N°. 275. 136" Jaargang. 1893 Dinsdag 21 November. Middelburg 20 November Deze courant verschijnt d a g e 10 k a met uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.- Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels f 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. By deze courant behoort een Bijvoegsel. JLietxeren en Jttunst, KERKNIEUWS UIT STAD EN PROVINCIE. Thermometer. Middelburg 20 Nov. 8 u. vm 43 gr. m. 12 u. 42 gr., av. 4 u. 40 gr. F. Verwacht tam. kracht. N. O. wind. Agenten te VlissingenP. G. db Vbt Mestdagh Zoon, te Goes A. C. Boltjit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. v. d. Peijd, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te TholenW. A. van Nieu wenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Botterdam, db Geer. Belinïante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae, Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willes zjj des avonds nog worden opgenomen. De Marine-haven te Vlissingen. Het in de zitting van den gemeenteraad ven Vlissingen Zaterdag genomen raadsbesluit, toen reeds in 't kort door ons medegedeeld, om bet r;jk te sommeeren tot het bruikbaar maken van de zoogenaamde marinehaven, als mede om zich te dier zake te wenden tot de Tweede kamer der Staten-generaal, is geno men naar aanleiding van de op Vrjjdag ge houden aanbesteding van een dam, die tegen de sluisdeuren van genoemde haven zal komen. Burg. en weth. hebben gemeend de aange nomen voorstellen aan den raad te moeten doen op grond van de rechten, die de gemeente op genoemde haven heeft en die voortvloeien uit een door de gemeente met het rjjk in 1857 gesloten contract. Aan de met betrekking tot deze zaak door burg. en weth. aan den raad overgelegde memorie ontleenen wjj het volgende Toen in 1857 de gemeente met het rjjk, en wel het departement van marine, een overeen komst sloot betreffende het overwelven en ommuren der aan die marinehaven gelegen meBt- en beerputten, werd daarin o. a. be paald, dat de gemeente afstand deed van de rechten, die zjj op genoemde voorhaven, lei dende tot het dok der marine, had of zoude kunnen hebben, behoudens het recht voor handel en scheepvaart om de haven te kun nen naderen, daar binnen te loopen en daarin te laden en te lossen buiten hinder van de scheepvaartbeweging der marine. Verder wer den er nog voorwaarden gemaakt omtrent de wjjze van laden en lossen van beer- en mest- speciën en bet recht daarvoor aan de gemeente verzekerd. De geméente sloot dus destjjds dat contract in de meening dat die haven ten allen tpde bruikbaar zoude zijn en nochVlis- sing's handel en scheepvaart noch de gemeente daarvan voor hare beer- en mestinrichting ooit moeite zoude ondervinden. Toen dan ook in 1875 die haven veranderd is en de tegenwoordige marinesluis werd ge maakt scheen daardoor dan ook eene verbete ring naar de eischen des tjjds te zullen wor den verkregen, terwjjl met de totstandkoming dier werken tevens de groote haven- en ka naaiwerken werden voltooid. Een bittere tegenvaller was het dan ook dat genoemde verandering alles behalve eene verbetering kon worden genoemd, ja dat men zelfs bevreesd was om de sluis te openen, doordat de deuren bjj stormweder te veel te ljjden zouden hebben van den golfslag in de voorhaven, zoodat men besloot die sluis te sluiten en de deuren op hechte wjjze ver zekerde. Toen in 1878 nog niets in den toestand veranderd was, werd, naar aanleiding eenei interpellatie van het raadslid Pot, besloten een adres aan de Tweede kamer der Staten-generaal te richten, waarin o. a. gewezen werd op den ongunstigen toestand van den toegang tot het kanaal en de sluis te Veere, alsook op even- tueele belemmeringen, die aan de zeesluizen bjj de zoogenaamde buitenhaven te Vlissingen zouden kunnen ontstaan, waardoor alsdan de toegang tot het kanaal zoowel voor Middel burg alB voor Vlissingen geheel gesloten zoude zjjn, tenzjj men de sluis in de voormalige marinehaven voor gebruik openstelde. Met het oog daarop werd dan ook destjjds de wenscheljjkheid betoogd om op de begrooting voor 1879 eene zoodanige som uit te trekken, d at ernstig en met. spoed kon worden voort gegaan met algeheele voltooiing der genoemde werken. Door den heer Van Eek, destjjds afgevaar digde voor Zeeland, werd bjj de behandeling van het betreffende art. der begrooting in geljjke zin gesproken en mede ernstig aange drongen dat die sluizen voor het verkeer bruikbaar werden gemaakt en dat zulks met eenigen spoed mocht plaats vinden. Door den minister werd daarop de verzekering gegeven, dat eene voltooing dier werken wel de geljjk in de bedoeling der regeering lag doch d at voor dit dienstjaar geen meerdere uitgaven op de begrooting konden worden gebracht, terwjjl de minister aan het slot zjjner rede zeide, met betrekking tot het in bruikbaren toestand brengen der sluis, dat »zulks binnen weinige weken kon geschieden en dat derhalve de geachte afgevaardigde volkomen gerust kan zjjn dat eene bedaarde voltooiing der marine- jjchïitsJuis geen schade zoude veroorzaken." Hoewel de heer van Eek een anderen weg weuschel jjker achtte bleef de zaak daarbjj en had ook een nader aandringen van de ge meente bjj zjjne Excellentie in Juni 1879 geen meerder gevolg. De sluis bleef dus voorloopig gesloten en slibde de voorhaven op zoodanige wjjze aan dat de gemeente weldra moeiljjkheden ondervond voor bet laden en lossen van den beer uit de door het rjjk bjj het contract ge waarborgde uitloozingskokers. Hoewel de gemeente herhaaldelijk hare be zwaren aan den minister kenbaar maakte, meende zjjne Excellentie evenwel, dat het rjjk niet verplicht was de voorhaven op diepte te houden en zag de gemeente zich dus genood zaakt haar contract met den pachter van den beer te wjjzigen, waardoor zjj groote schade leed. Hoewel de gemeente steeds op het in orde brengen der sluis bleef vertrouwen en dus eene afwachtende houding aannam, kwam er van het voltooien niets en bleek evenmin dat de regeering genegen was schadevergoeding te verleenen voor het belemmeren in de wjjze van laden van den beer of subsidie te geven in de daarna besloten verplaatsing van de mestplaats naar een terrein, meer naar buiten gelegen. Nu net ten Blotte uit de thans gedane aanbesteding van den genoemden dam bleek, dat van het voltooien of bruikbaar maken der sluis en haven geen sprake meer schijnt te zjjnja, dat genoemde dam alleen wordt aangebracht omdat de sluisdeuren zoo slecht zjjn, dat men ze niet meer vertrouwt en geen nieuwe wil aanbrengen, om de meer dere kosten, nu meenden burg. en weth. deze zaak opnieuw met den meesten ernst onder de aandacht van den raad te moeten brengen en voor te stellen de noodige stappen te doen, waardoor de gemeente in hare rechten op die voorhaven verzekerd bljjft en tevens bjj de Tweede kamer der Staten-generaal opnieuw aaD te dringen op de voltooing dei- bedoelde werken, die reeds sedert 1878 op zich laten wachten. Naar aanleiding der uitloving van 500 voor het ljjk van elk der twee vermiste vrou wen van De Jong maakt de Standaard de volgende, o. i. zeer juiste opmerking. Dit is een schrede op den goeden weg. Toch rjjst de vraag of de uitloving van die premie wel op de goede wjjze is geschied. Wie niet éen der ljjken levert en dat in zulk een toestand, dat het goed herkenbaar is, krjjgt niets. Maar stel nu, dat iemand wel weet, wie die vrouwen om hals bracht en wel weet dat ze ergens in zee of stroom zjjn geworpen en kans ziet dit feit te bewjjzen, maar natuurljjk niet in staat is om het ljjk zelf te leveren, dan mist de uitgeloofde premie op hem alle werking. En ook, onmogeljjk is het nog altjjd niet, dat een der vermiste vrouwen in een bordeel is weggestopten dat iemand hiervan aiweet. Dan zou er geen ljjk zjjn en dus de premie o ok voor dezen ÏDgewjjde in het geheim haar uitwerking missen. Of ook, er bestaan voorbeelden genoeg, dat een moordenaar het ljjk van zjjn slachtoffer in brokken sneed, en die brokken inpakte, en naar verre landen wegzond. Nu heeft men te doen met een verdachte, die tot in Voor-lndië goed bekend is. Neem nu aan, dat ook hjj op die wjjze zich van een der ljjken ontdeed, en dat iemand hiervan op de hoogte was. Natuurljjk zou hjj dan toch het ljjk niet leve ren kunnen, en miste de premie ook bjj hem haar doel. Daarom rjjst de vraag, of het niet doeltref fender ware geweest, aan de uitloving der premie niet leverantie van het ljjk als beding te verbinden, maar de 500 uit te loven voor elke aanwjjzing, die leidde tot zekerheid om trent hetgeen van elk dezer twee vrouwen geworden is. En dan zelfs kon de premie, dunkt ons, veilig op het dubbele zjjn gesteld. Wint niemand de premie, dan kost het geen cent. En kon men voor 1000 al was het maar het gebeurde met éen der beide vrouwen op het spoor komen, dan ware dit voor de justi tie nog zeker niet te duur betaald. Nu was het eerst 25, toen 50, nu ƒ500. We zouden zoo zeggen, niet resoluut ge noeg, en niet al te flink. De schrjjver der Brieven uit de höfstad in de Arnh. Crt zegt aan het slot van zjjn jong ste opstel Ik verneem dat de regenten van het krank zinnigengesticht hier aan het SIjjkeinde, in plaats van de voorgangers die hunne taak wat gemakkeljjk opnamen gekozen, tot de over tuiging gekomen zjjD, dat met eene verbou wing van de gebrekkige inrichting toch geeD aan de eischen van den tjjd beantwoordend gesticht te verkrjjgen is. Zjj hebben daarom onder Loosduinen eene ter slooping bestemde buitenplaats gekocht om daar het, in de mode zjjnd, paviljoenstelsel toe te passen, maar omdat er geen kapitaal is, moet de koop ge schied zjjn onder de opschortende voorwaarde, dat een ander de kosten betaalt, hetzjj de ge meente 's Gravenhage, hetzjj de provincie Zuid- Holland, die veel geld voor krankzinnigheid schjjnt over te hebben. Het komt mjj voor, dat deze opschortende voorwaarde veel gevaar loopt in eene peremptoire exceptie te ontaar den, hetgeen eene felicitatie waard is voor de gemeente Loosduinen, die anders langzamer hand met allen socialen afval uit den Haag zou worden begiftigd. Er is nu al in die ge meente een krankzinnigengesticht met den Bjj bel ik wil zeggenop Christeljjken grondslag; een paar jaar geleden is er een (ditmaalneutraal) particulier kerkhof ten dienste van de residentie aangelegd, nu dit weder. Zoo iets is voor de bezitters van bui tenplaatsen, die anders van hunne bezitting niet kunnen afkomen, aangenaam, maar moet, dunkt mjj, voor de inheemsche bewoners van Loosduinen niet zoo pleizierig zijn, en zal de ontwikkeling van de familie-zeebadplaats al daar niet in de hand werken. Verder maakt die briefschrjjver melding van een bezoek, een paar maanden geleden aan de residentie gebracht door een Duitsch rei ziger in gezondheid (hjj vindt dat eene meer fatsoenljjke benaming dan de naar taalgebruik hier eigenljjk meer passende), den bekenden Kuhne uit Leipzig of Dresden, den wonder dokter van den allerl&utsten tjjd, die pastoor Kneipp met zjjne waterkuur al voorgoed uit de baan geknikkerd heeft. Deze redder der menschheid heeft een dag of veertien in het hotel Bellevue hjj deed 't niet minder, het geen voor 's mans doorzicht bewjjst gelo geerd, en alle zieken en bezochten uit Den Haag, die zich maar om genezing geliefden aan te melden, a rasion van 20 per consult van onderzoek en raad gediend. Er kwamen 600 zieken op, zoodat de wonderdokter 600 X 20 ƒ12000 in de wacht gesleept heeft. En daar de man in vele gevallen den raad heeft gegeven, dat de patiënten te zjjnent voor een kuurmatige behandeling (waarvan de prjjs in den regel niet «matig" is) zouden komen, begrjjpt men, al heeft men Bartjens nooit bestudeerd, dat deze wonderdokter aan de ljjdende Hagenaren geduchte finan- cieele kiezen getrokken heeft. Nu bjj de millioenen aan de vermogensbelasting moet men zeggen dat bet er wel af kanalthans het «zit er aan" bjj ons. Bjj kon. besluit is een pensioen toegekend van 334 aan M. E. de Brujjn, wed. L. van Breen, commis saris der loodsen te Vlissingen; en is benoemd tot rechter in de arrondissements- rechtbank te Boermond mr Th. J. A.Duynstee, thans kantonrechter te Druten. De kwestie Van 't Linden hout- Van DetJi. De heer W. Hoek, predikant bjj de Ned. Evangelische kerk te Brussel, valt een der be weringen van den heer Van Deth in zjjn tweede brochure aan. Het betreft nl. eene oud wees, mej. H. B., die thans in België's hoofdstad is. Zjj verklaarde nu den heer Hoek dat wat van haar wordt verhaald, in verband met de heeren V. 't Lindenhout, vader en zoon, even eens later, in verband met den heer Gerritsen, leugen en laster is en dat zjj in de 11 jaren, die zjj heeft doorgebracht op de weesinrichting te Neerbosch, van 1872 tot 1883, nimmer iets van onzedeljjkheid heeft gemerkt. Hoogstens ruwheid in den mond van helpend personeel. Tegenover het, in ons vorig aommer meege deelde, protest van den heer Van Gheel Gilde- meester houdt de heer Van Deth vol dat Van 't Lindenhout meisjes heeft geleverd aan ver dachte huizen. De heer Van Deth kan dit staven met vjjf getuigen, die hjj echter alleen brengen wil voor den rechter, dié bevoegd is ze onder eede te hooien. Hjj houdt mede vol dat een der meisjes haar nood aan den heer V. Gheel Gildemeester heeft geklaagd, doch zal ook haar naam alleen voor den rechter noemen. Zou het nu geen tjjd worden dat aan het billjjk verzoek om de zaak door den rechter te doen onderzoeken voldaan werd? Dan eerst kan het volle licht over deze zaak opgaan j en komt men veel verder dan met allerlei gemoedeljjke praatjes. Op zulk een onderzoek dringt ook de Bood schapper aan. Het schrjjven van den heer De Beaufort, voorzitter der bekende commissie van onderzoek, geeft ook nog aanleiding tot mededeelingen. In de eerste plaats merkt de heer Van Deth in de Amst. Dv. N.J op 1° dat de commissie, reeds toen zjj samen gesteld werd, zelve wist dat zjj geen parle mentaire of enquête-commissie was en dus haar macht niet zoo ver reikte als noodig was, om de zaak tot een goed einde te brengen. 2° dat de commissie, door de opdracht van Van 't Lindenhout te aanvaarden, de benoe ming van een staatscommissie heeft in den weg gestaan. 3° dat haar oproeping aan oud-weezen niet practisch was, daar dezen voor het meerendeel niet gemakkeljjk de pen hanteeren en dat ook niet durven te doen, om zwart op wit te schrjjven, zoolang de heer Van 't Lindenhout niet geschorst is. 4° dat zjj als commissie nog maar eenmaal vergaderd heeft. 5° dat bezoeken van afzonderljjke leden der commissie bjj Van 't Lindenhout en aan de weesinrichting van weinig waarde moesten zjjn. 6° dat er reeds in zjjn eerste brochure feiten genoeg genoemd waren, op grond waarvan ten spoedigste een oordeel over het beheer van den heer V. 't L. kon worden uitgesproken. 7° dat hjj alleen door de houding der com missie gedrongen, zjjn tweede brochure heeft geschreven en uitgegeven. De heer A. J. van Houten, de onderwjjzer te Almkerk, die, zooals men zich wel herin neren zal, een klein gedeelte der eerste brochure-Van Deth schreef, verklaart naar aanleiding van de mededeeling van den heer W. H. de Beaufort, dat noch aan hem, noch, voor zoover hem bekend is, aan een zjjner medeleden, eenige mededeelingen van den beer Van Deth toegezonden zjjn; dat de heer J. den Boer, sectretaris der commissie, hem, op zjjn mondeling verzoek om voor de com missie te verschenen, geantwoord had»Heb maar geduld, ik verzeker u, dat u en Van Deth zal worden uitgenoodigd om u voor de commissie te verantwoorden." Hiervan gaf de heer Van Houten, volgens zjjne mededeeling, direct aan den heer Van Deth kennis, en sedert dien tjjd zag hjj met ongeduld en te vergeefs eene uitnoodiging der commissie tegemoet. Heden (Maandag) vergaderen de Moderamina der drie sub-commissiën in zake Neerbosch te Utrecht, met het Moderamen der geheele commissie, ten einde de rapporten en con- clusiën te hooren en te bespreken, die alsdan spoedig in een algemeene vergadering zullen vastgesteld worden. Van de firma D. Bolle te Botterdam ont vingen wjj haar «catalogus van nieuwe, in prjjs verminderde boeken en goedkoope uit gaven op allerlei gebied". Deze catalogus telt niet minder dan 144 bladzjjden, een inder daad zeldzame verzameling. Op aanvraag is de catalogus gratis verkrijgbaar. De heer A.Boudewjjnse, te 's Gravenhage heeft van het Luxemburgsche gouvernement een vereerende opdracht gekregen, nl. het schil deren van de portretten van koning Willem 1 en Willem II, in groot ornaat, voor een zaal in het nieuwe paleis van den Groot-hertog van L uxembuvg, die versierd wordt met de afbeel dingen der vorsten, die over het Groothertog dom hebben geregeerd. (Vad.) De heer Loman, die met den beer Chris- pjjn als directeur van het tooneelgezelschap in het Paleis van Volksvlijt te Amsterdam zou optreden is thans, na eenigen tijd aan een Duitsch tooneelgezelschap bjj de regie werkzaam geweest te zjjn, aan het Thed- tre Libre van Antoine verbonden, om zich daar verder te bekwamen. De Parjjscke gemeentelaad schonk 1000 fres voor het gedenkteekén van Gounod. Door de Synode der Ned, hervorm de kerk is, inzake een verzoek van den kerkeraad dei- gemeente te Waterlandkerkje om een verkla ring betreffende de bevoegdheid van het class, bestuur van IJzendjjke naar artikel 21 Regle ment voor de Diaconieën, ten einde daardoor de afschrjjving van een op het Belgische groot boek, ten name der Diaconie van genoemde gemeente ingeschreven kapitaal te verkrjjgen, het te doen overschrjjven op hetNederlandsch grootboek, besloten met gezegden kerkeraad in nader overleg te treden. Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned. herv. kerk. Beroepen teNederhemert J. A. C. van Leeuwen, cand.; Leerdam L. M. van Noppen van Swartslnis; Borssele J. de Visser, cand.; Waarde G. A. Wumkes, cand.; 't Waal M. J. 0. Wolf van Ommerenen te Bovensmilde R. Toorenbeek van Marken. Bedankt voorBarchem, Driehuizen en Zuid- schermer J. Koerts Sikkema, cand.; Klundert P. Bartstra te Krimpen a/d Lek Bunrse Ch. C. J. W. Wierfs van Coeboorn te Eteishem; en voor Hoek W. Timmermans te Hoogersmilde. Aangenomen bet beroep naar: Venhuizen door dr C. H. R. Lambers van Oostvoorne. Toegelaten tot de Evangeliebediening: C. H. Bruins, M. Hefting, J. ten Brnggekate, C. J. Veenhnysen, A. de Koe, M. J. A. Bouwers, J. Janse, J. W. K. van Loon, C. A. Lingbeek en F. Breen. Sedert Zaterdag is het zoo schrjjft men ons uit Vlissingen vliegend storm weder. De mailboot Willem Prins van Oranje arriveerde daardoor Zondag eerst te half negen voormiddag en de Nederland 's avonds te half zeven uur. De Harwickboot naar Antwerpen passeerde eerst des namiddags circa éen uur. De mailboot Prins Hendrik kwam heden morgen om 8 uur binnen en had ook de mail Dover-Ostende aan boord wjjl die dienst door den storm niet heeft kunnen varen. Mail en passagiers, waaronder ook prins Christiaan van Sleeawjjk Holstein, vertrokken met den trein te 9.10 uur. De Hullboot, die Zondag middag binnen moest komen, kon eerst op dien tjjd van Huil vertrekken. De Belgische loodscboener no. 15, schipper J. F. Baniest, werd met gebroken boom, ge scheurde zeilen en verlies van 2 ankers weder te Vlissingen binnengesleept door een sleep boot van Ostende, terwjjl de loodschoener met noodsein op, binnen het zoogenaamde Zand, op een gevaarljjke plaats ter anker had gelegen. Op zee spookte het zeer erg, terwijl naast den wind ook hagel- en sneeuwbuien werden waargenomen. Van ernstige ongelukken, door den storm in onze provincie veroorzaakt, vernamen wjj ge lukkig niets. Bjj beschikking van den minister van binnenlandscbe zaken zjjn zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer werd ge meldbenoemd tot leden der plaatseljjke com missie van toezicht op de winferschool te Goes: E. van den Bosch, voorzitter der afdee- ling Heinkenszand van de maatschappjj van landbouw in Zeeland te Goesdr Z. Th. Diehl, directeur van de hoogere burgerschool te GoesW. F. K. Lenshoek, grondeigenaar en landbouwer te GoesJ. J. van Weel, penningmeester der maatschappjj van landbouw in Zeeland, te WolfaartsdjjkC. Zujjdweg, landbouwer te Wolfaartsdjjk. Te Borssele is het vervoer van sui- ke rbieten reeds afgeloopen. De verscheepte hoeveelheid bedroeg 1.806.862 Kg. tegenover 2.026.659 Kg. in 1892. In 1891 beliep het transport 1.275.101 Kg. en in 1890 2.530.767 Kg. Een aantal hectaren waren dit jaar schaars ch bezet en vele bieten bleven klein van stuk, Zaterdag jl. sloeg te 'sHeer Arends- kerke een paard, gespannen voor een kar met stroo, op hol, doordat het dier schrikte, toen de voerman met eenige bossen stroo van de kar gleed en tusschen voertuig en paard terecht kwam. Hjj werd door het dier zoodanig getrapt dat hjj naar zjjne woning gebracht en geneeskundige hulp verleend moest worden, De kar was gedeeltelik stuk geslagen en in een watergang terecht gekomen, terwjjl een knaapje, dat op het voertuig zat, mede te water geraakte doch met een koud bad vrjj kwam. Als een zeldzaam bewjjs van wederzjjdscbe goede verhouding mag wel worden gemeld dat te Heinkenszand een arbeider, die dezer dagen zjjn 75sten jaardag herdacht, daarvan 64 jaren, hjj begon met zjjn elfde jaar, op een en dezelfde hoeve en onder éen familie werkzaam was. In de Zaterdag door den gemeenteraad van Zierikzee gehouden zitting kwam o. a. in behandeling een voorstel van burg. en weth. om bet onderwjjs in de EngelBche taal en letterkunde op te dragen aan den leeraar in de Fransche taal Belmonte en het onderwjjs in bet Engelsch aan de meisjesschool door de onderwijzeressen aan de school te doen geven, en tevens om de jaarwedde der com binatie te bepalen op 2000 en bjj verkrjjging van acte A op 2300 en van acte B op 2500, Na discussie stelle de heer ILujje als amen*

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1