ZITTING VAN WOENSDAG 22 NOVEMBER 1893.
47
Bij eene kortstondige afsluiting der vaart moeten thans
soms 500 a 600 beesten wachten; dat kost gemiddeld
ƒ4 per stuk in de week; en welk een belangrijk cijfer
maakt zulks niet uit, al is het dat de opsluiting
slechts drie weken duurt. Doch het is niet slechts
deze schade die de boer betaaltdoor den aanvoer in
eens, bij open water, wordt bovendien de marktprijs
gedrukt gedurende onderscheidene weken en de énorme
verliezen, daaruit ontstaande, zouden voorkomen wor
den door de tram. In antwoord aan een lid, door
wien twijfel geopperd wordt omtrent den zesweekschen
invloed van 600 beesten op de Rotterdamsche markt,
waar wekelijks 1300 a 1400 stuks vee verhandeld wordt,
drukt spreker zijn leedwezen uit dat men zijne ver
zekering niet schijnt te willen aannemen en herinnert,
dat onder de opgaven van den aanvoer tot zelfs gras
kalveren begrepen zijn hij verklaarde nadrukkelijk
dat zelfs gedurende een geruimen tijd van het jaar
de markt te Rotterdam dsor het SchouwenDuive-
landsche vee wordt beheerscht.
Tegen de bedenkingdat het subsidiecijfer te
hoog is wordt door een lid derzelfde aldeeling
aangevoerd dat men schrikken zou als het
cijfer van de kosten der Wester-Scheldevaart eens
openbaar werd en dat SchouwenDuiveland daarvan
toch geenerlei voordeel trekt. In eene andere afdeeling
gaf nog een lid als zijn gevoelen te kennendat men
in deze zaak niet te angstvallig moest wezen om het
gevraagde subsidie toe te staan, daar het hier zulk
eene belangrijke onderneming geldt en zulks te eerder,
omdat met het toestaan van rentelooze voorschotten
voor kunstwegen dikwijls zoo lichtvaardig omgespron
gen werd. Een lid van een andere afdeeling wenschte
daarentegen, dat ook deze subsidie liever aan de ver
betering van wegen zou worden besteed en heeft een
principieel bezwaar tegen het toestaan der gevraagde
som door de provincie, als subsidie, omdat zijns inziens
daardoor gebroken wordt met het stelsel van renteloos
voorschot, tot hiertoe door haar gevolgd.
In de nota, hiervoren bedoeld, vangt de steller aan
met op te merkenAls het werkelijk waar is dat de
ontworpen tramonderneming een levensbehoefte is voor
de inwoners van Schouwen en Duiveland en deze
bovendien voorziet in een bepaalde behoefte, dan maakt
de ondersleuning, toegezegd door de verschillende open
bare lichamen welke bij de zaak belang hebben, een
tegenovergestelden indruk. Om rechtvaardig te zijn,
diende men te onderscheiden1". Vervolgens worden
bedoelde bijdragen ieder afzonderlijk nagegaan en ten
slotte, resumeerende, geconstateerd onder adat van
de belangstelling in den ontworpen tramweg door de
daarbij betrokken gemeenten, polders of waterschappen
niet voldoende is gebleken1". In eene afdeeling werden
hieromtrent mede breedvoerige beschouwingen in bet
midden gebracht. Zoo werd gewezen op Zierikzee, dat
met eene bevolking van plus minus 7000 inwoners
slechts f 500 heeft toegezegd, terwijl Bruinisse met
eene bevolking van 2300 zielen en Brouwershaven met
1500 inwoners respectievelijk f 300 en f 400 zullen
geven. Ook meende men dat dit betzelfde geval is
met de polders. Zoo heeft de Anna Jacoba, groot 700
hectaren, f 200 toegezegd en zal Schouwen, dat 9000
hectaren groot is, maar f 250 geven. Een lid noemde
het verkeerd, dat aan den calamiteuzen polder Brui
nisse geene bijdrage was gevraagd omdat die calami-
teus is, en meende dat, waar, tengevolge van de tot
stand koming dezer tramverbinding de waarde van de
gronden in dien polder, evenals in niet-calamiteuze
polders, zal toenemen, ook de eigenaren iu dezen polder
verplicht waren, evenals die der andere polders, bij
te dragen. Ook werd gezegd dat men het ten zeerste
betreurde dat de provincie Noord-Brabant het baar
gevraagde subsidie heeft geweigerd, zoodat genoemde
provincie bij bet tot stand komen der onderneming in
het bezit zal komen van plus minus 14 kilometer tram
weg, voor een groot deel daargesteld met financieelen
steun onzer provincie.
In antwoord op de in deze afdeeliDg aangevoerde
bedenkingen werd in de eerste plaats gewezen op het
verkeerde om het geven van subsidie voor nuttige onder
nemingen afhankelijk te stellen van de gelijkmatigheid
der bijdragen, die door de naaste belanghebbenden
worden toegezegd, aangezien men altijd goed- en min
der goedgezinde besturen vindt. Zoo zijn er ook in
het vierde district, naast belanghebbende polders en
gemeenten die zeer weinig, enkelen die zelfs niets
voor de aldaar bestaande tramverbinding hebben bij
gedragen. Voor wat betreft de opmerking over de
bijdrage van het waterschap Schouwen werd herin
nerd aan de hooge polderlasten, die aldaar door de
ingelanden betaald moeten worden. Verder aan de
omstandigheid, dat dit waterschap vroeger calamiteus
was en slechts eenige jaren geleden is vrijverklaard, zoo
dat het thans nog gedeeltelijk te zorgen heeft voor het
reservefonds, dat ingevolge de wet moet geformeerd
worden. En wat de andere polders betreft, kan men
gerust aannemen dat, waar die niet genoeg willen bij
dragen, dit geschiedde omdat de gemeenten, waarin zij
gelegen zijn, een evenredig hoog bedrag hadden toe
gezegd.
Behalve do in vorenbedoelde nota uitvoerig om
schreven bezwaren en de hiervoren opgenoemde be
denkingen tegen het hooge bedrag van het aange
vraagde subsidie, het groote belang van de tramver
binding voor Schouwen en Duiveland en de onevenredige
bijdrage van polders en gemeenten, werden door bet
lid, in den aanvang van dit verslag bedoeld, in zijne
afdeeling zoowel de genoemde punten als zijne overige
bezwaren ontwikkeld als volgtIn de eerste plaats
stelt hij de vraag: is die tramverbinding daadwerkelijk
zoo groote levensbehoefte en dan wijst hij op de
communicatie, die door drie snelvarende stoombooten
van Zierikzee op Rotterdam en dus van Schouwen
Duiveland met Holland wordt daargesteld, terwijl,
wanneer de Spoorbootmaatschappij doet wat men met
het oog op de provinciale subsidie van f 24000 in
billijkheid ten gerieve en bate van bet reizend
publiek kan vergen, eene derde reisgelegenheid voor
de gehaaste reizigers naar Holland daar is. Zal men
die snelvarende booten, wier reis tegen zeer lage
tarieven plaats heeft, gaan verlaten om de veel duur
dere tram naar Holland te nemen, wiens reisduur
niet zooveel korter zal zijn? Zullen de passagiers,
die de reis van Zierikzee naar Rotterdam thans voor
3 in retour le klasse kunnen doen met retourbewijs
dat drie maanden geldig is, vijf gulden gaan betalen
voor een retour 2e klasse met de tram? Ik betwijfel
bet. Zullen de veehandelaars, die nu f 1.25 per stuk
vet vee van Zierikzee naar Rotterdam betalen, den
daarbij voor het vee gemakkelijken waterweg verlaten
om voor vermoedelijk meer geld met de tram te gaan?
Zullen de fabriekanten de suikerbieten, dat product,
thans voor hoogstens hetzelfde tarief als de tram zal
vragen, aangevoerd, den waterweg doen verlaten die
deze landbouwvrucht tot vóór hunne fabrieken brengt,
om die met de tram te doen vervoeren, welk trans
port veel meer lastig en omslachtig zal zijn Ik ge
loof het niet. Maar bovendien, het komt mij voordat
het comité zelf niet veel van dat vervoer verwacht,
want in de zeer globale berekening van kosten is niets
uitgetrokken voor de daarstelling van emplacementen
bij de stations; de aan te voeren wagenvrachten bieten
moeten toch immerB ten allen tijde kannen worden
ontladen.
