N°. 48.
137e Jaargang.
1894
Maandag
26 Februari.
Brieven uit de Hofstad.
BUITEJN JLAÜfJD.
Deza courant verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prys per kwartaal in Middelburg en per post franco 8.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lag».
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50 j
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekendt naar plaatsruimte.
Reclames 40 cent per regel.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel-
Middelbars 24 Februari,
b. de leden, die hunne betrekking verliezen
hetzjj door eervol ontslag na volbrachten 65-
jarigen leeftjjd, hetzjj door omstandigheden
onafhankeljjfe van hunnen wil, eene jaarljjksche
uitkeering te doen genieten, volgens de be
palingen van het huishoudelijk reglement.
I» de Autonomie Club werd door een troep
ttiDiiniti i((.Min: (iiiisiM.
w
w
Vli emometei.
I Agenten te VlisaingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kminingen P. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij,
Advertentiën
uui
wille»
opgenomen.
23 Februari 1894.
Als het aantal Nederlanders, die met groot
verlangen wachten op de invoering van een
tot de uiterste grondwettelijke grens uitgebreid
kiesrecht, mocht worden geschat naar even
redigheid van het aantal Haagsche belang
stellenden in de behandeling der betrekkelijke
wetsvoorstellen in de Tweede kamer, zou men
tot het besluit komen, dat maar zeer weinigen
die finale kiesrecht-uitbreiding wenschen. Be
halve bjj de meer onmiddellijk bjj die behan
deling betrokkenen, bemerkt men bjj slechts
weinigen iets van die belangstelling. Het
onderwerp is misschien wat te lang aanhangig
om nog veler aandacht te trekken. Zelfs den
aspirant-kiezers, die toch weten dat hun zaak
bij uitnemendheid aan de orde is, gaat deze
aangelegenheid zóó weinig ter harte, dat de
publieke tribune op het Binnenhof dezer dagen
volstrekt niet meer belast is dan tjjdens de
debatten over andere, niet al te droge wets
ontwerpen.
Indien 's avonds de dagbladen vermelden
dat deze of gene gevierde spreker de eerste
onder de nog ingeschrevenen was onverschil
lig waarover de speech het hebben zou zag
ik den volgenden morgen bjj het begin der
vergadering de tribunes meermalen dichter
bezet dan bijv. gisteren het geval was. Naar
die gegevens oordeelende, had de heer Roëll
wel recht te constateeren, dat het Nederland-
Bche volk blijkbaar het uitstel van behande
ling niet kwaljjk genomen heeft, al was het
wellicht minder voorzichtig en zeker onnoodig
dit opzettelijk en ten aanhoore van datzelfde
volk uit te spreken, waardoor een deel daar
van ongetwijfeld tot tegenspraak zal worden
geprikkeld. Trouwens, die gegevens alleen
rechtvaardigen die conclusie nieten welke
andere heeft men? Een uitdrukkelijke goed
keuring van het uitstel heeft het Nederland-
sche volk niet doen hooren, zoodat op nega
tieve verschijnselen die uitspraak moet gebouwd
zjjn. Maar wat zou men dan meenen, dat had
moeten gebeuren om 's volks afkeuring aan te
toonen? Waarljjk, gelukkig is het in Neder
land nog zóo gesteld, dat uit het niet voor
komen van oproerige bewegingen, uit het niet
hooien donderen van het elders meer en meer
gebruikelijke bommen-argument, geenszins kan
worden afgeleid, dat het alles gaat naar den
zin van het volk.
En moge het uitstel nu al niet hartstochte
lijke manifestiën hebben in het leven geroepen,
aangenomen zelfs dat het een daad was van
wjjs beleid, die juist aan de zaak zelve ten
goede is gekomen, wie weet hoe spoedig
we zullen kunnen ervaren, hoe het volk denkt
over eene mislukking van het zoolang voor
gespiegelde plan tot finale kiesrecht-uitbreiding.
Ik zou niet durven voorspellen, dat verwerping
of intrekking van de wets voordrachten voor
de deur staat, maar evenmin durfde ik mjjn
hoofd te verwedder, dat het regeeringsvoorstel
in hoofdzaak ongewijzigd wet zal worden. De
kansen hiervoor staan niet zoo bjjster goed,
dit is niet te loochenen, en daarbjj schijnt het
vrjj zeker, dat de regeering niet dan op onder
geschikte punten zal toegeven. Het dreigen
van het onweer wordt zoo sterk gevoeld, dat
de politieke brandweermannen reeds gereed
staan, naar men zegt, om hp het inslaan van
den bliksem onmiddellijk hulp te bieden.
De heer Mackay had eergisteren groote kans
te zullen genoodzaakt worden zelf in dat geval
het eerst op het brandende dak te zullen
moeten klauteren. Zijn amendement, in ver-
eeniging met den heer Van Alphen voorgesteld^
ware hoogst waarschijnlijk aangenomen door
een combinatie van minderheden, die de vis-
schers in troebel water in eene meerderheid
zouden hebben omgezet. Maar na de onom
wonden verklaring des ministers, dat het
amendement voor hem onaannemelijk was
verlangde de voorsteller zelf die overwinning
niet. Zeer zeker bewoog hem de ernstige wil,
om zoo mogelijk uit de aanhangige voorstellen-
Tak thans een nieuwe kieswet te doen groeien,
tot de intrekking van zjjn amendement, maar
op dat besluit zal toch ook wel eeuigen in
vloed hebben geoefend de overweging, dat bjj
aanneming van dat amendement en opvolgende
intrekking der regeeringsvoordracht, de heer
Mackay zou kunnen geroepen worden zelf de
door hem in het vuur geworpen kastanjes er
uit te halen en een nieuw kabinet te vormen,
jjat .hiervoor de lust bjj hem in de gegeven
omstandigheden ontbreekt, is zeer begrijpelijk.
Als het waar is, wat in politieke kringen
verzekerd wordt, zouden andere kamerleden
trouwens meer van de kleur van de tegen
woordige kamer-meerderheid niet afkeerig
zjjn van het overnemen van het bewind als
het ministerie-Tak kwam te vallen. Reeds
bjj voorbaat zou de beer Roëll een nieuw stel
ministers hebben klaar staan; er wordt zelfs
bjj verteld, dat hjj zelf zjjn taak met het ge
lukken der formatie als afgeloopen zal be
schouwen en in zjjn kabinet geen zitting zal
nemen. Of de daarvoor opgegeven reden de
juiste is, mag betwijfeld worden; het den heer
Roëll in den mond gelegd beroep op zjjne
waardigheid van voogd der koningin, die hjj
onvereenigbaar zou achten met het ambt van
hoofd van een departement, is toch minst ge
nomen vreemd. De heer Roëll is niet bjj de
wet maar door den koning tot voogd benoemd,
en de mogelijkheid bestaat dus om van die
waardigheid ontheven te worden.
Het zou intusschen nog zeer de vraag zjjn,
of mislukking van de kiesrecht-herziening wel
het aftreden van het ministerie tengevolge
zou hebben. Bjj een conflict tusschen regee
ring en kamer inzake het kiesrecht zou het
rationeel zjjn de kiezers uitspraak te laten
doenen nu moge men beweren, dat de
regentes zóo weinig met de voorgestelde uit
breiding ingenomen is, dat zjj gaarne het
kabinet zou opofferen om die tegen te houden,
ik meen goede redenen te hebben om eene
kamer-ontbinding meer waarschjjnljjk te ach
ten. Het komt mjj niet onwaarschjjnljjk voor,
dat op dit oogenblik tusschen kroon en
ministers reeds overeenstemming in dien geest
verkregen is.
Weldra zal weder eene vacatare in den Raad
van State ontstaan. De Staatsraad Van Alphen,
een koloniale specialiteit, is voornemens zich
elders metterwoon te gaan vestigen om rust
te genieten na zjjn zeer werkzaam ambteljjk
levendie rust wil hjj buiten zoeken in een
schoone streek van Gelderland. Als zijn opvol
ger wordt reeds genoemd de onlangs benoemde
Saatsraad in buitengewonen dienst jhr Van
der Wjjck, oud-secretaris-generaal bjj het
departement van koloniën. Deze keuze zou
zeker voor de hand liggen waar de heer Van der
Wjjck zijn vroeger ambt heeft moeten verla
ten ten gevolge van het optreden van zjjn
broer als gouverneur-generaal van Ned.-Indië.
En aan een ambteloos leven kan hjj zich
moeiljjk gewennenzjjn groote werkkracht
kan zich niet tevreden stellen met een geheel
privaat arbeidsveld in de studeerkamer.
OIT STAD EN PROVINCIE.
In het bjjvoegsel bjj dit nommer komt
weder voor de, reeds herhaaldelijk geplaatste
bekendmaking van burgemeester en wethou
ders van Middelburg, waarbjj zjj de in
gezetenen erop wjjzen dat dezen, willen zjj
niet hun recht van uitloozing verliezen, vóór
1 Maart a. s. aan hun college schriftelijk
opgaaf moeten doen van bestaande waterdichte
of doorzjjgende beerputten, welke niet in ver
binding staan met eenig in Kaai, Gracht of
Vest uitloozend kanaal.
Omdat de tjjd begint te dringen en omdat
er waarschjjnljjk nog wel gebruikers of
eigenaars van huizen zjjn, die deze opgaaf
verzuimden, vestigen wjj nog eens afzonder
lijk de aandacht onzer Middelburgsche lezers
op deze bekendmaking.
Vrjjdag avond werd ter drukkerjj van
den heer D. G. Kröber a 1 h i e r jr de herden
king van den 40jarigen diensttjjd van den
oudsten letterzetter J. A. Eujjer op feestelijke
wjjze voortgezet. Al de gezellen werden door
den patroon op gulle wjjze onthaald en langen
tjjd bleef men gezellig samen, den avond pas-
seerende met voordrachten en zangstukjes, nu
en dan afgewisseld door toespraken, die van
den goeden geest tusschen patroon en werkman
overtuigend bljjk gaven.
De St.-Ct. n° 45 bevat de statuten der
volgens de wet van 22 April 1855 (Stbl. n° 32)
erkende Vereeniging van Burgemeesters, Se
cretarissen en Ontvangers van gemeenten te
Goes.
De Vereeniging heeft tot doel
a. de belangen harer leden te bevorderen
door het houden van vergaderingen, waarin
aan de leden der vereeniging de gelegenheid
wordt gegeven die belangen te bespreken
De werkkring der vereeniging kan zieb eek
huiten de provincie Zeeland uitstrekken, op
daartoe te nemen besluit in eene algemeene
vergadering.
De vergaderingen worden maandelijks te
Goes gehouden, tenzjj het bestuur daarvoor
eene andere plaats aanwjjze.
Het bestuur wordt bjj gestaan door een ad
ministrateur.
Het kapitaal der vereeniging wordt gevormd
uit de contributiën der leden en uit eventueele
erfstellingen, legaten en schenkingen.
Tot bepaling van het bedrag der contribu
tie, by huishoudelijk reglement vastgesteld,
worden de leden der vereeniging gerangschikt
in vjjf klassen.
Vrjjdag avond gaf de Gymnastiek Ver
eeniging Volharding in de Concertzaal der
sociëteit V. O. V. te G o e s een soirée, die
vrjj wel bezocht was. De werkzaamheden
liepen goed van stapel en tot afwisseling werd
nog een tooneelstukje Hercules, bljjspel in éen
bedrjjf door Leonard, flink en vlug afgespeeld
en een komische voordracht De Onbestorven
Weduwnaar ten beste gegeven.
De soirée was ten voordeele der Oeconomische
Spijsuitdeeling en een flink bedrag zal aan
deze instelling kunnen worden afgedragen.
Van de zusterverenigingen waren vertegen
woordigd Willen is kunnen van Wemeldinge
en twee verenigingen uit Middelburg.
De avond werd met een geanimeerd bal
besloten.
Vrijdagavond gaf de rederjjkerskamer
Voorwaartsin het lokaal van den heer De
Jonge, te Coljjnsplaat hare laatste voor
stelling in dit seizoen.
Een drietal stukjes Clemence of De dochter
van aen advocaat, tooneelspel in twee bedrjj-
ven, Zwarte Piet en Eene vreeselyjke moord
geschiedenis, beide kluchtspelen in éen bedrjjf,
werden goed voor het voetlicht gebracht.
Jammer dat de zaal niet beter bezet was.
By kon. besluit is op zjjn verzoek eervol
ontslag verleend aan J. van der Have als
djjkgraaf van den Nieuwen Veerpolder en als
plaatsvervangend djjbgiaaf van den Jonge-
polder.
Te Aardenburg ontstond in den afge
loopen nacht op de Markt brand in eene
schuur, gedeelteljjk gevuld met hooi. De brand
weer, spoedig ter plaatse aanwezig, slaagde
erin de belendende gebouwen te bewaren.
Alles is tegen brandschade verzekerd, oorzaak
onbekend.
Voor het Algemeen Overzicht zie men het
Bijvoegsel.
Beknopte jVted.edeeling'en.
Vrjjdag beraadslaagde het Britsch hooger-
huis opnieuw over de van het lagerhuis terug
gekomen Parish Councils Bill.
Uit de verklaringen, door lord Devonshire,
den leider der liberale unionisten, en door
lord Salisbury afgelegd, bleek opnieuw, dat
de bondgenooten in deze kwestie niet over
eenstemmen.
Lord Devonshire betoogde dat het huis der
lords zich niet mocht verklaren voor die amen
dementen, waarvan het meerendeel der natie
zich afkeerig had betoond. Het zou evenwel
afbreuk doen aan zjjn gezag, indien het ook
op zijn stuk bleef staan overal, waar dat groote
beginsel niet in het spel was.
Lord Salisbury verklaarde dat hjj het in
't algemeen met den vorigen spreker eens
was, maar hjj wilde opkomen tegen de inter
pretatie, volgens welke het voortaan aan het
huis onmogeljjk zou zjjn, amendementen te
maken, als de regeering vastbesloten is die
niet aan te nemen. Spreker zal bljjven aan
dringen op de amendementen nopens de ver-
krjjging van grondbezit en de liefdadige
schenkingen.
De minister lord Kimberley verklaarde dat
het de wensch der regeering is, dat een wet,
welke door iedereen verlangd wordt, geen ge
vaar zal loopen door kwestiën, die geen prin
cipieel belang hebben.
Het amendement van lord Devonshire no
pens de verkrjjging van grondbezit werd aan
genomen.
De meeste der door het Lagerhuis aange
brachte amendementen werden aangenomen,
maar ook werden verscheidene, door de LordB
voorgestelde amendementen aangenomen, met
name ten opzichte van het verkrygen van
grondbezit voor de kleine pachters en betref
fende de schenkingen voor instellingen ran
weldadigheid.
De Britsche Vereeniging voor arbitrage
heeft de volgende resolutie aangenomen, die
zjj ter bennis zal brengen van Gladstone en
lord Salisbury.
Volgens het gevoelen der Vereeniging hebben
de wapeningen van Frankrijk, Rusland, Oosten-
rjjk, Italië en Duitschland zulk een hoogte
bereikt, dat een algemeene ontwapening nood
zakelijk is gewordenteneinde paal en perk
te stellen aan de voortdurende toeneming der
belastingen, welke feiteljjk erger is dan de
oorlog.
In naam der menschheid protesteert de
Vereeniging tegen de middelen, welke men
voorwendt te nemen om een oorlog te ver
hinderen en die integendeel geschikt zjjn hem
uit te lokken, terwjjl in den naam der vrijheid
alle vrjjheid wordt onderdrukt; terwjjl in den
naam der geljjkheid zekere menschen zich
buitengemeen verrjjken, als anderen sterven
van ontberingterwjjl in naam der broeder
schap ieder gewapend is tegen zjjn broeder.
Er ia een speciale commissie benoemd om
door een deputatie of op andere wjjze aan de
Europeesche regeeringen te overhandigen een
memorie ten gunste van een algemeene ont
wapening.
Naar aanleiding van eenige aanstaande ver
kiezingen voor leden der kamer, waarbjj socialis
ten in herstemming komen, heeft de socialisti
sche groep uit de Pransche kamer een manifest
uitgevaardigd, waarin zjj o. a. zegt, dat zjj de
domheid der dynamiteurs den Btrjjd laat voe
ren met de domheid der reactionnairen. Het
is echter de plicht van alle socialisten tegen
de gouvernementeele reactie, tegen de Orlea-
nisten, die eindeljjk hun republikeinsch masker
laten vallen, tegen alle politieke en econo
mische uitbuiterjj, tegen het opportunisme en
het onderdrukkende kapitalisme, zich aaneen
te sluiten en al hun krachten saam te trekken.
Bjj de herstemming voor een president
der ltaliaansche kamer verkreeg Biancheri
191 stemmen tegen Zanardelli 187, zoodat
Biancheri., die tot de rechterzjjde behoort, tot
president is verkozen.
De bom, die deze week in de woning
van den rector Hejjne te Graz is gevondenen
die men op rekening van de studenten wilde
schryven, welke aan de jongste ongeregeld
heden aan de universiteit aldaar deelnamen,
is by onderzoek gebleken gevuld te zjjn ge
weest met insectenpoeder.
De universiteit, die tengevolge der rustver
storingen was gesloten, zal heropend worden
Waar de anarchisten en hun bommen al
niet heen komen. Bjj het krieken van
den morgen veegde Donderdag een neger,
zooals zjjn plicht is, de zalen van het post
kantoor te Tunis by. In een der vertrekken
vond hjj op den grond een vrjj zwaar voor
werp. Zonder zich het hoofd te breken wat
dit nieuwste product der moderne wetenschap
zou kunen bevatten, veegde hy het in een hoek.
Een paar uur later ontdekte de beambte,
die het eerst dienst had, het ding en zag tot
zjjn niet geringe verbazing dat het een bom
was, waaruit een lont stak. Hy sloeg on-
middelyk alarm en de politie snelde toe. By
onderzoek bleek de lont niet aangestoken.
De artillerie onderzoekt den inhoud, want
Tunis heett nog niet den trap van beschaving
van Parjjs bereikt, dat het er een eigen ste
delijk laboriatorium op na houdt voor het
onderzoek van bommen en helsche werktuigen.
De BDarcIiiif eo.
Ingevolge de instructies der politie te
Londen hebben de ontwerpers van een de
monstratieve begrafenis van Bourdin Vrjjdag
hun plan moeten opgeven, in zoover dat
slechts een enkele wagen in den stoet ver
oorloofd was, die met den broeder en de
naaste vrienden van den overledene. AUe
overige deelnemers moesten den langen weg
te voet afleggen.
De man, die de plechtigheid leidde, ontving
een dreigbrief, dat hjj op zjjn hoede moest zijn
voor een anti-anarchistische bom. Het schryven
was onderteekend Hater der anarchie.
De begrafenis liep niet af zonder een protest
der volksmenigte tegen de anarchisten. Zjj
wierp met vuil naar den lykwagen, balde de
vuisten tegen de personen in de volgkoets en
riep; »Weg met de anarchisten!"
Door een dubbele haag politie-agenten wist
het gepeupel door te breken.
Op de begraafplaats wilde de anarchist
Quinn de menigte toespreken, wat hem belet
werd door de politie, die hem oppakte en
wegvoerde,
volks, waaronder studenten, de vensters inge
worpen. De politie nam een paar belhamels
in verzekerde bewaring.
Omtrent de arrestatie van Gallen wordt
gemeld, dat deze gebeurtenis, ofschoon van
groote beteekenis, niet in direct verband tot
den dood van Bourdin schjjnt te staan.
Dat Gallen een overtuigd anarchist is, daaraan
wordt niet getwyfeld. Behalve de portretten
van Ravachol en Vaillant werden tal van
anarchistische brochures, bladen en manifesten
bjj hem gevonden.
Onder deze manifesten was een geschrift
getiteld: »Wraak is een deugd!" Een mani
fest van een dynamitard bepleit de algeheele
vernietiging van de bourgeoisie, een ander
beveelt den moord op de rechters en jury-leden
aan.
Te Londen werd een conferentie gehouden
tusschen de eerste ambtenaren der Londenscbe
politie en de Fransche politie-beambten, die
zich tegenwoordig aldaar bevinden. Beraad
slaagd werd over de maatregelen, welke kunnen
genomen worden om de buitenlandsche anar
chisten in Engeland voortdurend te bewaken,
ten einde te ontdekken waar de helsche werk
tuigen worden gemaakt.
Een der officieren van justitie te Parjjs
heeft een allerheftigsten dreigbrief ontvangen.
De onderteekenaar doet hem weten, dat hy
een vriend is van Emile Henry, dat hjj op
den avond, toen er eene bom ontplofte in.
het café Terminus, er tegeljjk was met zjjn
vriend, en dat hjj hem zal wreken. De officier
van justitie zal als een der eersten aan de
beurt zjjn.
Yoor het hof van gezworenen der Seine
werd Vrjjdag behandeld de zaak tegen den
anarchist Louis Léauthier, die den 13 Not. 11.
in het bouillon Duval op de Place de VOpéra
den heer Georgewitch, minister-resident van
Servië te Parjjs, met een mes een wonde toe
bracht in de borst, ten gevolge waarvan de
beer Georgewitch eenige weken lang in ge
vaar verkeerde.
Léauthier is negentien jaar oudhjj be
weert een slachtoffer der maatschappij te zjjn.
Door den president er op opmerkzaam ge
maakt, dat hjj toch werk had gehad en dat
zjjn patroons goed voor hem waren geweest,
zeide hy dat de president zich vergiste, terwjjl
bjj later zou zeggen, wat hjj hierover dacht.
Op een goeden dag was hy uitgegaan om
een bourgeois te treffen en het toeval had hem
den heer Georgewitch doen ontmoeten.
Prof. Brouardel, als deskundige gehoord,
verklaarde dat het gebezigde wapen voldoende
is om den dood te veroorzaken, en dat, hoe
wel de wond genezen is, de heer Georgewitch
de gevolgen van den aanslag nog lang zal
bljjven ondervinden.
De ambtenaar van het openbaar ministerie
eischte de doodstraf.
De verdediger van beklaagde, mr Lagasse,
zeide dat een poging tot moord de doodstraf
niet verdient. Hjj bezwoer de jury, het anar
chistisch element buiten rekening te laten bjj
deze misdaad, die zonder politieke bedoeling
was gepleegd, en het aantal martelaars, die
de anarchisten kunnen vereeren, niet grootef
te maken.
Léauthier las eene memorie voor, waarin hjj
verklaarde anarchist te zjjn en de anarchie
verheerlijkte.
De jury verklaarde Léauthier schuldig, met
aanneming van verzachtende omstandigheden.
Ingevolge dit verdict, veroordeelde het hof
Léauthier tot levenslangen dwangarbeid.
Bjj het vernemen van deze uitspraak riep
de veroordeelde «Leve de anarchie 1"
Bjj het presidentschap der Pransche kamer
zjjn de laatste dagen verscheidenédreigbrieven
ontvangen. Een zeer heftig gestelde, bevatte
bovendien een pakket kleverig poeder.
Alles is naar het stedeljjk laboratorium ge
zonden.
Nieuwe voorzorgsmaatregelen zjjn voor den
senaat genomen.
De zaak van Emile Henry zal den 8en Maart
voor het hof van gezworenen voorkomen.
Henry heeft bekend ook de dader van de
ontploffing in de Rue des Bons Enfants te zjjn
geweest. Hjj zeide geen medeplichtigen te
hebben gehad.
In het anarchisten-proces te Weenen zjjn
de beide hoofdbeschuldigden veroordeeld tot
10 en 8 jaren eenzame opsluiting. Zes werden
vrjj gesproken. De andere zjjn gestraft met 2
tot 4 jaren opsluiting.