17 Juni.
N°. 141. 136® Jaargang. 1893
Zaterdag
Middelburg 16 Juni.
Harde beschuldigingen.
Deze courant verschijnt d ag elij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën 20 cent per regel; Bij abonnement lager;
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens allo
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Reclames 40 cent per regel.
By deze courant behoort een Bijvoegsel,
JLetteren en ünnst,
UIT STAD EN PROVINCIE.
Agenten te Vlissingen: P. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen P. v. d. Peijl, te Zierikzee A. C. de Mooij, te Tholen W. A. j Advertentiën
van Nietjwxnhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één uur
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gebb. Belintante, te 's Gravenhage, en A. de La Mab Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen.
Thermometer.
Middelburg 16 Juni 8u. vm. 75 gr.
m. 12 u. 83 gr., av. 4 u. 79 gr. F. j
Verwacht O. wind.
bevattende de tusschen burg. en weth. van
Middelburg, den raad, den directeur der gas
fabriek en het comité van gasverbruikers
gewisselde stukken.
Dit bijvoegsel is alleen gezonden aan onze
geabonneerden te Middelburg en Vlis
singen; maar voor zoover de voorraad
strekt op franco aanvrage ook kosteloos
verkrijgbaar voor onze abonnés buiten die
gemeenten.
Wij hadden niet het voornemen een of
ander te schrijven naar aanleiding der dezer
dagen verschenen en zooveel geruchtmakende
brochure over de weesinrichting te Neerbosch.
Ons scheen het beter te wachten totdat er
door de bevoegde macht een onderzoek naar
de waarheid der daarin geuite harde be
schuldigingen was ingesteld, een onderzoek,
waartoe vooral nu gelegenheid bestaat, wijl
er een klacht tegen de schrijvers was inge
diend, zoodat dezen geroepen zullen worden
hunne beweringen te stavenwat hun
zeer zeker niet onwelgevallig zijn zal.
Maar men zond ons het jongste nommer van
Bet Oosten, weekblad gewijd aan Christelijke
Philanthropic, waarin het volgende voorkomt
>De aanvallen op my en mjjn gezin, laat
ik voor rekening en ter verantwoording der
schryvera. Ik heb niet het voornemen er op
te antwoorden.
»De weezenverpleging te Neerbosch is van
den aanvang (1863) af tot nu toe (1893) door
my beschouwd als een zaak van den Heer,
den Vader der Weezen. De Heere God zal
Zyn eigen eer wel handhaven. Ik laat dit
dan ook gerust aan Hem over. Ik zal in Zyn
kracht met den weezenarbeid voortgaan op
den weg, die gedurende 30 jaren is bewezen
proefhoudend te zyn.
J. VAN 'T LINDENHOUT."
Deze boutade nu deed ons de pen opne
men voor enkele opmerkingen.
Wij willen aannemen dat de heer J. van
't Lindenhout geheel ter goeder tronw zich
vereenzelvigd heeft met het idee dat de
inrichting te Neerbosch de zaak van den
Heere God is, maar dan nog blijft het
bovenstaande niet anders dan het schermen
met groote woorden. Sommigen zullen
het zelfs eenvoudig bestempelen met den
naam van dooddoender.
Wij kunnen ons voorstellen dat een eerlijk
man te hoog staat om op dergelijke aan
vallen te antwoorden. Maar dan zwijgt hij
gansch en alen verschuilt hij zich
niet achter woorden, die voor velen, welke
ook bij de zaak eenigszins belang hebben,
niet meer zijn dan klanken.
Men vergete bovendien niet dat in deze
groote belangen op het spel staan dat de
weesinrichting te Neerboach langzamerhand
is geworden een nationale inrichting; en dat
het hierbij niet alleen geldt de belangen, den
Nadat wjj dit opstel geschreven hadden
namen wy kennis van een ingezonden stuk van
den heer G. van Deth in eenige bladen, waarin
hjj o. a. aandringt op het voeren van een
proces, vraarbjj men elkander recht in de oogen
kan zien en waarby men stante pede bewijst
of eene beschuldiging gegrond is ja dan neen,
»Wie dan gelogen en gelasterd heeft, zoo
schryft hy o. a. moet de straf er dan ook
maar voor ondergaan.
»Van de 128 bladz. der brochure Van 't Lin
denhout ontmaskerd heb ik er 100 geschreven
en heb daardoor verreweg de grootste verant
woordelijkheid op my geladen, leder woord,
dat ik geschreven en in druk verspreid heb,
verklaar ik hierbjj voor waarheid; geen enkel
woord neem ik terug; ik heb geen berouw
over hetgeen ik gedaan heb en zal de gelegen
heid wel weten te vinden, datgene in druk
te verspreiden wat ik, jammer genoeg, in myne
brochure verzwegen heb."
De schrjjver verklaart verder dat het niet
fcyne bedoeling is de weesinrichting van Neer
bosch omlaag te trekken, maar wèl haar te
verheffen uit den ellendigen toestand, waarin
|le directeur haar heeft gebracht,
goeden naam van den heer Van 't Linden*
hont en zijn gezin, maar de groote vraag
of die inrichting het vertrouwen verdient, dat
haar overvloedig door duizenden in den lande
wordt geschonken, zoo overvloedig zelfs dat
het wel eens onze verbazing heeft gewekt.
Niet alleen gelijk gezinden, wier levens
opvatting overeenstemt met die van hen,
die aan het hoofd dezer inrichting staan,
maar anderen, die daaromtrent gansch en
al met hen verschillen, zijn in hun steun niet
karig. En dit steekt te meer af wij
meenen dit al reeds vroeger te hebben op
gemerkt bij de moeite en zorgen die het
b. v. kost om eene Vereeniging tot weezen
verpleging op Zuid- en Noord-Bevelandwaar
bij een vrij wat ruimer opvatting op gods
dienstig gebied wordt gehuldigd, op de
been te houden.
Voor deze vereeniging in 't belang der
Be velandsche weezenvoor die ter bevordering
der verpleging van weezen in het huisgezin,
waar niet naar godsdienst wordt gevraagd
en voor elk geloof ruimte is, haalt de steun,
die verleend wordt, in de verste verte niet
bij dien, welke Van 't Lindenhout's inrichting
te beurt valt; hoe veel nuttiger en beter
aan de eerste, naar ons gevoelen, de giften
ook zouden zyn besteed, omdat men daarbij
alle eenzijdigheid uitsluit en vrij wat beter
opvatting huldigt, waar het de opvoeding
der weezen voor het volgend leven geldt.
Dit verwijt treft echter, het spreekt van
zelf, alleen hen die, niettegenstaande zij in
godsdienstige opvatting verschillen met den
geest die te Neerbosch domineert, toch grif
zijn met hun geldelijke of andere bijdragen.
In hen, die het daarmee volkomen eens
zijn, valt het niet anders dan te pry zen dat
zij deze inrichting trouw steunen, op allerlei
wijzen en zij geven op dat punt aan velen
een zeer beschamend voorbeeld. Hen moet
het zeker grieven dat zulke harde beschul
digingen worden geuit als de heeren Van
Deth en Van Houten doen in hun boekje,
waarvan wij den toon volstrekt niet in be
scherming nemen en allerminst dien, waarop
eerstgenoemde schrijft; maar wien wy toch
niet dezen lof mogen onthouden dat zij den
moed hunner overtuiging hebben en met
open vizier optreden.
Het stoutst in zijn uitingen is wel de heer
Dethen tot bewijs volsta de volgende
aanhaling uit het eerste deel van het boekje,
hetwelk door hem is geschreven
.Waarom zegt hy liegt Van 't Lin
denhout altjjd in zjjn verslagen? Waarom
vraagt hjj altyd geld en waarom geeft hy
nooit eenige statistieke opgaven Waarom
vernemen wy nooit iets van 't sterven van een
der weezen, 'tgeen toch meer dan dagelijks
gebeurt en ook niet anders kan met 'toog op
de wjjze hoe de kinderen slapen en gewas-
schen worden En als 't by hooge uitzonde
ring eens gebeurt is het altyd een gebrekkeljjk
ziek kind geweest, welks spoedige dood wel
te voorzien was.
»Na zulk beweren aldus vervolgt de
schryver rjjst allereerst de vraag»Als dat
zoo ware, waarom neemt Van 't Lindenhout
dan juist dezulken op, om hen nog dezelfde
of de volgende week te laten sterven in dat
ziekenhuis, dat sedert vele jaren reeds veel te
klein was en waar de zieke stumpertjes met
hun beiden in slechts een kribbetje worden
gelegd, en waarom vergroot hy daardoor zijne
verantwoordelijkheid en het sterftecijfer? Met
zoo iets doet hjj toch niemand een dienst
.Maar dat is de zaak niet, lezer, hjj kjjkt wel
terdege uit zjjn oogen wie hjj in de Wees
inrichting opneemt en een ieder mag zich
overtuigd houden, dat, waar hjj een kind komt
aanbieden dat niet volmaakt gezond is, het
overeenkomstig art. 2 van het reglement on
barmhartig wordt geweigerd. Waarvoor dan
dat altyddurend liegen in zjjn verslagen?
Waarom schrjjft Van 't Lindenhout zoo ontel
bare malen in Bet Oosten, dat zoovele kin
deren ter opneming worden aangeboden,
minstens 5 en 6 per dag, dus circa 2000 per
jaar, en waarom schryft hjj in Het Oosten van
29 Maart '93 dat Hjj ons verwaardigt
om aan honderden weezen een plaats te geven
op het gastvrjje toevluchtsoord van de
ouderloozen op Neerbosch, waar tot nutoe nog
nooit een wees of verlatene is afgewezen, al
kon of wilde zich niemand over deze ont
fermen." Waarom lezer?
>Omdat Van 't Lindenhout een doortrapte
leugenaar, dief en huichelaar is, die alleen
zich zelven zoekt en daarvoor eenige dui
zenden exploiteert. Daarom en daarom al
leen. Men zegt van harlekjjnen en paljassen
voor een kermistent, dat ze het publiek
maar wat wjjsmaken, maar die arme drommels
zyn halve heiligen, vergeleken bij Van 't Lin
denhout. Want in de kermistenten kan men
voor eenige centen binnengaan en dat kan
men in die groote kermistent, welke Van 't Lin
denhout. bestempelt met den weidschen titel
van Weezeninrichting, niet doen. Daar moet
alles in het geheim gaan en vele zaken wor
den door goed betaalde ondergeschikten ge
heim gehouden en de slecht betaalden vreezen
hunne betrekking te verliezen en zwjjgen ook.
Maar konden en mochten die ondergeschikten
spreken, vrij uitspreken. O, welke vreeseljjke
zaken zouden er dan nog aan het licht ko
men 1 En wanneer die goochelaar, bjjgenaamd
»de Weezenvader", eens de stukken heeft
doorgezien, welke door ondergeschikte kruipers
voor zyn verschillende week- en maandbladen
bjjeengeflansd werden, dan treedt hij, eeuwig
lachende, met zjjn dikke, buitengewoon corpu
lente ega zyn paleis binnen, waar beiden een
fijne fiesch ledigen (waar zyn kelders zoo
vorstelijk van zyn voorzien) op de gezondheid
en het lang leven zjjner goedgeloovige dona
teurs en donatrices.
Wordt het ook tjjd, lezer, dat daar te
Neerbosch een einde kome aan zulk een on-
verantwoordeljjken, middeleeuwschen, ja meer
dan heidenschen toestand
Zulke dingen schryft men niet en dekt
men niet met zyn naam, wanneer men daar
voor geen enkelen bewijsgrond heeft.
Wij erkennen: in een groote inrichting)
waar honderden kinderen van verschillenden
aard, van meer of minder lage afkomst en
uit meer beschaafde gezinnen, bijeen zyn, waar
bovendien een uitgebreid dienstdoend perso
neel is, valt het hoogst moeilijk alle mis
bruiken te voorkomen te zorgen dat er geen
dingen gebeuren die minder goed zyn maai
in bovenstaande worden beschuldigingen ge
uit, die de hoofdleiding der inrichting
raken.
Zeer goed mogelijk dat de schrijvers van
it hoekje particuliere veeten hebbendat
het waar is dat de heer Van Deth eenigen
tijd in Meerenberg doorbrachtdat de heer
Van Houten zich heeft willen laten uitkoo-
pen, om het boekje niet te doen verschijnen
maar dat alles strekt nog niet tot bewijs
dat hetgeen zij schrijven totaal onwaar is.
En nu mogen sommige bladen zich spoedig
op de bres hebben gesteld om het beweerde
voor onwaar te verklaren, die tegenspraak
kwam te spoedig om te kunnen steunen op
een grondig onderzoek. En danwanneer
een bepaald persoon met zulk een onderzoek
zich belast, ligt het voor de hand dat hij
niet met onbevangen blik alles onderzoekt,
stel dat hem dit mogelijk ware, en dat
waar hy niet onverwacht en niet herhaal
delijk komt menige toestand of menig
feit hem toch verborgen blijft.
De mededeelingen omtrent mishandelingen,
omtrent reiniging, voeding, opvoeding der
weezen, druischen zoozeer in tegen den chris-
telijken, philantropischen geest, waarvan de
inrichting te Neerbosch het cachet draagt,
dat al is daarvan slechts het vierde ge
deelte waar dit nog voldoende is om de
bewering te staven dat zij niet beantwoordt
aan den geest van liefde, waarvan zij, die
aan het hoofd staan, zoo hoog opgeven.
Een der beweringen van den heer Van
Houten, die negen maanden aan die inrich
ting als onderwijzer was verbonden, luidt
dat de weezeu het zoo slecht mogelijk hebben
en de familie Van 't Lindenhout het zoo
goed mogelijk heeftterwijl de heer Van
Deth de beschuldiging durft uiten dat de
heer Van 't Lindenhout eigen persoon en
familiebetrekkingen bevoordeelt, alles van
't geld, ten behoeve der weezen geschonken.
Een en ander staat lijnrecht tegenover de
verklaring van den directeur iu het jongste
verslag van den weezenarbeid over '92/'93,
en over zijn dertigjarigen arbeid, die luidt;
„De Heere God heeft mij zelf en den
mijnen kracht gegeven om uit liefde den
Heer in dit werk te dienen en gelukkig
kunnen wij met honderden feiten staven,
dat wij in dezen arbeid in geen enkel
opzicht ons voordeel hebben gezocht."
Voor de inrichting willen wij hopen dat
de laatste verzekering de ware is.
Maar wie zal als rechter in deze optreden
Het geldt hier niet een inrichting, die
staat onder toezicht van het openbaar gezag,
zooals destijds met het krankzinnigengesticht
te 's Gravenhage.
De weesinrichting van Neerbosch draagt
meer een particulier karakter, maar nog
eensduizenden hebben recht te weten of
men hier een eerlijk spel speelt met hunne
giften en bijdragen, ter wille van arme
weezen geschonken.
Niet de heer Van 't Lindenhout is de
man die uitspraak moet doen. In de eerste
plaats is dit de taak van hen die boven
hem staanhet bestuur der inrichting. Door
de leden daarvan dient de ernstige vraag
overwogen te worden of de weezen daar
vinden: in den directeur een streng maar
eerlijk man, wiens belangeloosheid boven
allen twijfel is verhevenen in de direc
trice eene liefdevolle, moederlijke, eenvou
dige, goede, zorgzame vrouw, die haar taak
opvat in den goeden geest, zooals de chris
telijke philantropie die voorschrijft.
En is 't waar, dat de justitie van twee
kanten is geroepen in deze een onderzoek
in te stellen, aan de eene zijde door den
heer Van Deth, die een exemplaar der
brochure aan den minister van justitie heelt
gezonden met een begeleidend schrijven,
waarin hij een onderzoek verzoektaan
den anderen kant door den schoonzoon van
den directeur, zekeren heer Tjesainga te
Nijmegen, die een aanklacht wegens belee-
diging heeft ingediend bij den officier van
justitie, dan hopen wij dat dit alles er
toe moge leiden dat het volle licht der
waarheid opga over een kwestie, die, hoe
pijnlijk ook voor velen, in het belang van
honderden weezen dient opgelost te worden
en zeker met belangstelling door bijna ge
heel Nederland wordt tegemoet gezien.
Bjj kon. besluit
is de dirig. ofiicier van gezondh. 2de kl. bij
de zeemacht W. Schoondermark, op pensioen
gesteld, onder toekenning van een pensioen
van ƒ1400 's jaars en eene verhooging van
f 1125 's jaars
is bevorderd tot dirig. ofiicier van gezondh
2de kl. bjj de zeemacht de ofiicier van gezondh.
lste kl. dr T. Swart Abrahamsz
is benoemd bjj het personeel van den ge-
neesk. dienst der landmacht tot officier van
gezondheid lste kl. de officier van gezondh.
2de kl. dr Th. J. H. Snjjders, van dat personeel
is de officier van gezondh. lste kl. J. A.
Vrjjheid, van het personeel van den geneesk.
dienst der landmacht, op pensioen gesteld en
het bedrag van het pensioen bepaald op 1300
's jaars
is de officier van gezondh. lste kl. D. P.
van Batenburg, van het personeel van den
geneesk. dienst der landmacht, op non-activi
teit gesteld.
De gewone audiëntie van den minister van
justitie zal op Dinsdag, 20 Juni niet plaats
hebben.
Door den minister van financiën is bepaald
dat voor de vloeistoffen, die, volgens de reso-
lutiën van 14 April 1868 en 20 Januari 1881,
met likeur zjjn geljjk te stellen, evenals voor
de likeuren zelve, onderscheid moet worden
gemaakt, of zij al dan niet verzoetende bestand-
deelen bevatten. In het laatste geval is art. 2
la, der wet van 1 Mei 1863 (Staatsblad n°.
47) niet van toepassing, en moeten dus, behou
dens het bepaalde bjj letter b dier paragraaf,
de accjjns en het invoerrecht worden berekend
naar de werkeljjke sterkte.
De Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-
Indië heeft bepaald dat de eerste van de in
het jaar 1893 van landswege te Batavia op de
gewone wyze in het openbaar te houden vei
lingen van Java-koffie zal plaats hehben op 26
■Juli.
In de Tweede kamer is Donderdag aan
het einde der behandeling van art. 9 van het
ontwerp voor eene belasting op bedrijfs- en
andere inkomsten door den heer Schimmelpen-
ninck van der Oye overgenomen het
eerste gedeelte van het sub-amendement-Van
Vljjmen ter zake weduwen met kinderen.
De minister bleef volhouden dat aftrek
wegens gezin thans niet kon geschieden, maar
bjj herziening van het personeel zal plaats
hebben en dat het amendement-Borgesius een
groot offer aan de schatkist zou kosten.
De heer Heldt stelde nu een sub-amende
ment voor op het amendement-Borgesius om
niet f 700 maar f 650 vrjj te stellen.
De minister nam over een amendement om
de belasting voor buitenlandsche handelsrei
zigers te verhoogen van 12 tot f 15 en een
amendement-Mees, betreffende de berekening
voor tjjdeljjk hier gevestigde buitenlanders.
Nog werden voorgesteld amendementen door
den heer Borgesius om voor naamlooze vennoot
schappen de belasting te bepalen op f 2.50
per ƒ100; den heer Van de Velde omdat
zelfde bedrag te berekenen ook aan commandi
taire vennootschappen op aandeelen en coöpe
ratieve vereenigingen, en Van Beuningen om
voor alle niet-genoemden het bedrag op ƒ2.50
te stellen.
Tot stemming overgaande, zjjn verworpen:
het amendement-Poelman, tot verlaging van
het tarief voor lage en middelbare inkomsten,
met 71 tegen 10 stemmen; het amendement-
Dobbelman, om geen progressie te bepalen
voor betalers in de vermogensbelasting, met
53 tegen 28 stemmen; het amendement-Schim-
melpenninck tot aftrek voor gehuwden, we
duwnaars, weduwen en kinderen, met 53 tegen
28 stemmenhet amendement-Pyttersen, om
eene andere schaal aan te nemen en aftrek
voor gehuwden, weduwnaars en kinderen, met
57 tegen 23 3temmen.
Daarentegen is aangenomen: met 49
tegen 31 stemmen het amendement-Borgesius,
om een andere schaal voor het tarief aan te
nemen, na aanneming van het sub-amendement-
Heldt om 650 vrjj te stellen.
Nog is, met 43 tegen 35 stemmen, aange
nomen een amendement van den heer Van
Beuningen om 2'/j te heffen van alle overige
inkomsten, onder die belasting vallende.
Aldus gewjjzigd is art. 9 aangenomen.
Tot leden der Maatschappij van Letter
kunde zjjn Donderdag gekozen mejuffrouw
C. L. Huygens te N.-Amstel, mej. Joh. Wolters
te Leiden, R. A. van Sandick te Amsterdam,
dr L. Knappert te Assen, mevr. E. van Calcar
te 's Gravenhage, dr E. F. van Dissel te Lei
den, dr J. H. Kern te Bergen op Zoom, mr
W. R. Veder te Amsterdam, mevr. v. Wer-
meskerkeJunius te Krommenie, mevr. E.
KnuttelFabius te 's-Gravenhage, dr D. C.
Hesseling te Leiden, mevr. M. Snjjder van
Wissekerke te 's-Gravenhage, mevr. M. Gel
dermanBoddaert te 's-Gravenhage, mevr.
Jac. v. Westbreene te 'a-Gravenhage, prof.
J. J. M. de Groot te Leiden, dr R. C. de Boer
te Leeuwarden, mr A. D. v. Assendelft de
Coningh te Leiderdorp, dr W. L. de Vreese te
Leiden, dr J. J. Salverda de Greve te 's-Gra
venhage, mej. N. M. C. Sloot te Amsterdam,
E. Snellen te Arnhem, mej. Louise de Neve te
's Gravenhage, W. F. Leemans te id., F. B.
Löhnis te id. en F. J. L. Kramer te Utrecht.
Tot buitenlandsche leden werden benoemd
mej. Hélène Swarth te Mecbelen, dr Galland
te Berlijn, F. van Veerdegheui te Luik, mej.
A. de Leeuw (Geertruida Carelsen) te Berljjn,
dr Joh. Bolte te Berljjn, E. Spanohe te Ant
werpen, dr E. Jacobs te Wernigerode en mej.
Virg. Loveling te Gent.
Mm Patti studeert de titelrol van een
nieuwe opera, welke zjj den volgenden winter
in Amerika zal zingen Gabrielle, muziek van
Pizzi, tekst van Charles A. Byrne.
Ter vervanging van den onlangs over
leden onderofficier van politie der militaire
bakkerjj te Vlissingen is door den minister
van oorlog als zoodanig benoemd de gepaspor-
teerde fourier D. L. Ehnle.
De 57e algemeene vergadering der Zuid-
Bevelandschc onderwijzers-vereeniging wordt
gehouden op Vrjjdag 30 Juni a. s. in de Piins
van Oranje te Goes.
De gewone verslagen en rapporten zullen
worden uitgebracht, rekening en verantwoor
ding gedaan en bestuursleden gekozen.
De jaarljjks terugkeerende lezing zal worden
gehouden door den heer J. E. v. d. Slikke,
hoofd der school te Hansweert.
Interessant zal ongetwjjfeld wezen het
punt van bespreking «Sequah op onderwjjs-
gebied", in te leiden door den heer A. v. d.
Linde te Wolfaartsdjjk.
Voor de onderwjjzers is een wedstrjjd uit
geschreven, welke zal bestaan in het recitee-
ren van de Wolken van Ten Kate e» »0
van Laurillard.
