N°. 273. 1366 Jaargang. 1893 Zaterdag 18 November. Middelburg 17 November. Het reservekader. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen: Pry a per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel; Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels f 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte: Reclames 40 cent per regel. By deze oourant behoort een Bijvoegsel Beveiliging van arbeiders in fabrieken en werkplaatsen tegen ziekten en ongevallen. ONDERWIJS. KERKNIEUWS MIDDELBI IKiSIIIK (IHIitM. w Vhermometer. Advertentiën i Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. C. Boltjit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen P. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, j Middelburg 17 Nor. 8 u. vm 45 gr. j te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën j moeten des namiddags te één uur m. 12 a 51 gr., av. 4 u. 54 gr. F. j aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Botterdam, de Gebr. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam, j aan het bureau bezorgd zjjn, wille» Verwacht tam. kracht. Z. W. wind I Hoofdagenten voor het Buitenland: te Par ga en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John P. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen. De vergaderingen ter bestrijding of voor koming der naderende werkeloosheid komen opnieuw aan de orde. Een belangrijke meeting weTd Woensdag te Leeuwarden gehouden. Zij werd uitgeschre ven door de Vereeniging van Landnationa- lisate en verschillende gemeentebesturen wa ren vertegenwoordigd. De heer J. Stoffel uit Deventer gaf een uiteenzetting van het vraag stuk en trachtte te doen uitkomen dat door landnationalisatie stellig verbetering kan wor den verwacht. De stelling werd door eenige spiekers bestreden en wel uit verschillend oogpunt ook uit dat van de Heilige schrift terwijl de heer Mansholt haar krachtig steunde, hoewel bjj ook in het mindere het vergemakkelijken van het verkrijgen van den grond door het gemeentebestuur, een belang rijke verbetering zou zien. 't Slot van de vergadering was de aanne ming met algemeene stemmen van de vol gende motie »De vergadering spreekt uit dat bet bren gen van grondbezit aan de gemeenten, ten einde die zoo productief mogelijk te doen be werken, het beste middel is, om de werke loosheid te bestrijden en de welvaart der arme Friesche gemeenten te bevorderen, en dringt er op aan bjj de leden der Pro v.,staten, de gemeenteraadsleden, de leden van kerkelijke en burgerlijke armbesturen en allen, die eenigen invloed hebben, dien overgang van grond in handen der gemeente met al hun krachten te bevorderen." Deze vergadering heeft een vrjj wat beter resultaat gehad dan het spektakelstuk, Woens dag avond weder in Amsterdam opgevoerd. Daar zou voor 35 vakvereenigingen het rapport van de raadscommissie over werkloosheid worden behandeld door de hh. A. H. Gerhard, P. B. Kok, P. L. Tak en Polak. Toen de verschillende sprekers hun beschouwingen hadden medegedeeld en hun meeningen ont wikkeld bij welke gelegenheid de heer Tak o. a. deed verstaan dat hjj geweigerd had op te treden tegelijk met den heer Van Em- menes (mede eerst uitgenoodigd) omdat hp diens werken op 't gemoed niet kon goed keuren werd er gelegenheid gegeven tot debat. Dit debat was echter in hoofdzaak een vinnige en vrjj brutale uitval van Van Em- menes tegen den heer Tak, 't geen een ge weldig rumoer tengevolge had, daar de meësten der opgekomenen het met v. E. eens schenen te zijn. Er was een motie klaac gemaakt door den voorzitter en wel van dezen inhoud «De vergadering enz., overtuigd dat de ge- heele maatschappij er belang bjj heeft dat al hare leden een behoorlijk bestaan vinden, acht het den plicht der overheid om alle gevolgen te voorkomen, die uit de werkloosheid ont staan. Zjj dringt er derhalve op aan dat de raad de zaak ernstig ter harte neme, maar betreurt het dat de verschillende raadgevingen der vakvereenigingen door de commissie uit den raad over het hoofd zjjn gezien. Zjj draagt daarom het comité op om een adres in deze aan den raad in te dienen." Toen het tot stemmen zou komen bleek er echter maar eenige personen voor te zijn. Een klein straatkabaaltje volgde op het kabaal binnenskamers. (Zw. Ct.) De heer G. van Deth ontving van den heer Sybrandi, chef van politie te Neerbosch, een schrijven, naar aanleiding van de beschuldiging dat deze laatste geen proces-verbaal had opge maakt van de mishandeling van Gerrit Leeuwen hoek waarvan deze zelf aangifte had gedaan (p. 41 der 2e brochure.) In dit sehrjjven verklaart de heer Sybrandi, dat alles wat in verband met de bedoelde mis handeling over hem werd gezegd, «gelogen is", en hp meent dat het verstandiger geweest zou zjjn als de heer v. D. persoonljjk of schrifte lijk bij hem had geïnformeerd. Ruim 20 jaren is de heer S. in het politievak werkzaam en «nooit heeft iemand" hem (mij) een dergeljjk verwjjt kunnen doen," terwjjl hjj evenmin een reprimande van den rechter-com missaris heeft ontvangen. De heer S. geeft nu den heer x. D. in over weging zjjn woorden te herroepenwil deze hieraan binnen acht dagen geen gevolg geven, dan zal bjj de bevoegde macht een aanklacht worden ingediend. Op dit sehrjjven antwoordt de heer Van Deth m.»Ik stel u voor den officier van justitie te Arnhem of te Amsterdam eens te laten uit maken, wie van ons beiden de vervolgde moet zjjn hp, die geen proces-ver baal opmaakt van een onmenschelpke mishandeling, zoodat door dit verzuim de zaak niet vervolgd werd; of hjj die dat verzuim aan de kaak stelt en publiceert. Hoe ik aan de gegevens voor mpn bewering kom, ben ik niet voornemens u mede te deelem dat zal dan wel bljjken, wanneer ik met ge tuigen verschjjn, waarvan gjj niet vermoeden kunt, dat die nog bestaan", Wellicht, meent de heer Van Deth, zal het bljjken dat de heer S. ook in andere gevallen zjjn plicht heeft verzuimd. «Of meent gjj", vraagt hij, «dat 't volgens den eisch der wet is, van zulke gevallen schriftelijk kennis te geven aan den comm. v. pol. te Npmegen,in plaats ZEG. een proces-verbaal in wettelijken vorm te beteekenen En wanneer die com missaris dan, om u te sparen, de zaak laat rusten, kunt gjj dan het hoofd omhoog heffen en zeggen Wie kan mjj beschuldigen Ten slotte verklaart de heer v. Deth nooit zjjn bewering, evenmin als een enkele beschul diging in zjjn brochure te zullen herroepen. «Al wat ik geschreven heb, zal te zijner tjjd uitvoeriger duidelijk gemaakt en bewezen worden en dan zal er nog heel wat bjjkomen. Ook zullen dan nog vele personen gecompro mitteerd worden, die in de brochure niet genoemd werden. Ik heb de party der ver drukte weezen gekozen, en al zou ik er het leven bjj moeten inschieten, te hunnen bate wil ik het afleggen". Den 17en October, des morgens te 7 uur, had te Batavia, luidens bericht in de Java- bode, deplechtigheid der aankomst van den nieuwen gouverneur-generaal, volgens de voor geschreven regeling, plaats. Nadat de daar voor aangewezene deputatie aan het station Batavia Z. E. met sjjne behouden aankomst had geluk gewenscht, verliet deze het station en vormde zich de stoet, in het programma omschreven. Aan beide zjjden van den te passeeren weg in de benedenstad hadden de Chineezen hunne door vlaggen omgeven tafel tjes met reukwerken opgesteld, ten einde den nieuwen gouverneur-generaal hunne hulde te brengen. Uit enkele particuliere gebouwen wapperde de driekleur, terwpl hier en daar eene eereboog was opgericht. Eene groote menigte volks was op de been. Te half acht uur kwam de heer Van der Wjjck in de groote zaal van het paleis op het Koningsplein, waar de heer Pjjnacker Hordjjk hem tegemoet ging en welkom heette met eene korte toespraak, waarin de aftredende landvoogd hem verzekerde, dat velen zoo hiei als in Nederland zjjne benoeming met ingeno menheid hadden begroet en dat van hem, die land en volk zoo goed kende, krachtige en ingrijpende maatregelen werden verwachtde ambtenaren, officieren en particulieren be dankte de gouverneur-generaal voor hun steun gedurende zjjn bewind, waarop hjj geen terug blik zou slaan, daar aller oogen op de toe komst waren gericht en het verledene had afgedaan. De heer Van der Wjjck zei dank voor den welkomstgroet en verklaarde dat groote hervormingen noodig waren, vooral wat het beheer der financiën betrof, waartoe hij aller samenwerking inriep jj ver en plichts betrachting zou hjj weten te waardeeren, plichtverzuim zou op het hoofd der schuldigen neerkomen. Daarop werden de autoriteiten en anderen voorgesteld. In den loop van den ochtend werd daarop het bestuur door mr C. Pjjnacker Hordjjk aan jhr C. H, A. van der Wjjck overgegeven. De uitgeschreven audiëntie was door den nieuweB gouverneur-generaal afgelast. Het Bat. NU. wjjdde een opstel aan den afgetreden gouverneur-generaal. Na de recht vaardigheid van mr G. Pjjnacker Hordjjk bjj be noemingen geprezen en aangeduid te hebben, waaraan zjjne weinige populariteit moet toege schreven worden, eindigt het artikel aldus En toch zou het zeer goed kunnen zjjn, dat ten slotte bleek, dat deze nu aftredende gou verneur-generaal meer voor Indië heeft gedaan dan ooit een zjjner voorgangers. Hjj heeft en dit maal waarljjk niet «conform" hetgeen de vorige legercommandant wenschte den hoofdofficier Deykerhoff tot gouverneur van Atjeh benoemdhjj heeft het door dezen voorgenomen stelsel aangenomen en in practjjk laten brengen wat daarvan ook moge gezegd worden, een feit is het, dat op dit moment de zaken te Atjeh zoo gunstig schjjnen te staan, als ze sedert Van der Hejjden niet meer hebben gestaan. Niemand kan voorspellen wat daarvan het eindresultaat wezen zal; voor zoover men uit het bekende kan oordeelen zjjn de goede kan sen grooter dan de kwade. Welnu, indien in de toekomst de wezenljjke pacificatie van Atjeh volgt door het systeem, dat daar thans wordt toegepast, dan heeft de gouverneur- generaal Pjjnacker Hordjjk den lande een ontzagljjken dienst bewezendan kunnen honderd kleine griefjes, dan kunnen alle ver- wjjten van te veel aan het Plein over te la ten van te weinig zelfstandigheid te betoo - pen enzoovoort niet beletten, dat hjj ook in Nederland daarvoor den dank der natie heeft verdiend. Het ingekomen wetsontwerp strekt om voort te gaan op den weg, bij de arbeidswet van 1889 ingeslagen. Werden daarbij vrouwelijke en niet volwassen mannelijke arbeiders bevei ligd tegen gevaren tegen het lichamelijk wel- zjjn, ten aanzien van alle overigen bleef de behoefte daaraan zich doen gevoelen. Wel zjjn door patroons uit eigen beweging, of op advies van anderen, misstanden opgeheven of zooveel mogeljjk verbeterd, toch heeft nog vele veron achtzaming plaats en schjjnt tusschenkomst van den wetgever, met gepaste middelen en d« noodige behoedzaamheid, wenscheljjk. Met een beroep op de arbeidsenquête wordt een en ander nader aangetoond. De bijzondere maat regelen, die naar gelang van omstandigheden zjjn toe te passen en de voorwaarden, te dien aanzien aan werkgevers te stellen, zjjn weinig geschikt voor rechtstreeksche en voldoende regeling bjj de wet. Deze zal de richting moeten bepalen, waarin de maatregelen zich heb ben te bewegen, en de doeleinden moeten aan geven waaiop die maatregelen zjjn gericht. De grenzen, die de wet moet stellen, betreffen a De plaatsen waar arbeid wordt verricht. Het toezicht zal zich alleen uitstrekken over arbeid in fabrieken en werkplaatsen niet dus over huisarbeid of over werkzaamheden buiten fabrieken en werkplaatsen voor volwassenen. Onder fabrieken en werkplaatsen verstaat de wet alle, zoowel open als besloten ruimten, waar door ten minste 20 personen, of bjj ge bruik van werktuigen door eenig krachtwerk tuig bewogen, door ten minste 6 personen pleegt gewerkt te worden. Werkzaamheden voor landbouw, tuinbouw, boschbouw, veehouderjj, het visschers- en het schippersbedrjjf zjjn niet in de wet begrepen. Keukens, inrichtingen voor bereiding van spijzen en dranken voor onmiddellijk verbruik, benevens apotheken vallen niet onder deze wet. Bjj algemeenen maatregel van bestuur wordt in het algemeen of ten opzichte van sommige bepaalde bedrjjven verboden arbeid te doen verrichten, tenzjj voldaan zjj aan te stellen voorwaarden van luchtruimte, zuiverheid der lucht, zinde ijkheid en voorkoming van onge lukken bjj brand. Is dus het toezicht beperkt tot plaatsen, waar het bedrjjf van eenigszins minder omvang wordt uitgeoefend, meerdere uitzonderingen worden vooralsnog gemaakt en volkomen gelijkstelling in nieuw op te richten met reeds bestaande 1 fabrieken zou onbilljjk zjjn. Gedurende de eerste 2 jaren na de afkondiging van den be stuursmaatregel geldt het verbod alleen fabrie ken en werkplaatsen, die ten minste 6 maanden na die afkondiging in werking zullen zjjn gesteld. Fabrieken, vroeger dan die 6 maanden in werking gesteld, bekomen nog een termjjn van 6 maanden om belangrijke wjjzigingen aan te brengen. Bovendien gelden de verbods bepalingen alleen daar waar volgens het oor deel van speciale ambtenaren, die met het toezicht zullen worden belast, de gestelde voorwaarden zonder aanmerkeljjk bezwaar door de bestuurders van het bedrjjf kunnen worden in acht genomen. Eindeljjk kan na verloop van den genoemden termjjn van 2 jaar, bij bestuursmaatregel, nog vrijstelling voor 2 jaren worden verleend. b. De strekking der voorwaarden, te ver binden aan het doen verrichten van arbeid. De wet behoort de richting aan te duiden, waarin de schadelijke invloeden zullen zijn te bestrijden, maar het beramen der meest geschikte middelen moet worden overgelaten aan het uitvoerend gezag. De wet omschrjjft dus wat onder gevaarljjken arbeid wordt verstaan, doch die aanwjjzing kan by algemeenen maat regel worden aangeduid. Naar aanleiding der beschouwing in ons vorig nommer is het zeker niet zonder nut hieronder,meer uitvoerig danwjj vroeger deden, een en ander mee te deelen omtrent de aan staande opleiding van het reservekader. In de Staatscourant van 4 October no. 233 komt voor het koninkljjk besluit, waarbjj de vorming van het reservekader nader in bjj- -zonderheden wordt beschreven. Dit besluit vangt aan met de woorden «overwegende, dat het wenscheljjk is, wegens de behoefte in oorlogstjjd aan kader, inzon derheid voor de schutterijen, ook op andere wjjze dan door de opleiding van militiekader, reservekader te vormenenz." en bepaalt verderdat voor het wapen der infanterie en dat der artillerie reservekader zal worden op geleid uit vrjjwilligers, die zich daartoe aan bieden. Deze vrjjwilligers worden aangenomen onder den naam van aspirant-vaandrig en kunnen verder reserve-korporaal, reserve-onderofficier en vaandrig worden. Om als aspirant-vaandrig te worden aange nomen, moet de vrijwilliger niet jonger dan 17 en niet ouder dan 24 jaren zjjn ongehuwd wezen; ingezeten van het rij k zjjn lichamelijk geschikt bevonden worden naar de eischen, voor de militie gesteld, en met goed gevolg een examen afleggen, dat zich uitstrekt overde Nederlandsche taal de Fransche taalde Hoogduitsche of Engelsche taalde geschiede nis; de aardrijkskunde; de wiskunde; de eerste beginselen der natuurkunde en den wapen handel, naar eischen van kennis, door den minister van oorlog vast te stellen. Geheele of gedeeltelijke vrjjstelling van dit examen kan worden verleend aan hem, van wien als leerling of oud-leerling eener inrich ting van openbaar of bp zonder onderwjjs, of wel door eenig examen, gebleken is, dat hjj in de vakken, waarvoor hjj vrjjstelling ver langt, de kennis bezit, die vereischt wordt. Vrijstelling van het afleggen van proeven van bekwaamheid in den wapenhandel bekomt ieder, die in het bezit is van een militair getuigschrift. Tot het verkrjjgen van dit getuigschrift wordt in elke gemeente, waar infanterie of vesting-artillerie garnizoen houdt, gelegenheid gegeven om kosteloos onderricht in den wapen handel te ontvangen. De vrjjwilliger verbindt zich voor den tjjd van zes jaar ter beschikking te staan van den minister van oorlog tot het vervullen van alle diensten, die, in geval van oorlog, oor logsgevaar of andere buitengewone omstan digheden, bedoeld bp art. 185 der grondwet, ten aanzien van 's lands verdediging van hen gevorderd worden, en, voor het geval hjj minder dan 8 maanden in het leger heeft gediend, telkens waneer hp door den minister van oorlog daartoe wordt opgeroepen, gedu rende het tjjdvak van 1 Mei tot 1 October ten hoogste gedurende 3 maanden onder de wapens te komen. Verder rust op hem de verplichting om, tot hp den graad van reserve-onder-officier heeft bereikt-, deel te nemen1° aan ten hoogste 8 oefeningen per jaar van het leger, elk van niet langer dan éen dag; 2° ter plaatse, waar hjj verbljjf houdt, aan de mili taire oefeningen, die de minister van oorlog hem aanwjjst, ten hoogste, gedurende 6 maanden per jaar en 3 uren per week. In elke gemeente, waarin, zoo als gezegd is, onderricht in den wapenhandel wordt ge geven, wordt aan hen, die zich als vrjjwilliger voor het reservekader hebben verbonden, onderricht gegeven tot opleiding voor den graad van reserve-korporaal. In elke gemeente, waar een kweekschool voor onderwijzers, een hoogere burgerschool met vijfjarigen cursus of een gymnasium is gevestigd, wordt aan hen, die zich als vrjj williger voor het reservekader hebben ver bonden, onderricht gegeven ter opleiding van reserve-onderofficier. In elke gemeente, waar een rjjks-universi- teit of daarmede overeenkomende inrichting van onderwjjs, alsmede in die waar de Poly technische school is gevestigd, wordt aan hen, die zich als vrijwilliger voor het reservekader hebben verbonden, onderricht gegeven ter op leiding voor den graad van vaandrig. Hjj, die tot het reservekader behoort, en naar het oordeel van den minister van oorlog, de geschiktheid bezit om tot militie-officier benoemd te worden, en die als vrijwilliger bij de militie wordt toegelaten wordt geacht door die toelating van zijne vrjj willige verbintenis voor het reservekader te zijn ontheven. Overigens moet men niet uit het oog ver liezen, dat het reservekader inzonderheid voor de schutterjjen wordt opgeleid en dat derhalve niet als vrjjwilliger worden aange nomen le hjj, die tot de zeemilitie behoort en 2e hjj, die bp de militie te land ia inge lijfd en wiens tpd van eerste oefening niet is volbracht. Hieruit volgt van zelf, dat-de vrjjwilliger, die tot het reservekader is toegelaten, met den dag zijner inlijving bij de militie van zijne vrjjwillige verbintenis wordt ontheven en alzoo gehouden is zjjn dienst bjj de militie te volbrengen. De vaandrig ontvangt, als tegemoetkoming in de kosten van aanschaffing van wapenen, kleeding en uitrusting, bjj zjjne aanstelling eene som van f 200. Gedurende het verblijf onder de wapenen en op de dagen, waarop wordt deelgenomen aan oefeningen van het leger, ingevolge het bepaalde, hiervoren gemeld, bedraagt de be zoldiging per dag voor den aspirant-vaandrig f 0.40den reserve-korporaal f 0.60den reserve-onderofficier f 1 en den vaandrig f 2.50. Bovendien wordt een toelage genoten per jaarvan f 30 door den reserve-korporaal van f 50 door den reserve-onderofficier van f 150 door den reserve-onderofficier, die naar de eischen tot vaandrig benoembaar isen van f 200 door den vaandrig. De reserve-onderofficier of de vaandrig, die bjj het einde zjjner verbintenis niet ouder is dan 30 jaar, kan tot een nieuwe verbintenis wor den toegelaten voor ten hoogste zes jaar. Aldus kan er een reserve kader worden ver kregen, dat, naast het militiekader, kan dienen tot het encadreeren van de korpsen schutterij en van de vrpwilliger-korpsen. I .etteren eia lAnnst. Door den heer H. M. van 't Kruys is tegen den 28 dezer te Rotterdam eene muziekuit voering georganiseerd voor de Nederlandsche toonkunstenaars-vereeniging, waaraan, behalve de heer Van 't Kruys zelve, zullen medewer ken de heeren Jacq. Bekker, solo-violist d( r Fransche opera te 's Hage, Joh. Snoer, solo harpist van het harmonieorkest te Groningen, en Jan Morks, (klarinet), kapelmeester der dd. sehutterjj Middelhui g. Te Luik, de geboorteplaats van den com ponist César Frank, zal een monument voor dezen vroeg gestorven kunstenaar worden op gericht. De uitvoering is opgedragen aan den beeldhouwer Joseph Rulot. Plotseling is te Frankfort overleden Theodor Wachtel, de Nestor der Duitsche tenoren. Het laatst trad hjj het vorige jaar bjj Kroll te Berljjn ter gelegenheid van zjjn 70sten ver jaardag op. Donderdag 11. herdacht de heer J. Ouds hoorn, hoofd der school te Waarde, het feit dat hij dertig jaar bjj het onderwjjs werk zaam was. Tot leden van het heofdbestuur van het Nederlandsch Onderwijzersgenootschap zjjn gekozen de heeren J. W. Teepe te Amsterdam en J. Ligthart te 's Gravenhage. Door stemgerechtigde leden der Nedcr- duitsch-Hervormde gemeente te Middel burg zjjn tot notabelen herkozen de met primo Januari e. k. aftredende heerenJ. J. van der Harst Az. en W. J. Sprenger. Het mede aan de beurt van aftreding zjjnde lid van dat college, de heer D. Verhulst, wenschte niet meer in aanmerking te komen. In de daardoor ontstaande vacature en in die, veroor zaakt door het overljjden van de heeren mr N. J. C. Snonck Hurgronje en C. L. van Sorge, werd voorzien door de verkiezing van de heeren J. J. T. Evers, C. L. van Woelderen en A. de Fouw. De Zeeuivsche Bond van Gereformeerde Jongelings-Vereenigingen heeft naar men ons verzoekt te melden thans een defini tief bestuur, bestaande uit de heeren Bouina, predikant te Terneuzen, voorzitter, A. S. J. Dekker van Goes, penningmeester. W. A. de Rijcke en K. J. le Cointre van Middelburg, D. Mulder en J. C. Boot van Zierikzee en J. P. Vergouwen van Oostburg, secretaris Door 't vertrek van den heer De Koning uit Yerseke is er éene vacature. Op zijne eerste vergadering, Dinsdag den 14 Nov. gehouden, werd besloten, dat Donderdag na Kerstmis eene algemeene vergadering van den Bond zal gehouden worden, waarop twee onderwerpen zullen worden ingeleid en even- tueele voorstellen der afdeelingen besproken. Ook werd vastgesteld, dat op den derden Paaschdag eene propagandameeting te Middel burg gehouden zal worden. Verschillende sprekers van naam zullen daarvoor worden gevraagd. Behalve deze werden nog eenige huishou delijke zaken afgedaan.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1