Maandag 17 April. N°. 90. 136° Jaargang. 1893 BUITENLAND. Middelburg 15 April. Polderbestuur van Walcheren. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel.' Bij abonnement lager.' Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte! Telephoonnommer 339. B\j deze courant behoort een Bijvoegsel. MIDDELBl l!(.S(lll COURANT. lilt Thermometer. Middelburg 15 April 8 u. to. 50 gr. m. 12 u. 57 gr., av. 4 u. 55 gr. F. Verwacht W. wind. Agenten te Vlissingen P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te Zierikzee A. C. de Mooij, te Tholen W. A. van Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Belineante, te 's Gravenbage, en A. de La Mak Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor bet Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger. ArtvertentiCn moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zij des avonds nog worden opgenomen. Vergadering van heden, Zaterdag, voormiddag te 10 uren. Voorzitter de heer D. A. Dronkera. Tegenwoordig 20 leden, Van den heer J. H. Snijders is bericht ont vangen dat hij verhinderd is de vergadering bjj te wonen. De voorzitter opent de vergadering en her- nnert daarna met een enkel woord aan het overleden lid, den beer J. C. Lantsheer. De heer Lantsheer was gedurende 10 jaren lid dezer vergadering, commissaris van 1883 1886 en raad bjj bet bestuur tot aan zjjn overlijden. .Voorzeker zegt de voorzitter voor zeker, Mjjne heeren, werd ook door u allen bet overlijden van den heer Lantsheer met leed wezen vernomen. Ik geloof niet te veel te zeggen als ik op dit oogenblik verklaar dat de heer Lantsheer hier de algemeene achting genoot en zeer gewaardeerd werd. Terwijl hjj met grooten ijver zich aan de behandeling van de belangen van den polder wjjdde, was het hem een groot hartzeer dat zjjne geschokte gezondheid hem niet meer veroorloofde de belangen van den polder zoo danig te behandelen als hjj zoo gaarne gewild had. Laat ons hier een dankbare hulde aan zijne nagedachtenis wijden." De leden geven van hunne instemming met het gesprokene "blijk. Na lezing en goedkeuring der notulen van het verhandelde in de vorige bijeenkomst is aan de orde het verslag van het dagelijksch bestuur omtrent den toestand des polders in het afgeloopen jaar, Het verslag vangt aan met de mededeeling dat in den atgeloopen "winter geen belangrijke schade aan de zeeweringen is ontstaan. Het enkele malen voorkomende stormachtige weder was van korten duur, zoodat de ontstane Bchade dadelijk kon worden hersteld en geen gelegenheid had zich uit te breiden. De kosten van herstel der schade hebben bedragen f 2426.075, tw. aan de noordwatering f 1116.31, de zuidwatering 713.16 en de westwatering 596.605. De duinen hebben, wjjl slechts weinig hooge vloeden voorkwamen, weinig geleden. Het verslag zal worden gedrukt en aan de leden gezonden. Daarna geschiedt overlegging van de door het dagelijksch bestuur opgemaakte polder- begrooting voor 1893. Die bedraagt in ontvangst en uitgaaf f 243.915.565. De ontvangsten zjjnHfdst. I wegens vroegere diensten 8172, hfdst. II opbrengst van eigendommen en bezittingen 1843.125, hfdst. III belastingen en heffingen 216.560.42, De drie-jaarlijksclie tentoonstelling van Schilderijen. waarvan f 215.983.24 djjkgeschot en 577.18 afwateringsgelden, hfdst. IV inkomsten van verschillenden aard en toevallige baten ƒ3564.37, hfdst. V inkomsten van straat en zandwegen ƒ10400.656 en hfdst. VI buitengewone ontvang sten 3375, zjjnde de koopsom van het aan den 8taat der Nederlanden verkochte gymnastiek lokaal in de Abdjj. De uitgaven zjjnHfd. I uitgaven van vorige dienstjaren nihil, hfdst. II kosten dei- gewone werken 109.184.19, t. w. Noordwate- ring 78790.95, Oostwatering 10021.99, Zuidwatering 12551.52 en Westwatering 7819.73, hfdst. III kosten der buitengewone werken ƒ2000, schoonmaken van de gemeente- vesten te Middelburg, hfdst. IV kosten der straat en zandwegen ƒ10398.83, hfdst. V rente betaling en aflossing van gevestigde schulden f 76646.96, hfdst. VI bezoldigingen en schade loosstellingen aan het bestuur 16227, hfdst. VII kosten der inspectiën op de werken ƒ700, hfdst. VIII onderhoud van eigendommen en brandverzekering 400, hfdst. IX grond- en andere lasten 1103.657, hfdst. X kosten van brand, licht en bureaubehoeften 500, hfdst. XI druk-, bind- schrijfloonen 550, hfdst. XII kosten bijhouding kadastralen polderlegger 300, hfdst. XIII dito der verkiezing van commissarissen 250, hfdst. XIV alle andere uitgaven enz. 3400, hfdst. XV onvoorziene uitgaven 22.254.93. De commissie van onderzoek, bestaande uit de heeren W. J. Sprenger, J. Minderhoud Pz. en P. Melis, brengt bjj monde van eerstge noemde rapport uit, strekkende tot goedkeuring der begrooting, welke thans in behandeling komt. Van de gelegenheid tot het voeren van algemeene beraadslagingen wordt geen gebruik gemaakt, zoodat aangevangen wordt met de artikelsgewjjze behandeling, beginnende met de uitgaven. Bjj art. 21 van Hfdst. V, Aflossing van 8 aandeden ad f ÏOOO ieder der pet schuld, f 8000, stelt de heer W. J. Sprenger voor dat artikel te wijzigen en te verhoogen met 17000 ter aflossing van 25 aandeelen. Dit voorstel wordt voldoende ondersteund, waarop de heer Sprenger het woord verkrjjgt ter toelichting. Hij zegt die aflossing voor te stellen in verband met het door hem in het najaar gedaan voorstel. Hjj wijst op de groote schuld, ruim 1 millioen, die de polder heeft,, eene schuld te groot in verband met de uit gebreidheid van den polder. Hjj stelt verder in het licht dat vroeg of laat groote werken kunnen noodig zjjn en dat het wel eens zeer moeiljjk zou kunnen worden het daarvoor benoodigde geld te leenen. Op de vraagwaarop moet het bedrag der verhooging gevonden worden wjjst de spreker er op dat het djjkgeschot thans lager is dan vroeger en het geen bezwaar opleveren kan dat met f 1 per bunder te verhoogen. Mocht daar tegen wel bezwaar bestaan, dan is mis schien uit het geraamde goed slot der begroo ting, -ƒ22.000, de verhooging der aflossing te vinden. De voorzitter is van oordeel dat dit laatste niet wel mogeljjk is wjjl uit dit goed slot I. Toen wjj nu drie jaar geleden weder de pen Opnamen om onze indrukken Over de toenma lige tentoonstelling neer te schrjjven, lieten wjj deze van een soort geloofsbekentenis in kunst voorafgaan. Wjj zjjn niet zoo aanmati gend te veronderstellen, dat de trouwe lezers van dit blad zich nog iets van die uiteenzetting herinneren; wjj leven snel in onzen tjjd en het lot van een dagbladartikel is dat van de één dagsvliegen het wordt gelezen en ver geten; het blad verscheurd en de schrjjver vindt mogeljjk zjjn met moeite en zorg ge schreven artikel een paar dagen later in de straatgoot liggen. Met den tooneelspeler deelt de journalist het lot, dat van zjjn werk na den vluchtigen indruk van een dag niets, of weinig slechts flauw in de herinnering van enkelen bljjft leven. Maar weten dan onze lezers niets meer van hetgeen wjj drie jaar geleden als inleiding gaven van ons overzicht over de drie-jaarljjksche tentoonstelling, het is ongetwjjfeld geen onbescheidenheid te mogen denken, dat wie lazen, wat wjj bjj tjjd en wjjlen in dit blad over kunst schreven, ons niet zullen scharen onder hen, die bewondering koesteren voor conventie, voor wat te kort 4pet aaa »atuur en waarheid, •Natuurlijk zal zoo drukten wij ons in 1890 uit naar gelang van smaak, aanleg en ontwikkeling het oordeel van ieder mensch over een schilderjj verschillend luiden. Niet alleen ziet ieder anders wij zien een ding zóo en gjj ziet het zus maar ook zal de een in de eerste plaats naar de voorstelling, de ander naar de uitvoering kjj ken, een derde zal verlangen een intensen indruk te ontvangen Wjj scharen ons bjj de laatsten; wjj willen toch niet alleen de voorstelling in de ljjsten zien, want in ons oog is niet louter het k jj k e n het hoogste, wat de kunst opwekt wjj willen getroffen, ontroerd worden tot in het binnenste onzer ziel, even goed als de artist getroffen werd door den aanblik van iets dat hij op een bepaald oogenblik en in een bepaalde stemming zag en dat hij op het doek bracht juist zooals het hem verscheen, waarbjj hjj en dit is het kenmerk der kunst nimmer van de waarheid zal afwjjken". Ook thans nog stellen wjj ons bjj het aan schouwen van schilderijen op hetzelfde stand punt; wjj verlangen geen geïllustreerde ver haaltjes, geen in kleuren gebrachte geschiede- nisjes, geen dieren, boomen en huizen, zooals men ze *heuseh" ziet, maar wjj willen voelen zooals de kunstenaar voelde, toen hjj het door hem geziene in zich opnam; wjj willen zjjn stemming, in kleuren omgezet, in ons voelen weerklinken. Maar ket i# een ongewoon zware taak op moeten betaald worden de kosten der schade, die dit jaar kan ontstaannatuurljjk ook die het najaar kan opleveren. Het is de eerste maal sedert de voorzitter in de vergadering zitting heeft dat d« be groo ving met zulk een goed slot kan sluiten; vroeger bedroeg het altijd minder, en hjj zou er nog al leed over gevoelen indien dat nu onmiddeljjk van de begrooting werd afge nomen. Er zal dan ook nu niets anders op zitten dan verhooging van het djjkgeschot. De heer Sprenger verklaart dat hjj het zou prefereeren indien de 17000 kon gevonden worden uit het goed slot, maar dat hjj ook bereid is zoo noodig hjj de behandeling dei- inkomsten een buitengewoon djjkgeschot van 1 per hectare voor te stellen. De voorzitter moet, wat zich zelve betreft-, het voorstel hestrjjden. Als hjj eene vergelij king maakt met aflossingen van andere leenin gen zjjn die van den polder Walcheren ruim voldoende. Ieder jaar wordt 27000 afgelost, dit jaar zelfs 30.000; gemiddeld ruim 100.000 vier jaren. Vroeger werd nimmer meer afgelost, wat bljjkt uit de overschotten van vroegere leeningen. De oude schuld, die in 1856 acht ton groot was, is in dat jaar gere geld en toen is de jaarljjksche aflossing bepaald op 8000 'sjaars, of 1000 aflossing voor 100.000. Er zjjn trouwens meer voorbeelden dat deze rekening wordt gemaakt. Zoo las bijv. de voorzitter nog kort geleden dat een polder bestuur 100.000 te leen vroeg op dezelfde conditie. Waar de latere leeningen van den polder Walcheren alle afgelost kunnen zijn binnen 25 a 30 jaar, gelooft de voorzitter, dat men geene vrjjheid heeft om voor aflossing van schuld op dit oogenblik de ingelanden van den polder zwaarder te belasten dan thans reeds het geval is. Vooral ook met het oog op den moeiljjken tijd voor den landbouwer, de goedkoopte van alle producten, zou de voorzitter veihooging van het djjkgeschot geen goeden maatregel achten. Of er gevaar zou kunnen ontstaan durft na tuurljjk het bestuur niet beweren of ontkennen, omdat het hier het beheer geldt van een polder, die voor een groot deel aan de Noord zee gelegen isiederen dag kan er schade ontstaan, maar die toestand bestond vroeger ook en kort geleden vrjj wat meer dan thans, vooral wat betreft den Westkapelschen djjk. Deze was 10 a 12 jaren geleden in een toestand dat de werken verbeterd moesten worden. Het dageljjksch bestuur heeft toen aan de algemeene vergadering medegedeeld dat het een som van ƒ700,000 tot verbetering noodig had, die moest besteed worden aan buitengewone werkenterwjjl bovendien de gewone werken het oude bedrag zouden eisohen. De algemeene vergadering heeft met alge meene stemmen het daartoe strekkend voorstel aangenomen en in 1894 zullen de werken geheel afgeloopen zjjn. Nu vraagt de voorzitter welke hinder is door die groote uitgaaf veroorzaakt, alles is den gewonen gang gegaan en de zeven ton zjjn geheel opgebracht bjj wjjze van heffing van djjkgeschot. Alles is regelmatig gegaan en als het noodig onze beurt in woorden te willen brengen, wat wjj gevoelen bjj het aanschouwen van eene schild erg. Critiek is niet gemakkei jjk, wat men ook moge zeggen en kunstcritiek is buitenge woon moeiljjk. Woorden zjjn zoo koud, zoo koud als men iets moois, iets liefs in zich voelt tintelen, of men moet dichter zjjn om het in hooge, hooge geluiden te verkondigen. Kunstsmaak loopt zeer uiteen. En is die op stuk van zaken niet voornamelijk een kwestie van gevoel En gevoel in woorden uitgedrukt, dan heeft het reeds zjjn aroma verloren. Bo vendien laat zich over gevoel niet redeneeren en aan elke beoordeeling ontbreekt toch het absolute, zjj is louter subjectief. Een helder, stadsgezicht van Klinkenberg, beschenen door de koude stralen zjjner zon, heeft voor velen groote aantrekkeljjkheidwij geven de. voor keur aan een intiem, van kleurentinteling wemelend doch somber stadsgezicht van Jacob Maris. Aan tal van bezoekers eener schildeijjen tentoonstelling schenken paarden van Eerel- man of een landschap van Schipperus oogen genot; wjj geven de voorkeur aan een weide van Willem Maris, met zooveel liefde voor de natuur geschilderd. Naar ons beste vermogen, doch met onze zwakke krachten willen wjj ook ditmaal een wandeling aanvaarden door de heide zalen in ons tentoonstellingsgebouw, om te beproeven onze indrukken over de geëxposeerde werken eeaigszina geordend «aam te stellen, was' zou het dag, bestuur niet aarzelen aan de algemeene vergadering een zelfde voorstel te doen. Op dit oogenblik acht de voor zitter het dus zeer voorbarig om nu tot eene aflossing van ƒ17000 te besluiten. De heer Melis is het volkomen eens met den voorzitter. Hjj zou het ook zeer bezwarend vinden nu hooger djjkgeschot te heffen, te meer waar gesproken wordt van gevaren of schaden die zich zouden kunnen voordoen. De heer jhr mr L. Schorer zegt het eene goede en voorzichtige politiek te achten om, waar aan dezen polder iederen dag groote calamiteiten kunnen plaats vinden, zooveel schuld mogeljjk af te lossen en het bedrag der schuld zoo klein mogeljjk te maken. Spreker weet niet welke polder door den voorzitter zoo even bedoeld is, ook niet of hjj aan zoo groote gevaren bloot staat als de pol der Walcheren en kan daarom niet oordeelen over de waarde der vergelijking. Dat de tjjden op dit oogenblik voor den grondeigenaar zoo ongunstig zjjn als de voor zitter meent, gelooft deze spreker niet. Bjj de nieuwe wet hebben grondeigenaren, wat de belasting betreft, voordeel, zoodat hjj gelooft dat het voorstel-Sprenger juist op een goed oogenblik komt. De voorzitter wjjst erop dat de tegenwoordige eigenaren, behalve den last van het heden, ook dien van het verleden dragen. De helft van de schuld is oude schuld, waarvan de regeling vroeger te wenschen overliet. Die wordt nu geleideljjk aangezuiverd en z. i. gaat het niet aan de eigenaren nu ook mat het grootste deel van de nieuwe schuld te belasten. De polder heeft steeds kunnen leenen, som- tjjds wel met wat moeite en overleg. Nu een jaar of zes of acht geleden moest eene tjjdeljjke geldopname plaats hebben voor eene groote stormschade. Toen is bjj de Nederlandsche bank 80.000 geleend en dat bedrag is in den tjjdvan 4 jaren betaald. Niemand kan alzoo be weren dat de zaken van den polder niet vol komen eerljjk woi'den gedaan. Hierna wordt de discussie over het voorstel- Sprenger gesloten en dit in stemming gebracht. Het wordt verworpen met 16 tegen 4 stemmen. Tegen stemmen de heeren Pouwer, V. d. Swalme, Cjjsouw, Corré, Coppoolse, Yan Westen, Allaart, Koene, Franse, Minderhoud, Melis, Cevaal, Borsius, Lambrechtsen van Rittheru, De Nood en Dronkers. Voor stemmen de heeren Schorer, Van den Broeke, W. J. Sprenger en De Brujjn van Melis en Mariekerke. Over de uitgaven worden verder geen dis- oussiën meer gevoerd. Bjj de behandeling der inkomsten vraagt de heer-W. H. de Brujjn eene inlich ting omtrent de retributiën van gemeenten in Walcheren voor de beschikking over het gras gewas op de zijkanten der aardwegen welke inlichting de voorzitter geeft. Die retributiën berusten op een jaren geleden gesloten contract. Daarna worden ook de inkomsten zonder verdere beraadslaging goedgekeurd. De begrooting wordt daarop, zooals die is voorgesteld, in stemming gebracht en aan genomen met algemeene stemmen. Hierha vraagt de voorzitter de gewone mach tigingen tot overschrjjding der aanbestedingen met 5 en tot af- en overschrijving op ver schillende artikelen. Die machtigingen worden verleend. Eindelijk is aan de orde een voorstel van het dageljjksch bestuur om, naar aanleiding van een adres van den heer Henri Tak te Middelburg, aan dezen te verkoopen een stuk ijkantweg te Domburg aan den Schelpweg tusschen West-kapelle en Domburg, ter grootte ,n 100 centiaren, voor eene som van 20. Conform dit voorstel wordt besloten. Mededeeling wordt nog gedaan van een schrjjven van den commissaris der koningin in Zeeland, houdende bericht der benoeming van den heer Kakebeeke tot rijks landbouw- leeraar in den kring Zeeland. Nog wordt door den voorzitter medegedeeld dat bjj den provincialen waterstaat in bewer king is een boek, getiteld De oeververdediging in Zeeland van af 1860. Dezer dagen is daarvan uitgekomen het 7e stuk, dat handelt over den polder Walcheren; dit stuk is door Gedeputeerde staten aan het polderbestuur gezonden en is in het archief voor de leden beschikbaar. Eindeljjk wordt hjj de rondvraag door den heer Melis eene inlichting gevraagd. Het heeft zjjne aandacht getrokken dat hjj een ver- kooping, gehouden 29 Maart 1893, een perceel is verkocht, gelegen onder Arnemuiden, dat vrjj was van djjkgeschot. Hjj toont aan dat dit geen waardeloos stuk grond is en vraagt of de voor zitter hem hieromtrent niet kan in lichten. De voorzitter antwoordt dat zeer enkele stukken grond van ouds her vrjj zjjn geweest en dat daarin geene verandering te brengen is. Niemand verder het woord verlangende, sluit de voorzitter de vergadering, Het ligt natuurlijk niet in onze bedoeling elk der 194 tentoongestelde doeken ook slechts met een enkel woord te bespreken, of ze in catalogische volgorde op te noemen. Alleen bjj het mooie of leeljjke, dat ons aanleiding geeft tot kortere of langere opmerkingen, zullen wij blijven stilstaan. In de kleine zaal hangt rechts een stuk van mej. Wally Moes. Zou het geen overweging verdienen wanneer de schilders in menig geval hun eigen werk geen titel gaven Niet allen zjjn zoo gelukkig als de geestige Fran- sche teekenaar Forain, bjj wien carricatuur en onderschrift bijeen behooren, heide tot een gevormd in het hoofd en het hart van dezen onovertrefbaren illustrator der moderne comê- die humaine. No 115 van mej. Moes stelt voor een slanke, ietwat uitgerekte vrouwen figuur, een vrouw uit het volk; zjj zit.met half geopenden mond een kind, een zuigeling, op de armen wiegend. In den catalogus staat Arme vrouw, die haar kind ir slaap wiegt. Nu doet er de titel eigen ljjk niets toe, wat de kunstwaarde van het werk betreft, maar de artist geeft den toe schouwer in elk geval daarmede een wenk, wat zjj heeft willen voorstellen en' hoe zjj du wil dat haar doek wordt opgevat. Maar ons dunkt hier is de uitdrukking op het gelaat en in de houding der vrouw niet in overeenstem ming met de haar toegeschreven bezigheid £<jo heeft de kunstenares ajs van zelve DE TOESTAND IN BELGIË. Uit België bljjven de berichten veront rustend luiden. Een verbod van burgemeester Buis, dat geen samenscholingen dus ook geen bjjeenkomsten voor het Volkshuis te Brussel mogen plaats hebben, heeft een zeer slechten indruk onder de arbeiders gemaakt. Te ver geefs hebben Jan Volders en Van der Velde den heer Buis zoeken te bewegen zjjn verbod in te trekken. Daar de toegangen tot het Volkshuis, dat in staat van beleg scheen te verkeeren, met een sterke politiemacht waren bezet, verlegde het comité voor de werkstaking zjjn zetel naaf een café op de Groote Markt, Den geheelen dag heerschte er gisteren iü het Maison du Peuple groote opgewondenheid. Op de zwarte horden werden de laatste be richten medegedeeld. Een luiddeSurveillonü la Mouche qui voyage dans la Maison. Tegen tien uur 's morgens ontstond een spectakelmen had een politie-agent in bur- gerkleeding ontdekt, die aan de deur werd gezet. In den loop van den dag vonden herhaal- deljjk oploopen en schermutselingen plaats. den indruk van haar Werk verstoord, waht wjj gelooven, dat velen met ons meer bjj deze figuur aan een zachtmoedige waanzinnige moet den- ken, die haar kindje zoetjes heen en weer wiegt, dan dat men den indruk van het zingen van een »sus, sus, slaap mjjn kindje", zooals het zoo innig vleiend lief uit moeders mond kan klin ken ontvangt. Het is kranig geschilderd maat1 wjj missen het sentiment. Er is nog een tweede stuk van mej, Wall Moes,. Naai- en breischool te Huizen, Dit is in velerlei opzicht een hoogst verdien- steljjk doek. Met de verdeeling van het licht is hier knap gewerkt. Ook is de actie der naaiende en breiende meisjes flink gereprodu ceerdhet pensieve van sommige, hetnatuui- 1 jjk losse van andere weet.mej, Moes geheel tot zijn recht te doen komen. Het is een van die stukken, die op het eerste gezicht niet aantrekken, maar bjj nader toezien onge meen winnener zit geest en expressie in de afzonderljjke figuren. Mej. Moes streeft er naar zichzelf te zjjn; zjj kjjkt geen grootere voorgangers af maar het leven, een goed en prjjzenswaardig ding. In de tweede zaal hangen twee stadsgezich ten van Wjjsmuller, heide weder uitingen van die stemmingskunst, welke zoo zachte vrien- deljjke tonen in ons gemoed aanslaat. Vooral zjjn Wintermiddag te Edam is vol sen timent; die geelachtige, echt ware winterlucht door de bpomen bovpn de buizen, dat dppjj

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1