13 Juni.
N°. 137.
136e Jaargang.
1893
Dinsdag
Middelburg 12 Jani.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regelJ Bij abonnement lager.'
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingenj van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Reclames 40 cent per regel.
Letteren en ftunst.
ONDERWIJS.
IIBIELM IGSOIIl IIIIIHM.
Thermometer.
Middelburg 12 Juni 8u. Tm. 62 gr.
m. 12 a 68 gr., av. 4 u. 68 gr. F.
Verwacht O. wind.
Advertentiën
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. v.d. Peul, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te Tholen W. A. j
van Nietjwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de I moeten des namiddags te één uur
j advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmak, te Rotterdam, de Gkbk. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de La Max Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Par ijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. j zjj des avonds nog worden opgenomen.
De Haagsche briefschrijver der Zaanlandsche
Courant heeft natuurlijk niet nagelaten te
antwoorden op onze bedenkingen, geuit in
ons nommer van Maandag 5 Juni, naar aan
leiding van zjjn aanval op de Liberale Unie.
Dat hjj door onze opmerkingen van gedachten
zou veranderen, hebben "wij geen oogenblik
ons voorgesteld; zjjn antwoord getuigt echter
van een eenigszins zachter en heuscher oordeel
over de Liberale Unie dan uit zjjn eerste
schrjjren bleek.
Wjj willen de polemiek niet voortzetten.
Alleen dit enkele moet ons nog van 't hart.
Als de schrjjver aannemende dat het bestuur
der Liberale Unie gepoogd heeft in het district
Gouda een candidaat gesteld te krijgen, »wiens
naam op politiek gebied" iets zegt, en in dat
pogen niet geslaagd is daaruit het bewjjs
put dat die Unie »niet den noodzakeljjken
invloed, het onmisbaar prestige bezit, die een
party-orgaan behoort te bezitten," dan vinden
wjj zulk een beweren vrjj ongemotiveerd. By
het stellen van candidaten heeft men met
zooveel factoren, zooveel motieven, zooveel
invloeden, zooveel persoonlijke consideraties en
zooveel andere zaken te maken, dat het vaak
reeds voor de leiders in een district zelf
moeilyk is den geschikten persoon te verkrijgen
hoe veel meer bezwaren heeft het dan in van
buiten af in een district iets dergelijks ge
daan te krygen!
Het niet-slagen van zulk een pogen mag
men allerminst wijten aan hem, die daarvoor
zich de moeite getroostte maar in de negentig
van de honderd gevallen uitsluitend aan
toestanden en verschillende zaken, die geheel
buiten hem omgaan en waaraan by met den
besten wil vaak nietB veranderen kan.
Die bewering van den schrijver houdt dus
geen steekmaar zy verwondert ons ook niet
van iemand, die zelf getuigt dat hy »van
verkiezingspractjjken niet veel afweet, en aan
den stembus-strijd steeds een zeer onderge
schikt aandeel heeft genomen." Zou het dan
echter van hem niet beter zjjn gehandeld, wan
neer hy nief zulk een ongunstig oordeel had uit
gesproken over eene vereeniging als de Liberale
Unie, die veel nut kan stichten, maar waarvan
men niet het onmogelijke moet vergenen
van wie wy willen hopen dat eenmaal de tjjd
moge aanbreken, waarin haar invloed zoo groot
is als de schrijver dit voorspiegelt. Want dit
zyn wjj volkomen met hem eensgewenscht
zou het zeker zyn dat zy zulk een invloed
bezat.
Ten slotte nemen wy gaarne akte van de
verklaring van den schrijver dat hij by zjjne
bestrjjding dier Unie zich niet door »minder
goede motieven" heeft laten leiden. Wy
schreven hieromtrent slechts veronderstellender-
wjjzeen willen gaarne aannemen dat hy
behoort tot de vrienden, die louter uit vriend-
b chap feilen willen toonenmits hy dan voor
het vervolg, beier dan ditmaal, zich ook een
rechtvaardig en billijk vriend toone.
zeischap aantreft. Dat »het voorgestelde
kiesrecht in de hofkringen tegenzin entegen-
stand ontmoet, wekt [zyne] verbazing in niet
geringe mate. Het is een dwaas, onhistorisch
en onvoorzichtig bestaan van hen, dia er zich
eene eer in stellen de lijfdienaren onzer
dynastie te heeten, zich te kanten tegen een
maatregel, die aan het eigenlyke volk een
ruim deel in het bestel van 's lands zaken
opdraagt". De dwaasheid en het onhistorische
ziet de schrjjver in de afwjjking van de his
torische ljjn, die het Huis van Oranje steeds
heeft gevolgd als hoofd van het eigenlyke
volk, waar 't noodig was zyne party nemende
tegen de regeerende klasse van het oogenblik.
Onvoorzichtig noemt hjj dit verzet, omdat er
tydens de regeering eener vrouw, geen ge
boren Nederlandsche, niet veel noodig ia om
wantrouwen te wekken en eene spanning in
het leven te roepen, die niet dan slechte
gevolgen hebben kan. Men geve zich reken
schap van dit niet denkbeeldig gevaar voor
de dynastiemen spele niet met vuur." Met
minder woorden kon dit teeder punt niet
worden aangeroerd, en ofschoon wjj wel weten
dat een beschouwing als deze in de hofkringen
niet gelezen wordt, hopen wjj toch, dat onder
een of anderen vorm dit denkbeeld onder de
aandacht der belanghebbenden kan gebracht
worden. Want aan de gegrondheid en wel
gemeendheid van deze ernstige waarschuwing
valt niet te twjj telen. (Arnh. Crt.)
In het telegraphisch verslag in ons vorig
Dommer omtrent de vergadering der Liberale
Unie, Zaterdag te Amsterdam gehouden, is
een abuis geslopen.
Tot bestuursleden, in de plaats van de af
tredende en niet herkiesbare heeren mrs S.
J. Fockema Andrea, R. Macalester Loup, E.
E. van Raai te en R. van de Werk, werden
gekozen de heeren mr H. L. Drucker te
Leiden met 59, mr E. Fokker te Middelburg
met 50, mr A. C. Crena de Jongh te Dord
recht met 42 en mr L. W. Ebbinge te Kam
pen met 39 van de 62 stemmen.
In de Juni-aflevering van de Tijdspiegel
komt over de hangende kiesrechtregeling eene
beschouwing voor, geteekend M. G., waarop
wy de aandacht vestigen.
De schrjjver stelt zich op het liberaal stand
punt, het verzet door de voorstellen by con
servatieven en reactionairen verwekt geheel
in zyne waarde latende, en alleen en uitslui
tend ten aanzien van één (althans beweerde)
groep van tegenstanders verwondering te
Hennes gevende, dat ijj dié in zulk een ge-
Bjj kon. besluit
zjjn benoemd tot gezworen van den Gouwe-
veer en Zeikepolder L. Hagetot gezworen
van den Onrustpolder J. Verhulst Pz.tot
gezworen van den polder Heer Jansz D. Ver-
burg tot gezworen van den polder Sophia
A. van Damme tot gezworen van den polder
Soelekerke L. Bierens en tot gezworen van
den polder Jacoba L. Wisse
is Matthaeus Philippus Ernestus Eloysius
Hubertus Stoop, te 's Hertogenbosch, met al
zyne wettige zoo mannelijke als vrouweljjke
afstammelingen in den Nederlandschen adel
verheven, met de praedicaten van jonkheer en
van jonkvrouw
is benoemd tot commissaris van politie te
Leeuwarden A. P. Heg, thans commissaris van
politie te Zalt-Bommel
zyn benoemd tot voorzitter van den Hoogen
Raad van Adel A. baron Schimmelpenninck
van der Oye van de Poll en Nyenbeek, thans
lid van dien Raad te Utrecht; tot lid van dien
raad A. 0. baron Snouckaert van Schauburg,
directeur van het Huisarchief en de bibliotheek
van Hare Majesteit de Koningin, te 's-Graven-
hage;
zyn, met ingang van 16 September 1893, be
noemd aan de Cadettenschool
1°. tot hoofd van onderwijs in de letterkun
dige vakken, met bepaling dat hjj tevens wordt
belast met het geven van onderwjjs indeNe-
derlandsche en Hoogduitscbe talen, de beer J.
Leopold, thans hoofd van onderwjjs in de let
terkunde, met den titel van lector, aan de
Kon. Mil. Academie
2° tot leeraar in de Fransche en Engelsche
talen de heer J. N. van Beek. thans leeraar
in de Fransche en Engelsche talen aan de
Kon. Mil. Academie
3°. tot leeraar in het handteekenen de heer
Cock, thans leeraar in het handteekenen
aan de Kon. Mil. Academie
4°. voor den tjjd van één jaar, tot leeraar
in de scheikunde, de heer D. M. Kooy, docter
in de scheikunde te Amsterdam;
is de heer H. Evertsz benoemd tot lid van
den Kolonialen Raad in de kolonie Curacao.
Ingevolge Kon. besluit van 7 dezer wordt
Hr. Ma. flottielje-vaartuig Borneo den 21n Juni
a. s. in dienst gesteld, met bestemming voor
de Indische militaire marine, en het bevel
over dat vaartuig opgedragen aan den luit.
ter zee le kl. H. Yelthuyzen.
Voorts worden aan boord van dien bodem
geplaatst de luits.Jter zee 2e kl. C. A. Dominicus,
A. J. M. A. ridder Van der Does de Bye en
C. Kasteljjn, eerstgenoemde als oudste officier,
de off. v. gez. 2e kl. W. Schilperoort en de
off. van adm. 2e kl. J. Van den Hurk.
zoo men zjjn sohryven daarin niet kende, be
reid om de nummers toe te zenden en
hoorde verder van niets. De heer Brummel-
kamp werd candidaat gesteld.
Verder verklaart de heer De Savornin Lohman
dat, zoo hem de candidatuur was aangeboden,
het in zjjn bedoeling lag, om met dr Kuyper
en de voornaamste kamerleden een conferentie
te hebben, ten einde een gedragsljjn vast te
stellen, van het tot stand komen waarvan hy
de aanneming van de candidatuur afhankelijk
zou hebben gemaakt. Om tydig gereed te
kunnen zjjn, had hjj reeds in dien zin by
een der kamerleden stappen gedaan, daarby,
in overeenstemming met hetgeen maanden
lang door hem in de Noord-Brabander was
betoogd, uitgaande van het denkbeeld, dat
men moest trachten het bestaande kiesrecht,
mits zonder verkrachting der grondwet, zóóver
uit te breiden als art. 80 dier wet toelaat.
De St. Ct. bevestigt het particuliere bericht
uit Atjeh van een paar dagen geleden dooi
de volgende mededeeling
Den 6den dezer is van den commandant dei-
zeemacht enz. in Nederlandsch-Indië by het
ministerie van marine ingekomen het navol
gende telegram »Schjjfschieters Lombok Segli
overvallen, omgekomen stuurman Prins 19826,
gewond luitenant Fock licht en twee minderen."
De Eerste Kamer heeft tot rapporteurs over
het ontwerp-faillietrecht gekozen de heeren
Pjjnappel, Vlielander Hein, Lohman, Rahusen
en Njjsingh.
By het eindexamen le afd. der krjjgsschool
te Breda zjjn onder andere geslaagd de 2e luit.
der artillerie h. t. 1. L. Verschoor en W. H.
baron van Heerdt.
Bjj het eindexamen der cadetten 4e studiejaar
aan de koninkljjke militaire academie zjjn o. a.
geslaagd voor de infanterie h. t. 1. J. P. van
der Meulen, voor de cavalerie h. t. 1. C. F. R.
baron van Hardenbroek van Lookhorst en
voor de artillerie b. t. 1. A. E. Kist.
De heer jhr mr A. F. de Savornin Lohman
deelt in de Prot. Noord-Brabander mede wat
er tusschen hem en het bestuur der centrale
a.-r. kiesvereeniging is verhandeld bjj ge
tegenheid der jongste verkiezing te Gouda-
Daaruit bljjkl, dat de heer S. L. twee brieven
ontving van a.-r. kiesvereenigingen, met de
vragen of hjj genegen was om candidaat te
zyn, »of hjj in Chr. dem. richting wilde sturen"
en hoe hy dacht >over de kieswet Tak".
De heer Lohman verwees naar zjjn schrjjven
in de Prot. Noord-Brabander, verklaarde zich,
Naar men ons uit Amsterdam meldt zal
de tachtigjarige oud-hoogleeraar J. C. G. Boot
in December e. k. zyn betrekking van secretaris
der Koninklijke Academie van Wetenschappen,
afdeeling letterkunde, nederleggen.
Mossel speelde tjjdens zjjn verbljjf te
Londen ook in een matinée musicale bjj
George Henscheltot de circa honderd gasten
behoorden Alma Tadema, Saint-Saëns, Tschai-
kowsky, Villiers Stanford, Mackenzie, Kosman.
Mossel speelde het concert van Saint-Saëns,
door den componist zelf begeleid, daarna met
hem het Andante uit zyn sonate voor piano en
viool en met Kosman en den componist Saint-
Saëns' trio voor piano, viool en cel.
Onze landgenoot had zeer veel succes en
hjj moest beloven in den winter terug te komen,
Op de voordracht voor hoofd der school
met den bjj bei te Hilversum komt voor de
heer L, C. Breebaart, hoofd der bjjzondere
school te Middelburg.
In de Zaterdag te Krabbendijke gehouden
vergadering van het onderwjjzersgezelschap
Krabbendijke werd voor de tweede maal eene
poging gewaagd om de bepaling, dat de voor
zitter en de viee-voorzitter by periodieke af
treding niet terstond herkiesbaar zjjn, uit het
reglement te lichten. Het daartoe strekkend
voorstel werd evenwel met eene groote meer
derheid (14 tegen 3 st.) verworpen. Daarna
werd de heer P. Janse, hoofd der school te
Schore, die aan de beurt van aftreden was,
als voorzitter vervangen door den heer J. van
der Slikke, hoofd der school te Hansweert.
De lezer op die vergadering was van mee
ning dat de openbare onderwjjzer ziet te ver
van de kerk, de openbare school zich te ver
van de godsdienstige stemming des volks ver
wijderd had en hjj was zoo overtuigd van de
nadeelige werking daarvan, dat hjj op den
verlaten weg wenschte terug te keeren. Geljjk
te verwachten was zegt onze berichtgever
vond hjj al zeer weinig instemming, terwjjl
een paar der aanwezigen, in het midden la
tende of de christelijke school gunstig of on
gunstig werkt, meenden dat de gewetensvraag
en de eischen der wet voor den onderwjjzer
overwegend moeten zjjn.
Overlading- bij liet onderwijs.
De Zaterdag door de Onderwijzers-vereeniging
in 't kanton Oostburg gehouden vergadering
werd gepresideerd door den heer J. G. Gerritsen
arrondissements-schoolopziener en dooreen zeer
groot aantal leden bezocht. De feestvergade
ring zal gehouden worden op 20 Juli a. aan het
badhuis te Cadzand.
Als bestuursleden van de vereeniging werden
herkozen de heeren De Graaf en Wisse, res
pectievelijk hoofd van scholen te Waterland
kerkje en Breskens.
De heer G. A. Vorsterman v. Oyen besprak
de ^Overlading hjj 't onderwjjs."
Na een terugblik en een vergelijking van
het verleden met het heden, waarbjj hy er op
wees, hoe de wetenschap reuzenschreden heeft
gedaan, uitte hjj den twijfel of de wetenschap
met de volksontwikkeling geljj ken tred heeft
gehouden en kwam hy tot de conclusie dat de
verhouding tusschen hen, die een groote ontwik
keling deelachtig zyn en deze ten algemeenen
nutte aanwenden, en dezulken, die van die
ontwikkeling verstoken bleven, niet gunstiger
is dan voor 50 jaren.
Wel is het getal onder hen, die gebrekkig
lezen en schrjjven kunnen, grooter dan vroeger;
maar de vraag bljjft nog altjjd, of dit een
maatstaf is om de ontwikkeling van een volk
te bepalen. Wel hebben we vele en groote
schoolgebouwen, sieraden voor de gemeenten,
maar slechts op architectonisch gebiedwel is 't
aantal onderwijzers vermeerderd wel heeft elke
wet ons verkondigd, dat het schoolonderwijs
onder het aanleeren van gepaste en nuttige
kundigheden dienstbaar zal gemaakt worden
aan de ontwikkeling van de verstandelijke
vermogens der leerlingen en aan hunne oplei
ding tot alle christelijke en maatschappelijke
deugden, maar weer rest de vraag, of die ont
wikkeling der verstandelijke vermogens den
kinderen, eenmaal grooter geworden, in staat
zullen stellen, beter dan vroeger, in hun on
derhoud te voorzien, en of het volk beter, de
gelijker, zelfstandiger is geworden.
Het onderwjjs heeft volgens den heer Van
Oyen tot nu toe niet voldaan aan de rerwach-
tingen, die men daarvan gekoesterd heeft.
Overlading bij 't onderwjjs is van die tekort
koming een der eerste oorzaken,
Veel te groote uitbreiding werd gegeven
aan de nuttige en gepaste kundigheden, zonder
te letten op het feit, dat slechts die kennis
moet worden aangebracht, welke voor 't latere
leven onmisbaar is.
Wel zjjn alle vakken van wetenschap nuttig,
maar ze zjjn daarom in 't latere leven niet
altjjd onmisbaar, en nu is het zeer te betreuren,
dat aan de meeste leerlingen de inleider
sprak van de volksschool zeer veel tijd
ontroofd wordt voor vakken zonder eenig
practiscb belang.
Men diene 1° te letten op de bruikbaarheid
dier vakken en 2° na te gaan over hoeveel tijd
men te beschikken heeft, om de gewenschte
kennis aan te brengen.
Het is zaak voorzichtig te zjjn met de keuze
der leerstof, want langer dan tot 12jarigen
leeftijd komen kinderen van den minderen
burger en van den arbeider niet ter school,
terwjjl menig gemeentebestuur, om een hulp
onderwijzer minder te bekostigen, de schooldeur
sluit voor leerlingen, die den 12jarigen leeftijd
bereikten.
Wat de mensch in 't maatschappelijk leven
't meest noodig heeft is zeker wel, dat hjj
anderer gedachten begvjjpt en zjjn eigen denk
beelden mondeling en schriftelijk aan anderen
begrjjpeljjk kan maken. Lezen en schrjjven
moeten dus op den voorgrond staan.
Eenmaal in de maatschappij verkeerend,
ziet het kind reeds dat aan alles een waarde
is toegekenddat de geheele samenleving
zich beweegt om 'tkoopen en verkoopen van
goederen en dienstbetoon.
Het kind moet dus ook rekenen leeren.
Spreker toonde verder aan, dat de tjjd?daar
toe te kort is, wanneer naast die hoofdvakken
nog acht andere vakken het hunne vragen en
een negende ons als een Damocles zwaard
boven 't hoofd hangt.
Van alles een proefje, een snuifje, niets
degelijks.
De heer Van Oyen trad verder in bijzon
derheden omtrent de onderwijswet van 1857,
waaronder niets buiten de drie hoofdvakken
werd onderwezende geschiedenis werd
aangeleerd, terwjjl boeken van vaderlandse he
en bjjbelsclie geschiedenis niet ontbreken. Die
laatste is verbannen, zeer ten nadeele van de
volksontwikkeling; want een Nederlandsch
schrijver is niet te verstaan, zonder een vry
uitvoerige kennis der bjjbelsche geschiedenis
De .avondschool" werd trouw bezocht door
leerlingen van 14—18 jaar en was van groot
nut. Wat in de jeugd geleerd wordt, vervloeit
licht, wanneer het niet wordt onderhouden
wordt het voortgezet tot men de jongelings
jaren bereikt heeft, dan bljjft het bjj tot in
den verst gevorderden ouderdom.
Maar ziet, na de vaststelling der jaarwedden
voor de onderwyzers werden de avondscholen
overbodig, zelfs schadelijk genoemd. Dit nu
is te betreuren.
De herhalingsschool, die in de plaats trad,
heeft niet veel heil aangebrachteerst dan
zjjn daarvan volgens den heer Van Oyen
vruchten te verwachten, wanneer het bezoeken
daarvan verplichtend zal worden.
In het 4e decennium onzer eeuw was de
algemeene klacht, dat het niet voldoen van 't on
derwjjs aan de gestelde eischen was toe te
schryven aan gebrek aan onderwijzend per
soneel. Het aantal onderwjjzers werd uitge
breid, maar men kreeg tegelijkertijd een
onevenredige vermeerdering van leervakken.
Vormleer, Vad. geschiedenis, aardrijkskunde»
kennis der natuur en zingen werden naast
nuttige handwerken voor meisjes verplichtend
gesteld.
Het teekenen werd almede er bjjgevoegd,
en ook de gymnastiek kwam tot haar recht.
Gelukkig voor hen, die thans Dog de school
bezoeken, dat men met de invoering van dit
verplichte vak niet te haastig is, want al weer
zouden een paar uren per week geofferd worden
op het altaar van het veel leeren. En nu is
Slöjd nog in aantocht. Verscheidene stemmen
gaan op om te beweren, dat ook dit vak op
de lagere school behoort onderwezen te wor
denzy, die daarvoor hun diploma verwierven,
doen hun best aan te toonen, dat dit het vak
is bjj uitnemendheid en straks wordt ook
daaraan een plaats aangewezen en zal het ook
uren ontnemen aan het meest noodige -. het
leeen.
Aan dat lezen moeten groote eischen worden
gesteld. Verstaat gjj wat gjj leest?" Die
vraag zjj de onze, en men late een leerling
toonen door vertellen dat hjj het gelezene
begrijpt.
Lezen, dicteeren, taaloefeningen, gepaard aan
vertellen en aanschouwingsoefeningen, moeten
het leeuwendeel hebben in de schoolschrjjven
en rekenen ter afwisseling en dat nog wel met
het oog op 't dageljjksch leven; een duideljjk
handschrift, en het oplossen van vraagstukken,
in 't dageljjksch leven voorkomende. Hilde-
brand noemt de makers van rekenboeken af
stammelingen van koning Herodus." »Op mjj,"
zeide spreker, »hebben ze vaak den indruk ge
maakt, of ze ontkomen waren aan krankzin
nigengestichten en hun krankzinnigheid in de
geheele schoolwereld hebben overgestort". Met
tal van voorbeelden staafde de heer Van
Oyen zyn beweren.
Alles wat op de volksschool meer wordt on
derwezen dan 't genoemde is in zjjn oog te
veel, is overlading en voert tot niets bljj vends.
Het opgegevene leidt tot ietsmaar is daarom
in zjjn oog nog niet voldoende.
Het herhalingsonderwys zjj verplichtend, ge
durende 4 jaar, 4 maanden per jaar. Daar
zullen, naast lezen, ook andere vakken, vooral
natuurkunde, practische meetkunde en teeke
nen, tot hun recht kunnen komen, maar dan
ook door onderwjjzers, die hun vak verstaan.
Want niet alleen de leerlingen worden
overladen, nog zwaarder wicht legt men op
de schouders der onderwjjzers. De behoorljjke
en noodige tjjd ontbreekt. Wil men ware
volksontwikkeling, dan moet het onderwjjs
vereenvoudigd en vele vakken moeten uit de
volksschool verwjjderd worden. Spreker stelde
ten slotte voor de drie volgende stellingen
1. Op de lagere school (volksschool), be
zocht door leerlingen van 612 jaar, moet
alleen onderwjjs gegeven worden in lezen,
schrjjven en rekenen. Voor aardrijkskunde
bljjve daar eenige tyd over.
Op de lagere school, voorbereidingsschool
voor voortgezet onderwjjs, kunnen daaraan
toegevoegd worden de beginselen van een of
meer talen.
2. Het onderwjjs in het teekenen en in de
gymnastiek, later wellicht ook Slöjd moet
gegeven worden door deskundigen buiten de
gewone schoolurenkleinere gemeenten kunnen
zich vereenigen om daartoe voor gemeenschap
pelijke rekening een bevoegd onderwjjzer aan
te stellen.
3. Het bezoek van het herhalingsonderwijs
voor hen, die geen voortgezet onderwjjs ont
vangen, is van 12—17 jaar verplichtend tjjdens
de maanden Nov., Dec., Jan. en Febr. gedu
rende 10 uur in de week.
Deze rede gaf tot levendige en opgewekte
discussie aanleiding.
De voorzitter bracht den heer Vorsterman
van Oyen den dank der vergadering, evenals
aan den heer P. Risseeuwvoor zjjn wel door
wrochte rede over verdraagzaamheid.