N°. 87. 136° Jaargang. 1893 13 April. Donderdag Middelburg 12 April. Verspreide Berichten. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager.1 Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^ Telephoonnommer 139. Deze courant verschijnt dag"elij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Letteren en iAunst. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE. Thermometer. j Agenten te Vlissingen P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peijl, te Zierikzee A. C. de Mooij, te TholenW. A. I Advertentiën Middelburg J2April8u. vm. 43 gr. van Nieuwenetuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te één uur m. 12 u. 49 gr., av. 4 u. 48 gr. F.' advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Belinfante, te 's Gravenbage, en. A. de La Mar Azn., te Amsterdam. j aan het bureau bezorgd zjjn, willen Verwacht N. wind. j Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zij des avonds nog worden opgenomen. Maakte Zaterdag verjaardag van H. K. H. prinses Sophie der Nederlanden menige parade een droef figuur door gebrek aan man schappen, in Den Haag moest zij worden afgecommandeerdwegens het onvoldoend aantal geoefenden. Men is in Den Haag, volgens het Haagsche Dagblad, zeer ontstemd over dat feit en zoekt de oorzaak >in de buitengewone verloven, aan de manschappen gegeven ten koste van de noodige oefening, om te bezuinigen op de menage." De ontstemming gaat zelfs zoo ver, dat het Dagblad alle oog voor evenredigheid heeft verloren en klagende dat tin het pensio neeren en het bevorderen tot hooge rangen niet zoo groote zuinigheid wordt betracht", uitroept: »zoo kan men een legerkrjjgen, dat meer hoofdofficieren dan soldaten telt, geljjk men wel eens uit eenige Zuidamerikaansche Republieken hoort verhalen". Vreeseljjk, niet waar De .ware schuldige" is de minister van oorlog. Het Dagblad vraagt wat de liberale bladen nu zullen doen, die, als een anti-liberaal bewind bjj zulk een »pjjnljjke zaak" betrokken was, heel wat te zeggen zouden gehad hebben Wjj zullen er dit van zeggen, dat als de strijdvaardigheid van ons leger door de zui nigheid des ministers in gevaar wordt gebracht, wjj de zaak zeer »pjjnljjk" zouden achten en den minister van oorlog zelf met verlof zouden willen zenden. Wanneer echter enkel de parade-vaardigheid te kort schiet, durven wjj het niet afkeuren dat de minister zuinig is met 's lands gelden en met den tjjd der miliciens. (Hdbl.) In het jongste, het April-nommer der Stem men voor waarheid en vrede schrjjft dr A. W. Bronsveld het volgende De radicalen en sociaal-democraten hebben een nieuwe beweging op het getouw gezet. Aan de agitatie voor algemeen stemrecht heb ben zjj niet genoeg. Zjj hebben nu een kruistocht geopend tegen onze justitie. Wjj deelen allereerst de namen mee van hen, die niet schromen openljjk den eerbied voor, het vertrouwen in onze rechterljjke macht te ondermjjnen. Dat wjj hier de namen aantreffen van de heeren Gerritsen, Nolting en Treub, de fir manten van de Amsterdamsche anti-revolutio- naire-radicale vennootschap, verwondert ons niet. Maar dat een vrouw, dat een predikant, dat een hoogleeraar openljjk uitspreken, geljjk in de .Oproeping", waaraan wjj hier denken, is geschied, dat tegenwoordig .Themis een tip oplicht van haar blinddoek", mag te recht verwondering baren en meer dan dat. De onderteekenaavs van de .Oproeping" meenen, dat »de grootte der straf voor een deel be paald wordt door de publieke overtuiging des rechters", en daarom eischen zjj, dat de rech ter uit sympathie voor »de opkomende socia listische opiniën", een zachter straf moet opleggen, en dat niet .onbewust" maar op- zetteljjk. Met velen van de gevonnisden hebben wjj medeljjden, ze zjjn de dupe's van hun aan voerders. In de .Oproeping" worden zjj menschen genoemd »aan wier vorming de maatschappij niet zoo veel zorg heeft besteed dat zjj op den duur aan den honger zelfbedwang konden paren". Inderdaad, onder de veroordeelden waren niet veel »honger"-lijders. En stelt men hiel de veroordeelden voor als onontwikkeld, dat schjjnt toch niet te verhinderen bij andere gelegenheden in deze lieden zulk een ver trouwen te stellen, dat men voor hen het stemrecht eischt. Neen, dit is de weg niet om tot betere orde van zaken te komen. Dit is de ondermjjning van de maatschappjj. Nu vraagt gjj, of De Stand, zich over deze zaak ook heeft uitgelaten, en in welken geest. Ons antwoord moet luidenWat dat orgaan van de gewraakte vonnissen heeft gezegd gaat in bitterheid en venjjnigheid de .Oproe ping" nog ver te boven. Ieder moet getroffen worden door de over eenkomst in gedachtengang en zelfs in uit drukkingen tusschen de .Oproeping" van den heer Van den Bergh c. s. en dit Standaard- stukje. Voorts bljjkt hieruit de nog niet ver kropte woede van dr Kuyper over het mis lukken van zjjn aanslag op de goederen van de Ned, herv. kerk, Hjj ontziet zich dan ook Ijietj nagenoeg onze gebeele rechterlijke macht, den Hoogen raad niet uitgezonderd, te be schuldigen van partjjdigheid. Maar het stui tendst is het slot van de door ons hier over genomen woorden. Zulk een .gereserveerd" zjjn is veel, men vergunne ons het woord, veel lager dan een openljjk aanklagen. Het staat gelijk met de gewoonte van sommige volks menners om uit te roepen ik zou dit of dat wel willen zeggen, maar ik mag het niet zeggen. Waarljjk, dr Kuyper staat op hetzelfde zedeljjke niveau als de hh. Domela Nieuwen- huis, Emmenes, .Travailleur" en andere socia listen. Slechts is hjj gevaarljjker, omdat hjj aan zjjn revolutieprediking, met zalvende woorden, weet een christelijk karakter te geven. Bjj kon. besluit: zijn, zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer onder Laatste Berichten werd medegedeeld, benoemd tot djjkgraaf van den Schengepolder J. M. Kakebeeke van den polder Westerland, G. de Jager van den polder Emmanuel J. Oudshoornen van den polder Oost-Nieuwland J. J. van Weel; is aan F. M. van der Wulp, gewezen refe rendaris hjj de Algemeene rekenkamer, een pensioen verleend van f 1970 's jaars zjjn benoemd tot commies der posterijen 4e kl. J. P. J. de Kleyn, J. F. H. Heidenrijk, E. G. Rjjstenbil, mej. D. E. Waltheer en J. A. Feickens, thans surnumerairs, en bevorderd tot hoofdcommies der posterjjen G. van West en A. Müller, thans commiezen le kl. tot commies le kl. S. van Delden, P. H. Queysen, A. J. A. baron Mulert en H. Helling Wz., thans commiezen 2e kl.tot commies 2e kl. A. G. Boekwjjt, N. J. W. Eichholtz en H. Coopmans, thans commiezen 3de kl. tot commies 3de kl. D. van Beusekom, W. A. van der Meulen, J. J. de Klerk, M. C. van Pellecom en F. J. W. Schoon, thans commiezen 4e kl. De St. Ct. van heden bevat het kon. besluit van den 5en April 1893, tot vaststelling van een reglement voor de Cadettenschool. Van de firma Gebrs. E. en M. Cohen te Arnhem en te Njjmegen ontvingen wjj het eerste deel van de door deze firma bezorgde fraaie goedkoope editie der werken van Walter Scott, nl. Ivanhoe. Deze uitgave verdient om papier, druk, illustratie en goedkoopte alle aanbeveling. Geljjk men weet, zal zjj bestaan uit 10 deelen, inhoudende de beste romanti sche werken van Walter Scott. Elk deel vormt een compleet werk. Te Berljjn is overleden de beeldhouwer prof. Paul Otto. Hjj is de leermeester van Reinhold Begas geweest. Dinsdagavond te zeven uren werd in het Gebouw van den werkenden stand te Amster dam de vergadering van moderne theologen geopend door den heer J. A. Böhringer met eene toespraak, waarin hjj o. a. den overleden Amsterdamschen predikant Ternooy Apèl een woord van herdenking wjjdde. Als eerste referent trad op de hrdr A. Bruining, die »de onderlinge verhouding van algemeene of wjjsgeerige en ..christeljjke ethiek"" besprak. In de heden (Woensdag) morgen gehou den vergadering werd door den heer dr F. P. J. Sibmacher Zijnen, predikant te Middelburg, behandeld de vraagKunnen wij als Chris tenen tegenover de maatschappelijke nooden met philantropischen arbeid volstaan V' In de eerste plaats werd door den inleider betoogd dat wjj als Christenen ons van de nooden der Maatschappij niet onwetend mogen houden. Onder de nooden der maatschappij wer d ditmaal alleen gedoeld op de maatschap- pel jjke positie van den werkman, van den vierden stand. Door te weinig werk, te gering loon, te veel werkuren enz., is deze noodljjdend geworden en wordt dit steeds meer, wat tot allerlei ellende en ook tot bedreigingen en oproerigheden aanleiding geeft. Hiervan nu mogen wjj als Christenen ons niet onwetend houden. Het is wel waar dat Jezus zich vooral wjjdde indertijd aan de nooden van het indi vidu en niet aan die der maatschappjj en dat hjj daarbij ook niet zoozeer op de stoffeljjke, als wel op de geesteljjke nooden het oog had doch naar zjjn eigene bedoeling moeten zijne beginselen den ganschen toestand der maat sehappeljjke samenleving doordringen en hei ligen. Dit heeft men dan ook in practjjk gebracht in den strjjd tegen de slavernjj ook al moest daar eene gansche verandering der maatschappelijke toestanden het gevolg van wezen. En nu zjjn wjj in onze dagen niet alleen geene slavenhouders meer, doch wij hebben ook tegen-de nooden der maat schappij ons aangegord met Philanthropic. Het is echter nu juist de vraag, of wjj hiermede volstaan kunnen, ook al nemen wjj dat woord in de ruime beteekenis, zooais in onze dagen wordt in practjjk gebracht. Zeker is het hoogeljjk te waardeeren dat er alom op verschillende wijze zoo heel veel voor de armen en ook voor den werkman gedaan wordt men denke b.v. slechts aan kinder voeding, werkverschaffing, Toynbeewerk, en het prachtige gebouw Ons Huis in de Rozen straat te Amsterdam maar desalniettemin volstaan kunnen we daarmede in het geheel niet. Immers in de eerste plaats helpt men slechts enkelen, niet allen, en bljjven er alom velen over die men niet bereiken kan of die niet in staat zijn er van te profiteeren. Het is geen lenigen van de nooden der maatschappjj in haar geheel. Ten tweede is zulk eene philan- thropische hulp alleen geschikt voor ouden, kranken, voor kinderen die zich zeiven niet helpen kunnen; krachtige mannen en vrouwen voelen zich daardoor gedrukt, vernederd dezulken moet men liever in staat stellen zich zeiven te helpen door eigen verdiensten. Men moet voorts niet alleen trachten de menschen beter te maken, maar ook den maatschappe- ljjken toestand willen verbeteren, zoo noodig vernieuwenHet een is even noodig als het andere alleen door beide te vereenigen bereikt men bet doel. Eindeljjk stelde de spreker de vraagwelke weg dan nog moet worden ingeslagen tot genezing der maatsehappeljjke nooden Deze zoo maar door een of ander middel weg te nemen is ondoenljjkwjj moeten met geduld en volharding ons Jooituo «vegen op den weg van het Socialisme, zonder ons te laten afschrikken door de dwaasheden en wandaden, die men tot nogtoe menigmaal op naam daarvan heeft gezegd en verricht. Het socia lisme zou in den godsdienst en naar de be ginselen van Jezus zeiven eene waardige plaats kunnen innemen naast het Catholicisme en Protestantisme, ja, deze tot eene zekere hoogte veredelen of vervangen. Het groote doel zou daarbjj wezen eene voortzetting van het werk beide der Reformatie en der Revolutie, t. w. de emancipatie des volks in geesteljjken en in stoffeljj ken zin. Van zulk een christeljjk socialisme mogen wjj verwachten eene nieuwe politiek, staat huishoudkunde en theologie. Eene nieuwe politiek, die, zoo als men alom reeds aanving te doen, door algemeen stem recht aan het volk invloed verzekert hjj de behartiging der algemeene belangen. Een nieuwe staathuishoudkunde, die niet maar als leer van den rjjkdom het oog heeft op het bezit der stoffeljjke dingen, maar die als leer van den atbeid de verhou dingen der personen, welke deze voortbrengen en genieten, tot voorwerp van haar onderzoek stelt. Eene nieuwe theologie, die niet slechts met wjjsgeerige bespiegelingen en litterarische onderzoekingen maar met vooral praktische studiën zich bezighoudtdie niet slechts vraagt hoe de wereld geschapen is en wat men in vroeger en later tjjd hierover in heilige boeken geschreven heeft, maar ook voor wie dat geschapene is bestemd. Indien hierop moet geantwoord worden voor allendan geve men ook aan allen, wat aan allen toe komt, en richte de maatschappij er naar in dat dit geschiede. Voor eene praktisch-ethische studie werd aanbevolen de vraaghoe eene veranderde inrichting der maatschappjj den vierden stand zou kunnen brengen tot meerdere achting voor zich zeiven en alzoo tot eene betere verhouding jegens allen. Dr Sibmacher Zjjnen achtte zich alzoo ge rechtigd tot de verklaring, dat tegenover de maatsehappeljjke nooden naast den philan- thropischen arbeid dringend behoefte is aan een Chris telijk socialisme. In de Dinsdag te Amsterdam door de Vereeniging tot verspreiding van stichtelijke blaadjes gehouden vergadering bleek dat in het afgeloopen jaar het aantal afdeelingen door verloren gaan van 20 en het bjj komen van 17 nieuwe in het geheel met 3 is ver minderd en thans 385 bedraagt. Tot leden van het hoofdbestuur werden be noemd de heeren dr J. A. Bejjerman, G. J. Paré, J. A. Prins en H. Vrendenberg Cz. Het aantal abonné's en de redactie en ad ministratie van Nieuw Leven bleef onveranderd, De leden der kiesvereeniging Eendracht maakt macht te Middelburg herinneren wij aan de vergadering, morgen (Donderdag) avond te houden tot het aanwijzen van een candidaat voor de a. verkiezing voor lid der Provinciale staten van Zeeland (vacature Lantsheer.) —Bjj beschikking van den minister van finan ciën zjjn bij de administratie der directe be lastingen enz., met 1 Mei a. s. verplaatst: de kommiezen der 2e klasse P. Both van Vlis singen (stad) naar Vlaardingen, H. J. van Ojjen van Vlissingen (stad) naar Rotterdam, F. J. de Vroome van Brouwershaven naar Rotterdam, P. A. Eekelaar van Veere naar Rotterdam de kommiezen der 3e klasseK. Vissei Azn. van Aardenburg naar Goedereede, M. Goudswaard van Terneuzen naar Rotterdam, J. J. Toesseint van Terneuzen naar Delft en de kommies der 4 klasse L. W. H. l'Espagniol van Roosendaal naar Vlissingen (stad). Ten bewjjze dat de vermindering dei- grondbelasting voor de eigenaren van gronden, gelegen in calamiteuse polders, geen voordeel oplevert meldt men ons dat het djjkgeschot van het calam. waterschap Ellewoutsdjjk over 1893/94 verhoogd is met f 338.36 en dat van den calam. polder Borssele met f 763.89. In de Maandag door het bestuur van het waterschap Schouwen op 's landskamer te Zie rikzee gehouden algemeene vergadering waren 21 leden tegenwoordig. Allereerst werden de geloofsbrieven van den nieuw benoemden boofd-ingeland, den heer M. F. van den Bout, onderzocht en goedge keurd, waarna deze werd beëedigd. Na eenige mededeelingen werd het jaar verslag over 1892 ter tafel gebracht en aan de leden uitgereikt. Vervolgens werd beschikt op eenige inge komen adressen, en wel op dat van het comité tot verkrjjging van concessie voor de kortste verbinding der eilanden «Schouwen c. s. met den vasten wal door middel van een stoomtram, verzoekende eene jaarljjkschebjjdrage van /"250 gedurende 20 jaren. Hierop werd gunstig beschikt Verder werd toegestaan een verzoek van A. Constandse te Brouwershaven, namens de jjsclub aldaar, om in pacht te hekomen voor 16 jaren de zoogenaamde Zwarte weel tegen f 25 's jaars. Op voorstel van het dageljjkseh bestuur werd machtiging verleend tot verpachting van het weghalen van het mosselzaad aan den Noordkant alsmede om eenige werken buiten openbare aanbesteding te doen uitvoeren. Bjj de behandeling der begrooting 1893 werd de jaarwedde van den ingenieur van het water schap, ingevolge eén daartoe gedaan voorstel, van f 2000 op f 2500 gebracht en de begroo ting in haar geheel vastgesteld in ontvang en uitgaaf op f 191,478.855< Na eenige benoemingen van plaatsvervan gende leden werd de openbare vergadering door eene met gesloten deuren vervangen. Na heropening werden enkele inlichtingen gevraagd en gegeven omtrent verschillende kleine zaken en werd daarna de vergadering gesloten, In een vergadering van het Toelaagfonds voor werklieden te Renesse werden 3 nieuwe leden aangenomen, zoodat het aantal nu 97 bedraagt, voor wie f 295 in kas is. In den loop van zjjn achtjarig bestaan werd door dit fonds aan toelagen bjj ziekte en verwondingen uitbetaald de som van f 472, Voor de met 1 Mei in die gemeente open vallende betrekking van onderwjjzeres, jaar wedde f 500, hebben zich nog geen sollicitanten aangemeld. Te Axel is met 187 stemmen tot lid van den gemeenteraad gekozen de heer P. van Hoeve. Op den heer L. C. van Vessem waren 11 stemmen uitgebracht. Van de 321 kiezers namen 210 aan de stem ming deel. Naar de Tern. Crt. verneemt, zjjn als deskundigen tot schatting van de pachtwaarde van de gronden in den calamiteusen polder Nieuwe Neuzen, tot grondslag voor den aan slag in het djjkgeschot voor het nieuw tiental jaren, ingaande 1 Mei a., benoemddoor den dijkraad voor de waterkeering van genoemden polder de heer Joz. de FejjterPz., te Terneu zen door Gedeputeerde staten van Zeeland de heer B. G. van der Have te Ouwerkerk en door de arrondissements-reehtbank te Middel burg de heer J, M. Kakebeeke te Goes. Met ingang van 1 Mei is door het be stuur der Maatschappjj Mechelen—Terneuzen tot stationschef te Hulst benoemd de heer H. Bauwens, eerste beambte aan bet station te Terneuzen,* Door Sequah en zijne ecbtgenoote is eene klacht ingediend bjj den officier van justitie te Maastricht tegen J. Russel, uit gever van het weekblad Waarheid en Recht, te Meerssen, ter zake van heleediging door middel van geschrift. Een onderwjjzer te Leeuwarden door burg. en weth. ter verantwoording geroepen, omdat hjj lid zou zijn van den sociaal-demo- cratischen bond, verklaarde wel de socialisti sche gevoelens te deelen, maar niet tot den hond te behooren. De bedreiging met ontslag, tegen bem gedaan, bleef toen zonder gevolg. Thans is hem evenwel door den districts schoolopziener aangezegd, dat hjj toch tot ontslag zal worden voorgedragen, omdat hjj als secretaris der Volkspartij een oproeping heeft onderteekend tot een vergadering, die is belegd om een afkeurend oordeel uit te spreken over de bekende circulaire der school opzieners en over de Friesche vonnissen. - Na afloop eener druk bezochte vergade ring in Constantia te Amsterdam, waarin de heer F. Domela Nieuwenhuis sprak over moderne ketterjachten, trok Dinsdagavond een groote troep volks met een detachement agenten van de Rozengracht zonder te zingen langs den gewonen weg naar den Dam. De politie, door agenten op den Dam versterkt, leidde de menigte af langs den Nieuwendjjk, doch velen trokken door verschillende stegen naar het Damrak en weer naar den Dam. Daar bleef het tot hjj halftwaalf nog vrj} rumoerig. Van verschillende kanten begon men het Vrjjheidslied en het lied van Marianna te zingen, waarop de politie, allengs tot een kleine honderd agenten aangegroeid, dit be gon tegen te gaan, en met zachtheid de menigte aanmaande niet te zingen en door te loopen, Toen tegen 12 uur de afgeloste wacht der huzaren inrukte, stoof de menigte, denken de dat de cavalerie handelend ging optreden, uiteen. Allengs verliepen de oploopjes, zonder dat de politie een oogenblik handelend be hoefde op te treden. In de twee infanterie-kazernes te Breda zjjn eenige militairen door pokken aangetast. De Ijjders worden verpleegd in de onlangs gebouwde barak voor besmetteljjke ziekte op het exercitie-terrein. De stroozakken zjjn ver brand en de kamers ontsmet. Te Kampen kregen het Maandagavond twee leden van het zwakke geslacht erg te kwaad. Nadat er heftige woorden waren ge vallen, slingerde de eene vrouw haar tegen- partjj met een steen tegen 't hoofd) tengevolge waarvan deze een ernstige wonde bekwam, die door den geneesheer moest worden aan genaaid. De politie heeft zich de zaak aange trokken. Te Hollüm (Ameland) is dezer dagen doof een Vierjarig knaapje de ouderljjke woning iit brand gestoken. Door oudere makkers had hij; volgens een oud daar heerschend gebruik, Dinsdag na Pasohen vuurtjes zien aanleggen in de duinen en, in navolging daarvan inderi vroegen morgen in de slaapkamer een vuurtjë gemaakt. Huisraad en vee werden geréd. Dë moeder echter, die even te voren was bevalleii schrikte zoo hevig, dat zjj niet buiten gevaar verkeert, Onder Hoogezand heeft men in eenê sloot het ljjk gevonden van den heer Douwes, in leven hoofd der school aldaar. Op een6 wandeling schjjnt hjj den dood gevonden té hebben. Te Esloërmond (Drenthe) treden tweö maréchaussees, niet gékiëed iü uniform, een tapperjj zonder vergunning binnen. Eén verVef, aan den gevel bezig met zjjn werkzaamheden, roept het zoontje van den kastelein en zegt tegen hem »Ga dadeljjk naar uw vader en zeg hem, dat hjj dien beiden personen geen sterken drank moet verkoopen, daar het ma* réchaussées zjjn." Dat gelukte bjj tjjds. De kastelein komt in de gelagkamer en zegt »Morgen heeren". »Goeden morgen. Mogen we een bitter van - u hebben?" De kastelein toeft nog at even, doch eindelijk komt hjj terug met een tweekans kruik met bitterjenever, zet die midden op tafel en zegt 1 »As je blieft heeren, hier is de bestelde bitter." jWe hebben slechts een glaasje besteld," zeggen de heeren. 't Kan wel mogeljjk zjjn, dat u dat bedoeld hebt, doch ge weet het nog beter dan ik, dat ik zonder vergunning geen glas jenever ver koopen mag. Hadt u zulks niet geweten, dan liet ik u vrjj, dóch nu behoort deze kruik met inhoud onder betaling aan u en buiten mjjn woning kunt gjj het vrjj opdrinken, doch hisf

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1