M°. 244,
136" Jaargang.*
1893
Maandag
16 October.
Deze courant verschijnt d a g e 1 jj k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.-
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel; JBij abonnement lager;
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Reclames 40 cent per regel.
Dr A.VAN DER SWALME
Middelburg 14 October.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Gemeenteraad van Middelburg.
nii)!)Fii;iiii.siiir on rant.
Tbennometer.
Middelburg 14 Oct. 8 u. vm 55 gr.
m. 12 u. 58 gr., av. 4 u. 60 gr. F.
Verwacht W. wind.
Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij,
te Tholen: W. A. van Nleuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën
aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmak, te Rotterdam, de Gebk. Beleneante, te 'a Gravenhage, en A. de La Majr Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parys en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zy des avonds nog worden opgenomen.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel
Het gewicht der verkiezing op Dinsdag
a. in het boofdkiesdistrict Middelburg ligt
zoo voor de hand dat het vrij wel overbo
dig mag heeten daarover lang en breed uit
te weiden.
Toch zij eene enkele herinnering ons ge
oorloofd.
Aan de Provinciale staten van Zeeland
ia een hoogst verdienstelijk man ontvallen,
een man, die aan practische kennis ervaring
paarde en karakter.
Gedeputeerde staten van ons gewest ver
loren in hem een krachtigen steun, een
vraagbaak, een zeldzame werkkracht.
Hij behoorde niet tot de geprononceerde
liberaleneer stond wijlen mr N. J. C.
Snouck Hurgronje aan de zijde der con
servatieven.
Maar hij was wars van clericale over-
heerschinghij bestreed uit alle macht het
drijven van hen, die van alles een partijzaak
maken en aangetrokken r.ls hg steeds
zich toonde door practische zaken heeft
bij altijd de belangen der Provincie uit dat
oogpunt beschouwd en haar daardoor juist
zulke gewichtige diensten bewezen.
Hij is heengegaan, een zetel openlatend,
van wier vervulling zeer veel afhangt.
la de eerste plaats gaat het thans om de
meerderheid in onze Provinciale staten, d.
w. z. of de liberalen die al of niet zullen
behouden dan wel of het doode punt zal
worden bereikt.
Steldit laatste werd het geval, dan zouden
daaruit geen bezwaren kunnen voortvloeien,
wanneer slechts zaken van provinciaal be
lang werden behartigd, waarbij de politiek en
de kerk buiten spel bleven. Doch men weet
hoe in de laatste jaren juist door de ultra
anti-revolutionnairen alles op haren en sna
ren wordt gezet om ook in de Staten hunne
party en hunne ideeën te doen zege
vieren en daardoor rechtstreeks of zijde
lings invloed uit te oefenen op velerlei
gebied, in tal van colleges. Tot zelfs in
polderbesturen brengt men ten huidige dage
den godsdienst.
Op de keuze van leden der Eerste kamer
hebben wij slechts even te wijzen om dadelijk
in herinnering te brengen wat er nog niet
lang geleden is voorgevallen met een achtens
waardig man als jhr mr W. Sis, iemand
die als commissaris des konings in ons gewest
algemeen geacht was en allerminst verdiende
dat hij ten val werd gebracht. Uit het met
hem gekeurde blijkt dat men aan de zijde
onzer tegenstanders niets ontziet. En hoe
zal het gaan wanneer de macht in onze
Staten voor goed bij hen berustWie weet
welk ondragelijk juk zij dan velen, die met
hen in gevoelen verschillen, zullen aanleggen 1
En hoe gemakkelijk is dat doel bereikt!
Wanneer eenmaal de nu vacante zetel door
hen is bezet, is nog slechts éen schrede
noodig om de meerderheid te verkrijgen, die
den clericalen in staat stelt het college van
Gedeputeerde staten te veranderen.
Voorzeker uit dat oogpunt vooral is de
uitslag van de aanstaande verkiezing op
Dinsdag van buitengewoon gewicht.
In de tweede plaats verdient wel zeer
ernstige overweging de vraagwie zal de
plaats innemen van een man als wijlen mr
N. J. C. Snouck Hurgronje
En als wij dan de beide candidaten tegen
over elkaar stellenhet belang van ons
gewest toetsen aan hunne personen, hun
positie, hun kennis, dan kan het, dunkt ons,
niet anders of de voorkeur moet van zelf
gegeven worden aan dr A. van der
üwalme.
Van huis uit Zeeuwhij werd den 11 Aug.
1840 geboren te Vlissingen, waar zijn vader
secretaris was, om later, van 1852 tot aan
zyu dood in 1870, als bekwaam en werk
zaam griffier der Staten van Zeeland der
provincie gewichtige diensten te bewijzen
gevoelde de heer dr A. van der Swaime
zich zoo zeer tot ons gewest aangetrokken,
dat hij, na eene allergewichtigste betrekking
in Delft te hebben vervuld, zich in 1888
metterwoon in Middelburg vestigde.
Op politiek gebied stelt hij zich in geenen
deele op den voorgrondmen heeft
kunnen lezen, waarom hg zieh daartoe niet
aangetrokken gevoelt, maar wel tracht hij,
evenals wijlen mr Snouck HurgroDje, juist
op practisch terrein zich verdienstelijk te
maken. Als lid van den raad, als lid van
verschillende commissies beyvert hij zich de
belangen der gemeente Middelburg te be
hartigen.
Zaken, die al zijn tijd in beslag nemen,
houden hem niet bezig. Hem rest dan
ook alle gelegenheid om zich aan de belangen
der provincie te wijden.
En een dier gewichtigste belangen, welke
in de laatste jaren meer op den voorgrond
treedt, is die der verzorging van de onge
lukkige krankzinnigen in onze provincie, die
nu naar elders moeten gezonden worden
waartoe gewichtige redenen onze Staten
deden besluiten.
Op dit oogenblik valt daarin geen veran
dering te brengen, al werd die nog zoo
gaarne gewensclit, maar na eenige jaren zal
dit belaugrgk vraagstuk wederom ter sprake
moeten komen en zal het advies van eeu
man als dr A. van der Swaime, die van
18651869 tweede geneesheer en van 1869
1888 geneesheer-directeur van het gesticht
voor krankzinnigen te Delft was, van groote
waarde kunnen zijn.
De belangrgke kwestie der oprichting van
een provinciaal geneeskundig gesticht voor
krankzinnigen toch is nog niet definitief
geregeld; wel is door de Staten in hunDe
vergadering van 21 Maart 1892 als hun
gevoelen uitgesproken, dat de oprichting
van zulk een gesticht „vooralsnog Diet wen-
schelijk i«". Zij kan dus nog altijd ter
sprake moeten komen, te meer daar de
thans gemaakte en den 8en Juli van het
zelfde jaar door de Staten vastgestelde rege
ling altijd slechts een voorloopig karakter
draagt.
Doch algescheiden van de kwestieop
richting van zulk een gesticht of verpleging
der ongelukkigen elders, blijft altijd het
advies van een op dit punt by uitstek des
kundige als dr A. van der Swaime van
groot gewicht.
De overeenkomsten, met een paar gestichten
geslolen, zijn ieder jaar opzegbaar; die, met
de gemeente Dordrecht aangegaan, duurt wel
tien jaar, edoch mocht die stad besluiten tot
opheffing van het gesticht, dan kan de over
eenkomst van hare zijde worden opgezegd.
Bij alle nieuwe regelingen bij onderzoek en
beoordeeling van eventueele klachten omtrent
verzorging in de gestichten van die onge
lukkige patiënten uit onze provincie kan
dr A. van der Swaime, op grond zijner
ervaring, ons gewest, als lid der Staten, aller
belangrijkste diensten bewijzen.
Zelf groot grondeigenaar in Zeeland, zijn
hem de belangen van den landbouwen
den stand volstrekt niet vreemd, ja meer
dan eenmaal gaf hij stoffelijke blyken van
zgn belangstelling daarin, terwijl het geen
geheim is dat hij voor hen, tot wie hij als
bezitter van den grond in nauwe betrekking
staat, zich een welwillend man toont.
Zoo zijn er dus tal van redenen, die dr
A. van der Swaime zeer aanbevelens
waardig maken voor lid der Provinciale
staten van Zeeland.
De aanstaande verkiezing op Dinsdag is
van buitengewocn gewicht.
Dit zullen onze tegenstanders zeker too-
nen te begrypen.
Bij hen zal geen lauwheid, geen onver
schilligheid heerschen. Zij stappen allicht
over allerlei bezwaren heen en vragen meer
naar het belang hunner partij dan naar den
Persoon van den candidaat.
Dit weten wy allen uit de ervaring, die
telkens en telkens weer ons dit leerde.
En zoo zal het ook nn zijn, al valt de nu
gestelde candidaat geheel buiten de richting,
die men jaren lang in ons district heeft ge
huldigd, en waarvan o. a. de heeren mr C.
Lucasse, H. J. van der Meer, M. de Jonge
Jzn., C. J. Hu vers en B. M. den Boer de
vertegenwoordigers zijn.
Aan het optreden onzer tegenstanders dienen
wij ons te spiegelen.
De strijd is volstrekt niet zoo hopeloos
als menigeen het doet voorkomen. Wij,
liberalen, kunnen nog veel, wanneer wij
slechts willenwanneer wij slechts afstand
gelieven te doen van allerlei persoonlyke op
vattingen en aan ijver eenstemmigheid
paren.
Onze strijd over den persoon
is geëindigd, die voor ons be
ginsel vangt Dinsdag morgen
te negen uren bij het.open
stellen der stembussen aan.
En daarvoor vinden wij onzen
vertegenwoordiger in dr A. van
de* Swaime» die zelfs voor
hen, welke buiten den politie-
ken strijd zich houden, een
gewenscht candidaat mag hee
ten en dien wij daarom met
volle gerustheid aanbevelen
by allen, die de voorkeur ge
ven aan het behartigen der
practische belangen in onze
Provinciale staten boven het
drijven der ultra-clericale
part ij, wier streven, al hult z ij
zich ookditmaal in den mantel
der gematigdheid, het toch
eenig en alleen is om te heer
schen en ons te laten regee-
ren door de Christel ij k-gere-
formeerde-doleereude part Ij,
waarvan de hoofdleiding te
Amsterdam berust.
Heden middag werd op de algemeene be
graafplaats alhier in den familie-grafkelder
bg gezet wylen de heer C. M. van Visvliet,
in leven schoolopziener in het district Mid
delburg.
Op de begraafplaats waren aanwezig de
commissaris der koningin in Zeeland, de griffier
der Staten van dat gewest, de burgemeester
van Middelburg, leden van den gemeenteraad
en de provinciale archivaris. Verder merkten
wg op de schoolopzieners in de arrondisse
menten Middelburg, Oostburg, Axel, Tholen
en Goes, leden der schoolcommissie te Mid
delburg, directeur en leeraren der Rykskweek-
school, den directeur en leeraren aan de burger
avondschool te Middelburg, den directeur en
leeraren aan de Normaallessen alhier.
Ook waren aanwezig de meeste onderwijzers
van de openbare en de hoofden der bjjzondere
scholen te Middelburg, de hoofden der open
bare scholen te Vlissingen met nog een onder-
wyzer van elke school, vele hoofden van
scholen in Walcheren en eenige oud-onder
wijzers.
Vanwege de Vlissingsche onderwijzers was
op de igkkist een fraaie krans van levende
bloemen neergelegd.
Op verlangen van den overledene werd aan
het graf niet gesproken.
Zondag 29 October een andere dag was
niet meer vry wordt in den schouwburg te
Middelburg eene voorstelling gegeven
door een Fransch tooneelgezelschap, waarvan
mevrouw Segond-Weber de ster zgn zal.
Gegeven zullen worden Phèdre van Racine
en Le Barbier de Seville van Beaumarchais.
Met bovengenoemde zeer talentvolle actrice
van het Thédtre Frangais treden op de heeren
Segond, Charpentier en Chatelin van hetzelfde
theater en mile Marga Lucena van het Odéon.
Uit Vlissingen schrgft men ons
Door het Eng. ss. City of Brussel, varende
in geregelden dienst tusschen Brussel en Lon
den, zgn twee man der equipage van het zeil
schip, dat bg de aanvaring met de Prinses
Marie ten gronde ging, in zee dryvende ge
vonden.
Een ervan stierf van uitputting, zoodra hg
aan boord van het stoomschip was; de andere
werd te Gravesend aan land gebracht.
Uit diens verklaring is gebleken, dat het
verongelukte schip was de Eng. driemast
schoener Star of the Ocean, geladen met kolen,
komende van Shields, bestemd naar Ramsgate.
Bg het zoeken met een licht naar een
lek in een gasbuis op den Steenen beer te
Vlissingen, had Vrgdagavond eene ont
ploffing plaats, waarbg de directeur en een
arbeider der gasfabriek verwond werden.
In de zitting van den gemeenteraad van
Vlissingen werden Vrgdag omtrent de
ingediende reclames, wat betreft den aanslag
in de plaatselyke directe belasting op het
inkomen, de volgende beslissingen genomen.
Vernietigd werden de aanslagen van A. F.
K. Brandes, C. A. Adams, W. Gabrielse, W.
van der Hoeven, F. van Opbergen, W. van
der Peyl, D. Staats, P. J. Stroo en A. Adams,
allen aangeslagen in de le klasse, en die van
J. van der Straate en P. J. Ventevogel, aan
geslagen in de 2e klasse.
Gehandhaafd werden de aanslagen van W.
Kodde en J. H. de Koek in de 1ste kl.; G.
Passenier, J. R. Jansen, W. F. Stein, S. Vader
en S. J. Fonteyn in de 2de kl.; H. M. Braak
en J. M. Breemer in de 3de kl.; J. B. Beukels,
F. H. van der Linden, H. Willemse in de 4de
kl. en J. G. Collet in de 6de klasse.
Nog werden gehandhaafd de aanslagen van
P. Smith in de 7de, van W. P. van den Abeele,
P. Quaars en A. G. Stormezand in de 8ste kl.;
van Q. A. Harder en G. K. de Waardt in de
9de kl.; van P. Visser en G. F. Bollen in de
10de klassevan J. Goedhart, D. van Hoepen
en P. Laernoes in de 11de kl., en van L.
Nathan in die klasse, van A. J. Noordhoek en
J. Walrave in de 13de en J. G. Krömmuller
in de 12de kl.
Vermindering van den aanslag werd ver
leend aan J. Timmermans tot 2/10 en J. X.
Legein tot 1/10.
Overgebracht werden van de 2e naar de le
klasse G. K. F. E. Alberda, J. van den Bergen
en J. van Schyndelvan de 3e naar de le
kl. W. A. Louwereins en van de 4e naar de
le kl. de wed. L. de Kegzervan de 5e naai
de 2e kl. G. van Offenbeekvan de 6e naai
de 4e kl. P. C. Kokelaar en M. F. Peeters
van de 8e naar de 5e kl. J. Murrevan de
naar de 7e kl. C. Regnhout; van de 8e
naar de 5e kl. A. Flickvan de 9e naar de
8e kl. J. Goedhartvan de 11e naar de 10e
kl. A. J. Brakman; van de 12e naar de 11e kl.
L. van der Egk, Jos van der Egk en J. Lems
van de 12e naar de lie kl. J. Lems, Jac. Lems
en C. A. J. A. Sutherland.
Vrgdag werd te Kapelle door den
architekt A. Le Clercq, ten verzoeke van den
heerM. Dees te Wissekerke, publiek aanbesteed
het houwen van een nieuwe graanschuur op
zgn hofstede in Maalsteede, met de levering
van de bouwmaterialen.
Ingeschreven werd door de heeren J. Panny
te Krabbendgke voor f 2095, J. Burggraaf te
Wemeldinge voor f 2122, A. den Hollander te
's Heerenhoek voor f 2305, B. van den Brink
voor f 2200, P. Dronkers voor f 2330, D. van
Maris voor f 2440 en P. de Brandt voor ƒ2475.
Aan den laagsten inschryver is het werk
gegund.
Aan den onlangs eervol ontslagen ge
meente-bouwmeester te Zierikzee, den heer
M. Couvée Jr., die gedurende byna 40 jaren
die betrekking vervulde, werd Vrgdag dooi
den burgemeester, ook namens de tegenwoor
dige en afgetreden leden van den raad, den
secretaris en den ontvanger, een prachtig stel
in brons aangeboden ais een bewys van waar
deering voor den afgetredene in de door hem
bekleede, vaak hoogst moeilyke betrekking.
De aanbieding ging gepaard met eene toe
spraak door den burgemeester, waarop dooi
den heer Couvée hartelyk dank werd gezegd.
De handel in leverbare oesters is, volgen c"e
IerseJcsche en Thoolsche Crt., zeer levendig en
de pryzen goed. Voor impérialen, waarvan
de voorraad, jammer genoeg, vrg gering is,
wordt 100 tot 115 gld. besteed; le kwaliteit,
wegende 90 tot 100 KG. geldt om de 90, 2e
kwaliteit 50 tot 55 gld.
De superieure kwaliteiten beginnen reeds
zoo te verminderen, dat men spoedig verplicht
zal zgn een le soort te makenwaarvan het
gewicht niet boven de 90 KG. bruto komt.
Van deze soort is er een goede voorraad.
De handel in pannen beteekent weinig. De
goede worden verkocht voor 20 tot 25 gulden
De handel in mosselen was deze week iets
minder levendig, en de prgzen een weinig
teruggeloopen,
Onze berichtgever verzoekt ons te melden
dat het feest te St Jansteen ter eere
van de opening van den keiweg niet morgen
(Zondag/ maar Zondag 89 October dus over
veertien dagen eerst zal plaats hebben.
Te Axel viel Donderdagavond een drie
jarig knaapje van een landbouwer in een
sloot en verdronk.
De voordracht voor onderwyzer met
hoofdaote, salari? 700 te Biervliet be
staat uit de heeren W. A. de Blaey te
's Grevelduin Capelle, J. Binnendgk te Naald-
wyk en J. T. Cuypers te St. Jansteen.
Dinsdag a. s. zal de benoeming plaats hebben.
Te IJ z e n d ij k e hield Woensdagna
middag de gemeenteraad eene vergadering,
waarin zoo schrgft men ons de begroo
ting voor 1894 werd behandeld.
Van den Oranjepolder was een schrgven
ingekomen, waaruit bleek dat de subsidie van
p 500 's jaars, gedurende 20 jaren door den
aad gevoteerd ten behoeve van den gepro-
jecteerden grintweg door dien polder, door dit
lichaam te gering wordt geacht. De raad be
toonde zich evenwel onwillig meer, en dus
ook het oorspronkelyk gevraagde bedrag van
700 toe te staan.
Van gewicht is het besluit, waarbg de op
centen, door de gemeente te heffen op de be
lasting op de gebouwde eigendommen, werden
gebracht van 10 op 20 en die op de belasting
op de ongebouwde eigendommen van 8 op 10,
dus het maximum. De bedoeling hiervan is,
ook de vreemde grondbezitters te doen beta
len in de uitgaven voor wegsverbetering en
tramsubsidiën. De meerdere opbrengst, hier
door te verkrygen, toch beloopt 560.
In eene vorige vergadering gingen stemmen
op tegen het veelvuldig bezoek van den veld
wachter aan de herbergen. De voorzitter maakte
toen de opmerking dat het recht om den veld
wachter te straffen bg den burgemeester berust,
waartegen de raad aanvoerde den delinquent
te kunnen treffen in zgn beurs, door hem bv.
de betrekking van marktmeester en eenige
anderen emolumenten, samen afwerpende een
bedrag van f 100, te ontnemen. Thans deelde
de burgemeester mede den veldwachter te
hebben verboden de herbergen te bezoeken,
waar tegenover de raad beloofde geene be
sluiten tot vermindering van diens inkomen
te zullen nemen, indien dit verbod getrouw
werd nagekomen.
Verder kwam ter sprake het plaatsen van
een vaste muziektent op de markt. Men zal
daar nog een jaar mede wachten, en onder-
tusschen eens informeeren naar de kosten
daarvan. Nu men geen houten, maar een yzeren
estrade zou willen plaatsen, bestand tegen
weder en wind en jeugd, zou de prys wel eens
geducht kunnen tegenvallen.
Voor het Algemeen Overzicht en Beknopte
Mededeelingen zie men het Bijvoegsel.
Vergadering van heden, Zaterdag, middag
te 2l/a uur.
Voorzitter de heer jhr mr L. Schorer, bucge-
meester.
Afwezig de heeren A. P. Snouck Hurgronje
en Van Dunné, beiden met kennisgeving.
De notulen van het verhandelde in de vorige
zitting worden gelezen en goedgekeurd.
Vervolgens wordt mededeeling ge laan van
eenige ingekomen stukken en geschiedt over
legging van eenige brieven en voorstellen van
burg. en weth.
Daarna is aan de orde de benoeming van eene
eerste onderwyzeres in de handwerken aan de
school B, hoofd de heer Nierse, jaarwedde 175.
Op de voordracht zgn geplaatst de dames
W. van Puffelen, M. C. Hulsenboom, P. B.
Hoogenboom, allen alhier, en A. Boucherie te
Vlissingen.
Alvorens tot de benoeming wordt overge
gaan spreekt de heer E. P. Schorer den wensch
uit om de openbare zitting te doen overgaan
in eene met gesloten deuren ter bespreking
van de candidaten.
Dit idee wordt voldoende gesteund, waarop
de deuren worden gesloten.
De zitting heropend zynde, wordt tot de
benoeming overgegaan. Met 11 stemmen wordt
mej. Van Puffelen benoemd.
Op mej. Hoogenboom vereenigen zich 3
stemmen en mej. Hulsenboom bekomt er éen.
Daarna wordt overgelegd het in ons vorig
nommer reeds medegedeeld schrgven van de
directie der maatschappg de Schelde, waarbg
deze aan burg. en weth. bericht dat de
maatschappg alleen dan bereid zal bevonden
worden, en in dat geval zeer gaarne, om over
4
