Mleltorgscie Courant
1 FEUILLETON.
EEN POOLSCH PRIESTERGEZIN.
BIJVOEGSEL
Middelburg 3 Februari.
Amsterdamsche Brieven
Maandag 5 Februari 1894, no. 30.
VAJf Dï
VAN
2 Februari '94.
Amsterdam heeft een Btillen winter. De
optochten der werkloozen gaven wat stof tot
de gesprekken, maar niet veel, want ze waren
ordelijk en stil, en de ingetogenheid der trek
kende troepen stond in sterk contrast met de
krasse taal in vele der vergaderingen, die aan
de optochten voorafgingen, uitgesproken. Ook
zjjn de optochten allengs minder talrjjk ge
worden. Mocht eerlang het comité, dat nu aan
ambachtslieden zonder werk 4 a 5 gulden in
de 14 dagen uitreikt, genoodzaakt zjjn den
arbeid te staken, dan kan het weer wel anders
worden, omdat ook groote aannemers in het
bouwvak eerlang een aantal werklieden zul
len moeten ontslaan. De slooping van het
oude postkantoor, die aangevangen is, houdt
nu weer een zeker aantal menschen aan het
werk.
Zoo komt men er in deze groote handelsstad
toe, om ieder werkje, dat maar wat menschen
van de straat haalt, met groote vreugde te
begroeten. Van groote welvaart of opgewekten
ondernemingsgeest spreekt die stemming niet.
Evenmin getuigt van welvaart de al te
geringe recette, door komedies en andere plaat-
Ben van openbare vertooningen gemaakt. Bjjna
alles kwjjnt. De Artis-schouwburg, waar een
paar goede komieken het publiek amuseeren,
en waar men iets te zien krjjgt, dat, in het
genre, mêe kan doen, moet worden verkocht.
Men mompelt van eene combinatie uit den
Oosthoek der stad, die het nieuwe gebouw zou
aankoopen en de heeren Kreeft en Kelly zou
in staat stellen hunne grollen ook verder
dageljjks aan den man te brengen. Nu, dat
zou een verdiensteljjk werk zijn, want men
mag werkelijk in het Amsterdam van deze
dagen wel eens aan 't lachen worden gemaakt.
Het staat nu, wel niet officieel, maar jeite-
ljjk toch vast, dat de stadsschouwburg, na de
voltooiing, in het najaar aan de vereeniging
Het Ned. Tooneel zal worden verhuurd. Lief
hebbers van goed spel houden hun hart vast
want de kon. vereeniging is in de laatste
jaren verzeild in een vaarwater van zoo ho-
pelooze ordinairheid, dat zjj met het kostbare
en wèl in te richten gebouw in tegenspraak
zal komen. De jonge artisten, die niet in tjjds
een goed heenkomen hebben gezocht, maar bjj
het >eerste tooneel" des lands zjjn bljjven
hangen, zjjn zonder onderscheid in de laatste
jaren achteruit gegaan en stellen de met
zooveel grond van hen gekoesterde verwach
tingen bitter te leur.
Eene hopelooze monotonie ligt over de in
stelling en hare leden uitgespreid, en het
publiek bljjft allengs weg. Waar zjjn de dagen,
nog niet zoovele jaren geleden, toen men
voorstellingen als van Richard III en het Win-
tersprookje voorbereidde, en ieder opgewekt
zjjn best deed om aan deze levensteekenen
kracht bjj te zetten Ook toen was het niet
volmaakt, maar er was studie, goede wil en
groote jjver bjj allen, die het talent van
enkele weinigen steunden. Later kwam nog
een vleugjeeen paar stukken van Ibsen
werden gespeeld; daarbjj was echter van 't
heilig vuur al minder te bespeuren, en nu is
't laatste vonkje ook al weg.
En dit gezelschap met zjjn directie van
brave heeren, die echter meer verstand hebben
van beurszaken dan van komedie, zal nu den
nieuwen tempel in September inwjjden met
den Gijsbreght. Men zal wel trachten eenige
goede acteurs hierheen te lokken, maar wie
geeft een andere directie en vooral eene andere
regie inderdaad, al deze plannen moeten
deerljjk mislukken.
DOOR
MARGUERITE PORADOWSKA.
Uit het Fransch.
1.
Twee mjjnwerkers hadden Yakoubek op een
draagbaar geheschen, thans tilden zjj hem op
hunne schouders en daalden langzaam den
heuvel af. Zjj liepen met hunne forsche
gestalten rechtop onder den dreigenden hemel,
waaraan zich zwarte wolken saampakten.
Aan den oever der rivier gekomen, bleven
zjj staan, zetten den gewonde behoedzaam
neer en riepen den veerman aan«Heidaar j
Przewos! Przewos!"
Over het kleurlooze water gleden breede
houtvlotten langzaam naar benedenin de
richting van Bessarabië. Een magere jood,
met dunne lippen, loopende oogen, zeer ge
bogen, met een fluweelen muts op, waaruit
twee lange lokken hingen, kwam eindeljjk,
zonder zich te haasten uit een planken hutje.
«Wat is er?" vroeg hjj, door zjjn neus
pratende, »alweer een ongeluk
De mannen tilden de draagbaar op.
«Jahaast u watEr is een put-
werker bedwelmdHet was de laatste dag
van het boren der putten. Het gas is ont
Eene andere onderneming, die artistiek zeer
stevig in hare schoenen stond, is op geldeljjke
bezwaren afgestuit. Eene muzikale combinatie,
waarvan de heer Yiotta de ziel was, had het
voornemen om in den nieuwen schouwburg
zes operavoorstellingen te geven met uitgezocht
orkest, eerste solisten en de beste krachten der
zeer goede Amsterdamsche zang-vereenigingen
als koren. Zeker een mooi idee, om zoo de
opera's van Mozart, Beethoven en Wagner op
te voeren. Maar het geld Een plaats eerste
rang voor de zes voorstellingen moest honderd
gulden kosten, en verder naar evenredigheid.
Zulke prjjzen worden hier niet betaald, en het
plan moest worden opgegeven, vooral ook
omdat een aantal liefhebbers, die het wel
zouden kunnen en willen betalen, zich genee-
ren om op zoo dure plaatsen te zitten, ook al
bezorgd dat zulk vertoon hun door invloed-
rjjke patroons zou worden euvel geduid. Ja
zoo zjjn we in deze groote stad, waar de
menschen elkaar niet minder op de vingers
kIjken dan de faam van de kleinere plaatsen
vertelt.
Er is hier duchtig gelachen met de twaall
raadsleden, die in Engeland reclame zjjn gaan
maken voor de Harwich-ljjn. Niet omdat men
de voordeelen miskent, die deze Ijjn geeft aan
hen, die voor hun zaken dikwjjls de reis naar
Londen moeten maken. Maar men vroeg on
deugend of het wel dit belang was, dat de
twaalf heeren het sjofelste der Nederlandsche
gala-cosiuüms deed inpakken om de rjjke
gastvrijheid der buitenlandsche industrieelen
te gaan in ontvangst nemen. Grappenmakers
beweerden dat het alleen om een pretje te
doen was, terwjjl ernstiger lieden meenden
dat raadsleden zich niet door opulentie van
festjjnen moesten binden aan particuliere
ondernemingen, die vroeg of laat wellicht aan
Amsterdam wat kunnen te vragen hebben.
Intusschen kan dit alles weer in 'tgeljjk
komen, als het gerucht wordt bevestigd, dat
de twaalf leden hier in Amsterdam aan het
bestuur der Engelsche maatschappjj eene contra-
partjj zullen geven, waartoe dan de naam
van een of andere Amsterdamsche inrichting,
als bjjv. het Victoria-Hotel, eene gereede
aanleiding zou kunnen zjjn.
Intusschen, onze raadsleden doen ook wel
ernstiger dingen. Zjj hebben, sedert ik u de
laatste maal schreef, een besluit van groot
gewicht genomende bepaling, als proef, van
minimum-loon en maximum arbeidstjjd in de
bestekken van de gemeente. De arbeidstjjd
is 11 uren, dus een uur korter dan de in de
bouwvakken thans gebruikelijke, en het loon
is 5 percent ongeveer hooger.
Gelukt deze proef en hieraan twjjfel ik niet,
want zulk een besluit is zeer moeiljjk in te
trekken, gelukt de proef, dan zullen over
't algemeen de Amsterdamsche loonen en ar
beidstjjd er den invloed van ondervinden.
Reeds is daarvan een sprekend bljjk gekomen,
eene medewerking van patroons, die het den
Raad nog moeilijker zal maken het beslui;
ooit in te trekken. In Amstels Bouwkring,
eene aanzienlijke vereeniging van aannemers,
timmerlieden en metselaars, hebben de leden
zich verbonden het stadsloon toe te passen en
met het beperken der werkuren nog iets verder
te gaan ('s zomers 11, 's winters 10 uur), mits
de Raad vóór 1 Augustus de proefneming zal
veranderen in een definitieven maatregel. Twee
andere aannemers-societeiten zjjn geneigd zich
daarbij aan te sluiten en de gemeente zal
deze gezonde beweging onder de patroons
moeten steunen, ook al kosten hare bestedingen
dan enkele percenten meer.
Aan meerdere uitgaven zal men zich in
menig opzicht moeten wennen. Woensdag
komt waarschijnlijk in behandeling het voor
stel der armenzorg-commissie, om het budget
van het burgerljjk armbestuur met een halve
ton te verhoogen, en voor dat armbestuur de
hulp in te roepen der vrjjwillige armverzorgers
van Liefdadigheid naar Vermogen. Er zjjn
nog voetangels en klemmen op het pad dat
naar verwezenlijking dezer plannen leidt. Het
burgerljjk armbestuur moet het eens worden
op een aantal punten met dat van L. n. V.,
dat eene weldoordachte organisatie heeft, en op
het behoud daarvan terecht prjjs stelt. Het
burgerljjk armbestuur zit echter vast aan de
armenwet In elk geval is de wil tot toenadering
bjj beide colleges zeer sterk, zoodat de kans op
overeenkomst geenszins is verkeken. Maar dan
de RaadDe halve ton zal moeten gevonden
worden uit drie opcenten op het personeel,
vlamd Hjj heeft leeljjke brandwonden."
»Hjj was al tweemaal boven gekomen,
omdat hjj het zoo benauwd had", bromde de
andere kameraad. «De derde maal zei hjj dat
hjj niet meer wilde afdalen, maar die beul
van een Wolf liet hem brandewijn geven
toen heeft hjj zich laten vastbinden zonder
iets te zeggen. Een minuut later ontplofte
het gas."
«Hij is toch niet dood?" vroeg de jood
ongerust.
«Wel neen, ik zeg u immers dat hjj
gewond is."
«Ik zou er niet op gesteld zjjn dat hjj
op mjjn pont stierf!"
»Gjj zult er nog eerder den geest geven,
hond, komaan, maak plaats
De twee mjjnwerkers zagen de schamele
gestalte van den veerman vol minachting aan
en hjj gehoorzaamde met gebogen hoofd.
De stervende werd op de vochtige planken
van het vlot gelegd, met het gelaat naar
boven, terwjjl de Israëliet het koord over de
vermolmde katrol liet krassen.
Hier en daar kwamen er door het dichte
riet naakte joden te voorschjjn, die metjhunne
afwasschingen bezig waren. Zjj verrezen en
verdwenen bjj de invallende schemering, als
lange witte spoken, doken onder de golven,
kwamen weer boven met hunne hoekige
lichamen, en hunne spichtige ledematen,
rillende van de konde in den scherpen wind,
en daartegen zal menig raadslid opzien. In
tusschen, ook de gedachtenwisseling over dit
voorstel versterkt weer de phalanx, die allengs
meer aaneengesloten optrekt tegen onze harde,
en voor de behoeften niet meer berekende
armenwet. En dat is al een voordeel.
Dat onze militaire administratie zeer om
slachtig is, dat wist een ieder al lang, aldus
schrjjft men aan het Vad. Dat daarbjj op alles
wat den vorm aanbelangt, streng wordt gelet,
dat zelfs het minste kladje niet geduld wordt,
dat wist men ook.
Maar wat men niet wist, is, dat een regi-
ments-administratie zoodanig in de war kan
geraken, dat men geen uitkomst meer weet
en dat daarbjj jaren lang een tekort in de
kas kan zjjn van eenige duizenden guldens.
En toch is dit zoo, heusch. Bjj een der
korpsen van het leger doet zich zoo'n geval
voor.
Dit is uitgekomen in Oct. 11., toen men
den kwartiermeester wilde verplaatsen en
deze de handen aan zichzelf sloeg. Sedert
al dien tjjd wordt tevergeefs dag en nacht
gewerkt om het kluwen vol van onregelma
tigheden en ongerechtigheden te ontwarren.
Het tekort in kas steeg voor een paar dagen
naar men hardop fluistert reeds tot
achttien duizend gulden. Geen kleinigheid
voorwaar.
Gelukkig dat in djt geval de chef van de
administratie van het leger tot aanzuiveren
van het tekort in de kas kan worden ver
plicht, anders zou het rjjk of liever de belas
tingschuldigen de schade nog moeten dragen
en dat zou toch wat al te kras zjjn.
Schrjjver teekent hierbjj nog aan dat de
schuldige tot kapitein-kwartiermeester werd be
noemd, hoezeer reeds een jaar van te voren
groote verwarring in zjjn administratie was
aan den dag gekomen.
Niet lang geleden is er bjj een ander korps
ook een officier van administratie plotseling
overleden, die een groot tekort naliet. Ver
mogende familieleden zuiverden dit aan.
Vrijdag vergaderde te Utrecht de Neerbosch-
commissie tot vaststelling van haar rapport.
De mededeeliug van de resultaten, waartoe
het onderzoek der commissie heeft geleid, moet
wachten op de verschoning van het rapport
in druk.
Het wordt gedrukt te Rotterdam bjj de firma
M. Wjjt en Zoon, zal circa 13 vel groot en
van eene plattegrondteekening voorzien zjjn.
Bjj deze mededeeliug teekent het Utr. Dbld
het volgende aan
De commissie schjjnt zich dus niet gerech
tigd te achten om, in afwachting dat het
rapport verschjjnen zal wat bljjkens de
door de uitgevers rondgezonden inteekenbiljet-
ten tegen einde Februari het geval zal zjjn
tegemoet te komen aan de verklaarbare en
rechtmatige belangstelling van het publiek
om eindeljjk, na maanden, iets te vernemen
omtrent het onderzoek, dat door onpartjjdige
en betrouwbare personen naar den toestand
in Neerbosch is ingesteld. Wjj betreuren dat
allermeest om de in de laatste maanden zoo
veel besproken instelling zelve, die er het
grootste belang bjj heeft, dat de openbare
meening niet langer eenzjjdig worde ingelicht
en dat het publiek in staat worde gesteld
waarheid van logen en verdichting te onder
scheiden. De geheimhouding, die de com
missie meent te moeten in acht nemen om
trent haren arbeid, zal niet beletten, dat
daarvan toch het een en ander uitlekt, maar
dergeljjke mededeelingen, van ter zjjde ver
kregen en waarvan men niet weet, of zjj ver
trouwen verdienen, kunnen slechts schaden
aan den indruk van het rapport bjj het pu
bliek. Wjj kunnen niet verhelen, dat dooi
de geheimzinnigheid, waarmede de commissie
haren arbeid nog gedurende een gansche
maand meent te moeten omgeven, het open
baar belang niet wordt gediend.
Door eenige der voornaamste handelskringen
te Suriname is tot den minister van koloniën
een adres gericlit, waarin zjj verklaren, dat
de inwilliging van het verzoek om ontslag,
door den gouverneur ingediend, een groote
vamp zou zjjn voor de kolonie. De heer Van
Asch van Wjjck toch doet alles wat in zjjn
vermogen is om Suriname op te heften uit
den staat van verval, waarin bet verkeert en
Eindeljjk landde de pont. Aan den oever
kwam een vrouw op bloote voeten in een roode
doek gehuld, gevolgd door een kind, aan-
loopen.
«O, mjjn God. Zeg zegis
dat mjjn man! Is het Yakoubek! O, mjjn
God, hjj is toch niet dood
Verder op, onder den luifel van een klein
huisje, dat boven een groep berken uit stak,
zat een oude vrouw met een geel gerimpeld
gelaat, verweerd door het werken in de lucht,
met een kat in de armen. Zoodra zjj den
gewonde in het oog kreeg, stond zjj op, stortte
met een kreet als van een dier, aan wie men
hare jongen ontrukt, de draagbaar te gemoet,
en liet de kat vallen, die miaauwende weg liep.
«Mjjn zoon! Mjjn jongen", gilde zjj,
«hebben zjj hem vermoord
«Stil moeder, gij zult hem kwaad doen",
zei een der mjjnwerkers, »help ons liever om
hem te verbinden, gjj zult u wel herinneren
wat men voor brandwonden gebruikt?"
De oude vronw, die haar geheele leven zie
kenverpleegster was geweest, sperde hare doffe
oogen zoo wjjd mogelijk open.
«Brandwonden", herhaalde zjj, «wacht
even smeerwortelbloemen, witte petalen
voor de vrouwen, blauwe petalen voor de
mannen - Neen neen dat is het
niet Ik ben in de war. Ach, ik word oud.
Smeerwortelbloemen zjjn voor gebroken ge
wrichtenmaar hij heeft niets gebroken, zeg?
de vruchten van zjjn onverpoosden arbeid zjjn
reeds zichtbaar.
Bjj kon. beslait:
is benoemd tot kantonrechter teDruten mr.
G. J. van Heyst, thans substituut-griffier bij de
arr.-rechtbank te 's Hertogenbosch
is benoemd tot notaris binnen het arr. Leeuw
arden, ter standplaats St. Jacobi-Parochie, ge
meente het Blidt, A. Tadema, candidaat-notaris
te Franeker
is benoemd tot hoofdcommies ter inspectie
der directe belastingen, invoerrechten en accjjn-
zen te Groningen W. Duns, commies ter in
spectie van genoemde middelen aldaar
is benoemd tot directeur van het post- en
telegraafkantoor te Assen H. W. de Ridder,
thans in geljjke betrekking te Harderwjjk.
Aanstaanden Dinsdag verleent de minister
van justitie geene audiëntie.
Bljjkens mededeeling van den minister van
oorlog kunnen op 1 October 1894 als volontair
worden toegelaten a. bjj den artillerie-cursus
te Delft9 jongeliedenb. bjj den voorbe
reidenden practischen cursus der militaire
school te Haarlem 20 jongelieden.
De minister vestigt er de aandacht op, dat
dit jaar voor het laatst jongelieden als volontair
tot vorenbedoelde inrichtingen van militair
onderwjjs worden toegelaten.
Voor nadere inlichtingen verwjjzen wjj be
langhebbenden naar de St. Ct. van heden.
Ingevolge de bezwaren, die door mr Foc-
kema Andreae tegen de invoering van den
Midden-Europeeschen tjjd in Nederland ont
wikkeld zjjn, op grond van de schooltjjden
ten onzent, heeft het centraal-comité tot
bevordering van de aansluiting van Nederland
bjj de M. E. tjjdregeling, zich schrifteljjk ge
wend tot den hoogleeraar Snellen, van wien
zjj het volgende antwoord mocht ontvangen
»In antwoord op uw geëerd schrjjven van
29 dezer, heb ik het voorrecht u te mogen
verklaren, dat, ook naar mjjn gevoelen, het
aansluiten van Nederland aan den Midden-
Europeeschen tjjd, inzonderheid ook met het
oog op de scholen, een dadeljjk voordeel zal
aanbrengen.
Er heeft ten onzent een neiging gewerkt
om het dagwerk ten opzichte van de verdee
ling van het daglicht te laat te doen begin
nen en daarmede te laat te doen eindigen.
De scholen openen te 9 uur, d. i. 3 uren
vóór het middaguur, en sluiten reeds 4 uren
na den middag.
Het gevolg daarvan is dat in onze noord-
sche korte winterdagen, op de scholen, waar
geen kunstlicht wordt aangebracht, het on
toereikende schemerlicht te zeer samenvalt
juist met het slot van den arbeid, als reeds
de oogen door langdurige inspanning ver
moeid zjjn.
Een verzetten van den klokketjjd, indien dit
om andere reden uitgelokt wordt, zal tevens
het meest geleideljjke middel zjjn om deze
wanverhouding te herstellen.
Het steeds toenemend internationaal verkeer
door spoorwegen, post- en telegraphen doet
ons vooral in de centra van verkeer en van
bedrjjvigheid gevoelen, dat ons land, ten op
zichte van den klokkentjjd, niet als eene af
zonderlijke smalle zóne tusschen West-Europa
en Midden-Europa zal kunnen ingeschreven
bljjven, en dat we reeds thans hebben te
kiezen tusschen een aansluiting naar rechts
of naar links.
Ontegenzeggelijk acht ik in de gegeven om
standigheden de keuze niet moeiljjkhet is
voor ons voordeeliger. dat we onze scholen en
de daarmede zich aansluitende werkzaamheden
feiteljjk 40 minuten zien vervroegen, dan dat
we door aansluiting aan den West-Europee-
schen tjjd het einde van onze dagtaak nog
weder 20 minuten verschuiven in de richting
der avondschemering.
Met betuiging van waardeering van uw
streven in dezen enz.
Prof. H. Snellen.
Eene onthulling.
In het weekblad De Liberaal geeft de heer
Van der Kaay een reeks artikelen over de
amendementen op de kieswet." Het eerste
daarvan was merkwaardig om de daarin voor
komende onthulling van hetgeen in de partjj-
vergadering is geschied. Het was tot nog
toe traditie, wat daar binnenskamers voorviel,
Neen het zjjn brandwonden. Ach hemel
Ik heb er toch zooveel menschen van genezen
Paul Dmitri en die man van Dolina, die die erge
kwaal had en wien ik het hart van een levend
verbrande mol gegeven heb, den avond voor
st Woytek, en dan de koster, die zoo doof
was en die nu het gras zou kunnen hooren
groeien, alleen omdat ik hem wat vischvet in
het oor gesmeerd heb,"
«Ik heb wel eens gehoord dat men
aardappelen moet schrappen", zei Yakoubova
en zond haar zoontje naar den kelder. «Haast
u, Yanck, en help mjj dan om ze te wasschen
en te schillen."
»Ta, ta, ta", riep de oude, «altemaal
gekheid Wacht even o ja nu weet
ik het dat is het kom hier, mjjn
jongen loop gauw naar de rivieraan
den oever zult gij groote groene bladeren
vinden, waterkolfbladeren, let goed op dat
niemand ze u ziet plukken, maak driemaal
het teeken van het kruis en breng er zooveel
mee als ge dragen kunt
«Neen, moeder, laat ons eerst de aard
appelen schrappen, daarna kan hjj naar de
rivier gaan."
Onder die woordentwist had de gewonde
even de oogen geopend en een kreet vanpjjn
geslaakt. Radeloos stonden de vrouwen om
hem heen, beklaagden hem en zochten in een
oude kist naar linnen, dat niet te hard was.
«01 had ik maar waterkolfbladeren."
geheim te houden, en 'tis ons zelf meermalen
gebleken, dat het geheim streng werd bewaard.
Nu een ex-voorzitter der partjj het voorbeeld
geeft om mededeelingen uit die vergaderingen
te doen, zal zeker in 't vervolg van dat stelsel
van geheimhouding worden afgeweken. Iets
waarover wjj ons allerminst zullen bekladen.
Ziehier wat de heer Van der Kaay mededeelt.
Ruime uitbreiding van het kiesrecht bleek
al schieljjk, ondanks verschil van standpunt,
bjj de liberale Kamerleden geen bezwaar te
zullen ontmoeten. Ten aanzien van het ontwerp
echter, waarin deze uitbreiding werd voorge
steld, openbaarde zich al aanstonds zooveel
verschil van gevoelen, dat het bureel der ver
gadering, hetwelk destjjds uit de heeren De
Beaufort, Van Houten en Van der Kaay was
samengesteld, werd uitgenoodigd in overleg
met eenige andere leden een schets te ontwer
pen van een regeling, die meer de algemeene
instemming van de partjj zou kunnen verwerven
dan de in het wetsontwerp voorgestelde.
Die algemeene instemming is niet verkregen.
Toen het bureel zjjn verslag uitbracht en
daarin de denkbeelden ontwikkelde, die later
in de amendementen vasten vorm hebben ver
kregen, verklaarde wel de meerderheid, dat
op den grondslag van het regeeringsontwerp
niet kon worden voortgebouwd, maar het was
slechts een meerderheid en enkelen onthielden
zich van stemming.
Met de verklaring, dat op den grondslag
van het ontwerp niet kon worden voortge
bouwd; kwam men echter niet verder en de
groote vraag bleef of er andere, betere grond
slagen, andere kenteekenen te vinden waren.
Niets onbeproefd laten wilde het bureel dei-
liberale partjj en wilde de meerderheid, die
de gegeven opdracht hernieuwde dat de leden,
die met den grondslag van het ontwerp ge
noegen nemen, zich onthielden, ligt in den
aard der zaakde overige leden zetten hun
onderzoek voort, en van hun onderling overleg
zjjn de amendementen Kolkman, Mees en
Roëll, en Van der Kaay, Van Houten en De
Beaufort de vruchten.
Daarna volgt een betoog om aan te toonen,
dat de beide groote amendementen niet zoo
veel van elkander verschillen, althans van
denzelfden gedachtengang uitgaan, en dat het
juist de vrucht was van het onderling overleg,
dat zoowel het een als het andere in over
weging werd gegeven en als amendement
voorgesteld. De heer Van der Kaay besluit
het opstel met de volgende zinsneden
«Ziedaar de geschiedenis dezer amendemen
ten en de aanleiding tot hun indiening. De
indiening was van de zjjde der ontwerpers en
voorstellers een plicht, die niet mocht worden
verzaakt, de uitvoering van een opdracht, hun
door de meerderheid hunner partjj opgelegd,
een opdracht overigens geheel in overeen
stemming met hun persoonlijke overtuiging.
«Deze historische toelichting zou niet volledig
zjjn, indien verzuimd werd een feit te vermel
den, dat ook buiten de kamer «niet zonder
beteekenis" is genoemd. Toen na de indiening
der amendementen en de sluiting der alge
meene ..beraadslaging, in September 11. het
bureel der liberale Kamerleden naar gewoonte
moest aftreden, werden de aftredende leden
niet herkozen, maar door drie «warme" voor -
standers van het regeeringsontwerp vervan
gen. In die vergadering waren 47 leden te
genwoordig, 5 waren afwezig. De voorzitter
werd vervangen met 24 tegen 21 stemmen
de beide andere leden van het bureel werden
gekozen met 24 en 22 stemmen. Die stem
mingen werden bljjkbaar door het oordeel dei-
leden over de ingediende amendementen be-
heerscht."
Voor ons is zegt het Vad. het merk
waardigst in deze mededeelingen het slot,
dat de heer Van der Kaay met lofwaardige
onpartijdigheid, ter wille der volledigheid,
vermeldt. Immers, na het voorafgaande schjjnt
hetgeen in September geschied is, op een
merkwaardige kentering te wijzen, op een
verplaatsing der meerderheid. Het komt ons
alleszins verklaarbaar voor, dat de meerder
heid in den aanvang terugschrikte van het
stelsel der regeering, en dat gezocht werd,
naar andere grondslagen voor een bevredigende
oplossing van het kiesrechtvraagstuk. Maar
reeds spoedig bleek, dat overeenstemming
omtrent andere grondslagen niet te verkrjjgen
was. En zou het nu zoo vreemd zjjn als ver
schillende leden, door de algemeene beraad-
zuchtte de oude vrouw. »Zjj willen niet, zjj
willen hem niet genezen."
Onderwjjl was er een buurvrouw gekomen,
die de jonge vrouw ging helpen.
«Ga nu naar de rivier, mjjn kleine Yanck.
Dat God u geleide. Kunt gjj die bladeren
wel vinden
Zoodra de oude zag dat het kind heenging
werd zjj kalmer en neerhurkende bjj de leger
stede van haar zoon, begon zjj zacht tegen
hem te spreken, als tegen een kind.
«Yakoubek, rujjn eenige zoon, mjjn goud-
visch, uw oude moeder zal u genezen. Zjj wil
niet dat gjj sterft, dat gjj voor haar heengaat.
Kjjk, hoe zjj uitgedroogd is, zjj is niet meer
dan vel en been, zjj heeft geen bloed meer
tenauwernood tranen gjj. wilt toch niet
vóór haar sterven Mjjn zoon Sterft ooi
een zoon vóór zjjn moeder Dat is tegen de
natuur, dat is hartverscheurend Maar de
ongelukkige hoorde haar niet, hjj lag te krim
pen van de hevige pjjnen.
Er waren nog meer buurvrouwen gekomen
die hare klachten vermengden met die der
vrouwen en van den gewonde. Zoo goed en
zoo kwaad als het ging was er een verband
gelegd, maar het linnen was zoo grof, en zoo
ontoereikend en de wonden waren zoo ern
stig. Een vrouw verscheurde haar boezelaar,
terwjjl Yakoubova zich van haar omslagdoek
ontdeed.
Langzaam viel de avond als een fijne sluier,
