N°. 256. 136° Jaargang. 1893 Maandag 30 October. BUITENLAND. Middelburg 28 October. Deze courant verschijnt d a g e 1 IJ k »f met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prjjs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager; Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. By deze courant behoort een Bijvoegsel- UIT STAD EN PROVINCIE Uelsnopte AXededeelingfen Hill ll(.S(IH COURANT. Thermometer. Middelburg 28 Oct. 8 u. vm 47 gr. m. 12 u. 55 gr-, av. 4 u. 55 gr. F. Verwacht Z. W. wind. Agenten te Vlissingen P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boltjit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, i Advertentittn te TholenW. A. va* Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën moeten des namiddags te één uur aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Dithar, te Rotterdam, de Gebr. Belinïante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjja en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zg des avonds nog worden opgenomen. I De gemeente Philippine. Van daar schrjjft men ons Door den aanleg van betere verkeerswegen is de mosselhandel van Philippine in de laatste 25 jaren sterk vooruitgegaan. Het zyn niet uitsluitend meer de omliggende gemeenten uit Zeeuwsch, maar vooral uit Belgisch Vlaanderen, waar de viaschers hunne waar ter markt bren gen; neen door geheel België tot in Luxemburg toe, door het geheele noorden van Frankryk zyn de moules de Philippine doorgedrongen. Een eerste gevolg van die uitbreiding was, dat er meer mossels gevraagd werden dan in den Brakman konden geteeld worden. Onze energieke visschers wisten zich evenwel reeds spoedig van bjjna al de mosselbanken op de Wester- en van een groot gedeelte op de Ooster-Schelde te verzekeren. Dat de huur daardoor aanmerkelijk steeg, is licht te ver klaren. Banken, waarvoor vroeger f 3 f 20 pacht betaald werd, brengen thans jaarljjks f 500 en meer op. Daar zjjn er, die beweren dat het geld, dooi de regeering voor een kanaal uit te geven, niet genoeg rente zou opbrengen. Alleen aan huur van mosselbanken wordt jaarljjks door Philippine circa f 25.000 in 's rjjks schatkist gestort, geljjkstaande met minstens 6 van het kapitaal, benoodigd voor een kanaal. Zouden de mosselbanken in de Zeeuwsche wateren diezelfde waarde bljjven behouden, als de Philippiensche handel vernietigd of ook maar geknakt wordt Zouden zjj niet veel sneller in waarde dalen, dan ze allengs ge stegen zjjn En wie zal hiervan de nadeelen ondervinden Ik geloof, dat de regeering in haar eigen belang zal handelen door het aanleggen van een kanaal, waardoor de handel niet alleen op dezelfde hoogte zal bljjven, maar zich ook nog uitbreiden kan. Ongetwjjfeld zullen de mossel banken nog meer in waarde stjjgen, als Phi lippine maar eens een kanaal heeft. Thans zal het geen visscher in zjjn hoofd krjjgen zjjne handels-relaties uit te breiden, dus nog meer geld in eene zaak te steken, waarvan hjj niet weet, of zjj binnen een paar jaar nog bestaan zal. «Trots den zoo belangrjjken mosselhandel telt Philippine zeer weinig welvarende inge zetenen." Zoo werd uit Westel. Zeeuwsch- Vlaanderen in dit blad van 11 October jl. geschreven. Dat begrip welvarend is zoo rekbaar als elastiek. Wat ik welvarend noem, zal door den schrjjver misschien als het tegenovergestelde beschouwd worden. Volgens schrjjver's opvatting zal er dan wel niet veel welvaart in ons land heerschen. Wat welvaart aangaat, kan Philippine zich, volgens mjj,gerust met elk andere plaats, en meer bepaald land- houwdorpen in Zeeland, meten. Elke schipper verdient hier gemiddeld 1,50 per dag en wel het geheele jaar door. Welk droevig figuur maakt, hiermee vergeleken, het armoedig dag- 1 oontje van boerenknechts, zelfs van handwerks lieden, waarvan de meesten genoeg verdienen om in den zomer eventjes rond te komen en in den winterarmoe te lp den Dit laatste is onder de schippers hier gelukkig onbekend. Ondanks hun gewoonljjk talrjjk kroost, ver- k eeren zjj in een positie, die hun ieder ander werkman kan hengden. Of onder de andere ingezetenen veel «wel- varenden" voorkomen, zooals de schrjjver er gaarne zou hebben, weet ik niet. Coupon- Henknippers zullen hier wel witte raven zjjn. Wat er verdiend wordt, komt bjjna uitsluitend van den mosselhandel. Onder de 144 aange- «lagenen in den hoofdeljjken omslag komen er maar 15 voor met een inkomen van boven 1000 en 40 met een inkomen van f 600 tot f 1000. Ik weet niet of dat zoo minnetjes is op 1000 inwoners. Wel is er in Philippine iets dat weinig "bloeiend mag heeten, nameljjk de gemeente kas. Die laboreert aan eene kwaal, gewoonljjk geldarmoede geheeten. En dit is het tweede gevolg van den aanleg van betere verkeerswegen. Zoo werd voor een viertal jaren om iets van recenten datum te noemen door de gemeente een steenweg van ruim een uur aangelegd door den Vergaert- polder naar het station tot aan Driekwart. Van dien steenweg lag deatjjds nauweljjks 50 M. op Philippiensch grondgebied, na de nieuwe grensregeling van '92 nog niet eens de helft. En toch onderhoudt de gemeente nog steeds den geheelen weg, Dit ismaaréen fan de vele redenen, waarom Philippine nood- ljjdend is, gezwegen nog van de onkosten, die het zich getroost heeft om haven en vaargeul open te houden. Bezat Philippine een kanaal, dan zou men, in plaats van zooals nu de verzanding tegen te gaan, ze door het plaatsen van slikvangers juist kunnen in de hand werken. Dan houd ik mjj overtuigd, dat binnen een paar jaar, het geheele zuideljjk gedeelte van den Brakman geheel schorgrond zou zjjn en herschapen zou kunnen worden in vruchtbare polderB. Het zou dan ook niet lang meer duren, of men kon gaan denken aan het leggen van een verbindingsweg tusschen het 4e en 5e district, waaraan zoo'n groote behoefte bestaat. Eene verbinding vaD de beide deelen van Z VI. per spoor zou dan ook niet lang op zich laten wachten. Als het zoover komt, houden de ongegronde klachten der Belgische visschers voor goed op; want dan zal hun Bouchantsche haven tot de geschiedenis behooren. Dan zullen de Belgen meer reden tot kla gen kebben over eene andere zaak. Een groot gedeelte van Vlaanderen lost zjjn overtollig water in den Brakman door de Isabella-sluis. Deze sluis met het afwateringskanaal is inder- tjjd door de Belgische regeering op Neder- landsch grondgebied aangelegd en wordt na tuurlek ook door haar onderhouden. Door de sterke verzanding verkeert dit suatie-kanaal in een toestand, die dringend verbetering be hoeft. Nu reeds kan het water niet meer door de sluis wegvloeien, maar bljjft er ruim een Meter voor staan. Herhaaldelijk moet dan ook reeds, naar ik hoor, in België geklaagd zjjn over den last en de nadeelen, die vele Vlaamsche dorpen van het overtollige water ondervinden. Gaarne zou de Belgische regeering zich voor deze zaak offers willen getroosten, zoo zjj maar zekerheid had, dat het geen weggeworpen geld was. Zoolang evenwel de schorgronden rondom de Isabella-sluis niet ingedjjkt zijn, kan zjj niets uitrichten. Is dit het geval, dan zal zjj, natuurljjk met veel op offering van geld, het tegenwoordig suatie- kanaal verlengen en eene nieuwe sluis moeten bouwen. Bezat Philippine nu een kanaal, dan kon het Belgisch water hierdoor wegvloeien Het aanleggen van de noodige werken zou voor de Belgische regeering betrekkeljjk weinig geld kosten. En Vlaanderen zou dan voor goed bevrjjd zjjn van zjjn overtollig water. Ik twjjfel er niet aan of de Belgische regeering zal, zoo haar dit aangeboden wordt, met beide handen de gelegenheid aangrjjpen om de af watering van Vlaanderen tot een goede op lossing te brengen. Dat zjj dan aan onze regeering eene bepaalde som, hetzjj in eens of in jaarlijksche bjjdragen, zou betalen is zeer goed aan te nemen. Deze bjjdrage zou natuur lijk uitstekend te pas komen bjj den aanleg van een kanaal voor Philippine en zoo de aan- legskosten ervan voor onze regeering vermin deren. Want het geld is de Bpil, waarom alleB ook hier draait. Andere bezwaren tegen een ka naal zjjn niet aan te voeren. Het is juist om het geld, dat velen niet hier, maar elders medeljjdend hun schouders ophalen over het verzoek van Philippine. Maar de regee ring zal zoo lichtvaardig dit verzoek niet afwjjzen, of Philippine bljj maken met een doode musch een steenweg, enz. omdat zjj weet, dat alleen door hare schuld deze ge meente in verlegenheid geraakt is. Het is niet meer dan billjjk, dat zjj de voordeelen, die zjj verkreeg of nog verkrjjgen zal uit inpolderingen, thans aanwende om het bestaan van Philippine te redden. Zjj zal dit verzoek niet afwjjzen, omdat zjj weet, dat met den ondergang van den mosselhandel van Philippine jaarljjks duizenden guldens minder in 's rjjks schatkist zullen vloeien. De regeering heeft nog niet gesproken, maar met vertrouwen wachten wjj hare daden af. Bjj de gymnastiek en schermvereeniging Medioburgum alhier bestaat het voornemen om op Vrijdag 17 November a. in de groote zaal van het Schuttershof een openbare uit voering te geven. Bjj Prov. blad no 107 geeft de commis saris der koningin aan de burgemeesters in Zeeland kennis dat het geneeskundig toezicht, krachtens art. 21 van het koninklijk besluit van 30 Augustus 1893 Staatsblad no 137), tot wering van de besmetting van Aziatische cholera gehouden op de schepen, die langs Hansweert (Kruiningen) het land binnen varen, met ingang van heden, Zaterdag, wordt opgeheven. De dames W. A. Bolland te Goes en P. de Zeeuw te Dreisehor slaagden voor de akte vrije- en orde-oefeningen. In de Vrjjdagavond te Yerseke ge houden raadszitting was o. a. ingekomen, behalve bericht van goedgekeurde raadsbe sluiten, het rapport der commissie, belast met het nazien der rekening van 't algemeen arm bestuur. Besloten werd de rekening terug te zenden om eenige aanvullingen van admini stratieven aard aan te brengen. Nog was ingekomen de raming der kosten voor het te stichten wachthuis bij de haven. Er komt te kort f 183.21. De raad besloot met 6 tegen 1 stem dit bedrag bjj te passen. De heer Cupéry bleef buiten stemming, omdat hjj, zoo hjj zeide, niet wist welke gevolgen zjjn stem zou kunnen hebben en of niet de politie op zjjn kinderen zou afgestuurd worden. Verder moest eene onderwjjzeres aan school 2 benoemd worden. Voorgedragen werden de dames1° A. F. W van Swieten te Bergen op Zoom, 2° J. C. Hjjmering te Boschkapelle, en 3° E. E. van Alphen de Veer, te Terhejjde. Mej. Van Swieten werd met algemeene stem men benoemd met ingang van 1 Dec. Een voorstel van burg. en weth., om aan Provinciale staten de noodige waarborgen aan te bieden ingeval het verzoek om een rente loos voorschrift ten bedrage van een derde der kosten van een nieuwen keiweg mocht worden toegestaan, werd met algemeene stem men aangenomen, nadat de heer Cupéry ant woord had ontvangen op zjjn vraag naar de reden der vertraging in dezen. Geantwoord werd, dat bestek en teekening en begrooting niet eerder klaar waren. Naar aanleiding van een in Augustus ge nomen besluit, waarop als beginsel werd aan genomen dat het schoolgeld voor het onderwjjs in. de Fransche taal zoodanig moet geregeld zjjn, dat het schoolgeld de kosten goedmaakt, werd door burg. en weth. voorgesteld het schoolgeld vooralsnog onveranderd te laten- Dit werd met algemeene stemmen op éen na goedgekeurd. De heer Cupéry onthield zich weer. Door het hestüur van den polder Nieuw- Noord-Beveland is Vrijdagmiddag aanbesteed het leggen van een inlaagdjjk in genoemden polder. Ingeschreven werd door de heerenH. M. W. Wejjers te Tilburg voor f 28.300, J. van der Plas te Hardinxveld voor f 26,990, C. de Wilde te Kattendjjke voor f 26.800, F. W. Dekker te Maarsen voor f 26,400, A. van Poperinge te Bruinisse voor f 25,900, J. de Rjjke te Middelburg voor f 25.100, P. Jansse te Hansweert voor f 24.990, A. J. de Jonge te Biezelinge voor 24.850, B. van den Brink te Krabberidjjke voor 24.775, C. Bolier te Bruinisse voor f 24.444, F. H. Swets te Hardinxveld voor f 23.980, A. Adriaanssens Polvliet te Walsoorden voor f 23.884, St. Gu- liker te Tholen voor f 23.500, A.. Vermorken te Walsoorden voor f 23.000, J. L. Geluk te Tholen voor f 22.993, C. van Boven te Nieuwer- Amstel voor f 21.740 en C. H. F. Coene te Amsterdam voor f 21.200. Het werk is gegund aan den heer C. van Boven te Nieuwer-Amstel. In de jl. Vrjjdag te Zaamslag ge houden raadszitting werd, op aanvraag van de betrokken bewoners, besloten nog een lan taarn te plaatsen tusschen de twee bestaande aan den Veerweg. Het suppletoir kohier van den hoofdeljjken omslag voor 1893 werd vastgesteld op een bedrag van f 23.025. De begrooting voor 1893 werd verhoogd met een bedrag van f 500 in ontvang en uitgaaf. De uitgaaf strekt tot betaling der kosten, voortvloeiende uit de wetgeving op de besmettelijke ziekten (aanschaffing van een barak enz.) De gemeente-begrooting voor 1894 werd vastgesteld op een bedrag van f 18951.47' in ontvang en uitgaaf. Verworpen werd een voorstel van den heer Geelhoedt om den post«Presentiegeld van de leden van den raad" in de begrooting te schrappen. Het voorstel werd door hem ge daan, omdat het z. i. met het lidmaatschap van den raad niet overeen te brengen was, dat presentiegeld genoten werd, dat het lid maatschap te beschouwen is als een eerepost en dat ieder toch moet ondersteld worden de belangen der gemeente zooveel mogeljjk te behartigen, ook zonder het genieten van pretentiegeld, en ten Blotte omdat het der ge meente een voordeel van f 60 per jaar zou opleveren. Alleen de voorsteller stemde voor. Een ander voorstel van den heer Geelhoedt om de schuld der gemeente, aangegaan tegen eene rente van 4l/3 en 4 ten honderd, geheel af te lossen en eene nieuwe leening aan te gaan tegen een lageren interest, werd in han den gesteld van burgemeester en wethouders om advies. Voor kosten van den geneeskundigen dienst en het armwezen is uitgetrokken f 2928.02, voor lager onderwjjs f 5865 en renten en af lossingen f 3008.05. Onder de ontvangstenis begrepen een bedrag van f 10,858 aan belas tingen en heffingen en f 6351.88 aan uitkee- ringen en bijdragen. Algemeen Uverzicat. Morgen, Zondag, vinden in Zwitserland de verkiezingen voor den nationalen raad plaats. Van veel verkiezingsdrukte naar buiten heeft men niet veel vernomen. Het schijnen alleen de socialisten te zjjn, die den wind in de zeilen blazen, daar zij hoop koesteren hun tot dusver eenigen vertegenwoordiger in den nationalen raad een paar collega's te geven. Wat hierbjj een opmerkeljjk verschijnsel is, op sommige plaatsen zullen het de conserva tieven en ultramontanen zjjn, die samengaan met de socialisten, onder voorwaarde natuur ljjk van bereidvaardigheid tot wederzij dsche diensten. Tusschen socialisten en radicalen daarentegen is het openlijke oorlog. De eersten wensohen zooveel mogeljjk eigen candidaten te stellen. De radicalen gevoelen zich diep gegriefd over de aanvallen, waaraan hun party in de socialis tische pers blootstaat, omdat zij dit inconse quent en ondankbaar achten. Verscheidene punten op de programma's der heide partijen toch stemmen overeen, terwijl de radicale party in Zwitserland reeds menige groote her vorming heeft tot stand gebracht, welke de socialisten elders, tot dusver tevergeefs eischen. Het resultaat van deze oneenigheid is, dat in verscheidene districten, geljjk gezegd, socia listen en conservatieven zich vereenigd hebben tegen de radicalen, maar in het kanton Waadt- land is dit verbond afgestuit op de weigering der conservatief liberalen, die er de voorkeur aan gaven met de radicalen een overeenkomst te sluiten. Ondanks alle vjjandeljjke combinatiën kan echter de radicale partjj verzekerd zjjn van een meerderheid in Hen Nationalen raad. Mis schien vinden zy in de tegenwoordige verkie- zingsmoeiljjkheden een aanleiding om alles in het werk te stellen tot invoering van de pro portioneels vertegenwoordiging, welke aan alle partyen haar rechtmatig aandeel aan de ver tegenwoordiging schenkt, zoodat dan in de eerste plaats de socialisten zich ontheven zullen zien van de noodzakelijkheid tot het aangaan van tegennatuurlijke verkiezings-coalities. Nog voortdurend houden de Belgische bladen zich bezig met het vraagstuk der proportio neels vertegenwoordiging, vooral met de vraag of inderdaad wegens deze aangelegenheid de kabinetskwestie zal worden gesteld. Het ja en neen wisselt geregeld af. Men weet dat de minister-president Beernaert een warm voor stander, de heer Woeste een even heftig be- strjjder dezer hervorming is. In een zjjner artikelen tegen de proportioneele vertegen woordiging heeft de heer Woeste eraan herin nerd, dat de regeering zich verbonden had deze hervorming niet voor te stellen dan met instemming der rechterzjjde. Deze mededeeling heeft een polemiek in de pers uitgelokt. Uit een artikel van den Patriote verneemt men, dat de heer Beernaert in een der laatste bijeenkomsten der rechterzijde, na nog eens uitvoerig de proportioneele vertegenwoordiging te hebben verdedigd, daaraan uit eigen bewe ging toevoegde, dat naar zjjn idee een her vorming van zoodanigen aard niet tot stand gebracht kon worden door de regeering dan met den steun der meerderheid van de rech terzjjde en dat, indien zjj na onderzoek er zich tegen verklaarde, dit zjjn aftreden ten gevolge zou hebben. Door den Patriote wordt de tegenwoordige stand aldus omschreven. Wat de heer Beer naert toen zeide is nog thans zjjn gevoelen. Het is byna zeker dat er in de kamer een meerderheid voorhanden is, saamgesteld uit leden der rechter- en der linkerzyde, die bereid is voor de proportioneele vertegen woordiging te stemmen. Getrouw, niet aan zjjn «verbintenissen", zooals men heeft gezegd, maar aan zyn vrjjwillig afgelegde verklaringen, zal de heer Beernaert vóór alles beproeven een meerderheid uit de rechterzjjde bjjeen te brengen. Indien de rechterzjjde der kamer het oogenblik voor deze hervorming nog niet gekomen acht, zal de minister-president den koning zijn ontslag aanbieden. Zal daarmee de kwestie onder den grond worden gestopt? Neen, want wanneer de heer Beernaert weder eenvoudig afgevaardigde wordt, is het mogelyk dat een lid der kamer gebruik maakt van het recht van initiatief om een wetsontwerp in te dienen, waarvoor de «proportionnaiisten" van rechter- en linker zyde een meerderheid zullen leveren. Zoo beschouwt men volgens den Patriote in welonderrichtte politieke kringen den toestand, met of zonder den heer Beernaert aan het hoofd van het ministerie kunnen de voor standers der proportioneele vertegenwoordiging zich verzekerd houden van de overwinning. Vrijdag had te Toulon het officieele slot- tafreel van de Fransch-Russische verbroederings feesten plaats. President Carnot bracht aller eerst een bezoek aan het Fransche admiraal schip, de Formidablewaar hjj door den minister van marine werd ontvangen. Admiraal Avellan kwam hem hier begroeten, waarna Carnot een revue hield over het Rus sisch eskader. Hjj bracht daarna een bezoek aan het Russisch admiraalschip Keizer Nicolaas. Met groote plechtigheid werd hy hier door admiraal Avellan ontvangen, terwjjl de muziek de Marseillaise speelde. Ook nog een der andere Russische schepen werd door hem in oogenschouw genomen. Hier trok zeer de aandacht een gesprek, dat de president had met baron Von Mohrenheim en den Franschen gezant te St. Petersburg, graaf De Montebello. Aan het banket op de Prefecture maritime stelde Carnot een dronk in op den czaar en de czarina, op de vriendschap tusschen Rus land en Frankrijk en op den wereldvrede. In zyn antwoord betuigde admiraal Avel lan opnieuw zyn erkenteljjkheid voor de ontvangst in Frankryk van de zyde der autoriteiten zoowel als van het volk. Namens het dankbare Rusland bracht hjj dank aan het Fransche volk, voor zyn edele houding. »Ik drink eindigde hjj met groote opgewektheid en andermaal op het welzjjn van den president der republiek en van deze edele natie, vriendin van Rusland, op Frankryk." Een storm van toejuichingen barstte daarop los. Onder de Fransch-Russische «demonstra ties" der laatste dagen verdient nog genoemd te worden het wisselen vau betuigingen van vriendschap en sympatie tusschen officieren van het Fransche en het Russische leger. Het belangrykst iB een depeche, door de officieren van den generalenstaf te Warschau, gericht tot generaal Le Mouton de Boisdeffre, chef van den Franschen generalenstaf. De Russische officieren verzekeren, dat de liefde van de Russen voor het Fransche volk nooit is uitge- wischt door oorlogen, wegens historische voor- beschiktheid gevoerd zy stemmen in met hun zeelieden, zoo geëerd en gevierd door de Franschen, om eveneens te roepen«Leve Frankryk en zyn groote armee 1" Onmiddelyk heeft generaal De Boisdeffre namens de Fransche officieren voor dit bljjk van sympathie dank betuigd, onder verzekering dat het hun genoegen doet by deze gelegenheid hun liefde te toonen voor de groote Russische natie en hun bewondering voor de dapperheid der Russische officieren en soldaten. Allen stemmen in met den kreet«Leve Rusland 1 Leve zyn groot en dapper leger Door de Russische journalisten, die naar Parijs waren gekomen ter bjjwoning van de feesten, werd een banket aangeboden aan vele vertegenwoordigers der Fransche letterkunde en der pers. Het lid der Académie, de heer Melchior de Yogué, hield een toespraik, ge deeltelijk in het Fransch, gedeeltelyk in het Russisch. Op den socialiBtischen partydag te Keulen is een uitvoerig en levendig debat gehouden over de verhouding der partjj tegenover de Gewerlcschaftsbewegung. Legien, de leider dezer beweging, beklaagde zich bitter over de geringe ondersteuning, welke den vakvereenigingen te beurt viel van de zijde der politieke party, ja zelfs over haar vijandelijkheid. In scherpe bewoordingen, met vele persoon lijke hatelijkheden aan het adres van Legien, wederlegden Auer, Liebknecht en Bebel diens beweringen. Bebel critiseerde heftig Legien's leiding der Geiverkschaftsbewegungdiens Canossa-gang naar het Frankforter sociaal congres noemde hjj een sociaal-democratische Wadenstrümpf' lerei, die tot verwatering der partjj Jeiddey

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1