N°. 25. 137® Jaargang. 1894 Dinsdag SO Januari. FEÜILLETOa. De toetssteen. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prys per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. Middelburg 29 Januari, Letteren en Kunst. KERKNIEUWS ÜÏT 8T&Ö EN PROVINCIE. HIIIIII IBI IKiSI III COURANT. w Vh ermometei. i Agenten te VlissingenP. G. de Vey Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boi/uit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, j AfiverientiëB Middelburg 29 Jan, 8 u. vm.38 gr. i te Tbolen: W. A. van Nieuwenettijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën j moeten des namiddags te één uur m. 12 u. 44 gr., av. 4 u. 43 gr. F. aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gebb. Belinïante, te 's Gravenbage, en A. de La Mak Azn., te Amsterdam, j aan bet bureau bezorgd zgn, willen Verwacht N. W. wind I Hoofdagenten voor bet Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger. des avonds nog worden opgenomen. In bet liberale weekblad de Nederlander niet te verwarren met bet te Rotterdam verschonende anti-revolutionnaire blad ran dien naam komt een zeer lezenswaardig opstel voor van den heer dr A. J. C. Snjjders te Zutfen, waarin hg, ter bestrijding van de niet altijd even heuscke aanvallen, waaraan hjj bloodstond, nader zijn ideeën ontvouwt omtrent »De verbetering der volksvoeding", neergelegd in zjjn opstel in de Vragen des Tijds, waarop door ons de aandacht werd ge vestigd. Hoewel nog een slotstuk in een volgend nommer van genoemd weekblad zal verschjj- nen, bljjkt nu reeds uit bet door den heer Snjjders geschrevene, boe onverstandig en on- billjjk de tot hem gerichte aanvallen waren. Ook ons wordt zegt het Vaderland uit Paramaribo gemeld (niet door onzen ge wonen correspondent) dat de gouverneur per mail van 2 Januari zjjn eervol ontslag zou b ebben gevraagd op grond van de behande ling, die de begrooting in Nederland ondervon den heeft, waavschjjnljjk dus van de bewerking, die de minister baar beeft doen ondergaan. Daarop hebben de Koloniale Staten op 3 Jan. eene geheime zitting gehouden, naar men zegt om te beraadslagen over het indienen v an een adres aan den gouverneur of aan den minister, teneinde te verkrjjgen, dat de gou verneur voor de koloniën behouden werd. B esloten moet zjjn zich van eiken stap te onthouden, totdat de gouverneur de Staten officieel van zjjn verzoek zou hebben kennn gegeven, teneinde dan in openbare zitting leedwezen daarover uit te spreken. Men wil beweren, dat ook oneenigheden met den pro cureur-generaal invloed op 's gouverneurs voornemen zouden hebben gehad. Niettemin wordt ons opnieuw vanwege bet departement van koloniën verzekerd, dat eene aanvraag om ontslag niet ontvangen is. Wellicht beeft men in Paramaribo het voornemen voor de daad aan gezien. Volgens de Gemeentestem hebben Ged. staten van Friesland hunne goedkeuring ont houden aan een raadsbesluit van Westdonge- radeel, waarbjj de jaarwedde van een te be noemen onderwjjzer van f 500 op f 550 was gebracht, omdat eene jaarwedde van 500 bij den aanvang der indiensttreding voldoende moet worden geacht, tenzjj zeer exceptioneele omstandigheden eene afwjjking wettigen, waarvan bjj het raadsbesluit niets is gebleken. Bovendien achten Ged. staten het niet wen- s cheljjk om, bjj bet thans bestaand tjjdeljjk gebrek aan onderwjjzers, de gemeentebesturen in staat te stellen, door het opdrjjven der j aarwedden, met elkander in eene onge- wenschte concurrentie te treden, waardoor h et kwaad slechts van de eene gemeente naar de andere wordt overgeplaatst, en aan de ge- 8. KOVËLfiE Van FEDOR VON ZOBETT1TZ. Uit het Duitsch. Graaf Saldern snelde naar zjjne woning terug en pakte in allerjjl zjjn koffer. Hjj wilde, hjj moest weg zonder verwjjl Waarheen, dat was hem hetzelfde maar hjj kon geen dag langer in Kissingen bljjven hjj kon hare donkere, schitterende oogen niet meer zien! Weg weg van hier! De middagtrein voerde hem mede, naar de Rjjnstreek. Terwjjl hjj door de groene vallei van Kissingen stoomde, dwaalde zjjn blik nog eens over het vriendeljjke stadje, aan den voet van den Altenberg. Daar had hjj een stuk van zjjn hart begraven. In Frankfort werden er allerlei couranten in de coupé's gewor pen, in een daarvan las hjj onder de rubriek »tooneel en kunst", het volgende bericht: »Mevrouw Katinka Grosse, de schoone pri madonna der Weener-opera, bevindt zich thans op dit oogenblik te Kissingen, voor de kuur. Om onbekend te bljjven heeft zij zich onder haar familienaam «Mevrouw Von Hardenau" op de kurljjst ingeschreven, en daar mevrouw Grosse zeer teruggetrokken leeft, schijnt zjj haar doel ook bereikt te hebben, want ofschoon zjj reed» meer dan vier weken te Kisgingen meen tel jjke financiën op den duur belangrjjke schade zou worden toegebracht. Bjj kon. besluit is, zooals in ons nommer van Zaterdag reeds gemeld werd, Jozef Israels, kunstschilder te 's Gravenhage, benoemd tot commandeur in de orde van Oranje Nassau is de luit. t/z 1ste kl. L. A. T. J. F. van Ojjen, op zjjn verzoek, eervol uit den zeedienst ontslagen, en zjjn bevorderd tot luitenant t/z lste kl. de luit. t/z 2de kl. H. A. Schoonhoven en tot luit. t/z 2de kl. de adelborst lste kl. L. J. Moojen; is bjj de Algemeene Rekenkamer bevorderd tot adjunct-commies H. G. Post, thans eerste- klerk bjj dat college. De gewone audiëntie van den minister van Oorlog zal op aanstaanden Donderdag niet plaats hebben. Door de arrondissements-rechtbank te Gro ningen ia, ter vervulling van eene openge vallen recbtersplaats in dat college, opgemaakt de navolgende alphabetische lijst van aanbe veling jhr. mr. W. Alberda van Ekenstein, substituut-officier van justitie bij gemelde rechtbankmr. J. A. G. Gockinga, en mr. F. G. Kool, rechters in de arr.-rechtbanken te Alkmaar en Dordrecht. De Regeering beeft aan de Eerste Kamer medegedeeld, dat de definitieve vervulling der vacature van directeur van het Kabinet dei- Koningin eerlang zal kunnen volgen. Bjj het departement van justitie is in be werking een wetsontwerp tot bespoediging van de berechting in strafzaken en een tot wjjzi- ging van eenige artikelen van het strafwet boek, betrekkeljjk opruiing. Ter kennis van balanghebbenden wordt ge bracht dat, bjj een eventueel ia 1894 te hou den examen voor klerk der poeterjjen en tele- graphie, de vrouweljjke candidaten er op te rekenen hebben dat in de behoefte aan kler ken slechts voor ten hoogste een-vieide door benoeming van vrouwen zal worden voorzien. Zjj zullen, afgescheiden van de geslaagde mannel jjke candidaten, een afzonderlijk rang nummer verkrjjgen en, naar volgorde van dat nummer eerst dan benoemd worden, als op de kantoren, waar vacatures ontstaan, plaatsing van vrouweljjke ambtenaren zonder bezwaar voor den dienst kan geschieden. De statistiek der gevangenen zal, wat betreft de preventief gevangenen en de jeug dige veroordeelden, aanmerkeljjk worden uit gebreid. Vanwege bet ministerie van justitie zjjn reeds de noodige staten aan de verschil lende gevangenisbesturen gezonden, waarin o. a. gegevens moeten verstrekt worden aan gaande de vrjjspraak, het buiten vervolging stellen, bet veroordeelen van voorloopig ge- hechten, den duur van de voorloopige hech tenis, het gebruik, door hen van de pistole gemaakt, enz. Omtrent de jeugdige veroor deelden wordt opgave verlangd van den aard van het misdrjjf, van den aard en den duur van de opgelegde straf, van hun ontwikkeling, herkomst, geloofsbeljjdenis, beroep, enz. vertoeft, beeft men eerst thans haar verbljjf ontdekt11 Saldern frommelde de courant in elkaar en wierp baar uit bet raampje. Daarop leunde bjj in een hoek van de coupé en sloot de oogen hjj was doodeljjk vermoeid. Den volgenden zomer juist een jaar na haar Kissinger kuur zocht mevrouw Von Hardenau aan het strand te Sylt ontspanning, na haren winterarbeid. Het was geen toeval dat zjj ook bier weder den heer Kniep ont moette de fabrikant had van hare plannen geboord en was vooruit gereisd naar de Noord zee. Toen Katinka van de stoomboot aan wal stapte, stond haar trouwe ridder dan ook reeds bjj de brug, om haar te begroeten. Over het donkerkleurige eiland, met zijne bruine heidevelden, spon de schemering reeds haar lichtgrjjs weefsel. Op de zee, die met kalmen golfslag tegen den oever klotste, lag nog het roode schijnsel der ondergaande zon dat eerst van lieverlede wegtrok, toen de eerste sterren zich aan den staal blauwen hemel vertoonden. Het strand was ledig; slechts hier en daar Lag in een der hooge, gevlochten strandstoelen die overal verspreid stonden, de gedaante van een dweependen badgast, die de genoegens dei- natuur verkoos boven een concert in de Kur- zaal. Van de duinen daalde een ongelijk paar naar de zee afeen sierljjke, slanke vrouwen gestalte, in een licht zjjden reismantel gehuld Aan een correspondentie uit Atjeh, dt. 29 December 1893, is het volgende ontleend Nog nimmer heeft op Groot Atjeh zoo'n rust geheerscht als tegenwoordig, er wordt geen schot meer gelost; het laatste sa! vo, dat gege ven werd, was afkomstig van een brigade marechaussees, die des nachts daarmee een sappie naar betere gewesten zond. Het beest had bet ongeluk in bet donker voor een bende kwaadwilligen te worden aangezien en een kogelbundel maakte het sappie tot slachtoffer der menscheljjke dwaling. Op die posten der geconcentreerde linie leeft men nog rustiger en veiliger zeker dan op Javaen ook van de buitenposten hoort men niets bijzonders. De benden van de oorlogsparty schgnen ge heel ontbonden te zgn. Ten behoeve van het Nederlandsch Museum zgn o. aten geschenke ontvangen van jhr W. H. de Jonge, te Zierikzee, drie ovale ruiten van gebrand glas; op twee waarvan geschilderd een wapenschild met helm en lambriquins. Op de derde eene voorstelling van bet kuipen met onderschrift De grooste van ons Lant Die kuipen met verstant Daerom ist niet 't versinnen "Wat met knippen is 't wynnen. Anno 1674. Aan den schenker is de dank der regeering betuigd. Jozef Israels vond Zaterdagmorgen, in zgn atelier komend, een grooten lauwerkrans aan zgn schildersezel bevestigd. Des middags werd hem door een deputatie uit het hoofdbestuur van den Raagschen kunst kring een eigenaardig hulijltsbljjk aangeboden. Het is een oblong-folio album in rood marokgn, gevuld met oud-Hollandsch papier. Op de pagina's zgn gehecht de bandteekeningen van een groot aantal beroemde buitenlandsche al tisten, nl. schilders, beeldhouwers, componisten, letterkundigen. Frankrijk, Engeland, Duitsch- land, Zweden. Noorwegen en Denemarken, Rusland, Oostenrgk, België, Spanje en Italië zgn door hun beroemdste namen vertegen woordigd. Sommigen voegden er een welge- meenden wensch, een schetsje, of eenige muzieknoten bg. Aan bet slot is een fraai gecalligrapheerde opdracht, onderteekend door het hoofdbestuur- en de afdeelingsbesturen van den Kunstkring. Het album zelf is een deftige proeve van achttiende-eeuwsche bindkunst. Naar aanleiding van dien jaardag schrgftde beer Veth in het weekblad de Amsterdammer >De zeventigste verjaardag van den heer Israëls, 27 Januari, zal nu geen feestdag kun nen zgn. Onze troost bg de ontstentenis van een eerbetoon mag wezen dat in elk geval 's meesters tgdgenooten het niet tot dezen datum hebben verschoven, hem bewgzen te geven van de achting, die men algemeen zgn groot talent toedraagt. De heer Israëls heeft reeds jaren ondervonden hoe hoog zgn kunst geschat wordt. Laat ons dan heden weinig zeggen, en rustig vertrouwen dat de veerkracht van den sterken man door het leed van thans niet zal gebroken zgn. Iemand, die op zgn jaren zoo frisch van geest is als hg, heeftmensche- lgkerwgze gesproken nog jaren van leven en voortbrengen vóór zich. John Tenniel, de groote Engelsche Punch- teekenaar, wordt al spoedig drie-en-zeventig, en denkt er nog niet aan van het geven zgner wekelgksche stevige cartons te abdikeeren. Adolf Menzel, de kranigste der Duitsche schil ders, is dicht bg de tachtig en werkt nog onverzwakt eiken dag in zgn atelier. EnFranz Hals was immers nog ouder, toen hg die heer- lgke Oude Mannen en Vrouwen borstelde, die te Haarlem prgken, en die velen het meest magistrale schgnen, wat hg geschilderd heelt. Dat het den heer Israëls evenzoo moge gaan." In een stukje in het Dagblad wordt o. a. gezegd«Leerling van Preneman en Jan Kruseman, had Israëls zich reeds vroeg inge prent het woord van laatstgenoemde, zooals wg het bg Vosmaer vinden opgeteekend »»schilder naar de natuur, en hoe meer gg dit zult doen, hoe schooner gg de oude meesters zult vinden en hoe meer mgn eigen werk u zal tegenvallen."" Deze verstandige les is ten volle in het werk van Israëls bewaarheid ge worden. In de Leidsche studenten-debatingclub zgn de volgende stellingen verdedigd »De Nieuwe Gids beeft zgne roeping als tgdschrift van reactie vervuld." »üe Nieuwe Gids vervult zgne roeping als praesteerend tgdschrift op veelszins bedenke- lgke wgze." »Het is wenscbelgk dat de Nieuwe Gids opkoude te verschgnen en flat een nieuw tgd schrift van gelgken aard of strekking worde opgericht." LDbl.) - Eerst heeft men beweerd dat Unejournée parlementaire, bet verboden stuk van Maurice Barrès, waarvoor bet ministerie-Casiinir Perier zoo'n flinke reclame maakt, de Panama-schan dalen behandelde. Dit is niet zoo. Wel heeft het tot onderwerp een avontuur uit het intieme leven van een dér politieke personen, die bgzon- der gecompromitteerd werden bij de Panama zaken. Bovendien is een der personen, die wel is waar achter de coulisses blij ft doch wiens naam dikwerf wordt genoemd, de heer Carnot. - De Duitsche keizer heeft een ptgs van 1000 mark ingesteld, op eiken verjaardag des keizers uit te reiken voor het kunstwerk, in een door Z. M. uitgeschreven wedstrgd be kroond. Voor de eevste maal is daarvoor eene restauratie van een Pergamenischen vrouwekop in het museum te Berlgn opgegeven. en een klein, gezet heer, in een regenjas met een breedgeranden panama op het hoofd. »Ik vrees dat de melancholie van het rui- solen der zee, bg het vallen van den avond, u nog zwaarmoediger zal maken, Katinka," sprak hg, »of wilt gg ontkennen dat gg reeds deri ganseben dag, met een zeker gevoel wat zal ik zeggen «Zeg in het geheel niets, Kniep," viel mevrouw van Hardenau hem in de rede «het is mogelgk dat gg gelgk hebt ik behoor nu eenmaal tot die menscben, die ziob door stemmingen laten beheerschen maar ik zal trachten mg te beteren Overigens, van daag kunt gg mg wel vérgeven, wanneer ik mgn rol van vroolgke weduwe niet goed vol houd, want juist die twintigste Juni heeft zooveel herinneringen opgewekt die mgne gedachten meer dan anders vervullen De 20ste Juni? O ja, nu begrgpik u. Het gelaat van den fabrikant betrok. Hij bleef nog even staan en tuurde op de zee, die af en toe met witte kruinen op hare gol ven prijkte. Antwoord mg eens eerlgk, Katinka," ging bg daarna langzaam voort, «denkt gjj nog altgd aan Saldern -r- sik zou jokken als ik neen zeide," ant woordde zg, zonder blozen«maar waarde vriend, ik denk toch niet weer aan dat uur van zinsverbgstering, op de wgze, die gg u voorstelt! Daar geef ik mgn woord op. Ik heb met mg zelvèn afgerekend, voor goed Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned. herv. kerk. Beroepen naar .- Monster Y. Bootsma te Zoe- termeer en Zegwaard; Charlois C. .1. Leemans te Hoogeveen Naaiden J. L. Fortugn Droog lever te LocbemAartswoud C. Woutsman te Boskoop: Austellitz Jac. Mooy, cand.; Sid- deburen M. Heftink te Nituwolda; Meppel C. J. van Paassen te Langweer; en naar Zuid- afgerekend voor goed. En nu nog iets lach niet ik heb geleerd mgn hart in toom te houden! O ja! er is ook een tucht van het hart en bet is mgn vaste overtuiging dat ook Saldern zich daaraan onderworpen heeft want kg had mg even lief, als ik hem." De heer Kniep bracht aangedaan hare hand aan zgne lippen en zei»Gg zgt een echte vrouw, Katinka; want uwe schgnbaar realistische levensopvatting vereenigt zich met het idealisme der vrouwenziel, met het rgpe verstand. Dat is een hechter grondslag voor een gelukkig huwelgksleven, dan die poëzie der liefde, die tegenover het proza van het bestaan niets dan schgn blgkt te zgn. Ik ben niet nuchter genoeg om zoogenaamde mana ges de raison goed te keuren, maar bet hart moest toch altjjd een bondgenoot zoeken in het verstand. Dan zou er meer geluk op de wereld zgn Zg waren op bet witte zand van bet strand blgven staan en het schuim der golven spatte tegen hunne voeten. De maan kwam op en scheen vuurrood over de oppervlakte der zee. Het was doodstil in den omtrek, slechts af en toe krgschte er een meeuw met hare wieken over het water scheerende en zich daarop weer in de verte verliezende. Graaf Aribert bevond zich met verlof bg zgn moeder. Hg was big weer eens thuis te mogen zgn thuis op het kleine landgoed in Oderburch, te midden v^n al de herinne wolde C. H. Bruins, cand. tot den H. D. Bedankt voorGenemuiden en Tzum J. BolkeBtein te Putten; Waddingsveen B. J. van Hegningen te HuizenNieuwenboorn H. G. Kist te Oosthuizen; Zoelmond E. M. van Usen- dgk te Kapelle en voor Hallum E. van Klef- feus te Schildwolde. Belangstellenden herinneren wg aan de voordracht over Ons huis, die morgen (üins- i g) avond te acht uren gehouden zal worden in het /Schuttershof alhier. Bljjkens advertentie in ons vorig nommer bestaat bjj het bestuur der Vereenigde socië teiten der schutterg en infanterie alhier het voornemen om op den 27en Februari a. s. eene tooneelvoorstelling te geven in het Schuttershof. Daarbg zal het bekende blgspelEen bankbiljet van duizend gulden van A. Ruysch worden opgevoerd, waartoe een tweetal dames hare medewerking hebben toegezegd. Zaterdag avond werd in de zaal in de Bogardstraat alhier, waar iel er vrgen toe gang bad, eene openbare vergadering gehou den van de afdeeling Middelburg der Ned. Vereeniging tot afschaffing van sterken drank. De beer K. J. Kuiler, voorzitter der afdee ling, heette de aanwezigen, die slechts in kleinen getale waren opgekomen, welkom en leidde daarna den spreker voor den avond, den heer A. J. Schreuder, onderwgzer te Amsterdam, bg zgn gehoor in. De heer Schreuder begon met de mededee- ling dat hg dezen avond als onderwerp had willen behandelen De onderwijzers en de drankbestrijding en dat daarom door het be stuur der afdeeling alle onderwgzers en onder- wgzeressen en alle heeren en dames, die tot het onderwgs in directe betrekking staan, tot bg woning der vergadering waren uitgenoodigd' Tot sprekers leedwezen had slechts éen onderwgzer aan die uitnoodiging gevolg ge geven en toonden de overigen door hun weg- blgven gebrek aan plichtbesef en ernst. In de gegeven omstandigheden wenschte hg niet het genoemde onderwerp te bespreken en achtte hg het best eene causerie te houden over het alcoholvraagstuk in het algemeen. De spreker schetste daarop niet de nadeelen van het misbruik maar bepaalde zich er toe de schadelgke gevolgen in het licht te stel len, die reeds uit een geregeld gebruik van sterken drank voortspruiten. Hg zette de verschillende oorzaken uiteen, die tot drankgebruik leiden, als het verzet ten van leed, de zucht tot navolging, de erfe- Igkheid en de dwaze begrippen omtrent den invloed, dien de alcohol op het menachelgk organisme uitoefent, en toonde aan welke voor- deelen moreel en financieel door onthouding woi-den verkregen. De heer Schreuder wees vervolgens op de moeiiykbeden, die de bestrgders bg hunne taak ondervinden, en hield zich overtuigd dat hun ideaal niet anders te bereiken is dan door een algemeen geldende wet, die drank- productie en drankverkoop verbiedt. ringen uit zgne kinderjaren, welke het oude buis met zgn met mos begroeid, puntig dak en zgn half verwilderden tuin, bevatte. Op een warmen zontrigen morgen in Juli zaten moeder en zoon op de veranda. Het ontbgt stond nog op de tafel, maar was toch afgeloopen, De gravin zat in een grooten armstoel en hare nog altgd vlgtige, doch ges brekkige, bloedelooze handen grepen alweder naar het breimandje, dat naast baar stond, Aribert zag het en verzette zich lachend tegen deze vrijwillige verspilling der moederlgké arbeidskracht. «Laat dat toch rusten, moedertje; gg moet uwe oogen meer sparen vergeet niet dat de dokter u dit bgzonder op het hart gedrukt heeftUwe weeskinderen hebben nu zeker wel genoeg wollen rokjes, jakjes en sokjes denk ook eens aan u zelveKgk, daar komt Johan met de couranten blijf nu stil zitten en leister naar hetgeen ik u zal voorlezen." De knecht gaf den ritmeester bet pak over. Aribert was sedert eenige maanden tot esca- dronschef bevorderd. Weldra begon hg met zgne welluidend orgaan het een en ander uit de courant voor te lezen, en zocht daarvoor uit, wat hg meende dat de oude dame, die de gebeurtenissen van den dag nog gaarne volgde, kon interesseeren. Eensklaps ontstelde hg en zweeg, Op zgn schoon gelaat kwam een verraderlgke blos en zgn rechterhand plukte zenuwachtig aan zga

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1