N°. 81.
1376 Jaargang.
1894
Vrijdag
6 April.
Deze courant verschijnt dagelfjki;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prfls per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Reclames 40 cent per regel.
mr J. G. \an Deinse
mr. P. C. J. Hennequin
J. J. yan Kerkwijk,
Middelburg 5 April.
ONDERWIJS.
UIT STAD EN PR0YIHCIE.
LANDBOUW.
COMT.
Thermometer.
Middelburg 5 April. 8 u. vra. 50 gr.
m. 12 u. 62 gr-, av. 4 u. 61 gr. F.
Verwacht O. wind.
Agenten te VliBsingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peijx, te ZierikzeeA. C. de Mooij, j Advertentiën
te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën moeten des namiddaes te één uur
aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, db Gebb. Belintante, te 's Gravenhage, en A. de La M*u. Azn., te Amsterdam. I aan bet bureau bezortrd ziin wille*
Hoofdagenten voor bet Buitenlandte Pajys en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Dapbe Cib., John F. Jones, opvolger. I Zy des avonds nog worden opgenomen.
Voor de verkiezingen op Dinsdag 10
April a. bevelen wij ten dringendste aan
in bet:
District Hontenisse
District Gostburg
District Zierikzee
In den,verkiezingstijd te Rotterdam beeft
zicb een eigenaardig incident voorgedaan.
In eene vergadering van de liberale kies-
vereeniging Botterdam zinspeelde de beer mr
Van Gilse op een algemeen bekend gerucht
dat de gewezen minister Van Tienhoven niet
vreemd geweest zou z jn aan bet amendement-
De Mejjier.
In welke bewoordingen de beer Van Gilse
dit zou gedaan hebben; in boever het verslag
der N. Rott. Crt. omtrent dit punt al of niet
juist of volledig is geweest, kunnen wy niet
beoordeelen; en doet trouwens voor onze op
merking weinig af.
Dit weten wy dat de zinspeling van den
heer Van Gilse aanleiding gaf tot een onder
zoek naar de waarheid van het gerucht en
wel by de beeren Van Tienboven en De
Mejjier zeiven. Laatstgenoemde beweert dat
eerstgenoemde bet amendement niet beett
gezien vóór Dinsdag 6 Maart, toen het by
de Tweede kamer was ingediend. De beer
Van Tienboven bevestigt dit; hy is, zeide hy,
aan de samenstelling van bet bewuste amen
dement geheel vreemd gebleven.
Wy weten nu dat, volgens de lezing dei
N. R. Ct van de schriftelijke mededeelingen der
beeren Van Tienboven en De Mejjier of
zjjn de beeren geïnterviewd en hebben zjj een
mondeling antwoord gegeven de beer Van
Tienboven bet amendement, dat wil zeggen
het geschreven of gedrukte stuk, niet gezien
heeft vóór 6 Maart en dat hjj aan de samen
stelling geheel vreemd gebleven is.
Doch, zouden wjj willen vragen, is de heer
Van Tienhoven ook geheel vreemd geweest
aan de voorbereiding der indiening van bet
amendement
Ziedaar waar het op aankomt.
Dat de heer Van Tienboven, geljjk nog be
weerd is, bet voornemen zou gehad hebben
in de kamer te verklaren dat hij zjjn ontslag
zou indienen, is reeds op zicb zelf hoogst on-
waaisctjjnljjk. Doch wat zou het antwoord
van den beer Van Tienboven zjjn geweest op
een vraag of bet waar was, wat men hem
toedichtte, dat bjj n. 1. het voornemen had om
evenals reeds meermalen door den beer Van
Houten in de discussiën was opgeworpen -
na schorsing der beraadslagingen een partieele
ministerieele crisis te doen eindigen met dt
vervanging van den beer Tak door een minis-
t er van binnenlandscbe zaken, die bereid werd
bevonden op den grondslag van het aangeno
men amendement-De Mejjier in de kamer voort
te werken
Dat geen der andere ministers, ook niet die
van koloniën, de partjj voor den beer Van
Tienhoven beeft opgenomen, geeft te denken;
vooral in verband met de drie volgende daad
zaken: le. Vóór de indiening van betlaatsi
gewjjzigd ontwerp is dit in den ministerraad
besproken. 2e. Tjjdens de discussies beeft dt
minister van binnenlandscbe zaken zonde:
tegenspraak te ondervinden herhaaldeljjk ver
klaard dat bjj sprak namens de gebeele regee
ring, welke eenstemmig was. 3e. Reeds ten
vorigen jare was eene machtiging tot intrekking
door de regentes verleenden dit was immerB
aan alle ministers bekend?
Was er wellicht niet op gerekend dat bjj
intrekking van de ontwerpen de gebeele zaai
van de tafel, maar daarom niet van de baan,
was, zoodat een voorstel der regeering tot
jmtbinding de eenige oplossing was?
't Is onzeker of er ooit voldoende licht over
deze zaak zal opgaan. Hoofdzaak is zjj dan
ook niet in de gewichtige vraag, welke tbaDS
de kiezers verdeelt en het land in spanning
houdt. Toch is zjj niet van belang ontbloot
voor de appreciatie van de houding der hoofd
personen vóór en op 9 Maart.
In een ingezonden stuk in de N. R. Ct wjjst
de beer G. H. Hintzen, die deel uitmaakte van
de ontbonden commissie van onderzoek inzake
Neerbosch, erop dat van eene ernstige poging
van den directeur, den beer Van 'tLindenhout
om bet door hem gestichte gebouw op vaster
grondslagen te vestigen weinig gebleken is.
Inkrimping van het getal der verpleegden,
door de opneming van nieuwe weezen te wei
geren, achtte de psedagogiscbe commissie een
stemmig onvermjjdeijjk noodzakeljjk om tot
verbetering van toezicht en verpleging te ge-
aken. Het is in baar verslag bjj herhaling
gezegd, dat in de schieljjke uitbreiding van
de bevolking de voorname oorzaak van vele
misstanden te zoeken was. En wat staat thans
te lezen in Het Oosten van 4 dezer
Na een op zjjne wjjze uitgewerkt betoog,
dat de beste stuurlui aan wal staan, schrjjft
de- directeur: »Wjj hopen dan ook weder na
15 April een aanvang te maken met bet op
nemen van nieuwe weezen, omdat door bet
vertrek van velen, die zoover waren gekomen,
dat ze voor zichzelf kunnen zorgen, hiervoor
ruimte is."
Zeker, zegt de heer Hintzen, de ruimte is
er, maar bet geld is er nog niet om de noo-
dige verbeteringen tot stand te brengenhet
gebrekkige toezicht wordt eenvoudig besten
digd, het personeel wordt niet versterkt.
Binnen korten tjjd zal de directeur zich om
de gegeven wenken niet meer hebben te be
kommeren, dank zjj den steun, dien zjjne
weezenvrienden in bet geloof aan zjjn door
zicht hem zullen big ven schenken.
De commissie van onderzoek is ontbonden.
In de energie van bet bestuur der vereeniging
kan bet vertrouwen van den beer H. niet sterk
zjjn na de zwakke houding tegenover den
directeur. De wjjzigingen in de samenstelling
der vereeniging zullen, vreest hjj, van weinig
ingrjjpenden aard zjjn.
De invloed op den gang van zaken kan
alleen komen van ben, die, zonder blind te zjjn
voor de gebreken van den directeur, toch hunne
sympathie voor de inrichting geregeld aan den
dag leggen.
Tot ben richt bjj bet ernstig verzoek Trekt
uw steuu niet terug, maar verleent dien eerst
na de besliste verklaring van den directeur,
dat hjj van verdere opneming van weezen zal
afzien, en dat hjj de gelden, die hem toevloeien,
zal besteden voor de hervormingen, waarmede
niet langer mag worden gedraald.
tot definitief candidaat gekozen voor de ver
kiezing op Dinsdag a.
De heer Kielstra V:>;eeg 86 stemmen.
Volgens ontvangen telegram van den Gou
verneur-Generaal is de adsistent-resident H.
A. van der Steenstraten, die voor enkele weken
werd gewond, geheel buiten gevaar.
Ter kennis van belanghebbenden wordt ge
bracht dat, in verband met in België en Neder
land uit te voeren werken, de sluiting van het
kanaal van Luik naar Maastricht, van de Zuid-
Willemsvaart en van het kanaal van Brugge
naar Sluis in het jaar 1894 is geregeld als volgt
voor het kanaal van Luik naar Maastiicht,
van de Belgische grens te Klein Lanaye tot
sluis no. 5 te Maastricht, gedurende achttien
dagen, van 20 Juni tot en met 7 Juli a. s.;
voor de Zuid-Willemsvaart, van sluis no. 19
buiten de voormalige Boschpooit te Maastiicht
tot de Belgische grens te Smeermaes, gedu
rende een en twintig dagen, van 20 Juni toi
én met 10 Juli a. s., en van de Belgische
grens nabjj Loosen tot sluis no. 15 gedurende
twaalf dagen, van 29 Juni tot en met 10 Juli a. s.;
voor bet kanaal van Brugge naar Sluis,
gedurende zes dagen, van 23 tot en met 28
April a. s.
De aanvulling van de panden zal aanvangen
uiterljjk bjj bet verstreken van de bovenge
noemde texmënen van sluiting. Dientengevolge
zal de scheepvaart aanvankelyk slechts met
beperkten diepgang kunnen plaats hebben.
By kon. besluit zën benoemd tot surnu
merair der directe belastingen, invoerrechten
en accynzen A. J. van Eck, J. C. Burgersdyk,
J. C. A. Cazius, J. de Wilde, L. J. Smeets, W.
G. S. L. de Vletter, P. J. J. Motké, T. A
Hermsen, D. de Fluiter, P. C. Ligtenberg, C.
I. Postel, A. van der Werff, W. M. Visser, J.
C. Altorffer.
Te Dordrecht is door de antirevolutionnaire
kiesvereeniging Vreest God eert den koning
de beer A. S. Talma te Vlissingen candidaat
gesteld voor het lidmaatschap der Tweede kamer.
De beer C. Lelyminister van waterstaat,
is door de centrale liberale kiesvereeniging in
bet boofdkiesdistrict Lochem met 287 stemmen
J ^etteren en Kunst.
Onze stadgenoot, de heer J. A. Frederiks,
van wiens band reeds zoo vele belangryke
by dragen verschenen, heeft opnieuw een zeer
interessant werkje geschreven, getiteld Oude
ornamentprenten, »eene bron voor de ontwik
keling der kunstnë verheid."
Het doel van den scbi'ëver by bet samen
stellen zyner brochure was om een ieder, die
belangstelt in de ontwikkeling der kunstny-
verbeid, en voornamelyk ben, die zicb'met bet
kunstambacht dagelyks bezig houden, opmerk
zaam te maken op eene rëke bron, die, zooals
de schryver zelf rn zyne voorrede zegt, by ons
onbekend bleef, doch in den vreemde reeds
veel bëdroeg tot bare ontwikkeling en ook
zooveel zou kunnen by brengen om onze na
tionale kunstindustrie te verheffen tot bet
nooge standpunt, dat zy in vorige eeuwen
innam.
Men vindt die bron in de oude ornament-
gravuren, waarvan belaas zoovele verloren zyn
gegaan. Gelukkig w,erd er veel schoons door
enkele openbare bibliotheken en verzamelingen
gered, (k.k. Oesterreich. Museum für Kunst und
Industrie te Weenen, het ornament-prentenka
binet te Leipzig, bet museum te Berlyn, den
kunsthandel van L. Rosenthal te Müncben).
Heelt men in bet buitenland getracht bet
gemis aan vele scboone gravuren te herstellen,
door werken uit te geven, waarvan de repro
ducties zoo goed mogelyk de origineele gra
vuren naby komen, ook de firma MartinuB
Nyhoff te 's Gravenhage beeft zicb verdien-
steiyk gemaakt door een werk in het lichtte
geven, dat by de buitenlandscbe niet ten
achter staat. In bare Reproductions d'ancien
nes gravures d'orfévrerie hollaiidaise, beeft de
firma M. Nyhoff bet scboone werk van Vianen,
Sylvius en Le Blond doen herleven. Men vindt
hierin de prachtigste voorstellingen van oude
ornamentwerken op verschillend gebied.
De beer Frederiks betreurt bet dat in ons
land, hetwelk eenmaal op kunstgebied zulk
een boogen trap bereikte, tot heden in deze
richting nagenoeg niets is gedaan dat de
buitenlandsche musea en particuliere verzame
laars zicb in den laatsten tyd met onze kunst
schatten hebben verrykt en dat onze litteratuur
over deze afdeeling der kunst in gebreke is
gebleven.
Het werkje van den heer F., voor een ge
ringen prys by alle boekhandelaren te ver-
kry gen, moet zonder twyfel ieder kunstliefhebber
belang inboezemen.
Met meer dan gewone warmte werden
Woensdag avond op het concert der zangver-
eenigmg Tot Oefening en Uitspanning alhier
de koren toegejuicht na de uitvoering dei-
cantate Yan Bacb, de liederen van Schaeffer
en de Deutsche Ttvnze van Schubert. Het
zelfde was het geval met het orkest na de
uitvoering van Simfonie A dur van Mozart.
En dit was ten volle verdiend.
Het was trouwens een zeer goed geslaagd
concert, waarop de directeur met voldoening
kan terugzien en waarover in een volgend
nommer onze muzikale verslaggever zyn ge
voelen meer uitvoerig zal weergeven.
Er waB nog menige plaats open; wat echter
steeds by bet tweede concert het geval is.
Het eerste nommer is verschenen van
De Sociaal Demokraat, socialistisch orgaan
voor de politieke aktie.
Het blad verechynt alle 14 dagen en wordt
uitgegeven te Maastricht.
Eveneens zag bet licht bet eerste nommer
van De Amsterdamsche Volksbond voor de
Protestanten in Nederland, onder hoofdredactie
dr G. J. VosAz., ds A. Voorhoeve, dsL. C.
van
Schuller tot Peursum en dr J. Th. de Visser.
In Beetbovens geboortestad zal op 4, 5
en 6 Mei een muziekfeest gevierd worden ter
eere van den genialen toondichter, die, ondanks
de nog klemmende vereering voor Richard
Wagner el*.Hector Berlioz, nog steeds ah
hoogeprieste?' der kunst wordt begroet. Het
groote Gürzenich-orkest uit Keulen zal alle 9
symfoniën van Beethoven te Bonn ten gehoore
brengen. In de fameuse »negende" zullen uit
stekende solisten en de vereenigde concert-
koren van Bonn en Keulen medewerken
Tot hoofd der school te Zoutelande
is benoemd de heèr A. xVfinderboud te Vv est-
kapelle.
Voor een vacante betrekking van onder
wyzeres aan een der openbare scholen te Hon
tenisse, op een jaarwedde van f 600, heeft
zich geen enkele sollicitante aangemeld.
By kon. besluit is bepaald dat de ryks-
kweekschool voor onderwyzers, met de daaraan
verbonden leerschool, thans te 's Hertogenbosch,
met 1 Mei 1894 te Nymegen zal zyn gevestigd.
Op bet z. g. lystje van vergaderingen,
concerten enz. te Middelburg dat, tus-
schen twee haakjes gezegd, meer en meer
blëkt gewaardeerd te worden om het gemak
dat bet aanbiedt zulten onze lezers thans
vermeld vinden eene voorstelling, op Woensdag
Mei te geven door bet gezelschap der Ver
eenigde Rotterdamsche tooneelisten onder di
rectie van Le Gras en Haspels.
Er is in dit seizoen al heel veel, misschien
wel wat al te veel te zien en te booren ge
weest, maar wë meenen dat deze voorstelling
door alle vrienden der kunst met belangstel
ling zal worden te gemoet gezien.
Geruimen tyd hadden wy niet het voor
recht acteurs als de beeren Haspels, Le Gras,
De Vries, Tartaud en actrices als mevrouw
Van Eysden-Vink, Alida Klein, Van Kerkho
ven-Jonkers bier te zien optreden.
En als wy dan nagaan dat by die gelegen
heid bet veelbesproken tooneelspel van Lemaitre
Koningen zal worden gespeeld, dan meenen
wy gerust te mogen zeggen dat deze voor
stelling een waardig besluit van het seizoen
zën zal.
Zy gaat uit van de afdeeling Middelburg
van het Nederlandsch Tooneelverbond, wier
leden persoonlëk vryen toegang hebben.
Zooals nog in bet grootste deel der op
laag van ons vorig nommer werd medegedeeld
is in de Woensdag gehouden zitting van den
Middelburgscben gemeenteraad tot
hoofd der gemeente-bewaarschool in de plaats
van mej. Slottje, op eene jaarwedde van f 500
en vrye woning, benoemd mej. L. Eikelenboom
te Leiden. Die benoeming geschiedde met 9
stemmen, terwyl op mej. Jonk te Middelburg
stemmen waren uitgebracht.
Den len Juli wordt verplaatst de commies
der posteryen 2de klasse H. van der Wiel van
Arnhem naar Middelburg.
De vernieuwing der bestrating van de
Groote Markt alhier, waarmede Woensdag,
zooals wy toen meldden, is aangevangen, is
nog niet definitief begonnen. Het was slechts
eene proefneming, die misschien nog door
andere zal gevolgd worden.
De koninklyke maatschappy de Schelde
te Vlissingen zal over bet afgeloopen
boekjaar 5 pet dividend uitkeeren.
By het in Maart te 's Gravenhage ge
houden vergelykend examen voor opzichter
van den ryks-waterstaat zyn geslaagd de
beeren C. Houmes en A. van Rooyen van
W estkapelle.
De heer P. Snoep te Aagtekerke heeft
bedankt voor het beroep naar Westkapelle.
- Door den minister van oorlog is o. a.
bepaald dat de 4 veldbataljons van bet 3e
regiment infanterie van 3 tot en met 10 Sep
tember a. s. oefeningen zullen hebben onder
leiding van den regiments-commandant te
Bergen op Zoom en daarna zullen deelnemen
aan de veldoefeningen, op groote schaal, dei-
Se divisie infanterie, van 10—19 September
d. a. v. De bataljons uit Zeeland zullen
alzoo op 3 September het garnizoen verlaten
en den 19 dier maand aldaar terugkeeren.
De miliciens der lichting 1891 komen van
20 Augustus—21 September 1894 onder de
wapenen.
Ten huize van den heer B. QuistteGoes
werd Woensdag avond, naar men ons schiyft
eene vergadering gehouden door personen
die zich van r' anti-revolutionnaire kiesver
eeniging Nederland en Oranje afgescheiden
hebben om zich meer in democratische richting
te bewegen en die nu reeds finale kiesrecht
uitbreiding wenscben. Door hen werd eene
nieuwe anti-revolutionnaire kiesvereeniging
opgericht onder de zinspreuk Het volk achter
de kiezers moet er in." Zy zal trachten de
verkiezing in het district Goes te bevorderen
in de richting, overeenkomstig het besluit,
door de Deputaten-vergadering genomen. Voor
de a. s. Tweede-kamer verkiezing werd de
heer C. J. Huvers te Middelburg met algemeene
stemmen candidaat gesteld,
Tot leden van het bestuur werden gekozen
de heeren W. Kapteyn, president, B. Quist,
A S. J. Dekker, J. Mulder, A. M, Vertrsgt en
Plazier.
Morgen (Vry dag)avond, zal de heer
Huvers in de Prins van Oranje optreden in
eene vergadering, voor alle kiezers toegankelyk,
en spreken over Dadelijke Kiesrechtuitbrei
ding een eisch van billijkheid en recht".
Een kenmerkend teeken. Het
Goesche anti-revolutionnaire blad beveelt voor
alle districten in Zeeland een candidaat aan
behalve voor Zierikzee en zyn eigen
district Goes.
Bovendien onthield het zyn lezers, naar het
beweert wegens gebrek aan plaatsruimte, een
overzicht van het meest belangryke in deze
dagen voor de kiezers te Goeshet verslag
der lezing van mr De Savornin Lohmandat
nu wel zal komen als mosterd naden maaltyd.
De heer C. J. Huvers alhier wordt
thans als definitief candidaat der anti-revolu-
tionnairen in het district Hontenisse aanbevolen.
—Woensdag avond vergaderde te Zierik
zee de Liberale kiesvereeniging, waarby 92 le
den aanwezig waren. Na voorlezing der notulen,
en goedkeuring van de rekening over het af
geloopen vereenigingsjaar, werd overgegaan
tot de keuze van een bestuurslid, en zulks in
de plaats van den heer A. Buyze Mz., die zich
niet weder verkiesbaar stelde.
Door het bestuur werden voorgedragen da
heeren mr A. J, van Geuns en M. C. Mulock
Houwer, van welke laatstgenoemde met 47
stemmen tot bestuurlid werd verkozen. Mr
Van Geuns verkreeg 44 stemmen.
De heer Houwer, ter vergadering tegen
woordig, verklaarde die benoeming aan te
nemen.
Nadat de voorzitter, mr A. J. F. Fokker,
met warmte eenige hartelyke woorden van
erkentelykheid had gewyd aan de nagedach
tenis van den diepbetreurden wethouder, den
heer W. A. Ochtman, waarmede de vergade
ring instemde, werd overgegaan tot het noe
men van candidaten om te voorzien in de
vacature in den raad, door het overlyden van
genoemden heer ontstaan.
Op de candidatenlyst werden geplaatst de
heeren J. A. Legemaat, A. W. van der Vegt
en dr A. van der Hoeven.
Nadat een der aanwezigen verklaard had,
dat dr. Van der Hoeven eene eventueele can-
didatuur niet zou aannemen en de beide
overblyvende candidaten, door verschillende
sprekers, met warmte waren aanbevolen, werd
tot stemming overgegaan en verkregen de heer
J. A. Legemaat 58 en de heer A. W. van
der Vegt 20 stemmen, zoodat eerstgenoemde
als candidaat werd geproclameerd.
De voorzitter wekte de vergadering op om
den door de kiesvereeniging gestelden candi
daat, wiens naam een goeden klank heeft in
de stad, met kracht te steunen.
Eindelyk bracht hy, zoo namens het bestuur
alsook uit naam der liberale kiesvereeniging,
een woord van dank aan het afgetreden be
stuurslid, den heer A. Buyze, voor al de op
offering en moeite, die hy zich ten bate der
vereeniging en van de liberale zaak heeft
getroost.
Daarna werd de vergadering gesloten.
Tot gemeente-geneesheer te IJ z e n d y k e
is benoemd de heer J. Schouten, arts te Dievef
(prov. Drente.)
De heer E. E. E. Lammens, stationschef
te Sluiskil, herdacht Woensdag zyn 25;arig
jubilé, wat de bewoners dier gemeente niet
onopgemerkt hebben gelaten.
Vlaggen wapperden allerwege en in een
open rytuig, begeleid door eene eerewacht»
werd de heer Lammens door de gemeente ge
voerd. Muziek- en zangkorpsen lieten zich
hooren en onderscheidene fraaie geschenken,
van den handel, van de landbouwers en de
overige bewoners werden den jubilaris aange
boden.
Het feest, waaraan ook bewoners van om
liggende plaatsen deelnamen, is uitstekend
De afdeeling »Oostburg" der Maat
schappij tot bevordering van Landbouw en
Veeteelt in Zeeland hield jl. Woensdag te
Oostburg eene vergadering onder de leiding
van den nieuwen voorzitter, den heer P. Steen-
hart te Schoondyke. Deze vergadering werd
bezocht door 19 leden, waaronder 7 bestuurs
leden.
Alvorens de vergadering te openen, nam de
heer Steenhart het woord. In de vorige verga
dering zoo zeide hjj ongeveer ben ik
benoemd tot voorzitter dezer afdeeling) ijf
