N°. 197, 136e Jaargang. 1893 Dinsdag 22 Augustus. Middelburg 21 Augustus. Deze courant verschijnt d a g e 10 k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.' Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager; Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. De nieuwe afgevaardigde ter Eerste kamer voor Zeeland. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE. MDDELBI lil.SI III (III RANT. Th ermom eter. Middelburg 21 Aug. 8u. vm. 72 gr. m. 12 u. 80 gr-, av. 4 u. 76 gr. F. Verwacht Z. W. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te TholenW. A. van NmnvENHUiJZEN en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de La Mas Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen. i. Werd reeds kort na de verrassende keuze in onze Provinciale staten van jhr mr K. A. Godin de Beaufort tot lid der Eerste kamer er aan herinnerd, hoe deze oud-minister in het kabinet, waarin hij zitting heeft gehad, alles behalve eene schitterende plaats innam en het onverklaarbaar mocht heeten dat hij reeds vroeger zonder en nu opnieuw met succes was uitverkoren om in het Hooger- huis een plaats in te nemen wij wen- schen thans, nu het oogenblik nadert, waarop hij die waardigheid zal aanvaarden, de vraag te stellen of de anti-revolutionnaire en katholieke leden dier Staten aan Zeeland een dienst bewezen door juist hem als afge vaardigde te kiezen. Tot heden hadden wij, met een enkele uitzondering na, het voorrecht in onze Eerste kamer mannen af te vaardigen, die ons gewest van nabij kenden, mannen als Fransen van de Putte, Borsius, Pické, Moo- lenbnrgh en Six om van mr E. Fokker, onzen huidigen afgevaardigde, niet te spre ken. Zij toch waren, behalve mr Six, in Zeeland geboren, althans van jongs af opgevoed, en konden allen, zoo noodig, met kennis van zaken voor onze belangen zich op de bres stellen of hunne medeleden, waar dit vereischt werd, op de hoogte brengen van de eigenaardige toestanden in, of de behoeften van onze provincie. En dat dit voor een gewest als het onze, zoo weinig nog in 't algemeen bekend, hoogst nuttig was behoeft waarlijk geen uitvoerig betoog. Toch sluit dit niet uit, dat daarom ook een ander persoon, aan Zeeland door zulke nauwe banden niet verbonden, onze provincie in de Eerste kamer zou kunnen vertegenwoordigen Een bekwaam en voortvarend man, als jhr Roëll indertijd, stelt zich spoedig genoeg op de hoogte der zakenen weet zeer spoedig waardoor Zeeland's belangen worden gebaat, om, zoo noodig, daarvoor dan in de verte genwoordiging een lans te breken. Het hangt geheel af van de keuze van den persoonen zoo die ditmaal gevallen was op een bekwaam en ijverig man als de heer Roëll onder onze partijgenooten is wij zouden daartegen niet zooveel be zwaar maken als thans. Want niet alleen dat jhr mr Godin de Beaufort van Zeelaud's belangen en behoeften weinig of niets weet, wie zich herinnert van hoe luttele voortvarendheid hij als minister blijk gaf, zal zeker niet veel vertrouwen stellen in zijn ijver en lust om wat hem aan kennis en ervaring ontbreekt, aan te vullen door studie en onderzoek. Uit zijn verleden valt dan ook geen enkel feit aan te wijzen, dat wettigt de hem door zijne partijgenooten en de katholieken bewe zen eer. Maar wel treedt oogen blikkelijk, wanneer wij de politieke geschiedenis der laatste jaren opslaan, een gebeurtenis op den voorgrond, die sterk pleit tegen deze keuze, welke allerminst door een Zeenwsch belang werd gevorderd. Ieder, die op parlementair gebied geen vreemdeling is, herinnert zich vanzelf de bekende spoorwegovereenkomsten, die wij dan ken aan het vorige ministerie, maar waar voor nog altijd geen reden is om het erken telijk te zijn. Integendeel. Al is de tijd, waarin de nieuwe regeling gevolg van de voor de voormalige Rbijnspoorwegmaat- Bchappij zoo voordeelige overeenkomst in werking is, nóg slechts kort, er zijn reeds genoeg teekenen aan te wijzen, welke hen in 't gelijk stellen, die destijds huDne waarschuwende stem deden hooren. Voornamelijk voor den Staat en voor de Exploitatie-maatschappij achtten de tegen standers die overeenkomsten zeer nadeelig en de heer Fransen van de Putte verzette zich, uit dat oogpunt vooral, in de zitting der Eerste kamer van 17 Juli 1890 daar tegen. Zijne toen gehouden doorwrochte ede is wel waard dat daaraan nog eens worde herinnerd, vooral door ons omdat hij daarbij wees op de nadeelen, welke uit die overeenkomsten zonden voortvloeien ook voor de Zeeuwsche lijn, waarbij o. a. de maat schappij Zeeland zoo nauw is betrokken. De conclusie, waartoe deze afgevaardigde voor Zuid-Holland na bestudeering van het wetsontwerp was gekomen, luidde dan dat de Staat der Nederlanden en de Exploitatie maatschappij de kwade rekening zouden betalen, de verliezende partij zonden zijn, de Rhijnspoor goed betaald en de Holland- sche spoor de winnende pavtij werd. Den Rhijnspoor zou hij niet hard vallen Wanneer men bij iemand komt en zegt: ik wil uw eigendom hebben, dan is het natuur lijk dat hij een hoogen prijs stelt. Het verwijt in deze moest z. i. gericht worden tot hen, die van zoo weinig beleid bljjk hadden gegeven bij het entameeren der onderhan delingen. Men veroorloove ons eene eenigszins uit voerige aanhaling uit de rede van den heer Fransen van de Putte, omdat zij voor ons betoog noodig en voor ons, Zeeuwen, zoo nuttig is, in verband met de keuze van jhr Godin de Beaufort, een dergenen die zulk een werkzaam aandeel hebben gehad aan het totstandkomen dezer overeenkomsten, tot onzen afgevaardigde ter Eerste kamer. De heer Fransen van de Putte dan zeide o.a.: »Men zou hebben mogen verwachten dat de minister van waterstaat, uitgaande van dat denkbeeld van evenmachtige maatschappijen, er zich bjj de overeenkomst op zou hebben toegelegd om de Exploitatiemaatschappij te versterkenmaar neen, deze is in elk opzicht het kind van de rekening. De ljjn door de Betuwe, de ljjn Stavoren-Leeuwarden worden geheel aan de Hollandsche IJzeren Spoorweg maatschappij afgestaanmedegebruik wordt gegeven aan de Hollandsche IJzeren Spoorweg maatschappij van de ljjn Rotterdam-Utrecht- Amersfoort en van de Ijjn Arnhem-Emmerik. In Twente wordt de lijn, die tot nog toe uitsluitend door de Exploitatiemaatschappij werd geëxploiteerd, gegeven aan de Holland sche IJzeren Spoorwegmaatschappij met mede gebruik voor de Exploitatiemaatschappij. De verbinding van Maassluis of den Hoek van Holland met Schiedam en Duitschland, wordt gegeven aan de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappijdoch zonder medege bruik voor de ExploitatiemaatschappijDe Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij zal dus de ljjn van Maassluis of den Hoek van Holland exploiteeren over de ombuiging van Schiedam en Kapelle, Utrecht en Amersfoort naar Noord-Duitschland, aan den anderen kant over de brug te Rotterdam en Dordrecht en van daar op zijne eigene lijn door de Betuwe naar Zuid-Duitschland. Doch voor de Exploi tatiemaatschappij is er geen medegebruik. In het verslag is eene vraag gedaan over het medegebruik van deljjnRotterdam-Esschen. Het woord »beheer", daar gebezigd, was mis schien minder juist gekozen. Daarop antwoordt de regeering, dat de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij de ljjn Rotterdam- Esschen exploiteert, maar dat de Exploitatie maatschappij met het beheer belast is. Maar het helpt niet veel of men het beheer heeft, als men het vervoer niet heeft. Ik heb aan verscheidene deskundigen ge vraagd, wat zjj zich van dergeljjke exploitatie voorstellen. Men verwacht daarvan geen ander resultaat, dan dat het geheele personen-ver voer in handen zal komen van de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij Wat wjj noemen den Parjjschen en Brus- selschen trein, rijdende van Amsterdam en Rotterdam, deze zal natuurlijk van zjjn recht gebruik maken om door te rjjden naar Esschen. Nu kan de ExploitatiemaatBcbappjj een kwar tier vroeger of later ook een trein laten rjj- den, maar met den trein van 1/4 uurs vroeger gaat niemand mede en met dien van 1/4 uurs later evenmin, wegens het gevaar om de aansluiting te missen. Bovendien houde men wel in het oog dat wjj de zoozeer gewraakte bediening door twee verschillende Ijjnen, met het ongerief voor het publiek tot nu toe aan het overstappen te Rotterdam verbonden, elders, nameljjk te Zwaluwe voor de reizigers in de richtingen Breda en Den Bosch, en te Roosendaal voor de reizigers naar Vlissingen, weer zien te voorschjjn treden. En van welken invloed vooral dat laatste zjjn kan op het verkeer tusschen onze koopsteden en Londen, behoeft niet nader te worden aangetoond. Regel zal wel zjjn dat de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij het verkeer met het Zuiden geheel in handen krjjgt. In plaats nu dat deze voordracht zoude strekken om de reeds zwakkere Exploitatiemaatschappij ster ker te maken, is de gëheele tendenz dezer overeenkomst om de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij krachtiger te maken en de Exploitatiemaatschappij ten onder te brengen. Geen wonder, want men kwam bjj eene maatschappij te land, die op dit oogenblik den Staat niet noodig had, en het was dus, in eenen anderen zin, met de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij wat het met de Rhjjnspoorwegmaatschappij was men heeft haar duur moeten koopen, en teneinde den staat der Nederlanden niet te zwaar te be lasten, de kosten grootendeels op de schouders der Exploitatiemaatschappij gelegd." De ervaring, tot op dit oogenblik verkre gen, heeft bewezen dat de heer Fransen van de Putte een zeer goeden blik in de toekomst had. En als wij na nagaan de luchthartige wijze, waarop door den toenmaligen minister van financiën, den heer Godin de Beaufort, die overeenkomsten werden verdedigd, dan ligt het voor de hand dat wij, Zeeuwen, op dit oogenblik een allerzonderlingst figuur maken door juist hem als onzen vertegen woordiger naar de Eerste kamer te zenden. De minister van waterstaat, de heer Ha- velaar, wees er destijds reeds op dat vooral Rotterdam en Amsterdam bij die overeen komsten konden winnen; de eerste stad in het bijzonder doordien de lijn Dordrecht Eist eene betere aansluiting met Duitschland zou krijgen, nn zij in handen kwam van de Hollandsche spoorwegmaatschappij. De be langen van die beide groote steden traden bij die verdediging vooral op den voorgrond. Opmerking verdient wel dat een der voor- deelen, waarvan door dien minister zoo hoog werd opgegeven, n. 1. het medegebruik op uitgebreide schaal der verschillende lijnen, reeds nu gebleken is volstrekt niet te be staan. In de verslagen over het vorig jaar èn van de Maatschappij tot exploitatie van staatsspoorwegen èn van de Hollandsche ijzeren spoorwegmaatschappij treffen wij een paar tirades aan, waarbij juist dat hooggeroemde medegebruik wordt veroordeeld. In het ver. slag van eerstgenoemde maatschappij wordt juist de zeer ongunstige verhouding tusschen bruto-opbrengst en exploitatiekosten ook geweten „aan het stelsel van medegebruik op uitgebreide schaal, een stelsel, strijdig met eene oeconomische en zuinige exploitatie." Het straatkabaai, dat Woensdag avond na afloop der protest-meeting" te Amsterdam plaats had nabjj de woning van den heer Rutgers van Rozenburg, heeft algemeen ver ontwaardiging gewekt, behalve natuurlijk bij de redactie van een bekend socialistisch blad, wier dollemanstaai wjj niet willen helpen verspreiden. De Amsterdamsche bladen spreken daarover terecht hunne afkeuring uit en doen uitkomen, dat op die wjjze het doel, hetwelk men zich voor oogen stelt, niet zal worden bevorderd in Nederland is men niet gewoon wetten te maken onder den invloed van straatkabaai. Het Dagblad van Nederland schrjjft Jammer dat een deel onzer socialistische werklieden zulk een meeting alweder heeft doen eindigen met een straatkabaai. Waartoe diende de tocht naar mr Rutgers' huis De heer Rutgers, men wist het, was niet thuis en deze afgevaardigde had misschien wel de hardste woorden gebezigd, maar zjjn oppositie was in elk geval veel minder gevaarljjk dan die van zoovele anderen. Zoolang het socialisme zoo slecht geleid wordt in de hoofdstad, zal het bjj de Neder- landsche werklieden onmogeljjk de sympathie kunnen vinden die het elders zich zoo snel verworven heeft." is aan mr M. van Heioma, op zjjn daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als raadsheer in het gerechtshof te Leeuwarden, met dankbetuiging voor de door hem in rech- terljjke betrekkingen bewezen diensten; is benoemd tot adspirant-ingenieur van den Rijkswaterstaat A. R. van Loon. Door de arr.-rechtbank te Zierikzee is, ter vervulling van een vacature van rechter in dat college, opgemaakt de navolgende alpha- betische ljjst van aanbevelingmr. J. H. van Belmr. B. J. Rasch, substituut-griffiers bjj de arr.-rechtbanken te Maastricht en Haarlem, en jfir. mr J. W. D. Schuurbeque Boejje, rechter-plaatsvervanger in eerstgemelde rechtbank, advocaat en procureur te Zierikzee. Dit bericht is nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer opgenomen. De gewone audiëntie van den Minister van Oorlog zal op Donderdag den vier en twintig sten Augustus a. s. niet plaats hebben. Na het in Juli en Augustus gehouden toelatingsexamen voor de cadettenschool zullen op 30 September e. k. aan deze inrichting worden geplaatst Voor den dienst hier te lande: A. Bloem, J. R. Diemont, jhr H. J. Repelaar, W. P. Tie- lenius Kruythoff, B. ten Broecke Hoekstra, F. baron van Hogendorp, H. M. d'Angremond, A. D. Putman Cramer, A. Haekstroh, W. J. D. Havelaar, C. A. van Woelderen, Th. de Jong van Arkel, J. E. Snellen van Vollenhoven, A. G. Ch. Gaillard, J. H. van Breda, F. W. Diemont, P. A. Kempen, R. F. C. baron Bentinck, N. J. Singels, E. H. van den Akker, J. H. van Reede, H. S. de Roode, F. J. J. Feirabend, K. F. L. Bosch, F. E. Jochim van Nootdorp. Voor den dienst in Ned. - Indië: W. Muurling, E. P. van Staden ten Brink, J. Graaff, L. A. van der Dussen, J. H. Struben, K. A. E. Seeuwen, H. H. Dingemans, P. H. Hekkema, A. Landzaat, D. J. C. H. Brussen, A. E. van der Heide, W. L. Kramers, K. W. H. Jeltes, J. J. Donner, jhr W. Laman Trip, H. Elzas, J. N. Preyer, S. Prins, J. Olivier, J. E. Jautze, K. O. Roeloffs, A. Ruys, H. L. la Lau, F. W. Santman en J. A. baron van Heeckeren van Molecaten. Bjj kon. besluit: is aan H. Rjjnders, gewezen boodschaplooper in het huis van bewaring te Middelburg, met instandhouding van het hem verleende milt tair pensioen van f 200 's jaars, een tweede pensioen ten laste van den Staat verleend van f39 's jaars; Het afdeelings verslag van de Tweede kamer is verschenen over het wetsvoorstel van den heer Van Houten tot uitbreiding en nadere regeling van het recht tot onteigening ten algemeenen nutte door gemeentebesturen, dat reeds ten tweeden male is ingediend. Zeer vele leden bleven het formeele bezwaar, aan de grondwet ontleend, volhouden en som migen bleven bovendien van oordeel dat het wetsvoorstel in strjjd is met geest en letter van art. 151 G. W. Verscheidene leden waren van meening dat bij aanneming van het voorstel aan den bjjzon- deren eigendom een gevoelige slag zou worden toegebracht. Eene der ernstigste grieven, die men tegen het voorstel koesterde, was dat, ljjnrecht in strijd met hetgeen de voorsteller als de strek king van het ontwerp aangeeft, de aanneming van het ontwerp het sein zou wezen tot spe culatie in bouwterreinen op groote schaal. Aan den anderen kant werd het betreurd dat juist buiten het bestek van bet ontwerp is gelaten de uitbreiding der gelegenheid tot het doen ontruimen en onteigenen der oude en ongezonde arbeiderskwartieren in de steden. Slechts enkele leden gaven hunne instem ming met het vooistel te kennen; volgens hen behoort het onteigeningsrecht op de voor gestelde wjjze in overeenstemming gebracht te worden met de maatschappeljjke behoeften. waarvan de verschijning is medegedeeld, door den heer Gouda Quint worden uitgegeven. Met de samenstelling hebben zich belast mr W. H. de Beaufort, lid der Tweede kamer, en mr A. R. Arntzenius, griffier der Tweede kamer. Zaterdag is het ljjk van dr Charcot op Montmartre ter aarde besteld. Tal van per soonlijkheden van naam op medisch en verder wetenschappeljjk gebied woonden de plech tigheid bjjingevolge den wensch van den overledene werden echter geen toespraken gehouden. Aan een anderen wensch van dr Charcot, om nl. geen kransen op zjjne ljjkkist neer te leggen, was in zooverre slechts gevolg gegeven, dat de talrjjk gezonden kransen en bloemen niet op de kist waren neergelegd maar in een afzonderleken wagen den ljjkstoet volgden. Dr Charcot werd als commandeur van het Legioen van Eer met militaire eer begraven. Verdi werkt aan een nieuwe opera, waarin Gemma Bellincioni de hoofdrol zal vervullen. »Uw jeugd voegde de maestro de cantatrice toe zal aanvullen, waarin mjjn ouderdom te kort komt." Ijetteren en iinnst, Bjj de bekende firma D. Bolle te Rotter dam, die zoozeer de leesgierigen in de gele genheid stelt zich voor een bagatel een goede bibliotheek te verwerven, zjjn weder eenige vervolgwerken verschenen. Ivanhoe, een der meesterwerken van sir Walter Scott, de fraaie goedkoope geïllus treerde editie, is met de zestiende aflevering compleet geworden. Yan de volledige werken van J. F. Oltmans, eveneens geïllustreerd, ontvingen wjj afleve ring 5 tot en met aflevering 29 De Schaap herder, zoo goed als compleet. Van de Spinx, bjj dragen tot de studie van het menschenraadsel en de psychische weten schappen, liggen de afleveringen 4 tot en met 7 voor ons, waarin weder tal van vreemde geheimzinnige feiten worden beschreven. Naar de Arnh, Crt verneemt zullen de werken van wjjlen den hoogleeraar J, T, Bujjs, Wekelijlcsche opgaaf betreffende de Ned. herv. kerk. Beroepen te: Lobith A. Wun der van Noord- gouwe Ressen P. Kujjlman van BunnikOene D. M. Boonstra, rustend predikant; Wezep J. C. Klomp van LunterenCharlois J. A. van Boven van Ede Schoonhoven J. H. Geselschap W.Jzn. van Berkel en Rodenrjjs; Garsthuizen P. van Binnendjjk van Stadskanaal. Bedankt voor Nichtevecht P. H. Versteeg van St. PancrasObergum J. Heringa van Sebaldeburenen voor Poederopen en Loeve- stein W. G. van Doorne van St. Michiels gestel en Schjjndel. Aangenomen het beroep', naar Molenaars graaf R. A. Lauts, cand.; en naar Drimmelen J. B. C. Schuuring van Wapserveen. Woensdag en Donderdag, 13 en 14 Sep tember zal het bekende Floraliafeest van de Vereeniging XJit het volk—-Voor het volk alhier weder gevierd worden. Door den heer J. K. van der Veer is aan den gemeenteraad van Middelburg een adres ingediend, behelzende het verzoek, dat van gemeentewege het initiatief worde genomen voor het tot stand komen eener gemeentelijke badinrichting, waar voor den geringen prjj» van 5 a 10 cent de ingezetenen in staat worden gesteld te kunnen baden. Aan boord van de Noorschebark Vision heden morgen te Vlissingen binnengekomen en naar Middelburg slepende, bad een treurig ongeval plaats. Voor de spoorboot te VRb- singen willende stoppen, werd een stalen tros van boord op den wal uitgebracht. De matroos, aan boord belast met het vieren van dien tros, had het ongeluk erin verward te geraken, waardoor hem éen been geheel werd afgeklemd. Het been viel buiten boord. De eerste geneeskundige hulp werd spoedig verleend door den heer Duijvis, die daarna vervoer per brancard naar het Gasthuis beval. De le-luits. W. P. H. Kroes, M. J. Kanaar, en de 2e-luit. M. L. Pliester, allen van het 3e regiment infanterie te Bergen op Zoom, worden, tjjdens het kampeeren van ,dat korps in de legerplaats bjj Rjjen, respectievelijk gedeta cheerd te Middelburg, te Vlissingen en te Terneuzen. De gemeenteraad van Wolfaartsdjjk besloot Vrjjdag jl. tot toelating der gekozen raads leden. De begrootingen over 1894 en de rekeningen over 1892 der gemeente en van het burgerljjk armbestuur werden in handen gesteld van eene commissie van drie leden tot onderzoek. Aan den heer J. van de Kruke Kz. werd eene gratificatie verleend voor bewezen diensten als tjjdeljjk waarnemer der betrek king van houder van de telephoon en hem tevens vergund een der kamers van het ge meentehuis te gebruiken tot het ontvangen van de contributiën van de leden van het Steenkolenfonds. Aan de bewoners van den Noorddijk werd op hun verzoek toegezegd, dat van wege het gemeentebestuur eene lan taarn aldaar zal geplaatst worden. Verder maakte de raad eene voordracht op voor een lid van het college van zetters. Daarop komen voor de heeren J. Bebelaar en F. Verburg. Aan het einde der zitting werd de heer Koert als secretaris en gemeente-ontvanger beëedigdj Door een der leden werd nog de opmerking gemaakt, dat de heer Koert volgens art. 25 der gemeentewet reeds opgehouden had lid van den raad te zjj» es dus niet mee/

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1