Woensdag 11 October. 240. 136° Jaargang. 1803 dr A. VAN DER SWALME Middelburg 10 October. Deze courant verschijnt d a g e i ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.- Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regeU Bij abonnement lager; Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen^ van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Reclames 40 cent per regel. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE. RECHTSZAKEN* Th ermometer. Middelburg 10 Oct. 8 u. tui. 57 gr. m. 12 u. 63 gr-, av. 4 u. 59 gr. F. Verwacht W. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. C. Boltjit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. y. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gebk. Belentante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen. Bi) de aanstaande verkiezing voor een lid der Provirciale staten in het kiesdistrict Middelburg, op Dinsdag 17 October, bevelen wi) den kiezers ten dringendste aan den heer Wjj ontvingen een vluchtschriftje, getiteld Levend begraven te Neerbosch door G. Bou- ricius, gepens. rijksontvanger, wonende Kas tanje weg 22 Amsterdam. Het wordt uitgegeven «ten voordeele van den strjjd voor de weezen," en bevat het ver haal van een weesjongen, die in 1892 wegge- loopen was van de inrichting en, teruggebracht, na eene zware kastijding, zoo zwaar dat de jongen, uitgeschreeuwd en afgetobd, amechtig bleef liggen, werd opgesloten in een onder- aardsch krot, ruim een meter in het vierkant, zonder venster, met aarden vloer. In een opening in de deur, voor licht en lucht bestemd, stak men eenmaal daags een flescb met de opening vooruit, waaruit de knaap wat water mocht drinkeD, terwijl de flesch van buiten werd vastgehouden. De jongen kreeg een stuk droog paarden-roggebrood. Na drie dagen en drie nachten er te hebben door gebracht werd hjj uit die gevangenis verlost om door den heer Yan 't Lindenhout voor goed uit de inrichting te worden weggejaagd. Als dit waar is, vinden wij het al een zeer zonderlinge en onchristelijke manier van han delen. Waarom liet de heer Van't Lindenhout den jongen dan eigenlijk terughalen en kastjj- den, om hem dadeljjk daarna met niet meer dan hetgeen hp aan 't lijf had de wjjde wereld in te zenden 1 Had hp nog getracht dien jongen te verbe teren, door hem na die harde les bp zich te houden, dan had zjjn houding reden van be staan gehad al was de straf toch zeker hard en ruw genoeg. Maar nu had het geheel meer het karakter van een onmenschelpke wraakoefening, waarboven een directeur van eene inrichting als die te Neerbosch verheven moet zpn. Het heeft allen schjjn of de heer Yan 't Lindenhout, die liefde betrachten moest en lankmoedigheid, zich eens wreken wilde op dien jongen en dat is eene zonderlinge opvoedingsmethode. De heer Bouricius eindigt zpn vlugschrif; met een beroep te doen op den steun van allen in 't belang van den heer Van Deth. Er is onlangs, bp het tegen laatstgenoemde gevoerde proces, met nadruk op gewezen dat hp eens een brief schreef vol lof en eerbied jegens den heer en mevrouw Van 't Linden hout. Men deed dit om op eene inconsequentie zjjnerzjjds te wjjzen. De heer Van Deth ver dedigde kort daarop in de Amst. (D. v. N.) zpn houding door de eenvoudige en natuurlijke vraag begrjjpt men dan niet dat er heel wat moet zpn voorgevallen om mjj vaneenbewon- deraar tot zulk een heftigen vpand te maken als ik thans ben De heer Bouricius heeft zich aan de zpde van den heer Van Deth geschaard en om geldelpke bpdragen verzocht. Op zpne openbare oproeping ontving hjj slechts ƒ56.30. «De man, die het bovengenoemd bchandaal aan het licht bracht en wat nog maar een klein schandaaltje is van wat weldra aan het licht zal komen die man, die een onschat- baren dienst bewees aan duizenden hulpbe hoevende weezendie man is zegt de heer Bouricius door omstandigheden buiten zjjn wil en macht, broodeloos en werkloosNog erger 1 Zpne vijanden trachten stelselmatig hem en zpne vier kinderen, die tot zpn last zjjn, af te matten en zoo te doen zwjjgen Moet dat zoo ,lk behaalde f 56.30, dankbaar, maar niet voldaan 1 Dankbaar jegens die weinige edelen, die voor den strjjd om waarheid en recht iéts offerdenmaar niet voldaan, door de terughouding van zoovelen, op wie ik re kende. Moet ik dan op straat roepen»»Bjj stand, 't gaat om recht, waarheid en licht 1 en menschelpkheid Dat er op dit oogenblik nog groote stilte heerscht in de zaak-Neerbosch dat er zelfs na de gerechteljjke instructie te Arnhem, waarbp 150 getuigen werden ondervraagd, niets ge hoord wordt, zal menig belangstellende, die met ongeduld den gang van zaken in deze volgt, teleurstellen. Volgens den heer Bouricius is de stilte slechtB de stilte vóór den orkaan. Wjj hebben ons met opzet in den laatsten onthouden van het doen van mededeelin- gen of het opnemen van beschouwingen over de weesinrichting te Neerbosch, omdat wjj den uitslag wilden afwachten van het onderzoek door de onlangs genoemde commissie van en quête ingesteld. Bp den bekenden, langzamen gang, dien vele zaken in ons land hebben, meenden wjj het echter niet ondienstig den noodkreet van den heer Bouricius ook in onzen kring bekend te makeD. Dit kan dienen om de belang stelling in deze hoogst belangrjjke kwestie gaande te houden, zoolang totdat daarover zooveel mogeljjk licht is opgegaan. In een terugblik op de gebeurtenissen in de laatste weken schrjjft de Haagsche correspon dent der Zwolsche Ct. over het Congres be treffende de prostitutie «Onder het aanhooren der philippica's tegen visitatie en inschrjjving bekroop den leek wel eens de angst, dat er onder den jj ver dier hee- ren en dames, onder veel goede trouw en edele bedoelingen, ook veel dweperjj, vooroordeel en parti-pris schuilde. Wanneer rechtzinnigen vrjjheid prediken, dan is daar wel eens een luchtje aan, al begrjjp ik de veront waardiging van den vrome van gemoed op het gezicht van een regeering, iets regelende in het belang van personen, welke geenszins die belangstelling verdienen. Het bljjftaltpd een ernstige vraag of bet wel aanbeveling verdient, bjj de regeling en oplossing van prostitutiezaken uitsluitend te luisteren naar de raadgevingen van dames, geesteljjken en rechtzinnigen. Overigens viel het wel te bejammeren dat een der steunpilaren van de Vereeniging tot verheffiig van het zedelijk, bewustzijn onder de vrouwen, ds. Thjjm, die op dit congres als spreker was ingeschreven, door toevallige om standigheden verhinderd was aan zjjn voor nemen gevolg te geven. Dat voor de jagers op de bppaden van Eros niet altjjd rozen bloeien, ondervond onlangs almede een heerdie op de Plaats gearresteerd werd en, na op voor hem onvergeteljjken wjjze te midden eener zeer kwaadwillige menigte door de gevangenpoort gesleurd te zpn, het al leen aan het krachtig optreden der politie dankte dat daar op dien historischen grond geen tweede toepassing der Lynchwet plaats greep. Met het oog op de ergerljjke vergrjjpen tegen de zedeljjkheid, die in den laatsten tjjd aan de orde van den dag zpn, zou zulk een parate executie voor een enkele maal door velen met droge oogen worden aangezien." Naar aanleiding van het schrjjven van het hoofdbestuur van de Liberale Unie, waar bp het verklaarde eene demonstratie ten gunste van de kieswet onnoodig te achten, heeft de desbetreffende commissie in eene te Winschoten gehouden vergadering besloten, de medewerking in te roepen van het centraal comité der anti-revolutionnaire kiesvereeni- gingen, het bestuur van den radicalen bond, van den R. K. Volksbond, van Patrimonium en van den centralen raad van den Sociaal- Democratischen bond. Sommigen noemen het niet onwaarschjjnljjk dat jhr mr A. P. C. van Karnebeek, lid dei- Tweede kamer, wjjlen graaf van Bylandt zal opvolgen als gezant te Londen, en dat jhr V. d. Wyck, secretaris-generaal van het departe ment van koloniën, die, zooals men weet, zjjn ontslag heeft aangevraagd, benoemd zal wor den tot commissaris der koningin in Overjjsel. Het lid der Eerste kamer, de heer Van der Breggen, is te Leiden uit Wiesbaden, waarheen hjj tot gezondheidsherstel was ver trokken, in hoogst ongunstigen toestand terug gekeerd. De ziekte van mr Keuchenius eene hevige ontsteking van het verhemelte hoe wel niet van gevaarljjken aard, dreigt toch van langen duur te zullen worden. De spraak organen zpn belemmerd en de pjjn is schier ondragelpk. De Java-Bode zegt in zpn laatste mailover zicht: Terwjjl het aan Toekoe Oemar in Atjeh ge lukte eenige der om onze geconcentreerde linie gelegene vjjandeljjke versterkingen bjj na zon der slag of stoot te nemen, bljjkt het, dat daar mee het verzet nog volstrekt niet ten einde is Want bjj het bezetten en opruimen van de door onzen nieuwen bondgenoot in onze han den gestelde bentings worden de onzen voort durend beschoten, zoodat het schoonmaken van de strook van 1000 meters niet zoo grif gaat als men had verwacht. En toch werd de gele genheid om tot die schoonmaak over te gaan het eerste voordeel geacht van de hulp, door Toekoe Oemar ons verleend. Het is echter mogeljjk, dat laatstgenoemde door zpn invloed en zpn macht nog meer ver mag dan hjj reeds deed, doch dat hp eerst zpne voorwaarden wil stellen hjj heeft zich ten min ste naar Kota Radja begeven, waar hjj door den gouverneur is ontvangen als boeteling, die tot zpn plicht is teruggekeerd, en geenszins met bet eerbetoon, dat aan andere hoofden ten deel viel, die hunne onderwerping kwamen aanbie- bieden. Intusschen is het ook elders in deze contreien nog niet rustig. Te Telok Semawé deden Atjehers, waarsehpnljjk uit Simpang Olim, een aanslag op het naast de benting gelegen huis van den controleuraan de Westkust kon de boot der Pakketvaart- Maatschappjj een paar plaatsen niet aan doen, omdat zjj beschoten werd en geen dekkingstroepen aan boord had, en in de resi dentie Oostkust van Sumatra heeft het eene Tamiangsche hoofd het andere in een hinder laag gelokt en vermoord, omdat de laatste, die ook tegen ons was opgestaan, zich weer had onderworpen. In de Aijehsche Crt. van 26 Aug. lezen wjj het volgende Toekoe Oemar is den 24sten met den trein van 8Vj v. m. te dezer plaats (Kota-Radja) aangekomen van Lampisang. Hjj werd verge zeld door den controleur Helfrich, Panglima Tibang, Kadjoeroean van Loöng en zestigtal volgelingen. De laatsten waren voor het grootste deel ongewapend. Alleen den hoof den had men toegestaan hunne wapens te be houden. Toekoe Oemar pronkte in het volle van zpn gewicht met een buitengewoon kost bare sabel en een gouden halskraag van respectable en waarscbjjnljjk niet minder hinderljjke breedte. Hjj en zpn gevolg heb ben hun intrek genoxnen,»bp Panlingma Tibang in kampong Djawa. Als een bewjjs, dat de bewegingen, welke thans plaats hebben, van een vertrouwbaar karakter zjjn, kunnen wjj mededeelen, dat Toekoe Neq van Marassa, T. Nja Banta van de XXVI moekims Lamreng en T. Tjoet Toen- koep een verbond hebben gesloten om de XXVI moekims te zuiveren van Moslemins, waarvoor zjj bereids de noodige ondersteuning in wapens en munitie van ons bestuur hebben ontvangen. Dit bericht is zeker van het hoogste belang en sterkt ons in de hoop op eene mo- geljjke beëindiging van alle moeielijkheden in Groot-Atjeh. Mogen de kustplaatsen spoedig denzelfden gunstigen keer van omstandigheden te zien geven, m. a. w. de betrekkeljjk weinige kwaadwilligen, welke daar de onveiligheid veroorzaken, spoedig uitgeroeid worden. Wjj vernemen dan ook, dat de resident Van Langen en de overste Ter Beek in commissie naar Telok Semawé zjjn vertrokken. .Hier veroorloven wij ons de aanteekening dat de regeling niet geschiedt in het belang van die per sonen, maar in dat van het algemeen. Red. De heer H. Bax Dz., pred. te Doornspjjk, herdacht Maandag onder vele bljjken van be langstelling den dag, waarop hij vóór 40 jaren het predikambt in de hervormde kerk aan vaardde. De jubilaris was achtereenvelgens predikant te Yuursche, Ouddorp, Waarder, Poortvliet en sedert 1875 in zijne tegenwoor dige gemeente. Te Herrnhutt, in Saksen, vergadert de synode der Herrnnhutter Broedergemeenten, waaraan 61 broederen, ook afgevaardigden uit Zeist, deelnemen. De synode is bjjeengekomen om de verschillende ambachten en neringen, die door de broedergemeenten uitgeoefend worden, in betere orde te brengen, daar de rekeningen van verscheidene gemeenten in Duitschland in de laatste jaren met tekorten sluiten. Nu de volgende week Dinsdag de verkiezing voor een lid der Provinciale staten in bet district Middelburg plaats heeft, achten wjj het niet ondienstig de kiezers, vooral op het platteland, ernstig te waarschuwen tegen die gedienstige personen die zich, gebruikeljjker- wjjze, deze week zullen bepveren om de stem gerechtigden voor te lichten en zoo noodig hun het werk der invulling van het kiesbiljet uit de hand te nemen. Dat zal weer geschieden onder allerlei praatjes en redeneeringen, die, waar zjj in 't geheim plaats hebben, door geen tegen spraak kunnen achtervolgd worden. Laat elk kiezer, die nog een weinig zelfstandigheid bezit, op zpn hoede zpn; en eene goed mfor- meeren in hoever de nu van an Ji-re volution naire zjj de gestelde candidaat, met alle goede eigenschappen die hij bezit en met al het respect dat hp als persoon verdient, wel vol doet aan de eiscben, die men voor zich zeiven aan zulk een candidaat stelt. Naar wjj vernemen, is hjj volstrekt niet de man, die aan de eischen der partjj in menig opzicht voldoen kanen hadden velen zoo gaarne een ander persoon gewild. Deze candidatuur heeft heel wat voeten in de aarde gehad. Een ieder neme dus de vrjjheid die heeren voorlichters even op te merken dat men zelf mans genoeg is om uit eigen oogen te zien en zich het recht om te stemmen naar eigen overtuiging niet uit de hand wil geven. Met genoegen melden wjj dat ook de zes abonnements-voorstellingen door de Neder- landsche tooneelvereeniging uit Amsterdam, onder directie van den heer L. H. Chrispjjn, te Middelburg zullen doorgaan. De eerste daarvan zal plaats hebben op Donderdag 19 Octoberen bjj die gelegenheid zal worden opgevoerd Multatulïs Vorstenschool, het stuk waarmee het gezelschap zpn entree in de wereld maakte en zoowel te Amsterdam als elders zeer veel succes had. Menigeen zal zeker kennismaking met dit schoone drama willen hernieuwen; terwjjl hun, die het niet kennen, de bjjwoning van de voorstelling ten zeerste kan worden aanbevolen; al loopen ook de beoordeelingen over de op voering, zooals gewoonljjk, zeer uiteen. Naar men ons verzoekt te melden heeft de heer jhr mr L. Schorer, burgemeester, het hem aangeboden beschermheerschap aanvaard over de gymnastiek- en schermvereeniging Achilles alhier. Maandag ochtend werd door den kapitein Breeman voor het front van den troep aan den sergeant H. T. R. Cuypers, van het 2e bataljon 3e regiment infanterie, alhier in garnizoen, de bronzen medaille voor 12 jnren dienst toegekend. Door den loodskweekeling der 2e klasse J. Vader werd heden, ten bureele van den inspecteur over het loodswezen enz. te Vlis singen, met zeer voldoenden uitslag examen afgelegd voor de betrekking van zeelooods in het 6e district Wester- en Ooster-Schelde. Uit Vlissingen schrjjft men ons Zaterdag jl. had op het Haringvliet de offi- cieele proeftocht plaats met Hr Ms ramschip Beinier Claeszen, onder leiding van den in specteur van 1s rjjks stoomvaartdienst en in tegenwoordigheid van den schout bjj nacht Doorman, den hoofd-ingenieur Calten en ver schillende autoriteiten, alsmede den vertegen woordiger der koninkljjke maatschappjj de Schelde, te Vlissingen. De stoomwerktuigen, vervaardigd naar de plannen van de voormalige Koninklijke fabriek van stoom- en andere werktuigen te Amster dam en aldaar gedeelteljjk vervaardigd, werden, tengevolge der liquidatie, door de koninklijke maatschappjj de Schelde verder afgewerkt en opgesteld. Gedurende den proeftocht werkte alles tot volle tevredenheid der autoriteiten, en werden ruim 2400 I. H. P. ontwikkeld, waardoor eene snelheid van ruim 13 kuoopen werd behaald. De op den proeftocht verkregen resultaten stemmen geheel overeen met de gestelde eischen, zoodat die als volkomen geslaagd kan worden beschouwd. - De persoon, die, zooals wjj in een vorig nommer onder laatste berichten mededeelden, Maandag gevankeljjk te Goes werd binnen gebracht, was dien dag op aanwjjzing van een Goeschen politieman door de recherche ten huize zjjner zuster in de Raamstraat n° 56 te Rotterdam aangehouden. Het was zekere Roose, een oude misdadiger, die reeds een zevental vonnissen achter den rug heeft, en thans verdacht wordt van den bekenden diefstal, bjj de gezusters V. op den 's Heer Hendrikskinderendjjk gepleegd. De man is heden naar het huis van bewa ring alhier overgebracht. Niet door de justitie uit Middelburg, maar door den inspecteur der rjjks veld wacht is Zaterdag naar dien diefstal een onderzoek ingesteld. Bjj kon. besluit is benoemd tot auditeur bjj den schuttersraad der dd. schutterjj te Goes en bjj den schuttersraad van het 3e bataljon rustende schutterjj in Zeeland C. Risseeuw. Een meisje van S t. J ansteen (Heikant) werd op drie kwartier afstands van hare wo ning, even over de grenzen door twee onbe kende kerels van een paraplui beroofd. Vroe ger had hetzelfde plaats met een 1/i zakmeel. Te Nieuwvliet met Cadzand bracht de collecte voor de scholen met den bijbel f 13.827, op. De toekomst van Philippine. Men schrjjft ons uit W e s t e 1 jj k Zeeu wsch- Vlaanderen: «Binnen korten tjjd misschien reeds binnen een paar jaar - zal het vaarwater bjj vloed zoo ondiep zijn, dat het zelfs voor de nauweljjks 1/3 M. diepgaande hoogaarzen onmo gelijk zal zijn binnen te komen." Aldus schrjjft men uit Philippine in dit blad van Maandag jl. Op dien treurigen toestand van Philippine in de toekomst is door mjj gewezen en het is nu maar de vraag, op welke wjjze door de regeeving hulp verleend kan worden. Het is mjj zeer goed bekend dat de meeste Philip- piensche ingezetenen een kanaal verlangen, en ik acht dit plan niet verwerpelijkmaar waar sommigen meer heil zien in een kunstweg met een nieuwe losplaats en inpoldering, komt het mjj voor, dat het pleidooi der minderheid mjj vertolkt door ingezetenen uit Philippine, wel overwogen mocht worden. Immers, de mosselhandel is nog in denzelf den toestand van voorheen, zegt menen daarbjj voeg ik, dat door betere verkeerswegen die handel een rjjkere bron van inkomsten is geworden. En nu het resultaat voor Philippine Ondanks den hoogen hooideljjken omslag moet de regeering elk jaar met buitengewone subsidie te hulp komenja, «Philippine is noodljjdend" schrjjft ook de tolk der meerder- beid. Trots den zoo belangrjjken mosselhandel telt Philippine zeer weinig welvarende ingezetenen, en nu dunkt het mjj niet zoo geheel verkeerd om thans door uitgebreide vergrooting van grondgebied in de onmiddeljjke nabjjheid van bet dorp een tweede bron van bestaan in landbouw aau te wjjzen. Waar ik in mjjn schrjjven alleen Philippine's belangen op het oog had, kan ik de bespreking van den mosselhandel veilig achterwege laten. Die zou bljjven voortduren, zelfs als het dorp Philippine niet per vaartuig te genaken was. Werpt men een blik op de kaart van ons gewest, dan ziet men het visschersdorp ge legen op een lange smalle strook grondge bied aan de eene zjjde ligt de Braakman en ten Zuiden grenst België. Zoo smal is die strook, dat niet éeh weg op Nederlandsch grondgebied met Westel. Zeeuwsch Vlaanderen verbonden is. Als België voor invoer b. v. van schapen gesloten is, en die dieren uit ons district rechtstreeks naar Frankrjjk verzonden worden, moeten zjj ge dreven worden over particuliere erve om de spoorweglijn TerneuzenGent via Philippine te bereiken. Dat inpoldering in Noordeljjke richting de arbeidende bevolking en den ambachtslieden te Philippine ten goede zou komen is buiten kjjf. Overigens gun ik van heeler harte aan deze hulpbehoevende gemeente een kanaal, evenzoo goed zelfs als een kunstweg met den aan kleve van dien. De regeering heeft nog niet gesprokenwjj zullen dus afwachten, wat die zal doen, of schoon naar mjjn bescheiden meening de uit slag van haar onderzoek gemakkeljjk te voor zien is. Arrondissements-JRechtbank te Middelburg, Heden (Dinsdag) zjjn veroordeeld wegens i diefstal i J. R., 49 j., Stekene (België), thans alhier in hechtenis, tot 2 m., G. B., 12 j„ zonder beroep, Terneuzen, thans in de strafgevangenis te Goes, tot 2 jaar en D. H., 34 j., werkman, Vlissingen, tot 2 m. gev. straf mishandeling: P. E. L., 18 j., en M, v. G., 29 j., beiden Cauter (Clinge), werklie den, ieder tot f6 b. s. 6 d. h., en C, B., 62j.f gep. commies, Sluis, tot f 5 b, s. 5 d. h.en huisvredebreuk: E. v. d. W., 42 j., schippersknecht, Groningen, thans zonder be kende woon- of verblijfplaats hier te lande, tot f 5 b. s. 5 d. h. Allen in de kosten. Ontslagen „van rechtsvervol ging: B. v. d. W., 47 j., werkman Wachte- beke (België), beklaagd van beleediging van een ambtenaar, en E. A., 35 j., arbeider en onbez. rjjks veldwachter, Clinge, beklaagd van mis handeling. De timmerman C. Rjjk te Heinkenszand, die als getuige in de Vrjjdag behandelde strafzaak tegen den aannemer J, de K. gehoord werd^

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1