29 Juli. N°. 177. 136" Jaargang. 1893 Zaterdaar FEUILLETON. Het eilaii ut ie zes scMira. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager; Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. Middelburg 28 Juli. illinium niisiiii: courant. Thermometer. Agenten te VliBsingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te KruiningenP. v. d. Peijl, te Zierikzee A. C. de Mooij, te Tholen W. a. j Adverteotlëo Middelburg 28 Juli 8u. vm. 64 gr. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te één uur m. 12 u. 70 gr., av. 4 u. 68 gr. F. advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, db Gebs. Belintante, te 's Gravenhage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam. j aan het bureau bezorgd zjjn, willen Verwacht N. wind. 1 Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John P. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen. Men schip ft ons: Nu een wetsontwerp tot wijziging der drank wet het departement van binnenlandscbe zaken heeft verlaten, komt het misschien niet te onpas de aandacht te vestigen op de omstan digheid dat, waar in vele gemeenten voor winkeliers-drankverkoopers eene vermindering van het vergunningsrecht met 25 wordt genoten voor het niet verkoopen van sterken drank tusschen Zaterdagavond zes uren en Maandagmorgen zes uren, die verkoop toch door velen plaats heeft in de meening dat het verbod alleen den Zondag geldt. Vermits het bezoeken der winkels veelal des Zaterdags avonds na zes uren voorvalt, komen de betrok ken personen geregeld in de verzoeking om sterken drank te verkoopen aan hunne klan ten, daar bp weigering de koopers zich zouden wenden tot anderen, die geen beperkt recht uitoefenen. Voor de politie is het niet gemak kelijk behoorlijk toezicht te houden, tenzij voor eiken winkel een beambte geposteerd zjj van 's avonds zes uren tot diep in den nacht» Voor de verkoopers zou de opheffing van het voorrecht niet meer uitmaken dan f 5 per jaar bjj eene minimumheffing, waaronder de meesten wel gerangschikt worden, (in 1895 wordt de vermindering in dier voege f 6.25) en ten behoeve der gemeentekas ware een volle aanslag eene kleine tegemoetkoming in de kosten van het huishoudelijke beheer. Mocht overwegend bezwaar bestaan tegen het laten vervallen der premie op beperking, deze kon toch verminderd worden indien alleen op Zon dag sluiting als voorwaarde werd gesteld. Nadat bp de algemeene beraadslagingen over de kiesrecht-ontwerpen, Donderdag in de Tweede kamer, de heer Van den Bergh van Heemstede eene rede had voorgelezen, die bp na totaal onverstaanbaar was door het ru moer in de zaal, maar waarin hp, naar het schijnt, eenige beschouwingen ontwikkelde tot bestrijding van het algemeen stemrecht en bezwaren opperde tegen de voorgestelde ken merken, kwam de heer W. J. Roojjaards van den Ham, afgevaardigde voor Breukelen, aan het woord. Ook hp had groote bezwaren om het wets ontwerp op de kiesbevoegdheid, gelijk het is voorgesteld, aan te nemen, hetgeen hp tegenover deze regeering ten zeerste betreurt. Zjjns inziens doet dat wetsontwerp te kort aan de eischen der grondwet en is het in strjjd met het algemeen belang. Gaarne geeft hp toe dat regeling van het kiesrecht een van de eerste en voornaamste plichten dezer regee ring was en gedurende het regentschap kan geschieden dat de tjjd daarvoor bp uitstek gunstig is, maar de voorgestelde wetsontwerpen gaan verder dan het staatsbelang eischt en zjjn strijdig met de grondwet. Langzaam en geleidelijk had de regeering tot uitbreiding moeten komenthans vreest hp schokken. Wel is waar heeft men den tpd tot geleide lijke uitbreiding laten voorbijgaan, maar dit 11. Uit het Engelsch, van BESSIE DUFFETT. DERDE DEEL. Trevör êh it koesterden alleen op dit oogen- blik nog eenige hoop en daar hp den vinger op zpn mond legde, begreep ik het gevaar om die hoop te vroeg bjj de anderen te wekken. Wam; de landingsplaats was thans aan de oogen onzer vpanden onttrokken, die zich te goed deden aan hun brandewijn, en zich nog diep in de grot bevondenmaar indien wjj door eenige be weging hun aandacht trokken voordat wjj zeker waren van onze redding, dan was alles verloren. Ik wachtte totdat de boot in de branding begon te dansen voordat ik Ethel de heerlijke tjjding in het oor durfde fluisteren. Zjj ont roerde hevig en vreezende dat zp het op de zenuwen zou krjjgen, voelde ik mjj genoopt haar barsch toe te voegen»StilAls gjj éen geluid doet hooren, zpn wp verloren!" Zjj keek op en glimlachte. Welk een glimlach! Een mengeling van vreugde en tranenTrevor buktenam het potlood van Bert en schreef in zpn boekje motiveert nog geenszins den grooten sprong welken de regeering thans voorstelt te maken. Ook wees hp op het voorbeeld van Engeland om de noodzakelijkheid aan te toonen eener langzame uitbreiding van het kiesrecht. Ko mende tot de grondwettige bezwaren toetste hjj de kenmerken aan de eischen der Grond wet en deed hp uitkomen, dat het kenmerk van welstand is een kenmerk van »wetsdui- ding", terwijl dat van de geschiktheid zjjns inziens niet veel beteekent. Een derde bezwaar van den heer Rooyaards was, dat de voorgestelde ontwerpen préjudi- cieeren op eene goede regeling van het ge meente-kiesrecht, want men zal daarbjj geen lagere eischen kunnen stellen. Hjj uitte ten slotte de hoop dat gemeen overleg zal kunnen leiden tot eene gunstige oplossing. De heer jhr mr W. H. de Beaufort, afge- vaarde voor Wjjk bp Duurstede, wees erop, dat deze regeering bjj haar optieden wist wat de partjj wilde, waaruit zjj was voortgesproten. Verwondering mocht het dan ook wekken van haar een voorstel te krjjgen, doortrokken van democratische denkbeelden. Zelfs bjj aanneming van di e voorstellen zul len de gemoederen niet geheel bevredigd zjjn. Veel hebben de bestrjjders van deze ont werpen moeten hooren. Men heeft hun on- manneljjkheid verweten. Maar heeft de mee ning dat 's landB belang boven alles moet gaan, niet evenveel recht van bestaan als de meening der idealisten Hoe geneigd ook deze regeering te Bteunen, te bljjven steunen, onveranderd kan spreker aan deze ontwerpen zpn stem niet geven. Waarlijk de regeering heeft de Kamer in eene onaangename positie gebracht, want het voorgestelde kenmerk van welstand is absoluut onaannemelijk. Eene andere teleurstelling is, dat bjj regeling van het gemeente-kiesrecht de macht zal moeten worden ingekrompen en de gemeente-autonomie daardoor zal worden aangetast. Spreker neemt aan, dat de regeering volkomen overtuigd is van de grondwettigheid van hare voorstellen. De Kamer evenwel deelt dat gevoelen niet. En waar t w jj f e 1 bestaat aan de grondwet tigheid, zjjn deze voorstellen reeds onaan nemelijk. Daarna meer bepaaldeljjk de voorgestelde kenmerken behandelende, wees de heer De Beaufort er op dat de regeering het zooge naamd vaststaand kenmerk van welstand om verwerpt door ook personen, die uit onvermogen geen belasting kunnen betalen, als kiezer toe te laten. En zoo is het ook met het voorzien in eigen onderhoud, dat geen uiterljjk waar neembaar teeken is. Spreker beriep zich daarbjj op prof. De Louter, waarop de heer Van Kerkwjjk vrjj grof hem interrompeerde met den uitroep»Dat is een leuteraar." Hiertegen merkte de heer De Beaufort op dat de heer De Louter in elk geval een pro fessor in het staatsrecht is. Ten slotte beriep j zich, wat de ongrondwettigheid der ken- teekenen betreft, op den oud-minister Heems kerk en de grondwets-commissieherhaalde hp dat het grootste gedeelte der liberale partjj de uitbreiding wil beperken tot den gezeten »De boot is in het gezicht, maar houd u stil, laat die mannen er niets van merken." Bert was flink genoegmen kon op hem vertrouwen dat hjj zpn zelf beheersching niet zou verliezen; ik vreesde alleen voor de opgewondenheid van juffrouw Grayne. Gelukkig bedekte zjj de oogen nog alfjjd met haar hand en wjj hoopten dat zp dit zou bljjven doen tot het oogenblik van redding daar was. Maar welk een onuitsprekelijke angst doorleefden wp, terwjjl wjj gadesloegen hoe de boot zich door de branding heenwerkte log en langzaam, zooals wjj meenden, ofschoon zjj met alle kracht full speed liep. Die span ning was vreeselpk. Mjjn hart klopte als een hamer en mjjn oogen deden pjjn van turen op éen punt in de zon. Wp durfden geen spier verroeren uit angst dat de minste be weging de aandacht der roovers mocht trek ken en hen noopen hun moorddadig plan op staanden voet ten uitvoer te brengen, of, wat voor éen onder ons bjjna nog erger was, tjjd hebben om te ontsnappen en hun straf' te ontgaanB et gelaat van Trevor verried in dit hacheljjke oogenblik hoe hard de strjjd voor hem was geweest, om te moeten aanzien dat zjj, die hp gehouden was te verdedigen, beschimpt en mishandeld werden, zonder dat hjj er iets tegen kon doen. De vreugde schit terde in zjjne oogen, doch vastberadenheid sprak uit eiken trek om zjjne op elkaar ge klemde lippen. Terwjjl wp slechts dachten aan uitredding, overwoog hjj de straf voor de werkman en drong hp er bjj de regeering op aan ook niet verder te gaan daar zjj anders de verantwoordelijkheid draagt voor de ge volgen. De heer Kerdjjk ging den loop der geschie denis ten aanzien van de uitbreiding van het kiesrecht na en wees er op dat het verschil in opinie als het ware toeneemt met het klim men der jaren. Zoo bjjv. bjj den heer Van Houten die in 1881 in Vragen des Tijds nog den wensch uitte om het kiesrecht los te maken van den census, dat de beste men- schen bederft. Spreker verklaarde dit niet als een verwijt te zeggen, maar om er op te laten volgen dat hjj zelf ook van opinie is veranderd ten aan zien van het algemeen kiesrecht. Men beroept zich op de onrjjpheid van het volk. Zeker, het volksonderwijs is nog niet wat het wezen moest. Leerplicht laat nog steeds op zich wachten, maar daaruit kan niet worden afge leid dat het volk niet rijp is om zpne vertegen woordigers te kiezen. En dat de ontwikkeling van het volk nog te wenschen overlaat, het is de schuld van de heerschende klasse, die in zake het onderwjjs te kort is geschoten. Dat er in den laatsten tpd eenige verbetering is gekomen is te danken aan menschen, die buiten het kiezerskorps stonden, aan het uitgebreider stemrecht dat zpne schaduwen vooruitwierp. En al gelooft spreker nu volstrekt niet dat, zelfs het zeer uitgebreid kiesrecht, gouden vruchten op zilveren sclialen zal aanbrengen, hjj is toch zeker dat het deelnemen aan de keuze der vertegenwoordiging grooten invloed zal uitoefenen op den gang van zaken. Zeker acht hjj het dat daardoor alle partjjen voor taan meer aandacht zullen schenken aan de belangen der groote menigte. Hjj wees op de in Engeland en Zwitserland verkregen uit komsten. Niet alle misstanden zullen door den staat kunnen worden weggenomenveel zal ook door de samenwerking van individueele krachten verkregen worden. De solidariteit der burgers zal daardoor beter tot haar recht komen. Wil men dat nu als staatssocialisme bestempelen, hjj zal het zich moeten getroosten. Maar het woord staatssocialisme is eigenlijk een pleonasmehet heeft echter evenzeer re den van bestaan als het individualisme op het terrein waar de grens ligt van de gemeenschap en de vrjjheid Heden zet de heer Kerdjjk zjjne rede voort. (Men zie Laatste berichten). Wanneer de algemeene beraadslagingen zullen afloopen is nog niet te voorzien. Ver moedelijk zullen er nog ten minste 14 dagen mede gemoeid zjjn. En dan zal na indie ning van het aangekondigd amendement dit waarschjjnljjk naar de afdeelingen worden verzonden voor onderzoek, zoodat een schor sing der beraadslagingen van half Augustus tot het begin of eind van September te ver wachten is. Woensdag zjjn in de Tweede kamer de eerste twee wezenljjke kiesrecht-speeches ge houden, en wel door de heeren Levy en Roëllaldus schrpft de Amst. (D. v. N.J bewerkers van het gevaar. Helaas, men kan niet beweren dat in dergeljjke gevallen de mannen een ruimer blik hebben dan de vrouwen Wp doorleefden nog een oogenblik van groote spanning toen de boot laveerde en haar koers Bcheen te willen veranderen. Het was alsof men aarzelde en om het eiland heen wilde stoomen, bljjkbaar om ons te zoeken, daar men ons niet gewaar werd. Deed men dat, dan waren wjj verloren en het afgrijse lijke van dit denkbeeld noopte Trevor met zjjn zakdoek te wuiven. Inderdaad verliepen er slechts enkele seconden, maar ik kan verzekeren dat het mij uren toeschenen, eer wij eindelijk een vlag aan den boeg zagen hijschen, in antwoord op ons vluchtig sein. Nu wisten wjj dat wij opgemerkt waren. Het volgende oogenblik lag de boot aan de landingsplaats en eenige gewapende mannen stapten aan wal en kwamen naar ons toe. Het was duideljjk dat Lenard, de waarheid ver moedende, een uiterste poging gewaagd had en in de duisternis met zjjn groote logge schuit weggeroeid was, om de overheid te St. Celestin te waarschuwen, dat er op dit eenzame eiland, waarvan men allerlei spooklegenden verhaalde, smokkelhandel gedreven werd. Dit verklaarde het groote aantal douaniers en gendarmes. Onze wangen gloeiden, onze oogen schitter den toen wp beseften dat wp gered waren. Indien zp slechts die kwartmpl langs het strand De heer Levy echter, hoe bekwaam en wel sprekend ook, heeft niets anders kunnen leveren, dan een optelling van eenige dei- meest gewone argumenten voor kiesrecht- uitbreiding in de richting van algemeen kies recht, om te eindigen met een herhaling van zjjn bezwaar, aan de grondwet ontleend, zoo als die door mr Levy nu eenmaal wordt ge lezen. De heer Roëll was een waardig opvolger van den dogmatischen jurist als de jurist diplomaat. Deze toch gaf zichzelf de houding van een warm voorstander van kiesrechtuit breiding. Hjj zou het wetsontwerp heel gaarne willen aannemen. »De noodzakelijkheid van een groote kiesrechtuitbreiding neemt hjj on voorwaardelijk aan". »De opportuniteit van den maatregel acht spr. niet betwistbaar. Hjj kan het gevoelen niet deelen, dat een regentschap ongeschikt is voor een kiesrechtregeling. Integendeel, evenals de rustige tjjden, die wjj beleven, acht hp 't regentschap het juiste tjjdstip voor deze hervorming, omdat 't het minst gracieuse geschenk zou zpn aan de dan meerderjarige koningin, indien God haar 't leven spaart, als men haar begroette met de moeilijkheden van een kiesrechtuitbreiding." Ook het cjjfer van 800.000 kiezers verontrust hem niets. »Niet in het aantal kiezers, maar in de wjjze waarop men er toe komen wil, ligt voor hem het bezwaar." Maar»met een beroep op Engeland be toogt de heer Roëll, dat men op eenmaal te ver gaat. Hjj heeft geen gemis van vertrouwen in ons volk, maar hjj meent dat een meer ge leidelijke uitbreiding wenscheljjk ware." Het spreekt van zelf, dat de heer Roëll den afstand tusschen de eerstgenoemde en de laatst genoemde verklaring heeft aangevuld met de noodige formeele en materieele bezwaren. Maar het spreekt ook van zelf, dat geen sterveling ter wereld eenige beteekenis kan hechten aan redeneeringen, die ten doel moeten hebben een brug te slaan over de kloof, welke tusschen de 800.000 kiezers, die de heer Roëll wel zou willen accepteeren, en de 800.000, die hp in geen geval thans wil accepteeren, gaapt. En wjj moeten eerljjk verklaren dat wjj, aan het eind van des heeren Roëll's speech gekomen, de volgende frases nog eens hebben overgelezen »Spr. hoopt, dat de Reg, bereid zal zjjn in strjjd met hetgeen jl. Zondag in de volksver gaderingen is gevorderd, in deze te streven naar een arbeid van pacificatiedit zal haar niet onteeren. In dezen minister schuilt niet alleen talent, maar ook karakter. Zjjn doel is niet links of rechts te bevredigende min. toone, dat waar 't 's lands belang betreft hjj karakter genoeg heeft om zich zelf te over winnen," maar er volstrekt niet toe konden komen om met de »vele stemmen" in de Kamer bravo" te roepen. Geenszins omdat wjj te weinig zouden gevoelen voor talent en karak ter, maar juist wjjl de manier, waarop Taks bestrjjder het kiesrecht-ontwerp tracht af te breken, meer aan talent dan aan karakter deed denken. Als mr Travaglino aan 't eind van zpn toe zóo ongemerkt konden afleggen dat zjj de smok kelaars konden overrompelen en gevangen nemen Maar het was lastig loopen op het strand en de officieele waardigheid verbood dat men zich haastte. Juffrouw Grayne merkte het eerst hunne voetstappen op, toen de zware kaplaarzen nu en dan tegen de steenen in het zand stieten. Met een vreugdekreet, die tegen de rotsen achter ons weergalmde en mjj dagen en nachten daarna nog in de ooren klonk, vloog zij als een waanzinnige naar hen toe. Ter stond hoorden wjj achter ons in de grot ge- druisch en wjj wisten dat de smokkelaars opgeschrikt waren. »Nu moeten wjj het ook op een loopen zetten", riep Trevor; wjj volgden het voor beeld van juffrouw Grayne en vlogen allen te gelijk naar de landingplaats. Van dien wedloop herinner ik mjj niets meer dan dat de wind langs ons heen woei en de zee in mjjne ooren ruischte. Toen volgde er een ge weerschot en floot er iets nog sneller dan de wind langs mjj heen. Ik versnelde den pas en liep voorbij de blauwe ljjn, die de douaniers voor stelde weer een schot, nog een en nog een en eindeljjk greep Trevor mjj, toen ik bjj na blindelings over de steenen aan de landings plaats struikelde. Juffrouw Grayne stond lachende en schreiende voor mjj en Ethel, Trevor en Bertus keken allen ademloos in de richting van het gevecht. Het was een bewjjs hoezeer de smokkelaars spraak een soort van gebed voor de monarchie houdt, dan kan men daarbjj, al staat men op een geheel ander standpunt, nog iets, dat op sympathie geljj kt, gevoelen. Elke welgemeende overtuiging dwingt eerbied af. Maar als mr Roëll verklaart, dat de 800 000 kiezers hem niet te veel zjjn, doch niets anders weet te bedenken, dan wat strekken kan om er 500.000 van te maken, dan bestaat er zoo veel talent niet in de wereld, als noodig zou zpn, om den weerzin te overwinnen, waarmee een gewoon burgermensch zulke praatjes be groet. Zeker, het is ons volstrekt niet on mogelijk eere te geven ook aan hen, die uit innige overtuiging kiesrecht-uitbreiding in de richting van algemeen stemrecht tegenstaan. En wjj zouden ook aan den heer Roëll den tol onzer bewondering kunnen betalen, maar dan moest hjj beginnen met te zeggen Mjjneheeren, hier ziet u nu voor u een con servatief, die kiesrecht-uitbreiding niet durft tegen te houden, maar op haar zal afdingen zooveel slechts mogeljjk is. Tot dit laatste acht ik mjj geroepen, al weet ik, dat ik daardoor ons jeugdig konin ginnetje bjj haar meerderjarig verklaring »het minst gracieuse gefichenk" zal brengen, wat haar wachten kan de moeiljjkheden van een nieuwe kiesrechtuitbreiding, voorafgegaan door een tpd van spanning, zooals wjj sedert 1848 niet hebben beleefd. Bjj zulk een taal, die aan onverstand zeer veel, maar aan kloekheid niets te wenschen zou hebben overgelaten, had de heer Roëll dan een ander schitterend vuurwerk tot slot zjjner rede moeten ontsteken. Want inderdaad na zjjn thans uitgesproken speech toch te dur ven zinspelen op pacificatie het is wel wat dol. En nu nog daaraan toe te voegen dat de heer Tak »moet toonen karakter genoeg te bezitten om zichzelf te overwinnen" eilaci het doet meer dan voor Roëll's eigen karak ter wenscheljjk is denken aan den vos die de passie predikt. Bjj zulken pathos mogen de vriendjes bravo roepen, de andere stooten elkaar eens aan en zeggen Gaat u maar weer zitten mjjnheer, wp begrjjpen u wel 1 Bjj konkl. besluit zjjn benoemd tot gezworen van het water schap Groede en Baanst J. B. Be9u Br. en tot gezworen van het waterschap Sint-Annaland H. Polderman Nz. is aan mr W. J. Triebeis, op zpn verzoek eervol ontslag verleend als president der arr.- rechtbank te Arnhem, met dankbetuiging, en is benoemd tot president dier rechtbank mr F. C. W. Koker, thans rechter in gemelde rechtbank is benoemd tot griffier der arr.-rechtbank te Alkmaar mr B. van der Peen, thans substituut griffier bjj gemeld college is de heer G. de Vries andermaal be noemd tot tjjdeljjk leeraar in de wis- en natuurkunde aan de Kon. Militaire Academie en tot leeraar in de natuurkunde en coBmo- graphie aan de cadettenschool is de heer E. van Loon, predikant bjj de hervoimde gemeente te Winschoten, benoemd beneveld waren door den drank, dat zjj zich zoo hadden laten overrompelen. Eerst toen zjj, door het geluid onzer voetstappen opmerk zaam gemaakt, om de rotsen heen kwamen om ons na te zetten, ontwaarden zjj de boot met de gewapenden en stonden een oogenblik versteld. Ziende dat zjj voor de overmacht moesten zwichten, besloten zp hun leven zoo duur mogeijjk te verkoopen, schoten eerst op ons en toen op de douaniers. Toen zjj be grepen dat hun toestand hopeloos was, deden zjj een wanhopige poging om hun boot te water te laten en te ontvluchtenmaar de vloed had haar hoog op het strand gezet en juist toen wjj in veiligheid waren, hadden de soldaten hen bereikt. Het was te ver af, zoo dat wij het gevecht niet konden onderscheiden er klonken nog een paar schoten door de morgenlucht en weldra keerden de mannen van het gezag terug met de geboeide vjjanden, terwjjl Manon stevig vastgehouden werd door een gendarme. Het was eigenaardig dat het meisje haar uiterste best deed om hen te verzekeren dat zjj volstrekt niet medeplichtig was aan onze mishandeling. Zjj was zoo on schuldig als een lam. »Ik wist niets van de heele zaak af", jammerde zjj. »Ik heb gedaan wat ik kon om die mannen te overtuigen dat ces Anglais geen kwaad beöogdenIk ging zelfs zoo ver dat ik mjjn best deed ben te beschermen en buiten gevaar te houden, door hen in de auberge op te sluiten. Het is hard om tg

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1