137® Jaargang.
Maandag
1 Januari.
JM
Middelburg 30 December,
Deze courant verschijnt d a g e 1 Ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prys per kwartaal in Middelbarg en per post franco 2.-
Afeonderlijke nommers, met of zonder bijvoegfel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens a!'e
dankbetuigingen^ van 17 regels L.50
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsr»im
Reclames 40 cent per regel.
1893.
is belast met 4e waarna»;;?» vaa 4e "ontrcf
-a
IC
IKIDDELB11GH (01 RAN
Theraomeieii
Middelburg 30 Dec. 8 u. vm 26 gr.
m. 12 u. 32 gr., av. 4 u. 31 gr.
Verwacht rerand. wind
Agenten te VliBsingenP. G. de Vxy Mïstda&h Zoon, te GoesA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij,
te Tholen: W. A. van npuwbnh lijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën
F. aan, evenab de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, db Gebn. Belinfante, te 's Gravenbage, en A. de La Mab. Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Adïe»tn>< {Sn
moeten des namiddags te
aan bet bureau bezorgd zjjn,
zjj des avonds nog worden opg<
Maandagavond
scbe courant niet.
verscbjjnt de Middelburg-
i.
Gelijk aan Richard III in den nacht v<5or
zijn dood de spookgestalten zijner slacht
offers verschijnen, zoo dagen op Oudejaars
avond voor het oog van den kroniekschrijver
van den dag nog eenmaal op de gebeurte
nissen, welke bij getrouwelijk aanteekende
en die het afgeloopen jaar maken tot een
individu onder zijn tallooze opeenvolgende
gelijken. Niet alB Shakespeare's bloeddorstige
tvraD. door schuldbesef gekweld, deinst hij
angstig terug voor zijn droombeelden, maar
met objectieven ernst tracht hij de gescbie-
deüts van dit korte tijdbestek te overzien,
tot hij zijn verbeeldingskracht den vrijen
teugel laat, die hem dan ten leste vizioenen
voortoovert, welke zijn hart met stillen
weemoed vervullen, waar het zoo gaarne
van blijde hoop sneller zou kloppen.
Opnieuw hoort hij de vredesboodschap uit
\ien mond van machtige souvereinen tegelijk
es-kondigt vroolijk hoorngeschal en tromge
roffel het naderen van schitterende legercorp-
s es, die aldoor, aldoor aangroeien en bestemd
de grenzen der landen tegen onverzoen
lijke vijanden te bewaken. Champagne parelt
in de glazenbetuigingen van vriendschap
en trouw van het eene volk voor het andere
vloeien over lachende lippenin diezelfde
harten leeft onuitroeibaar de hoop op een
bioedige revanche!
Schoone leuzen klinken over de geheele
wereldliefde voor uw naasten, gelijk recht
voor allen; vrijheid zonderonderscheid! En
terwijl hier het weelderig gastmaal is aan
gericht, vroolijk gezang opstijgt, dringt van
ginds door een ouheilspellend gemor; het
ia de ^alrijke schare van werkstakers, van
werkloozenhet zijn de hongerenden en
proletariërs, die m groote drommen aanrukken
m dreigend vorderen mede aan te zitten
aan dien welvoorzienen disch.
Het zijn weinig blijmoedige gedachten, die
oprijzen met de beelden uit het verledeD.
Overal strijd, overal leed. In den juichtoon
van het geluk trilt de schrille kreet van
onpeilbare ellende.
Weinig zien wij uiterlijk veranderd in den
politieken toestand der afzonderlijke staten
gedurende hét achter ons liggend jaar.
In Duitschland staat de regeering van den
.nieuwen koers" tegenover een phalanx, die
samengesteld is uit de eertijds geheel be
houdende elementende reactie wordt hier
revolutionnair en de revolntionnaire krachten,
parlementair geworden, steunen de regeering.
Met de agrarische en anti-semieiische agitato
ren voert de rijkskanselier een worsteling op
leven en dood. Wie zal zegevieren In
Oostenrijk is een minister ge valk o, die
veertien jaren het schip van staat met onge
woon stuurman8beleii tusscheD de hoog
staande golven van den wedijver der
nationaliteiten heen stuurde. Met graaf
Taaffe is niet alleen een minister heengegaan
maar een geheel systeem. In den sluier der
toekomst ligt het verborgen, in hoeverre niet
alleen voor hun taak berekend zijn de man
nen, die zijn politieke nalatenschap aanvaard
den, maar tevens wat zij hebben aan te bieden
aan de democratie, die ook in Oostenrijk met
luider stemme begint te sprekenIn het
tweede kroonland van keizer Frans Jozef,
in Hongarije, vertraagt het ministerie niet
in zijn verdediging der moderne staatsideeën
tegenover de kerk, die haar voorrechten ver
langt te handhaven. Met den triomf der
liberale hervormingen schijnt deze strjjd te
znllen eindigen.
"Van nog grooter beteekenis dan de ver
andering van regeeiing in Oostenrijk is die
in Italië' te achteB. De gevolgen der jongste
ministerieele crisis in hun geheelen omvang
zullen zich waarschijnlijk eerst na verloop
va» eenigen tijd laten overzien. Niet het
minst teekenend voor den buitengewonen
wcHtfekw» toestand van Italië is het feit. dat
w, s; Se re-peering is geroepen de
sfaatsman, wiens bestuur velen zijner land-
genooten voor een groot deel verantwoordelijk
stellen voor den noodloltigen staat, waarin het
joDge koninkrijk verkeert. Aan den man
van de grootheidspolitiek thans de taak
monarchie, volk en land uit de huidige
moeilijkheden te bevrijden. Misschien ver
schijnt Crispi, die reeds zoo dikwerf de
wereld met zijn snelle verwisselingen verraste,
nog eenmaal in zijn ouderdom in een nieuwe
gedaante. Zal hij wèl geleerd en wèl vergeven
hebben Welk een heerlijke arbeid ware
het, indien hij, na voorheen goed en bloed
te hebben opgeofferd voor de politieke
onafhankelijkheid van zijn vaderland, het nu
voor een financiëelen en moreelen onder
gang behoedde.
SpaDje en Portugal, de kleine Balkan-
iten, zij alle blijven ten prooi aan
hun onderlinge partijtwistenaan hun
politieke, economische en fiuanciëele beproe
vingen. Tusschen Noorwegen en Zweden
worden de banden der Unie losser en losser
het eerste land zoekt zich te onttrekken aan
den druk van het andere; het jonge radicale
Noorwegen verlangt de vleugcis vrij uit te
slaan.
Voor België was 1893 een hoogst ge
wichtig jaar. In den politieken strijd tusschen
clericalisme en doctrinairisme eenerzijds, de
democratie aan de andere zijde, is het pleit
beslecht ten gunste der laatste. Niet zonder
geweldige stormen viel de beslissing. Het
oproer gierde door de straten van Brussel,
toen de constituante gehoor gaf aan den
eisch van het volk. Dit moge nog niet de
verwezenlijking van geheet zijn voraeriug
iet algemeen kiesrecht, hebben erlaned,
de barrière is weggeslagen, die de arbeidende
klasse buitensloot van de werkzaamheid aan
het bestuur over het landde weg is
gebaand, die leidt tot een gezonder staatsleven.
In het binnenlandsche politieke leven van
Groot-Brittanje kan men bijna spreken van
een stagnatie. Door een krachtige minder
heid, die met halsstarrig verzet te werk gaat,
wordt de liberale regeering, die onzeker
heen en weer drijft op een bij uitstek hete
rogene meerderheid, belemmerd haar pro
gramma van hervormingen ten uitvoer te
brengen. Arm Ierland I Het zag zich de
verwezenlijking van zijn nationalen droom
nabij een Engelsche volksvertegen
woordiging verklaarde zich ten gunste
van Rome Rulemaar de vertegenwoordigers
van naam en geboorte spraken hun veto
gelijk zij dit bij zoo menige hervorming reeds
deden. Edoch, tegen den stroom des tijds
kunnen ook geene Britsche lords oprceien
en zij zullen ten slotte Rome Rule voor Groen
Erin moeten toestemmen, zooalB zij het hoofd
hebben gebogen telkens voor den uitgesproken
wil des volks.
En Frankrijk? Aan de eene zijde den
paus, aan de andere zijde den Russischen
czaar, zoo verrijst op dezen laatsten dag van
het jaar voor ons oog het beeld der repu
bliek De hiërarchie en de autocratie de
schildknapen der democratie, wonderlijk
verschijnsel in Frankrijk een eeuw na de
groote revolutie! Leo XIII stond de repu
bliek bij tegen haar binnenlandsche vijanden;
Alexander III reikte haar de hand om haar
uit haar isolement op te heffen, maar wat
belooft deze dubbele vriendschap in haar
gevolgen voor de republiek In geval van
een oorlog dreigt ten slotte het zegevierende
Frankrijk niet minder gevaar van een bond
genootschap met Rusland dan een opnieuw
overwonnen Frankrijk, terwijl niet valt te
ontkennen dat thans reeds in de richting
zijner binnenlandsche staatkunde de invloed
zijner beide bondgenooten is waar te nemeD.
Sedert langen tijd is de republiek, die zich
in den grond slechts door den naam van een
constitutioneele monarchie onderscheidt, we
der een „sterke" regeering rijk. En deze
heeft, gebruik makend van een oogenblik
van groote verbijstering niet onmiddelijk een
maar twee, drie stappen naar rechts gezet
De weg der reactie is ingeslagen; de eerste
daad betrof de breideling van de vrijheid
der drukpers. Terwijl in alle andere landen
het oog voor goed schijnt geopend voor de
'onafwendbare noodzakelijkheid van sociale'hun timp wage, Heraaalde pogingen tot
hervormingen, hebben Frankrijk de heer
schende klassen, thans zich sterk voelend
met een ministerie-Casimir Perier aan het
hoofd, met den verdelgingskrijg tegen het
anarchisme, tegelijk den oorlog verklaard
aan alle socialisme, d. w. z. aan elke her
vorming welke leiden moet tot een grondige
verbetering der arbeiderstoestauden. Het
woord „democratische republiek" wordt onder
deze omstandigheden, nu na bijna twintig
jaren van parlementaire overheersching
en het Panama-schaDdaal heeft geleerd
welke overheersching nu na twintig
jaren nog geen enkele grootsche sociale her
vorming is tot stand gebracht, een bittere
spotternij.
Buiten Europa zetten de koloniseerende
mogendheden in Afrika en Azië met meer
of minder geluk hun veroveringswerk voort
onder de schoone leuze der beschaving moor
dend en brandstichtend, roovend en verdel
gend, haar weg vervolgend.
In het Noorden van Amerika schijnt in
de Vereenigde Staten in den economi-
schen strijd tusschen de beide groote poli
tieke partijen een nieuwe wending aanstaande.
In de Zuid-Amerikaansche republieken volgt
revolutie op revolutie, grootendeels alleen
belangstelling wekkend bij de financie-man-
nen, die met deze staten betrekkingen aan
knoopten.
Ten opzichte van de onderlinge betrek
kingen tusschen de groote mogendheden, valt
uiterlijk geen verandering waar te nemen,
hoogstens is misschien de band, die de staten
dek Triple Aiiiantie va^S-udt, iets losser ge
worden, de band tusschen Frankrijk en Rus
land iets vaster aangetrokken. De geestdrift,
volle vreugde, waarmede de feesten te Toulon
en ie Parijs zijn gevierd, heeft een te luiden
klank nagelaten, om ze in haar beteekenis
gering te schatten.
Zoo dreef het vaartuig der politiek op de
wereldzee rond, hier met wat zwakker ginds
met wat sterker golfslag voortgestuwd, terwijl
tegelijk aan het werk der sociale hervorming
eveneens hier met minder, daar met grooter
ij ver werd voortgearbeid. Wederom moest het
economisch leven hevige schokken doorstaan
tengevolge van het onvermoeid streven van
het groote arbeidersleger zich een plaats te
veroveren in de maatschappij,.zijn menscb-
zijn waardig. Kleinere en grootere werk
stakingen in verschillende nijverheidstakken
volgden elkander op. Een oogenblik scheen
het, of er in de steenkolenproductie een
algeheele stagnatie zou komen. In België,
in Frankrijk, in Engeland braken tegelijker
tijd werkstakingen in mijndistricten uit. In
België was de grève van korten duur eD
werd de vrede of is het niet, beter te
zeggende wapenstilstand tusschen
patroons en arbeiders gesloten. Weken lang
hielden de mijnwerkers in het Noorden van
Frankrijk en in Engeland den strijd vol,
met Tiiteenloopenden uitslag. Beide conflicten
bieden aanleiding tot een merkwaardige
vergelijking tusschen het gezonde staatkun
dige leven van het monarchale Engeland
en de onvruchtbare parlementaire partijover-
heersching in het republikeinsche Frankrijk.
Aan de eene zijde van het Kanaal dwong
honger de arbeiders tot onderwerping
aan de patroonsaan de andere zijde bleei
een goed georganiseerde arbeidersbond tot
het uiterste het hoofd bieden aan de werk
gevers. Aan de eene zijde een regeering die
baar invloed niet kon of wilde gebruiken
om de Maatschappijen te bewegen een
scheidsgerecht te aanvaarden aan den ande
ren kant een minister-president, die onder
de algemeene toejuichingen van het parle
ment verklaarde dat hij den Bond van mijn
werkers en den Bond van mijneigenaren
voorgesteld had een conferentie te houden
onder voorzitterschap vaa een der ministers,
een der grands seigneurs van Groot-Brittaiije
Een vreeselijke en een merkwaardige strijd
werd den 17 November beëindigd. Zestien
weken lang heeft de .werkstaking, of beter
lock out geduurd, waarin de Britsche mijn
werkers pal stonden vier wat zij noemen
bevrediging in dat tijdperk mislukten, maa
hoe onbeschrijfelijk veel leed is er in dien
tijd in de arbeiderskringen geleden, trots
den bijstand aan de werkstakenden ver
leend, waarbij de maatschappelijk lagere
klassen in zelfopoffering menig beschamend
voorbeeld aan de zoogenaamd hoogere
gaven. Den 17en November werd in het mi
nisterie van buitenlandsche zaken te Londen
tusschen de beide strijdvoerende partijen het
vergelijk getroffen, dat belooft van merk-
waardigen invloed te worden bij volgende
conflicten tusschen werkgevers en werklieden,
conflicten die, als de Britsche kolenstrijd,
ernstige economische crisissen veroorzaken.
Gedurende het afgeloopen jaar wekten de
bommen der anarchisten nog meer ontstel
tenis dan in de voorafgaande jaren. Hun
vreeselijke aanslagen namen met de dynamiet-
ontploffingen in het Liceo-theater te Barce
lona en in de Fransche kamer een anderen
vorm aaD, die een nieuwe zijde van het
anarchisme bloot legt. Als Banquo's geest
aan Macbeth, feestmaal waren zij ongezien
rond, deze sombere gasten, tot zij plotseling
dood en verderf verspreiden, zonder te vragen
wie zij treffen. In het arsenaal der wet
geving wordt gegrepen om met uitzonderings
maatregelen de anarchisten voor hun afgrij
selijke misdrijven te straffen. Maar dwang
stilt den honger niet en de guillotine doodt
het anarchisme niet. Het is niet de moord
aanslag van het eene individu op het andere
het is de wraakoefening van een waanzin
nige aan de gansche maatschappij, welke hij
verantwoordelijk stelt voor z'jn lijdon, Hot
is een nieuwe uiting van de sedert jaren eii
jaren opgekropte verbittering, haat en wrok
bij de armen jegens de rijken. De eenen
klagen de anarchisten aan als laffe misdadi
gers, die onschuldige vrouwen en kinderen
vermoordende anderen zien in hen krank
zinnigen, misdadige krankzinnigen, maar Dcch
met de strafwet is de herhaling van het misdrijf
voorkomen, noch met de crimineele anthropo
logic is de analyse van het anarchisme gele
verd. De ijdele grootsprekerige dynamietheld
begaat een misdaad, het anarchisme blijit er
niet minder om een ernstig ziekteverschijnsel
van onze moderne samenleving. Hoe dit te
genezen
Om een nieuw ideaal roept Emile Zola,
de schrijver van Germinalals redmiddel
tegenover de anarchistische aanslagen! Welk
ideaal iB schooner dan in onze van overkiopt
leed en haat trillende samenleving vrede en
verzoening te brengen Welk ideaal is
schooner dan te arbeiden tot heil
der menschheid? Beter is dit niet te
bereiken dan door den mensch te verbeteren,
hem te ontwikkelen, hem door wijze en
rechtvaardige wetten den strijd om te leven
te vergemakkelijken, hem materieel",
moreel en intellectueel op te heffen.
Wanneer ieder naar zijn krachten en zijn
invloed medewerkt wijze sociale hervormingen
te bevorderen, die meer evenwicht brengen
tusschen het geluk en den nood der indivi
duen, dan zal eenmaal de tijd aanbreken,
waarop vriendelijker beelden dan op den
laatsten dag van dit thans verstreken jaar zich
in onze herinneringen mengen.
Het is het werk der bevrijding,
waaraan allen kunnen medewerken. Moedig
en hoopvol dus vooruit den blik gericht;
daar ligt het ideaal: het geluk der
menschen.
V
sittte
Vink»
am III
'f'CQn
.'der
am
igil,
a&ft-
woudeprof. Bojja prfyf T.
E. van Koetsveld, letterkun
kantjhr D. F. van Alpben, oud
tenaar mr L. W. C. Keuehenius
lid der Tweede kamer; W. 1
A. L. Poelman, mr H. D. Leyyc
leden der Tweede kamer:
stein, opperrabjjn der Ned. Isr.
mr B. van Royen, lid der Eert
pastoor J. W. Brouwers, bekend lette:,
jhr mr Van Doorn van Westeapelle;
van Vladeracken en M. H. Jansen, lé
den Raad van state mr N. de Roever,
archivaris van Amsterdammr G. 1
hoogleeraar te Groningen; G. D. J.
geschied- en letterkundigejhr mr E.
de Kuyper, commissaris der koning:
burg; J. P. Hofstede, hoofd-directeujr de
terijen en der telegraphie I Buma', vo
der Zuiderzee-cornmissie, er dr 0. 'V
hujjzen, lijfarts van wjjlen koning W-
In liet buitenland
C. M. E. G. graat'van BylarJt, buiten; ■-
gezant en gevolmachtigd minister van. ls<
land bjj het hol van Groot-Briitaniè' en Ier]
Rutherford Birchard Haye: ex-presid'
Vereenigde StatenJames Blaine, voc.
staats-secretaris der Veïóeaigd0 Staten:
Spaansch generac u lafttstenCar:..
oorlog bekend; Joseph Alfred Foulon, ai
bisschop van Lyor l arhinaal; Fa
opperrabjjn te Jerusalemde Herm. Scb
hausen, geneeskundig-?Karl Hill, I'.p.-t»
zangerHermar.no Morelli; Italiaansch too-
neelspelerdon Mannel Gonzalez, van 1
president van Mexicograai' Edward Stan
ley Derby, Engelsch staatsman; Verdan,
Amerikaansch generaal en uitvinder v u hei
naar hem genoemde geweer; dr Cec .rclli,
ljjfarts van den pausdr Robert Hart;
tnann,' bekend anthropoloog e:c anatomist;
Augustina Brohan, voormalig beroemde Fransche
tooneelspeelsterHermine Spies, Duiteche
zangeres; Bleichrcdor, Bevljjnsth bankier
Sayid ali Ben Saiu, sultan van Zanzibar les
Ferry, Franseh staatsmanA i Geur; oy8t
van Sehaumburg-LippeGeorg Victor r,
van Waldeck-PyrmontJoan imanu
rescu, voormalig Roemeense minis*"
dent; Anton Schmerling, bekend Ooster -
staatsman; sir George Tryon, Engelsch dmi-
raai, ondergegaan met de Victoria voG; X' -i
poli; Guy de Maupassant; Edwin Booth,
Amerikaansch tooneelspelerEmin pack,» if'r's;
William Mackinnon, mede-grondveste, der
Britsche Oost-Afrikaansche Maaatschapp Be
nedict MesBon, Franseh schilder Johanu
Schindler, Oostenrjjkach beeldhouwer g, -
neraal De Mirabel, chef van den F; a ches.
generalen stafBenoit Malon, Franseh -ha-
list; Jacob Moleschott, beroemd phy
Louis Ruchonnet, Zwitschersch staatsme
Moore, Engelsch schilderdr Jeat
Charcot, beroemd Franseh genees*
zenuwziektenmaarschalk Mac Mav
les Gounod, componistErnst IV,
Saksen-Coburg-GothaPeter Tsch.
Russisch componist; Johann Matejk:
schilder; Tirard, Franseh staatsman s
drew Clark, Engelsch geneesheer; iron
Alexander Bach, Oostenrjjksch ex-minister-
president; Karl Bodmer, Franseh schhder;
sir Robert Morier, Engelsch diplomaat;
graaf Hartenau, voorheen als Alexander I,
vorst van Boelgarije, prins van Batten g s
Theo dor Wachtel, Berljjnsch opera-z?-.;<er
Victor Schoelcher, Franseh senator en or
Considérant, leerling van Fourier,
IS 1803
zjjn o. a. overleden
In ons landt
Mr N. J. C. Snouck Hurgronje, lid van
Gedeputeerde staten van Zeeland; J. C. Lants-
heer, lid der Provinciale staten van Zeeland;
S. G. Nauta van der Grjjp, oud-apotheker,
oud-lid van den geneeskundigen raad voor
Zeeland.
Verder jhr mr G. C. J. van Reenen, vice-
president van den Raad fan state; R- J-
Schimmelpenninck van der Oye, oud-U" e lei
van financiënjbr P, J. Elout van fcoeter-
Bjj kon. besluit
is aan mr H. Krabbe, op zjjn verzoek, eer
vol ontslag verleend als hoofdcommies het
departement van binnenlandsche zaker is
eervol ontslag verleend aan P. van ah
eerste-klerk, en aan J. G. Bitter als bt"' b-t
het departement van binnenlandsche
en zjjn bjj dat departemer.t benoet r>'
hoofdcommies de commies J. P. van
tot adjunct-commies A. Pit én de eerïto-1
P. N. Haremaker en G. J. van Eek
de vaste-knechts W. F. var -zon ei
van der Horst;
is aan jhr A. vod üulow, ontvanger
voerrechten en accijnzen te Delft c. a.,
verzoek, eem-i ontslag uit 'e vjjks dier
leend b^oudens aanspraak op pension
„jjn verplaatst de controle* lir. b
H. van Manen te Njjuieget naar Ahki
6de kantoor; P. H. de Haap te Gem}
Helmond; G. H. J. Souman te 's hm
bosch naar Amsterdam, me ntrekt nt
verplaatsing naar NjjinegenM. J.
Arnoldts te Geertruidenber naar Va-:
met intrekking zjjner verplasfsteg aaar Gen'.rtv
