N°. 2877
136e Jaargang.
1893
Dinsdag
5 December.
FEUILLETON.
Deze courant verschijnt d a g e I k
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per kwartaal ia Middelburg en per post franco 2.-
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lagert
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Reclames 40 cent per regel.
8y deze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 4 December,
DAVBNANT.
■Letteren en nunst,
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
NIBDELBIiraE MOUNT.
Thermometer. j Agenten te VlisaingenP. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes A. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, i advertentiën
Middelburg 4 Dec. 8 u. vm 45 gr. i te TholenW. A. van Nieitwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Yerder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën j moeten des namiddags te één uur
m. 12 u. 48 gr-, av. 4 u. 47 gr. F. j aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Yan Uitmak., te Botterdam, de Gebk. Belinfante, te 's Gravenbage, en A. de La Mak Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Verwacht W. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dadbe Cie., John F. Jones, opvolger. i zjj des avonds nog worden opgenomen.
ln het voorloopig verslag der Tweede kamer
.over hoofdstuk IV der staatsbegrooting Justitie
werden allerlei middelen aan de hand gedaan
om straatschendei jjen en ander wangedrag van
jeugdige personen te beteugelen.
De minister van justitie merkte naar aan
leiding daarvan het volgende op:
^Ongetwijfeld kan de schuld van het wange
drag van jeugdige personen liggen bp de
ouders, die niet de noodige zorg aan hunne
opvoeding besteden of een onvoldoend toezicht
op hunne kinderen uitoefenen. Maar daaraan
onbepaald de baldadigheid of overtredingen
der straatjeugd, daargelaten of die al dan
niet toenemende zjjn (wat bezwaarlijk is uit
te maken), te wjjten, gaat te ver. Ook
buiten de menigvuldige gevallen, dat de
eischen van het leven de ouders buiten de
mogelijkheid stellen, om te doen wat zij zelve
in den besten zin jegens hunne kinderen wel
zouden wenschen, zjjn eene opvoeding en een
toezicht, waardoor ongeregelde en laakbare
handelingen van kinderen en jeugdige perso
nen voor goed zouden worden voorkomen,
ondenkbaar.
«Ter beoordeeling, of de bepaling der ar
beidswet, dat de arbeid van personen beneden
zestien jaien in den regel des avonds te 7
uren moet eindigen, mede van invloed is op
de baldadigheid der jeugd, zou het noodig zijn
te weten of juist in den tijd van 7 tot 8 of
tot 9 uren dat verschijnsel vooral is waar te
nemen. En het is ook niet duidelijk waarom
nog behoefte zou bestaan aan bepalingen in
plaatseljjke verordeningen tegen straatschen
derij, nu het strafwetboek dergelijke feiten
strafbaar stelt.
«Onder de middelen tot beteugeling van het
hier bedoelde kwaad wordt gewezen op het
verleenen van bevoegdheid aan de politie tot
het toedienen van eene lichamelijke tuchtiging
bp ontdekking op heeterdaad. De minister
zou de aanwending van dit middel bedenkelijk
vinden en daarvan ook weinig heil verwach
ten. Wordt niet reeds aan de kinderen, die
zich het meest aan baldadigheid schuldig ma
ken, door de ouders veelal geene andere be
straffing dan eene lichameljjke kastjjding toe
gediend Afgescheiden nog van principieele
bezwaren, kan ook de mogelijkheid van mis
bruik door de lagere politiebeambten, aan wie
dan toch wel uitsluitend of bp voorkeur het
uitdeelen van klappen of slagen zou te beurt
vallen, het verleenen van de bevoegdheid daar
toe niet aanbevelen".
Een wetsvoordracht om te voorkomen, dat
door notarissen te hooge kosten in rekening
worden gebracht, zooals vooral bp het houden
van openbare verkoopingen van onroerende
goederen in sommige streken geschiedt, is bp
den Baad van State in overweging.
De bekende door de ministers van justitie en
financiën uitgevaardigde aankondiging, omtrent
9».
Uit het Engelsch.
van
SONTHAL BOISE.
de verlaging der overgangsrechten en het oe-
drag daarvan, bedoelde geen waarschuwing
speciaal tegen alle notarissen.
BI ijkens het afdeelingsverslag der Tweede
kamer over het wetsontwerp houdende
nadere bepalingen betreffende den accjjns op
suiker, hebben vele leden hunne ingenomen
heid daarmede betuigd, omdat huns inziens
de raffinadeUrs recht hebben op meer vrijheid
in het kiezen van hunne grondstoffen. Eenige
leden waren van oordeel dat het voorstel be
hoort uitgebreid te worden tot suikersoorten
van hooger gehalte dan 99Yj procent.
TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
De Kitting'.
De gerechtszaal van Old Bailey was stampvol
met nieuwsgierigen, om het verhoor van Jonas
Hawkey bp te wonen. De Hursts en Marga
Dragton waren er natuurlijk ook, de laatste
verlangend en toch bevreesd, om de Kroon op haar
werk te zien zetten. Tegen haar verwachting
zag zjj Davenant niet, daar hp, met andere
getuigen, in een aangrenzend vertrek moest
wachten tot hp geroepen werd.
Er ging een onderdrukt gemompel door de
zaal, toen Hawkey tusschen twee gerechts
dienaars binnen gebracht werd. Marga vond
hem veel veranderd, sedert dien dag toen zp
hem in de City gezien haddoch van lieverlede
herkende zp weer die wreede oogen onder die
zware wenkbrauwen, dat hooge smalle voor
hoofd en die roofzuchtige uitdrukking.
Hp luisterde bedaard aandachtig naar de
akte van beschuldiging. Geen enkele aan
klacht scheen hem te treffen, behalve de
In het /Sociaal Weekblad geeft de heer
Bredius, namens de gezamenlijke buskruitma-
kers van N.-Holland, Utrecht en Zeeland, de
volgende inlichtingen, naar aanleiding van een
bedenking, in dat blad gemaakt en door ons
overgenomen, over de verzorging van de ge
zinnen der onlangs omgekomen werklieden.
Wjj bezitten, zegt hp, een pensioen- en
hulplonds, in de eerste plaats bestemd om,
indien werklieden in ons bedrjjf het leven
verliezen, de nagelaten betrekkingen naar ge
lang der omstandigheden te ondersteunen. En
hoewel de inkomsten van dit fonds niet toe
reikend zijn om zelfs de vroeger ontstane
nooden te lenigen, twpfelden wp geen oogen-
blik aan onze zedelpke verplichting om, ook
buiten die inkomsten, ons het lot aanle trek
ken van de twee gezinnen, die onlangs hunne
verzorgers verloren.
Aanvankelijk is het ons voornemen, de beide
weduwen in staat te stellen eenige nering te
beginnen, doch met het oog op haar welbe
grepen belangen wenschten wij hierin niet met
overpling te werk te gaan. Het komt er toch
op aan iets te vinden, waarin zp goede kans
van slagen hebben; daarenboven is de aan
staande bevalling van eene der beide vrouwen
een afdoend beletsel om al aanstonds maatre
gelen in den bedoelden zin voor haar te
nemen.
Zoolang echter nog geene beslissing moge
lijk is, werd en wordt aan elk der beide ge
zinnen wekeljjks negen gulden uitgekeerd.
Van «onvoldoende hulp" mag dus voorloo
pig zeker geen sprake zijn.
Toen wp evenwel hoorden van het vrien
delijk denkbeeld om, ten behoeve der twee
beproefde gezinnen, een beroep te doen op
de liefdadigheid, vonden wij geen vrijheid
dien stap te ontraden, omdat wp ongaarne de
openbare weldadigheid wilden afschrikken.
Hierdoor hadden wp misschien aan de bekla
genswaardige gezinnen eene zeer welkome
tegemoetkoming boven onze hulp onthouden,
die zeker niemand hun zou willen misgunnen.
Volgens het Dagblad zou de oud-minister
van koloniën, baron Van Goltstein, tegen 1
Jan. benoemd zjjn tot gezant in Engeland.
Bij kon. besluit is J. van Buuren, secretaris
van het bestuur der Bouwmaatschappij tot ver
krijging van eigen woningen, te Amsterdam,
benoemd tot ridder in de orde van Orange-
Nassau.
De gewone audiëntie van den minister van
oorlog zal op Donderdag a. niet plaats hebben.
Onder het opschrift De troebelen in Ta-
miang" deelt de Deli Courant van 4 Nov. het
volgende mede
Den 29sten Oct. stoomden H. M. stoomschip
Koerier, bewapend met 4 revolver-kanonnen
en 2 stukken geschut van 7 lj„ centim., en
bemand met 75 mariniers en matrozen, en
een stoombarkas, onder bevel van den luit. ter
zee 2e kl. Kniphorst, voorzien van 1 stuk
geschut van 7y2 centim. en bemand met 25
koppen van Seroeway, vergezeld van de Lang-
kat, waarop de controleur en 10 bajonetten
als dekking, in de richting van Kwala Sim-
pan het doel van den tocht was om te onder
zoeken hoever men per stoomschip de Tami-
ang-rivier zou kunnen opvaren, in verband
met het door den resident voorgestelde aan
schaffen van een platboomde, weinig diep
gaande stoomboot, zooals b. v. in Afrika op
de rivieren gebezigd wordt en die door aan
den achtersteven aangebrachte raderen wordt
voortgestuwd.
Het is bjj die gelegenheid gebleken, dat
men zelfs nog verder kan komen dan Kwala
Simpan beide stoomers bereikten Karang en
lieten daar het anker vallen.
Benden van Badja Silang (den verrader)
beschoten daarop de barkas, welk vuur dooi
de stoomschepen werden beantwoorddaarna
deden de troepen, met behulp van eene bevol-
kin gspatrouile onder Nja Moed, een aanval op
de benting van genoemden Badja, welke onvol
tooid en verlaten werd bevonden de bezetting
had de vlucht genomen. Al de omliggende
huizen werden toen door de onzen verbrand
en de benting geslecht. Een woord van lof
komt toe aan den kloeken commandant van
de Koerier, die zich noch, door ondiepten, noch
door andere hindernissen liet weerhouden om
dezen kranigen tocht tot een goed einde te
brengen.
Zoowel de Koerier als de stoombarkas bleven
te Karang om nauwkeurige opnemingen van
het land en de rivier te doen.
Er is door de regeering f 10,000 toegestaan
voor het bestrjjden der kosten van het aan
leggen van een weg tusschen Seroeway en
Kwala Simpan. De benting te Seroeway wordt
geheel vernieuwd en eene nieuwe palissadeering
opgetrokken uit balken volgens een nieuw
systeem 2 flanken zjjn bjjnagereed.
laatste die van den aanslag op het leven
van den rechercheurtoen lachte hjj hardop
en zjjn helsche lach verried geheel zijn wreedë»
aard. De ambtenaar van het openbaar ministerie
leidde de zaak met een gematigde redevoering
in en riep toen de getuigen op.
De eerste waren Matsou en Polsum, die ver
telden van hun zoeken naar den gevangene
het arresteeren te Portland en den aanslag
op Polsum. Matson werd niet lang aan een
kruisverhoor onderwoipenmaar Polsum werd
streng ondervraagd aangaande de hoeveelheid
grog die hjj dien avond had gebruikt. Ver
volgens kwam Polly Bandolf. Haar getuigenis
bevestigde dat der beide heeren en diende
alleen om aan te toonen dat de bedoeling om
Polsum te dooden werkeljjk bestaan had.
Nu stond de advocaat Scourbras, die voor
den beklaagde zou pleiten, op.
«Wacht nog even juffrouw Bandolf," zei hjj
toen zij de bank wilde verlaten. «Ik wenschu een
paar vragen te doen. Hoe lang hebt gjj den
gevangene gekend
«Niet lang".
«Nu, éen maand, twee maanden, drie
maanden, of langer
»Ik weet het niet, misschien een maand'
«Was hjj bjj u te logeeren
«Wel mogeljjk. Dat zal hp zelf 't best
weten".
«In alle geval was hjj gewoon bjj u te
komen, wanneer hp te Portland kwam,"
Van Zaterdag 16 tot en met Zondag
17 December zal in het tentoonstellingsgebouw
in het Schuttershof alhier, van wege de ver-
eeniging Uit het volk—voor het volk, eene
tentoonstelling gehouden worden van eene
portefeuille aquarellen van het schilderkundig
genootschap Pulchri Studio te 's Gravenbage.
Tot directeur der Botterdamsche zang-
vereeniging Amphion is benoemd de heer M.
van Leeuwen.
In den Haagschen Kunstkring wordt
Woensdag a. een tentoonstelling van werken
van de drie gebroeders Maris geopend.
Vele kunsthandelaars en particulieren ston
«Hjj is er maar eens geweest".
«En logeerde hjj toen bjj u?"
«Neen, hjj logeeide daar ginds over de
heuvels"
«Daar ginds over de heuvels, wilt gjj zoo
goed zjjn uit te leggen wat dat beteekent
«Het beteekent daar ginds, dat begrjjpt
iedereen".
«Zoo, ik vrees dat wij daar niet knap
genoeg voor zjjn. Bjj wien logeerde hp daar
ginds over de heuvels
«Dat weet ik niet. Hjj heeft mjj niet
verteld wie zjjn menschen zjjn en ik heb het
hem niet gevraagd".
«Wist gjj dat hjj gewoon was vuurwapens
bjj zich te dragen
i-Neen".
»En dat pistool, dat hjj afschoot, naar
gjj zeidet, behoorde dat aan hem
»Neen, het behoorde aan vader".
»Aan uw vader En was het geladen
Waarom
«Er komt somtijds zulk raar volk te
Portland".
«Dat schijnt. En dus houdt gjj het ge
laden om u te verdedigen."
«Ja, het is altijd geladen."
«Wist de gevangene dat, toen hjj het
opnam
«Jawant ik had het hem gezegd."
«Hebt gjj gezien dat er geschoten werd
»Ja, hij heeft geschotenzei zjj op Haw
den welwillend doeken, in hun bezit, voor
deze expositie af.
Orelio zal, naar men meldt, in 1894 mee
werken bjj de Wagner-voorstellingen te Bay-
reuth.
Er is nu reeds bjjna 80,000 frs. bjjeen
voor een gedenkteeken voor Gounod.
Buim een twintigtal onderwjjzers uit het
arrondissement Zierikzee vergaderden Za
terdag onder leiding van den heer G. Kok Jr.,
schoolopziener.
Na goedkeuring der notulen, werden aldus
schrjjft men ons met bjjna algemeene stem
men de heeren G. Kok Jr., H. J. Bastmejjer
en P. van der Have als bestuursleden herkozen.
Door de gezelschappen Zieiikzee, Duiveland,
Oo8teljjk-Schouwen en Westeljjk-Schouwen
waren respeetieveljjk de heeren J. Bensen, W.
Schoo, M. J. W. P. van Hecke en J. de Kejjser
als zoodanig aangewezen.
De voorzitter gaf hierop het woord aan den
heer G. Brandt, h. d. s. te Zonnemaire, die zou
spreken over De positie van den onderwijzer
buiten de school.
Deze noemde die positie nog altijd geïsoleerd
in de groote maatschappjj en gaf als hoofd
oorzaken daarvan op a zjjne afkomst uit den
kleine burgerstand, b zjjne eenzjjaige opleiding,
die te veel op het einddoel gericht is, c zjjne
onvoldoende financiën, die niet toelaten zjjnen
geest in ruime mate te beschaven en d de
volslagen afhankeljjkheid in vroegeren tjjd,
waaraan hjj nog niet ontgroeid is.
Dankbaar erkennende wat de onderwjjswet
ten gedaan hebben om die positie te verbeteren,
meende hp, dat zjj in hoogere mate het onder
wijs zelve ten goedejgekomen zjjn. Vooral den
financieelen toestand van den onderwjjzer eiecht
dringend verbetering.
Bjj de vraag, in hoeverre de onderwjjzer vrjj
is in 't verkondigen van politieke denkbeelden,
meende spreker, dat het verkondigen daarvan
aanleiding kan geven tot wanverhoudingen
tusschen hem en de ouders zjjner leerlingen
en dus niet wenscheljjk is. Wie het onder
wjjs lief heeft, zal er zich van onthouden.
Besumeerende kwam hjj ten slotte tot deze
twee conclusies
a De positie van de onderwjjzer buiten de
school is nog niet wat ze wezen moet.
b De onderwjjzer drage zorg haar door zjjn
handel en wandel in en buiten de school te
versterken.
Deze inleiding, door den voorzitter terecht
een verstandig en bezadigd woord genoemd,
vond geenerlei bestrjjding, wel betuigingen van
adhesie.
Na de pauze hield de heer Wrigt, onder
wjjzer te Ouwerkerk, eene met zorg uitge
werkte verhandeling overDe praedicatieve
bepaling. De discussie, die hierover volgde)
ging over in een strjjd over de nieziwe en
oude richting bjj het onderwjjs in de taal en
dezen schotel wenschte men voor eene vol
gende vergadering te bewaren. Denkelijk zal
het voor de algemeene vergadering in 1894
de hoofdschotel zjjn.
De heer G. Njjsse van Baarland, thans
onderwjjzer aan de openbare school te Bos
koop, zal eerlang de betrekking aanvaarden
van onderwjjzer te Ljjdenburg in Transvaal.
De heer F. Allan, sedert 30 jaar leeraar
aan de Bijkskweekschool te Haarlem, heeft met
1 Febr. a.s. eervol ontslag uit die betrekking
gevraagd.
Alweer een tegenspraak. Het
gerucht als zou er het volgende jaar geen
opvolger worden benoemd voor prof. Fruin,
kan worden tegengesproken. Ook al mocht
eene andere regeling worden getroffen, Leiden
zal zjjne beide leerstoelen voor historie voor
zeker wel behouden.
Den len Januari treedt de heer J. Ver-
slujjs uit de redactie van Het Nieuwe Schoolblad.
Nevens den heer C. van Biet te Katendrecht,
zullen dan als redacteurs er van optreden de
heeren J. Lohr, A. S. Schoevers en J. Stam-
perius, hoofden van openbare scholen te Am
sterdam.
key wpzende.
«Luister nu eens goed. Hebt gjj gezien
dat er geschoten is Ging het pistool niet bjj
ongeluk af in de worsteling
»Neen, met opzet."
- «Bedoelt gjj dat het pistool van zelf met
opzet afging of dat de gevangene schoot
»Ik zeg u immers dat hjj schoot; het
ljjkt wel alsof gjj doof zjjt, met dien pruik
over uwe ooren."
- «Bekommer u daar niet over. Gjj hadt
met dien politiedienaar een grogje gedronken,
niet waar
«Neen. Ik gaf er hem een. Ik dronk
zelf thee."
«Zjjt gjj teetotaler
«Neen, ik drink grog als ik lust heb en thee
als ik lust heb, net als gjj."
«Nu dan, hij dronk grog en gij thee"
(tot den rechter). Waarschjjnljjk stond de trek
pot op den schoorsteenmantel, zooals die van
juffrouw Gamp Daarop wendde hij zich weer
tot Polly en vroeg: «Dus kunt gjj zweren dat
gjj geen grog hebt gedronken
»Ja," zei Polly uitdagend.
«Dus kreeg de rechercheur alles. Hoeveel
zou hjj wel gehad hebben
«Een paar glazen, meer niet."
«Wat deed hjj toen de gevangene ontdekt
werd
«Hij had den ketel in de hand om water
in te schenken,"
Ter weerlegging van een Zaterdag ons
gezonden en door ons opgenomen bericht
meldt men ons van andere zjjde dat de
heer N. C. J. de Minjer, predikant bjj de Ne-
derd. herv. gemeente te Sexbierum, op den
laatsten dag van den gestelden termjjn be
dankt heeft voor het beroep naar de herv. ge
meente te Middelburg.
- Aangenomen het beroep (toezegg.ng)
naar de herv. gemeente te Cadzand door den
heer F. Breen, cand. te Nieuwer-Amstel.
Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned
herv. kerk.
Beroepen te Otterloo C. A. Lingbeek, cand.;
Meteren C. J. Veenhuysen, cand.; Wezep P.
M. Eigeman, cand.; Waarder W. Mense van
freterenWaddingsveen K. A. de Groot van
Houten en Dreischor S. C. Kylstra, cand.
Bedankt voorBovensmilde B. Torenheek
te Marken; Heukelom Joh. van den Kieboom
van Schalkwjjk en naar Borssele J. de Visser,
cand.
Aangenomen het beroep naar Warder door
L. H, Bienderhof van Bossum.
Emeritaat verleend aan A. W. Kamp van
Meppel.
In de heden gehouden zitting van de Pro
vinciale staten van Zeeland is het
voorstel van Ged. staten tot het verleenen van
een subsidie aan eene Nederlandsche
Maatschappjj voor den aanleg
van een stoomtramweg van Brou
wershaven naar Steenbergen met
20 tegen 19 stemmen aangenomen.
Véor de stemming verliet de heer B. G. v.
d. Have de vergadering.
Voor het overige verwjjzen wjj naar het
hierna volgende verslag.
Naar wjj vernemen- wordt einde dezer
week het stoomschip Zuid-Holland, van de
Botterdamsche Lloyd, te Vlissingen ver
wacht ter reconstructie aan de werf der maat
schappjj de Schelde. Medio Januari komt dit
schip in het droogdok te Middelburg om
«En toen
«Bleef hjj met zjjn voet in mjjn japon
hangen en brandde den gevangene."
«Juist," zei de. advocaat lachende, met
een zegevierenden blik op de jm-y, «Met andere
woorden hij viel en stortte het kokende water
over den gevangene uit."
«Wel mogeljjk. Ik heb hem niet zien
vallen."
«Hjj was zeker te beschonken om op
zjjne beenen te staan En dronk hjj nog
meer nadat de gevangene geboeid Was
- «Misschien een klein beetjemaar dat
weet ik niet zeker."
«Dank u dat is al wat ik voor het
oogenblik verlang te weten."
«Heel goed," zei Polly, verliet de getui
genbank en ging weer naar haar plaats.
Daarop kwam er een rechercheur, wiens
getuigenis zeer kort was, Hjj verklaarde, na
ontvangen inlichtingen, op zekeren avond naar
een huis in den Jonathantuin te Lembeth.
gegaan te zjjn, waar een vrouw, de gade van
een man, die thans te Portland gevangen zat,
hem eenige vellen papier, met schrift bedekt,
gaf. Hjj merkte die in hare tegenwoordigheid
en legde ze thans over aan den rechter, die
ze op zjjn beurt merkte en aan den ambtenaar
van het openbaar ministerie gaf. Na een oogen
blik van stilte nam de gevangene Davies
vergezeld van twee bewaarders, plaats in de
getuigenbank, Hij zag Hawkey aan, die zjjn
