N°. 128. 136e Jaargang. 1893 Vrijda 2 Juni. Middelburg 1 Juni. Niet remmen. Or Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s met uitzondering van Zon- en F e e s t d a g e n; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager; Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE. Thermometer. Middelburg 1 Juni 8 u. vm. 57 gr. m. 12 u. 62 gr., av. 4 u. 62 gr. F. Verwacht N. W. wind. Agenten te VlissingenP. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te Tholen W. A. van Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmas, te Rotterdam, de Geer. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één uur aa,n het bureau bezorgd zijn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen. Uit een mededeeling, ons Woensdag in het kort verslag der Tweede kamer-zitting gedaan, bleek iets omtrent de vooruitzichten der be handeling van de kiesrechtontwerpen. Die mededeeling vereischt echter eenige opheldering, wijl het telegraphisch bericht daaromtrent niet duidelijk was. De voorzitter van ons lagerhuis gaf, nadat het eindverslag over de kiesrechtontwerpen was uitgebracht, te kennen omtrent het tijd stip van behandeling daarvan nog geen bepaald voorstel te willen doenmaar alleen wèl te willen meedeelen dat het hem het best voorkwam om daartoe over te gaan na afloop der behandeling van de bedrijfs belasting en van enkele kleinere ontwerpen, die dan in staat van wijze zullen zjjn, en na eene rust van enkele dagen. Als datum, waarop met de behandeling der ontwerpen zou worden begonnen, noemde de heer Gleichman Woensdag 12 Juli. Over de kwestie dier behandeling zijn dezer dagen vrij wat meeningen geuit. Men heeft daarbij vooral ook het licht laten vallen op de noodzakelijkheid om vooral de regeling van ons belastingstelsel niet tegen te houden. En naar ons gevoelen terecht. Het valt niet te ontkennen dat wij op dit oogénblik een goed eind op weg zjjn met onzo belasting-hervorming, maar tevens dat er aan het geheel een groote factor ontbreekt, zoolang bet personeel niet herzien is. De nu in behandeling zijnde bedrijfsbelasting zal zeker meewerken tot eene goede orga nisatie maar toch ook, hoe billyk op zich zelve, te zwaren druk uitoefenen, zoolang de personeele belasting, met hare verouderde en in onzen tijd vooral ongerijmde grond slagen, tegelijkertijd van kracht blijft. Eene verbetering, eene verandering is hoogst noodig. Mocht dus de behandeling der kiesrecht ontwerpen het tot stand komen van zulk eene wijziging in den weg staan, dan zou den wij voor eenig uitstel kunnen pleiten maar wij meenen dat dit onnoodig is. Terwijl die behandeling plaats heeft, kan de minister van financiën zich wijden aan de noodzakelijke herziening van de perso neele belasting. De nieuwe kieswet, een maal aangenomen, moet nog in behandeling komen bij de Eerste kamer; de Tweede kamer heeft dus nog, vóór haar vierjarig tijdvak om is en de verkiezing plaats heeft op den nieuwen grondslag, den tijd om eene nieuwe regeling van het personeel in be handeling te nemen. En dat de minister van financiën zich met voortvarendheid aan die regeling wijden zal blijkt wel uit hetgeen Dinsdag door hem is gezegd- Tot tweemalen toe heeft hij toen verklaard, dat hij al het mogelijke zou doen, om den door hem daaromtrent gekoesterden wensch te ver vullen. Over drie weken ongeveer zal hij zich een denkbeeld kunnen vormen van de vermoedelijke opbrengst der vermogensbe lasting en van hetgeen de schatkist zal kunnen missen. Dan, onmiddelljk naafloop van de nu aanhangige beraadslaging over de bedrijfsbelasting, zal hij de best mogelijke verbetering der personeele belasting zoeken voor. te bereiden. Voor het gisteien door den voorzitter der Tweede kamer aangegeven idee valt dus onzes inziens zeer veel te zeggen. Anderen mogen meer geneigd zijn om tot eene behande ling van de nienwe kieswetten in October te adviséeren, omdat de Tweede kamer in Juli door de behandeling der bedrijfsbelas ting zeer afgemat zal zijn men verlieze niet uit het oog dat in het najaar de be grootingen voor 1894 weer heel wat tijd vorderen en men met de behandeling daarvan reeds jaren achtereen ten achteren is. Daarin zou nog meer vertraging plaats hebben, wanneer men een belangrijken arbeid als de behandeling der kieswetten in October ter b ind Zoo afgemat zullen de leden der Tweede kamer wel niet zijn, of zij bunnen in Juli zich aan laatstgenoemden arbeid wel wijden vooral nadat zij nog eenige dagen rust, hebben genomen. De vingerwijzing van den voorzitter kan tevens haar goeden invloed uitoefenen ter aansporing van de leden om toch vooral bij de behandeling der bedrijfsbelasting niet met ellen'ange redevoeringen, waarbij meeimalen herhaald wordt wat eenmaal gezegd is, of punten besproken waarover anderen reeds een gevestigde opinie hebben, den tijd te doen te loor gaan. Wij hebben hierboven gezinspeeld op de aanneming der kiesrechtontwerpen door de Tweede kamer. Mag deze als meer dan waarschijnlijk, als zeker worden aangenomen Mogen wij de jongste mededeelingen daar omtrent gelooven, dan kan op die vraag een bevestigend antwoord gegeven worden. En het zou ons ook zeer verwonderen, wanneer dit niet het geval ware. Men schat de meerderheid, waarop de minister Tak voor zijne ontwerpen rekenen kan, op twintig stemmen. Slechts veertig leden, twaalf liberalen, acht anti-revolu- tionnairen en twintig katholieken zouden onverzoenlijke tegenstanders zijn maar hun aantal zou, al naar mate de tijd der behan deling Wordt verdaagd, verminderen. Aldus een der vele, zich noémende «goed ingelichte", correspondenten. Nu zouden zoo luidt verder zijDe ge- dachtengang de tegenstanders der voorge stelde regeling vooral er op aandringen tot spoedige behandeling over te gaan, omdat zij anders vreezen dat ook hunne oppositie in kracht zal verminderen. Ook daarvoor bestaat alle grond. „In het algemeen staat het vast" wij zeggen dit het Centrum na „hoe langer het uitstel duurt, des te minder wordt de tegenstand tegen eene kiesrechtuitbreiding. Nu reeds vertoont deze zijn zwakte in die mate, dat hij er al aan toe is, om door groot gedruisch en door hooge woorden zijn gemis aan intensiteit te verbergen. Dit.laatste zal ook den over het algemeen nogal goed ingelichten voorstanders der uitbreiding in de heide Kamers niet ontgaan kunnen en vandaar zelfs de mogelijkheid, dat zij het uitstel niet eens meer noodzakelijk zullen achten." Aan den geest des tijds, de strooming die omtrent kiesrechtuitbreiding steeds krachtiger in ons land zich openbaart, kan men zich niet onttrekken. Men moge pogen nog met allerlei kunstmiddelen tegen dien stroom op te roeien ten slotte wordt men daardoor van zelf, vaak nolens volensmee gesleept. De beweging te 's Gravenhage en die te Utrecht hebben het bewijs geleverd dat er heel wat nocdig is om de, gemoederen tegen die ontwerpen in beweging te brengen, maar tevens dat de oogst de groote moeite, daar aan besteed, lang niet heeft beloond. Wat zal men dan, ter wille van zulk eene oppositie, die zoo weinig vruchtdragend bleek, de behandeling van dit gewichtig vraagstuk nog langer dan hoog noodig ver dagen Men sla liever de handen aan het werk men doe dit met alle kracht; en de voor standers der ontwerpen steunen met al'e macht den minister Tak in zijn loffelijk pogen. Men moge in bijzaken van meening ver schillen 1 op de hoofdpunten zij men dien minister tot kraebtigen steun 1 Vooral van liberalen kant is dit dure plicht. Het is een voudig sophisterij om zooals de Utrecht- sche anti-kieawet-macnen doen te beweren dat de leden der liberale partij, die zich met de hoofdbeginselen van Tak's kieswet niet vereenigen, volkomen consequent zijn en overeenkomstig het bekend program der Liberale Unie van 1891 handelen. Wij willen onze lezers niet vermoeien met voor de zooveelste maal te herhalen, wat wij vroeger reeds, onder aanhaling der oir- culaire, door de Liberak Uwe verspreid, schreven dat de eisch der partij is en blijft uitbreiding van het kiesrecht zoover de grondwet dit toelaat. Die eisch is onafwijsbaar; en^aan dien eisch beantwoordt het ontwerp-Tak ten volle. Men verschuile zich dus niet ai hter drog redenen, van welken aard ook, om eene andere meening te verdedigen men doe dit vooral niet onder het vaandel der liberaliteit men ontplooie dan eerlijk het conserva tieve doek, en getuige rondweg dat daarbij vrees de drijfveer is. Op de liberalen, die zich daarachter ver schuilen, rust vooral een zeer zware verant woordelijkheid en wanneer straks, ondanks hen, de nieuwe regeling tot stand is gekomen, zal over hen gerecht en zullen zij buiten de liberale gelederen gesloten worden. Door zulk eene oppositie late men zich dus niet tot uitstel van behandeling be wegen. De lijdensgeschiedenis in België is voor ons maar al te leerzaamen hoe spoe diger het gewichtig kiesrecht-vraagstuk is opgelost, hoe ruimer en vrijer men zal ademen in orze politieke atmosfeer, die aan opfrissching zoo zeer behoefte heeft. Onder leiding van een krachtig en door tastend man als Tak van Poortvliet heeft de meerderheid in de Tweede kamer op dit' punt eene schoone taak te vervullenen wie als liberaal zich van hem afscheidt zal meer handelen tot nadeel van het land en de liberale partij dan tot eer van zich zeiven. Het door de commissie van rapporteurs uit de Tweede kamer voor de wetsontwerpen be trekkei jjk bet kiesrecht vastgestelde eindver slag bevat niets dan het gewone formulier, waarbjj de commissie de openbare beraadslaging over de ontwerpen genoegzaam voorbereid ver klaart te zjjn. Zooals gisteren nog in een deel der oplaag onder Laatste berichten is medegedeeld over leed Woensdag namiddag plotseling in het gebouw van den Raad van State de heer jbr. mr G. C. J. van Reenen, minister van staat, vice-president van den Raad van State. l)e beer Yan Réenen was in de zaal voor de bestuursgeschillen, waar bij de zitting had gepresideerd, in gesprek met den staatsraad jhr Van Eysinga. De vice-president werd eens klaps ongesteld en viel in bewusteloozen toe stand tegen den grond. Oogenblikkelijk werd beproefd hem met de eerste hulpmiddelen, die onder - bet bereik lagen, bij te brengen, terwjjl inmiddels boden werden uitgezonden om geneeskundige hulp in te roepen. Na ver loop van weinige minuten was het leven echter uitgebltiscbt, en de geneeskundige kon slechts den dood constateereb. Het lijk bleef in bet vertrek, waar de hooge staatsdienaar stierf, tot 's avonds negen uur, toen het door de familie in ontvangst werd geno men, en naar de woning des overledene werd overgebracht, De ontslapene staatsman was vroeger bur gemeester van Amsterdam en trad in 1853, na de Aprilbeweging, als minister van binnen- landsche zaken op in het ministerie-Van Hall. Hij moest dit ambt opgeven ten gevolge van de oppositie tegen de door hem ontwórpen school wet. Van Mei 1858 tot Sept. 1875 was hij lid der tweede Kamer, en gedurende verschei dene jaren haar. voorzitter. In 1876 volgde hjj baron A. Mackay van Ophemert op in de hooge betrekking van vice- president van den Raad van State, welke hij tot zjjnen dood vervulde en krachtens welke waardigheid hij ook was lid van den raad van voogdij van H. M. de koningin, waarvan hem het voorzitterschap was opgedragen. In 1889 werd hjj benoemd tot minister van staat, na reeds te voren in den adelstand te zjjn verheven. De ontslapene, die den leeftjjd van 75 jaar bereikte, was in al kringen der maatschappij hoog geacht, zoowel door zjjne welwillendheid als door zjjnen vriendeljjken en harteljjken omgang. Bij Koninkl. besluit: is benoemd tot lid van den Pensioenraad voor burgerlijke ambtenaren, mr. J. Ph. van Bosse, voorzitter van den raad van Toezicht op de Spoorwegdiensten is jhr .P. H. A. Martini Buys, eerstaanwezend- ingenieur bjj den aanleg van Staatsspoor wegen, benoemd tot ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw, Letteren en ftunst. De heer Jan T. Renard, orkest-directeur van het Salon des Variétés te Amsterdam, is benoemd tot tweede directeur van het Con- certgebouio aldaar. In zijn woning te Berljjn is dood gevon den de portret- historie- en genre-schilder Otto Kaufmann. Eerst dacht men aan zelfmoord, maar Kaufmann is waarschijnljjk aan een hart kwaal gestorven. Naast hem op tafel vond men een poeder, geneesmiddel tegen een hart kwaal. De beroemde catacomben-navorscher Derossi te Rome is door een beroerte getroffen. Zjjn toestand is hopeloos. Tot onderwijzeres aan de openbare lagere school te Coljjnsplaat is tegen half Juni a. s. benoemd mej. A. A. A. van Bekum te Mid delburg. Te Vlissingen zjjn, ten behoeve van bet lager onderwjjs, de volgende voordrachten op gemaakt voor onderwjjzer op school B (hoofd de heer W. van Kamer) de heeren J. Stroo- snijder te Bolnes, A. P. Varel te Middelburg en G. Njjsse te Baarlanden voor onderwjj- zeres op school D (hoofd mej. J. W. Bejjerman) de dames A. E. G. Pisuisse te Vlissingen, E, Emanuel te Tiel, A. A. A. van Bekum te Middelburg en J. Dalmejjer te Velsen. De beer J. Verheul, onderwjjzer aan de school van den heer Hoestra te Biervliet, heeft voor zijne benoeming te IJzendjjke, de school aan de Klakbaan, bedankt en die te Leerdam aangenomen. De beer J. Jansen, onderwjjzer met hoofd- acte aan voormelde school, beeft deze week, wegens zjjne benoeming als onderwjjzer te Terneuzen, eveneens eervol ontslag aange vraagd. Door het kiescollege der Ned, Herv. ge meente alhier is Woensdag avond gekozen de heer G. J, A. Jonker, predikant bjj die gemeente te Kralingen, ter vervulling der vacature, ontstaan door het vertrek van dr L, Heldring. Bljjkens de overgelegde en goedgekeurde rekening van het comité voor Vrije Evangelie prediking en Godsdienstonderwijs bjj deNeder- duitsch-Hervormde gemeente te Middelburg over 1892, bedroegen de ontvangsten/'299L055 en de uitgaven f 1030.08. Op 1 Januari '93 was er dus een voordeelig saldo van/'1960.975. Onder de uitgaven komt een post voor van f 280 als vergoeding van reis- en verblijf kosten aan predikanten van elders. Aangenomen het beroep naar de Doops gezinde gemeente te Aardenburg door den heer G. Hofstede, predikant te Baard. Dinsdag had te Osdorp naar men aan de Tijd schrjjft in de Parochiekerk de plechtige uitvaart plaats van den weleerw. heer Henricus Graman, die jl. Vrjjdag, na een ongesteldheid van slechts weinige dagen, op 27jarigen leeftijd overleed te 's Heerenhoek. waarheen de schjjnbaar zoo krachtvolle priester zich had begeven, om behulpzaam te zjjn bjj de plechtigheden van het 40-uren-gebed. Met een aantal geesteljjken was een talrjjke schaar geloovigen tot de treurige plechtigheid opge gaan. De eerbiedwaardige herder der parochie, door een tweetal vrienden van den overledene bjjgestaan, droeg de H. Offerande op tot zielerust van den zoo vroeg ontslapene, die van jongs af zjjn berderljjke zorgen had genoten. De zeereerw. pastoor Rengs van Middelburg, waar de eerw. heef Graman de heilige bediening uitoefende, had met den zeereerw. heer Wennen, pastoor te 's Hee renhoek, en den weleerw. kapelaan Van Leeuwen het stoffel jjk overschot naar Osdorp begeleid en wjjdde na de H. Mis eenige wel sprekende woorden van diepgevoelde droefheid aan den jeugdigen vriend en medebroeder, die in den ochtend van zjjn priesterleven reeds door God was weggenomen. >De Heer beeft gegeven, de Heer heeft genomen," met dit troostwoord der schriftuur sprak de gewjjde redenaar de treurende betrekkingen toe en de talrjjke vrienden, die in den rjjk- begaafden jeugdigen priester zich steeds een beminneljjk toonbeeld van oprecht christeljjke nederigheid zullen herinneren. In de Brusselsche Gazette komt een schrjjven voor uit Den Haag, waarin op vrjj overdreven wjjze melding gemaakt wordt van de, ontvangst te Middelburg der harmonie Travailleurs réunis uit Ittre en aan dit ge zelschap veel te hooge lof wordt gebracht voor de met Pinksteren in het Schuttershof gegeven matinee. Onder anderen wordt in dat schrjjven be weerd dat de gebeele vrouweljjke bevolking van Middelburg op de been was om, onder vroolijk gehuppel, den vreemdelingen uitge leide te doen naar het station Het stuk draagt duideljjk het kenmerk te zjjn van de band van iemand, die niet bij de excursie is tegenwoordig geweesten Middelburg en de Middelburgers in 't geheel niet kent. Door het centraal-bureau van de tele- phoon alhier werden in de maand Mei 4240 aansluitingen tot stand gebracht. De officier van gezondheid 2e kl. R. C. K. Ilcken, thans te Harderwjjk, wordt op 1 Nov. ingedeeld bjj het 2e bat. 3e reg, inf. te Mid delburg. Wegens het vertrek van den heer E. J. G. W. Berghege, arts, van Domburg naar En schedé, is tot gemeente-geneesheer te West- Kapelle benoemd de heer dr J. J. van der Harst Jr., arts te Koudekerke. Woensdag namiddag had te Vlissingen de ter aardehestelling plaats van den heer A. M. P. Rocholl, in leven commies, chef de bureau bjj den burgerljjken stand aldaar. De ljjkkist was gedekt door onderscheidene maijonnieke insignes en voorts door eene krans van levende bloemen van het gemeentebestuur en eene andere van de vrjj metselaars-loge VAstre de VOrient, waarvan de overledene gedurende bjj na 40 jaren een jjverig lid was. Zjjne laatste 'wensch was het geweest om door de leden dier Loge grafwaarts te worden ge dragen. Burgemeester en wethouders, de ambtenaren van den burgerljjken stand en de ambtenaren ter gemeente-secretarie volg den in rp tuigen den ljjkwagen, Aan de groeve werd in de eerste plaats bet woord gevoerd door den burgemeester, die in gevoelvolle en harteljjke bewoordingen hulde bracht aan den trouwen, jjverigen, nauwgezet» ten ambtenaar en braven huisvader. Namens de leden der Loge sprak de heet J. W. Jacobze, die zjjne medeleden erop wees, hoe de overledene als vrjjmetselaar steeds de belangen der orde met jjver bad voorgestaan, zich in al zjjne handelingen als een waar vrjjmetselaar had doen kennen en daarom ten voorbeeld kan strekken aan de jongefe leden. Met eenige harteljjke woorden sprak de heer Jacobze ook den zoon van den over» ledene en de overige familie-leden toe. Diep geroerd bedankte de heer A. M, P. Roeholl jr., mede namens de familie, allen voor de laatste eer, aan zjjn beminden vadei' bewezen. De door den minister van oorlog jl. Donderdag te Vlissingen gehouden inspectie nam dadel jjk na aankomst, per tram van half tien voormiddag aldaar, een aanvang. Achtereenvolgens werden de verschillende kazernes en de magazjjnen bezichtigd. Na het gebruik van een lunch te twaalf ure aan het Badhotel werd het schjjfschiet* terrein onder Souburg, alwaar nieuwe schiet banen worden aangelegd, in oogenschouW genomen. 's Namiddags te 5 uren vertrok de minister met de hem vergezellende officieren weder naar Middelburg. Ter aanvulling, van het bericht omtrent de Dinsdag gehouden vergadering van de Vereeniging tot het regelen en bevorderen van Volksvermaken te Goes dient dat de heer H. J. van Noppen wel als voorzitter ontslag heeft genomen, doch als lid van het bestuur zitting bljjft houden. Met-ingang van heden is tot brieven gaarder te Wilhelminadorp benoemd de heer J. van Anrooy Pz., barbier te Goes. Benoemd tot djjkgraaf van den polder Middel-Zwaké, in plaats van F. Burger, over leden, I. A. Remjjn, gezworen van dien polder en in diens plaats tot gezworen I. Woutersen, allen te 's Gravenpolder. Het bjj zonder telegraafkantoor te Sint- Annaland is voortaan op werkdagen open van 8 tot 12 uren voor- en van 1 tot 2 en 81/., tot oor namiddags (Spoortjjd.) De diensturen op Zon- en feestdagen bljjven onveranderd. Uit Zaamslag meldt men ons Stembevoegde ingelanden van den Zaam- slagpolder stelden in hunne vergadering van Dinsdagmiddag de rekening over 1892/93 vast op een bedrag van 'f 7391.695 in ontvang en f 6391.68 in uitgaaf, en da b'egrooting voor 1893/94 op een eindcjjfer van 7397.91 in ont vang en uitgaaf. Het djjkgpsehot werd bs? paa'd op f m por it>A,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1