N°. 181.
136e Jaargang.
1893
Donderdag
3 Augustus.
FEUILLETOH.
Middelburg 2 Augustus.
Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s,
met uitzondering van Zon- en feestdagen;
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager;
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Reclames 40 cent per regel.
GASTVRIJHEID.
C UN I8SET-C ABN OT.
(Wordt vervolgd.)
llll)l)UII[l!(.MIIi: (III HAM.
W
Thermometer.
Middelburg 2 Aug. 8u. vm. 63 gr.
m. 12 u. 68 gr-, av. 4 u. 70 gr. F.
Verwacht Z. W. wind.
Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te TholenW. A.
van Nleuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Botterdam, de Gebs. Belintante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amaterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen.
Het Centrum is quasi-verontwaardigd omdat
wjj het werkje van prof. Schoondermark Jr. ter
lezing aanbevalen en aldus, volgens het blad,
propaganda maakten voor een geschrift, waarin
men het Nieuw Malthusianisme predikt.
Die verontwaardiging willen wjj nu eens
voor ernstig gemeend houden maar dan vragen
wjj tochgaat het aan van deze kwestie een
partjj-zaak te maken en onze meening te
decreteeren als die der liberalen
Wat heeft nu toch met die zaak in's Hemels
naam liberaal, conservatief, anti-revolutionnair
of katholiek te maken
Dat men uit k e r k e 1 jj k, uit godsdienstig
oogpunt zich in deze partjj stelt, liaat zich
zeer goed begrepenmaar bjj de politiek be
hoort het vraagstuk zeker niet thuis.
Het betreft hier een kwestie van zuiver
maatschappelijk belang, waarover de gevoelens
onder leden van alle staatkundige partgen
verschillen.
Als het Centrum ons wil slaan, ga het ge-
ruBt zjjn gang, wjj kunnen er zeer goed tegen
maar laat het toch zich niet zoo overdreven
aanstellen en vooral niet zoo onbillijk zjjn
om overal en uit alles politieke munt te slaan
en een partjj aan te vallen die geheel buiten
de kwestie staat.
Naar aanleiding van het Dinsdag in de
Tweede kamer door de heeren jhr mr
Butgers van Bozenburg en dr Schaepman ge
sprokene zegt Het Vaderland in zjjn Kamer
overzicht
De heer Butgers heeft een onbegrensde
minachting voor de volksstem. Voorwaar,
wjj zullen het in den afgevaardigde niet
misprjjzen, dat hg niet gehoorzaamt aan volks
bevelen, maar, zich zgner verantwoordelijkheid
bewust, met zjjn eed aan de Grondwet en zjjn
verstand alleen te rade gaat, doch een verstand,
dat in die mate weigert te letten op de tee
kenen der tijden en dat aan de volksuiting
elke beteekenis ontzegt, is ons het ware staats-
mansverstand niet. De eventualiteit eener
verwerping der kieswet nam de heer Butgers
al zeer luchtig op, maar met den heer Schaep
man achten wjj het hoogst bedenkelijk
dat dus van uit de volksvertegenwoordiging
het volk daarbuiten wordt getart en getergd,
ja bjjna uitgedaagd tot verzet. En 't is een
zonderlinge verplaatsing van verantwoordelijk
heid, als de heer Butgers deze uiting in den
mond van den heer Schaepman een bedreiging
noemt.
in den grond echter is de heer Butgers
misschien nog bon prince. Het algemeen
kiesrecht is voor hem onzin, een waan van
den dag, waarvan de verwezenlijking zwanger
gaat van rampen en ellende; het kiesrecht is
naar zjjn zin reeds te veel uitgebreidhet
ontwerp is de ongerijmdheid zelve en van
verwerping is volstrekt geen kwaad te wachten,
en toch nu een kiesrechtuitbreiding een
maal voorgesteld is, zal hg medegaan en zal
hij helpen het ontwerp aannemelijk te maken.
Nu dit kabinet gezwicht is voor het rumoer
XJit het Fransch,
van
der buitenwereld, is, meent hg, het groote
kwaad verricht, en zal hg niet schrap staan.
De man, die met de grootste onpartijdigheid
en zonder gewetenswroeging tegenover vriend
en vjjand zjjn politieke leuzeSla maar
raakin toepassing brengtslaat toch ook
wel eens mis. Of is voor dezen ouden parle
mentairen rot het verleden van den heer Tak
geheel een gesloten boek, dat dit ontwerp hem
heeft verrast en Tak door hem voorgesteld
wordt als door rumoer der buitenwereld daar
toe verlokt Doch indien het nu z. i. zoo is
en indien er voor zulk een uitgebreid kiesrecht
niets te zeggen valt, dan bevreemdde het ons,
dat geen verzet tot aan den dood tegen zulk
een volkswaan van zgn lippen komt, en hg,
die veronderstelt, dat anderen buiten de kamer
zich de verantwoordeljjkheid voor hun adviezen
niet bewust zgn, zgn verantwoordelgkheid
reeds gedekt acht, als hg heeft medegeholpen
de wet «minder slecht" te maken.
Het wetsontwerp beter te maken is de be
doeling van den heer Schaepman, wiens onbe
grensde liefde voor onbegrensde kiesrecht
uitbreiding, nog door den heer Butgers geprik
keld, in zgn rede krachtig uitkwam.
Aan het einde der zitting van de Tweede
kamer, Dinsdag, was, zooals in het kort
werd gemeld, de heer Heldt aan het woord
om zgn gevoelen te zeggen over de aanhangige
kiesrecht-ontwerpen.
Hjj begon met hulde te brengen aan den
minister voor de indiening van deze ontwer
pen. In hoofdzaak vereenigde hij zich met het
betoog van den heer Kerdjjk. Gaarne is ook
hjj bereid tot gemeen overleg, mits dit niet
leidt tot groote besnoeiingen, waardoor het ont
werp zjjn waarde zou verliezen en niet meer zou
voldoen aan de verwachtingen, bjj het volk opge
wekt. Gewezen werd hier op de gevaren, welke
aan de uitbreiding van het kiesrecht verbonden
zjjn, op de pistoolschoten welke in het noorden
van ons land weerklonken, maar de heer Heldt
verklaarde het verband daartusschen niet te
begrjjpen, want dit geschiedde toch niet onder
de werking van het algemeen kiesrecht. Om
de sociaal-democraten te weren wil men het
kiesrecht beperken. Waarom Wanneer zij
sterk genoeg zjjn om hier één of meer zetels
in te nemen hebben zjj recht daarop. En men
vleie zich niet, dat men hen uit de Kamer
zal kunnen weren, Duitechland is daar om
het te bewgzen. Bezweren kan men de heer-
schende strooming evenmin en daarom eischthet
de voorkeur den stroom in eene goede richting
te leiden. Enkelen willen wel uitbreiding,
maar niet zoover als wordt voorgesteld. Gelei-
deljjke uitbreiding is het wachtwoord. Ook
spreker zou die wenschen, wanneer wjj in
1853 en niet in 1893 waren, want nu is de
tjjd voor die geleideljjke uitbreiding voorbjj.
Had men niet stil gezeten en van 1853 af
geleidel jjk het kiesrecht uitgebreid, dan stonden
wjj nu voor het algemeen kiesrecht, ja, hadden
dit misschien reeds lang. Over de grondwet
tige bezwaren wilde de heer Heldt z wjj gen,
waar knappe juristen als Bujjs en Boëll zich
deden hooren.
Wat het ontwerp zelf betreft, uit volle over
tuiging zal hjj er v«or stemmen, temeer daar
zelf de heer Boëll erkent, dat deze ontwerpen
voldoen aan art. 80 G. N. en geen algemeen
stemrecht hoe zeer ook door spreker ge
wenscht toelaat. De kenteekenen hebben
Gedurende een reeks van jaren, van 1820
tot 1848, ja zelfs tot 1854, las men bjj gere
gelde tusschenpoozen in verscheiden Parjjsche
bladen de volgende advertentie
«Personen, die eenige inlichting kunnen
geven aangaande dokter Jean Theodore Schop-
man, worden verzocht hiervan kennis te geven
aan den heer Courtoy, rue St Honoré 122,
Parjjs. De dokter heeft zjjn woning verlaten
4 Januari 1817, tengevolge eener politieke
aanklacht, en sedert heeft zjjn familie niets
meer van hem vernomen. Men veronderstelt
dat hjj in de richting van Bourgogne ver
trokken is."
Dit bericht, honderdmaal in alle publieke
bladen geplaatst, is te vergeefs onder de oogen
van duizenden en nog een» duizenden lezers
gekomen. De heer Courtoy heeft nooit eenige
inlichting gekregen.
De dokter is even spoorloos verdwenen als
een schipbreukeling, die in den storm door de
golven verzwolgen wordt. En ziet 1 Door
hoogst toevallige omstandigheden, welke de
eer mjj gebiedt te verzwjjgen, ben ik thans te
weten gekomen wat er van Schopman gewor
den is en op het oogenblik ben ik de eenige
persoon ter wereld, die met zjjne lotgevallen
bekend is. De laatste leden dier ongelukkige
familie zjjn sedert lang overleden en de ont
hulling van het vreeseljjke geheim zal slechts
door onverschilligen gelezen wordendat geeft
mjj vrjjheid om te spreken.
Schopman was in 1816 een jong mensch
van vjjf-en-twintig jaar. Hjj had te Parjjs
in de medicjjnen gestudeerd en was in
het begin van 1815 gepromoveerd. Als vurig
Bonapartist had hjj dienst genomen als
officier van gezondheid en als zoodanig den
slag bjj Waterloo bjjgewoond. Na de ne
derlaag was hjj het leger gevolgd en toen
hjj ontslagen werd tot bet burgerljjke leven
teruggekeerd. Hjj nam terstond jjverig deel aan
de politiek, en werd lid van een der tallooze
geheime vereenigingen, die bjj den aanvang
der Biestauratie opgericht werden om den
erugkeer van den keizer te bewerken. Dank
niet velen in de kamer bevredigd. Men vindt
ze te onbestemd, te gering. Maar als men in
1848 het betalen van belasting als een ken-
teeken van geschiktheid aannam, mag men nu
lezen en schrijven toch zeker wel als een
voldoend kenteeken beschouwen. Een kenteeken
dat bovendien velen reeds bezitten, want ieder
leest tegenwoordig bjjna een courant. Velen
zullen er ook door geprikkeld worden om zich
het lezen en schrijven alsnog eigen te maken,
waartoe de scholen voor volwassenen gelegen
heid geven. Waarljjkdit is een zeer geoorloofde
kiezersteelt. De tegenstand ten aanzien van
het kenteeken voor de geschiktheid bevreemdt
spreker vooral van hen die al tjjd zoo voor het
onderwjjs jjverden-
Nog grooter bezwaar ondervond het wel-
standskenteeken. Dat onderhoud van eigen
gezin een voldoend kenteeken van welstand
zou zjjn, wordt betwist, en die is toch waarljjk
niet gering te schatten, want het kost den
werkman dikwjjls moeite genoeg om dit te
doen. Wie zullen wjj dan in het kiesrecht
opnemen? Den zoOgenaamden gezeten werk
man, waarover hier in de Kamer zoo dikwjjls
wordt gesproken zonder dat men zgn beeld
kent, omdat hjj steeds achter de schermen
werd gehouden. Van dien gezeten werkman
hebben ondertusschen weinigen hier een juist
denkbeeld, getuige de eisch, welken de heer
Van Houten aan het kiesrecht wilde verbinden.
Vjjftig gulden in de rjjks-postspaarbankoch,
hjj schjjnt dit als een kleinigheid te beschou
wen, maar daarmede levert hjj juist het bewjjs,
het werkmansgezin niet te kennen.
De heer Mees had bezwaar tegen het op
nemen der onderste lagen van de maatschappjj
in het kiesrecht, tegen het opnemen van die
menschen die alles op de schouders der ge
meenschap willen schuiven. Maar wenscht de
heer Mees het kindertal tot kenteeken te
nemen, dan dient men het ook voor allen te
doen. Sprekende over den bakkersgezel uit
Workum die Zondag 23 Juli in de vergadering
van het A. N. W. V. het woord voerde, zeide
de heer Mees»dat is een man die in het
kiezerscorps verdient te worden opgenomen."
De heer Heldt dankte hem voor die woorden,
maar in het stelsel van den heer Mees
wil deze hem toch weren. En die bakker uit
Workum is nu geen zeldzaam exemplaar on
der den werkman. Zoo zjjn er velen, die
dus volgens de eigen verklaring van den
heer Mees in het kiezerscorps verdienen
en ook verlangen opgenomen te wor
den. De kracht der argumenten van den
heer Boëll scheen te zitten in de Engelsche
citaten, maar in het Hollandsch parlement mocht
men wel zjjne moedertaal gebruiken. Waar
om en op welken grond men deze com
mensalen en inwonende bedienden wil uit
sluiten is den heer Heldt niet duideljjk
en in elk geval onbilljjk. En het is toch
ook veel beter die menschen tot huise-
ljjkheid aan te sporen dan hen uithuizig te
maken. Vrouwen had de afgevaardigde voor
Amsterdam gaarne in de kieswet zien opge
nomen, maar in 1887 heeft hjj in de uitslui
ting berust omdat hjj de opname van gezins
hoofden wenschte. Het uitsluiten van land-
loopers en bedelaars acht hjj bill jjk en gaarne
zal hjj medewerken om misbruiken bjj de
bedeeling te voorkomen.
Geen enkel der door anderen, behalve de
regeering, aangegeven kenteekenen keurt de
heer Heldt overigens goed, omdat zjj het
kiesrecht niet diep genoeg in de kringen der
werkmansklassen brengen en het kiesrecht te
veel afhankeljjk maken van de inzichten van
ambtenaren. Elk verband tusschen belasting
en kiesrecht wil spreker loslaten, want al be
taalt de werkman geen indirecte belastingen,
hjj draagt toch mede in de directe belasting,
waaruit ministers, kamerleden en anderen hun
tractement genieten.
En waar men van gevaar vreest voor ons
geliefd Vorstenhuis en vaderland van de uit
breiding van het kiesrecht, daar merkte de heer
Heldt op, dat juist Kroon en gezag door die uit
breiding versterkt worden. De verantwoorde-
ljjkheid voor het buitensluiten van duizenden,
die, en met recht, hun stem doen hooren om
binnen gelaten te worden, neemt hjj niet op
zich; men verge te toch niet dat zjj, die men
heden buiten sluit, morgen des te sterker zul
len aankloppen om binnen gelaten te worden.
Daarom uitte de heer Heldt ten slotte dan
ook de hoop dat de kamer niet te ver zal
gaan in haren lust tot besnoeiende minister
niet meer zal toegeven dan het belang van
het volk en land eischt en de arbeid der
kamer niet onderbroken zal worden bjj de
behandeling van deze ontwerpen. Alleen
wenscht hjj, dat militairen beneden den rang
van officier gedurende hun diensttjjd niet
zullen worden uitgesloten van het kiesrecht.
zjj zijn welsprekendheid, zjjn moed, ja zijn
stoutmoedigheid zelfs, verkreeg Schopman
weldra in deze, De drie kleuren genaamd, een
overwegenden invloed. Hjj was er de ziel en
ook de arm van, want een paar geruchtma
kende tweegevechten met noodlottigen afloop
voor zjjne tegenstanders, waren niets dan de
uitvoering der vonnissen, in het geheim door
de samenzweerders geveld.
Toen dus in 1816 de koninkljjke politie De
drie kleuren ontdekte en de leden opspoorde,
werd Schopman het vinnigst vervolgd. In
tjjds gewaarschuwd, wist hjj echter aan de
huiszoeking der politie te ontkomen en kon
zich achtereenvolgens bjj verscheiden nog niet
ontdekte bondgenooten verbergen, zoodat hjj
slechts bjj verstek ter dood veroordeeld werd,
door den krjjgsraad, die den 21en December
het vonnis over De drie kleuren uitsprak.
Het spreekt van zelf dat deze platonische
veroordeeling niet voldoende was en dat de
nasporingen, in plaats van op te houden, met
nog grooter jjver werden voortgezeter werd
zelfs een vrjj hooge premie op zjjn uitlevering
gezet. De politie ging met groote gestreng
heid, met onverbiddelijke halsstarrigheid te
werk; men ontdekte achtereenvolgens al de
De heer Tjjdens, die nog al tjjd ernstig
ongesteld is, zal de eerstvolgende vergaderin
gen van de Tweede kamer niet bjj wonen,
maar bjj de behandeling der artikelen en bjj
de stemmingen over de kieswet trachten tegen
woordig te zjjn.
Onder de afwezigen bevond zich Dinsdag
ook jhr mr J. Boëll, die door ongesteldheid
verhinderd wordt vooreerst de vergaderingen
bjj te wonen.
Bjj kon. besluit
zjjn benoemd bjj het wapen der infanterie
bjj het 1ste reg., tot majoor de kapitein G. J.
Couvée, van het 8ste reg.bjj het 2de reg.,
tot eerste-luit. de tweede-luit. P. J. L. B.
Batenburg, van het korps, thans gedetacheerd
bjj het koloniaal-werfdepotbjj het 3de reg.,
tot eerste-luit. de tweede-luit. G. J. P. A.
Thomson, van het korpsbjj het 7de reg., tot
kapitein da eerste-luitenant P. W. Bosboom,
van het 4de reg.
is benoemd tot leeraar aan de E. H. B. S.
te Bergen op Zoom F. H. Sterken, thans
onderwjjzer aan eene der openbare scholen te
Hoogeveen, en benoemd tot leeraar aan de B.
H. B. S. te Meppel dr J. M. Buys, leeraar
aan de B. H. B. S. te Heerenveen.
Bonjour schreef 13 Juni uit Atjeh aan de
Boer, Crt.
Onze nederzetting te Edi is dezer dagen
versterkt met 1 officier en 35 man van het
15e bataljon. Men zegt, dat Nja-Makam'i
bende aldaar verwacht wordt; anderzjjds wordt
zulks als zeer onwaarschjjnljjk geacht, daar
het bendehoofd toevallig te Tamiang
zwaar ziek moet liggen, en men zelfs zjjn dood
verwacht. Gelukkige optimisten
Het gerucht loopt dat van hieruit een batal
jon naar Tamiang zal gezonden worden, om,
in verband met een bataljon van Java, in het
Delische te ageeren. Ik zou wel willen ver
nemen, waar men die troepen van daan zou
moeten halen
Wjj kunnen van onze incompleete bataljons
geen enkel missen.
Het 15e bataljon was ter nauwernood bjj
machte, om dat detachementje van 35 man
voor Edi af te staan. Atjeh van meer troe
pen te ontbloten, ware eenvoudig onverant-
woordeljjk te zeggen, dat we een bataljon
kunnen missen, om den schjjn aan te nemen,
als heerschte er «vrede", ware dan toch wer-
keljjk eene al te groote en zeker niet te
vergeven misleiding.
Of is het wezenljjk vrede, hoe het dan ook
heeten moge, wanneer arbeiders aan trambaan
of telefoonverbinding binnen de linie nog éen
officier en 30 man tot dekking behoeven,
teneinde gevrjjwaard te zjjn voor afmakerjj
van «bevriende" zjjde
Of wat dunkt u van den vredestoestand,
wanneer de achterbljjvers of zieken, van eeno
manoeuvre of oefening binnen de linie, door
een gewapend detachement moeten bewaakt
worden 't Is wel
Die steeds van onzen kant luide geprocla
meerde vrede is zelfs Toor niemand hier eene
illusiehet is eenvoudig een leugen. Men is
alléén veilig binnen de muren van den Kraton
en achter de palissadeering onzer versterkingen 1
De linie, thans nog vrjj rustig, zal wel
spoedig van zich doen hooren, want wjj hebben
den oorlog verklaard aan 's vjjands besten
bondgenoot, het struikgewas, dat eerstdaags
gekapt zal worden.
D&arvan zullen we pleizier belevenwjj
hebben het als het ware gekweekt, een jaar
lang alwêer, en nu moet het weg.
Maar des te meer is het noodig dat het
worde opgeruimd, het koste wat het wille 1
Het beri-beri-monster steekt óok weer den
kop op. Voornameljjk heeft het 15e bataljon
er door te ljjden, en dit occupeert nog wel de
schoonste en bestgelegen kazernesde cham-
brées liggen minstens 2 M. boven den grond
en eens in de week wordt alles gedesinfec
teerd, doch de Atjeh-hydra spot met geleerde
onderzoekingen en strenge voorzorgsmaatre
gelen. Zjj gaat met haar vernielingswerk steeds
voort, en aan onze baccillen en microkokken
stoort zjj zich al evenmin als aan onze hoog
geleerde professors, die haar wel weten te
ontdekken en er lange en geleerde verhande
lingen over te houden, maar die ze daarom
nog niet weten te bestrjjden en te vernietigen
Konden ze dat maar l
In het mail-overzicht der Java-Bode komt
daarentegen het volgende voor
De jongste berichten van Atjeh en de Oost
kust van Sumatra waren niet verontrustend.
In het eerstgenoemde gewest behielden wjj de
door ons ingenomen positiën en viel de vjjand
ons niet aan, terwjjl zelfs een paar hoofden
zich onderwierpen of ten minste zich aan
stelden alsof zjj dat deden. Uit Tamiang
kwam wel het bericht van een nieuwen inval
der Atjehers, maar de juistheid daarvan werd
later weer tegengesproken, en in elk geval
schjjnen die vjjanden niet nog meer menschen
vermoord en huizen verbrand te hebben, dan
zjj onlangs bjjna onder het vuur van onze
posten hebben gedaan.
De manschappen der koloniale reserve, die
naar het tooneel des oorlogs zjjn gezonden
hebben zoodoende nog geen gelegenheid gehad
hunne nieuwe 6.5 mM. repeteergeweren op
s chuilplaatsen waar de vogelvrjj verklaarde
zich opgehouden hadmenigmaal ontkwam
hjj als door een wonder, en had hjj zjjn gevaarljjk
verbljjf slechts een paar minuten verlaten
voordat de agenten haar bereikten. In Parjjs
was het niet meer houdbaar voor hem. Daar
moest hjj tot eiken prjjs van daan.
De leden van De drie kleuren spanden alle
krachten in om hun opperhoofd te redden en
het gelukte. Den 4en Januari 1817 kon
Schopman Parjjs verlaten, voorzien van papie
ren die volmaakt in orde waren ofschoon
volmaakt valsch onder den naam en de
vermomming van den heer M. F. Henriot,
groothandelaar in wol. In zjjn reistasch en
op zjjn persoon droeg hjj honderd en tien
duizend frank in goud en bankpapier bjj
zich. Zjjn familie, die zeer bemiddeld was,
had hem die groote som verschaft, vooreerst
omdat zjjn verbljjf in den vreemde van zeer
langen duur zou kunnen zjjn, zonder dat men
het mocht verraden, en hem dus ook geen
geld zou kunnen doen toekomen-, en ook om
dat een handvol goud, op het goede oogenblik
uitgestrooid, menigen vluchteling gered heeft,
sedert Mazarin en zelfs nog vroeger. Met dat
geld kon hjj, indien zgn ballingschap lang
duurde, in den vreemde de een of andere
zaak oprichten.
Schopman vertrok des morgens op een flink
paard. Hjj reed de poort van Charenton uit
in de richting van Bourgogne, omdat De drie
kleuren alle grenzen nauwkeurig hadden laten
onderzoeken en gemerkt hadden dat destreek
tusschen Genève en Frankrjjk het minst streng
bewaakt werd. Indien de dokter dus onge
hinderd daar heen kwam, kon hjj naar Zwit
serland vluchten, waar hjj een veilig toevluchts
oord zou vinden.
Zjjn vertrek uit Parjjs en de eerste twee dagen
op reis leverden geen enkel bezwaar op. Overal
trad hjj met groote zekerheid op, bestelde op
gebiedenden toon in de herbergen, wat hjj
verlangde, en volgde de uitstekende taktiek
voor lieden, die zich willen verbergen, om
zich zooveel mogeljjk te vertoonen. Meermalen
vroeg men naar zjjne papieren, die hjj zonder
eenige aarzeling liet zien. Overal hield hjj
zich bezig met wollen goederen, bekeek kudden
schapen, vroeg stalen en gedroeg zich in éen
woord geheel als de handelaar in het groot,
waarvoor hjj zich uitgaf.
