bjjgevolg den landbouw zeer ten goede kwam» In den Thomaespolder, onder Hoofd plaat, is Woensdag de rietdekker A. D. van het dak eener schuur gevallen, waardoor hp zich inwendig ernstig bezeerd heeft, en on- middelljjk geneeskundige hulp moest worden ingeroepen. Een slapende voerman die, zegt men, wat te diep in het glaasje had gekeken, tuimelde van zjjn vrachtwagen. De pzeren velling van een der wielen bracht hem een hoofdwonde toe, die doktere hulp niet ontberen kon. Arrondissernents-rechtbank te Middelburg. Üp Dinsdag den 24en April a., des voormid» dags te 10 uren, zal voor die rechtbank be handeld worden de zaak tegen L. N., boeren meid, oud 19 jaren, geboren te Koewacht, wonende te Groede, gedetineerd te Middel burg, ter zake van de bereids door ons ge melde heling van goederen der vermoorde slachtoffers, en tevens wegens overtreding van art. 136 van het wetboek van strafrecht (het kennis dragen van een voorne men tot het plegen van een strafbaar misdrjjf en het daar van niet tjjdig voldoende ken nis geven aan justitie of poli tie, hetzjj aan de bedreigde zelve). Vanwege het openbaar ministerie zullen negen getuigen, waaronder 1 tevens als des kundige, worden gedagvaard. Ter aanvulling van het telegraphisch be richt in ons vorig nommer omtrent het geding tegen Hendrik de Jong voor de Amsterdam- scbe rechtbank dient nog het volgende Aan hem werd ten laste gelegd dat hjj in de laatste helft van het vorige jaar, met het oogmerk om zich wederrechtelgk te be- voordeelen, door middel van een samenweefsel van verdichtsels, den beer H. Kramer, toen- tertjjd logementhouder op de Martslaargracbt te Amsterdam, thans wonende te Loosduinen, met wiens dochter bekl. verloofd was, bewo gen heeit tot de afgifte acütereenvoigens van f 25, f 40 en f' 35, welk misdrjjf strafbaar is gesteld bjj art. 326 W. v. S., terwjji tjjdens het plegen van het misdrjjf nog geen vpf jaren zjjn verloopen, sedert bekl. eene tegen hem uitgesproken gevangenisstraf wegens op lichting heeft ondergaan (art. 421 W. v. S.) Beklaagde was gesleed in grjjze demisaison, wit vest en droeg een cylinderhoed. Bljjk- baar luisterde hjj aandachtig naar hetgeen hem ten laste werd gelegdzoo nu en dan keek hjj vrjj in de zaal rond. De deskundigen, de doctoren S. L. Halbertsma te Rotterdam, J. v. Deventer te Bloemendaal en P. Kok Ankersmit te Amsterdam, die den beklaagde hebben onderzocht, spraken als hunne conclusie uit, dat bekl. niet ljjdends was aan storing zjjner verBtandeljjke vermo- gens, dus toerekenbaar kon geacht worden voor zjjne daden, Op de vraag van den voorzitter, of bekl, iets op deze verklaringen bad aan te merken, zeide bekl., dat hjj niet krankzinnig, niet gek was, waarop de voorzitter opmerkte dat de doctoren zulks ook hadden veikiaard. Een der hoofdgetuigen, de heer H. Kramer, verklaarde, dat De Jong zes a zeven jaren geleden in zjjn logement was gekomen oin 3 a 4 dagen bjj hem te logeeren en dat hjj toen gekleed was in uniform van onderoffi cier, doch gepensionneerd was omdat hjj in Indië een kogel in het been had gekregen. Drie a, vier maanden later was bekl. terug gekomen, heel netjes gekleed. Steeds was hjj bescheiden, terwjji hjj een aangenamen indruk maakte. Bekl. zou toen benoemd zjjn tot landmeter le kl. te Tilburg. In 1892 was bjj weder gekomen, nadat hjj uit Zevenaar een briefkaart had geschreven, dat bekl. bjj getuige spoedig eenè visite zou komen maken. Bjj die gelegenheid had hjj aan getuige een bnei voor zjjn dochter overhandigd, waarin De Jong verlof vroeg om eene wandeling te mogen maken met dat meisje. Daar het vol ste vertrouwen in De Jong werd gesteld, was toestemming tot die wandeling gegeven. Nog dienzelfden dag had De Jong om de hand van zjjn dochter gevraagd, welke hem niet was geweigerd, met het oog op het volle vertrou wen, dat hjj genoot en met het oog op zjjne goede positielandmeter le kl., peasioeu eg de opbrengst zjjner lauderjjen»

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1