N°. 260. 136° Jaargang. 1893 Vrijdag 3 November. FEUILLETON. Iet geheim van Salvayre Middelburg 2 November. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.- Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel; Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. Van JEAN REI BR ACH. Letteren en ivunst, OIT STAD EN PROVINCIE. 1MDDELBIIME101RAM. w Thermometer. j Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoo», te Goes A. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. y. d. Peijx, te ZierikzeeA. C. de Mooij, Advertentiëi Middelburg 2 Nov. 8 u, vm 48 gr. j te TholenW. A. va» Nieuwenhdijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën j moeten des namiddags te één uur m. 12 u. 50 gr., av. 4 u. 50 gr. F. aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Va» Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Belinïante, te 's Gravenbage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam, j aan bet bureau bezorgd zyn, willen Verwacht Z. W. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube cre., Joh» F. Jo»ès, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen. By het onderzoek der Staatsbegrooting voor 1894 werden in de Tweede kamer de volgende algemeene beschouwingen geleverd. By de overweging van Hoofdstuk 1 onthiel den de meeste leden zich van politieke be schouwingen in de gegeven omstandigheden. Sommigen meenden dat men zich in die om standigheden bjj de gedragsljjn der regeering moest nederleggen, niet moest aandringen op spoedige indiening van wetsontwerpen en dat de Kamer geen ingrijpende voorstellen, zooals de regeling der levende strijdkrachten, moest onderzoeken. Andere leden waren ook bereid een afwachtende houding aan te nemen, mits de regeering het staatsbestuur intusschen niet in een voor het land noodlottige richting drijft en haar gedragsljjn geen groote belangen schade. Men wees opï"de meening, door den minister van binnenlandsche zaken op 9 Aug. jl. over staatsbemoeiing uitgesproken, waarin hjj de staatstaak omschreef op eene wjjze, h. i. gevaarljjk voor het tot dusver in Neder land steeds hoog gewaardeerde beginsel der persoonlijke vrjjheideerbiediging van zelf standigheid in eigen kring door den staat zou naar die verklaring niet meer gevorderd kun nen worden. Men vond het zeer bedenkelijk dat dergelijke algemeene stellingen van de regeeringstalel worden uitgesproken. Verder wees men op het feit dat geene maatregelen zjjn genomen om in den finan- cieelen nood van vele gemeenten op regelma tige wjjze te voorzien. De toestand der gemeentelijke financiën was èn in vele platte landsgemeenten, bjjzonder in Friesland, èn in sommige steden, zooals te Amsterdam, naar veler meening van dien aard, dat een uitstel Van eene nadere regeling der gemeente-fiuan- ciën zeer nadeelige gevolgen met zich brengt, en men stelde daarom de regeering met nadruk voor dit uitstel verantwoordelijk. Menwenschte de memorie van antwoord gaarne in breede trekken te vernemen welke voorstellen de regeering voornemens is ten aanzien der gemeente-financiën te doen. Eenige leden vroegen welke onderzoekingen de regeering heeft ingesteld naar de werkloos heid en welke uitkomsten dat onderzoek heeft opgeleverd. Voorts vroeg men of de regeering iets voornemens is te doen ten einde de nadeelen en gevaren van de weldra weder te verwachten groote toeneming der werkloosheid te temperen of te voorkomen. Vele andere leden waar- echuwden nadrukkelijk tegen het nemen van maatregelen tot werkverschaffing van regee- ringswegehet scheen hoogst bedenkelijk ver wachtingen op te wekken die onmogelijk kunnen worden verwezenlijkt. In eene afdeeling werd de noodzakelijkheid betoogd om, indien eene nieuwe kiesrecht regeling tot stand komt, nog voor de eerst volgende algemeene verkiezingen de herziening van eenige bepalingen der Grondwet in eerste lezing tot stand te brengen, teneinde de over- heerschende macht van de Tweede Kamer op Novelle, uit het Fransch, ^Luitenant Salvayre!" >Dat ben ik, geef maar hier!" Salvayre legde de courant, waarin hjj las, op de tafel en greep het telegram, dat de bode hem aangaf. Er volgde een oogenblik van stilte, daarna zetten de andere officieren, die even opgeke ken hadden, hunne partytjes voort einde- looze partytjes, waarmede zjj zoo goed mogelyk de lange avonden doodden, en de verveling verdreven in het Zuideljjke provinciestadje, waar zjj in garnizoen lagen. Maar toen het eentonige optellen der piquetspelers weer begon en de dominosteenen op de marmeren tafeltjes rammelden, frommelde Salvayre het telegram in elkaar en stond op om heen te gaan. »Er is toch niets ernstigs vroeg men hem naoogende. Hjj schudde ontkennend met het hoofd, gespte zjjn sabel om en verliet het café. »Het is zeker over zjjn huweljjk", zei sen tweede luitenant. het staatsbestuur, die van uitbreiding van het kiesrecht te voorzien is, te beperkenhet budgetrecht diende door Grondwettelijke be palingen te worden beperkt, aan de Eerste kamer moest het recht van amendement wor den gegeven en een gewjjzigde regeling worden gemaakt van de schadeloosstelling en de reis kosten van de kamerleden, zóo dat de sterke drang tot vestiging der woonplaats te 's Gra venhage verdwyne. "Verscheidene leden der afdeeling bestreden dien wensch naar Grond wetsherziening, omdat deze verwarring zou brengen in het werkplan der regeering en de strjjd bjj de eerste verkiezingen onder een nieuwe kieswet eeu te gecompliceerd karakter zou verkrjjgen. De opmerking omtrent een andere regeling der schadeloosstelling en reis kosten vond echter steun bjj verscheidene leden. Op spoedige indiening van een voorstel tot wyziging van de wet op het personeel drongen vele leden aan. De houding van den minister van financiën bjj het jongste adres scheen moeiljjk overeen te brengen met zjjne vroegere beloften, zoodat daardoor bjj sommigen het vertrouwen in 's ministers beleid was vermin derd. Ook betwjjfelde men of een parlieele wyziging, als die thans door den minister wordt beoogd, voldoende verandering kon brengen in den druk van het personeel op den midden stand. Mocht het ontwerp de kamer niet zeer spoedig kunnen bereiken, dan wenschte men bjj de memorie van antwoord meer in bijzon derheden te vernemen welke veranderingen de minister zich voorstelt in de wet op het per soneel te brengen. Ook wezen sommigen er op, dat by eene billyke regeling van het personeel het mogelyk zou zjjn den aanslag in die be lasting te bezigen als grondslag voor het kies recht, tot aanwjjzing van den door de grondwet gevorderden maatschappelyken welstand. Van verschillende zijden werd nadrukkelijk verlangd, dat de regeering, nu de nieuwe regeling van het kiesrecht wel niet in het voorjaar van 1894 tot stand zal zjjn gekomen, spoedig zou indienen een wetsontwerp tot wyziging der kieswet, waarbjj maatregelen worden getroffen om te voorkomen dat aan slagen in de vermogensbelasting publiek wor den bij gelegenheid van het opmaken der ljjsten der hoogst aangeslagenen in genoemd jaar. Het is niet voldoende te bepalen, dat het gezamenljjk bedrag der aanslagen in de directe belasting op die lijsten zal worden vermeld, maar meer afdoende voorschriften zjjn noodig om het geheim der aanslagen in de vermogensbelasting beter te verzekeren. Men vroeg of spoedig een wetsontwerp be treffende de regeling voor 1894 kan worden te gemoet gezien en wenschte omtrent de zaak het gevoelen vhn de ministers van financiën en binnenlandsche zaken te vernemen. Vele leden drongen nader aan op indiening van een wetsontwerp tot uitvoering van art. 187 der Grondwet, sommige andere van een voorstel ter voldoening aan art. 96, 2e lid daarvan. Voorts werd gevraagd wanneer voorstellen ter voorziening in het lot van oudé en verminkte werklieden kunnen worden tegemoet gezien, zoomede voorstellen tot afschaifing van rjjks- tollen. »0 neen", hernam een ander, »ik geloof eerder slechte tjjding." »Welnu, en wat zou dat?" »Hoor eens aanriep een derde zich o mkeerende. Saint Preux houdt zich aan een stroohalm vast! Hoopt gjj nog altjjd dat dat huweljjk niet zal doorgaan ilk antwoordde Saint Preux geraakt, »wat kan mjj dat schelen; ik heb de dochter v an den kolonel nooit gevraagddes te beter voor Salvayre maar ik zou haar ook niet willen hebben." Men wilde hem plagen, maar hjj ging driftig voort»Neen, neen, ik zou haar niet willen hebben. Zjj is allerliefst, dat ben ik met iedereen eens, maar ik zou nooit een schoonvader willen hebben, tegen wien ik moet zeggen^oversteIk wil een schoon vader hebben, met wien ik als mjjn geljjke kan omgaan en dien ik kan uitschelden als ik mjj over zjjn dochter te beklagen heb. Ziedaar 1" »Wat een idee!" »Er is ook een fabel van de vos met de druiveDl" zei een ander ondeugend. Saint Preux draaide zich toornig om, maar ziende dat men hem wilde boos maken met plagen, zooals wel meer gebeurde, zweeg hjj en haalde de schouders op. Daarop zette hjj met een driftig gebaar zjjn lorgnet recht, sloeg de beenen over elkaar en verdiepte zich in een courant. Sommigen meenden dat, nu de regeering de gemeentefinanciën voorloopig heeft laten rusten, er nieuwe middelen voor het r jjk zullen moeten worden gevonden als men de gemeente wil helpen door overneming van sommige harer uitgaven door het rjjk men beval aan betere verzekering van de heffing der inkomende rechten, belasting van giften onder de levenden, binnen zekere termjjnen voor den dood en verhooging van het overgangsrecht van onroe rende goederen van vreemdelingen. Terwijl verscheidene leden meenden, dat de financieele toestand in de jongste millioenen- rede te gunstig is voorgesteld, achtten anderen dien toestand voor het tegenwoordige zeer bevredigend, al ontkenden zjj niet dat de toe komst reden tot zorg geeftbeperking in het voorstellen van nieuwe uitgaven scheen noodig en het verdeelen van noodzakelijke uitgaven over meerdere jaren, o. a. die voor de stelling van Amsterdam. Men hoopte dat de minister van financiën zou zorgen dat zjjne ambtge- nooten de noodige beperking zouden in acht nemen en eenige leden wenschten, ook ter wille van de Eerste kamer, afzonderlijke be grootingen voor den bouw vau een museum van natuurlijke historie en voor het verleenen van rentelooze voorschotten voor den aanleg van stoomtramwegen. Yan verscheidene zijden wenschte men in de Mem. van Antwoord verschillende inlich tingen omtrent de opbrengst der vermogens belasting en zoo mogelyk statistieke opgave omtrent de aanslagen. Door den minister van financiën is een schrjjven gericht aan de Gedeputeerde staten der provinciën, waarin erop wordt gewezen, dat, volgens art. 19 8 der wet tot heffing eener belasting op bedryfs- en andere inkom sten, de niet-ambtelyke leden der commissiën van aanslag, bedoeld in art. 19 g 15 en 2 dier wet, worden benoemd vóór 1 Nov. van het jaar, voorafgaande aan dat, waarin hun dienst tijd begint. Daargelaten, dat die wet eerst op 27 Oct. jl. is in werking getreden, kan, zooals de minister schryft, aan dat voorschrift geen gevolg worden gegeven voordat zou zyn beslist omtrent de instelling van meerdere commissiën van aanslag in éen gemeente of van éen zoodanige commissie voor meerdere gemeenten te zamen, in dezelfde provincie gelegen. Nu dit onderwerp is geregeld bij koninklijk besluit van 28 October jongstl., no 1, heeft de minister gemeend, Gedep. staten reeds nu in afwachting der plaatsing in het Staatsbladvoorloopig een afdruk van dat be sluit te moeten toezenden, teneinde gelegen heid te geven om tjjdig om te zien naar bekwame en geschikte personen, die in aan merking kunnen komen voor benoeming zoodra dat besluit in werking zal zyn getreden. By kon. besluit is de heer Andrews A. St. John erkend en toegelaten als consul der Vereenigde staten van Amerika te Bataviaen is A. van Duuren, gegageerd sergeant-majoor, conducteur bij de artillerie van het Neder- landsch-Indisch leger, benoemd tot opzichter van 'b rjjks museum te Amsterdam. Het gesprek kwam echter weer op het tele gram, zoowel uit belangstelling als uit de nieuwsgierigheid, die zoo gemakkelyk wordt opgewekt by de werkeloosheid en eentonig heid van een klein stadje. Eensklaps zei iemand: »Zou het een vrouw zjjn?" »Een vrouw! Och kom! Zoo kort voor zijn huweljjk Iedereen verzette zich hiertegen. Salvayre was iemand van uiterst goede, zelfstandige zeden. Zyn leven lag voor een ieder open, als dat vau iemand, die niets te verbergen heeft. Nooit was hij afwezig, nooit zocht hij een voorwendsel om zich aan de dagelyksche bijeenkomsten te onttrekken. Zjjn deur stond ten allen tjjde voor een ieder open, hjj kwam nooit te laat aan de maaltjjden, en als hy na het eten heen ging zonder in het koffiehuis te blijven zitten, dan wist men dat hij den avond by zjjne aanstaande ging doorbrengen. Juist dit geregelde leven bad den kolonel bewogen hem de hand zjjner dochter toe te staan. Yan weerszijden was het een huwe ljjk uit liefde. Zjj wareu geen van beiden rijkzjj bracht den by de wet vereischten bruidschat mede en hjj had een kleine bezitting van weinig waarde in Fouraine en eenige bunders land die hem na den dood van bejaarde bloedverwanten zouden ten deel val len. Maar Salvayre was schrander, yverig, volhardend; drie voorwaarden om vooruit te komen. Hjj zou weldra aangesteld worden bjj De burgerkiesvereeniging te Assen heeft met byna algemeene stemmen de volgende motie aangenomen »De burgerkiesvereeniging, van oordeel, dat bjj eene verwerping van het aanhangige kieswet-ontwerp de belangen van het Nederlandsche volk worden geschaad, geeft aan de regeering eerbiedig in overweging in dat geval niet eenparig de portefeuilles ter beschikking van de koningin-regentes te stellen, maar Hare Majesteit voor te stellen, tot ka merontbinding te besluiten, opdat de kiezers in de gelegenheid worden gesteld, in deze hoogst gewichtige zaak uitspraak te doen." De ry der concerten in Middelburg werd Woensdagavond geopend door een zeer goed geslaagde uitvoering van de Vereeniging voor instrumentale muziek. Daarbjj verleenden hare medewerking de dames Plüddemann uit Bres- lau, zang, en M. de Lange van Middelburg, piano. Beide mochten zich in hartelyke toejuichin gen van het talryk publiek verheugen terwjjl ook het orkest warmen bjjval inoogstte met de uitvoering van een vjjftal nommers. In ons volgend nommer geven wy het ge wone verslag van dit concert. Uit de pas vei schenen November-afleve ring van de Vragen des Tijds blijkt dat mr H. Goeman Borgesius, vroeger een der redac teuren, maar het laatste tiental jaren niet meer tot de redatie behoorende, thans opnieuw deel daarvan uitmaakt. Te Parjjs is overleden de landschap schilder Karl Bodmer, een der laatst overge blevenen van de school van Barbizon. Eveneens is gestorven de Fransche beeld houwer Pierre Rambaud. Naar wy vernemen heeft M. Lampier, de man van de oudste dochter der weduwe Bart en verdacht van den drievoudigen moord te Marolleput, eene volledige bekentenis afgelegd. Het schrjjven, door den heer mr M. J. de Witt Hamer alhier gericht aan den raad, en waarvan wy in ons verslag der Woensdag gehouden raadszitting kortelyk melding maak ten, is gedateerd 27 October en van den vol genden inhoud >Na de meerderheid van uwen gemeen teraad in de laatste gemeenteraadsvergade ring niet alleen bljjk heeft gegeven van warme belangstelling in het volksonderwijs, maar waarschijnlijk ook op het oog heeft ge had door bekrimping van gemeente-uitgaven den druk der vermogensbelasting te vermin deren en het dreigend gevaar eener in wer kelijkheid progressieve gemeente-inkomsten belasting te ontgaan, meen ik, ambteloos burger, als blyk van sympathie met de genomen besluiten, nevensgaande teekening ter illustra tie van het gemeente-verslag aan den raad te mogen aanbieden. Wellicht dat het daarbjj aangegeven denk beeld voor toepassing in de verschillende gemeentescholen vatbaar zal bljjken te zijn." Bjj dit schrjjven was gevoegd een bekende de krijgsschool en zjjn huweljjk met de doch ter van den kolonel Langier, die iederen dag generaal kon worden, zou zyn bevordering zeker bespoedigen. Het scheen dus van alle kanten onmogelijk dat Salvayre, zoo'n practisch en daarenboven verliefd man, zyn huwelyk in gevaar zou brengen door een dwazen minnenhandel, juist op bet laatste oogenblik, nu er op niets meer gewacht werd dan op de goedkeuring van den minister, een zuivere formaliteit. II. Den volgenden morgen waren de vrienden van Salvayre echter verbaasd dat hy niet aan het ontbjjt verscheen, te meer daar een hun ner, die wat laat kwam, vertelde dat hij den oppasser van den luitenant was tegen geko men met het eten, dat hy voor hem gehaald had. »Drommels, dat wordt bedenkelijk!" zei de een. Toen men hem 's middags bedaard en kalm bjj de militaire marsch aantrof, vroeg men hem lachend of hij bezoek gehad had. »Neen antwoordde hij kortaf. Men zweeg uit bescheidenheid maar maakte zich ongerust; men wilde weten; het denk beeld dat er een vrouw in het spel was schoot steeds dieper wortel in de hoofden der kame raden. By het middagmaal verscheen Salvayre weer niet en in dien langen avond, zonder bezigheid, begonnen de hersenen te werken teekening, genomen uit de Fliegende Blatter van 1892, n° 2472 met het opschrift Vereen voudiging en de plastische voorstelling ge vende van de wijze, waarop in de gemeente Sparhausen, waar de toestand van het school wezen weinig gunstig is, een school met twee klassen is ingericht. Een zeer lange onderwyzer komt der gemeente zeer te stade, want daardoor is het overbodig een tweeden onderwyzer aan te stellen. De beide klassen zijn boven elkaar geves tigd, en een gat in de zoldering, die beide van elkaar scheidt, maakt het den langen onder wyzer mogeljjk nu eens in de beneden- dan weer in de boven-klasse onderricht te geven. Hoe de lieve jeugd telkens profiteert, wan neer 's meesters hoofd verdwenen is, doet de grappige plaat duideljjk zien. Uit Goes schrjjft men ons: Het is heusch geen aanstellerij of zedepree- kerjj, wanneer ik zeg, dat het tegenwoordig de spuigaten uitloopt met het zingen van deunen, die slechts éen bedoeling hebben, nl. om de eerbaarheid een klap in het aan gezicht te geven. Als men hier bij gelegenheid van alle denk bare uitspanningsdagen hoort, wat door de »jonkheid" uitgebruld wordt, dan staat men versteld over twee dingen. Ten eerste, hoe het ter wereld mogelyk is om in dien echt platten, grof oneerbaren onzin zoo'n behagen te scheppen om dien langs de straten uit te bulderen. En ten tweede dat onze politie geen termen vindt om dit tegen te gaan. Dinsdagavond las ik juist in de Midd. Crt. van Woensdag, dat het kantongerecht te Mid delburg iemand uit Vlissingen wegens het in 't openbaar zingen van een voor de eer baarheid aanstootelyk lied gevonnisd had. De aanstaande toondagen zullen ons weder de piquante nommers uit het lolmakers reper toire doen hooren. Niet alleen de jongelingen, maar ook de jongedochters zingen uit volle borst mee. Er zjjn bepaald in Beveland allerliefste boe rinnetjes, maar als men uit nog zoo'n snoe perig rozemondje ook die onkiesche liedjes hoort, die nauweljjks passen in den mond van den befaamdsten dragonder, dan keert men haar den rug toe. Ik weet wel vryheid—blyheid, doch het is volstrekt geen verkorten dier vryheid, wan neer men den lust voor het zingen van zede- kwetsende liederen tracht te breidelen. Als de wet aanleiding geeft om op te treden, dan is de politie eenvoudig verplicht de wet te handhaven, niet waar En Hermandad behoeft hier volstrekt geen rechercheurs-poli tiek tentoon te spreiden om overtredingen te constateeren. Woensdagmiddag jl. bezocht de commis saris der koningin in Zeeland de gemeente Wolfaartsdyk. Na het verleenen van audiëntie en het bezoeken van de scholen, de Ned. Herv. kerk en de begraafplaats te Oost- kerke, begaf de heer De Brauw zich weer naar het gemeentehuis. Kort daarop bracht het muziekgezelschap Wolf erts Fanfaren hem eene aubade, waarvoor door hem aan den directeur en de muzikanten dank werd gezegd. 1 «.Teneinde zekerheid te erlangen ging een der vrienden, onder het een of ander voor wendsel, naar hem toe. De deur was gesloten men had moeite om door te dringen. Einde lijk verscheen Salvayre en was een weinig onvriendelyk; op de tafel was voor twee personen gedekt, Nu was er geen twjjfel meer mogeljjk i Salvayre verborg een vrouw. Misschien Was hy bezig een oude verbintenis te verbreken, een van die verbintenissen die men eerbiedigt en waarvan men niet spreekt. Zjj was onge twijfeld op het bericht van zyn huwelyk afge komen om een spaak in het wiel te steken hy zou zeker een zwaren strijd hebben en haar moeten ontzien uit vrees voor schandaal. »F,en leeljjk geval", zei een der officieren, het hoofd schuddende. Er volgde een oogen blik van stilte en daarop ging men uit een gevoel van kameraadschap aan het overleggen hoe men hem zou kunnen helpen. Dergelijke dingen deden zich meer voor. »Om u te toonenriep Saint Preux uit, »dat ik niet jaloersch ben van zyn huweljjk, bied ik mjj aan hem van haar te verlossen." »lk ookik ook 1" riepen verscheidene stemmen. Een oogenblik praatten allen te geljjk, maar Saint Preux beweerde dat hjj de eerste was, »Neen, neen, laat ons loten," »Loten, loten J"

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1