JSP!
N°. 248.
136' Jaargang.
1893
Vrijdag
20 October.
FEUILLETON.
Middelburg 19 October.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.-
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager;
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Reclames 40 cent per regel.
ONTTROOND,
I^etxeren en -WLxuasx.
1DMLB11ME (01 KIM.
w
Thermometer.
Middelburg 19 Oct. 8 u. vm 50 gr.
m. 12 u. 60 gr-, av. 4 u. 57 gr. F.
Verwacht W. wind.
Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peijd, te ZierikzeeA. C. de Mooij, j Advertentiëo
te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën j moeten des namiddags te één uur
aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam, j aan het bureau bezorgd zgn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland te Pargs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. i zjj des avonds nog worden opgenomen.
Het is een gelukkig, een bemoedigend, een niet
genoeg te roemen verschijnsel dat in het dis-
strict Middelburg, trots de neerlagen, die in de
laatste jaren geleden zjjn, telkens en telkens
weêr eene krachtige phalanx van ongeveer zes
tien honderd liberale kiezers den moed niet laat
zakken maar altjjd opnieuw gereed staat om
op te treden tegen de coalitie.
Dat is een bewonderenswaardige houding,
boven allen lof verheven; en te lofwaardiger
omdat, zoodra een paar katholieken, die in
Middelburg en Vlissingen gaarne de kaart
leggen en het wachtwoord uitgeven, men
zeker kan zjjn dat velen dit blindelings volgen
en de strjjd zoo goed als beslist is ten nadeele
van onze partygenooten.
Zoo was ook de uitslag van den Dinsdag
gevoerden strgd te voorzien. Maar weer
kwamen als éen man die honderden
thans tot ruim zestien aangegroeid, open
hielden trouw vol. En nu zou dit aantal
zeker nog iets grooter geweest zgn, wanneer
niet hier al te groote gehechtheid aan eene
persoonlgke meening deze en gene van de
stembus had afgehouden of bewogen een blanco
biljet in te leverenginds een ander, op
gronden die met de kwestie der verkiezing
voor een lid der Provinciale staten hoegenaamd
niets te maken hebben, zich onthouden had,
en elders overwegingen van localen of per
soonleken aard menig liberaal de beginsel
kwestie op zg hadden doen zetten en den
heer Siegers stemmen, wiens persoonlgke, goede
hoedanigheden wg van begin af hebben erkend.
Doch die enkelen, die het vaandel ontrouw
werden, zgn uitzonderingenzg kunnen
van de tegenpartg nog leeren, niet die blinde
gehoorzaamheid of volgzaamheid, waarbjjjden-
ken vrg wel overbodig is en die de menschen
tot machines verlaagt, zelfs onder den schgn
dat men voor den godsdienst strgdt, maarzoèZ
het juiste begrip van aaneensluiting, waar
niet elk een candidaat, geheel naar zgn hart
en naar eigen ideeën geknipt, kan verkrggen.
Een wat practischer opvatting van het libe
raal beginsel zou zeker getuigen van een meer
gezond begrip van politiek.
Maar dergelgke verschgnselen doen zich
telkens voor.
onze tegenstanders ging het bg deze
Staten-vèrkiezing ook niet zoo vlot als anders.
De leiders bebben meer moeten werken en
zich inspannen dan een vorig maal.
Zg gevoelden zich niet gerust.
Er valt dan ook ditmaal aan anti-revolution-
1.
Uit het Engelsch,
Van SULLTVAN.
De hoofdpersoon in Whitchurch was Groot
vader. De baron, de dominé, de weledelge
boren heer Thursby, afgevaardigde voor het
district, de heer Gadd, de zadelmaker, die het
orgel in de kerk bespeelde, en Evan Davin,
de vaste marskramer, die allen genoten de
zekere bekendheid, aan hun rang verschuldigd
maar het gezag van Grootvader was eenvoudig
het uitvloeisel van zgn eigen persoonlgkheid
een eigenaardig, onvervreembaar recht,
ontleend aan het feit dat hg over de vgf en
negentig jaar oud was en nog al zgne tanden
had, behalve de tweede sngtand links, die
hem uitgeslagen was in een gevecht ten tg de
van de Magna Charta."
Deze »Magna Charta" wierp, dit zg in het
voorbggaan gezegd, nog een bgzonderen glans
op Grootvaderwant voor de bewoners van
Whitchurch was het verledene een onafschei-
delgk samenhangend geheel en er werd
over dit tgdvak in Grootvaders leven ge
sproken als »de tgd der Magna Charta"
on, >het teekenen der Magna Charta", zoodat
Grootvader, Koning Jan, de Chartisten en de
baronnen, Westminster en Kunnymede allen
naire zgde op het platteland op menig achter-
big ver te wgzende candidaat was er ook
niet een zooals men gewoon was en hg eigen-
lgk moest zgn.
En dan op welke wgze is er gestreden 1
Een verkiezingsnommer zag het licht, waar
over de gemoedelgke belgder der anti-revolu-
tionnaire beginselen, iemand die zelf denkt
en wien men niet alles kan wgsmaken, zoo
als de gezaghebbende en gezagzoekende leiders
bg voorkeur hun eenvoudige trouwe volgelin
gen doen, zich toch zelf ook wel geërgerd
zal hebben, en waarover het niet onmogelijk is
dat in besloten kring onder de bestuurders
menig hartig woordje zal gesproken worden
tot de schrgvers, die daarin zich meer toeleg
den op sluwheid dan op eerlgkheid.
Als de Roomschen niet waren bggesprongen,
zou het zeker spaak geloopen zgn. Toch zgn
er ook gelukkig 1 onder dezen aan te wgzen,
die aan zulk een beginselloozen kamp niet
mee wilden doen en liever thuis bleven dan
zich te leenen voor allerlei hulp aan de anti-
revolutionnairen zelfs waar dezen het eene
oogenblik een wapen hanteeren tegen een
liberaal candidaat om een volgend moment,
waar het hun eigen candidaat geldt, over der
gelgke bezwaren heen te stappen met een
gemakkelgkheid, die duidelgk aantoont hoe
men niets ontziet als men slechts zgn doel
kan bereiken.
Die katholieken, welke zich onthielden, weten
maar al te goed dat zg eenvoudig gebruikt
worden als slippendragers, terwgl van weder-
keerige diensten, o. a. bij raadsverkiezingen
te Middelburg te bewgzen, hunne quasi-bond-
genooten lang niet allen willen weten. Zg
zgn daarom verstandig genoeg om voor zulk
een eer te bedanken.
De trouwe helpers hebben hunne belooning
reeds thuis. Zg kregen van Calvinistische zgde
een pluimpje, omdat »zg zich niet van de
wgs lieten brengen," d. w. z. dat zg zoo ge
willig en goedgunstig meehielpen.
Door die hulp is de overwinning met een
zeer, zeer kleine meerderheid behaald.
Waarlgk er valt ditmaal voor onze tegen
partg niet te roemen.
En voor de onzen
Een teleurstelling moge het zgn datwg het
onderspit hebben moeten delven voor ons
zei ven hebben wg niet anders verwacht en wg
zgn daaraan in den laatsten tgd gewend.
Maar als wg den strgd eens overzien, dan
zgn er tal van lichtpunten aan te wgzen, op
enkele waarvan wg de aandacht reeds vestig
den ter bemoediging voor de toekomst.
Nog een dergelgke kamp, des noods met
de zege erbg, en onze tegenpartg is feitelgk
geslagen, omdat haar prestige onder eigen
aanhangers een gevoeligen knak heeft gekre-
medewerkers aan dezelfde zaak waren. Som
migen gingen zelfs zoover van te kennen te
geven dat Grootvader zelf dezen hoeksteen
der Engelsche vrgheid geteekend had. Er
waren nog zeven of acht grootvaders in Whit
church maar die waren slechts grootvaders
met een kleine g en droegen den naam slechts
als bloedverwantenmaar niet als een eer
volle titel.
Iedereen maakte veel werk van Grootvader
Men beschouwde het als een onbeleefdheid
om een nieuw pak snuif of tabak te gaan ge
bruiken, zonder zgn meening er over te vragen
en deze plechtigheid werd zoowel door den
dominé als door den marskramer in stand ge
houden. Alle vreemdelingen, die in het dorp
kwamen visschen of schetsen, werden aan
Grootvader voorgesteld en moesten hem na-
tuurlgk vragen, hoe hg het aangelegd had om
op zgn hoogen 'leeftgd nog zoo kras te zgn
en wat hg van het tegenwoordige geslacht
dacht. Gelgk te verwachten was bg iemand,
die geleefd had tgdens de veldslagen van
Kaap St Vincent en Marengo en Trafalgar,
den Spaanschen oorloghet jubileum van
George ni en den slag bg Waterloo en lord
Byron en het intrekken van den afzwe-
rings-eed, bezat hg een groote verzameling
anecdotes in verband met het verleden
maar zg stonden in geen verband met deze
groote gebeurtenissen. Zgne herinneringen
waren meer van persoonlgken, huiselgken
aard: hg herinnerde zich dat bg zgn vader
gen, tengevolge van het stelselloos, het onze-
delgk optreden van enkele leiders.
En dit durven wg gerust zeggen met
dankzegging aan onze mannen, die zich zooveel
moeite getroostten om de liberale zaak te
steunen en de verkiezing te leiden er is
aan onzen kant, zooals steeds, met eerlgkheid
en waardigheid gestreden.
Of dit bg onze tegenstanders het geval is
geweest, maken zg onder elkaar uit.
Aan schgnheilig vertoon heeft het zeker
niet ontbroken, evenmin als aan het aanwenden
van eenige middelen, op den dag der verkie
zing, waarvan men vóór Dinsdag ons, libe
ralen, een verwgt maakte.
De Provinciale staten van Zeeland staan
thans op het doode punt. Waar het zaken
van zuiver practisch belang geldt, geeft dit
geen bezwaarbg stemmingen, vooral voor
leden van Gedeputeerde staten en der Eerste
kamer, heeft dit echter zgne bedenkelgke
zgde. Het is dus dubbel plicht van de libe
rale leden om aaneengesloten en vooral in de
zittingen tegenwoordig te zgn.
De heer G. van Deth meldt, dat hg over de
weesinrichting te Neerbosch binnenkort een
tweede vlugschrift zal uitgeven en dat hg niet
door de commissie van onderzoek is gehoord.
De heer H. J. Koper uit Hees bg Ngmegen
schrgft, dat hetgeen dezer dagen over de be
vindingen der commissie is openbaar gemaakt,
niet juist kan zgn. De ruimte voor de slaap
zalen, daar vermeld, is te bespottelgk klein om
waar te kunnen wezen en evenzoo is het on
zinnig van meubels stile Louis XVte spreken
in de eenvoudige Werkkamer van den heer
Van 't Lindenhout. Hg raadt dan ook terecht
aan, het verslag der commissie af te wachten,
voor men een oordeel uitspreekt.
Naar aanleiding van de beschuldiging, dooi
den heer Bouricius tegen den directeur der
weesinrichting ingebracht, deelt deze mede,
dat eene gevangenis, zooals in diens geschrift
wordt beschreven, nooit op Neerbosch heeft
bestaan en dus nimmer zulk eene strafoefening
kan zgn uitgevoerd. Hg zal verder hierop niet
antwoorden, omdat hg alles heeft gesteld in
handen van de commissie van onderzoek.
Bg kon. besluit is pensioen verleend ten
laste van den Staat aan mr W. J. Triebeis,
van f 2198 's jaars.
Dinsdagavond trad mevrouw Segoni
Weber te Amsterdam als Phèdre op. Haar
spel wordt zeer geprezenzg gaf »buitenge-
woon veel schoons" te aanschouwen. Jammer
zegt het Hbld dat deze groote actrice,
als zoovele andere, vrg slecht wordt bg gestaan;
alleen haar man, de heer Segond, mag mede
genoemd worden.
De heer J. H. Róssing, die in het N. v. d.
de varkens in 1804 los raakten, dat zg het
graan van den grootvadervan den ouden
North way vertrapten, in de keuken van de
weduwe Riggleston terecht kwamen en een
klein kind omver liepen, waarvan de weduwe
zoodanig ontstelde dat zij met den vrachtrgder
trouwde, ofschoon zg pas vgf maanden wedu
we was, en valsch haar ging dragenhg her
innerde zich hoe de vrachtrgder, die zich als
behanger te Whitchurch gevestigd had, in 1809
te pronk moest staan, omdat hg, gedurende
den morgendienst, een vlieg had doodgeslagen
op den hoed der dominèsvrouw, daar hg altgd
aan verstrooidheid had geleden. Hg herinnerde
zich hoe de grootvader van Bill Bake het
land uitgezet werd en met een glazen oog
terug kwam, en tal van dergelgke feiten uit
de geschiedenis van Whitchurch.
Met uitzondering van een of twee gewich
tige voorvallen zooals opgepakt te worden
door de wervers en den volgenden nacht weer
in de nabgheid van Chumford te ontsnappen,
zonder deel te nemen aan eenig bloedig zee
gevecht; en het uitslaan van dien tand in een
oploopje van de chartisten bg gelegenheid van
zgn eenig bezoek te Londen had Groot
vader zgn leven doorgebracht met het bebou
wen zgner akkers en het luisteren naar het
gezang van den leeuwerik, die voor hem was
blgven zingen zonder zich te storen aan de
ontvluchting van Napoleon van Elba, of zelfs
het herroepen der Korenwettende leeuwerik
scheen inderdaad al even weinig van die üin-
D. ook klaagt over den langen duur der voor
stelling, en het onmenschelijk noemt »iemand
vier en een kwart uur lang klassieke kunst
te schenken," schrijft verder
»De prachtige vertolking van Phèdre van
mevrouw Segond-Weber heeft den avond gered.
Door haar bovenaardsch geluiddoor haar
aangrgpend beeld van smart, wanhoop en be
kentenis, heeft zg ons gebonden en geboeid.
Nog hoort men het ontzettende, dat deze groote
artiste aan de regels gaf in het eerste bedrgf
Je l'évitais partout. O comble de misère
Mes yeux le retrouvaiant dans les traits de sou père.
Onvergetelgk blgft mevr. Segond-Weber aan
het slot, staande, als versteend van smart, in
het lange witte gewaad, sonoor en somber een
zelfbekentenis doende, het ingenomen vergift
haar leden voelende verstgven, alles reeds
ziende als door een wolk, om plots dood neer
te vallen, na op éenzelfden, langen toon, een
toon als uit een andere wereld, gezegd te
hebben, onvergetelgk schoon
Déja je ne vois qu'd travers un nuage,
Et le del et Vepoux que ma presence outrage
Et la mort, a mes yeux dérobant la clartè,
Rend au jour qu'ils souïllaient toute sapureté!
De klassieke schoonheid van het gelaat ver
hoogt de kunst van mevrouw Segond-Weber.
Soms, een enkele maal bg overgangen, blgft
ze niet zuiver klassiek en komt er iets moderns
over haar.
Het klassieke der standen zal met de jaren
zeker meer de waarheid naderen en het loopen
op het tooneel minder in het oog vallen. Me
vrouw Agar blgft over 't geheel boven haar
staan, maar wel 't meest in het streng vol
houden van het klassieke, bovenal in de klas
sieke standen en het drapeeren.".
Ondanks enkele door hem geopperde be
denkingen, *>kan men, zegt de heer Róssing
verder, aan Mevr. Segond—Weber de grootste
hulde brengen voor haar heerlgke kunst van
spreken en hartstochten vertolken. Het publiek
heeft zg geheel veroverd en zich met geestdrift
vele malen doen toejuichen. Kunstvrienden
boden haar onder een hartelgke ovatie bloemen
aan.
Mevr. SegondWeber heeft in haar echtge
noot een goeden Hippolyte, die het vers krachtig
en met overtuiging, met schoon mannelgk
geluid, zegt. De kunst van drapeeren heeft
voor hem geene geheimenhet is reeds op
zichzelf artistiek hem het kleed te zien op
nemen, plooien en laten vallen en steeds in
schoone lgnen.
Gounod, de beroemde componist, wiens
overig den gisteren door de telegraaf werd
gemeld, was in 1818 te Pargs geboren. Door
geen zgner werken Heeft hg zich zoo alge
meen naam gemaakt als door den Faust.
Na onder Halévy, Paer en Lesueur (den
leermeester o. a. van Berlioz en Thomas) ge
studeerd te hebben, had hij in 1839 op 'een
en twintigjarigen leeftgd den Prix de Rome
van het Pargsche conservatoire behaald met
een cantate, Fernand geheeten. Gedurende
zgn verblgf te Rome legde Gounod zich hoofd-
zakelgk toe op de bestudeering der Italiaansche
gen af te weten als Grootvader zelf.
Grootvader was een vriendelgk oud man,
vooral wanneer hg omringd zat van zgn ver
eerders, en hg weigerde nooit om het stompje
van zgn afgebroken sngtand te laten zien.
Er was een leeszaal in het dorp, waar 's avonds
de meeste mannen bjjeen kwamen, maar het
was beneden Grootvaders waardigheid om zich
daarheen te begevenzgne recepties werden
gehouden in de woning zgner kleindochter.
Hg zat op de eereplaats in den arm
stoel naast het vuur, zoo ver mogelijk
van de deur; en Jaap de timmerman had
een plankje vlak naast zjjn elleboog ge
maakt, voor zgn snuifdoos en zijn wit kom
metje, met een blauwen boom er op geschil
derd. Zgn knoestige wandelstok en gebreide
bouffante hingen vlak naast zgn hoofd. Eiken
Zaterdag avond zond de molenaar hem de
Chumford Bodewant grootvader kon nog
lezen, met behulp van zgn groote hoornen
bril nog even goed als vroeger dat wil
zeggen hg kon de gemakkelgke woorden spel
len en stelde met min of meer gelukkig gevolg
zinnen samen, als er niet te veel moeilgke
woorden in voorkwamen. Hg bepaalde zich
bg de binnenlandsche berichten de prgzen
der schapen of der knollen op de markt te
Chumfordhet proces-verbaal tegen den
dorpsmelkboer, omdat hg te veel water in de
melk gedaan had, of een opstootje in het
werkhuiswant hg voelde niets voor buiten-
andsche zaken dat wil zeggen voor din-
kerkmuziek en de vrucht van zgn arbeid was
een mis in Palestrina-stgl, die in 1843 te
Weenen werd gezongen, toen hg daar korten
tgd vertoefde. Te Pargs teruggekeerd, werd
hij belast met de leiding der muziek in de
kerk der Missions étrangères.
Door een artikel in 1851 in het Engelsche
tijdschrift The Athenaeum werd de aandacht
op den jeugdigen kunstenaar gevestigd.
Zgn opera Sapphoin de groote Opera te
Pargs opgevoerd, had echter gering succes,
evenzoo ging het met de muziek, die hjj voor
de koren van Ponsard's treurspel Ulysse schreef,
met de opera La nonne sanglante en met de
operette Le médecin malgré lui, waarvoor
Molière's bekend blgspel den tekst had ge
leverd. Toen kwam (in 1859) de Faust,
die ondanks alle critiek van den laatsten tgd
tot de repertoire stukken van elk operagezel
schap behoort. Minder bgval heeft La Reine
de Saba gevonden, Mireille, in 1864 opgevoerd,
werd daarentegen goed ontvangen, evenals
Roméo et Juliette, in 1867 en le Trïbut de
Zamora, in 1881 voor 't eerst opgevoerd. Zgn
Polyeucte en Cinq-Mars beleefden slechts
enkele voorstellingen te Pargs.
Behalve dramatische werken componeerde
Gounod nog verscheidene werken van kerke-
ljjken aard, liederen enz.
Het laatste werk van Gounod is een Ave
Maria, dat hg den 30en Sept. 11. componeerde
ter herinnering aan den geboortedag van zgn
dochter, mw de barones de Lassus.
Op het bericht van den dood van Gounod
werden de repetities aan de Opera ten teeken
van rouw onderbroken.
Gounod was sedert 1880 grootofficier van
het Legioen van Eer.
Camille Saint-Saëns deelt in een artikel over
Gounod den laatsten brief mede, dien hg van
den maëstro ontving, gedateerdSaint-Cloud
12 October 1893.
»Mon Camille,
»Merci de ta délicieuse Phryné. Je vais
l'entendre par les yeux, ces deux secondes
oteilles du musicien, après m'en être grisé par
les oreilles, ces yeux de la musique.
sJe t'embrasse comme je t'aime, imo corde.
j>ch. gounod."
Woensdag 25 Oct. vindt in het Vaude'
vitte-theater te Pargs de première van Madame
Sans-Gêne van Sardou plaats. Het stuk speelt
te Pargs op 10 Augustus 1792 en verder in
het paleis te Compiègne in 1811.
Er treden, behalve de figuranten, 42 spelers
in op.
Uit een gesprek, dat Emile Zola had met
een reporter verneemt men dat hg voor zgn
roman Lourdes tot dusver nog niets verder is
gekomen dan tot het verzamelen van aantee-
keningen, een boekdeel van 1670 bladzgden
vullend.
Van alle kanten wil de schrgver de kwestie
der moderne mirakels beschouwenhg geeft
toe, dat zgn onderwerp overweldigend is en hg
het nog niet meester is. Dat het geloof aan de
wonderkracht van de plaats ontstaan is dooi de
mededeelingen van menschen, die te goeder
tr ouw waren, staat bg Zola vast. Deze menschen
gen, die te Londen, Birmingham of die afge
legen plaatsen voorvielen.
Jenny Wilson, de kleindochter van groot
vader, was de vrouw van Seth Wilson,
den molenaarsknecht; en Seth en Jenny zorg
den heel goed voor hem zg waren heel trotsch
op zgne vgf en negentig jaar en zgn giaf
gebit, met slechts éen openingetje, en al zgn
geschiedkundige herinneringen. Zg wisten die
herinneringen uit te lokken door te zeggen
»0Grootvader, als gij wildet zoudt gg
ons heel wat kunnen vertellen van hetgeen
er in vroegere jaren gebeurd is."
En dan kwam de geschiedenis van de los
gebroken varkens, of het verhaal van den
geposteerde met het glazen oog, gevolgd door
gedempte bijvalsbetuigingen.
Er zou echter een vreeselgk groote veran
dering in het huishouden komen. Op zekeren
dag werd er een kleine Wilson geboren, met
rooskleurige voetjes en geen haar en geen
tanden. Van het eerste oogenblik af kwam er
iets achterdochtigs in het oog van Grootvader
en den geheelen dag bleef hg langzaam en
weifelend het hoofd schuddenen toen er
tegen den avond het vijfde deel der geheele
bevolking van Whitchurch binnen stapte om
den nieuwen Wilson te verwelkomen, week de
twgfel uit Grootvaders oog om plaats te maken
voor de vaste overtuiging eener onoverko
melijke ramp.
Dien avond zat Grootvader te wachten e8