N°. 140. 136e Jaargang. 1893 Vrijdag Jlik. 16 Juni. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel; Bij abonnement lage?; Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberi ïhten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Reclames 40 cent per regel. Middelburg 15 Juni. JLetxeren en iAunst. UIT STAD EN PROVINCIE. VERKOOPINGEN ENZ- niiiiHiiii mm mi ia vr. w Tliermom eter. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te Tholen W. a. Advertent lëu Middelburg 15 Juni 8u. vm. 72 gr. j tan Nieuwenituijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één uur m. 12 u 84 gr., aY. 4 u. 79 gr. F. advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Belinpante, te 's Gravenbage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam. j aan het bureau bezorgd zjjn, willen Verwacht O. wind. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cle., John F. Jones, opvolger. sjj des avonds nog worden opgenomen. In een Maandag avond te Amsterdam ge houden gecombineerde vergadering van de kiesvereeniging Amsterdam, Burgerrecht, de Unie, de afd. Amsterdam van het Ned. Werkt. Verbond, en de Handwerkers Vriendenkring is het aanhangige kieswet-ontwerp besproken. De heeren Loopuit van Burgerrecht en Ger hard van de Unie voerden het woord ten gunste van het ontwerp. Beide betoogden dat hunne part jjgenoo ten door de aanneming wel niet zouden erlangen wat zjj verlangden, maar van de uitbreiding van kiesrecht ver wachtten zjj eene groote opvoedende kracht en politieke opvoeding des volks. Na het debat, dat slechts ten deele over het direct doel der bijeenkomst liep, werd de volgende motie, door het bestuur gesteld, bij acclamatie aangenomen♦De openbare ver gadering draagt het bestuur op aan de Tweede kamer ter kennis te brengen, dat zij het in 't belang des lands acht, dat de kiesrechtont- werpen van de regeering den 12 Juli a. s. in behandeling worden genomen en vervolgens tot wet zullen worden verheven". Na afloop der vergadering begaven zich een 50tal bezoekers naar het bekende café in de Nieuwstraat. Onder weg werden socialistische liederen gezongen. Ongeregeldheden hadden overigens niet plaats. In de Woensdag door de Tweede kamer gehouden zitting is het wetsontwerp, houdende voorziening betreffende het ingezetenschap voor toepassing van de militiewet, aangenomen met 62 tegen 16 stemmen. Eveneens is aangenomen het ontwerp tot afschaffing van kanaal- en havengelden op het Noordzeekanaal met 71 tegen 3 stemmen. Bjj de hierop voortgezette beraadslaging over art. 9 van het ontwerp belasting op bedrijfs- en andere inkomsten kwam ook aan de orde een door de heeren De Ras en Van Vlijmen inge diend sub-amendement op het amendement van den heer Schimmelpenninck van der Oye, strekkende om duidelijker te doen uitkomen dat, waar gesproken wordt van weduwnaars met kinderen, daaronder ook begrepen zjjn weduwen met kinderen. Overigens ondersteunde de heer De Ras zeer het denkbeeld om bjj deze belasting rekening te houden met de hoegrootheid van het gezin. En teneinde nu dit practiseh toe te passen stelden beide heeren voor aan het slot van het amendement van den heer Schimmelpen ninck van der Oye toe te voegen »Met kinderen worden voor die verminde ring geljjk gesteldkinderen boven den leef- tjjd van 18 jaar, die wegens ziels-of lichaams gebreken buiten staat zijn in eigen onderhoud te voorzien inwonende ouders en schoonouders, wanneer het onderhoud geheel ten laste der belastingschuldigen komt. ♦Voor belastingschuldigen, die zich in den loop van het belastingjaar binnen het rijk vestigen, wordt de vermindering voor kinderen eveneens bepaald naar den leeftijd, dien zij op den len Mei van het belastingjaar hadden bereikt." De heer Van Karnebeek handhaafde zijn ge voelen, dat de minister niet heeft volgehouden de verhouding van de Vermogens- tot de Bedrjjfsbelasting, geljjk die aanvankelijk was aangenomen. De Woensdag gehouden openbare verga dering van den Raad van state, afdeeling voor de geschillen van bestuur, werd door den waarnemenden voorzitter, den staatsraad jhr lur I. F. van Humalda van Eysinga, geopend met eene toespraak, waarin hjj warme hulde bracht aan de nagedachtenis van den heer "Van Reenen, en meer bepaaldelijk dezen her dacht als voorzitter der afdeeling, die gedu rende ruim zeventien jaren het voorrecht van ajjne leiding heeft mogen genieten. ♦In die afdeeling vond de heer Van Reenen 300 zeide de heer Van Humalda van Eysinga oen arbeidsveld, waarop hjj zich met bijzon dere voorliefde bewoog, en allen, die vroeger of later als leden of als ambtenaren der af- deelingen met onzen voorzitter Van Reenen hebben gewerkt, kunnen getuigen, welke voor treffelijke eigenschappen en buitengewone gaven hem daarbjj kenmerkten. ♦Waarljjk, ik weet niet wat het 'meest te roemen, zjjne zich nooit verloochenende wel willendheid in den omgang, of zijne humane en tactvolle leiding van onderzoek bjj de behandeling van zaken in de openbare vergaderingen der afdeeling en bjj de beraad slagingen daarover in raadkamer; zjjne zeld zame werkkracht bjj den in de laatste jaren sterk toegenomen omvang van de taak dezer afdeelingwaardoor van haren voorzitter, hare leden en hare ambtenaren eene voortdurende en onafgebroken inspanning wordt gevorderd, of wel de helderheid van inzicht en de juistheid van opvatting, die, hoe de gevoelens overigens over eenige in behandeling zjjnde zaak ook mochten zijn verdeeld, hem steeds het vraagpunt zoo deden Btellen, dat daardoor in moeiljjke en ingewik kelde zaken eene deugdelijke beslissing kon worden voorbereid. Zoo waren in hem de voortreffelijkste eigenschappen op de meest gelukkige en harmonische wjjze vereenigd. ♦Het leven en werken van onzen diep be treurden voorzitter Van Reenen zal ons steeds voor oogen staan als een navolgenswaardig voorbeeld van trouwe plichtsbetrachting en onverpoosde toewijding aan de belangen van vaderland en vorstenhuis, waarvoor hem zoowel de rechtmatige hulde als de dankbare waar deering van het nageslacht zijn verzekerd." Bjj kon. besluit is aan dr J. A. Wijnne, met ingang van 19 September 1893, eervol ontslag verleend als hoogleeraar in de faculteit der letteren en wijsbegeerte aan de rijks-universiteit te Utrecht, met dankbetuigingen tot hoogleeraar in de faculteit der letteren en wijsbegeerte aan die universiteit benoemd, om onderwijs te geven in de algemeene geschiedenis, de vaderlandsche geschiedenis en de politische aardrijkskunde, F. J. L. Kramer, leeraar aan het gymnasium te Utrecht met ingang van 1 Juli 1893 benoemd tot directeur van het postkantoor te Amsterdam A. W. M. van der Upwich, thans directeur van het spoorwegpostkantoor n°. 2. Voor het tjjdvak van 1 Juli 1893 tot en met 30 Juni 1894 is benoemd tot assistent aan het rjjks-laudbouwproefstation te Wageningen dr E. Wrampelmejjer aldaar. De Staatscourant meldt dat den lOen dezer te Lissabon de onderteekening heeft plaats gehad van eene overeenkomst tot nadere re geling van de verhoudingen tusschen Neder land en Portugal in den Archipel van Timor en Solor. Naar aanleiding van een particulier bericht, dat eenige maanden geleden in sommige Ne- derlandsche nieuwsbladen werd opgenomen betrekkelijk de vooruitzichten in de Kaapko lonie voor Nederlandsche landverhuizers in het algemeen en meer bepaaldelijk voor land bouwers, handwerkslieden en sigarenmakers, heeft de consul-generaal te Kaapstad zich ge roepen gevoeld tot het zenden van een ambte- ljjk schrjjven, waaraan het volgende isjontleend: Landbouwers, die geene middelen hebben, raad ik niet aan hierheen te komen en diè middelen hebben en bepaald hierheen wen- schen te komen, raad ik aan goede inlichtin gen in te winnen of een hunner hierheen te zenden om alles eens eerst te onderzoeken. ♦Hollandsche handwerkslieden zouden moe ten beginnen met bjj Engelsche bazen te werken en wanneer zij daartoe al genoegzaam Engelsch kenden zouden de Engelsche bazen aan hunne landgenooten de voorkeur geven. Maar ook aan handwerkslieden is hier over het algemeen volstrekt geen gebrek. ♦De tabak, die hier groeit, is voor het maken van sigaren totaal ongeschikt of wel zij zou met veel meer zorg moeten toebereid worden." Het zooveel besproken stukje Ahasverus van Herm. Hejjermans, heeft bjj de opvoering door het Théatre Libre te Parjjs slechts een matig succes behaald. Henry Fouquier noemt het een gedramatiseerd bericht. Het Journal des Débats spreekt van een ♦tableau un peu sommaire, mais non sans va- leur", dat pakte, dank zij eenigen vrij treffende tooneelen en voornl. dank zjj een wonderbaar lijke mise-en-scène. De criticus van de Gil Bias verklaart van het stuk niet veel begrepen te hebben. En zijn collega van de New-York Herald (Parjj sche editie) is niet veel wijzer. Deze schrijft: Ik zag een oude vrouw, die een kaars wilde uitblazen en een jonge vrouw die vier borden wilde neerzetten voor drie personen. Dat is niet genoeg voor een tooneelstuk! De Comédie-Frangaise, die thans in het Drury-Lane Theatre te Londen speelt, heeft daar groot succes. Op den eersten avond werd o. a. gegeven le Malade imaginaire. De leden van het gezelschap zjjn door den lord-mayor voor een dejeuner op het Mansion House uitgenoodigd, Hedenmorgen is een jongen van omstreeks 13 jaar aan de Turfkaai te water geraakt, doch gered door twee voorbij gangers, waarvan een gekleed te water sprong en het geluk had hem te grijpen. Een bericht in het Hbld. uit Domburg dat thans met zekerheid bekend is dat dr. Mezger tijdens zijn zomerverblijf daar ter plaatse ook de gelegenheid zal geven zich onder zjjn behandeling te stellen, kunnen wij beslist tegenspreken. De heer Mezger heeft daaromtrent nog geen vast besluit genomen. Te Ylissingen werd heden het eereteeken voor belangrijke krijgsverrichtingen Atjeh 1873—1890 met gesp, op plechtige wijze, voor het front van den gewapenden troep, door den majoor G. van Essen, commandant van het 4e bat. 3e reg. infanterie, uitgereikt aan den sergeant W. F. H. de Rujjter van genoemd bataljon. Op de werf de Schelde te Vlissingen i8 Woensdag, in tegenwoordigheid van de heeren C. L. Loder, directeur van scheepsbouw, Wijs en 't Hooft ingenieurs der marine, J. H. Beucker Andreae, inspecteurs van 's rijks stoomvaartdienst en A. Jongkees, officier machinist 1ste klasse, de kiel gelegd van het op die werf te bouwen ramschip, type A, genaamd Evertsen. Volgens door ons ontvangen bericht is het inrichten van de villa van de firma wed. J. H. C. Kakebeeke te Goes tot rjjksland- bouwproefstation door den minister van binnen- landsche zaken opgedragen aan de heeren W. J. van de Weert en Zn. en W. de Beste, aanne mers te Goes, onder leiding van de heer J. A. Frederiks, architect te Middelburg. De werkzaamheden, die daartoe moeten wor den uitgevoerd, bestaan in het maken van een ruw laboratorium in de kelderverdieping, alwaar tevens een distill eertoestel wordt ge plaatst. Op de bel-étage is een kamer bestemd voor werkkamer voor den directeur, terwijl in drie vertrekken laboratoria worden gemaakt met de noodige zuurkasten, werkbanken, balans tafels, donkere kamer, enz. en een klein ver trek als kiemkamer wordt ingericht. Boven wordt een der vertrekken tot mon sterkamer bestemd en het overige gedeelte van het huis ingericht tot woning voor den ama nuensis. Al deze werkzaamheden moeten op 21 Juli a. s. zjjn voltooid, om het station met 1 Aug. te kunnen openen. Zooals in een deel der oplaag van ons, vorig nommer is gemeld, is Woensdag te Heer-Arendskerke een ernstig ongeluk ge beurd. Een in den Schengepolder in aanbouw zjjnde schuur, waaraan de rietdekkers zouden be ginnen met het dak, werd door een wind hoos omvergeworpen. Vjjf timmerlieden drie uit Goes en een uit Zierikzee hadden nog tjjd, het gevaar te ontloopen, doch de zesde, zekere C. Tazelaar van Cortgene, een jonge man van nog geen twintig jaar, die op een balk zat te werken, werd zwaar gewond en gekneusd van onder de neergestorte massa gehaald. Zjjn borst was ingedrukt en enkele ribben waven gebroken. Zjjn toestand is ernstig. Een vjjfjarig zoontje van den rietdekker dat in de schuur speelde toen deze instortte, kwam ongedeerd uit de ruïne te voorschjjn. Naar aanleiding van dit ongeluk is de jus titie uit Middelburg heden middag derwaarts vertrokken, teneinde een onderzoek dienaan gaande in te stellen. De hrn S. van der Mejjden, gemeente-bouw meester te Middelburg en VanjLeerdam, bouw kundige te Nieuw- en Sint-Joosland, verge zelden de justitie als deskundigen. Burg. en weth. van Yerseke zjjn door den raad gemachtigd proeven te laten nemen met het slaan van Norton-pompen. Mocht men daardoor geen water bekomen, dan zou men door het graven van wellen water trachten te verkrijgen. De levering van het benoodigde spek voor het garnizoen Middelburg van af den 1 Juli tot 31 December a. s., is door den hoofd intendant bjj het leger gegund aan J. B. Clans huis te Amsterdam a f 0,6599 (gezouten en gerookt). Bjj de Woensdag te Roosendaal gehouden aanbesteding voor de uitvoering van eenige herstellingen aan gebouwen en kunstwerken langs den spoorweg Vlissingen, Bostel, Gel- dermalsen— Roosendaal en de Belgische grens, is voor het laatste perceel als minste inschrij ver aannemer geworden de heer M. Buitendjjk te Goes voor de som van 2295, Het Gouden Feest «Ier Maatschappij tot bevordering; van landbouw en veeteelt in Zeeland. f Van onzen eigen verslaggever. II. Tholen, 14 Juni. Geen stof te hebben is voor een dagblad schrijver een marteling maar te veel stof heeft ook zjjn eigenaardige bezwaren. En in dat laatste geval verkeeren wjj, want de dag van heden heeft zooveel meldenswaardigs opge leverd dat wjj vreezen dat ons epistel velen onzer lezers wat lang zal bljjken. Wjj zullen echter trachten, ook met het oog op den tjjd, dien wjj beschikbaar hebben, zoo beknopt mogeljjk te zjjn en onze mededeelingen van heden middag in dezelfde volgorde als wjj ze gaven aan te vullen. In de eerste plaats dan de versiering van de stad. Gaarne zouden wjj Tholen en den Thole- naars den lof geven dien zjj verdienen. Gaarne hadden wjj elke eerepoort, elke versiering bekeken en, wat dan van zelf spreekt, besproken, maar, en dat is niet onze schuld, de tjjd ont brak ons daarvoor. Daarom in 't algemeen een woord van hulde aan de Thoolsche burgers, die hun aardig stadje tooiden met keur van groen en bloemen en met dat groen en met die bloemen de van elders komenden, ook zonder dat het in de eerepoorten vermelding behoefde, een zoo vriendeljjk, zoo goed gemeend welkom toe riepen. Om bjj een oppervlakkig kijkje een prjjs uit te reiken kan van ons niet gevergd worden; buitendien daarvoor bestond eene commissie. Deze gaf den prjjs voor de mooist versierde straat en voor de meest smaakvolle eerepoort aan dc Kerkstraat en voor het fraaist versierde huis aan den heer Pot. Beiden waren welver diend. In de tweede plaats rust op ons de plicht om, breedvoeriger dan we per telegraaf kon den melden, terug te komen op hetgeen ter a 1- gemeene vergadering van de Zeeuw- sche landbouivmaatschappij voorviel. Dat was zooals de voorzitter, de heer mr Hennequin, zeide eene feestvergadering, waarin het vjjftigjarig bestaan der maatschappjj werd herdacht. De geschiedenis der maat schappjj was niet op haar vjjf en twintigjarig en ook niet op haar veertigjarig bestaan on der woorden gebracht, maar waar het een gouden feest gold mocht die niet worden ver geten. De toestand, waarin de landbouw en al wat daarmede in verband staat verkeert, leidt wel niet tot zulk een onbezorgde en opgewekte feestviering ais wel gewenscht werd, maar toch mag, zeide mr Hennequin, zulk een ge wichtig moment in de geschiedenis der Zeeuwsche landbouwmaatschappij niet voor- bjjgegaan worden zonder een woord van herinnering aan de jaren, die achter ons liggen, aan de mannen die door middel van onze maatschappjj in zoo velerlei opzicht bevorderlik geweest zjjn aan de belangen van den Zeeuwschen landbouw. Na dank gebracht te hebben aan allen, die hebben bjjgedragen om de ontvangst van de vreemde gasten te veraangenamen ging de voorzitter in zjjne beschouwingen voort: In 1851 bij kon. besluit van 1 Januari wer den de provinciale commissiën van landbouw als rijks instellingen ontbonden verklaard. Aan de provinciën werd de vrijheid gelaten om die commissiën voor rekening der provin cie aan te houden. Den Provincialen staten werden toen de vol gende vragen gesteldzal de commissie van landbouw als provinciale instelling bestendigd bljjven Jameenden Gedeputeerde staten. Immers hoe trouw was de plichtsbetrachting dier commissiën Wjj gaan nu met stilzwjjgen de historische beschouwingen, die de voorzitter ten beste gaf, voorbjj om hem weder het woord te geven, waar hij eraan herinnerde hoe in 1878 door mr Pické in de jaarljjksche algemeene verga dering een terugblik werd gegeven op de 35 'jaren, die toen de Zeeuwsche maatschappij j telde. Wat zeide hjj de eigenljjke aanleiding geweest is tot de stichting der Maatschappij, is moeilijk uit te maken. Wellicht de onvol doende werking van de landbouw-commissiën, misschien ook eene reis van haren voorzitter den heer C. Vis, naar eene landbouw-tentoon- stelling in Engeland. Op het laatst van 1842 werden door de toenmalige commissie van landbouw de eerste pogingen aangewend om te geraken tot del stichting van eene Maatschappjj tot bevorde-j éen moesten zjjn en toch is dit niet het gevaj ring van landbouw en veeteelt in Zeeland. Deze pogingen vonden bjjval b(j de hooge regeering en ook bjj het dageljjksch bestuur der provincie Zeeland. Er werd heel wat gecorrespondeerd en beredeneerd, doch eindeljjk kwam alles in het reine. Een adres aan den koning ging uit. Voorloopig zou het bestuur der com missie overgaan in eene maatschappjj en het beschermheerschap werd den koning aange boden. De koning bewilligde in Aug. 1843 het verzoek en aanvaardde ook het beschermheer schap. Op groote schaal werd reclame gemaakt voor deze belangrjjke tak van volkswelvaart en met gewenscht gevolg. Wjj zouden gaarne den voorzitter volgen in hetgeen hij verder mededeelde omtrent do lotgevallen van de maatschappjj; we zouden gaarne met hem een terugblik slaan op de allereerste bijeenkomsten van het bestuur ervan; we zouden gaarne de namen voor de vergetel heid bewaren van hen, die zooveel deden om de maatschappjj te maken tot hetgeen ze is, maar we zouden dan te veel ruimte innemen. Toch willen we met den voorzitter een eerelauwer vlechten om de slapen der mannen, die in 1844 toonden .hoofd en hart te hebben voor de landbouwbelangen. De heeren C. Vis, Wondergem, J. C. Schorer, A. Francke, J. de Kater, A. Moolenburgh, C. v. d. Stolpe, W. J. van Voorst Catshoek, H. van Gorsel, C. Dominions, I. G. J. van den Bosch, A. Smallegange, J. W. Vader, A. van Damme, J. Risseeuw, J. Faro, A. de Smidt, N. Kerkhaerdt en J. Sergeant verdienen herdacht. Met den voorzitter doen we het bjj deze. Wat we echter met hem niet doen, is het wel en wee in herinnering te brengen van de Zeeuwsche maatschappjj. Hoe interessant het ook was te hooren wat in de eerste ver gadering voorviel, hoeveel waarde het misschien mag hebben voor geschiedvorschers om te weten wat men deed en wat men naliet, wjj die ons in 't heden bewegen kunnen ons daarin niet verdiepen. Aan het verledene echter toch enkele woordeneen woord van hulde aan wjjlen den heer C. Vis, aan mr W. Ph. Vis, mr C. J. Pické en mr J. Moolenburgh. De spreker herinnerde er verder aan dat gedurende de eerste jaren van haar bestaan het verloop der Maatschappjj zeer kalm was; het ledental, eerst 600, klom in 1849 tot 900 en ging toen langzamerhand achteruit. De maatschappjj was door de commissie van landbouw aan banden gelegd, die hare vrjje ontwikkeling onmogeljjk maakte. In 1851 werd de commissie van landbouw opgeheven en zoude men meenen dat een betere tjjd voor de Maatschappjj moest aan breken. Het tegendeel was het geval en nim mer wellicht kwam zjj dichter bjj haren val. Daarvoor bestond tweeërlei oorzaak. In de eerste plaats onttrok zich aan het presidium de heer C. Vis, om redenen van gezondheid. Deze was zoozeer de ziel van de Maat schappjj, dat met zjjn heengaan ook haar bestaan geëindigd scheen te zullen zjjn. Daarbjj kwam dat de tegenstanders van de opheffing der commissie van landbouw zich deels terstond, deels zeer spoedig onttrokken aan de zelfstandig geworden Maatschappjj en daardoor aan de wankelende vereeniging den genadestoot schenen te zullen toebrengen. Het bestaan der Maatschappjj werd intus- schen gered en voor een groot deel is dit te danken geweest aan den heer mr C. van der Lek de Clercq, die bereid bevonden werd om als voorzitter den heer C. Vis op te vólgen en van 18521859 die betrekking vervulde. Bleef het bestaan der Maatschappjj gespaard, het bleef kwjjnend en het ledental ging achteruit. Eerst na het voorzitterschap van van mr G. A. Fokker braken er betere dagen voor de Maatschappjj aan. Na dezen traden achtereenvolgens als voor zitter op de heeren mr C. J. Pické, mr C. van Citters, mr J. Moolenburgh en spreker. Als secretarissen waren werkzaam de heeren mr W. Ph. Vis, jhr H. van Reigersberg Ver- slujja, A. Teding van Berkhout, J. H. Snijders en I. G. J. Kakebeekeals penningmeesters Servaas Tak, Volkrjjk Liebert en J. J. van Weel. Die namen prjjzen alle zich zelf maar spre ker meende toch in dankbare herinnering te mogen brengen, hoo aan velen immer ver bonden bljjven zal de warme erkenteljjk- heid van ieder, die belang stelt in den Zeeuw- schen-landbouw in het algemeen en in de Zeeuwsche Maatschappjj in het bijzonder. Men zoude meenen dat deze beide belangen

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1