26. Woensdag 31 Januari. 137" Jaargang. 1894 Deze courant verschijnt d a g e 1 fj k 8 met uitzondering van Zon- en Feestdagen, per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel; Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels f 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. Middelburg 30 Januari, UIT STAD EN PROVINCIE. Tb ermoiE eter. Middelburg 30 Jan, 8 u. v - 43 gn 48 gr., av. 4 u. 45 gr. ca, 12 u. Verwacht Z. 4 u. 45 W. wind F. Agenten te VlissingenP. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes A. C. Boldit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. v. d. Peul, te ZierikzeeA. C. de Mooi/, te TholenW. A. van Nieuwenhui/zen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Ni/gh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gebb. Belinïante, te 's Gravenhage, en A. de La Mab Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één tuur aan het bureau bezorgd zjjn, willek zjj deB avonds nog worden opgenomen. Komt een of ander schandaal in het werke lijke leven voor, zegt de schrijver der brieven uit de residentie in de Zicolsche Ct, dan wordt het in de eeuw, waarin wjj leven, niet voeg zaam geacht er over te spreken of het te verbreiden. Gebeurt er iets dat de meest sprekende getuigenis aflegt dat de wereld vol boosheid ia, dat we ons moeten wapenen tegen valschen uiterlijken schijn en dat onze zonen en dochteren omringd zjjn van gevaren, zoo zedeljjk als lichamelijk, dan heet het dadeljjk »Sttsttdan wordt gepreveld van «geachte namen door het slijk gesleurd «van de grond slagen der maatschappij aangetast!" «oordeel niet opdat ge, enz." en van alle kanten wordt getracht asch over de opflikkerende veront waardiging te gooien. Dit nu acht ik een dwaasheid en een fout. Valt er een schandaal voor, dan aan 't licht er meeen zjjn er «geachte namen" mee ge moeid, tant pis voor die geachte namen. Wjj willen weten wat er te doen is in de wereld, ook in de slechte en onze kennis daarvan lie ver uit het werkelijke leven putten dan uit de verdichtselen van Zola en consortenhet eerste is in den regel minder aanstoot gevend; wjj willen weten voor wie en voor welke soort wjj ons hebben te wachten. Dat mag niet plei- zierig zjjn voor de betrokkenen en hun vrien den, maar het bevestigt de grondslagen van eene goede maatschappij. Het publiek, waaronder gjj en ik s. v. p., is zoo belust op schandaal en vol ongezonde nieuwsgierigheid toegegeven, maar van den anderen kant is er dikwjjls een ongezonde neiging om een zaakje in den doofpot te smoren, of na een «volkomen onpartijdig onderzoek" over te gaan tot de orde van den dag. Dat gelukt dikwjjls, maar niet zelden ge beur t bet ook dat bet onbevredigde publiek het wachten op de waarheid moede publiek, heeft zooveel te doen gaatfautaseeren, over dreven, en dan wordt de doofpot een bom, die bjj haar ontploffing schuldigen en onschuldigen treft. Het Vaderland deelt, daartoe verzocht, mede dat de verklaring, als zon vanwege het de partement van koloniën gezegd zjjn, dat een „aanvraag om ontslag van den gouverneur van Suriname niet is ingekomen, op misvatting moet berusten. Het departement van koloniën aldus was de bedoeling was «niet in staat inlichtingen te verstrekken". Het schjjnt dus dat de tegenspraak omtrent die aanvrage weinig te beteekenen heeft gehad; en het bericht daaromtrent niet geheel on juist is. Bjj de algemeene beraadslagingen in de Eerste kamer sprak Maandag, na den heer Godin de Beaufort, de minister van justitie. Hjj antwoordde den heer Van Zinnicq Berg man, dat de regeering de qualificatie van stroef en strak in haar antwoord te zjjn ge- weeBt, bepaald moet afwjjzen. Het was de plicht der regeering om open en zonder om wegen der kamer te zeggen welke politiek zjj noodig achtte in 's lands belang. Men verwjjt der regeering zwakheid. Maar waar is de regeering in gebreke gebleven om die maat regelen toe te passen, welke noodigjwaren tot verzekering van rust en orde binnen de gren zen der wet? Op de wanordelijkheden werd gewezen, maar meer in algemeenheden. Er hebben niet ieder jaar van die wanordelijkheden plaats in Am sterdam, die met de gewone middelen konden tegengegaan worden. Juist door zjjne hulde aan den burgemeester van Amsterdam deed de heer Van Zinnicq Bergman zjjn eigen verwjjt te niet. Wjjziging der wet op vereeniging en vergadering was niet noodig, zoolang blijkt, dat de plaatseljjke verordeningen voldoende zjjn, en eene vervolging werd ingesteld, waar de wet van 1855 overtreden werd. Dat te Zwolle art. 22 der voornoemde wet niet werd toegepast, is, zeide de minister, maar geluk kig, want het is gebleken, dat de politie dan eene onbilljjke daad zou hebben gedaan. De regeering acht de bestaande wetten voldoende en zal die toepassen met ernst en gestreng heid waar het noodig is, om orde en rust in het land te verzekeren. De minister van binnenlandsche zaken merkte op dat de regeering de adviezen van de com missarissen der koningin heeft ingewonnen en daarvan gebruik maakt. De minister bracht hulde aan de commissarissen voor de handha ving der orde in de provinciën, waar wanor delijkheden plaats vonden, zoomede aan den burgemeester van Amsterdam. De minister van financiën verklaarde, ter verdediging van zjjn beleid, alles gedaan te hebben wat in zjjn vermogen was om de finan ciën in evenwicht te houden, zonder daarbjj voor de toekomst een optimistisch vooruitzicht te openen. Hjj heeft zich steeds onthouden zich daarover uit te laten. Nader lichtte de minister de groepeering zjjner cjjfers toe. Hjj bleef volkomen het gevoelen toegedaan, neder- gelegd in zjjn vroegere geschriften, maar de regeering heeft leger en vloot gevonden in een toestand, die veel zorg baart en geldeljjke offers eischt, waarvoor buitengewone middelen noodig zjjn. Daarvoor is echter niet altjjd belasting verhooging noodig, maar het doel kan ook bereikt worden door de midde len ruimer te doen vloeien, door premiën af te schaffen en fraude te voorkomen. Wat de vermogensbelasting betreft, de mi nister verwacht ook in 1894 geen meerdere opbrengst dan de raming wel in de toekomst, by v. over 20 jaren. In alle landen, waar ver mogensbelasting bestaat, was voortdurend accres waar te nemen. De opbrengst van het personeel over 1893 is nog niet bekend. Van waar die pessimistische beschouwing van den heer Godin dus vroeg de minister. De grond belasting zal bjj volledige herschatting meer opbrengen. Eindeljjk meende de minister te moeten logenstraffen de bewering, dat van deze regeering geen duurzame verbetering der gemeentefinanciën is te verwachten. De heer Pjjnappel, wees hierna nog op de voorkomende wanordelijkheden. Naar zijne meening mag de regeering de zaak niet laten loopen, want dan zal zjj verder loopen dan men kan voorzien. Hjj wees op den strjjd, die gevoerd wordt tegen eigendom, leven, veiligheid en gezagniets is verderfelijker, dan de theorie, dat eigendom dietstal en roof is, waardoor de grondslagen der maatschappij ondermi)nd worden. Ook met de veiligheid en het gezag is het treurig gesteld. Niets is gevaarlijker dan het wantrouwen on dei- den naam klassenjustitie dat stelselmatig wordt gewekt. En het einde van alles zal zjjn een strijd van allen tegen allen. Iemand, die een ander zjjn eigendom ontneemt, straft men wegens diefstal, maar hem die diefstal in de hoofden van duizenden opwekt, laat men vrij. In dat opzicht noemde spreker de houding der Regeering zwak. Wjjzende op de afschaffing der doodstraf deed spreker uitkomen, dat tjjdens haar bestaan misdrjjven tegen het leven niet toenamen en wanneer men ziet hoe de denkbeelden tegenwoordig zijn, dan ziet men met bezorgdheid de toekomst te gemoet en dat is sprekers grieve, dat de Regeering hetzjj door wetswijziging of door strengere t'oepassing de grondslagen der maatschappij niet verzekert. Bjj kon. besl. is aan den gewezen le luit. A. J. C. de Roo bij vernieuwing een tjjdeljjk pensioen verleend van 300 'sjaars; is aan den ritmeester J. Eek van het le reg. huzaren een pensioen verleend van ƒ1300 's jaara is de met verlof hier te lande aanwezige late-luit. der infanterie van het leger inN.-l. C. P. G. Gorissen, op zjjn verzoek eervol uit den militairen dienst ontslagen, met toe kenning van pensioen. De 1 ste-luitenant der mariniers J. A. Gauw, belast met den dienst der draagbare wapenen bjj 's rjjks werf te Amsterdam, wordt met 16 Februari a. s. vervangen door den lste-luit. der mariniers L. de Jonge Oudraat De lste-luit. der mariniers P.J. van Troojjen adjudant bjj het 1ste bataljon, en A. J. Paehlig, adjudant bij het 3de bataljon mariniers, worden met 1 Mei a. s. vervangen, door de lste-luite- nants G. A. Linckers en E. Berdenis van Ber- lekom, welke laatste alsdan als adjudant bjj het 2de bataljon vervangen wordt door den le-luit. J. M. Ente van Gils. (St. Ct.) Het eindverslag der commissie aangaande de werkzaamheden der Staats-commissie voor de arbeids-enquête is thans van regeeringswege verzonden. Na eene uitvoerige uiteenzetting van hare handelingen wjjst de commissie er op, dat zjj noch bjj het onderzoek noch bjj het ontwerpen van voorstellen gemeend heeft zich te mogen beperken tot vraagstukken, die uitsluitend voor een deel van de arbeidende klasse, of zelfs voor die klasse in haar geheel belang opleveren. De comm. is er zeer ver van verwjjderd, te denken dat, werd aan elk van hare, weldra in hun samenhang voor te dragen voorstellen gevolg gegeven, Nederland in het bezit zou zjjn van een volledig stel van regelen op het gebied van den arbeid rn aanverwante onder werpen. Veel is niet in het onderzoek opgeno men, menig deel des lands bleef buiten be schouwing. Ter zake van de publieke verzeke ringfondsen onthoudt zjj zich van voorstellen. Bet is haar gebleken, dat ten opzichte van het begrafenisfonds wettelijke regeling niet buiten verband met ziekenfonds en begrafenisfonds zou kunnen geschieden, en dit weer in verband moet worden beschouwd met de eigenaardige wjjze, waarop de werklieden-vereeniging in de be hoefte van hare leden en hunne gezinnen, hjj ziekte en sterfgevallen, poogt te voorzien, ander deels met het bedrijf der levensverzekering in het algemeen. In afwachting van het rapport der afzonderlijke commissie voor de begrafenis fondsen, spreekt de commissie nu reeds hare oveituiging uit, dat het bedrjjf der levensver zekering niet in te knellende banden moet worden geslagen, en met name een recht- streeksch staatstoezicht, op de wjjze van uit oefening van het bedrjjf, dat in zjjne ont wikkeling zou kunnen belemmeren. Wering van misbruiken op dit gebied is, meent de commissie, in de eerBte plaats te zoeken op het gebied der rechtspleging. Vandaar dat zjj eenige maatregelen van wetgeving heeft aangegeven om te voorkomen, dat de min-en onvermogenden, geljjk thans maar al te zeer het geval is, belemmerd worden in het ver krijgen van hun recht. Overtuigd, dat aan alle vereenigingen geljjk recht en aan het vereenigin galeven vrije ontwikkeling behoort te worden verzekerd, heeft de commissie ook wjjziging der wet op het recht van vereeni ging en vergadering onder hare bepaalde voorstellen opgenomen. Op den voorgrond moet echter het eigen- ljjke arbeiders-vraagstuk staan. Allereerst geeft zjj dau ook sub A yi overweging voor stellen, die beoogen uitbreiding van de aan jeugdige personen toegekende bescherming, in verband met regeling van den leerplicht, wat kinderen betreft, en het genot van her- halings-onderwjjs door jongelieden, die in fabrieken en werkplaatsen arbeid verrichten. In eene tweede afdeeling, sub B, volgen de onderwerpen, waarvan de wetteljjke regeling hier in 't belang der verhouding tusschen werkgevers en arbeiders, alsmede tot verbe tering der maatschappelijke toestanden in het algemeen deels noodig, deels wenscheljjk worden geacht. Hierop volgen sub C. eenige vragen van wet geving, die de commissie aan nadere overwe ging door de regeering meent te moeten on derwerpen. In de vierde plaats stelt de com missie sub D. voor, dat aan openbare besturen een tweetal regelen tot bevordering der Zon dagsrust ter naleving worden aanbevolen. De voorstellen der commissie zjjn in den regel de uitdrukking der overtuiging van de meerderheid. Tegen niet weinige der meest in grijpende verklaarde zich eene soms niet ge ringe minderheid, uit beginsel of wegens gron den van doelmatigheid. Instemming met het grondbeginsel of de voornaamste deelen eener voorgestelde regeling ging dikwerf met ver schil omtrent eenig bjjzonder punt, den meest geschikten vorm, enz. gepaard. Als uitkomsten van haar onderzoek heeft de commissie aan Hare Majesteit zeer eerbiedig de voorstellen gedaan, die in hoofdzaak reeds zjjn publiek gemaakt. Door het hoofdbestuur van de Nederlandsche Vereeniging tot afschaffing van Sterken Drank is aan de Tweede kamer een adres van in stemming betuigd met bet wetsontwerp ter nadere wjjziging der wet, houdende bepalingen tot regeling van den kleinhandel in sterken drank en tot beteugeling van openbare dron kenschap. Adressanten zeggen dat de aanneming van dit of dergeljjk wetsontwerp door de wetge vende macht hun (onverminderd het wjjder strekkend streven der Nederlandsche Vereeni ging voornoemd) zeer wenscheljjk voorkomt, doch dat, ook dan wanneer de Nederlandsche wetgever zich ten aanzien van dit onderwerp bljjft houden aan het in 1881 aangenomen standpunt (het stelsel van vergunningen en openbare politiezorg) de wet met eenige meer afdoende of strenger geformuleerde bepalingen kan worden aangevuld, welke in het adres nader worden omschreven. Letteren en Kunst. Bjj de uitgevers Van Ben them enJutling alhier is verschenen De teekenen der tijden. Eene oude-eeuws-preek op oudejaarsavond 1893 door dr F. P. J. Sibmacher Zijnen, predikant te Middelburg. Daar deze rede veel stof tot bespreking beeft gegeven, zal bet zeker velen, die haar hoorden, genoegen doen dat zjj haar thans nog eens kunnen lezen en anderen, die haar nog niet kennen, dat zjj daarmee thans kennis kunnen maken. De opbrengst van het boekske is bestemd ten voordeele van het fonds voor Vrjje evan gelieprediking en godsdienstonderwijs. Bjj den uitgever Henri van der Marck te Roermond is verschenen de eerste aflevering van den eersten jaargang van een Nederlandsch Tandheelkundig Maandblad, dat onder re dactie van den heer F. A. Stehr, tandarts, en met medewerking van velen, voortaan den 15en van iedere maand verschjjnen zal. Dat men al doende leert en de opgedane ervaring grootsehe zaken tot een hand-om- draaiingswerk maakt, bewees heden de kon. maatschappij de Schelde, die in een kleine drie uur te half tien begon men en te half een was men gereed het vroegere stoomschip Zuid-Holland, thans Lawoe, in het droge dok alhier liggende, vier en twintig voet ver lengde. Door de Kamer van koophandel en fabrieken te Vlissingen zjjn tot voorzitter en plaatsvervangend voorzitter voor het jaar 1894 herbenoemd de heeren J. Verkuyl Quak- kelaar en P. J. Siegers. Uit Vlissingen meldt men ons dat Maandag een jong werkman, die zich naar het bjj de Schelde in aanbouw zjjnd oorlogs schip begaf, van de loopplank gevallen en zeer ernstig gekwetst is. De geroepen geneesheer constateerde hersen schudding en achtte den toestand hoogst be denkelijk. Frov. blad n° 11 bevat eene beslissing van Gedeputeerde staten dezer provincie, waar- bjj zjj, overwegende, dat het rundvee, door de Exportmaatschappij te Vlissingen uit andere provinciën aangevoerd, onverwjjld ten uitvoer wordt geslacht, en dat het slachthuis dier maatschappij in de onmiddellijke nabjj- heid der buitenhaven is gelegen, zoodat geen gevaar bestaat dat besmettelijke ziekten door dat vee zullen worden overgebracht hebben goedgevonden met 1 Februari e. k. ontheffing te verleenen van de verplichting om het rundvee, dat door de Exportmaat schappij te Vlissingen uit andere provinciën ter slachting wordt ingevoerd, door een pro vincialen veearts te doen onderzoeken. In de St. Ct. zjjn opgenomen de statuten van de vereeniging Vlissingsche vereeniging Lotsverbetering, te Vlissingen. Het doel der vereeniging is de onderlinge vriendschap te bevorderen door het houden van gezellige bjjeenkomsten, voordrachten, lezingen (met uitzondering van de dezulken, welke het wettige gezag zouden kunnen schaden) en het oprichten eener leesbibliotheek. Om lid dezer vereeniging te kunnen worden moet men zjjn in het volle bezit van zjjne burgerrechten, den leeftijd van achttien jaar hebben bereikt en zich bjj het bestuur aan melden, hetwelk, na ingewonnen informatiën, over de toelating beslist. Bij kon. besl. is aan A. Overduin een pensioen verleend ten bedrage van ƒ487 'sjaars. Tot onderwjjzer aan de R. K. school te Oostburg is benoemd de heer W. den Brok te Philippine. Voor deze betrekking hadden zich 19 sollicitanten aangemeld. Voordracht-Van JUetli. Na al hetgeen was en wordt geschreven over de W eesinrichting te Neerbosch behoefde het geen verwondering te baren dat de groote Schuttershofzaal alhier, waar Maandagavond de heer G. van Deth, de overbekende kampioen tegen den heer J. van 't Lindenhout, over die instelling spieken zou, door een zeer talrjjb publiek bezet was. Het comité, dat den spreker terzjj stond en op het podium plaats nam, bestond uit de heeren J. J. H. Doorenbos, J. J. van Laar en Joh. L. vau der Pauwert, terwijl ook de heer Vermaas, predikant te Oost- en West-Souburg en familielid van den spreker, daar plaats had genomen. De heer Doorenbos, die den spreker inleidde, wees er de dames en heeren, die aanwezig waren, op dat, toen de vraag tot het comité kwam om den heer Van Deth hier in te leiden als spreker over de weezenverpleging in het algemeen en die te Neerbosch in het bjjzonder, dit niet geaarzeld had aan dit verzoek te voldoen. Het comité wenschte echter daardoor niet beschouwd te worden voor den heer Van Deth partjj te trekken het wilde geheel onpartjjdig big ven en daarom ?ou het 't comité aange naam geweest zjjn, indien ook aanhangers van andere partpen aan de tot hen gerichte uit- noodiging om deel van het comité uit te ma ken gevolg hadden gegeven. Dit is niet ge schied. De antipoden hebben allerlei vondsten gezocht en gevonden om voor die uitnoodiging te kunnen bedanken. Wie in 'teind geljjk zal bljjken te hebben: Van Deth of Van 't Lindenhout, het comité weet het niet, maar dat weet het wel dat hoe meer licht er opgaat over hetgeen voor en tegen Neerbosch is gezegd en geschreven, hoe beter het zjjn zal voor de weezen. Waar is het. dat tegenover den ongefortuneerden Van Deth de met zeer veel geld veel goed kun nende maken Van 't Lindenhout staat, en dat het moeiljj k wezen zal beiden kampioenen een geljjk veld te geven. Hiermede den spreker ingeleid hebbende, gaf de heer Doorenbos den heer Van Deth het woord, die in de eerste plaats dank zegde voor de talrjjke opkomst, welke bljjk gaf dat Middelburg's burgerjj belang stelde in eene zaak, die aller belangstelling over waardig is de opvoeding der weezfen in ons Nederland, en de wjjze waarop in 't algemeen maar spe ciaal te Neerbosch die opvoeding wordt ge geven. Een behartigingswaardig woord sprak de heer Van Deth, dien wjj niet op den voet vol gen, maar van wiens denkbeelden en opmer kingen wjj slechts een kort résumé zullen trachten te geven, toen hjj in het licht stelde, hoe de meeste weeskinderen in gestichten, veelal kazerneachtige verbljjven, afgesloten van de wereld, waarin zjj toch hun toekomst moeten vinden, worden gevoed en verpleegd; hoe zjj in eene dikwjjls vreemde, of opzien- wekkende uniform worden gekleed en daar door van andere kinderen van hun eigen leeftijd, van hun eigen ontwikkeling en van hun eigen stand in de maatschappij worden gescheiden. Dat was ook het geval toen hjj deed uit komen dat zelfs in de beste weeshuizen de kinderen gebonden zjjn aan een regime, dat wel oud maar niet goed is; en toen hjj er op wees dat, wanneer eene betrekking van «vader en moeder" in een weeshuis vaceert, daarvoor bjj voorkeur gepasporteerde onder officieren, gehuwd en zonder kinderen, in aanmerking komen. Menschen, die van kin deren niets weten, worden dus geroepen kinderen op te voeden; en bovendien laat hun moraliteit ook vaak te wenschen over. Disci pline in de klas, van soldaten, die in de gelederen het te bont maakten, en discipline in een opvoedingsgesticht mag toch niet over een kam geschoren worden. Dat dit wel geschied is beweerde de heer Van Deth en hjj staafde die bewering door enkele voorbeelden aan te halen. Na deze uitweiding verklaarde de heer Van Deth, vóór hjj tot het doel van zjjn optreden overging, nog even twee vragen te willen beantwoorden, die herhaaldelijk gedaan zjjn vragen die wel niet tot de zaak der weesin richting te Neerbosch in verband staan, maar waarvan de eene reeds dadeljjk na zjjn aan vallen door zjjn tegenpartjj in de bladen het publiek werd voorgelegd. De eerste luidde Wie is van Deth? Spreker, hoewel niet noodig oordeelende daarop overal te antwoorden, meende tegenover de aanwezigen, die hem in 't geheel niet kennen, een antwoord niet achterwege te mogen houden en dat antwoord luidde, in 't kort samengevat, als volgtDe spreker was 56 jaar oud, had zjjne opleiding ontvangen van streng orthodoxe ouders en zelfs gestudeerd voor predikant tot het zee leven echter zich aangetrokken gevoelend, verkoos hjj de baren en werd, na alle rangen doorloopen te hebben, kapitein. In 't kort werd ons verhaald wat de spreker te lijden had door tal van ongelukken. Hjj werd te Antwerpen ten deele verpletterd tusschen twee treinenhad een lang ziekbed, waarvan hjj tot verbazing van tal van geneesheeren her stelde; ging naar Amerika, verloor zjjn vrouw en bleef met vitr kinderen over, van welke er twee nog moesten worden opgevoed. Wjj zullen over hetgeen in en na de ziekte van den spreker gebeurde niet breedvoerig uitweidenmaar alleen meedeelen dat door den Belgischen minister Vandepeereboom en de familie van den heer Van Deth hjj na lang aanhouden geholpen is om hem en zjjn gezin naar Amerika te laten emigreeren, waarheen hjj echter slechts alleen vertrok om zjjn vrouw en kinderen niet aan een zeereis als tusschen- deks passagiers bloot te stellen; wateeneisch van een familielid was. De door hem en da zjjnen voor de reis genomen tusschendeks. passage-kaarten verkocht hjj, nam voor ziclj een eerste-klasse biljet en zorgde, door hej

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1