N°. 203.
136' Jaargang.
1893
Dinsdag
29 Augustus.
FEUILLETON.
De luie Checco.
Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën 20 cent per regel.' Bij abonnement lagerj
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Reclames 40 cent per regel.
TT"M TJW-Id„_ur. t„„„„1zy des avonds nog worden opgenomen.
Middelburg 28 Augustus.
ia.
RICHARD VOSS.
x.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
hidiiiiin it(.sdir courant.
Th ermometer.
Advertentiën
Agenten te VliasingenP. Gr. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen P. v. d. Peul, te Zierikzee A. C. de Mooij, te Tholen W. A.
Middelburg 28 Aug. 8u. vm. 63 gr. j van Nieuwenhuijzen en te TemeuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één uur
m. 12 n. 70 gr., av. 4 u. 66 gr. F. j advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmae, te Botterdam, de Gebe. Belinfantb, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zpn, willen
Verwacht N. wind.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
In de Prov. Gron. Crt gaf dezer dagen de
heer A. L. Poelman, lid der Tweede kamer,
eene beschouwing over kansen voor de
kiesrechtontwerpen. Hg behandelde
daarbp de vraag of ook ditmaal weder, evenals
bp de legerwet onder het vorige ministerie,
het werk onafgedaan zou moeten blijven liggen.
Ten opzichte van deze vraag denkt hp nog
vrjj gunstig wat de kieswet betreft. Vooreerst
is de minister Tak zelf nog vol goeden moed,
ten anderen Btaan niet, gelpk indertpd bp de
legerwet, de verkiezingen voor de deur, die tot
verandering der samenstelling van de Kamer
ten opzichte van die wet zouden leiden. Ook
is de verhouding der tegenwoordige regeering
tot de kieswet niet geheel dezelfde als die
der vorige regeering tot de legerwet. Zonder
te kunnen wpzen op bepaalde feiten tot staving
van dit gevoelen, twpfelde men toch tamelpk
algemeen aan de homogeniteit van het mi-
nisterie-Mackay ten aanzien der legerwet.
Het stond niet vast, noch bp de Kamer, noch
bp het land, dat alle leden van het ministerie
sympathiseerden met de regeling onzer weer
baarheid, zooals die door den minister van
oorlog voorgesteld werd. Aan de eensgezind
heid der tegenwoordige regeering ten aanzien
der kieswet van den minister van binnen-
landsche zaken kan en mag daarentegen door
niemand getwpfeld worden. Bp het algemeen
debat der staatsbegrooting over 1893 hebben
de ministers van buitenlandsche zaken en van
financiën met zooveel woorden hun zegel ge
hecht aan de regeling van het kiesrecht, zooals
die door den minister Tak wordt voorgesteld,
en bp de algemeene beraadslagingen over deze
wet is de homogeniteit van het geheele mi
nisterie in dezen opnieuw gebleken. Met deze
wet staat of valt dus niet enkel de minister-
Tak, maar het geheele ministerie.
Ook verdient het opmerking, dat de oppositie,
welke thans in de kamer tegen de kieswet ge
voerd wordt, een ander karakter heeft dan die,
welke indertpd gevoerd werd tegen de leger
wet. Het valt niet te ontkennen, dat er tus-
schen toen en nu eenige overeenkomst bestaat.
Evenals de legerwet heeft ook de kieswet de
politieke partpen, zooals die in de kamer zpn
opgetreden, gesplitst, De liberalen zpn ver
deeld, maar ook de katholieken en de anti-
revolutionnairen zpn het onderling niet eens;
aan beide kanten der kamers zpn er zoowel
voorstanders als bestrpders der wet. De be-
strpding der legerwet raakte echter aan de
hoofdzaak, aan het beginsel der wetde
voorstanders en de tegenstanders stonden, tot
twee partpen vereenigd, in gesloten gelederen
tegen elkaar over. Dit is met de oppositie
tegen de kieswet niet het geval. Hier verkla
ren alle bestrpders als uit een mond, dat zp
het beginsel der wet willen aannemen en dat
zp voor 't minst eene krachtige uitbreiding
van het kiesrecht even wenschelijk en nood
zakelijk achten als de regeering zelf. Men
wilt naar het schpnt, allen hetzelfde, maar men
wil het niet op dezelfde wpze. Men zegt te
streven naar hetzelfde doel, 't welk ook de
r egeering beoogtmaar men wil dit doel be
Uit het Duitsch.
VAN
Deemoedig knielde Checca voor het Madon
nabeeld neder: »0heilige moeder, beveel
dat Checco weder vrp wordtWat kan de
heilige Franciskus met hem beginnen? Zie,
ik breng {honderd scudi voor het klooster,
daarvoor kan ik Checco toch wel krpgen
want het klooster heeft meer aan honderd
scudi dan aan dien dommen, luien Checco, dien
ik tot man wil hebben. Als gp, heilige
moeder, mp helpt, zal ik een mooien sluier
voor u maken."
Thans volkomen gerustgesteld over den
goeden uitslag van haren tocht, stond zij op
en klopte aan de kloosterpoort.
Checco was in de kerk bezig en had het
zoo druk dat hp niet eens merkte hoe het
zware gordpn, dat voor de deur hing, opgetild
werd en een kleine gedaante de kerk binnen
reiken langs anderen weg en niet sturen in
denzelfden koers. Maar terwpl de voorstan
ders der wet zich tennaastebp bewegen langs
dezelfde lpn, is dit niet het geval met de
tegenstanders. De oppositie is verdeeld in
verschillende groepen, die nauwelpks of in
't geheel geen verband met elkaar houden en
elk voor zich haar eigen weg willen gaan
de onderlinge gemeenschap is van zuiver
negatieven aard en bestaat enkel in den ge-
zamenlpken wil, om niet te willen wat de
regeering wil. Deze innerlpke zwakheid der
oppositie rechtvaardigt twpfel aan haar suc
ces, en al is het haar ook mogen gelukken
door haar besluit, om het bedoelde onderzoek
der amendementen in de afdeelingen te ver
schuiven tot het volgend zittingsjaar, de af
doening der groote zaak te vertragen en de
invoering der wet, indien zp ten slotte toch
mocht worden aangenomen, van 1 Januari
1894 te verdagen tot 1 Januari 1895, toch is
het daarom nog niet zeker, dat de tegenwoor
dige kamer het register der wetten, welke
door haar behandeld en met hare medewerking
tot stand gekomen zpn, niet zal kunnen slui
ten met de wet tot nadere regeling van het
kiesrecht.
Thans is verschenen no 1 van eene nieuwe
reeks der S t a a tk u n d i g e brieven van
mr S. van Houten. Zy werden ditmaal gedrukt
bp de firma Mouton Co te 's Gravenhage.
In dit nommer tracht de schrpver het
standpunt te verdedigen, door hem tegenover
de kiesrechtontwerpen aangenomen.
Naar wp meedeelden hebben de gezamen-
lpke suikerfabrikanten maatregelen getroffen
om tegen te gaan dat landbouwers voor hunne
bieten bp meer dan éen fabrikant voorschot
ontvangen.
De Prot. Noordbr. die het voor de land
bouwers opneemt, schrijft naar aanleiding
daarvan o. a. het volgende
Vele landbouwers in den Bommelerwaard
en waarschpnlpk ook elders zpn in groote
moeilpkheden gekomen door hunne contracten
met de beetwortelsuiker-fabrieken.
Vroeger gat elke landbouwer zpn land bp
éene fabriek aan, doch dit veroorzaakte eene
groote vertraging bp de inscheping der bieten.
De aanlegplaatsen langs Waal en Maas zpn
over het algemeen klein, zoodat er slechts eenige
karladingen gestort kunnen worden. Was er
dus geen schipper van de fabriek, waarmede
men gecontracteerd had, dan moest men wach
ten met den aanvoer. Niet zelden gebeurde
het toen, dat de vorst reeds inviel eer de laat
ste gescheept konden worden.
Om dit ongerief te vermpden, contracteerde
men met twee of drie fabrieken, doch met elke
fabriek slechts voor een gedeelte van het land,
dat men voor bieten had bestemd, en ontving
men van elke fabriek een voorschot op het
aangegeven gedeelte. Begon men de bieten
te steken, dan voerde men geregeld aan, daar
er gewoonlpk van een of twee fabrieken een
schip voor den wal lag, terwpl men zorgde dat
elke fabriek haar aandeel kreeg.
Twee a drie jaar heeft dit op deze wpze
plaats gehadde agenten wisten het waarom
en maakten er geen bezwaar van.
sloop. Er zon over eenige dagen feest g
vierd worden en Checco was reeds met de
toebereidselen bezig. Hp stond op een bankje
voor het beeld van den heiligen Franciscus
en poetste dit op met een ijver alsof hp het
afgesleten koper in goud wilde veranderen.
Eindelpk scheen hp te vinden dat het eer
waarde hoofd genoeg blonk en begon het
beeld van top tot teen te verkleeden. Checca
stond bp de deur en kon hare oogen niet ge-
loovenwant niet alleen dat Checco voor de
zindelpkheid van zpn heilige zorgde hp moest
die zorg ook op zpn eigen persoon toegepast
hebben. Zpn pp slungelde niet meer om zpn
lpf, maar was netjes vastgebonden en hp had
zich zeker dien morgen goed gewasschen en
gekamd. Er gebeurden dus steeds meer
wonderen
Nadat Checco met zpn werk gereed was
knielde hp voor het beeld neder, boog het
hoofd, sloeg een kruis en begon te bidden,
met zulk een vurigheid dat hp, zich alleen
wanende, hardop uitriep «Heilige Franciscus
Helpt mp dat ik hier vandaan kom want zie
ik deug toch niet voor u. Ik ben een veel
te zondig mensch om u te kunnen dienen
In het eerst dacht ik aan niets dan eten en
slapen en was met hart en ziel de lieve
Checco; want heeft Checca mp geen oorvpg
gegeven en nu denk ik aan niets anders
Met dit al teekende men een contract,
waarin dit verboden was.
De fabrikanten, die in bond met elkander
staan en elkander inzage geven van de con
tracten, hebben dezer dagen de boeren doen
aanschrpven door hun advocaat, dat ze binnen
5 dagen de voorschotten met 8 pet rente terug
moeten betalen en daarenboven de boete van
f 100 - gelpk in het contract vermeld stond,
doch van welks inhoud de boeren weinig
notitie namen per HA. moeten voldoen,
onder bedreiging van een deurwaarders ex
ploot en daarop volgende executie bp nalatig
heid van betaling.
Een der sommaties luidt, dat een boer, die
f 550 voorschot had ontvangen, nu ruim
f 800 aan rente en boete daarboven moest
terugbrengen.
Ware het alleen de eisch om het voorschot
met rente terug te betalen, dan zouden velen
zich nog wel kunnen redden, daar zp dan toch
de vrpe beschikking over hunne bieten krpgen,
die ze dan weer kunnen verkoopen, doch met
dien eisch is het te voorzien, dat de meesten
worden geruïneerd of geëxecuteerd.
Daar wp zegt het blad onze inlich
tingen over die zaak van zeer vertrouwbare
zpde hebben ontvangen, spreken wp het
openlpk -uit, dat wp deze behandeling ten
hoogste onbillpk vinden.
Door zulke handelingen van de machthebbers
moet de zinkende kleine boerenstand binnen
kort te gronde gaan. Wij vestigen de aandacht
op dit treurig feit, vertrouwende dat de
bespreking aanleiding zal geven tot intrek
king of vermindering van dien eisch.
Bp koninkl. besluit
is mr W. B. R. van Weideren baron Ren-
gers, gezantschapsattaché in algemeenen dienst,
bevorderd tot gezantschapssecretaris der tweede
klasse bp het departement van buitenlandsche
zaken
is benoemd tot commissaris van politie te
Zalt-Bommel J. F. Verschoor, thans inspecteur
van politie te Rotterdam.
Aanstaanden Donderdag verleent de minister
van oorlog geen audiëntie.
De benoemde gouverneur-generaal van
Nederlandsch-Indië zal aan hen, die hem over
dienstzaken mochten wenschen te spreken,
daartoe de gelegenheid geven op Maandag,
Dinsdag en Woensdag, 4, 5 en 6 September
a. s., des namiddags van 11/2 tot 4 uren, in
het gebouw van het departement van koloniën.
De Noord-Brabantsche bond van devereeni-
ging Het Metalen Kruis, gevestigd te 's Her
togenbosch, heeft het plan gevormd om dit
jaar een réunie van oud-strpders in Tilburg
op 12 September a. s. te houden.
Zp, die gerechtigd zpn tot het dragen van
het Metalen Kruis of de Citadel-medaille en
daartoe lust en opgewektheid gevoelen, kunnen
zich tot deelneming aanmelden bp den voor
zitter van den Bond, den heer J. N. Winter
te 's Hertogenbosch, of bp den ceremonie
meester, den heer A. A. Vorsterman van OpeD,
te Oisterwpk, bp wien tevens nadere inlich
tingen te verkrpgen zpn.
Het voornemen bestaat om bp die gelegen'
heid een krans te hechten aan het monument
van wplen koning Willem II, den grooten
veldmaarschalk.
dan hoe' ik Checca tot vrouw zal krpgen.
Als gp mp helpt om hier van daan te
komen en met Checca te trouwen, zal
ik u een zilveren hart schenken".
Toen Checco wilde opstaan, hoorde hp achter
zich snikken«Ach lieve Franciskus, doe toch
wat Checco vraagt, dan zpt gij altpd onze
goede lieve Heilige
En de heilige Franciskus deed het.
De goede heilige had zeker in den hemel
schik in die twee onschuldige menschen-
kinderen, die daar voor zpn beeld geknield
lagen, en het zou waarlijk geen wonder ge
weest zpn als de goede heilige over die twee
groote kinderen geglimlacht had. Hp deed
echter iets andershij zorgde dat de lippen
dier beiden, of zp wilden of niet, onder zpn
beeld tot elkaar kwamen en dat wel juist op
het oogenklik dat de pater Guardiano met al
de monnikken de kerk betrad. Checco werd
nog dien zelfden avond smadelpk uit het
klooster gejaagd, zonder dat Checca een
bajocco als losgeld behoefde te betalen. Wat
waren zp den goeden heilige dankbaar
In Castel Madame heerschte groote opge
wondenheid; want er waren allerlei zonderlinge
dingen gebeurd. De eerste merkwaardigheid
was de verbazende slimheid van Cbecchina]
TWEEDE HAHEH.
Een uitvoerige nota van toelichting is door
de heeren Kolkman, Mees en Röell ingediend
op de vroeger medegedeelde, door die heeren
ingediende amendementen.
De voorstellers achten het geraden, om, nu
een ruime uitbreiding van het kiesrecht wordt
beoogd, als waarborg voor meerdere levens
ervaring, den ouderdom, voor het kiezersschap
gevorderd, op ten minste 25 jaren te bepalen.
Voorts hebben de voorstellers gemeend de
geschiktheid en den maatschappelijken wel
stand, in den kiezer vereischt, in éen kenteeken
uit te drukken, zp 'took, dat niet voor alle
kiezers hetzelfde kenteeken wordt gekozen.
Als peil van geschiktheid en maatschappe-
lpken welstand nemen de voorstellers aan
het voorzien in eigen onderhoud en in dat
van het huisgezin, behoudens de voorwaarden
en beperkingen, in het amendement gesteld.
Als eerste kenteeken van het niet genieten
van bedeeling wordt aangenomende aan
slag in een rpks directe belasting, wat de
grondbelasting betreft tot een bedrag van min
stens f 1. In dat stelsel kan plaatsing op de
kiezerslpsten ambtshalve geschieden voor deze
categorie van kiezers.
Voorts wordt daarmede het beginsel gehul
digd, dat als voorwaarde voor de uitoefening
van het kiesrecht behoort te gelden het beta
len van den aanslag.
De voorstellers meenen hiermede hetzelfde
beginsel te huldigen, als neergelegd is in de
amendementen van de heeren Van der Kaay,
Mackay, Tydeman, Land en Van der Feltz,
en ook het beginsel, dat de regeering zelve is
toegedaan, hoewel zjj het met haar niet eens
zpn, dat de uitsluiting wegens niet-betaling
van belasting ophoudt te werken, wanneer
van onvermogen om te betalen blpkt. In de
eerste plaats omdat de grens tusschen on
vermogen en onwil moeilijk is te trekken en
ten tweede omdat, waar de belasting uit onver
mogen niet wordt betaald, de veronderstelling
van relatieven welstand moeilpk kan worden
gehandhaafd.
Naast den eisch van eigen, afgezonderden
haard wordt gevorderd het in gebruik hebben
als woning van eenzelfde gebouwd eigendom
of wel van een afgezonderd gedeelte van een
zelfde gebouwd eigendom, gedurende een jaar,
of wel gedurende het aan de laatste verhui
zing voorafgegaan burgerlpk jaar, dit laatste
omdat herhaalde verwisseling van woning in
sommige omstandigheden buiten verband met
den welstand kan staan. De voorwaarde, dat
van het gebouwd eigendom minstens éen
gulden in de grondbelasting moet worden
betaald, een kadastrale huurwaarde van f 20
vertegenwoordigende, heeft betrekking tot de
woningen ten plattenlande en tot de huis
vesting in de steden van een aantal gezinnen
in éen gebouw. Voor deze categorie van kie
zers zal jaarlpks een aanvraag moeten geschie
den om op de kiezerslpst te worden geplaatst.
De daartoe vereischte opgaven zullen ook
door een ander dan den aanvrager kunnen
worden ingevuld. Ter verzekering van de
identiteit van den persoon die ze brengt en
van hem dien ze geldt, is het noodig dat ze
persoonlpk ten gemeentehuize ingediend en
geteekend worden.
De heer W. Stroo van Vlissingen be
haalde te Breda de hoofd-akte.
Te Terneuzen bracht de collecte voor de
Scholen met den bijbel dit jaar /"283.335 op
die hare buren verkeerde nummers voor de Tom
bola had opgegeven om de gelukaanbrengende,
die zp gedroomd had, aan Checca te zeggen,
die daardoor een quaterne won en met dit
groote vermogen Checco huwde. Wie had
dat ooit van Checchina gedacht Al die
goede vrouwen te bedriegen en al de winst te
bewaren voor haar, die zp tot schoondochter
wilde hebben. Checchina rees door dezen
slimmen streek zeer in de achting harer me
deburgeressen.
De tweede gebeurtenis betrof het huwelpk
van Checca met Checco, die eigenlpk monnik
had willen worden, tot wien de heilige echter
zelf zou gelegd hebben, dat hp beter deed
met Checca ^te trouwen, omdat die bp de
tombola een quaterne gewonnen had.
Dat was een bruiloft! Zoo'n mooi bevallig
bruidje, zoo'n knappe, nette bruidegom en
zoo'n keurig uitgedoste moeder Checchina
Ook van het bruiloftsmaal, dat in de her
berg de Zon gehouden werd, viel veel te
vertellen. De hoofdschotel was natuurlpk
macaronimaar alleen het bruidspaar en de
twee moeders werden verzadigd. Wie verder
op de bruiloft kwam, mocht toekpken, en dat
deed dan ook de halve stad. Half Castel
Madame zag hoe dit viertal zich te goed deed
Er was nog een derde zaak, die de
algemeene verbazing opwekte, Niettegen
In de vergadering van de afd. Zeeuwsch-
VI. O. deel van den Bond van Ned. and., die
door 11 van de 20 leden bpgewoond werd,
werden Zaterdag de aftredende bestuursleden
de heeren Eggermont, Dpkwel en Van der
Bilt herkozen. Uit de rekening en verant
woording van den penningmeester bleek, dat
de kas niet in slechten staat verkeert.
Naar aanleiding van de brochure Onze be
zwaren verklaarde men zich voor inkrimping
van het aantal leervakken op de lagere
school, voor eene betere opleiding van de
onderwpzers en gelpkstelling van dezen; ver
der voor niet verplicht herhalingsonderwps
door den gewonen onderwjjzer tegen belooning
te geven, terwpl het aantal leerlingen per
onderwpzer werd bepaald op 3648 naar ge
lang der grootte van de school.
Men schrpft ons uit Biervliet:
De heer J. Jansen, die als onderwpzer naar
Terneuzen vertrokken is, heeft de hem aan
geboden vergoeding van huishuur geweigerd
te aanvaarden en bp hoogere autoriteit ge
protesteerd door het veel hooger bedrag der
huurwaarde te eischen, waarop hier de onder-
wpzerswoning gerekend is.
Van 1 Sept. 1892 tot 15 Mei '93 was de heer
Jansen waarnemend hoofd van school A en
bewoonde een deel der pastorie der Herv. ge
meente. Zpn jaarwedde van f 650 werd, gelpk
ndertpd gemeld is, door het gemeentebestuur
tpdens de waarneming op f 700 gebracht
het bestuur kende het minimum toe, overeen
komstig de bepalingen der wet.
Doch, wat ik niet verwacht had en m. i.
ook niet verplichtend is, het bestuur zal de
huursom van den heer J. restitueeren en toch
is deze daarmede niet tevreden, wat ons on-
begrppelpk voorkomt.
Ter beschikking van den gouv.-generaal
van Ned.-Indië kunnen worden gesteld eenige
onderwpzers en onderwpzeressen, om te wor
den geplaatst als onderwpzer 3de klasse en
als hulponderwpzeres bp het openbaar lager
onderwijs voor Europeanen en daarmede ge-
lpkgestelden daar te lande.
Voor uitzending kunnen in aanmerking komen
onderwpzers, die in het bezit zpn der hoofd
akte, en onderwpzeressen in het bezit der
hoofdakte en van eene akte voor de Fransche
taal. (St. Ct.)
De heer M. Keulemans, predikant bp de
geref. gemeente te Zierikzee, heeft eene be
roep ontvangen naar Woerden.
Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned.
herv. kerk.
Beroepen naar: Drerapt A. D. v. d. Scheer
te NpehorneZeddam jhr J. van Gesseler te
IngenMonster P. Kuylman Jr. te Bunnink
en Vechten; 'tWaal en Honswpk J. Ph. Hat-
tink Jr. te Nieuwerkerk a/d IJselBabylo-
niënbroek W. H. H. Dpkman te Breskens;
Avereest N. L. Piccardt C.Hzn. te Zandeweer;
Buurse W. G. van Doorne te St. Michielsge
stel Heeswpk en Dinther M. Büchli Fest te
Hillegomen naar Medemblik F. Ch. Geer-
ling te Domburg.
Bedankt voorEngelen J. Heenk te Budel;
Npkerk J. van 't Hooft te Vlaardingenen
voor Heukelom K. Loggers te Westkapelle.
staande Checca driehonderd scudi gewonnen
had, werkte zp alsof zp geen bajocco bezat en
Checco deed alsof hp voor drie moest werken.
En moeder Checchina
Die spon zij moest spinnendoch toen
er elk jaar een kleine Checco of een kleine
Checca ter wereld kwam, raakte grootmoeder
in opstand en zei dat zij nu genoeg gespon
nen had. Zp wilde voortaan niet anders doen
dan al die Checchino's en Checchina's dragen
en wiegen, pap geven, wasschen en bederven.
Moeder Checco ontstelde en liep eenige dagen
in diep gepeins ronddoch weldra straalde
haar voller geworden, doch nog altpd aller
liefste gezichtje opnieuw Zp had het gevon
den. Op staanden voet begaf zp zich naar
Tivoli en kocht eieren van zpdewormen spin
nen wilde Checchina niet meer en alleen
grootmoeder zpn, dat noemde Checcho geen
werkenen werken moest moeder Checchina,
al was het alleen maar dat zp op haar borst
de eieren der zpdewormen uitbroeide. Dat
deed zp dan ook en dat was juist de ware
bezigheid voor moeder Checchina,
E I W D E.
