N°. 27.
137" Jaargang.
1894
Donderdag
1 Februari.
Deze courant verschijnt d a g e 1 g k s,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prys per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel, Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen* van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.'
Reclames 40 cent per regel.
Middelburg 51 Januari,,
HlllllilBI IK.SIIII: (III RAM.
Thermometer»
Middelburg 31 Jan, 8 u. vtr. 44 gr.
m. 12 u. 47 gr., av. 4 u. 47 gr. F.
Verwacht Z. wind
Agenten te VlissingenP. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes A. C. Boltjit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij,
te Tholen; W. A. van Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën
aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gebb. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale dePublicitéétrangère G. L.Daube Cee., John F. Jones, opvolger,
A dvertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des ave nds nog worden opgenomen.
VOLKSHUIS „OVS HUIS".
Velen, zoowel dames als heeren, hadden
Dinsdagavond gevolg gegeven aan de tot hen,
per circulaire, gerichte uitnoodiging om kennis
te nemen van de denkbeelden van eenige
heeren hier ter stede om te trachten, in na
volging van Amsterdam en eenige andere
plaatsen in ons land, ook te Middelburg eene
vereeniging op te richten, ten doel hebbende
het bevorderen van volksontwikkeling door
leerzame en gezellige samenkomsten en daar
door velen tot elkaar te brengen, die thans
ver van elkander staan.
De commissie had, om de belangstelling op
te wekken, den heer J. A. Tours, directeur
van Ons Huis te Amsterdam, uitgenoodigd
doel en strekking dier inrichting ook hier in
wjjden kring bekend te maken en deze had
zich gaarne daartoe bereid verklaard.
Aan de bestuurstafel hadden plaats genomen
de heeren Joh. L. van der Pauwert, jhr mr
L. Schorer, Herm. Snjjders, F. G. Sprenger,
mr G. N. de Stoppelaar en F. M. Wibaut.
De heer mr E. Fokker, die ook deel uitmaakt
van het comité, was wegens de zitting dei-
Eerste kamer verhinderd tegenwoordig te zijn.
Na mededeeling dat hjj op uitnoodiging der
commissie de leiding der vergadering op zich
nemen zou, heette de heer Herm. Snijders de
opgekomen dames en heeren welkom en dankte
hjj hen dat zjj wel aan de tot hen gerichte invi
tatie hebben willen voldoen en bljjk hebben
willen geven van belangstelling in de zaak,
die dezen avond door den heer Tours zou
worden besproken.
Het verheugde den spreker dat velen van
allerlei rang en stand, van allerlei geloot en
richting aan de uitnoodiging gevolg hadden
gegeven en vooral dat zoo vele dames opge
komen waren.
In de tweede plaats dankte de heer Herm.
SnjjdeiB den heer Tours, die op de tot hem
gerichte vraag om eens herwaarts te komen,
•direct zich bereid verklaarde om hier te komen
spreken ovejjjaene zaak, waaraan hij een groot
•deel van zjjn leven gewjjd heeft en nog wjjdt.
In de derde plaats zette de heer Herm Snijders
uiteen, hoe de commissie er toe gekomen is
om eene vergadering als deze saam te roepen.
Bjj eenige heeren van het comité was de
wensch opgekomen om te trachten ook in
hunne omgeving en op bescheiden schaal een
Ons Huis,\zooa.\a dat in Amsterdam bestaat, te
stichten of wel het Toynbee-werk te bevor
deren. Door een samenloop van omstandig
heden maakten zij elkander deelgenoot van
hunne ideeën en sloten zich bij hen een paar
andere heeren aan om pogingen aan te wen
den eene vereeniging te stichten met het ge
noemde doel.
De samenstelling der commissie, zooals die
nu, is prejudicieert niets op een voorloopig of
definitief bestuur. Haar doel is slechts den
eersten stoot te geven en belangstelling op te
wekken.
Als de belangstelling voldoende is, dan hoopt
de commissie dat het bestuur der vereeniging
zal kunnen worden samengesteld uit personen
van allerlei stand en richting, getortuneerden
en werklieden, mannen zoowel als vrouwen.
Ten slotte merkte de spreker op dat het
doel niet is in concurrentie te treden met be
staande vereenigingen. Men wil iets nieuws
tot stand brengen, iets dat in eene behoefte
in dezen kring voorziet.
Hierna verleende hjj den heer Tours het
woord, onder mededeeling dat na diens voor
dracht gelegenheid zal worden gegeven tot het
doen van viagen.
De heer Tours, die vervolgens optrad, be
tuigde zjjn dank voor de inleiding en sprak
verder zjjn vreugde er over uit dat een zoo
aanzienljjk als talrjjk publiek was opgekomen,
waaronder zooveel dames. Vooral dat laatste
is van belang, want, verklaarde de spreker, als
het Toynbee-werk gelukken zal, dan is in
hoofdzaak de medewerking der dames daartoe
noodig. Ook deed het den heer Tours genoe
gen zooveel personen uit den arbeidenden
stand onder zjjn gehoor te zien, omdat ook
van den steun van hunne zjjde zeer veel af
hangt, hun advies bjj het werk, dat men hier
wil ondernemen, veel waard is en zjj daarom
trent dikwerf zullen moeten geraadpleegd
worden.
Daarna deelde de heer Tours mede, hoe bjj
in Amsterdam tot de stichting van Ons Huis
gekomen is. Als inspecteur van bewaarscholen
aldaar kwam hjj een vjjftal jaren geleden in
jodenbuurt en vond daar in een zoogen.
bewaarschool een zoo verschrikkeljjken toestand
dat hij naar hulp zocht om dringend noodige
ci'bcteitBg 'ie brengen. Die hulp werd hem
door een bekend bankier op onbekrompen
wjjze gegeven en weldra was in de jodenbuurt
een nette, aan alle eischen van bygiène be
antwoordende school geopend, die aan drie
honderd kinderen plaats verleende en door
ouders en kinderen hoogeljjk werd gewaardeerd.
Ook in een andere buurt was iets dergeljjks
noodig en toen een bekend en zeer gefortu
neerd philantroop eene zeer belaDgrjjke som
ter beschikking van den heer Tours stelde,
trachtte deze iets meer en iets beters te doen
dan een school te bouwen. Hjj ging daartoe
te rade met eene bekwame vrouw, begaafd met
een mild hart voor de minder dan zjj bedeel
den, met mej. Helena Mercier, die dadel jjk be
reid was tot medewerking en die zooveel er
voor deed dat de eer van Ons Huis gesticht
te hebben haar voor de helft toekomt. Trou
wens nog heden ten dage werkt en denkt zjj
er steeds voor.
Weldra werd het plan gevormd voor de
stichting van een gebouw, waar de meer en de
minder gegoeden zouden kunnen bjjeenkomen,
om elkander te leeren kennen en onderling te
ontwikkelen, want alleen door het tot elkander
brengen van de verschillende standen in onze
maatschappjj is betere waardeering van den
een voor den ander te wachten.
Het plan werd uitgewerkt en in de Rozen
straat werd een terrein gevonden, waarop Ons
Huis werd gesticht, dat de spreker aan zijn
gehoor verzocht dezen avond eens met hem
te doorwandelen.
Alvorens wees de heer Tours erop dat de
bedoeling met Ons Huis is ontwikkeling van
het volk in zjjne ruimste beteekenis, doordat
de een den ander mededeelt wat deze niet
weet. Wat men is, meer- of minvermogend, doet
rii-ts ifci zake, ook niet welk kerkgenootschap
men belijdt of welke politieke partij men is
toegedaan, ook niet of men man is of vrouw.
Ons Huis geeft veel werk en spreker toonde
aan hoe er in het Toynbee-vrerh. voor dames,
die niet weten wat met haar tjjd te doen en
hun tjjd dooden met handwerkjes en visites
maken, een aangename maar tevens niet minder
nuttige bezigheid te vinden is.
Thans tot de bezichtiging van het gebouw
overgaande, verzocht de heer Tours zjjn gehoor
om, eene vrjj breede vestibule doorgaande,
even binnen te komen in de zgn. bibliotheek,
die als zoodanig dienBt doet maar ook benut-
ti gd wordt voor het houden van spaarbank of'
het geven van lessen, het verschaffen van rechts
kundig advies, het schrjjven van brieven en
requesten en het inschrjjven van nieuwe leden.
Hieibjj werden onderscheidene mededeelin-
gen gedaan, o. a. dat de boeken worden afge
geven aan ieder, die 5 cent voor het lidmaat
schap wil geven en een cent voor een boek,
dat hjj in den regel een week houdt; dat
de rechtsgeleerden kosteloos aan ieder, die
het vraagt, advies geven en evenzeer kosteloos
brieven en requesten worden opgemaakt.
Vervolgens voerde de heer Tours zjjne hoor
ders naar de leeszaal, eigenljjk het zwakke
punt van Ons Huis. Zoomin in Amsterdam
als in andere plaatsen voldoet die aan de
verwachting. Het is eene prettige zaal, waar
64 nette stoelen te vinden zjjn, die van 7 tot
lO'/a uur 's avonds geopend én toegankeljjk
is voor mannen en vrouwen hoven de 18 jaren.
Het abonnement kost vjjl en twintig cent in
de drie maanden. Men vindt er de voornaamste
dag- en weekbladen van allerlei richting, rijd
schriften en mooie boeken.
Bjj de opening der zaal waren 300 leden
toegetreden, welk getal thans tot 150 gedaald is.
Vroeger mocht in de zaal niet gerookt en
ook niet gesproken worden. Die bepalingen
zijn echter thans opgeheven tot genoegen
van velen.
Natuurljjk heeft men naar de reden van
het mindere bezoek aan de leeszaal gezocht
en men meent dat die hieraan te wjjten is dat
de arbeidsdag voor den arbeider te lang duurt
's Zaterdags avond wordt de zaal nog ge
zelliger gemaakt; dan vindt men er soms ge
legenheid fraaie stereoscopen te bekjjken, te
dammen, te domineeren, te schaken, of draagt
een of ander spreker een novelle of een vers
voor. Heeft men lust om eene ververschmg
te gebruiken, men kan dat doen tegen een zeer
billijk en laag tarief. Alleen sterke drank is niet
verkrjjgbaar, maar overigens bier, koffie, thee,
chocolaad etc.
Achter de leeszaal ligt de gymnastiekzaal,
waar op verschillende dagen onderscheidene
clubs, zoo uit jongens als uit meisjes bestaande,
zich oefenen in het loopen, het zwaaien of
springen; naar mate de ontwikkeling der
clubs wordt 25 of 40 cents per maand betaald.
Eens in de week wordt in die zaal ook les in
het schermen gegeven.
Wanneer men nu de trap opgaat, vindt men
twee kamers, de kleine en de groote clubka
mer, waar lessen gegeven worden en clubs
bjjeenkomen. Lessen worden gegeven aan
ieder die boven de 15 jaar is in de Neder-
landsche, Fransche, Duitsche en Engelsche
taal tegen 10 cent de les. Daarvan wordt
veel gebruik gemaakt en met succes. Bjj de
lessen wordt vooral zooveel mogeljjk de ge
zelligheid in het oog gehouden. De kamer is
prettig ingericht, de toon van den onderwij
zer aangenaam.
Voor de lessen bestaat zooveel animo dat
er nog een kamer in een ander gebouw is
moeten gehuurd worden om aan de aanvragen
te voldoen. Behalve in taal wordt ook in het
boekhouden onderricht gegeven.
De clubs zjjn gezelschappen van jongens of
meisjes, mannen of vrouwen, die samenkomen
om gezellig en nuttig samen te zjjn, een hoek
te lezen, een handwerk te doen of een bepaald
onderwerp te hooren behandelen.
Het daar gehoorde wordt thuis nog eens
besproken en brengt tot gezelligheid ook thuis
heel wat mede. Dat doen niet minder de uit
de bibliotheek gehaalde boeken, die het werk
mansgezin eene aangename verpozing geven,
en de huiselijkheid bevorderen.
Naast de clubkamers is de gehoorzaal, die een
honderd hoorders bevatten kan en waar cursus
sen gegeven worden d. i. een reeks van 10, 20 of
meer lessen, voor een bepaald aantal personen,
die zich daar voor laten inschreven en die 5
of 10 ct per avond betalen, al naardat er niet
of wel leermiddelen moeten worden aangekocht.
Daar worden cursussen gegeven, b. v. dooi
den bekenden heer A. H. Gerhard,
iemand voor wien de spreker eerbied heeft
en vriendschap gevoelt over de ont-
wikkeliagsgeBchieden:a -det- aarde en door
anderen als dr P. J. Baruouw over gezond
heidsleer, als de heer Strikwerda over Borneo,
als de heer mr V. K. L. van Os over onze
staatsinstellingen.
De wetenschappelijke lezingen hebben niet
veel toeloop, wel als het gesproken woord
door beelden uit de tooverlantaarn wordt
verduideljjkt.
Boven is de groote zaal ingericht waar 534
personen plaats kunnen vinden, waar op Maan
dagavond een mannen zangkoor en op Dins
dagavond eene vrouwen zangkoor zich oefent
en waar op Zondagavond eene tooneelvoor-
stelling, een concert, al of niet afgewisseld
door eene gymnastiek-uitvoering of tooverlan
taarn, den bezoekers voor een dubbeltje den
persoon geboden wordt. De beste solisten
doen zich.daar hooien, allerlei dillettanten-
gezelsehappen en ook de tooneelclub van
Ons Huis.
Dan is er nog een verstelkamer,waar 's avonds
aan een 20 tal meisjes geleerd wordt haar
eigen ondergoed te verstellen. Dat is hoofd
zaak, maar tevens zgn zjj gezellig 'ojjeen, zingen
een liedje, hooren uit een mooi boek voorlezen,
in een woord vormen een kransje. Voor de
vjjf lessen betaalt men 10 cent.
Ook worden kniplessen gegeven, die per 5
met 40 cents betaald worden en waarvan het
resultaat is dat in vele arbeidersgezinnen ge -
schikte kleederen worden gedragen, die men
anders zou moeten ontberen.
Vervolgens bracht de heer Tours zgn gehoor
in de keuken, waar kooklessen worden gegeven,
eerst voor 7, later voor 10 centen de les, en
waar men den meisjes of'vrouwen een arbeiders-
en een burgerpot leert koken. Eerst hooren
deze leerlingen het hoe en waarom, worden
zjj op de hoogte gebracht van de voedende
bestanddeelen der onderscheidene stoffen om
zich vervolgens in de praktijk te oefenen aan
het fornuis. Is het voedsel besproken en toe
bereid, dan wordt het door de meisjes geza-
menljjk opgepeuzeld of mogen zjj het mede
naar huis nemen.
Men zal misschien vragen zeide de hee1'
Tours hoe moet de dame, die in het koken
onderricht zou te geven hebben, zich op de
hoogte stellen van die kunst en hjj antwoordde
hierop als eene dame gedurende slechts twee
maanden de lessen aan de kookschool te
Amsterdam volgt, dan heeft zjj voldoende er
varing opgedaan om hier de lessen in de
keuken te geven.
Verder wees de heer Tours er nog op dat
ook een fanfaren gezelschap bestaan heeft
doch dat dit geen goede resultaten gaf en is
uiteen gegaan.
Ook deelde hjj mede dat des Zondagsavonds
wel kunstbeschouwingen gegeven worden
tentoonstellingen van schilderjjen, beeldhou
werken, voorwerpen van kunstnjj verheid en
dergeljjken, die ook zeer in de» smaak vallen
Somtjjds laat men de bezoekers uitspraak doen
over hetgeen zjj 't mooist gevonden hebben1
en eigenaardig is 't dat dan veelal als 't mooist
wordt genoemd wat volgens kenners 1t mooist is.
Er is wel eens beweerd dat Ons Huis de
uithuizigheid bevorderen zou. Dit spreekt de
heer Tours tegen. Wanneer men, na een week
gewerkt te hebben, eens uit den gewonen da-
geljjkschen sleur komt en eens goede muziek
hoort of van een aantrekkeljjk tooneelspel
geniet, dan gaat het stof er wat af en keert
men verfrischt en versterkt naar zjjne woning
terug, waar hetgeen gezien en gehoord is stof'
geeft tot aangename, leerrijke gesprekken.
De goede indrukken, in Ons Huis verkre
gen, planten zich voort in eigen woning. Orde
en netheid op Ijjf en goed, kennis van tal
van zaken verwerft men daaren in het ge
zin wordt daardoor juist de goede zin, de
juiste toon en daardoor de huiseljjkheid be
vorderd.
Op verschillende manier wordt getracht
gezelligheid aan te kweeken; men heeft pa
troons en werklieden in een kamer vereenigd
en daar hunne belangen doen bespreken onder
't genot van een kop thee en chocolaad en
het ging uitstekend.
Daar werd bjjv. de vraag gedaan: is het te
verwachten dat verkorting van den arbeidsdag
zal zjjn in het geesteljjk en stoffeljjk belang
van den arbeider. Het antwoord luidde beves
tigend, hoewel men toegaf dat een enkele
misschien er schade door Ijjden zal.
Een andere vraag luiddeWat moet er
gedaan worden om meisjes en knapen zoo te
ontwikkelen dat zjj later al de voordeelen van
den kortoren arbeidsdag kunnen genieten En
in verband hiermede werd het een en ander
genoemd, wat dej jeugd daarvoor geschikt
maken zal.
De spreker eindigde met den wens'k dat
het door hem gesprokene zooveel weerklank
moge gevonden hebben dat binnen korten tjjd
ook hier een Huis als door hem bedoeld zal
kunnen ingericht worden de gelegenheid er
voor bestaat te over, en dat eene vereeniging
zal ontstaan die krachtig zal medewerken om
menschen samen te brengen, die elkander te
leeren kennen en waardeeren tusschen beiden
een band legt, die beiden sterkt en weldoet.
Een langdurig en warm applaus gaf den
heer Tours het bewjjs dat zjjne met gloed
voorgedragen improvisatie, nu en dan gekruid
met een aardige, typische opmerking, zeer in
den smaak der hoorders gevallen was.
In de pauze, die vervolgens gehouden werd,
werden van wege de bestuurstafel briefjes uit
gereikt, bevattende een drietal vragen, nl.of
men tot de stichting van een «Volkshuis" wil
medewerken door bjj het tot stand komen
daarvan een bijdrage in eens te schenken ot
men als voorloopig lid tot de op te richten
vereeniging wil toetreden tegen een zelf te
bepalen jaarljjksche contributie, dan wel of
men door praktische en persoonljjke medewer
king aan de bereiking van het doel der ver
eeniging behulpzaam zjjn wil
Na de pauze werd de gelegenheid tot debat
geopend.
De eerste, die het woord vroeg, was de heer
Tj. Kielstra. Hjj stelde in het licht dat, waar
men een toespraak gehoord heeft zoo gloedvol en
van vaste overtuiging bljjk gevend, zoo vol ernst
en handelend over eene zaak die zoo nuttig is
dat men die in den tegenwoord'gen tijd iedereen
op het hart zou willen binden, het moeiljjkis
enkele bezwaren op te werpen, Gaarne had
hjj daarom gewild dat een ander het woord
had gevraagd, maar hjj meende, nu dit niet het
geval was, toch zijne bedenkingen onder woor
den te moeten brengen.
Toen spreker de uitnoodiging tot het bij
wonen dezer vergadering ontving, juichte hjj
het plan toehjj had zooveel gehoord van
Toynbee-werk, dat hjj er warm voor was ge
worden. Toen hjj echter naging wat te Am
sterdam gedaan is en wat men hier wilde tot
stand brengen, sprong hem het groot verschil
in 't oog, dat tusschen Amsterdam en Mid
delburg bestaat.
Wat noodig is voor Amsterdam, is dat wel
noodig voor Middelburg vroeg hjj zich af, en
kan wat te Amsterdam gedaan werd hier ge
daan worden op dezelfde wjjze Zou het
vóór men overging tot het stichten van eene
nieuwe vereeniging, met nieuwe contributie
niet noodig zijn dat men eens bedacht en
overlegde of er nog niets anders bovendien
gedaan moet worden
De heer Tours gaf een kijkje in zjjn Huis.
Maar alles wat daar geschiedt gebeurt ook
hier op kleine schaal, behalve het knippen en
verstellen.
Ware het daarom, vroeg de heer Kielstra,
niet beter te trachten naar meer eenheid in
al deze dingen. We hebben reeds zooveel
kringen fa kringetjes en is daar niet iets
ziekeljjks in Groote sommen zullen noodig
worden, misschien f 50.000 a f 60.000, en al
ware het dat rjjke mannen en vrouwen veel
offerden, toch zou de opbrengst niet voldoende
bljjken te zjjn.
Wat men thans bedoelt is in deze zelfde
zaal gezegd door de heeren Ulfers en Gheel
Gildemeester, toen zjj voor den Christelijken
Volksbond spraken; en ware de stichter daar
van, de heer Heldring, te Middelburg gebleven
Ons Huis zou er reeds geweest zjjn.
De commissie heeft er zeker niet aan ge
dacht den Christelijken Volksbond omver te
werpen, maar wil toch een gedeelte van zjjn
werk hem ontnemen, mogeljjk ook wel een
deel der leden. Spreker zou het op grond van
een en ander beter vinden dat zoo niet ter
stond, zoo plotseling, als bjj overrompeling tot
stichting der nieuwe zaak werd overgegaan.
Hjj zou daarom in overweging geven dat de
commissie diligent bleef en naging of geen
samenwerking mogeljjk is. Nadat dit gebleken
is kan opnieuw eene vergadering bijeengeroepen
worden en kunnen de vragen, thans gedaan,
dan misschien nog vermeerderd, met meer
vrucht der dames en den heeren worden voor
gelegd.
Aangezien de heer Tours, als te Middelburg
onbekend, op de bedenkingen van den heer
Kielstra moeiljjk kon antwoorden en alleen
kon zeggen dat de door dezen genoemde Bom
wel wat groot was, nam de heer Herm,
Snjjders het woord, om den heer Kielstra te
antwoorden en tevens te wijzen op enkele
bezwaren of vragen van leden der commissie
en anderen, die hem ter oore waren gekomen.
De heer Kielstra is zeer zeker geen tegen
stander van de beginselen, die ten grondslag
liggen aan de oprichting van Ons Huis, ook
niet van het Toynbeewerk, dat bedoelt armen
en rjjken, mannen en vrouwen samen te
brengen,opdat de verschillende klassen elkander
beter leeren kennen en waardeeren dan tot
dusver mogeljjk was.
Als men meent dat in dit opzicht hier niets
te doen is, dan verklare men zich tegen Ons
Huis, maar de commissie kwam het voor dat
er wel degeljjk ook hier ten deze nog veel to
doen is en een stichting, als door haar bedoeld
wordt, veel nut hebben kon,
Amsterdam, zoo wordt beweerd, is een groots
stad en de toestanden zjjn er geheel anders
dan hier. Maar niet alleen in Amsterdam
wordt Toynbeewerk gedaan, in verschillende
andere steden van ons land geschiedt dit
reeds en onder deze plaatsen zjjn er van
dezelfde grootte als Middelburg.
Er wordt in Middelburg reeds veel gedaan
zegt men, maar juist daarom zal men niet te
vergeefs om steun aankloppen als een be
roep gedaan wordt op geldeljjken en zede-
ljjken steun tot het tot stand brengen van
een zaak, die een goed doel heeft.
Er zgn veel vereenigingen, is er gezegd de
heer Snjjders geeft het gaarne toe, maar vraagt!
is bjj die allen vruchtbaarheid voor den arbei-
der te zien Zou ook Ons Huis niet kunnen
dienen als het middenpunt van al die ver
spreide krachten, om die bjjeen te voegen en
daardoor zooveel krachtiger te kunnen optre
den. De commissie denkt van ja en meent
dat de poging te beproeven is, te meer ntt
elke richting zgn hulp en steun kan geven.
Er is ook bezwaar gemaakt tegen den neu
tralen geestnu, dat woord heeft al meer ver
keerde begrippen in de wereld gebrachtde
bedoeling hier is dat in Ons Huis elke rich
ting, welke ook, zou kunnen vertegenwoordigd
zjjn. Inderdaad waar politiek, geloof, stand
en rangverschil zoovelen van elkaar verwgde-
ren, gelooft de spreker dat de tjjd gekomeö
is om ook te Middelburg te trachten wat mee#
toenadering te doen komen zonder dat meö
daarbjj andere vereenigingen behoeft in den
weg te staan. Men beweert dat het vroege#
beproefd is maar spreker betwjjfelt öf het wel
geschiedde in den geest als hier wordt bedoeld.
Hij vertrouwt dat Ons Huis er komen zal#
al is het in het begin ook slechts een huisje,
De heer J. J. van Berlekom wees er op dat
het moeielijk is om het briefje, dat in de pauze
is rondgedeeld, op bekwame wjjze in te vullen,
omdat men niet weet wat de plannen van het
comité zgnvan die plannen zal natuurljjk
het bedrag der inschrjjving van velen afhangen,
Wat wil het comité; een huis als te Amster
dam te stichten, te bouwen of te huren, of
een of meer zalen huren Spreker zou in
overweging willen geven op kleine schaal te
beginnen. De cjjfers, door den heer Tours om
trent Amsterdam genoemd, zjjn hem niet mede-
gevallen. De arbeiders te Amsterdam, gelooft
hg, zjjn meer ontwikkeld en met meer lujjt
