22 Mei.
N°. 119.
136s Jaargang.
1893
Maandag
irtwta 8i aatjEHKü sctsp.
LAATSTE BERICHTEN.
Middel Dnrg 20 Mei.
Een heilige geest.
Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.-
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel.' Bij abonnement lager:
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingenj van 17 regels 1.50
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
Reclames 40 cent per regel.
B\j deze courant behoort een Bijvoegsel.
Zelfs bij hen, die zich op een vrijzinnig
standpunt wanen ea verheven boven velen.
U FT STAD EN PROVINCIE
HANDELSBERICHTEN.
Gfraanmarkten enz.
PRIJZEN VAN EFFECTEN.
Burgerlijke stand.
V
HI I) 1)11111 IK.SI I1111)1 HIM
w
w
Thermometer.
Advertentiën
i Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen P. v. d. Peijl, te Zierikzee A. C. de Mooij, te Tholen W. a.
Middelburg 20 Mei 8 u. vm. 64 gr. tan Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één uur
m. 12 u. 71 gr., av. 4 u. 67 gr. F. j advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam. j aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Verwacht Z. W. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjja en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John P. Jones, opvolger. zij des avonds nog worden opgenomen.
Maandag Tweêfcn Pinkiterdag
verschijnt de Middelburgsche courant niet.
Voor de weduwe en kinderen van wjjlen
N. P. Burghardt vonden wjj heden in de aan
ons bureau geplaatste bus van >de gymna
siasten" 28 »een vriendenkring" 1.73
opbrengst collecte, gehouden op de openbare
school te Koudekerke ƒ4.73 R. ƒ5; onbekend
2.50G. 3 Zoutelande 1B. C. 0.25
en los geld 0.365.
Totaal met de vorige opgaven 223.77.
Men leze verder de rubriek Liefdadigheid
in het bp voegsel.
Wie, die het voorrecht had Woensdag
avond dien heerlijken zang, die verrukkelijke
muziek te hooren, bij de uitvoering van de
Manasse, verkeert nog niet onder den indruk
van het gehoorde, gevoelt nog niet als 't
ware natrillen in zijn gemoed den rijkdom
van gedachten, die in toon en in woord lag
opgesloten
Den componist is, door meer tot oordeelen
bevoegden dan wij zijn, de hulde gebracht,
waarop hij aanspraak heeft. Al zullen er,
evenals aan elk menschelijk werk, ook ge
breken kleven aan zijn arbeid, wij verdiepen
ons liefst niet in zijne tekortkomingen, zoo
zij er zijnwij genoten en genieten nog van
het geheel met een erkentelijk hart.
Hoe dankbaar was zijn taak
De rijke stof van den dichter bewerkte
hij stellig met voorliefde
Wat die dichter ons schetsteden strijd
tusschen het bekrompene en het verhevene
het kleine en het grootschede dweepzucht
en een ruime opvatting van het goddelijk
wezenvan menschenplicht en menschen-
waarde; bracht hij in tonen tot zijn
recht.
Geen voorliefde sprak uit zijne compositie
dat lag ook niet op zijn weg.
Of Es ra, de strenge priester, aan het
woord is, om zijn gevoelens te uiten, gevoe
lens die men nu vooral niet vergeten moet
te beschouwen in de lijst van hun tijdof
Esra het vonnis uitspreekt over hem, die de
stoutheid had eene vreemde vrouw te trou
wen of Manasse zijn goed recht bepleit
of Nicaso smeekt; dan wel of beiden hun
liefde en trouw elkaar verklarenHegar
schilderde natuurgetrouw en zocht en vond
de juiste tonen om alle partijen tot haar
recht te doen komen.
Eu zoo vormde hij met den dichter een
verrukkelijk geheel I
Widmaun heeft dan ook een voor hem
en voor een componist dankbare stof ge
kozen. Zij is ontleend aan het oude testament,
en waarschijnlijk aan hetgeen te lezen staat
in Nehemia„Ook was er een van de
kinderen van Jojada, den zoon van Eljasib,
den hoogepriester, schoonzoon geworden van
Sanballat, den Horoniet; daarom jaagde ik
hem van mij weg." Al komt hierin de
haam van Manassa niet voor, Flavius Jose-
phus noemt dezen man toch Manassa, waar hij
zegt: „Naa den dood van Joannes, volgde
Jaddus zijn zoon hem in't ampt van Hoogen-
priesterhij had eenen broeder genaamd
Manasses, die getrouwd was met Nikasis doch
ter van Sanaballeth een Chuteer, en Landvoogd
van Bamarië onder Darius den laatsten Koning
der Persen, die hem tot zijnen schoonzoon ver-
kooren had, omdat hij ziende dat Jerusalem
een vermaarde stad was, welke den Assy
riërs en 't neder Syrië veel moeite gekost
had, door dat middel de geneegenheyd der
Jooden poogde te winnen."
Wij staan dus, met de hoofdfiguren van
Widmann's gedicht, op historischen bodem.
Maar hoe oud de geschiedenis moge wezen
altijd nieuw en nog van dezen dag bljjft de
jrtrjjd, ons daarin geschilderd.
Hier hooren wij den priester en het dweep
zieke volk, die voor hun God, den God der
wrake, een loflied zingen en Hem ter eeie
de grootste vervloekingen tegen Manasse
uiten. Maar daartegenover klinkt uit diens
mond de meest verheven, reine liefde, waar
hij zingt
Ich ehre Gott in meinem Weibe.
Seht dieses Angesichtdas mir den Himtnel
spiegelt
Sekt diesen Leib von seiner Hand gebaat.
Stout en verheven klinkt het, waar ten
slotte het koor zingt:
Wir folgen dirManasse
Des Herm Gesetz wohnt nicht allein in Zion.
Die game Welt durchbraust sein heil'ges Wort.
Der zu den V'dtern sprach am Sinai,
Er wird auf Gzrizim uns nicht verstummen.
Maar nog schooner zijn des dichters woor
den wanneer het heilig lied weerklinkt:
Nicht in starren Tempelmauern
Wohnet unser Gott fortan.
Tempel sucht er, die da dauern
Mehr, als Menschenwerk es kann
Wo sich in azurnen Fernen
Endlos spannt das Himmelszelt,
üeber Sonnen, über Sternen
Wohnt der heil'ge Herr der Welt.
Dat juist in deze week die woorden in ons
midden weerklonken, gedragen door de mu
ziek, die heerlijke openbaring van het men
schelijk talent, is een eigenaardig toeval.
Thans toch worden wij voor de zooveelste
maal herinnerd en de christenheid herdenkt
het als een gewichtig feit hoe vóór eeuwen
ook een nieuwe geest werd gepredikt, hoe
daar mannen, eenvoudig maar vol toewij
ding voor en trouw aan hun beginselen, zich
opmaakten om der wereld te verkondigen
humaner, edeler, liefdevoller begrippen om
trent een verheven geest, dan te voren ooit
waren gehoord. Ideeën zooals Manasse van
Widmann ze deed hooren.
En toen die mannen begonnen te spreken,
vermoedden velen dat zij waren „vol zoeten
wijns", wat van de groote, eenvoudige masea
niet te verwonderen was.
Die mannen, zij bedoelden het zoo goed
en zij werden niet begrepen.
Zij streefden ernaar de meest verheven
ideeën ingang te doen vinden, maar het
verhaal zegt 't zij werden uitgelachen en
beleedigd.
Toch heeft het beginsel, dat zij beleden,
doorgewerkt tot heden ten dage. Maar of
het onnoodig is dat er eens een lied weer-
klinke als Woensdag door de zaal van het
Schuttershof, een lied dat van reine, verhe
ven levensopvatting getuigt wij zullen
het niet beweren.
Vervloeken het is een voorrecht dat
dit ten buidigen dage voor het grootste deel
der beschaafde menschheid zijn kracht mist.
Maar of men daarom niet langs anderen
weg hem verkettert of verguist, die zich
verstout andere ideeën te koesteren dan de
gangbare, al getuigen die ook van meer ernst
en nadenken, ziedaar een andere vraag.
Of het meerendeel der menschen niet nog,
meegevoerd door den sleur, de gewoonte,
van ouders op kinderen overgeplant, leven
zonder nadenken, zonder eenig gevoel voor
ruimer begrippen omtrent menschenwaarde
wij durven het niet ontkennen.
Aan wie de schuld
Voor een groot deel aan hen, die als Esra
hij was een man van zijn tijdbij hul
digde de begrippen van zijn tijdhem is
daarvan geen verwijt te maken zich
niet verheffen boven het algemeenmaar, in
plaats van dat te doen, zich liever laten
mêesleepen door den stroom, door de klein
geestigen, door de bekrompenen.
Voor een ander deel aan de velen, die de
beteekenis niet begrijpen van De Genestet's
woord
Geen Vrijheid zonder Ernstgeen Ernst
ook zonder haar
Want zij alleen maakt de Ernst oprecht,
gezond en waar.
komt nog ra*, r „1 te waak de dogmatiek,
de zucht naar dwang om het hoekje gluren.
Ruimte van opvatting, ruimte van blik
dat alleen kan den heiligen geest, die naar
menschenliefde en verhooging van menschen
waarde streeft, ten goede komen.
In die richting kan niet genoeg gearbeid
worden op velerlei gebied.
Wie aan kleingeestigheid, aan kleinzie
ligheid toegeeft van hem heeft de maat
schappij niets te wachten. En juist thans
bij de hevige bewegingen, waaraan zij bloot
staat, heeft zij zoozeer behoefte aan krach
tige, manlijke geesten.
Gelukkig, wij zoeken ze ook niet te ver
geefs.
Daar zijn er rog velen, die tegen de Esra's
van onzen tijd de wapens aangorden om
naast Manasse en de zijnen te strijden.
Eeuwig zal die strijd gestreden moeten
worden.
En een machtig middel om den moed en
de kracht daartoe op te wekken en levendig
te houden is het voorzeker, wanneer, zooals
wij Woensdag het voorrecht hadden, zulk
een strijd in woord en toon ons wordt
geschetst.
Zoo tot het volk te spreken, het zou veel
waard zijnzelfs al geschiede het met een
voudiger woorden en eenvoudiger muziek.
Kou in die richting iets meer gedaan wor
den nog krachtiger zou wellicht 'zich
onder het volk de geest uiten, waarvan
elk Pinksterfeest spreekt.
Nu, bjj goed weder, veelal de kelders van
de meeste woningen open staan, vestigen wij
de aandacht onzer lezers te Middelburg erop
dat er eenige personen zjjn die er hun werk
van schjjnen te maken om een zakdoek of
iets dergeljjks in den kelder te laten vallen
om bjj het terughalen ervan te zien of er niets
te stelen valt.
Zoo bemerkten Vrijdag namiddag de over
buren van iemand in de Singelstraat alhier
dat een jongen, dien zij toevallig kenden, in
den openliggenden kelder sloop, terwijl drie
andere jongens op korten afstand op uitkjjk
stonden. De buren waarschuwden den betrok
ken persoon, doch inmiddels waren de jongens
gevlogen, terwijl hij, die in den kelder was
geweest, iets onder zijn buis mededroeg.
Bij onderzoek bleek dat een groot stuk ge
braden vleesoh, ongeveer 2,5 K., uit een ge
sloten vliegenkast, die aan het eind van den
grooten kelder stond, was verdwenen.
De bestolene telefoneerde aan de politie het
gebeurde, die'j onmiddellijk een onderzoek in
stelde en op aanwijzing van de overburen
weldra den ver moedel jj ken dader en zjjne
medeplichtigen wist op te sporen.
De eerste, W. 13. van E., bekende den dief
stal te hebben gepleegd en met zjjn drie
maats het vleesch te hebben opgegeten. Hjj,
die nog gevangenisstraf wegens diefslal te
Ordergaan bad, werd naar bet huis van bewa
ring overgebracht.
Ook op de Rouaansche Kade werd op de
zelfde wijze vleesch nit dan kelder wegge
nomen. Ook de dader van dezen diefstal is
bekend.
In bet begin dezer week zijn in de Singel
straat en in de Koepoortstraat dergelijke bru
tale diefstallen midden op den dag gepleegd
zonder dat de daders tot beden zijn opgespoord-
Het programma van het Zondagavond
in bet Schuttershof alhier door de Cercle
artistique Grande Harmonie de Jumet, onder
leiding van den heer Jules Platteau, te geven
concert, luidt als volgt: Hymne Triompbale
dn Tannhaüser (chceur du 2e acte), Wagner;
Rêve d'enfant, SchumannUne Boirée prés du
Lac. Poëme sympbonique pour hautbois,
LerouxConcerto pour 10 clarinettes a Tunis-
son, Wettge; Danse Hongroise (no. 6), Brahms
Transcription sur l'opéraSalambo\ Reyer
Les petits oiseaux, Brillante polka pour 2
petites flutes, BrunetOuverture de l'opéra
GuiUaume Tell, RossiniAmitié, caprice pour
bugle, DenneryPatrouille Francaise, Eilen-
berg Ier et 2me Parties des Erynnies, Mas
senet; Les Gnömes, Ëilenberg; Rbapsodie
Hongroise (no. 2), Liszt; Ah! vous dirai-je
maman Grande Valse, Labory.
Wjj berinneren den leden der afdeeling
Middelburg van de Vereeniging tot bevorde
ring van het vreemdelingenverkeer dat zjj tot
zeer billijken prjjs toegang hebben tot dit
go» eert,
Naar men ons meldt, zal er met 1 Juni
a. s. eene niet onbelangrijke wijziging in den
bestaanden dienst der Stoomvaart-Maatschappjj
Zeeland gebracht worden.
De nacbtbooten zullen 's avonds om half elf
uur van Vlissingen vertrekken en 's morgens
reeds om half zes uur daar aankomen.
In verband daarmee worden natuurlijk de
uren van aankomst en vertrek der treinen
geregeld.
Het is heden (Zaterdag) 25 jaar geleden,
dat de beer J. A. van Puffelen, stationschef te
Kruiningen, bij de Maatschappij tot Exploi
tatie van Staatsspoonvegen in dienst trad.
Algemeen bemind en geacht als de jubilaris
is om zjjn hulpvaardigheid en welwillendheid
tegenover bet publiek, zal zeker zoo schreef
men dezer dagen aan de G. Crt. ieder
hem nog vele dienstjaren toewenschen.
Wanneer bet ook in zjjn belang is, hopen
wjj hein nog lang als stationschef te Kruinin
gen te houden.
Uit Zierikzee schrijft men ons
De tentoonstelling van voorwerpen van
kunstnijverheid, die door het departement
Zierikzee der Nederlandsche Maatschappij ter
bevordering van Nijverheid op het stadhuis
alhier wordt gehouden, verdient zeer de aan
dacht.
Reeds bjj de intrede in de groote zaal wordt
men verrast door de étalage der verschillende
voorwerpen, welke van een goeden smaak en
bekwame hand getuigt. In de raadkamer
vindt men o. a. eene belangrjjke collectie van
teekeningen en schilderstukken van het
Museum van Kunst en Nijverheid te Haar
lem, en in de groote zaal uit hetzelfde mu
seum eene aanzienljjke hoeveelheid voorwer
pen van kunstsmeedwerk en kunsthontsnjjwerk
enz.; te Dordrecht bekroond jjzerwerk van inge
zetenen van Zierikzee eenige voorwerpen, door
de leerlingen der ambachtsschool te Zierikzee
vervaardigd; eene collectie gekleurde teeke
ningen, ontworpen en geteekend door leerlin
gen der school van Kunst en Nijverheid te
Haarlem.
In de bodeskamer bevinden zich verschil
lende zilveren voorwerpen en op de bovenzaal
nog eenige voorwerpen, door leerlingen der
ambachtsschool te Zierikzee vervaardigdeen
schip, uit Bruinisse ingezonden, en eenige oude
modellen van bruggen enz.
Het geheel geeft het bestuur van het Zie-
rikzeesche Nijverheids-Departement recht om
tevreden te zjjn over de ondervonden belang
stelling, terwjjl de tentoonstellingscommissie
allen lof verdient voor de wjj ze, waarop zjj
zich van hare taak heeft gekweten. Moge
een druk bezoek aan die tentoonstelling ten
deel vallen
De heer Davenport, agent der Sequah-
maatschappjj, gaf Vrijdag te Zierikzee zjjn eerste
Seance, die natuurljjk zeer druk bezocht was,
In de laatste vier dagen had meh in
Zeeuwsch-Vlaandeïen (O, D.) telkens in den
namiddag en 's avonds, onweders die vrij wat
schade veroorzaakten! Vrijdag brandden door
het inslaan van den bliksem drie schüren af
van den landbouwer Ai van Duise onder St
Jansteen (Absdale). Het woonhuis, dat ook
aangestoken werd door de kolossale vuurzee,
wist men te behouden. Gok is eene "bergplaats
voor landbouwgereedschappen gespaard geble
ven, zoodat alleen, het in de schuren aan
wezige stroo enz. een varken, een veulen,
een paar kalveren en een paar stieren ver
brandden. Het overige vee en de paarden,
alles juist in de stallen aanwezig en ten
getale van ruim vjjftig, is gered. De brand
spuit van St. Jansteen was in den laten
avond het vuur nog niet meester.
Vlissingen. 20 Mei. Binnengekomen
het Eng. ss. Rotterdam, gez. Mc. Gregor, van
Grangemonth.
Hr. Ms. schroefstoomnchip le kl. Tromp
vertrekt in het begin der volgende week naar
de reede van Nieuwediep, teneinde den len
Juni de reis naar Oost-Indië te aanvaarden.
IJzendijke, 20 Mei. Ter graanmarkt
van heden was de aanvoer niet ruim met zeer
weinig omzet van alle artikelengerst niet
aangeboden.
Men besteedde voor jarige tarwe
a nieuwe 6.25, 6.50 a
6.90 jarige rogge nieuwe dito 5.
f 5.25, a J jarige wintergerst
f— f nieuwe dito J f—.— a
jarige zomergerst ffa f
nieuwe dito f a f haver
7.50, ƒ7.75 a fpaardenhoonen 5.60,
5.80 a groene erwten J
a koolzaad a
kanariezaad f f
Amsterdam, 8» Mei 1993.
Wegens vacant! e dag ia lieden geen
beurs gebonden.
Van 13-20 Mei.
Vlissingen. Ondertrouwd J. M. Adriaans»
een, jm. 27 j. met J. M. van Sprundel, jd. 22 j,
Getrouwd A. P. van Hoek, jm. 19 ji met
C. M. Remjjn, jd. 19 j.
BevallenJ. J. van den Ent, geb. Belle-
rascus, z. J. I. Rietbergen, geb. Louwerse, d.
C. S. Kramp, geb. Perwez, d. C. Castel, geb.
Rosendaal, d. M. T. Mejjnderts, geb. Fasse, z,
M. J. van Beusichem, geb. Van Rosevelt z.
A. M. van Spanje, geb. Nugteren, d. V. A.
Verstraete, geb. Demoor, z. C. Hendrikse, geb.
De Kam, z. E. de Jonge, geb. De Kooning, z.
(levenl.) E. A. Wanner, geb. Merrelaar, z.
(levenl.)
OverledenP. L. Billiaert, z. 1 j. D. R. da
Hondt, man van A. M. Willemse, 53 j. C.
Bertjjn, man van A. Wouters, 56 j. H. O.
Baan, z. 7 w. J. M. Abels, ongeh. d. 55 j. J.
de Vos, vrouw van S. Rozemond, 40 j. M. C.
Clais, d. 2 j. J. F. de Pauw, wedr. van H. W.
de Vlieger, 67 j.
Verkoopingen enVerpachtingen in Zeelnadj
Voor het Algemeen Overzicht en Beknopte
Mededeelingen zie men het Bijvoegsel.
POLITIE.
Aan het bureau van politie alhier zjjn als
gevonden gedeponeerdeen stellingtonw, een
beleenbrietje gemerkt D no. 210, een zwarte
kous, een klein hondje, bruinachtig zwart, een
zakmes, een ringetje waaraan vier sleuteltjes,
een fantasie manchetknoop (hoefijzer), een
schippershaak, een paar manchetten waarin
gouden knoopen, een penhouder, een potlood
houder, een eikenhouten wandelstok, een half
versleten straatbezem, een jjzeren breekjjzer,
een gekleurd dasje, een gouden medaillon
(hartje) aan een fluweelen bandje en een doos
waarin twee witte vrouwenmutsen,
Datum,
Plaats.
Voorwerpen.
Information.
23
Mei
Vlissingen,
Huizen,
Maret Tak.
24
0
Middelburg,
Huizen enz.,
Jacobse
Boudewjjnsd
25
n
Schoondijke,
Hofstede,
Bainmache#
28
Middelburg,
Handwagen enz.,
Ontv reg.
26
0
Veere,
Huizen,
Tak.
26
0
Ritthem,
Cadzand,
Inboedel,
Koulon.
30
n
Bee-tiai].
I.e Nobel,
31
n
's Heerenhoek, Bouw'aud enz,,
De Vos.
31
0
Ovezande,
Bouwland enz.,
De Vos.
6
Juni
Goes,
Gras en nagras,
G. Merens;
7
0
Goes,
Hofstede,
Mulock
Houwer.
13
0
Vlissingen,
Huizeö,
Maret Tdk.
Wissekerke. Door het bestuur der water-
keering van .den calamiteusen Vlietepolder
werd heden voormiddag aanbesteed het ver
beteren en onderhouden der waterkeerende
werken aan gemelden polder over den dienst
1893/4.
Hiervoor werd het minst ingeschreven door
den heer J. Roskam te Sliedrecht voor ƒ32580.
Krussel. De maatschappjj tot het organi»
seeren eener tentoonstelling te Brussel in 1894
heeft zich geconstitueerd. Hot kapitaal be
draagt een millioen fres. Voornamelijk zjjn
daarbjj leden der financieele en handelswereld
betrokken.
Rome. Professor Jacob Moleschott is in
den leeftjjd van bjjna 71 jaren overleden.
(Ter gelegenheid van zjjn 70sten verjaardag^
het vorige jaar onder algemeene belangstelling
gevierd, is op de groote verdiensten van dezen
geleerde, van geboorte Nederlander, uitvoerig
gewezen.
Jacob Moleschott, die als een der uit-
stekendste physiologen van onzen tjjd naam
had verworven, werd den 9en Augustus te
's Hertogenbosch geboren. Hjj studeerde tö
Heidelberg en vestigde zich in 1845 als artel
te Utrecht, Van 1847 tot 1854 was hij privaa$
docent te Heidelberg doch moest wegens gjjrf