W oensdag 30 Augustus. N°. 201 1369 Jaargang. 1893 Middelburg 29 Augustus. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte: Reclames 40 cent per regel. Lietteren en jAunst, ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. MIDDELRURGSCHE COURANT. Th ermometer. Middelburg 29 Aug. 8u. vm. 60 gr. m. 12 u. 70 gr., av. 4 u. 68 gr. F. Verwacht N. wind. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peijl, te Zierikzee A. C. de Mooij, te Tholen W. A. yan Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jongb. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Niigh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gebb. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen. Door den 83jarigen heer H. J. Roelofsema te Winschoten waren de voorstanders van de ingediende kieswet opgeroepen tot het houden van eene vergadering om te overleggen op welke wjjze het kieswetsontwerp het best was te steunen. Aan deze oproeping hadden een 50tal personen voldaan. Besloten werd een adres aan de Tweede kamer te ontwerpen, waarin sympathie werd betuigd met het ontwerp-Tak, zooals het in gediend is, en de verschillende democratische vereenigingen in den lande o. a. werd ge noemd de Liberale Unie zouden worden verzocht de beweging te willen steunen. Verder bleek uit de debatten, dat men niet alleen de leden der democr. vereenigingen wilde opwekken, maar dat het doel zou zijn een volkspetitionnement uit te lokken, waartoe alle meerderjarige manneljjke ingezetenen van Nederland zullen worden uitgenoodigd. De daartoe benoemde commissie van redactie voor het adres zal tevens zorgen voor het circuleeren van het adres in de omliggende plaatsen en voor de uitnoodigin g tot mede werking aan de democratische vereenigingen in ons land. Bjj koninklijk besluit is de heer mr Th. J. A. Nuyens benoemd tot lid van den kolonialen raad in de kolonie Curasao. Maandag opende de Nederlandsche juristen vereniging te Utrecht haar 24ste algemeene vergadering. Zjj werd geleid door prof. mr G. A. van Hamel, die de leden welkom heette. Tevens werd door hem medegedeeld, dat de minister van justitia Dinsdag deel zal nemen aan het diner. Het vraagpunt, dat gisteren een onderwerp van beraadslagingen uitmaakte, luidde »Is herziening wenscheljjk van het stelsel onzer wet omtrent eigendom van den grond in de richting van het Grondboek- of het Torrensstelsel, of in anderen geest Prae-adviseurs waren de heeren mr P. R. Feith, lid van den Hoogen Raad, J. Boer Hz., landmeter te Utrecht, en A. Moll, notaris te Arnhem. Na discussie kwamen de volgende vraag punten in stemming 1. Is het welk stelsel omtrent den eigen dom van den grond men aanneme wensche ljjk, dat bewijskracht omtrent de grenzen der perceelen worde toegekend aan een met dat doel samengesteld kadaster? Dit werd met algemeene stemmen beves tigend beantwoord. 2. Behoort het negatieve stelsel omtrent den eigendom van den grond te worden verlaten Dit werd met 38 tegen 31 stemmen ont kennend beantwoord. Hierdoor vervalt vraag punt 3. (3. Moet worden ingevoerd a. een stel van mobilisatie van den grond? of b. een stelsel in den geest van dat van Torrens of c. een grondboek-stelsel in den geest van het Pruisische 4. Is het, bjj behoud van het negatieve stelsel, wenscheljjk a. geen andere akten dan notarieele tot de bekendmaking in de openbare registers toe te laten b. den invloed van vernietigings-actiën op de rechten van derden te beperken c. de verplichting uit te breiden om op de openbare registers bekend te maken akten en vonnissen, ten gevolge waarvan rechten, op onroerend goed verkregen, verloren of beperkt worden? d. aanteekening in die registers voor te schrijven van feiten, die op de handelingsbevoegdheid der rechthebbenden van invloed zjjn daargelaten de vraag of algemeene registers te dier zake wenschelijk zjjn? e. het verkrijgen door verjaring (termjjn, schorsing, sluiting) te vergemakkelijken? Deze vraagpunten werden ook bevestigend beantwoord. De vergadering, die heden wordt voortgezet, werd daarop gesloten. Dato 28 Juli werd uit Kotta-Radja omtrent het gebeurde met de Raydh, of liever de Radjah Kongoi Atjeh, geseind: De Atjehsche tjinljoe van bet s.s. Radja is de bedrijver van het afloopen van dat stoom schip. Hij liet, onder stoom zijnde, een sam pan met zeven Atjehers aan boord. Er zijn alleen Atjehers gevangen weggevoerd. Het schip is ongedeerd. De Deli Crt. teekent daarbjj aan Men zal zekér met genoegen uit dit tele gram gezien hebben, dat, indien onze bericht gever goed is ingelicht en wjj hebben geen reden daaraan te twijfelen de Atjehers, die de Radjah afliepen, slechts landgenooten gevankelijk naar het binnenland sleepten. Politieke verwikkelingen kunnen uit deze ramp dus niet ontstaan, en zjj is alleen een staaltje te meer van het verraderlijk karakter van dat volk en van den onbedwingbaren roof- en moordlust, welke die kerels bezielt. De Pinang Gazette meldt nog, dat de Radja met geringe schade is afgebracht, en dat slechts 5000 gulden werden geroofd. In het geheel werden 24 personen vermoord en 12 gewond (die in beterschap toenemen), terwjjl 18 ver dronken bjj het omslaan van de reddingboot. Twee-en-dertig man van het scheepsvolk en negentien passagiers ontvingen geen letsel. Laatste bericht. De Radja is Donderdag avond te Penang aangekomen, begeleid door een Nederlandsch oorlogsschip. De Straits Times zegt »Het incident heeft naar men meent, geen politieke beteekenis. Dat wil zeggen men gelooft niet, dat de Atjéhsche passagiers deze zeerooverjj bedreven als een onderdeel van hunne politiek, doch dat zjj voortvloeide, gedeeltelijk uit eenen twist, en gedeeltelijk uit de aangeboren zucht tot zeerooverjj. EERSTE KA11ER, Maandag avond is verschenen de Memorie van antwoord van den minister van financiën op het verslag der Eerste kamer over de be drijfsbelasting, aan welk regeeringsstuk het volgende wordt ontleend Het bljjft voor den minister onmogeljjk om althans bp benadering de vermoedelijke op brengst der bedrijfsbelasting vast te stellen aangaande de opbrengst van de Vermogens belasting kunnen zelfs geen globale cjjfers worden medegedeeld. Een overschot boven f 8.600.000 komt hem niet waarschijnlijk voor. Voor de heffing van gemeentelijke opcenten op de Vermogens- en de Bedrijfsbelasting hoopt de reg. te bekwamer tjjd een voordracht te doen. Het is hare overtuiging dat aan de verbetering van het verband tusschen rjjks- en gemeente-finaneiën eerlang hare krachten gewjjd bebooren te worden. Verder beantwoordt de minister in zjjne memorie de 5 hoofdbezwaren tegen het ontwerp, als 1° de ingewikkelde aard. Hjj betoogt dat bjj groote beknoptheid van de bepalingen öf den fiscus öf den belastingplichtige onrecht kan geschieden. 2° het heirleger van ambtenaren en leden van commissiën. Dit bezwaar acht de minister sterk overdreven. Waarschjjnljjk zal alleen het getal controleurs in de groote eentra vermeerderd moeten worden. 3° de druk, dien deze wet zal uitoefenen. De minister acht de gronden voor dit bezwaar niet afdoende, wjjzende hjj op de matigheid van het voorgestelde tarief en op de verlich ting die in zeer vele gevallen zal worden aangebracht, vooral voor den middenstand. 4° gebrek aan consequentie, wegens dub bele belasting van naamlooze vennootschappen, Naar de minister mededeelt zal deze zich be palen tot de winsten van nieuw op te richten vennootschappen. 5° socialistische tint van het ontwerp, in verband met de progressie. De min. ziet in progessie geen toepassing van het socialistisch beginsel, waar zjj strekt om aan het denk beeld van belasting naar draagkracht een betere uitvoering te verzekeren. De regeering legt de verklaring af dat de administratie de ingezetenen bjj de toepassing der wet, ook der strafbepalingen, zoo min mogeljjk zal bemoeilijken en de wet in milder geest zal uitoefenen. De vrijstelling van de land- bouw-winsten verdedigt de minister op de be kende gronden, en m de overtuiging,dat 't in een tjjd van duurzamen voorspoed voor landbouw en veeteelt geen grooten tegenstand zal verwek ken, om de winsten, uit die bedrpven verkre gen, in de belasting op te nemen. De minister, die verklaart waarde te hechten aan de ge heimhouding, acht haar in zoodanige mate ver zekerd, als mogelijk was. Bjj de beantwoording der opmerkingen omtrent de onderdeelen, geeft de min. o. a. te kennen dat bet drank-vergunningsrecht niet in aftrek kan worden gebracht. In de goedkoope uitgave van Julius Stinde's werken, vertaald door Gerard Keller, uitgegeven door de Gebrs. E. en M. Cohen te Arnhem—Njjmegen, verscheen thans De Lieder dichter. Wie Julius Stinde's overige boeken kent, zal zjjn goede eigenschappen en kleine zwak beden ook in dit nieuwe werk niet ontgaan. Sprankeitjes humor met een dosis Duitsche sentimentaliteit vermengd; werkelijkheid en onwerkelijkheid in karakterschildering en voorstelling van toestanden, -- dit alles vindt men in den Liederdichter meer, maar voor een publiek, dat niet te hooge litteraire eischen stelt, kan het boek eenige aangename oogen blikken van verpoozing schenken. Waar Gerard Keller voor het overbrengen in de Nederlandscbe taal zorg droeg, is bet overbodig een woord over de vertaling te zeggen. De verzen van den Liederdich ter, waaraan de beer Keiler zich niet »waagde", nam mej. Clara Karsten voor haar rekening zjj en kweet zich tot groote bevrediging van den vertaler van haar lastige taak. Evenals zoo menige goedkoope uitgave van de Gebrs. Cohen onderscheidt zich het nieuwe boek van den veelgelezen Duitschen schrijver in zjjn Hollandsch gewaad door een aantrekkelijk uiterljjk. Billjjk en goed luidt hier het opschrift. Ter gelegenheid der bjjeenkomst van het twee en twintigste Ned. taal- en letterkundig congres, dat Maandag te Arnhem geopend werd, was die stad rjjk getooid, overal zag men vlaggen en tropeeën, inzonderheid bjj het station en rondom Musis Sacrum, waar het congres vergadert. Te drie uren had de ontvangst der leden ",an het station plaats. Dr L. H. Slotemaker begroette ben op de bovenzaal van het stationsgebouw en heette hen met een harteljjk woord welkom. Daarna trok men in optocht mek de corporaties naar het stadhuis, waar de burgemeester de afgevaardigden en de vertegenwoordigers der Nederlandsche, Belgische en Transvaal- sche regeeringen begroette en deed uitko men, dat Arnhem het congres van harte in zjjn midden ontving. De heer Van Be- veren dankte namens de Belgische regeering. Professor Beets en de heer Beelaerts spraken namens Nederland en 'de Transvaal, welke laatste voor het eerst op de congressen ver tegenwoordigd is. Daarna werd de eerewjjn aangeboden. Heden nemen de zittingen een aanvang. De jongst verschenen aflev. 5- deel X der 2e serie van het Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap bevatBinnenduinen en Bodembewegingen, door dr J. Lorié (mei drie platen)Eihnogra- phische beschrijving der Kei-eilanden, door C. M. Piepte Wz. (slot)De West- en Noord kust van Nederlandsch Nieuw-Guinea. Proeve van beschrijving volgens de mededeelingen en rapporten van reizigers en ambtenaren en naar eigen ervaringen, door F. S. A. de Clercq (met 2 kaarten en 3 schetskaartjes). Vervolg Korte schets der Noordkust van Ceram, door W. G. Boot; De Fosterage of opvoeding in vreemde families, door mr S. R. Steinmetz Een woord aan dr A. Sasse, door dr H. F. C. ten KateVerschillende mededeelingen en nieuwe uitgaven. - In 1894 zullen de Bühnenfestspiele te Bayreuth den 19 Juli beginnen en den 19 Augustus eindigen met een Parsival-oyyoevmg. In het geheel zullen er 20 uitvoeringen zjjn, behalve Parsival worden Tannhüuser en Lohengrin gegeven. De Zaterdag te Kampen gehouden ver gadering van leeraren bjj inrichtingen van middelbaar onderwjjs, welke gepresideerd werd door den heer dr De Witt Huberts, werd door een veertigtal leden bezocht. Het eerste punt, dat in behandeling kwam, liep over het wenscheljjke dat het per soneel aan de gemeentescholen van M. O. ook in het rijkspensioenfonds opgenomen wierd, niet alleen voor henzei ven maar ook voor hun weduwen en weezen. Daarom stelden de hee ren Brongersma uit Haarlem Campert uit Amsterdam en De Loos uit Leiden der verga dering voor, het volgende besluit te nemen: »De vergadering van leeraren aan inrichtingen van M. O. noodigt het bestuur uit de stappen te willen doen, die tot het beoogde doel ge leiden". Over het wenscheljjke van de zaak waren het allen eens immers in twintig ge- meenten bestaat er in 't geheel geen verorde ning op het pensionneeren van leeraren doch over de wjjze hoe ontspon zich een geanimeerd debat. a De regeling der zaak werd ten slotte opge dragen aan het vigeerend hoofdbestuur. De voorzitter bracht vervolgens in discussie onderscheidene stellingen, tengevolge van 't vergelijkend critisch onderzoek naar de verordeningen op de verschillende inrichtingen van M. O. 1. De commissiën van toezicht moeten niet alléén de beslissing hebben bjj admissie en overgangs-examens, zjj treden daartoe in over leg met den directeur en de leeraren. Een amendement, om de beslissing over te laten aan directeur en leeraren, werd aangenomen. 2. Aan de directeuren moet het niet worden overgelaten alleen het programma voor't school jaar op te maken, dit behoort te geschieden in overleg met de leeraren. Bjj acclamatie aangenomen. 3. Aan de directeuren worde meer invloed toegekend bjj 't vervullen van vacaturen in j 't personeel der leeraren. Hieraan werd toe gevoegd dat ook aan de rijksscholen de direc teur meer invloed hebbe bjj de benoeming van leeraren en dit punt toen aangenomen. 4. Bjj de regeling der traktementen behoort anciënniteit in aanmerking te komen. Ook ware te wenschen, dat de leeraren en de leeraressen bjj 't M. O. aan gemeentescho len in de voordeelen der pensioenwet voor zichzelven en voor weduwen en weezen kon den deelen, zooals dit bjj de Rijksscholen 't geval is. Dit werd goedgekeurd nadat eraan was toegevoegd dat ook bjj de bepaling der traktementen gelet wordt op de bevoegdheden, omdat men 't wenscheljjk vindt, dat aan kleine scholen sommige vakken worden verhonden, opdat de traktementen van die leeraren daar door worden verbeterd. 5. Wanneer een leerling wegens wangedrag of om eenige andere reden voor éen of meer uren uit de klasse verwjjderd wordt, dan be hoort de betrokken leeraar zelf 't toezicht op dien leerling te houden als dezen op school de verloren uren moet inhalen. Is een andere straf dan terugkomen nood zakelijk, dan wordt deze bepaald door den directeur, in overleg met den betrokkene leeraar. Dit punt werd aangenomen. 6. Vooral met 't oog op 't overgaan van de eene school naar de andere moeten de eischen voor 't toelatings-examen aan de middelbare scholen zooveel mogeljjk geljjk zjjn. De heer H. Snjjders uit Middelburg stelde voor punt 6 en 9 in stemming te brengen en aan 't volgend hoofdbestuur op te dragen te maken een normaal programma en dat aan de vergadering voor te stellen. Het aldus gewjjzigd voorstel werd goedgekeurd. 7. De zoogenaamde overgangs-examens moe ten vervangen worden door openbare lessen. Voorgesteld werd dit punt te splitsen en te lezenDe openbare overgangs-examens, zooals bjjv. aan de Rijksscholen worden afgenomen, moeten worden afgeschaft. Dit werd aange nomen. De vergadering verklaarde zich verder tegen 't houden van openbare lessen. 8. Herexamens zjjn over 't algemeen niet wenscheljjk. Wil men ze behouden, dan passé men ze zoo zelden mogeljjk en met groote strengheid toe, doch slechts voor hoogstens twee vakken. 9. Het is wenscheljjk, dat er meer overeen stemming kome in de programma's. Beide punten werden aangenomen. 10. Zoogenaamde toehoorders moeten zoo weinig mogeljjk toegelaten worden. Werd ingetrokken. 11. De toelating van meisjes op middelbare scholen voor jongens levert geen bezwaren op. Het werd aangenomen. 12. A. De eisch, dat steeds de nieuwste druk van leerboeken wordt aangeschaft, is niet al- tjjd noodig. B. De leeraren moeten de hoeken, door de leerlingen gekocht, beoordeelen en daarbjj letten op de hygiënische eischen, aan een goed leerboek te stellen. C. Bjj invoering van nieuwe leerboeken in de verschillende klassen moet een geleidelijke invoering worden voorgeschreven. Dit punt werd minder absoluut gedeeld en bepaald dat gelezen zal worden: geleideljjke invoering is wenschelijk. 13. Het hoofdbestuur acht het hoogst wen scheljjk de programma's der onderscheiden middelbare scholen zooveel mogeljjk met el- k aar in overeenstemming te brengenhet acht dit vooral noodzakelijk om den overgang der leerlingen van de eene school naar de andere zoo gemakkelijk mogeljjk te maken. Dit punt verviel, aangezien de inleider ver hinderd was de vergadering hjj te wonen. Besloten werd het adres van de heeren Brill c.r. tot verbetering van de acte examens voor de talen en de opleiding van taalleeraren in de Berichten en Mededeelingen te doen drukken en, op verzoek van het Zuidef-Departement, de Departementen uit te noodigen deze kwestie in hun vergadering te bespreken. Ten slotte bekwam de heer Van Dam van Isselt uit Bergen op Zoom het woord. Hjj be sprak het voorbereidend militaire onderwjjs ten dienste van de leerlingen der gymnasiën en hoo gere burgerscholen en zocht het gemis aan intel- lectueele krachten in ons leger, tengevolge van de plaatsvervanging, in 't ontbreken van een bruikbaar reservekader, inzonderheid van reser ve-officieren. Spreker was van meening, dat de leerlingen dier inrichtingen geroepen waren zelf hun dienstplicht te vervullen. Hjj wenschte daarom dat er militair onderwjjs gegeven werd in elke gemeente, waar een gymnasium of een H, B, S. gevestigd is; dan zou er voor die leerlingen gelegenheid bestaan militaire kun digheden aan te leeren, zonder dat hun school- studiën daardoor schafe leden. En werden er dan practische oefeningen in de lange zomer- vaeantie gehouden, dan verwachtte spreker daarvan de beste uitkomsten. Hp stelde de volgende motie voor »De vergadering acht het wenscheljjk dat de leerlingen der H. B. S. gelegenheid vinden zich voor te bereiden tot het volbrengen van hun persoonlijken dienstplicht en noodige daarom het hoofdbestuur uit maatregelen te nemen in het belang eener regeling, welke het vervullen van dien plicht bevorderen met inachtneming der behoeften en eischen van de wetenschappelijke opleiding der leerlingen." Zjjn warm voorgedragen rede met zjjn wensch en gronden voor algemeenen dienstplicht, vond nagenoeg eenparige instemming en de motie werd bjj acclamatie aangenomen. Na de gewone plichtplegingen werd de vergadering gesloten. Aanstaanden Donderdag zal ter gelegen heid van den jaardag van H. M. de koningin van 's namiddags 2'/s4 uur in de Abdjj alhier een muziekuitvoering door het mu ziekkorps onzer stedeljjke schutterjj gegeven worden Parade heeft dien dag niet plaats. - Bjj de matinee, Maandag in het hadhuis te Vlissingen door de koninkljjke zang- vereeniging Réunion Lyrique van Mechelen, onder directie van den heer Fr. Balaës, gege ven, was de concertzaal geheel bezet. De vereeniging had ook daar welverdiend succes. De nommers, in Middelburg uitgevoerd, werden grootendeels ook in Vlissingen gezon gen, en kwamen goed tot hun recht. Jammer dat het gekraai en gehuil van kinderen, die in 't geheel niet op zulk eene uitvoering thuis hooren, een hinderlijke stoornis teweeg bracht. Dans la forêt werd zoo warm toege juicht dat een deel ervan werd herhaald. Of schoon de uitvoering waardeerende, meenen wjj toch dat hjj, die in dit nornmer de bariton- boIo te vertolken heeft, Zondag avond beter gedisponeerd was dan Maandag middag. Nu liet de zuiverheid tusschenbeide te wenschen over. Nauweljjks was Maandagavondaldus wordt ons uit Vlissingen geschreven, op last van den inspecteur van politie alhier, een man met een ongunstig uiterljjk en die bovendien bljjkbaar te veel Bterken drank ge bruikt had, in bewaring gebracht of men deed aan het politie-bureau aangifte van diefstal met braak. Op hem waren bjj fouilleering reeds eenige voorwerpen en eenig geld gevonden. Hjj bleek te zjjn een smids-gezel uit Tilburg, die alhier aan het nieuwe Havenstation werkzaam is. Tjjdens mejuffr. De B., wonende in den Schotschenhoek alhier, naar Middelburg was heeft, de gearresteerde zich door den kelder en vervolgens door middel van braak toe gang weten te verschaffen tot hare woning en aldaar goederen ontvreemd, die bjj hem gevonden en door de eigenares als de hare erkend zjjn. Uit Goes schrjjft men on« De heer J. C. Adriaansen, stationschef alhier, wordt met primo October a. overgeplaatst naar Deventer. De heer Adriaansen, die bjjkans 17 jaren alhier gevestigd is, heeft door zjjne hulpvaar digheid en voorkomenheid jegens zjjn onder geschikt personeel en het reizend publiek aller achting en vriendschap verworven. Dit bleek ten zeerste bjj het 25jarig jubilé, door hem als stationschef op 1 Juli 1891 gevierd, toen hg vele tastbare bljjken van waardeering mocht ontvangen. Ongetwjjfeld zal zjjn heengaan met leedwezen worden vernomen. In de, de vorige week te Zierikzee gehouden algemeene vergadering der Vereeni ging tot oprichting en instandhouding van de Ambachtsschool aldaar, bleek uit door den voorzitter, den heer W. A. Ochtman, gedane mededeelingen hetgèen het bestuur had ver richt naar aanleiding van het besluit om aan de school ook onderwjjs in het smeden en huisschilderen te geven, dat de aan het rjjk en de provincie aangevraagde subsidiën onder zekere voorwaarden waren verleend, terwijl de gemeente ruimte voor het onder wjjs in die vakken had afgestaan in het gebouw der voor malige Teekenschool, benevens de nog bruik bare voorwerpen voor het smeden, voorhanden aan de H. B. S. Het gebouw voor de nieuwe vakken heeft gekost p. m. f 1150, terwjjl de aangegane leening van f 1500 ruim volteeken4 r

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1