Woensdag 14 Juni. N°. 138, 136e Jaargang. 1893 Middelburg 13 Juni- Deze courant verschijnt d a g e lij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager; Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingenvan 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Reclames 40 cent per regel. ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. RECHTSZAKEN. uil eigen middelen toe te voegen. Tenge-Jniet zwaarder dan ergens anders. MIDDELBl IK.SI III COURANT. Thermometer. Middelburg 13 Juni 8u. ra. 65 gr. m. 12 u. 77 gr., ar. 4 u. 76 gr. F. Verwacht O. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te Zierikzee A. C. de Mooij, te Tholen W. A. j Advertentiën van Nieuwenhüijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één uur advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Botterdam, de Gebb. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zpn. willen Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Ons., John F. Jones, opvolger. i zp des avonds nog worden opgenomen. Met volle instemming nemen wij het vol gende over, door de N. Rott. Crt. geschreven: i)e Zaterdag jl. gehouden gewone algemeene vergadering der Liberale Unie heeft een ver blijdend resultaat opgeleverd. Daarheen hadden liberale kiesvereenigingen uit verschillende oorden des lands hunne afgevaardigden gezon den, om de gedragslijn der liberale partij ten opzichte van de sociale hervormingen in de naaste toekomst te bespreken. Verschillende nuances der liberale partij waren er vertegen woordigd. Maar allen waren eendrachtig van zin, waar het er op aankwam de richting te teekenen, waarin de liberale party zich op sociaal gebied behoort te bewegen. De eene spreker mocht de volgorde, waarin de hervormingen aan de orde moeten komen, anders verlangen dan een andere hierin waren ten slotte allen, ook zp, die een woord van critiek niet terughielden, het eens, dat het program der Liberale Unie, vastgesteld vóór de algemeene verkiezingen in 1891, die de liberale party weder in de meerderheid brach ten, ook thans nog als richtsnoer moet gelden. Die eenstemmigheid moest worden geconsta teerd en daarom was het goed, dat de motie- Andringa de Kempenaer (Zutfen), om het debat maar te staken, daar het toch geen vrucht kon dragen, met overgroote meerderheid werd verworpen. Bp aanneming van die motie zou de vergadering naar waarheid geheel zonder vrucht geweest zpn en eenen ontmoedigenden indruk hebben achtergelaten. Aan het bestuur komt een woord van hulde toe voor zpne goede leiding. Aan de uitne mende, zaakrpke toelichting van prof. Drucker sloot zich de van de bestuurstafel afkomstige motie aan, welke, zonder in bp zonderheden af te dalen, uitdrukkelpk constateerde, dat men zich bleef plaatsen op het standpunt van het manifest der Liberale Unie van 1891, dat men met de denkbeelden van den inleider instemde en dat de liberale party in de naaste toekomst krachtig de hand behoort te slaan aan hervormingen op sociaal gebied. Die motie werd, na een warm woord van enkele bestuursleden, die steeds het oor der vergadering hebben, met algemeene stemmen aangenomen, en daardoor heeft de Liberale Unie dit deel van haar program van 1891 thans eenstemmig opnièuw bezegeld en ge toond, dat de liberale party ook op sociaal gebied de noodige hervormingen wil tot stand brengen. Met dien uitslag mag de Unie w orden gelukgewenscht. Het Vaderland schrpft; De vergaderingen der Liberale Unie laten bp hen, die daaraan deelnemen, steeds een aangenamen indruk achter om de hartelpke belangstelling in de publieke zaak, waarvan allen blpk geven, en om het oprechte streven naar overeenstemming, dat afgevaardigden uit alle oorden des lands bezielt. Het hoofdbestuur, voor ditmaal de sociale vraagstukken aan de orde stellende, had daar mede geen ander doel dan het bewustzpn te verlevendigen, dat deze vraagstukken meer dan ooit op den voorgrond zullen treden en een oplossing vragen, en dat het op den weg der liberale party ligt daaraan al haar krach ten te wpden in den geest der liberale be ginselen. En nu was wel dit het meest verblpdénde verschpnsel op deze vergadering, dat de ver schillende nuances der party niet alleen door drongen waren van de noodzakelpkheid van zulk een politiek, maar ook volkomen instem ming betuigden met de hoofdbeginselen, die gevolgd moeten worden en die door den inleider, prof. Drucker, zoo meesterlpk waren ontwikkeld. Welsprekend was in dit opzicht het woord van mr Gohen Stüai't, afgevaardigde van de Amsterdamsche Grondwet, die, zich vertegen woordiger der droite noemende, er prps op stelde te verklaren, dat hp de rede van prof. Drucker volkomen onderschreef. En alsof dit nog niet genoeg ware, kwam daarop mr Bik namens het Haagsche Grondwet verklaren, dat men niet moest meenen, dat alle kiesvereenigingen, die de droite vertegenwoordigden, zich dan daardoor onderscheidden, dat zij tegen de kieswet warenneen, ook de Grondwetwier votum wel eenB verkeerd was begrepen, was voor de kieswet. Voorwaar, de Liberale Unie was Zaterdag jl. haar naam ten volle waard. Zp het een voor teeken voor de toekomst! Door het nieuwe bestuur der Liberate Unie Is nadat prof, mr G. A. van Hamel wegens gezondheidsredenen voor de op hem uitge brachte keuze van president had bedankt tot voorzitter gekozen prof. mr H. L. Drucker, tot onder-voorzitter mr T. van Hettinga Tromp en tot penningmeester mr A. C. Crena de Jongh. Bp den Baad van state is thans in overwe ging een ontwerp van wet, regelende de mili taire dienstplichtigheid. Door het gerechtshof te Leeuwarden is, ter vervulling van eene vacature van raadsheer in dat college, opgemaakt de navolgende alpha- betische lpst van aanbeveling mr E. Feith, mr A. C. C. Folkersma, rechters in de arr.- rechtbanken te Botterdam en Groningen, en mr D. N. van Hoytema, officier van justitie bp de arr.-rechtbank te Tiel. Door de arr.-rechtbank te Leeuwarden is, ter vervulling van eene vacature van rechter in dat college, opgemaakt de navolgende alpha- betische lpst van aanbevelingmr D. Z. van Duyl, mr J. A. G. Gockinga, rechters in de arr.-rechtbank te Zierikzee en Alkmaar, en mr T. S. Tromp, substituut-griffier bp eerstge noemde rechtbank. Zondag werd te Amsterdam door den Bond van klerken bij 's rijks belastingen in Neder land een buitengewone algemeene vergadering gehouden, in hoofdzaak ter bespreking van het kon. besluit van den 20 April 1893, no. 37, waarbp, onder zekere bepalingen, klerken, die den leeftpd van 30 jaar hebben bereikt, op kantoren der 5 hoogste klassen tot rpksklerken kunnen worden aangesteld. Dit besluit kon niet de algemeene tevreden heid wegdragenimmers het getal dergenen, die in de termen vallen, is gering, dus zeer groot nog het aantal klerken, voor wie de positie blpft zooals ze was, terwpl bp de eersten door de storting in het pensioenfonds zonder verhooging van salaris financiëele bezwaren bestaan. Na uitvoerige besprekingen en meerdere voorstellen, werd dat van een der leden, om het bestuur naar omstandigheden te doen handelen in zpn streven om die bezwaren weg te ruimen of te doen verminderen, onder luid applaus aangenomen. De vergadering was goed bezocht, zelfs door leden uit Eoosendaal en Middelburg. Mej. van Oostveen te Middelburg heeft zich naar men ons meldt teruggetrokken als sollicitante naar de betrekking van onder- wpzeres te St Annaland. Aldaar zpn voor twee betrekkingen nu slechts twee sollicitanten. Nadat de termpn van aangifte reeds gesloten was, heeft zich nog één sollicitant voor de vacante betrekking van onderwpzer te Philippine aangemeld, nl. de heer W. F. de Brocq te Nibbikswoudé bp Hoorn, die thans door burg. en weth. op de voordracht geplaatst is. Overlading: l>ij liet onderwijs. Zooals gisteren met een paar woorden ge meld werd, gaf de rede van den heer G. A. Yorsterman van Oyen over het onderwerp .Overlading bp het onderwps", in de Zaterdag door de Onderwpzers-vereeniging in het kanton Oostburg gehouden vergadering, aanleiding tot levendige discussie. De heer Van Ham maakte het eerst van de aangeboden gelegenheid gebruik om den spre ker eenige vragen te doen naar aanleiding van het door hem aangevoerde. Hp begon met er op te wpzen, dat de heer Van Oyen er in 't bpzonder melding van ge maakt had, dat boeken over de bpbelsche ge schiedenis op de school nog aanwezig moesten zpn, opdat de leerling in staat zp de beeld- praak, aan de gewpde geschiedenis ontleend, in 't verdere leven te kunnen begrppen. Maar, zoo vroeg hp, waarom dan ook geen vader- landsche geschiedenis onderwezen, of aardrpks- kunde en kennis der natuur? Ook aan die we tenschappen toch zpn tal van uitdrukkingen ontleend, die, zonder eenige kennis daarvan, zeer moeilpk, ja zelfs in 't geheel niet te be grppen zpn. Zou de heer Van Oyen alleen een plaats aan die vakken op dè volksschool willen aangewezen zien om daardoor verstan- delpk lezen te bevorderen Kunnen we nu, vroeg de heer Van Ham verder, tot deze conclusie komen dat in de tegenwoordige wet geen beletselen bestaan voor den onderwpzer, die meent dat aardrpks- kunde, geschiedenis en kennis der natuur alleen occasioneel behandeld moeten worden, omdat de onderwpzer zelf het leerplan opmaakt? D e heer Van Oyen gaf hierop een ontken nend antwoord. Tot die conclusie kwam hp niet. Hp wilde geschiedenis noch aardrpks- kunde enz. behandeld hebben op de volksschool qua wetenschap, maar alleen uit leesboeken verklaren en uitleggen, waar zulks te pas kwam, maar daarvoor geen tpd ontrooven aan de vakken, welke hp als nuttig en noodig op den voorgrond had geplaatst. De heer V. d. Havt vroeg den heer Van Oyen, of het geen moeilpkheid zou geven een leesboek op de volksschool te brengen, dat geen aanstoot zou geven aan andersdenkenden. De inleider meende te moeten opmerken, dat hierin geen bezwaar kan gelegen zpn, mits met overleg en overeenstemming werd te werk gegaan. Hp herinnerde zich een tpd toen in gemeenten met bevolking van verschillende gezindten zulk een leesboek gebruikt werd, een zelfs dat èn door de katholieke èn door de protestantsche geestelpkheid was goedge keurd. Maar men heeft stipt zorg te dragen, dat het eenvoudig verhalen blpven, zonder in een enkel opzicht tot dogmatische beschou wingen aanleiding te gevenmen geve alleen de geschiedenis zonder dogmatiek. De ge schiedenis van Jozef b. v. kan zeer goed aan kinderen verhaald worden, mits men daarbp met verstand te werk ga. De heer Boozendaal merkte op dat de inlei der alleen had gesproken van verplicht her halingsonderwps, maar van 't overige onderwps als zoodanig niet had gerept. De heer Van Oyen gaf te kennen hoe het hem genoegen deed dat deze spreker die op merking gemaakt had. Hp verklaarde zich alleen voor verplicht herhalingsonderwps. Leerplicht in zpn geheelen omvang zou hp niet gaarne zien ingevoerd. Men moet reke ning houden met de omstandigheden vooral ten plattelande. 't Is een ónmogelpkheia den ouders daar de hulp der kinderen te ont nemen. In het breede weidde de heer Van Oyen daarover uit. Maar hp wil dat, nadat een kind tot zpn twaalfde jaar de school heeft bezocht, zp het nog met wat verzuim dan het herhalingsonderwps verplichtend wordt in de door hem genoemde maanden, waardoor de ouders ontslagen zouden zpn van de kinderen en de kinderen zelf meer zouden genieten van goed onderwps dan aan 't geen gewoonlpk geleerd wordt op »hoeksocieteiten" en dergelpke verkeerde plaatsen. Wat daar op dien leeftpd! geleerd wordt, vervloeit niet maar blpft bp. De heer Kohier vroeg verder hoe de heer Van Oyen dacht over 't geven van handwerk- onderwps. In antwoord daarop gaf deze te kennen dat hp dit onderwps alleen goed acht wanneer het gegeven wordt op uren buiten den gewonen schooltpd. Het is een zegen voor de meisjes, die in 't dagelpksch leven daarvan veel nut hebben, maar wordt het gegeven ook weer al op uren, voor andere vakken bestemd, dan ziét hp er nadeel in voor de school. Het evenwicht van 't onderwps voor jongens en meisjes mag z. i. niét verbroken worden buiten de schooluren gegeven, acht hp het zeer nut tig en hoogst noodig. Jammer zegt onze berichtgever dat het uur zoover gevorderd was. Nog een spreker, de heer Bisseeuw, hoofd der school te St Kruis, leidde in het punt«Verdraagzaamheid." Maar de tpd begon te dringen. De tram meldde haar komst. Het speet allen, dat de heer Bisseeuw niet besloot zpn waarlijk schoone rede uit te stellen tot een volgende verga dering. Zooals hp dit onderwerp uitgewerkt had, zoo geheel afwpkende van een gewone beschouwing, zoo geheel gegrepen uit toestan den, in 't leven voorkomende, verdient dit op stel nog eens ter tafel te komen en we twpfelen geenszins of de heer Bisseeuw zal er wel voor te vinden zijn met toestemming van 't bestuur, aan welks welwillendheid niemand twpfelt, op een volgende vergadering hetzelfde onder werp nog eens te behandelen. Een exemplaar van de circulaire, waar mede het bestuur der 5 Mei 1894 te Antwerpen te openen wereldtentoonstelling tot deelnéming uitnoodigt is, voor zoover de voorraad strekt, te bekomen bp den secretaris der Kamer van koophandel en fabrieken, den heer mr E Fokker, te Middelburg. Bp denzelfde ligt voor belanghebbenden ter inzage een afdruk der kennisgeving van den minister van waterstaat betreffende de voor waarden, onder welke door de Zwitsersche re geering aan handelsreizigers vergunning wordt gegeven tot uitoefening van hun bedrpf. Wegen3 ongesteldheid van den heer Jan Morks, kapelmeester van het muziekkorps der stedelpke schutterij van Middelburg, is bet zomerconcert in het Schuttershof, bepaald op Donderdag a., acht dagen uitgesteld. Blpkens de in dit nommer voorkomende annonce zal er morgen (Woensdag) middag te twee uren in het Schuttershof een kinder en familie-feest plaats hebben. De billpke entrée en de gunstige attesten, waarvan de heeren Beckerelli en Lion ons in zage gaven, geven ons aanleiding hierop de aandacht van ouders te vestigen. Aan de leden der vereeniging Gemeente belang te Middelburg is de volgende circu laire gezonden Tot groote teleurstelling van de onderge- teekenden, zpn zp niet geslaagd in de benoe ming van bestuursleden van de kiesvereeniging Gemeentebelang; alleen de heer Van Wag- tendonk verklaarde zich bereid de benoeming te aanvaarden. Het bestuur, zooals het thans is ingericht, ziet geen kans, met de aanstaande verkiezingen met eenige kracht op te treden en heeft derhalve besloten zpn mandaat neder te leggen, aangezien het in nieuwe pogingen tot samenstelling van een krachtig bestuur geen heil ziet. Bp een eventueele samen stelling van een nieuw bestuur zpn onderge- teekenden bereid, alle bescheiden betreffende de vereeniging met de noodige inlichtingen aan hunne opvolgers over te dragen. F. J. Sprenger. C. A. Kouion. In eene Maandagavond door de leden der sociëteit Sint Joris alhier gehouden vergade ring is een beslissing genomen in eene kwestie, die reeds geruimen tpd vele gemoederen in beweging bracht. Het betrof de restauratie van den gevel van het societeits-gebouw, waartoe gisteren avond besloten is. De gevel zal nu denzelfden vorm verkrpgen s in het jaar 1582, het jaar der stichting van dien gevel. Bp J. V. op den Noordweg is nu drie weken geleden een kuiken geboren met vier pooten. Het diertje is gezond en groeit goed. Zooals gisteren nog in een deel der op laag onder Laatste berichten werd medege deeld, werden bp het in Pax Intrantïbus dooi de handboogschutterp Eensgezindheid alhier uitgeschreven concours met de handboog naai den doelen, de prpzen behaald als volgt De kampioen-medaille door den heer L. Katte van Billand. Het eerekruis voor de meeste punten door den heer J. Damen van Wouw. De medaille voor de meeste rozen door den heer A. Moerland van Billand. De medaille voor de meeste vieren door den heer P. de Bruin van Wouw. De medaille voor de meeste drieën dooi den heer P. Knuit van 's Heerenhoek. De medaille voor de meeste tweeën door den, heer J. Orik van Goes. De medaille voor de meeste eenen door den heer Speckens van Vlissingen. Maandag overleed te Oost-Souburg de heer jhr J. H. Paspoort van Grppskerke, in leven burgemeester van de gemeente Oost en West-Souburg. De heer Paspoort werd den 24 April 1825 te Middelburg geboren en was sedert 17 Juni 1853 burgemeester van de evengenoemde ge meente binnen enkele dagen zou hp alzoo zpn 40jarig burgemeesterschap herdenken. De overledene was bp allen, die hem kenden geacht als een humaan, welwillend man, niet het minst bp de ingezetenen van Oost- en West-Souburg, bp wie zpn nagedachtenis zeker lang in dankbare herinnering blpven zal. Schipper F. Sponselee te Hansweert ver loor eenigen tpd geleden bp Vlissingen zpn schip. Eenige firma's, voor wie hp yoer, heb ben nu geld bpeengebracht om hem aan een ander vaartuig te helpen en de koningin schonk hem op zpne aanvrage voor dat doel f 150. Tusschen den heer Davenport en de Sequah-company zpn moeilpkheden gerezen Te Zierikzee werden, terwpl eerstgenoemde afwezig was, beslag gelegd op paarden rptuigen enz. Zondagavond gaf de heer Davenport in de concertzaal aldaar, die stampvol was, eenige mededeelingen omtrent de verhouding tusschen hem en die maatschappp In den beginne zoo luidt het verslag in de Z. N.bde toen hp in ons land was, werd er veel geld ontvangen. Niet steeds hield dit echter vol, zoodat hp verplicht was geld aan de maatschappp te vragen. Aan dit ver zoek werd echter in het geheel niet of slechts ten deele voldaan, zoodat hp genoodzaakt was, om de eer der maatschappp te behouden, volge van dit een en ander drong hp aan op ontslag zpner overeenkomst met de maat schappp, doch men weigerde dit niet alleen, maar dreigde hem zelfs, indien hp zulks deed, te ruïneeren. Wel wilde de Maatschappp dat hp naar Amerika zou gaan, doch daarvoor bedankte hp. Hp bood aan de zaak in Holland te koopen, doch daarvoor werd door hunnen agent, De Leeuw, twee ton gouds gevraagd, doch hierin wilde de heer Davenport niet treden. Daarop heeft de heer De Leeuw beslag gelegd op de paarden en rptuigen der Maatschappp. Hp wilde tevens de bedienden betalen, doch deze weigerden, omdat zp in dienst van den heer Davenport waren. De heer Davenport verklaarde dat de Sequah-Maatschappp hem f 5000 schuldig is, waarom ook hp de vrpheid heeft genomen beslag te doen leggen op dat gene wat aan de Maatschappp behoort. Tot aanst. Vrpdag zal hp in dienst der Maat schappp blpven, doch a. Maandag over acht dagen voor zich zeiven optreden. Hp zou zich geen geval toeleggen op allerlei genees middelen, die de heer De Leeuw verkoopt, doch zich slechts bepalen tot datgene wat hp tot dusverre deed en zich later als masseur in Den Haag vestigen. De heer A. Melsen, pastoor te Biervliet, herdacht Zondag in allen eenvoud en stilt» zpn 25jarig priesterschap. Arrondissements-Rechtbank te Middelburg, Een jeugdig brandstichter. Voor de genoemde rechtbank stond heden terecht J. v. P., oud 15 jaar, koewachter, ge boren en wonende te Ter Hole, gemeente Hontenisse, thans in hechtenis alhier, ter zake dat hp in den vroegen morgen van 27 April 1893, omstreeks 3 uren, opzettelpk brand heeft gesticht in eene schuur, staande op een hofstede onder de gemeente Hontenisse en toebehoorende aan den heer Jules Vogelvanger, door eenen brandenden lucifer tegen het aldaar aanwezige tarwestroo te houden, tengevolge waarvan die schuur met de zich daarin bevindende land bouwgereedschappen, veldvruchten en levende have is verbrand, zoomede eene daarnevens staande schuur en hooiberg, alsmede eenige goederen, toebehoorende aan den meesterknecht Petrus Polvliet, terwpl daardoor ook levens gevaar te duchten was voor de knechts, die in de eerstgenoemde schuur lagen te slapen. Ter behandeling dezer zaak was de recht bank samengesteld uit de heeren mrs J. van der Lek de Clercq, president, Ph. J. Callenfels en jhr mr J. Schuurbeque Boepe, rechters. Als ambtenaar van het openbaar ministerie had zitting de heer jhr mr J. F. Schuurbeque Boepe en als griffier de heer jhr mr E. A. O. de Casembroot. Door het openbaar ministerie waren 9 ge tuigen gedagvaard, terwpl de heer mr. Koksma als verdediger van den aangeklaagde optrad. Na voorlezing der akte van verwpzing naar de rechtbank en van een extract uit het register van geboorte te Hontenisse werd de aangeklaagde gehoord. Hp verklaarde het laatst in dienst geweest te zpn bp den heer Jules Vogelvanger als koewachter. In den nacht van 27 April was hp te 2 uren met de meid gaan melken en toen hp terugkeerde, in de schuur gegaan, waar hp met een lucifer eenig daar liggend tarwestroo aangestoken heeft, tengevolge waarvan de schuren met al wat daarin was oogst, paarden, koeien enz., zpn verbrand. Vóór de brand uitbrak heeft aangeklaagde de knechts en, toen de brand gesticht was, den baas geroepen en gezegd dat er brand was. Hp verklaarde verder den brand gesticht te hebben, omdat hp dacht daarmede een paar gulden te verdienen van P. A. Verschuuren, een der knechts, die hem tot het stichten van den brand had aangespoord. De eerste getuige, de heer Jules Vogelvan ger, grondeigenaar te Hulst, verklaarde dat hp zeer gehecht was aan de hofstede en het verbranden ervan hem, behalve dat het veel geldelpk nadeel berokkende, zeer veel leed heeft gedaan. De geheele hofstede, een paar schuren, een varkenshok, paarden, koeien, landbouwwerk tuigen en oogst is verbrand. Het verbrande was verzekerd, maar niet hoog genoeg om de toegebrachte schade te dekken. De getuige verklaarde den aangeklaagde nooit gesproken te hebben en de kastelein was over hem zeer tevreden; hp deed zpn Iwerk goed. De dienst was op de hofstede

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1