N°. 83. 136e Jaargang, 1893 Zaterdag 8 April. Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50 iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Telephoonnommer 339. Middelburg 7 April. Letteren en iAunst, UIT STAD EN PROVINCIE. Middelburg eene jnspeptie jwQvden gehouden 1 ■a niDDELBURGSCHE (III RANT. Thermometer. Middelburg 7 April 8 u. vm. 54 gr. m. 12 u. 07 gr., av. 4 u. 66 gr. F. Verwacht verand. wind. Agenten te Vlissingen P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te Zierikzee A. C. de Hooij, te Tholen W. A. van Nieuwenhuijzen en te Temeuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gebb. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de La Mab Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zij des avonds nog worden opgenomen. Een vroeger ingezetene van Middelburg, de heer A. Penny, thans te Crook (Colorado) woonachtig, meldt dt. 21 Maart 11. dat thans elf huizen gereed en bewoond zjjn en ingericht zeer naar genoegen van de bewoners. Men was met diepploegen der landen van de Ne- derlandsch-Amerikaansche Land en Emigratie- Maatschappij, gevestigd te Utrecht, begonnen en wel met een stoomploeg met zes scharen, en éen met twaalf scharen. De kwaliteit dei- gronden valt zeer mee, daar tot op een diepte van 4 voet nog korengrond wordt gevonden. De schrjjver huisde met een paar andere jon gelui nog in een schooltje doch, daar dageljjks ean onderwijzer werd verwacht, zou men dit spoedig ontruimen en een nieuw kantoor be trekken. Ieder werkt daar hard en de dag taak is meestal van half 7 'a morgens tot 7 uren 's avonds. Klimaat enz. bevalt den schrjjver uitstekend en de kolonisten, aan de Utrecht- sche Maatschappij gebleven, leven zeer broe derlijk tezamen; vooral voor jongelui biedt het leven daar meer afwisseling dan de kantoor kruk. Paardrijden, jagen en visschen zijn welkome verpoozing en maken het leven daar zeer gezond. Na de treurige epidemie in de eerste nederzetting zjjn de kolonisten dan ook verschoond gebleven van ernstige ziekten. Men heeft plan eene groote zuivelfabriek op te richten, waaraan behoefte bestaat door de kolossale oppervlakte weiden en de groote kudden, die daarop voedsel kunnen vinden, terwjjl een of meer suikerfabrieken weldra zullen volgen. Zooals gisteren nog in een deel der oplaag onder Laatste berichtèn werd meegedeeld is de instructie tegen de bestuursleden van den Soc.-democratischen bond, gelast door de raad kamer van het hof te Arnhem, gesloten, en zal de proc.generaal requireeren hunne buiten vervolgingstelling wegens deelneming aan een verboden vereeniging, daar uit de instructie geene voldoende bezwaren zjjn gerezen om hen verder te vervolgen. In het nommer van 1 April van de Ingenieur levert de heer C. P. del Campo, gend. Camp, oud-kolonel der genie te 's Gravenhage, een pleidooi voor de droogmaking der Zuiderzee, Hjj stelt zjjn gunstig oordeel tegenover het ongunstige van den heer J. F. W. Conrad en herinnert er aan hoe hjj als officier der genie belast geweest is met de uitvoering van be- langrjjke werken, hoe door hem de groote werken in algemeen belang, en die van be- djjkingen van aanwassen, zoowel in de Noor- deljjke provinciën, als in Zeeland bezocht wer den en hoe hem daarbjj gebleken is dat het rustig bezit van den ingedjjkten grond alleen door zware djjken met kostbare voorzieningen te verkrjjgen is. Niemand in Nederland van het beschaafde publiek kan ontkennen, zegt hjj dat de aanhoudende en jaarljjks terugkomende storm vloeden in de Zuiderzee, de kustbewoners van de provinciën Friesland, Overjjsel, Gelderland, Utrecht en Noord-Holland, zoo ook van de eilanden Urk en Schokland, met angst en schrik vervullen, zelfs de eigendommen op die eilanden vaak met vernietiging bedreigen, terwjjl bjj een nauwkeurig onderzoek van den bodem van dien waterplas is gebleken dat hjj bestaat uit, bjj uitnemendheid voor landbouw geschikte gronden, die als zjj tot bebouwing geschikt zullen gemaakt zjjn, aan eenige duizende personen arbeid verschaffen, nering en handelsbelangen zullen bevorderen. Boven dien zullen de geldeljjke offers bjj eene uit voering door het rjjk, na verloop van eenige jaren, ruimschoots met interest weder in 's rijks kas terugkeeren, zooals in het weekblad De Ingenieur 1892, no. 47 onder het hoofd Het nut van openbare werken duideljjk werd uit eengezet, waarbjj o. a. gewezen werd op de drooglegging van de Haarlemmermeer, nage noeg 17,000 hectaren groot, welke thans meer dan 15,000 inwoners bevat die hun bestaan daar vinden. De overbevolking in Nederland heeft dooi émigratie een tal van energieke mannen uit den landbouwenden- en werkmansstand doen verliezen, terwjjl het ontginnen van heidevel den, die alleen voor boschcultuur geschikt zjjn voor de massa der overbevolking geen bestaan kan opleveren. In verband dus met de noodza- keljjkheid van Werkverschaffing met gunstige gevolgen moet worden uitgevoerd het droogleg gen van het gedeelte van de Zuiderzee, vol gens het ontwerp aangeboden aan de regee ring door het Bestuur der Zuiderzee-Vereent- Dit werk, uit te voeren door den staat, waar bjj de afsluitdam der Zuiderzee, met zijne sluis- werken enz. tot 2.5 meter boven den hoogsten stormvloed waterkeerend, volgens het ontwerp, de rustige achtereenvolgende indjjking en het bezit van de ingedjjkte gronden verzekert, zal tevens de rampen doen eindigen, aan dijken landen en bewoners veroorzaakt. De invoering moet in verband met den maat- schappeljjken toestand, en tot verzekering van de goede uitvoering geschieden door, en op kosten van het rijk, en daarbjj is het maken van gemelden afsluitdijk met sluizen enz., het eenig zeker en min kostbaar middel, tot verzekering van de verder voorgestelde inpoldering enz., der 216.000 hectaren, met een peil van het Ysselmeer van gemiddeld. 0.40 M. A. P., terwjjl thans het water in de Zuiderzee bjj stormvloeden, tot 3.02 M. -j- A. P. (stand te Elburg bjj den storm van Jan. 1877) kan worden opgestuwd. Volgens den schrjjyer mogen militaire be langen, (de verdediging van den vaderlandschen bodem) de uitvoering van zulke werken van algemeen nut niet beletten en kunnen de kosten tot het maken der noodig geoordeelde verdedigingswerken, evenals zulks bjj de droog legging van het Haarlemmermeer geschied is bjj de kosten van indjjking enz. worden ge bracht. Verder levert de heer Del Campo een plei dooi over algemeenen dienstplicht en brengt hij hulde aan den helaas 1 ontslapen B. P. G. van Diggelen en den waardigen heer Bumai als baanbrekersaan het edel driemanschap, als oprichters enz. van de Zuiderzee-vereeni- gingaan de leden dier Vereenigingde onderzoekers en aan de ontwerpers van het plan en betuigt hjj zjjn ingenomenheid aan den man, die volgens de nieuwsbladen meer dan het benoodigd kapitaal aan de regeering, tegen matige rente voor het daarstellen door het rjjk en de Nederlandsche ingenieurs, reeds heeft aangeboden. Dat het werk, door samenwerking der staats commissie, regeering en Staten-generaal moge tot stand komen is de wensch waarmee de schrjjver zjjne beschouwing eindigt. Men schrjjft uit Rotterdam aan de Telegraaf: De lezers zullen zich herinneren, dat eenige weken geleden werd meegedeeld een circulaire van eene nieuwe kiesvereeniging alhier. Tot de onderteekenaars van die circulaire behoorde ook dr. J. Hoojjkaas, als mensch en predikant te Rotterdam, als geleerde in't geheel e vaderland en ver daarbuiten hooggeschat. Op de laatste vergadering van den kerkeraad der Remonstrantsche Broederschap werd de heer Hoojjkaas over de onderteekening van die circulaire geïnterpelleerd. Een der ouderlingen vond haar ongepasteen tweede en een derde dito. De overige ouderlingen en diakenen on dersteunden door hun stilzwjjgende afkeuring enkele jeugdige leden van den kerkeraad steunden haar door applaudissement. Krachtig en waardig kwam dr. Hoojjkaas voor zijne vrjj- heid en rechten als staatsburger op. Hjj maakt nimmer van den kansel of van zjjne predi kantsbetrekking gebruik om propaganda te maken voor zjjne zienswijze op politiek gebied en verlangde dan ook, dat men zjjne vrjjheid om voor die zienswjjze uit te komen buiten zjjne predikantsbetrekking zou eerbiedigen. Die Remonstrantsche kerkeraad bestaat uit de fine fleur der Rotterdamsche liberalen, de heeren D. Herdig, P. H. Gleichman, Schepp, Pitt enz. Genoemde kiesvereeniging, Botterdam ge- heeten, is Donderdagavond definitief opgericht. Er is besloten zich bjj de Liberale Unie aan te sluiten. Tot leden van het bestuur werden gekozen de heeren mr J. Rombach, mr S. J. L. van Aalten, mr W. Baartz, D. de Klerk, dr G. J. W. Bremer, dr J. Vroesom de Haan en P. Ledeboereerstgenoemde tot voorzitter. Bjj kon. besluit zjjn benoemd tot ontvangers der belte Oud-Bejjerland c. a. E. Hamstra, ontvanger te Geldermalsen c. a.te Zwartsluis c. a. W. N. du Rieu, ontvanger te Amerongen c. a. te Meppel A. Bruist, ontvanger te 's Graven- zande c. a. is opgeheven het kantoor der invoerrechten en accijnzen te Rotterdam (Oud-Delfshaven) het beheer der invoerrechten voor de geheele gemeente Rotterdam opgedragen aan den ont vanger der invoerrechten en accjjnzen aldaar, en ingesteld een kantoor der accjjnzen te Rotterdam (Oud-Delfshaven) zjjn benoemd tot ontvanger der invoerrechten en accjjnzen te Rotterdam I. Dufour, provin ciaal inspecteur der dir. bel.tot provinciaal inspecteur der directe be), en?, te Rotterdam J. B. Story van Blokland, prov. insp. te 's Hertogenbosch te 's Hertogenbosch L. E. Uyttenhooven, prov. insp. te Maastrichtte Maastricht K. W. Verschooff, controleur te Arnhem is opnieuw benoemd, in zjjne tegenwoordige betrekking, bjj het personeel van den gen. dienst der landmacht, voor een tijdvak van vijf jaren, de reserve-officier van gezondheid 2de kl. A. N. van Praag, arts te Amsterdam is benoemd tot kantonrechter te Amsterdam (eerste kanton) mr F. Taunay, thans kanton rechter te Hoorn. Teneinde in het belang van politie en justitie ook te kunnen beschikken over de diensten van officieren, onderofficieren en korporaals, niet behoorende tot het wapen der bon. maré- chaussée, is bjj koninkljjk besluit het volgende bepaald lo. officieren en onderofficieren hieronder begrepen korporaals van de landmacht niet behoorende tot het wapen der kon. maréchaus- sées, kunnen, voor zooveel de belangen van den militairen dienst het toelaten, worden bestemd om dienst te doen als maréchaussée 2o. voor het doen beschikbaar stellen van de sub lo. bedoelde diensten van officieren en verdere militairen worden door den minister van oorlog, na overleg met den minister van justitie, de noodige voorschriften gegeven 3o. op de, ingevolge het sub 2o. bepaalde, aangewezen officieren en onderofficieren hieronder niet begrepen korporaals zaltoe- passeljjk zjjn het kon. besluit van 13 Febr. 1845 Stbl. no. 8), betreffende de beëediging van officieren en onderofficieren bjj het wapen der maréchaussée, als ambtenaren belast met het opsporen van misdrjjven en als hulpoffi cieren van justitie. De Rotterdammers gaven Donderdag avond, toen de heer Willem van Zuylen in Tivoli zjjne benefice voorstelling gaf, weder een sprekend bewjjs hoezeer zjj hem als ac teur waardeeren. De zaal toch was stampvol en de benefici ant, die voor deze voorstelling Hauptmann's College Crampton gekozen had, werd uitermate gehuldigd. Na al de vier bedrijven, waarin hjj optrad, moest het scherm drie, vier, ja eens zesmaal worden opgehaald en werden den heer Yan Zuylen fraaie geschenken als kransen,, garnituren, lauwertakken, planten enz. vereerd 's Rjjks Ethnographisch Museum heeft van mr F. J. J, van Uye Pieterse, hulptolk en kanselier der Nederlandsche legatie te Kon- stantinopel, eenige voorwerpen ten geschenke ontvangen, in Turkjje in gebruik. Aan den schenker is de dank der regeering betuigd. In de Soer. Ct. wordt het denkbeeld geopperd, in Indië een standbeeld voor Mul- tatuli op te richten. Te Havre werd Dinsdag met grooten luister gevierd de lOOjarige geboortedag van Uasimir Delavigne, aldaar geboren. Ter eere van den dichter van de Siciliaansche Vesper en Marino Falieri was de stad in vlaggentooi, verscheidene concerten werden gegeven, terwjjl vele schrjjvers van naam op gekomen waren het feest mede te vieren. Lemaitre hield een lofrede op den held van den dag in den schouwburg werd Delavigne's Charles VI opgevoerd. Mw Cosima Wagner is Zondag 11. door een beroerte getroffen. In haar toestand, die aanvankeljjk zorg baarde, is later eenige be terschap gekomen. Mw Wagner is 56 jaar oud. - Te Karlsruhe is op 67jarigen leeftijd overleden de bekende kunstgeschiedschrijver Wilhelm Lübke. Onder zijn talrijke geschriften werden vooral veel verspreid Crundrisz der Kunstgeschichte, Geschichte der Renaissance in Frankreich en de met medewerking van Lutzow uitgegeven Denkmaler der Kunst. In het Aprilnommer van de Shakespeare Society-Review heeft de heer A. Pooijohn te Oxford in een opstel met bewijzen gestaafd de bewering van Donnelly en anderen dat niet Shakespeare de schrjjver zou zjjn geweest van de werken, die als de zjjne worden bewonderd, maar Francis Bacon. Te geljjk heeft Donnelly een nieuw werk uitgegeven, getiteldElisabeth and Bacon the real authors of Shakespeare's worksDaarin toont hjj aan, hoe niet alleen Francis Bacon de schrjjver was der beroemde dramatische werken, maar dat koningin Elisabeth zelve een zeer groot aandeel daarin heeft gehad. Donnelly is dat te weten gekomen door ver schillende oude documenten en bandsohriflen, die hjj bjjeenversameld beeft, Daardoor wordt tevens de omstandigheid verklaard, dat William Shakespeare in zjjne laatste levensjaren niets meer schreef. De reden was deze. In 1603 stierf Elisabeth en wat Bacon betrof, deze had na dien tjjd zooveel te doen en geraakte ten slotte in zulke moei- ljjkheden, dat hij onmogeljjk tjjd tot schrjjven kon overhouden. (Rbld). Wjj ontvingen het volgend schrjjven Geachte Redactie Ten opzichte van de vraag, die u mij stelde of de groote ruiten in de benedenramen en in het zoldervenster van het door u besproken gerestaureerde geveltje aan de Markt, van het gebouwtje ten behoeve van het vreemdelingen verkeer, passend waren bjj den stjjl van het gebouwtje, wil ik u gaarne de volgende toe lichting geven. Bjj het restaureeren van dergelijke gebouwen verlies ik nooit uit het oog de bestemming, die zjj na de herstelling verkrjjgen. Ik tracht steeds zooveel mogeljjk den ouden toestand te behouden, doch zie er geen bezwaar in, wan neer het onderdeden betreft, die de vormen en ljjnen van het geheel geen schade doen deze te wjjzigen naar de tegenwoordige be hoeften. Onze voorouders hebben dit ook steeds ge daan zoodra glasruiten van groote afmetingen werden vervaardigd, zjjn de glaspaneelen in lood alleen tot versiering gebruikt, zooals ook hier is toegepast. Het was altjjd een dankbaar motiefvan binnen gezien geeft het een aardig effect en de eigenaar had gelegenheid in een midden veld zjjn wapen aan te brengen of eene voor stelling te geven van bet door bem uitgeoefend» bedrijf. Het zonlicht was getemperd door de groen achtige kleur van het glas, terwjjl de veel kleurige randjes een vrooljjke schakeering te weeg brachten. De benedenramen, waardoor men naar buiten moest zien of waarachter de koopwaren lagen uitgestald, werden gedicht met grootere ruiten. Had men toen spiegelruiten gekend, dan hadden onze oudjes die net zoo goed toe gepast alB wjj, zonder het behageljjke van een glasvulling in lood in de bovenramen achter wege te laten. Dat een zolder- of vlieringraam ook grootere ruiten kreeg vond zeker zjjn oorzaak in het gebrek aan licht, dat meestal op die ruimten heerschte. Ook was glas in lood te duur en voor het fraaie effect behoefde men het daar niet te doen. Dat ik de beneden ruiten iets grooter nam, dan bjj v. in de apotheek van den heer Van der Harst aan de Pottemarkt, vindt zjjn oor zaak in de bestemming van het lokaal. Het is toch aangenamer door een groote ruit dan door een kleine naar buiten te kjjken. Door eene verdeeling, als nu is ge volgd, heb ik niet met de traditie gebroken en tevens gelet op de behoeften van den tegenwoordigen tjjd. Ik hoop met deze kleine toelichting aan uw wensch te hebben voldaan en zou gaarne uw bericht in het nommer der Midd. Crt van 1 April nog aangevuld zien met de mededeeling dat de restauratie met veel zorg en toewjj ding is uitgevoerd door den heer C. A. Goethals alhier, Met achting UEd. dw. dn. J. A. FREDERIKS, Architect. Aan de oproeping, uitgegaan van eene commissie, bestaande uit de werklieden G Overweel, J. van Loo, P. Dubois, A. J. Calliber, G. Dekker en G. Krjjger, en gericht tot de ambachtslieden tot het bouwvak in betrekking staande, om Donderdagavond in het lokaal der Werkmansvereeniging alhier bjj een te komen, ter bespreking van de oprichting eener gecombi neerde vakvereeniging, was goed voldaan. Een 70 tal ambachtslieden toch was opgekomen. Overweel, die de vergadering presideerde, heette de aanwezigen welkom en stelde, wjj- zende op het artikeltje in de Middelb. Courant van 3 April, waarin de bedoeling der com missie is uiteengezet, in het licht wat men eigenljjk beoogt. Hij legde er daarbjj den nadruk op dat men geen verbetering van den ambachtsstand wenscht door dwang en oproerige gesprekken iets wat de fatsoenljjke werkman eerder dient tegen te gaan, maar door langs geleideljjken weg de bezwaren op te heffen die bestaan en datgene te verkrjjgen waaraan de werkman behoefte heeft. Uit verschillende reglementen van, in andere planteen bestaande vakverenigingen was door de commissie een concept-reglement saamge- steld, waarmede de vergadering werd in ken nis gesteld. De hoofdbepalingen zjjn de volgende Art. 1. De combinatie bestaat uit de vol gende vakken, als huis- en scheepstimmeren, metselen en stukadoren, beeldhouwen en steen- houwen, schilderen, smeden en loodgieten. Art. 2. De Middelburgsche gecombineerde vakvereeniging streeft naar het doel, de vak ken zooveel mogeljjk te veredelen. Art. 3. Zjj tracht dit doel te bereiken door samenkomsten en besprekingen op maat schappelijk en wetenschappeljjk gebied. Art. 4. Het bestuur is verplicht alle wet tige en geoorloofde middelen aan te wenden tot versterking en verbetering der in art. 1 genoemde vakken. Verder wordt in het concept-reglement voor gesteld dat leden kunnen zjjn zjj die een der in art. 1 genoemde vakken beoefenen, onge patenteerd en 18 jaar oud zjjn dat het bestuur zal bestaan uit 6 leden, verschillende vakken beoefenende en op onderscheidene werkplaat sen in dienstdat den eersten Maandag van elke maand eene huishoudelijke vergadering zal gehouden worden en dat de contributie zal bedragen f0.10 per lid en per maand. Eindeljjk is in het concept-reglement de bepaling opgenomen dat er, behalve leden, ook donateurs kunnen zjjn en dat bjj goedkeuring der meerderheid van de leden ook andere vakken dan de in art. 1 genoemde in de com binatie kunnen worden opgenomen. Dit reglement werd door den voorzitter nog nader toegelicht, waarbjj hjj erop wees dat het in de bedoeling van de commissie ligt dat op de huishoudelijke vergaderingen geen kerkeljjke of staatkundige auaestiën zu Irin besproken worden en geene beleedigingen van patroons of werkgevers zullen worden toege laten. Het doel is om door vereeniging een zekere kracht te kunnen uitoefenen en te protestee ren langs wettigen weg tegen hetgeen den werkman druktverder de werkgevers te wjjzen op de behoeften van den ambachtsman en te trachten grieven, zoo die bestaan, weg te nemen. Zoo bjjv. zou eene vereeniging als waarvan hier sprake is zich kunnen wenden tot het gemeentebestuur met verzoek dat bjj besteding van gemeentewerken die niet aan vreemde maar aan Middelburgsche werkbazen te gunnen, Enkele opmerkingen werden gemaakt. Een spreker gaf in overweging of het niet beter was dat elk vak een afzonderlijke vereeniging vormde of zich, zooals bjjv. de timmerlui, aansloot bjj bestaande vereenigingen, als het N ederlandsche timmerlieden-verbond. Hierop werd van de bestuurstafel gewezen eerstens op de weinige levensvatbaarheid, diö dergel jjke kleine vereenigingetjes zouden hebben, en op den weinigen invloed dien zjj zouden kunnen uitoefenen en in de tweede plaats op de vele onkosten, die van zoodanige verbrokkeling van krachten het gevolg wezen zou. Tevens werd van die zjjde in het licht ge steld dat, wanneer de vereeniging eenmaal ge constitueerd was, zjj zich ook in onderscheiden afdeelingen zou kunnen splitsen. Een ander vroeg inlichtingen wat men zich voorstelde met de ontvangen contributiën te doen. Daarop werd geantwoord dat die in de aller'1 eerste plaats moesten dienen om de onkosten der vergaderingen te dekken en verder oni werklui, buiten hun schuld, bjjv. door onge motiveerd ontslag, broodeloos geworden, te on» steunen. Hiema werd gelegenheid gegeven om tot dë te stichten gecombineerde vakvereeniging toe te treden, waartoe zich reeds dadeljjk een 32 tal der aanwezigen bereid verklaarden. Met deze en hen die zich nader nog bjj een der hierbovengenoemde commissieleden aan melden zal den eersten Maandag in Mei de eerste huishoudeljjke vergadering van leden gehouden worden. Na de aanwezigen dank te hebben gezegd voor hunne door de opkomst getoonde belang stelling, nogmaals gewezen te hebben op de voordeelen van het vereenigsleven en herinnerd te hebben aan het bekende en wareEen dracht maakt machtsloot de voorzitter de bjj eenkomst. Bjj gelegenheid van den verjaardag van H. K. H. Prinses Sophia der Nederlanden, tante van H. M. de koningin, zal morgen (Zaterdag te 12 uren door het garnizoen parade worden gehouden op het Molenwater, Maandag a. s. zal door den luitenant- kolonel, commandant der dd. schutterjj tfl

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1