5iéIni N°. 242. 136" Jaargang. 1893 Vrijdag 13 October. dr A. YAN DER SWALME. Middelburg 12 October. Deze courant verschijnt d a g e 10 k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Reclames 40 cent per regel. Ijetieren en nunst, ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE MIDDELBI li(.SIIIi: COURANT. w Thermometer. Advertentiën Agenten te VlissingenP. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. c. Boluit, firma weduwe A. c. de Jonge, te Kruiningen P. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. c. de Mooij, j Middelburg 12 Oct. 8 u. vm 52 gr. j te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën j moeten des namiddags te één uur m. 12 u. 57 gr., av. 4 u. öö^gr. P. j aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gebb. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de La Mab Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen Verwacht W. wind. j Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John P. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen. Bij de aanstaande verkiezing voor een lid der Provinciale staten in het kiesdistrict Middelburg, op Dinsdag 17 October, bevelei wij den kiezers ten dringendste aan den beer werd. In boeverre ook hij door de algemeene paniek, die destijds in onze regeeringskringen heerschte, is bevangen geworden, dan wel in hoeverre de grieven van zijn vader, den oud- commissaris-generaal van Ned.-lndië, tegen Atjeh hierbij van invloed zjjn geweest, kan thans moeilijk worden uitgemaakt en zal ver moedelijk wel altijd in het duister blijven. De anti-revolutionnaire bladen doen nu in het vervolg het best den oud-minister Fransen van de Putte met rust te laten. Wjj ontvingen eene circulaire, getiteld Wat moeten wij doen voor onze landloopers waarin de heeren J. van 't Lindenhout, te Neerbosch, voorzitter; J. J. Verbrugh Hz., te Velp, le secretarismr J. P. A. graaf van Limburg Stirum, te Oosterbeek, 2e secretaris jhr dr L. de Geer, te Velp, penningmeester L. R. J. A. Roosmale Nepvue, te DoornH. J. Koper, te Heesds E. A. G. van Hoogen- huijze, te Nijmegen H. A. J. Leembruggen, te ZwolleC. W. graaf van Limburg Stirum, te Arnhem; M. J. Chevallier, te Meteren; J. G. Sillem, te Amsterdam, en J. L. Zegers, te Heemstede, mededeelen dat zjj eene vereeni- ging opgericht hebben voor bedelaars en land loopers. Wat die heeren zich ten doel stellen, blijkt uit de volgende, aan die circulaire ontleende zinsneden »Wij wenschen de bedelaars en de ontslagen gevangenen, die zich vrjjwillig geven, en hier voor hebben zich reeds een vrij groot getal aangemeld, voor korter of langer tjjd in eene inrichting te verzorgen en hen onder christe- ljjke tucht en leiding, aan een geregeld, arbeid zaam leven te gewennen om hun dan eene plaats in de maatschappij, hetzjj in ons land of door landverhuizing daarbuiten, terug te geven, zoodat zjj niet komen uit de gevangenis of uit een verbeteringsgesticht, maar uit een inrichting, waar de christeljjke liefde zich ovèr hen ontfermd heeft. We hebben voor dit doel onderhandelingen aangeknoopt en een voor- loopigen koop aangegaan van het huis te Meteren. Doch deze zaak kan niet tot stand komen zonder spoedige, krachtige hulp". De heeren verklaren reeds vele blijken van belangstelling ontvangen te hebben, ook in giften, waaronder er verscheidene zjjn van 1000maar dat zjj het toevluchtsoord voor bedelaars en landloopers nog niet durven ope- aien, voordat het kapitaal voor het stichtings- ifonds, waaraan nog vele duizenden guldens ontbreken, is bjjeengebracht. Tot zoover de circulaire, waarvan wij de strekking en de goede bedoeling onbesproken willen laten. Maar wjj veroorloven ons toch de vraag of het wel goed is van den heer Van 't Lindenhout om zjjn arbeid nog verder uit te strekkenen vooral daartoe stappen te doen op het oogenblik nu er omtrent de weesinrich ting te Neerbosch nog altijd geen licht is opgegaan en de beschuldigingen, tegen hem ingebracht, nog in 't geheel niet zjjn weerlegd. Zjjn ze onwaar dan heeft genoemde heer, 'dunkt ons, aan de verpleging der weezen zoo zeer de handen vol dat hij waarljjk naar geen uitbreiding van werkzaamheden behoeft te jagen. Bljjken de tegen hem ingebrachte grieven gegrond, dan is hjj, dunkt ons, allerminst de man die aan bet hoofd moet staan van een beweging, waarbjj het zoozeer op takt, men- schenliefde en kalm overleg aankomt. Het heeft nu bovendien allen schjjn of men dooi dit plan de aandacht van de* beweging tegen Neerboach wil afleiden. Ons dunkt: het ware om verschillende redenen beter geweest de zaak dier vereeniging voor bedelaars en land loopers nog eenigen tjjd te laten rusten. Naar velen zich zeker wel herinneren, heeft wjjlen jhr Elout van Soeterwoude, dezer dagen •overleden, al tjjd den oud-minister Fransen van •de Putte verdedigd tegen de aanvallen, waaraan •deze om den Atjehkrjjg blootstond. En toch ble ven de^anti-revolutionnaire bladen voortdurend den heer Van de Putte vervolgen met hunne kleinzielige ver wjj ten en hadden zjj geen ooren voor hetgeen bun leider, hun Elout zeide. Thans deelt men van welingelichte zijde aan de Arnh. Cour. mede, dat de overleden staats man jhr Elout van Soeterwoude op de gebeur tenissen in Atjeh een grooten invloed heeft uitgeoefend. Zoo moeten de noodlottige tele grammen aan den toenmaligen vice-president van den Raad van Nederl.-Indië, die met het eskader te Penang op de instructiën zjjner tegeeting wachtte, door hem zjjn geïnspireerd geworden, waardoor de oorlog onvermjjdeljjk Bjj kon. besluit is benoemd bjj het wapen der infanterie, bjj het 4e reg., tot tweede-luit. de cadet J. M. Sluys, herkomstig van de koninkljjke militaire academie is aan A, Winkelman jr., commies der tele- graphie le klasse, eervol ontslag uit 's rijks dienst verleend. De mail, Woensdag uit Oost-Indië ontvan gen, bracht ons berichten tot 12 September. Volgens het verslag omtrent de voornaamste gebeurtenissen in het gouvernement Atjeh en onderhoorigheden, loopende van den 16en tot en met den 29en Augustus, werden op Groot- Atj e h onze posten niet beschoten maar wel daarentegen de tjjdeljjke posten Boekit Terin, Boekit Daroek en Tjot Bagaroet buiten de linie, welke laatste den 16en dezer door onze troepen is bezet geworden. Het vijandeljjk vuur bracht ons echter niet het minste nadeel toe. Met het schoonkappen van het voorterrein werd gestadig voortgegaan, voor zoovere dit niet belet werd door vele zware en langdurige regens. Allerwege is men op de sawah's aan het werk. Op het eilanl Weh gebeurde niets meldens waardigs. In de Onderhoorigheden viel niets belangrjjks voor. Alleen ter Noordkust drongen in den nacht van 20 op 21 Augustus, ongeveer half een uur, eenige Atjehers, die voorgaven door den Maharadja op patrouille te zjjn gezonden, op het erf van den controleur te Telok Semawé door. Met de politie-oppassers, die hen trachtten terug te drijven, geraakten zjj handgemeenzjj verwondden éen oppasser en den postbode doodeljjk, en een tweede op passer henevens eene vrouw licht, en sloegen, daarna ijlings op de vlucht, toen de militaire wacht toesnelde. De daders, onder aanvoering van zekeren T. Hassan van Blang Mangat, wiens vader bij de expeditie naar Gedong in 1878 sneuvelde, wisten allen te ontkomen. Tusschen Samalanga en Merdoe, welke rijkjes met elkaar oheenigheden hebben, is de vrede nog niet hersteld. De kustvaart is er thans verboden. In de Pedir-streek heesoht onder de bevolking groote ontevredenheid tegen hare hoofden ten gevolge van de door het bestuur volgehoudene sluiting der kust. Tusschen de federatiën Pedir en Gigieng is het sedert 15 dezer niet tot feiteljjkheden ge komen. - De weersgesteldheid was koel, gepaard, met hevige westelijke winden en zware regens, terwjjl de lucht bedekt was. Ter reede Olehleh was de zee zeer onstuimig en de communicatie met den wal gedurende eenige dagen levensgevaarlijk. Het strand, vooral bjj Olehleh-Oost, spoelde om dezelfde reden in belangrjjke mate af. De gezondheidstoestand was tengevolge van het gure weder op de zeeposten ongunstig. Ook in onze geconcentreerde stelling liet de toestand te wenschen overin mindere mate daarentegen in de tjjdeljjke versterkingen buiten de linie, waar de bezettingen zooveel mogeljjk om de vjjf of acht dagen werden verwisseld. Het gemiddelde ziektecjjfer bedroeg 23 tegen 24 en dat van de beri-bevi 12 tegen 12 ge durende den vorigen verslagtjjd. Het sterftecijfer was hooger. Volgens schrijven uit Buitenzorg aan het Bat. Hbld. is het nog al tjjd kibbelen tusschen den gouverneur van Atjeh en het legerbestuur. Dat laatste wil nu de reorganisatie der batal jons infanterie ook daar ingevoerd zien, maar kolonel Deykerhoff is er tegen. Hjj vraagt daarentegen nog een majoor der infanterie maar dien krjjgt hjj niet. Evenals vroeger, zal het ook nu wel de regeering moeten zijn, die den knoop doorhakt. In zulke omstandig heden blijkt de wenscheljjkheid van een militair lid in den Raad van Indië. Van de heeren Frederik Muller Cie, te Amsterdam, ontvingen wjj een vrjj ljjvigen catalogus van werken der Nederlandsche let terkunde, speciaal van populaire prozaschrij vers der XVIIde en XVIIIdt4k«uw, bevattende een lijst van romans en verhalen, specto- tariale geschriften, vertalingen der klassieken, anecdoten, hekelscnriften, facetiae, «Hoofsche welleventheyt" en Patsoenlicke Zendbrief- Sehrjjver, boeken over de vrouwen, levens van beruchte personen, demonologische geschriften, tooverjj, bijgeloof enz., populaire geschriften van godsdienstigen of zedekundigen aard, volksboeken ridderromans, sprookjes, kluch ten enz., volksboeken van genees- of natuur kundigen aard, populaire geschriften van ge schiedkundigen en aardrijkskundigen inhoud, opvoeding en onderwjjs, schoolboeken en kin derhoekjes. Voor den catalogus schreef P. A. v. S. een zeer lezenswaardige voorrede. Van de roman tische werken hier aangeboden, een verzame ling van eenmaal zeer populaire boekjes, schrijft hij o. a. terecht «Heeft men in de laatste jaren moeite noch kosten gespaard om al wat het huiselijk leven onzer vaderen illustreert, hun huisraad, hun naaiwerk, hun kleeding, in Musea bijeen te brengen, van minstens even groot belang mag het heeten kennis te maken met datgene, waarmee zij hun hoofd en hart stoffeerden, al beantwoordt dat ook in mindere mate dan hun huisraad aan de eischen der schoonheids leer." Voor een groot deel is deze merkwaardige verzameling boeken door de firma Muller ge durende de vjjftig jaren van haar bestaan bij eengebracht. Voorts hebben ook de bibliotheken van Isaac Meulman en van Alberdingk Thym, twee mannen die zooveel met volksliteratuur ophadden, zeer veel tot de collectie bjjgedragen. De catalogus, door voorrede en inhoud op zichzelf reeds interessant, bovendien op omslag en van binnen door een paar houtsneden ver sierd, biedt klokspjjs voor alle liefhebbers onzer 17e en 18e eeuwsche letterkunde. Betalen (per post, telegraaf of wissel) door mej. Elise A. Haighton, is een handig boekje, dat aan hen, die aan het hoofd van kleine handelszaken staan, zonder daarvoor eene geregelde opleiding te hebben genoten, beknopt tracht duideljjk te maken, welken weg zjj kunnen inslaan om schulden te betalen of vorderingen te innen. Had de schrijfster een paar kleine onjuist heden in «schulddelging per post" verbeterd en iets over het wisselzegel bijgevoegd, veel zou het hoekje daardoor in bruikbaarheid gewonnen hebben. Eenige meer uitvoerige bespreking der assignatie en promesse ware mede gewenscht geweest. Het boekje verscheen bjj de firma Ten Brink en De Vries te Amsterdam. Uit Rotterdam schrijft men ons Woensdagavond had in de Groote Doelen zaal alhier eene uitvoering plaats door de dames-zangvereeniging Capella en Rotterdam''s Kinderkoor van de Vereeniging tot bevordering der Zendingszaak, met welwillende mede werking van mejuffrouw G. Melchers en den heer R. P. van Beckum (zang), den heer I. S. M. Havermans (piano) en een koor van heeren dillettanten, onder leiding van den heer J. S. Vervueren. De opbrengst der uitvoering kwam geheel ten goede aan het kinderhuis der Nederduitsche Hervormde Gemeente. In de eerste afdeeling werden Zondagmorgen van Jb. Kwast en Meilied van M. A. Brandts- Buijs door het Capella-koor prachtig gezongen, terwijl de liederen van Herman Riedel uit den Trompeter von Sclckingen, ten gehoore ge bracht door mejuffrouw Melchers en den heer V. Beckum, stormachtigen bijval inoogstten. Niet minder was dit het geval met de tweede afdeeling, welke geheel werd ingenomen dooi de kindercantate Michiel Adriaansz de Ruyter, muziek van den heer A. Lysen, woorden van den heer W. H. Hasselbach, beiden te Mid delburg. Zjj mogen met deze eerste uitvoering van hun werk hier ter stede geluk gewenscht wordenhet publiek liet zich dan ook door 't geven van goedkeuringen niet onbetuigd en de lauwerkransen, uitgereikt aan den di recteur en den componist, den heer A. Lysen, die bjj de uitvoering tegenwoordig was, waren slechts een flauw stoffeljjk bewjjs van de in genomenheid van het publiek. Was de volle zaal voor de executanten een bewjjs dat men hun werk op prjjs stelde het kinderhuis zal er niet minder wel bjj varen. De N. R. Crt. schrijft, in verband met deze uitvoering, over de cantate van onze stadge- nooten o. a.«De heer Hasselbach bezorgde in het libretto eene levensheschrjjving -van De Ruyter, in verband met het tjjdperk van de geschiedenis van Nederland, dat hem zag ge boren worden en sterven. De heer Lysen schreef naar aanleiding van dat libretto, in gebonden- stijl, eene cantate, die hjj kinder- cantate noemde en welke aan dien naam dan ook in de eerste afdeeling beantwoordt, maar in de twee volgende afdeelingen eene hoogere vlucht neemt, vele schoone bladzjjden behelst en in het bjjzonder aan het slot der tweede afdeeling, (waar de afgezanten van de Staten van Zeeland De Ruyter het commando ko men aanbieden en zjjne echtgenoote hem aanspoort bjj de zjjne te bljjven) met hoogst eenvoudige middelen zeer diepen indruk maakt. Wjj gelooven dat de componist alle reden heeft gehad, tevreden te zjjn met de wijze, waarop hier zjjn werk ten gehoore werd gebracht. Zij mag als uitstekend genoemd worden, dank zjj de geoefendheid der koren en de bekwaamheid der solisten, te midden waarvan een kleine zanger, die in de eerste afdeeling de vrjj omvangrijke partjj van den kleinen Michiel had te vervullen, in niet ge ringe mate de aandacht trok en daverende toejuichingen inoogstte." De Maris-teutoonstelling te Rotterdam bljjft tot den 15n geopend. De dames Jeannette De Jong, sopraan van Leeuwarden, Anna Oorver, mezzo sopraan van 's Gravenhage, en Marie Snjjders, alt van Delft, znllen met Margaretha Baginsky, violiste van Berljjn, einde November of begin December in ons land concerten geven. Heden herdacht de heer J. P. C. Rozen berg, hoofd der school te Zoutelande, zjjn vijf- en-veertigjarige onafgebroken werkzaamheid bjj het onderwjjs. Te Leiden is gedaagd voor het theoretisch apothekers-examen en voor het aanvullings examen in dier- en delfstofkunde de| heer G. H. Blanken van Zierikzee. Te Biezelinge met Kapelle en Eversdijk bracht de collecte voor de scholen met den bijbel f 48.15 op. Volgens het Goesche anti-revolutionnaire blad werd de candidaat zijner partij, voor de verkiezing op a. Dinsdag, gesteld met bijna algemeene stemmen. De heer De Krujjter schreef van twee derden der stemmen. Dit klopt niet. Het bljjkt dus dat sommige leiders eigenlijk niet willen weten, hoe het met die candidatuur dan toch wel is De ter aardebestelling van den heer C. Mvan Visvliet is bepaald op a. Zaterdag, s middags te 12 uren. Naar wij vernemen heeft de overledene den wensch geuit dat aan zijn graf geen toespra ken zullen worden gehouden. Heden ochtend omstreeks tien uren wilde een werkman aan het droge dok alhier een vat, ten deele met teer gevuld, van de Kaai langs de trap in het dok brengen. Wijl de trap door den regen glibberig was of omdat de vracht te zwaar was, viel de man achter waarts in de diepte, kreeg het vat over het lichaam en werd gekneusd. De man, P. geheeten, gehuwd en te Middelburg woonachtig, is naar het gasthuis overgebracht. Een jongmaatje, T. genaamd, en wonende te Vlissingen, dat, terwijl de man viel, de trap passeerde, kreeg ook het vat tegen het lichaam. Ook hij is gekneusd en naar het gasthuis over gebracht. Heden middag had de man, na verbonden te zjjn, het gesticht reeds weder gaande ver laten, terwijl het jongmaatje vermoedeljjk ook heden naar zjjn huis zou vervoerd worden. Ofschoon het werk aan het ss. Batavia goed vordert is nog niet met zekerheid te zeggen, wanneer dat vaartuig het droge dok zal verlaten. Door de Mij tot Exploitaiie van Staats spoorwegen worden met de Imperial Conti nental Gas Association te Vlissingen onderhandelingen aangeknoopt voor de leve ring van gas, ten dienste van het nieuwe haven-station. Het gerucht, als zou dit station door elec- triciteit worden verlicht, is dus, zegt onze vriendeljjke beriehtgever, van allen grond ontbloot. Tot de 27 passagiers, die Woensdag over Vlissingen naar Londen vertrokken om van daar met het stoomschip Doune Castte de reis naar Zuid-Afrika te aanvaarden, behoorden de heeren D. A. en S. P. Lindhout van Tholen en M. C. Franken van Middelburg. Vrjj dag middag te half drie houdt de gemeenteraadvan Vlissingen, een open bare veigadering, Daarin zullen mededeelingen en overleg gingen plaats vinden en zal op zjjn verzoek eervol ontslag verleend woiden aan den heer J. H. Dommisse als secretaris van den Koude- kerkschen straatweg. Verder zal worden overgegaan tot de be noeming van leden van het stembureau voor de verkiezing van een lid der Provinciale 3taten op 17 October a. s. en van een onder- wjjzer aan school B. Daarna komen ter tafel voorstellen van burg. en weth.tot onderhandschen verkoop van eenige perceelen gemeentegrondtot behan deling der reclames tegen den hooideljjken omslag; tot vaststelling van het le suppletoir kohier van den hoofdelijken omslag, dienst 1893; tot het brengen eener derde wjjziging in de ge- ineentebegrootingtot afwijzende beschikking op het adres van den heer P. B. Oost Lievense om gedurende den winter gebruik te mogen maken van een gymnastieklokaal tot het geven van danslestot het geven van schadevergoe ding aan A. Maas voor uit de pacht genomen grondom eenige perceelen gemeentegrond bij de a. openbare verpachting van bouw- en weilanden niet meer te verpachten eindeljjk tot goedkeuring der begrooting van den Kou- dekerkschen straatweg voor het jaar 1894. Woensdag werd te Zoutelande de nieuw benoemde burgemeester, de beer W. van Sighem, feestelijk ingehaald en geïnstalleerd. Na door den commissaris der koningin te zjjn beëedigd, werd de burgemeester 's middags om half een aan de grens van de gemeente ingehaald door een eerewacht, bestaande uit 49 ruiters, met een vaandel waarop «hulde aan den burgemeester" werd gebrachtverder door de leden van den raad, de feestcommissie en strooimeisjes, allen in rjjtuigen. De voorzitter der feestcommissie sprak den heer Van Sighem toe en daarna zette de stoet, onder klokgelui, zich in beweging naar het dorp. Daar waren met groen versierde eere* poorten opgericht, was de vlag uitgestoken en de burgerjj in feestgewaad. In het gemeentehuis, eveneens versierd, werd de nieuwe burgemeester door den gemeente raad ontvangen en bjj monde van den oudsten wethouder, den heer A. Jobse, gecomplimen teerd en geïnstalleerd. De oud-burgemeester, de beer P. S. Bnteux, was hierbij tegenwoordig. De burgemeester, de insignia van zjjn ambt aanvaardende, dankte den raad en den spreker voor de welwillende woorden, uitte den wensch dat bet hem gegeven wezen mogen de belan gen van de gemeente zoo goed mogeljjk en langen tjjd te kunnen behartigen en beval zich aan in aller steun en medewerking. De schoolkinderen en armen werden door den burgemeester onthaald. De feestcommissie en andere coi'poratiën namen ten huize van den burgemeester aan een gemeenschappeljjken maaltijd deel. 's Avonds was de dorpstraat a giorno verlicht en werd een vroolijk feest gevierd, dat met vuurwerk, op het duin ontstoken, besloten werd. De justitie is heden middag, met mede neming van den alhier gedetineerden A. 11., naar 'sHeer Hendrikskinderen ver trokken, ten einde, in verband met den aldaar gepleegden brütalen diefstal, een plaatseljjk onderzoek in te stellen. Te St. Jansteen wordt Zondag feest gevierd naar aanleiding van den thans vol tooiden keiweg naar Koewacht, voor zooveel deze in de gemeente ligt. Een paar muziek gezelschappen en zangvereenigingen zjjn uit- genoodigd aan het feest luister bjj te zetten. De gemeenteraad zal met eenige genoodigden een wandeling over den weg maken en aan laatstgenoemden een banket aanbieden, terwjjl het geheel met een vuurwerk wordt besloten. Tot de genoodigden zullen behooren de leden van de Provinciale staten in 't vjjfde district, de djjkgraven der in de kosten van teruggave van het renteloos voorschot bjjdragende pol ders, de betrokken provinciale- en rjjkswater- staats-ambtenaren en de hoofdopzichter bjj het werk. Bij gunstig weder zal St Jansteen zeker een groot bezoek kunnen wachten. Het gemeentebestuur van Axel wees eenigen tjjd geleden bjj Ged. staten op den meer ot min gevaavljjken toestand bij het berjjden van den hoogen Spuidijk, waarvan bjj den spuiduiker de hellingen langs den provincialen weg zeer steil zijn. Vanwege de provincie, onderhoudsplichtige van den weg, is thans te dezer plaatse over ongeveer 80 meter lengte eene jjzeren leuning geplaatst ter weerszjjden in drie deelen, die eenige opening laten ter plaatse waar de zofg aan het rjjk schijnt te behooren, nl, bovenden

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1