N°. 163.
136° Jaargang.
1893
Donderdag
13 Juli.
Middelburg 12 Juli.
Deze courant verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager:
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Reclames 40 cent per regel.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel-
UIT STAD EN PROVINCIE.
IMDDELBÖME COURANT.
Thermometer.
Middelburg 12 Juli 8u. vm. 70 gr.
m. 12 u. 70 gr., av. 4 u. 68 gr. F.
Verwacht verand. wind.
Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoo», te GoesA. A. W. Bolland, te KrainingenF. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te Tholen W. A. Advertentiën
van Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te één uur
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebe. Belinbante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam. j aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. i zjj des avonds nog worden opgenomen.
Bjj kon besluit
is aan M. Chr. van Gogh, gewezen adjunct
directrice met den personeelen titel van direc
trice in de strafgevangenis te Rotterdam,
verleend een pensioen ten laste van den Staat
van 684 'sjaars;
is de kapitein P. G. van Schermbeek, van
den staf der genie, op zjjne aanvrage, op pen
sioen gesteld ad /"1560 'sjaars;
is den gewezen le luitenant F. J. Raebel,
bjj vernieuwing een tjjdeljjk pensioen, ten
bedrage van ƒ450 'sjaars toegelegd, voor den
tjjd van vjjf jaren.
Door de arr.-rechtbank te Alkmaar is, ter
vervulling van de vacature van griffier van
dat college, opgemaakt de navolgende alpha-
betische ljjst van aanbeveling: mr B. van der
Feen, substituut-griffier bjj gemelde rechtbank
mr J. Lechner, griffier der arr.-rechtbank te
Zierikzee, en mr P. J. J. Ras, substituut
griffier bjj de arr.-rechtbank te Amsterdam.
In October of November aanstaande zal een
vergeljjkend onderzoek plaats hebben van
adspiranten voor de betrekking van surnume
rair der posterjjen en telegraphie, waarvoor
hoogstens twaalf plaatsen ter vervulling worden
opengesteld.
Voor nadere inlichtingen verwezen wjj naai
de Stct van heden.
aan het departement van Justitie de meening
bestaat, dat de wijze, waarop thans schier alle
dag- en weekbladen zich het auteursrecht voor
den inhoud van hun blad verzekeren, geen
waarborg oplevert, dat die rechten voldoende
verzekerd zjjn, verklaarde het bestuur zich
bereid, deze zaak in overweging te nemen.
Tot bestuursleden van den kring werden
herkozen de aftredende leden de heeren dr.
Yermeulen en Geard Keiler.
Na afloop der vergadering werd door een
veertigtal leden van den kring deelgenomen
aan een gemeenschappelijken maaltijd in het
Hotel Orange te Zandvoort. Hoofdredacteurs,
redacteurs en verslaggevers van bladen van de
meest uiteenloopende richting zaten er broe
derlijk bijeen, vereenigd gelijk dr. Vermeu
len het uitdrukte in zjjn heildronk op onze
Koningin Wilhelmina door liefde tot het
vaderland en vereering voor ons Vorstenhuis.
Zooals in de tweede editie van ons vorig
nommer werd gemeld zjjn nog Dinsdag tot
leden der Eerste kamer door de Provin
ciale staten herkozen voor:
Groningen de heer Van Roijen.
Noord-Brabant de heeren Sassen en
Smitz.
Friesland de heer Van Swinderen.
Overjjsel de heer Stork.
Door de Staten van G e 1 d e rl a n d zjjn
gekozen de heeren Engelberts, lid der Staten
van Gelderland, met 31 en Cremers, vice-
president van het Hof te Arnhem, met 32
stemmen, beiden anti-revolutionnair, in plaats
van de aftredende conservatieve leden, de
heeren Thooffc en Van Nagell, die respectieve
lijk 28 en 29 stemmen verwierven.
In de politieke kringen te 's Gravenhage
wordt het bericht uit Indië, als zoude de
gouverneur-generaal op verzoek der regeering
nog een jaar het bestuur der kolonie bljjven
voeren, betwjjfeld. Integendeel wordt ver
zekerd, dat de heer Pjjnacker Hordjjk bjj
zjjnen wensch om nog dit jaar zjjne bestuurs
taak neer te leggen, bljjft volharden.
,\edi'rl. Journalistenkring.
De Nederlandsche Journalistenkring hield
Z ondag jongstl. te Amsterdam, in een dei-
lokalen van Krasnapolsky, zjjn jaarljjksclie
algemeene vergadering. Bjj afwezigheid van
den voorzitter, den heer mr A. Polak, werd
de vergadering geleid door den heer dr P. J.
F. Vermeulen. Uit de verslagen van secre
taris en penningmeester bleek, bjj een Bteeds
toenemend ledental, de bloeiende staat van den
Kring.
In de vergadering werd o. a. ter sprake
gebracht de meer en meer in zwang komende
gewoonte, om dagbladverslaggevers, op grond
der door hen geleverde verslagen van het ge
sprokene in vergaderingen, als getuigen voor
de rechtbank te dagvaarden. Noodig werd
geoordeeld, de aandacht te vestigen op de
ernstige bezwaren van een dergelijk stelsel
voor de gedagvaarden, en de wensch werd
uitgesproken, dat door een regeling van jus-
titiewege zelve de rechterlijke macht in staat
worde gesteld, zich in deze van de hulp der
dagbladverslaggevers zooveel mogeljjk los te
maken.
Een tweede punt op de agenda betrof de
gebleken noodzakelijkheid, om by officieele
maaltjjden, waarvan verslagen in de couranten
wenscheljjk zjjn te achten met het oog op de
aan tafel ingestelde heildronken, een regeling
te treffen, die voor den journalist de mogelijk
heid schept, op een aan zjjn ambt passende
wjjze zjjn taak uit te oefenen, en tevens de
autoriteiten van het vaak overwegend bezwaar
ontheft, plaatsen beschikbaar te stellen voor
de verslaggevers van alle zich aanmeldende
bladen. Aan het bestuur van den Kring werd
opgedragen, zjjn tuaschenkomst te verleenen,
om in deze te geraken tot een betere regeling
dan tot heden gevolgd kon worden.
Naar aanleiding van een mededeeling, dat
In verband met de Dinsdag in de Provin
ciale staten van Zeeland gedane .keuze van
een lid der Eerste kamer, en de wjjze waarop
deze als 'tware bp overrompeling geschiedde,
moeten wjj nog even eene enkele mededeeling
doen. Het uitstellen van een bepaald punt
der agenda met het oog op eventueele latere
komst van leden behoort volstrekt niet tot
de zeldzaamheden. Het is zelfs o. a. indertjjd
geschied op verzoek van den heer H u v e r s
ter wille van den heer Pompe van Meerder-
voort. In de zitting der Staten van 11 Juli
1890 zeide de heer Huvers»Mjjnheer de
voorzitter, ik zou gaarne een wjjziging in de
orde van behandeling der zaken voorstellen
en wensch de goedkeuring van de vergadering
te vragen om niet direct het verzoek tot
calamiteus-verklaring van den Sophiapolder
te behandelen, maar daarmede te wachten tot
vóór de interpellatie van den heer Hennequin.
Dan kan ook de heer Pompe van Meerdervoort,
de andere rapporteur van het verslag, in de
vergadering tegenwoordig zjjn. Het is ook
daarom dat ik dit voorstel doe, waartegen wel
geen bezwaar zal zjjn."
De heer Huvers was destjjds mede-rappor
teur en aan zjjn verzoek werd toen zonder
eenig bezwaar voldaan.
Nu echter Dinsdag de commissaris dei-
koningin, in overleg met Ged. staten, op ver
zoek van enkele leden een belangrjjke ver
kiezing onder aan de agenda plaatste, verzette
men zich daar tegen en wel op eene manier,
waarop wjj nog even nadrukkeljjk moeten
wjjzen.
In ons verslag was gisteren eene kleine
vergissing begaan door de mededeeling dat
het voorstel tot oprichting van een waterschap
de Damespolder werd behandeld na de be
noeming van een lid der Eerste kamer. Die
behandeling was reeds geheel afgeloopen;
zoodat alreeds afgeweken was van een regel
waarop de heer Huvers zinspeelde.
Van een regel of eene gewoonte kan echter
in deze geen kwestie zjjn. Vroeger hadden de
verkiezingen voor Eerste kamerleden in bui
tengewone zittingen plaatszoo werden de
heeren jhr Roëll in 1887, jhr Six en mr
Moolenburgh in 1883, en mr Fokker in 1892
gekozen.
In 1887 is mr Moolenburgh op den tweeden
Dinsdag in Juli herkozen, nadat de eerste
week alle zaken waren afgedaan.
Na de ontbinding in 1884 zjjn de heeren
Pické en Moolenburgh gekozen op Woensdag
5 Nov. na afloop der afdeelingszittingen.
Slechts in 1871 en 1868, bp periodieke ver
kiezingen, werden de leden der Eerste kamer
gekozen vóór de andere werkzaamheden.
Men ziet dus dat van eene gewoonte geen
sprake kan zjjntrouwens de heer Huvers heeft
dit slechts als motief aangegrepen om toch
iets te zeggen,
Klaarbljjkeljjk is hjj eerst plotseling, zeker
omdat hp en de zjjnen zagen, hoe goed de
kansen stonden, op het idee van zjjn voorstel
gekomen om tot de benoeming over te gaan
en de vooorzitter heeft dat voorstel in stem
ming gebracht.
Met dezen loop der zaak voor oogen heeft
Dit was aan het einde der zitting.
Red,
men zal het ons moeten toestemmen
het optreden der anti-liberale partjj in deze
nog meer het karakter van een sluwe taktiek
maar het verkrjjgt een nog onaangenamer
vorm door de, in strjjd met de latere feiten,
geuite bewering van den heer Huvers, dat
»hjj en meer anderen misschien straks de
vergadering zullen moeten verlaten."
Allen toch hebben de zitting tot het einde
toe bjj gewoond.
Dat men politieke handigheden begaat
ons wel. Maar men kan dit toch ook langs
loyaler weg doen dan gisteren door de anti
liberalen in de Staten van Zeeland geschiedde.
Men behoeft geen onwaarheden te zeggen en
slinksche wegen te bewandelen.
Is het wonder dat zich Dinsdagavond op de
vergadering der liberale kiesvereeniging Ge
meentebelang nog onder den indruk van
het voorgevallene bjj menigeen een omme
keer openbaarde in de gevoelens ten opzichte
van den heer Van Voorst Vader, die aan zulk
een taktiek heeft meegewerkt; en dat er bjj
de overgroote meerderheid der aanwezigen zich
een ernstig verzet openbaarde om hem candi-
daat te stellen voor lid van den raad?
Ons verwondert dit niet; en wjj hopen dat
alle liberalen in Middelburg nu als ernstig
protest tegen het gisteren in de Staten voor
gevallene afstand zullen doen van alle per-
soonlpke consideratiën en nu even krachtig,
maar vrjj wat eerljjker en openlijk, zonder
slinksche beweegredenen aan te voeren, voor
hunne beginselen zullen opkomen.
Door den minister van financiën is tot
lid van den Raad van beroep voor Zeeland
benoemd de heer mr J, P. F. van der Mieden
van Opmeer, kantonrechter alhier.
Deze Raad is nu, in volgorde van benoeming,
samengesteld uit de volgende heerenjhr mr
A. van Reigersberg Verslujjs, voorzitter, mr J.
M. Isebrée Moens, mr A. P. Snouck Hurgronje
en mr J. P. F. van der Mieden van Opmeer,
leden.
Het programma voor het Donderdag in
den tuin op het Noordbolwerk alhier door
het muziekcorps der schutterjj, onder directie
van den heer Jan Morks, te geven concert
luidt als volgtHcch Sr. Majestüt Kaiser
Wilhelm II. Marsch W. Levermann Ouverture
Fantastique A. Govaert; My Queen Walzer
C. CooteFinale d. 1. Akt a. d. Oper Freund
Fritz P. MascagniGrande Fantaisie de l'opéra
Faust Ch. Gounod Hohenzollern-Ruhm Fest-
Marsch C. L. Unrath; Concert-Ouverture H.
Laborjja Spanischer Tanz n° 2 (G-mol) (arr.
Morks) M. Moszkowskib Ungarischer Tanz
n° 6 (arr. Morks) J. BrahmsFantaisie Mili
taire G. Joh. v. Dam; en Vaillance, polka
(arr. Morks) J. Ascher.
Heden middag had in het Hotel de
Flandre alhier de aanbesteding plaats van
het stucadoorwerk ten dienste van de school
gebouwen op het voormalig Oostkerkhof te
Middelburg.
Ingekomen waren 5 biljetten van de heeren
J. P. de Rjjk voor ƒ1900, W. Willers te
Vlissingen voor ƒ2050, M. de Leeuw te Tilburg
voor ƒ2500, W. D. Luschen voor ƒ3112 en J.
H. Luschen voor ƒ3600.
De inschrjjvers, bjj wier namen geen woon
plaats vermeld is, wonen te Middelburg.
Het werk is, onder nadere goedkeuring aan
den laagsten inschrjjver gegund.
Door de anti-revolutionnaire kiesvereeni
ging te Vlissingen zjjn tot candidaten voor
den gemeenteraad gesteld de heerenC.
Mortier, C. A. Kalbfleisch, C. M. Dommisse en
H. J. van der Meer, terwjjl voor de vacature
Harder gesteld is de heer H. M. Kloppers.
Vrjj dag middag te twee uren houdt de
gemeenteraad te Vlissingen eene vergadering
tot behandeling van de volgende voorstellen
tot onderhandschen verkoop van gemeente
grond op het zoogenaamde Eiland" aan J. J.
Franso en M. A. van Boekhouttot vermin
dering van oppervlakte en dientengevolge van
huurprjjs van aan P. Bogerd verhuurden ge
meentegrond; tot het maken van trottoir in
de Walstraat en aan de Zeilmarkttot afwjjzing
van het verzoek van de wed. Hakker betrekke] jjk
het uitstallen van vleescli voor de ramentot
het verleenen van ontheffing van het verbod,
vervat in al. 2 van art. 32 bjj het bouwen
van het havenstationtot uitbreiding van het
onderwjjzend personeel aan school Btot le
wjjziging der gemeente-begrooting voor 1893,
en tot goedkeuring der rekening van den
Middelburgschen rijweg.
Tjjdens het on weder, dat heden morgen
tien uren boven Goes en omstreken woedde,
werd aan den Wilhelmina-polderschen weg
bjj de bebouwde stoofweide, een man door het
onweer gedood.
De verslagene, zekere G. B., kwam in gezel
schap van een vrouw van 't veld. B. zette
zich tegen een boom om voor den regen te
schuilen en werd oogenblikkeljjk gedood. De
vrouw op eenige meters van hem verwjjderd,
werd ook ter aarde geworpen, waarbjj haar
linkerarm geschroeid werd. Zij bekwam ver
der geen letsel doch was natuurljjk zeer ontsteld
en zenuwachtig van schrik. De getroffene, die
een kinderlooze weduwe nalaat, had geen
zichtbare beleedigingen aan het lichaam
zjjne kleeren en vooral zijn broekpjjpen en
schoenen waren opengereten. Zjjn ljjk werd
per brancard naar zjjn woning vervoerd.
In de Dinsdag te Axel gehouden raads
vergadering waren acht leden tegenwoordig.
Met zeven tegen één stem, alleen de heer
Smies was er tegen, zjjn de jaarwedden van
de onderwjjzers Djjkwel en Jansen elk met
50 verhoogd. Deze verhooging gaat in met
1 October a. s.
Door den raad zal verzocht worden eene
brievenbus te plaatsen op het gehucht Kjjkuit,
of aan de spoorweghalte aldaar. Tegel jjk zal
om een derden brievenbesteller gevraagd
worden.
Ten einde de schadelijke uitwasemingen
van de voor een groot deel droogstaande
Axelsche kreek te verminderen, of liever ge
heel te doen ophouden, is door den ingenieur
van 's rjjks waterstaat te Terneuzen ingewil
ligd het verzoek van den raad tot het leggen
van eenige balken in de Buthsluis, waardoor
het water op zekere hoogte wordt gehouden.
^Gemeentebelang'
Onder voorzitterschap van den heer H. L.
Gerth van Wjjk hield Dinsdagavond bovenge
noemde liberale kiesvereeniging op de boven
zaal der sociëteit de Vergenoeging eene alge
meene vergadering barer leden.
De opkomst was goeder waren vier en
vjjf'tig leden aanwezig.
Na lezing en goedkeuring der notulen was
aan de orde het stellen van candidaten voor
leden van den gemeenteraad, ter voorziening
in de aanstaande vacaturen, zoowel wegens
periodieke aftreding als door het bedanken
van twee leden.
De voorzitter stelde voor in de eerste plaats
te spreken en te stemmen over de aftredende
leden en in de tweede plaats over de vervul
ling der opengevallen plaatsen.
De aftredende leden, de heeren J. F. van
Dunné, L. K. van der Harst J.Jz., J. H. Snjj-
ders en mr P. J. F. van Voorst Vader werden
alsnu besproken.
De heer J. O. Bolle vroeg of aan de aftre
dende leden gevraagd was, of zjj deze verga
dering wenschten bjj te wonen.
De voorzitter antwoordde dat den heeren was
meegedeeld dat zjj op de voorloopige candi-
daatljjst waren geplaatst en dat voor zoover
zjj geen lid waren hun herinnerd was dat
zjj tot deze vergadering toegang hadden.
De beer Snjjders had bericht verhinderd te
zjjn hier tegenwoordig te wezen.
De heer De Vos vroeg of het stellen van
den heer Van Voorst Vader niet in verband
staat met de vraag of deze heer zich bereid
heeft verklaard eene candidatuur van deze
vereeniging aan te nemen.
Hierop gaf de voorzitter lecture van een
briefje, waarin meegedeeld werd dat de heer
Van Voorst Vader zich bereid verklaart eene
candidatuur van Gemeentebelang te aanvaarden
De heer De Vos constateerde dus dat de
heer Van Voorst Vader de beginselen der
kiesvereeniging onderschrift.
De heer Gerth van Wjjk geloofde dat die
gevolgtrekking niet opgaat, waar het eene
candidatuur voor den gemeenteraad geldt. Hij
wees verder op art. 6 van het reglement, waaruit
bljjkt dat een candidaat kan gesteld worden,
die andere beginselen is toegedaan dan de
kiesvereeniging onderschrift.
De heer Bolle gaf in overweging de candi
datuur van den heer Van Voorst Vader in
besloten zitting te behandelen.
Dit voorstel werd in stemming gebracht en
met 46 tegen 7 stemmen aangenomen
De vergadering ging alsnu over in eene met
gesloten deuren.
Na eene gedachtenwisseling werd de open
bare vergadering weder heropend en tot stem
ming overgegaan over de vier aftredende leden.
De uitslag was dat waren ingeleverd 54 briefjes
en werden uitgebracht op de heeren J. F. van
Dunné 53, L. K. van der Harst J.Jz. 52 en
H. Snjjders 48 stemmen, die dus als defi
nitieve candidaten gekozen zjjn.
Op den heer mr P. J. F. van Voorst Vader
waren slechts 4 stemmen uitgebracht, zoodat
die candidatuur was vervallen. Een briefje
was blanco.
De heer Henri Tak deelde thans mede dat
de heer mr Brevet hem op zjjn verzoek had
medegedeeld dat hjj bereid was eene eventueele
candidatuur te aanvaaiden, doch met eenige
reserve, die thans van invloed zjjn kon. Die
reserve was dat hjj niet wenschte dat voor alle
zes openvallende plaatsen liberale candidaten
werden gesteld. Hjj meende dat de anti-revo
lutionnaire partjj recht had dat eene plaats
voor haar openbleef. De heer Tak had ge
tracht mr Brevet tot andere gedachten te
brengen, doch te vergeefs.
Naar het den heer Tak echter voorkwam,
moest de kiesvereeniging thans over die reserve
heenstappen en mr Brevet toch stemmen
misschien dat door hetgeen van daag gebeurd
was, het bezwaar van mr Brevet opgeheven
was.
De heer Gerth van Wjjk was van dezelfde
meeningde verkiezing in de Provinciale
staten zal veel invloed hebben op menigeen.
Ten minste spreker zou vóór acht dagen
gaarne den heer Van Voorst Vader gestemd
hebben, nu in geen geval.
Hiorna werd overgegaan tot de bespreking
der andere candidaten, de heeren mr W. K.
Brevet, mr S. Gratama en J. C. de Waal.
De heer Van der Pauwert verzocht den
voorzitter hem in de gelegenheid te stellen te
herhalen en aan te vullen hetgeen hjj gezegd
had in de onlangs gehouden besloten verga
dering der vereeniging. Hjj had toen twee
namen genoemd, die van de heer J. C. de
Waal en mr S. Gratama Hzn.; en stelde er
prjjs op die beide candidaten nog eens aan te
bevelen. Indertjjd bjj de eerste candidateering
van den heer De Waal heeft hjj zich ook
daarvoor geïnteresseerdbjj de tweede maal
heeft hjj die candidatuur bestreden. Hjj deed
dit niet uit minder waardeering voor den heer
De Waal, want aan diens jjver en geschikt
heid heeft hjj steeds alle hulde gebracht. Maar
hjj meende het toen gewenscht, wjjl de kies
vereeniging Gemeentebelang in Maart 1892
voor het eerst in den verkiezingsstrjjd optrad,
dat zjj dit deed met een kersversch man, die
geheel stond buiten den vroeger gevoerden
strjjd. Toen beval hjj den heer L. K. van
der Harst Jz. aan. Maar ditmaal doet hjj dit
met even veel warmte den heer De Waal.
En hjj deed dat te meer omdat hem, volgens
een getuigenis van iemand, op wiens oordeel hjj
zeer hoogen prjjs stelt, gebleken is dat de heer
De Waal de betrekkingen, welke hjj vrjj-
willig op zich neemt, behartigt met eene
toewjjding, een voortvarendheid en een jjver,
die hem waarborgen dat men in den heer De
Waal een uitstekend lid van den raad zal
hebben. Hjj zal een goed vertegenwoordiger
van den burgerstand zjjn en daardoor ook een
goed plaatsvervanger voor den heer J. J. van
der Harst, wien van deze plaats en in den
boezem van deze vereeniging, naar de heer
Van der Pauwert opmerkte, wel een woord
van hulde gebracht mag worden voor al het
geen hjj sedert jaren heeft gedaan in het be
lang der gemeente. (Applaus).
Ook mr S. Gratama Hzn beval de heer Van
der Pauwert ten zeerste aan als een warm
bevorderaar van goed volksonderwjjs. Hjj
merkte echter op dat bjj een heden door hem
met den heer De Waal gevoerd gesprek hem
gebleken is hoe ook deze een groot voorstan
der is van goed volksonderwjjs en op het ge
bied der Zondagsrust de meest bevredigende
verzekeringen hem heeft gegeven.
De heer mr S. Gratama zoo zeide de heer
Van der Pauwert verder heeft veel ten
nutte der burgeravondschool verricht, en vooral
meegewerkt om in deze een onbilljjke bepaling
ten opzichte der bjjzondere scholen weg te
nemen. Konden vroeger alleen de leerlingen
der openbare scholen zonder examen tot die
burgeravondschool toegelaten worden en moes
ten die der bjjzondere inrichtingen van onder-
wjjs ook die der leerschool eerst een
examen afleggen, die bepaling is thans opge
heven.
Als secretaris der commissie van toezicht
op het Middelbaar onderwjjs heeft mr S, Gra
tama ook zich zeer verdienstel jjk gemaakt
voor dien tak van onderwjjs.
De heer Henri Tak beval de candidatuur-
Brevet nogmaals aan, zich refereevende aan
