N°. 69.
137e Jaargang-,
1894
Donderdag
22 Maart.
Deze courant verschijnt dagelQks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prqs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel, Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Reclames 40 cent per regel.
Middelburg 21 Maart.
JLietteren en Kunst.
ONDERWIJS.
ÜIT STAD EN PROVINCIE.
Een anders leverancier herinnerde eraa» (Ut
wat" nu?
Ia 1891 bleek dat ook de kiezers hup y«r«
MIDDELBI li(.Sf!li: CO HAM1.
w
w
Thermometer. i Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. v. d. Peijx, te ZierikzeeA. C. de Mooij, j Advertentiën
Middelburg 21 Maart 8 u. vtr, 45 gr. j te TholenW. A. van NTehwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën j moeten des namiddags te één uur
m. 12 u, 50 gr., av. 4 u. 53 gr. F. j aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmah, te Botterdam, db^ Gebb.. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de La Man, Azn., te Amsterdam, i aan het bureau bezorgd zpn, willen
Verwacht N. O. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. j zjj des avonds nog worden opgenomen.
Door het beBtuur der Liberale Unie is aan
de bp de Unie aangesloten kiesveteenigingen
het volgende schrjjven gericht:
»Door de Liberale Unie is reeds vroeger met
overgroote meerderheid instemming betuigd
met den inhoud der kieswet-ontwerpen van
de tegenwoordige regeering.
Daarom is zeker door u, evenals door ons,
met ingenomenheid en dankbaarheid begroet
de tjjding, dat Hare Majesteit de Koningin-
Weduwe-Regentes, na de intrekking dier ont
werpen wegens aanneming van een met de
strekking daarvan strjjdig amendement, beslo
ten beeft een beroep te doen op de kiezers.
Over de bp de aanstaande verkiezingen te
volgen gedragslpn heeit nu ons bestuur zich
beraden.
Het is daarbp gekomen tot de vaststelling
van denkbeelden, die het aan u ter overwe
ging wenscht aan te bevelen. Indien de
tijd het toelaat, wenscht het die denkbeelden
te maken tot een onderwerp van bespreking
in eene algemeene vergadering. Maar bet is
denkbaar, dat, wegens het tpdstip der ver
kiezingen en de wenschelpkheid om spoedig
tot candidaatstelling over te gaan, het houden
van eene algemeene vergadering, die immers
door vergaderingen der kiesvereenigingen moet
worden voorafgegaan practisoh eene onmo
gelijkheid bljjkt tezjjn. Voor dat geval wenscht
het bestuur dus met bet toezenden en versprei
den van deze circulaire te volstaan. Ot het
houden van eene vergadering mogelpk zal zpn,
zult gp zoo spoedig doenljjk vernemen.
In ieder geval vertrouwen wp, dat ook in
uwen kring deze denkbeelden met sympathie
zullen worden ontvangen.
Voorop zjj gesteld, dat deze verkiezingen
de samenstelling beoogen van eene Kamer,
die in hoofdzaak zal zpn eene Kamer, geroe
pen om de kieBrechthervorming tot stand te
brengen. Het spreekt dus van zelf, dat de
kiezers zich ernstig en vast zullen moeten
rekenschap geven van het vertrouwen, dat zp
ten aanzien van dit vraagstuk in de candida-
ten kunnen stellen.
Reeds is door de groote meerderheid dei-
Tweede kamer op voorstel der regeering het
beginsel aangenomen, dat het voorzien in eigen
onderhoud en in dat van het huisgezin vol
doend kenteeken zal zijn zoowel van geschikt
heid als van maatschappelpken welstand.
Bij de uitwerking van dit beginsel zpn de
gevoelens uiteengegaan. Tegenover hen, die
de opvatting der regeering deelden, stonden
anderen, die deels bedacht waren op inkrim
ping van het aantal toekomstige kiezers, deels
grondwettige bezwaren bleven zien. In dien
strjjd van gevoelens nu zal bp de stembus
beslist moeten worden partp gekozen.
En dan meenen wp, dat alleen die candi-
daten mogen worden gesteld, die met volle
overtuiging aan de finale kiesrechtuitbreiding
verlangen mede te werken in den zin, waarin
de regeering haar voorgesteld en de minister
Tak van Poortvliet haar met kracht verde
digd heeft; dat voorstanders van wijzigingen
waardoor het doel der voorgestelde hervorming
niet zou worden verwezenlijkt, behooren te
worden bestreden dat ook wat de opvat
ting der grondwettige quaestiën aangaat
van de liberale candidaten instemming mag
worden verlangd met de zienswijze dezer
regeering, die, uit de verkiezingen van 1891
voortgekomen, tot dusver eene staatkunde
heeft gevolgd, waardoor het in haar gestelde
vertrouwen volkomen gerechtvaardigd is.
Vermits in den lande het besef vrjj algemeen
is, dat het hier geldt eene verkiezing voorde
vaststelling der kieswetten, zoo schjjnt het op
dit oogenblik gewenscht, dat aftredende Kamer
leden, die, ofschoon niet onder liberale vlag
gekozen, besliste voorstanders der voorgestelde
kiesrechthervorming zpn, van onze zjjde niet
worden tegengewerkt. Bp de herstemmingen
zullen uit den aard der zaak de candidaten
tusschen wie dan te kiezen valt, uit datzelfdt
oogpunt moeten worden beoordeeld.
Op het gewicht der te nemen beslissing
behoeven wp wel niet nader te wjjzen.
Het zal ook uw wensch zpn, dat in d<
Tweede kamer eene sterke meerderheid wordt
gebracht, bereid om met deze regeering d.
reeds zoo lang aanhangige kiesrechthervorming
tot stand te brengen".
De rede, waarmede de minister van binnen
landsche zaken Dinsdag de zitting der Staten
generaal heeft gesloten, luidde in haar geheel
als volgt
pMjjjne Heeren! Gedurende de thans afge-
loopen zitting der Staten-generaal werd door
uwe medewerking weder op onbekrompen wijze
in de behoeften van 's lands dienst voorzien.
Tevens werden verschillende gewichtige maat-
egelen van wetgeving genomen. Voorschriften
omtrent het faillissement en de surseance van
betaling werden vastgesteld. Eene nieuwe
regeling van fabrieks- en handelsmerken werd
in het leven geroepen. Eene belasting op de
bedrpfs- en andere inkomsten kwam tot stand.
Omtrent de regeling van het kiesrecht voor
de Tweede kamer der Staten-generaal en de Pro
vinciale staten werd geen overeenstemming ver
kregen. De koningin-weduwe-regentes, over
tuigd, dat in de tegenwoordige omstandigheden
een beroep op de natie raadzaam is om tot eene
bevredigende regeling van het kiesrecht te
komen, heeft besloten de ontbinding van de
Tweede kamer der Staten-generaal uit te
preken. Eerlang zullen de kiesbevoegden
worden geroepen tot de vernieuwde samen
stelling dier kamer.
»De koningin-weduwe-regentes heeft mij op
gedragen u, mjjne heeren, haren dank te
betuigen voor de zorg en toewijding, door u
opnieuw betoond tot behartiging van 's lands
belangen.
Door de koningin-weduwe-regentes daartoe
gemachtigd, verklaar ik deze zitting der Staten-
Generaal in naam der koningin te zjjn gesloten."
De commissie, die den minister in- en uit
geleide deed, bestond uit de heeren Wertheim,
Ppnappel, Vlielander Hein, en Nebbens Sterling,
leden der Eerste, en De Ram, Van Löben Seis,
Houwing en De Beaufort (Wjjk bp Duurstede),
leden der Tweede kamer.
De tribunes waren overvol. Reeds om half-
drie stonden honderden voor de deur naar de
publieke tribune in een lange colonne naar
een plaatsje in de zaal te dringen. En ook
op het Binnenhof-plein wemelde 't van men
sehen. Toen daarbinnen de schel van den
voorzitter der Eerste kamer klonk, stroomden
de tribunes aan weerszjjden der zaal vol, en
n die menigte werden verschillende vrouwen
figuren opgemerkt.
De leden der beide Kamers waren in buiten
gewoon talrjjken getale, zoowel uit Den Haag
als uit andere plaatsen, opgekomen om de slui
tingsrede aan te hooren. Het sterkst was ver
tegenwoordigd de linkervleugel der liberale
partp o. a. door de bh. Borgesius, Heldt, Ker-
djjk, en de Katholieke partp. Van de andere
liberale Kamerclub waren er alleen de heeren
Röell, V. d. Kaay en Van Karnebeek. In de
diplomatenloge zat de Fransche gezant, de
heer Legrand, met den gezandschapsraad La.
bouret.
Op weg naar het paleis en terug werd de
gala-koets van den minister voor en achter
geëscorteerd door een piket huzaren. Zoowel
bjj aankomst als bjj het verlaten van het ge
bouw der Tweede kamer stond een talrpke
menigte op het Binnenhof om het rjjtuig ge
schaard. Velen ontblootten het hoofd bp het
oogenblik, dat zp door het portierraam den heer
Tak zagen, die dit met een tegengroet beant
woordde.
De aftredende minister van buitenlandsche
zaken, de heer Van Tienhoven, heeft Dinsdag
in de bureau's van zpn departement afscheid
genomen van chefB en andere ambtenaren der
afdeelingen.
De overdracht van de portefeuille aan den
interimairen titularis, den heer Jansen, minis
ter van marine, had 's middags plaats.
C hun stem vóór het wetsontwerp afhanke
lijk Btellen van het opnemen der schrpfproef
onder de kenteekenen van geschiktheid en
maatsehappeljjken we'rimd of van eene be
paling, waarbp zp, die wegens onvermogen
hun aanslag in de directe belasting niet
hebben voldaan, van het kiesrecht worden
uitgesloten.
Bjj kon. besl.
zpn benoemd tot ontv. der dit. bel. enz.: te
Ittervoort c. a. H. Schuurman, boekhouder dei-
Se categorie te Almelote Coevorden c. a. J.
Moll, ontvanger te Monnickendam c. a.te
Ouderkerk a/d IJssel c. a. G. A. de Stoppelaar,
ontvanger te Balk o. a.en te Boxtel c. a.
N. P. A. Koemans, ontvanger te Vaals;
is benoemd tot directeur van het post- en
telegraafkantoor te 's Graveland G. J. Schol
ten, thans directeur van het postkantoor
aldaar
is aan J. N. Levsen, op zpn verzoek, eervol
ontslag verleend uit zjjne betrekking van
commies der telegraphie van de 3de klasse.
De St Ct van heden bevat het Kon. besluit
van 20 Maart betreffende de ontbinding der
Tweede Kamer.
De verkiezingen der leden van eene nieuwe
Tweede Kamer zullen plaats hebben op Dins
dag 10 April 1894waar herstemming noodig
is, zal deze plaats hebben op Dinsdag 24 April
daaraanvolgende.
De eerste samenkomst der Kamers van de
Staten-Generaal zal plaats hebben in vereenigde
vergadering, op Woensdag 16 Mei 1894.
Dit bericht werd nog in het grootste deel
der oplaag van ons vorig nommer onder laatste
berichten medegedeeld.
Tegen Vrpdag 30 Maart zjjn door het anti-
revolutionnair Centraal-comité de aangesloten
Kiesvereenigingen opgeroepen tot een Depu
taten-vergadering, te Utrecht te houden.
In een Maandag a. door de Vereenigingen,
die zich bp den Radicalen Bond aansloten,
te houden algemeene vergadering zal aan
het oordeel der afgevaardigden worden onder
worpen een voorstel om het bestuur van dien
Bond te machtigen tot uitvaardiging van een
manifest, waarbp den geestverwanten de vol
gende gedragslpn voor de aanstaande verkie
zingen wordt aanbevolen
1° als eenig punt wordt op het verkiezings
program geplaatst
Onmiddeljjke uitbreiding van het kiesrecht
in den geest en naar de bedoeling van het
ingetrokken wetsontwerp.
2° Geen candidaten worden gesteld, die
niet onvoorwaardeljjk instemmen met het sub
1° genoemde of die
A op grond van bezwaren, aan de Grond
wet ontleend, de kiesbevoegdheid willen ont
houden aan hen, die kostelooze geneeskundige
hulp ontvangen van een instelling van wel
dadigheid of van een gemeentebestuur
B den leeftjjd voor de uitoefening der kies
bevoegdheid willen stelle» boven 23 jaar;
De Amst. meldt dat de kapitein van den
generalen staf, de heer M. Onnen, wegens zjjn
vipmoedig optreden in een openbare vergade
ring te Groningen, bij zjjn wapen (de genie)
wordt teruggeplaatst.
Dat dit vergrjjp hem zeer kwaljjk wordt ge
nomen, zegt het blad, blpkt uit den spoed,
waarmede met dezen delinquent wordt afge
rekend en uit het garnizoen, dat men voor
hem heeft uitgekozen.
Niet in een der best gelegen plaatsen, als
b. v. Amsterdam,-Utrecht, Haarlem of Zutphen,
waar hjj als kapitein der genie met zjjn talenten
zou kunnen woekeren, behoort deze kundige
officier tehuis, maar te Gorinchem, waar hem
een weikBring wacht, die doodend is voor alle
energie en waar hem de lust, om de burgerjj
tegen de onverantwoordelijke geldverspilling
voor oorlog en marine te waarschuwen, wel
zal vergaan. Wie er nog aan twijfelt, dat het
militairisme doodend is voor alles wat zelf-
tandigheid en karakter heet, beseft niet wat
er in ons militair wereldje omgaat."
Na eene langdurige ziekte trad Dinsdag
avond bp het tooneelgezelschap Le Gras en
Haspels te Rotterdam opnieuw voor het voet
licht mevr. Beersmans.
De schouwburg was eivol en de talentvolle
actrice ontving herhaaldelijk bewjjzen hoezeer
het publiek haar spel waardeert en haar weder-
optreden op prps stelt.
Gedurende de gansche voorstelling werd de
zeer begaafde tooneelspeelster als onder bloemen
begraven.
Te Weenen is de bekende schilder Karl
Blaas, oud-hoogleeraar aan de Academie van
schilderkunst aldaar, overleden. Blaas schilderde
vele portretten, historie-stukken en een deel
der fresco's in de nieuwe kathedraal te Weenen.
Karl Blaas was 79 jaar oud
Aan de stad Weimar is geschonken een
portret van Schiller, in antieke kleederdracht,
bjj het leven van den dichter door Tischbeiri
geschilderd, en dat later nog een paar maal
werd gekopieerd. Het heeft plaats gekregen
in het Schillerhuis.
In de St.-Ct zjjn opgenomen de gewij
zigde statuten van de Vereeniging voor chris
telijk nationaal schoolonderwijs, te Wissen-
kerke, thans genaamdVereeniging voor
christelijk onderwijs.
Door den raad van Koewacht werd
Dinsdag den heer J. A. Lijppens, onderwijzer
aldaar, eervol ontslag verleend tegen 1 April,
wegens zjjne benoeming in dezelfde functie te
Zuiddorpe en den onderwpzer der school
St. Andries een gratificatie toegekend voor
buitengewone diensten, der gemeente oewezen
tjjdens ontstentenis van een hoofd aan genoemde
school.
»Zeg de Pierewieten goeden dag," leest
men hier en daar in Multatuli's brieven, waar
hp uit den vreemde aan zjjn vrouw schrjjft en
een groet voor de kinderen overzendt. Zpn
zoon, de heer Douwes Dekker jr., is thans als
tpdelpk docent in de Fransche taal aan het
gymnasium te Rotterdam geplaatst.
Tot deskundigen voor het afnemen van
de examens, bedoeld in art. 56a der lager
onderwjjswet, zjjn in Zeeland benoemd de
heeren: P. G. de Jager te Middelburg voor
Ned. taal en lezen, A. Ljjsen te Middelburg
voor zang, L. Hejjboer te Scherpenisse voor
rekenen, H. J. Yooren te Terneuzen voor
aardrjjkskunde, J. Swart te 's Gravenpolder
voor teekenen, W. J. Frjjling te Vlissingen
voor paedagogiek, J. H. v. d. Bel te Middel
burg voor vrjje en ordeoefeningen, dr H. Ja-
pikse te Middelburg voor kennis der natuur,
A. Rademaker te Middelburg voorgeschiedenis,
benevens de dames mevr. Gravelotte-Pontier
te 's Gravenhage en mej. J, de Graaf te Goes
voqï nuttige handwerken voor meisje»,
Dinsdag middag werd op de bovenzaal
der sociëteit de Vergenoeging op de Groote
markt alhier weder eene vergadering ge
houden van melkleveranciers aan de filiaal te
Middelburg van de Hollandsche melkmaat-
schappij met den vertegenwoordiger dier maat
schappij, den heer M. Torchiana.
Laatstgenoemde, de bjj eenkomst openende,
deelde mede dat de maatschappij, in 't midden
latende of zp verplicht is schadevergoeding te
geven al of niet, ongenegen is in te gaan op
het in de vorige vergadering aangenomen
voorstel van de leveranciers om f 25 schade
vergoeding te geven per koe, doch dat zjj bljjft
bp haar in de vorige bjj eenkomst gedaan aan
bod om '/a cent per liter te betalen van de
melk die geleverd is.
Spreker wees er op dat er onder de leveran
ciers zpn, die niet de geconditioneerde hoeveel
heid roomgehalte leveren. Het bestuur besloot
daarom, indien men daarmee bljjft doorgaan,
dit niet meer toe te laten.
Een der aanwezigen stelde in het licht dat
dit wel schriftelijk is overeengekomen, doch
dat bjj het aangaan der verbintenis gezegd is
dat daaraan niet precies de hand zou gehou
den worden.
Een ander deed uitkomen dat directeuren
der Maatschappij met bun aanbod niet billjjk
zpn. Te Alkmaar is wel op dezelfde wjjze
gehandeld, doch daar was de toestand anders
daar had men bjjna uitsluitend zuivelboeren,
terwjjl hier de landbouw hoofdzaak, het vee
honden bjjzaak is. Deze spreker stelde in het
licht dat hier door onderscheiden landbouwers
groote kosten gemaakt zjjn om voldoende melk
te kunnen leveren.
Ook op grond van het door een vorig
spreker aangevoerde gaf deze in overweging
dat het bestuur der Melkmaatschappjj de zaak
nog eens overdenke, een billjjker voorstel doe
dan thans.het geval is en de beslissing nog aan-
houde, zoo wat betreft de schadevergoeding als
wat aangaat het weigeren van melk, die niet
voldoet aan het vereischte van 9:/s pet room
De heer Torchiana deed daarna uitkomen
dat een groot deel der leveranciers melk levert,
zooals is geconditioneerd, en wees er op dat,
waar de een levert wat moet geleverd worden
maar de ander melk van minder gehalte, de
Mjj volkomen in haar recht is, wanneer zjj
leveranciers, die melk met minder dan 9Ys pet
room aanbieden, onherroepelijk weert.
Eene vraag van een der aanwezigen of de
leveranciers, die melk leverden met kleiner
roomgehalte dan werd overeengekomen, ge
waarschuwd zpn, werd door den inspecteur
ontkennend beantwoord. De spreker trachtte
daarna aan te toonen dat dan de handelwjjze
om melkleveranciers, die mindere kwaliteit
leveren, direct te weeren niet billjjk is, omdat
als zjj op het gebrek waren gewezen, zjj maat
regelen hadden kunnen nemen om te trachten
het roomgehalte te vermeerderen.
Nog een ander spreker gaf den wensch te
kennen de beslissing aan te houden en het
bestuur te verzoeken zelf met de contractanten
te vergaderen en dan de zaak tot een eind
te brengen.
Dit werd door een ander der leveranciers
ondersteund, die er nog aan toevoegde des
noods een commissie te benoemen uit de voor
naamste leveranciers om met bet bestuur
persoonljjk te onderhandelen. Dit laatste
denkbeeld zal door den inspecteur aan het be
stuur worden overgebracht en tevens zal hjj
met het bestuur overleggen om den maatre
gel, de leveranciers, wier melk te klein is aan
roomgehalte, niet dadeljjk te ontslaan, te ver
schuiven.
in een vorige vergadering een voorstel gedaan
is om met de levering voort te gaan tegen den
verminderden prjjs van 5 cent per liter; dat
voorstel is toen gevallen doch zou thans mis
schien- meer instemming vinden.
Naar aanleiding hiervan merkte een leveran
cier op dat 5 cent te weinig is, omdat men er
rekening mede houden moet dat ook: het ver
voer op een halve cent per liter gesteld kan
worden.
Na discussie vereenigden de leveranciers
zich zooals in een deel der oplaag van ons
vorig nommer is gemeld met het denkbeeld
eene commissie te benoemen, echter van niet
meer dan acht personen, om te trachten met
het bestuur der maatschappij de zaak teregelen.
In die commissie werden benoemd de heeren
Mesu, G. Born, K. Coppoolse, A. Dinge-
manse, A. van Waarde, K. Melis, K. Houterman
en A. M. Tak.
De directeur-generaal der posterjjen en
telegraphie maakt bekend dat de directie van
het telegraafkantoor te Vlissingen 1 Mei
vacant komt. Traktement 2400.
De gemeente Zierikzee leed aldus
schrjjft men ons Dinsdag een groot verlies
door het overljjden van den heer W. A. Ocht-
man, wethouder dier gemeente, na eene ziekte
van ongeveer drie weken. Sedert 1875 lid van
den gemeenteraad en sedert 1888 wethouder
heeft hjj in die betrekkingen aan de gemeente
belangrjjke diensten bewezen; ook als voor
zitter der commissie voor de gasfabriek, als
ambtenaar van den burgerlijken stand en
vooral ook als waarnemende burgemeester ge
durende de vacature van eenige maanden en
als oudste wethouder bjj afwezigheid van den
burgemeester. De ambachtsschool, van welks
bestuur hp voorzitter was, vond in hem een
warm voorstander. Met jjver en toewjjding
heeft hp deze en andere betrekkingen ver
vuld, zoodat zpn naam bjj vele corporatiën in
eere zal bljjven en zpn verscheiden op nog
krachtvollen leeftjjd, eene ledige plaats zal
achterlaten, welke het moeielpk zal vallen
te vervullen. Dat zjjn echtgenoot en kinde
ren door zjjn dood in diepen rouw zpn ge
dompeld, laat zich beter gevoelen dan be
schrijven.
Te Kapelle trad Dinsdagavond, op uit-
noodiging van het bestuur der liberale kies-
vereeniging Vrijheid en orde aldaar, de heer
mr H. Smeenge op, om een politieke lezing te
houden. Spreker stelde, met het oog op
het intrekken der kieswet en de daarop ge
volgde kamerontbinding, de vraag: Wat nu?
Allereerst richtte hjj die vraag tot zich
zelf, namelpk in dezen geest»Wat moet
ik hier nu doen Spreker kon z. i. niet
dan de ingetrokken kieswet behandelen en
nagaan wat tot de intrekking had geleid.
Spreker ging terug naar het jaar 1879 en
stelde in het licht hoe reeds onder Kappeyne
en Heemskerk de kiesrechtuitbreiding aan de
orde werd gesteld als een eisch des tjjds.
Voor alles was evenwel grondwetsherziening
noodig, ook met het oog op de troonsopvol
ging. Toen deze in 1886, tengevolge van de
tegenkanting der anti-revolutionnairen en
katholieken, met 43 tegen 42 stemmen werd
verworpen, stelde de heer Heemskerk aan de
kroon voor de Kamer te ontbinden. Het ge
volg hiervan was dat in de nieuwe Kamer een
liberale meerderheid kwam, die de herziening
der grondwet tot stand bracht. Wat het
kiesrecht betreft, dit werd aanmerkeljjk uit
gebreid, namelpk van 150.000 tot 300.000 kie
zers. Veel genoegen heeft de liberale partp
van deze kiesvechtuitbreiding niet gehad, daar
tot dank voor het geschonken kiesrecht da
nieuwe kiezers in 1888 een anti-liberale meer
derheid in de kamer brachten. Tevens was de
ontevredenheid onder het volk niet weggeno
men, daar zeer velen, die meenden dat ook hun
het kiesrecht toekwam, buitengesloten werden.
Geen wonder daarom dat kiesrechthervorming
aan de orde bleef.
Hoewel spreker moest toegeven dat het
ministerie-Mackay veel goeds had tot stand
gebracht, zooals de arbeidswet, de pensioen
wetten voor burgerljjke ambtenaren, de school
wet, enz., meende hjj dat het niet was nage
komen zpn voornaamste verplichtingen, nam.
lo uitbreiding van het kiesrecht. 2o belas
tinghervorming naar draagkracht, 3o legerher-
vorming, 4e invoering van den persoonlijken
dienstplicht.
Met het oog op het laatste gevoelde hp zich
verplicht een woord van hulde te brengen aan
den heer Bergansius, minister van oorlog in
het ministerie Mackay.