ffiiddeMrpcbe Courant
FEUILLETON.
JANE, ie neierip IwMster.
BIJVOEGSEL
Middelburg 1 April.
Verspreide Berichten.
Maandag 3 April 1893, no. 79.
RECHTSZAKEN.
VAN Dl
VAN
In de eerste aflevering van den twaalfden
jaargang van Bouwsteenen, tijdschrift voor
inwendige zending onder redactie van dr L.
Heldring, komt een opstel voor van de hand
des heeren W. J. J. Koole te Middelburg, ge
titeld Landverhuizing naar Canada in verhand
met de sociale nooden, waarin de schrijver be
toogt dat landverhuizing, liefst naar Canada,
het eenig redmiddel is uit de sociale nooden.
Canada is echter groothet gebied ervan
strekt zich aan de eene zijde ver in 't hooge
noorden uit en verliest zich in sneeuw en ijs,
maar heeft aan den anderen kant streken,
welke even zuideljjk gelegen zjjn als Parijs
en Straatsburg en als zeer geschikt voor emi
gratie worden beschouwd.
Herinnerende aan de oproeping van het
bestaande emigratie-comité, dat weldra eenige
Nederlandsche huisgezinnen als kwartiermakers
naar Canada zenden zal, wijst de heer Koole
erop dat dit comité eene leening sluiten wil
om op uitgebreide schaal te kunnen handelen.
In verband hiermede schrijft de heer Koole
»Dezer dagen kwam mij in handen het
boekje VEvolution Sociale par Bernard La-
vergne, Senateur du Tarn, Paris, Fischbacher,
1893, 263 bladz. 3 frs. Een in alle opzichten
aanbevelenswaardig werkje voor ieder die geen
tijd heeft langdradige theorieën van socialisten
te lezen. In zijn 14e hoofdstuk doet de keer
Lavergne »een voorstel". Hij wil dat de staat
in Frankrijk jaarlijks 20 millioen francs
zal bestemmen om als hypotheek te vestigen
op landerijen, welke kleine boeren met staats
hulp zouden willen aankoopen. Zjjne be-
cjjfering is lezenswaardig en mogelijk ook
navolgenswaardig. Hij grondt zijne bereke
ning op 3pet rente, op aflossing bij annuiteit
in 55 jaar. De drie eerste jaren geen stor
ting, de twee volgende jaren 1 franc
'sjaars, en de 49 volgende jaarlijks 5 francs
voor elke 100 francs; het laatste jaar 2 frs.
Natuurlijk zou eene emigratie-maatschappij
hooger rente, korter termijn moeten bedingen;
dat kan dan ook best in Canada. Staatskapi-
taal kan langer vastzitten dan particulier
kapitaal, hetwelk spoediger moet omgezet
worden, ook teneinde sneller een groot aantal
personen te helpen.
Op deze wijze kunnen landbouwers geholpen
worden in de prairie-provinciën, mogelijk ook
landbouwers, veehouders en tuiniers, die zich
in Britsch-Columbia willen vestigen. Voor
handwerkslieden, voor industriëelen, die zich
aan gene zijde van 't Rotsgebergte zouden
willen nederzetten, moet eene andere wijze
van hulpbetoon worden bedacht. Dit zij dei-
overweging dringend aanbevolen.
Ook maakte ik kennis met eene brochure
Farming and Ranching (Landbouw en Vee
teelt) in Western-Canada Manitoba, Assiniboia,
Alberta, Saskatchewan. How to get there,
how to select land, how to begin, how to
make money (hoe daar te komen, land uit te
kiezen, te beginnen en geld te winnen). Eene
zeer uitlokkende brochure
Is het waar, werkeljjk waar wat daar in 't
vooruitzicht gesteld wordt, dan zal weldra de
helft van Nederlands landbouwende bevolking
zich naar dat aardsch paradijs spoeden. Als
daar de uitkomsten zóo gunstig zijn, dan be
hoeft niemand hier een sukkelend boertje, een
arbeider, met flinke handen, doch zonder werk,
te blijven. Kan ik daaromtrent de gewenschte
zekerheid verkrijgen, dan deel ik gaarne de
ontvangen inlichtingen in dit tjjdschrift mede.
Wie helpen kan, helpe
Er zjj echter nogmaals op gewezen de nood
treft niet alleen Friesche veldarbeiders.
Velen, die thans werkloos zijn, jonge hand
werkslieden, jongelieden, opgeleid in de bouw-
EEN STUDIE NAAR HET LEVEN.
Uit het Engelsch,
VAN
SARA GRAND.
Ik kan mij niet voorstellen hoe het mogeljjk
is dat Jane niet in Dickens voorkomt; tenzij
hij reeds overleden was eer zjj geboren werd.
Het type in zjjne werken dat het dichtst bjj
haar komt, is Jenny Wren, de poppenkleer-
maakster", maar dat kleine persoontje was
eenvoudig grappig, terwjjl Jane onder alle
omstandigheden niet anders dan waardig kon
zijn, zoo eenvoudig waren hare manieren, zoo
kernachtig was haar taak, zoo groot haar
verstand, zoo helder haar oordeel en zoo
voorbeeldig waren haar geduld en kracht
onder bjjzondere beproevingen. Zij was een
van de voortreffelijkste exemplaren van dat
hoogst samengestelde wezen, seen ware fat
soenlijke vrouw"; een wezen bestaande uit
moed en beschroomdheid, kracht en zwakheid,
verstand, kieschheid, beschaving, doorzicht,
smaak, tact, en een paar kleine zwakheden
ofschoon die bjj Jane niet aangeboren
waren, om zoo te zeggen, maar veeleer een
aanwas, ontstaan door de omstandigheden,
vakken en in de jjzerindustrie, kunnen zich
beter thuis gevoelen in steden aan de verre
Westkust, aan den Stillen Oceaan. Er zjjn vele
Nederlanders, die 't zonder het zeezout niet
kunnen stellen, die niet op hunne plaats zjjn
als zjj de zon niet zien ondergaan in 't blauw
der zee.
Daarom wende men ook het oog naar
Britsch-Columbia."
Het werkeljjke aantal emigranten, dat op 1
April van Amsterdam naar Canada zal vertrek
ken, bedraagt 68. Wegens de dringende aan
vragen van werkloozen, zal in Mei een tweede
expeditie vertrekken. Deze tweede expeditie zal
eerst dan vertrekken, wanneer per telegraaf het
bericht hier te lande bjj het comité is aange
komen, dat de voortrekkers goed zjjn aange
komen.
In het Dagblad kwam gisteren een brief
voor van jhr. W. van Citters, die thans te
Wjjnberg nabjj de Kaapstad gevestigd is.
Daarin schetst hjj de voordeelen, aan Neder
landsche kolonisatie in Kaapstad verbonden,
welke grooter zjjn dan in Canada. Wie werken
wil en kan, is zeker er zjjn dageljjksch brood
te vinden en zelfs tot welvaart te geraken,
Niet slechts voor landbouwers en tuinlieden,
maar ook voor bekwame smeden, metselaars,
sigarenmakers enz. is er overvloedig werk.
Eén voorwaarde echter is aan de emigratie
daarheen verbonden, dat men er gezonde en
bruikbare menschen heenzendt, geen menschen
die geen vak verstaan of dat, hetwelk zjj
beoefenen, niet meester zijn. Brekebeenen
komen er niet terecht.
In plaats van de heeren mr G. A. van
Hamel te Amsterdam en mr A. Bloembergen
Ez. te Leeuwarden, die met 1 Juli a.s. als
hoofdbestuurders der Maatschappij tot Nut
van 't Algemeen aan de beurt van aftreding
zjjn, wordt den departementen de keuze uit
de volgende dubbeltallen gelaten.
Voor de vacature-Van Hamel worden aan
bevolen de heeren mr W. Boot, kantonrechter
en mr J. R. Boerlage, advokaat, beiden te
Amsterdamvoor de vacature-Bloembergen de
heeren mr H. Smeenge, lid van de Tweede
kamer te Hoogeveen, en F. B. Löhnis, inspecteur
bjj het middelbaar landbouwonderwjjs te
's Gravenhage.
Aan de departementen zjjn voorts gezonden
de punten van beschrjjving van de algemeene
vergadering, Woensdag 24 Mei a. te Amster
dam te houden.
Onder de daarin voorkomende nieuwe voor
stellen van het hoofdbestuur strekt er een om
te besluiten
a »het hoofdbestuur op te dragen om uit
te lokken, aan te moedigen en te steunen,
bemoeiingen van departementen en anderen
in de onderscheiden deelen van het land, ter
bestrijding van de werkloosheid en hare na-
deelen
b »het hoofdbestuur op te dragen om daar
voor, zoo noodig, ook de geldeljjke medewer
king van anderen in te roepen
c »voor deze bemoeiingen der maatschappjj
op de begrooting 189394 uit te trekken een
bedrag van /"3000."
Een ander voorstel heeft tot doel het verstrek
ken van voorlichting en leiding aan de vro u-
wen uit de kleine burgerjj en den
werkmansstand tot het bestieren der
kleine huishouding, aan het hoofd waar
van zjj staan of willen staan'; het opleiden
van meisjes die later als dienstboden
wenschen te worden geplaatst.
Daarvoor wenscht het hoofdbestuur f 3000
beschikbaar te stellen.
Bjj den bekenden uitgever der volksgeschrif-
ten der Maatschappjj, den heer M. E. de Grauw,
is weder een nieuw geschrift van de pers ge
komen, nl. De midden Europeesche handels-
tractaten door G. B. E. Enklaar.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Dinsdag 11 April, des voormiddags te tien
uur, zal voor die rechtbank worden behandeld
de zaak tegen I. de M., winkelier te Breskens
(Nieuwesluis) ter zake dat hjj koopman
zjjnde en in staat van faillissement verklaard
bjj vonnis van voornoemde rechtbank den 28
Februari 1893 op den 27 Februari bevorens
toen hjj wist, dat zjjn faillissement niet kon
uitvloeisels van den invloed der uiterljjke
vormen, die het noodzakeljjk gevolg van haren
buitengewonen toestand en de daaruit voort
komende aanraking met tal van zeer uiteen-
loopende lieden waren.
Maar ofschoon ik volhoud dat Jane een
fatsoenljjke vrouw was, zou het misleiding zjjn
om haar een dame te noemen. De titel
van fatsoenljjke vrouw moet in onze dagen
verworven worden door achtenswaardige hoe
danigheden een dame kan elk soort van
karakter of aard bezitten, daar de naam alleen
betrekking heeft op tang en middelen die
fraaie vederen, die zoovele leeljjke vogels
dekken. De stand van Jane was laag op de
maatschappeljjke ladder zij was keuken
meid geweesten haar stamboom was niet
verheven. Het is echter veel waard voor
iemand, die de menscheljjke natuur bestu
deert, om na te gaan hoe zij waarschijnlijk
aan hare goede eigenschappen kwam. Haar
vaders familie bestond grootendeels gedurende
vele geslachten uit kleine pachtboeren of
warmoezeniersde meisjes gingen dienen als
zjj niet trouwden en thuis gemist konden
worden. Van moeders zijde stamde zij af van
een eerbiedwaardigen reeks heeren-dienstboden,
een geslacht, wiens dagelijksch brood afhing
van hunne zedeljjke waarde. Haar groot
moeder was huishoudster geweest, haar groot
vader pikeur, haar overgrootmoeder kamenier,
overgrootvader keldermeester enz., altemaal
worden voorkomen, opzetteljjk, ter bedriegeljjke
verkorting van de rechten zjjnerschuldeischers
zjjne meubelen, huisraad, paard, kar, wagen en
paardentuig, alles tot den faillieten boedel be-
hoorende, van zjjne woning te Nieuwesluis, ge
meente Breskens, heeft vervoerd of doen vervoe
ren naar den herbergier Mabesoone te Oostburg
en aldaar heeft geborgen, na genoemde goe
deren op den 25en Februari 1893 te hebben
verkocht aan Abraham de Kant en Jan van
Geluwe voor eene som van f 150 en alzoo die
goederen opzetteljjk aan den faillieten boedel
heeft onttrokken.
In deze zaak zullen 5 getuigen vanwege het
openbaar ministerie worden gehoord.
DE STOOMZUIVELFABRIEK TE HON-
TENISSE.
(Van een onzer correspondenten.)
Welwillend daartoe in staat gesteld, ging ik
een kijkje nemen in de coöperatieve Stoom-
zuivelfabriek te Hontenisse, onlangs opgericht.
Ik stond wat vroeger op dan gewoonljjk en
begaf mjj naar genoemde fabriek, waar ik te
half zeven alles in vollen gang vond.
De heer Pateer, dien ik het eerst ontmoette,
stelde mjj aan den directeur voor en ik ver
nam al dadeljjk van dezen, dat ik juist bjjtjjds
gekomen was, daar de stoommachine reeds
zooveel kracht ontwikkelde, dat de centrifuge
eene voldoende snelheid had, nl. de bagatel
van 2700 omwentelingen in de minuut, wat
de directeur mjj eventjes voormat met den
slagenteller, een schijnbaar onbeteekenend
voorwerpje.
Intusschen was de melkweger op de plat
form reeds druk bezig de verschillende partij en
melk, door de landbouwers aangebracht, op
een melkbascule te wegen. De waarde dei-
melk wordt nl. bepaald naar het gewicht in
verband met het roomgehalte, dat de directeur
zooals wjj later zullen zien op kunstige
wjjze nauwkeurig onderzoekt. Na gewogen te
zjjn wordt de melk in de volle-melkkuip ge
stort. Deze kuip staat met eene buis in ver
binding met den voorwarmer en verder met
de centrifuge of, anders gezegd, den separator.
Daar genoemde kuip op eene verhevenheid
geplaatst is, behoeft men slechts eene kraan
open te draaien om den voorwarmer en verder
de centrifuge van melk te voorzien. Onder
stellen wjj nu, dat die kraan opengedraaid
wordt en dat de ontrooming een aanvang neemt.
De melk komt het eerst in den voorwarmer,
een cilindervormig vat met dubbelen wand
de stoom, die zich tusschen deze wanden be
vindt, verwarmt de melk tot 28°om de ver
warming geregeld te doen plaats hebben, draait
een gewoon karnpolsje in den voorwarmer.
Uit den voorwarmer vloeit de melk door
eene driedubbele zeef in de centrifuge. Dooi
de verbazend groote snelheid, waarmede dit
cilindervormig vat ronddraait, zet de melk zich
in eene zuil tegen den wand van het vat. En
daar de magere melk meer zwaarte heeft dan
de vetachtige room bevindt zich deze aan de
oppervlakte. Een buisje, dat zich in den
cilinder buigt, wordt met eene schroef tegen
den melkwand aangedrevenen evenals eene
beitel op eene draaibank het hout wegsnjjdt,
zoo snjjdt dit buisje de room van de magere
melk en door de kracht, waarmede de room
in dat buisje geslingerd wordt, vloeit hjj door
genoemd buisje naar de roomkuip.
Op dezelfde wjjze neemt een ander buisje,
dat wat hooger geplaatst is, de magere melk
op en voert ze naar de magere-melkkuip, die
op het platform staat. De melk wordt dus,
nadat ze ontroomd is, op haar punt van uit
gang teruggevoerd.
De hoeveelheid room is willekeurig, dat wil
zeggen, men kan de melk diep afroomen of
slechts een dun laagje van de oppervlakte
nemen. Gewoonljjk neemt men te Hontenisso
20% room. De room, die nu nog een tempe
ratuur van 25° heeft, wordt afgekoeld tot 12°.
Dit geschiedt met den roomkoeler. Dit is een
peervormig vat met dubbelen wand, waartus-
schen onophoudeljjk koud water stroomt. Door
eene kraan vloeit de room op den bovenkant,
die komvormig is, en door kleine gaatjes in
de rondte langs zjjne oppervlakte. In eene
roomkuip, die in een koelbak geplaatst is,
opgevangen, is hjj op het gevoel af koud.
Daarna wordt de room door het bjjvoegenvan
een mjj onbekend liniment aan het verzuren
gebracht en den volgenden dag gekarnd, wat
eveneens machinaal geschiedt. Ook het kneeden
lieden op wier bevoegdheid en eerijjkheid
hunne meesters zich moesten verlaten voor
hun veiligheid en gemak in het leven. En
het scheen alsof hare voorouders van die zijde
ook een soort van nabootsende insecten waren
geweest, de kleuren en eigenaardigheden
hunner omgeving aannemende, die allen in
Jane tot zulk een volmaaktheid waren geko
men dat, indien zjj vroeg genoeg onder voor
name lieden geplaatst waren geweest om zich
het eenige wat haar ontbrak, hunne spreek-
wjjze toe te eigenen, zjj geheel in dien stand
zou thuis behoord hebben. Haar vader en
moeder hadden voor zich zelf een geheel
anderen weg ingeslagen. Haar vader was in
dienst gegaan van een spoorwegmaatschappjj,
die hem gebruikte om met een wagentje te
rijden en goederen rond te brengen, terwjjl
haar moeder tot aan haar huwelijk stroo-
vlechtster was geweest en altjjd in huis ge
werkt had.
Ik maakte kennis met Jane door onzen
goeden dominé, aan wien ik werk gevraagd
had, teneinde eenige afleiding te hebben bjj
de drukkende eentonigheid van mjjn weelderig,
lui leven.
»Wat zoudt gjj willen doen?" vroeg hjj.
- ïlets voor iemand", was mjjn antwoord.
»Daar is het gemeente-armenbezoek",
zei hjj aarzelend.
»0, neen, dat niet", antwoordde ik vast
beraden. »Gjj moet mij ergens laten gaan
geschiedt geljjktjjdig met de ontrooming en
het karnen, met behulp der stoommachine.
"Wat in den beginne wel gebeurde; het »was-
schen" der boter heeft tegenwoordig niet meer
plaats. De boter werd daardoor al te wit en was
om die reden minder gezocht. Yoor de corn-
sumptie gereed gemaakt, bevat zjj 2 zout.
Deze onvervalschte, zuivere roomboter wordt
10 cents boven de markt van Hulst van de
hand gedaan, waarmede zjj waarlijk niet be
taald is. Behalve boter worden aan de fabriek
2 soorten melk verkocht, karne- en zoetemelk
en wel tegen 3 cents per liter. Het is een
voorrecht dicht bjj zoo'n fabriek te wonen,
waar men dageljjks heerljjke karnemelk kan
koopen en waar ad 3 cent per liter zoete melk
te verkrijgen is, die in voedingswaarde bjjna
en als kleurmiddel (in koffie) geheel geljjk
staat met onontroomde melk, die overal 10
cents per liter kost.
Nog verdient nadere bespreking de bepaling
van het roomgehalte, eene mooie uitvinding,
waardoor coöperatie mogeljjk is geworden. Het
komt er niet op aan of een boer een emmer
water of wat bjj zjjne melk werpt, hjj wint
er niets mee dan vracht voor zjjn paard bjj
het vervoeren.
Het onderzoek naar den roomrjjkdom ge
schiedt op de volgende wijze
Aan een ringvormigen drager, die op de centri
fuge kan geplaatst worden, bevinden zich een
aantal lange nauwe fleschjes, die eene verdeelde
schaal bevatten en waarin de melkmonsters
worden gedaan. Door het snelle ronddraaien
der fleschjes, welke aan het boveneinde met
den ring verbonden zjjn, gaan zjj als de armen
van een regulateur meer en meer^uit hun verti
calen- in een horizontalen stand over, terwjjl
de magere melk tengevolge van hare meerdere
zwaarte door de centrifugaalkracht naar den
bodem der fleschjes wordt gedreven en de
room zich op de schaalverdeeling laat aflezen.
Het melkonderzoek heeft niet eiken dag doch
slechts nu en dan eens op het alleronver
wachtst plaats.
Alles is verder in de fabriek zeer eenvoudig
maar niettemin zeer goed ingericht. Er is eene
woning aan verbonden voor den directeur,
die echter thans door den machinist bewoond
wordt. Achter de fabriek bevindt zich een jjs-
kelder. Het geheele personeel bestaat slechts
uit vier personen en eene plaatsvervangster.
Reeds in het begin van Maart bedroeg de
dageljjks bewerkte melk meer dan 1000
litereen hoeveelheid, die waarschjjnljjk eer
we Juni schrijven verdubbelen zal, doch dan
nog maar even de helft zal bedragen van wat
in de fabriek bewerkt zou kunnen worden.
Meerdere deelname is dus voor de tegenwoor
dige participanten gewenscht. Doch alle begin
is moeiljjk en naar mjj uit alles bleek, meen
ik toch te mogen opmaken, dat de koene op
richters weldra dien steun zullen ondervinden
welke hunne zaak zoo ruimschoots verdient.
De Koningin-regentes moest Vrij dag, ter
wjjl zjj met koningin Wilhelmina in de Groote
kerk te 'sHage de godsdienstoefening bjj-
woonde, het gebouw verlaten, daar zjj zich
lichteljjk ongesteld gevoelde, 's Middags reed
de kleine koningin zonder haar moeder uit.
Vrijdag morgen is te 's Gravenhage de
heer F. C. Haanebeek, in leven chef van de
afdeeling voor het beheer der loodsgelden aan
het ministerie van marine, begraven. Deljjk-
kist was onder een schat van bloemen en
kransen bedolven. Tal van collega's, vrienden
en ambtenaren waren op het kerkhof tegen
woordig terwjjl aan het graf de heer J.
Spanjaard, inspecteur-generaal van het loods
wezen, woorden van lof en waardeering sprak
ter eere van den overledene, die uitmuntte
door trouwe plichtsbetrachting, geacht werd
door zjjn chef en zjjn ondergeschikten ten
voorbeeld strekte. Zjjne nagedachtenis zal dan
ook in hooge eere worden gehouden door allen
die hem gekend hebben; door zjjn verscheiden
heeft het land, in het bijzonder het loodswezen,
veel verloren, zeide de spreker.
Het hoofdbestuur der vereeniging Het
Nederlandsche Rundveestamboek stelt aan de
op 3 Mei a. te Zwolle te houden algemeene
vergadering voor, bjj adres aan H. M. de
koningin-regentes een rijkssubsidie van f 10.000
te verzoeken ter bevordering van de belangen
der Nederlandsche rundveefokkers.
waar ik weet dat ik welkom ben."
»Waar dan, bjjvoorbeeld
sWel, bjj arme zieken. Daar is zeker
wel wat voor te doen."
Hjj dacht even na. »Wjj hebben, Jane",
begon hjj peinzend, »en eigenljjk haar heele
familie. De vader ljjdt aan zwakte in het
hoofd, tengevolge van uitspattingenhaar
moeder is uitgeput door de zorgen van een
al te groot gezinen Jane zelf is aan de
beenen verlamd. In het naar huis gaan moet
ik er langs en dacht er over om binnen te
gaan", voegde hjj er langzaam bjj.
»Wees dan zoo goed het te doen en
neem mjj mee", riep ik uit.
Wjj kwamen voor een reeks bedompte
arbeiderswoningen geen dorpshutten, maar
van die sombere stadshuizen, met twee ver
diepingen, leeljjk, donker, drukkend, vol.
menscheljjke wezens, waar de kinderen over
den drempel puilen en op den stoep rond
kruipen, weerzinwekkend bjj den eersten
aanblik door hun vuilheid en hun gewemel,
evenals maden op een kaasdoch die bjj
nader inzien vaak mooi, aardig en blank van
huid bljjken. Het zjjn de sterke overlevenden
van een geslacht, waarvan de zwakke spruiten
meestal bezwjjken tusschen den leeftjjd van
een en elf jaar, voor de ruwe eischen van
hun bestaan, gelijk de kleine zerkjes op het
kerkhof aanwjjzen, terwjjl alleen de sterkere
planten in het leven bljjven. Tegenover die
Uit het verslag over 1892 van de Ver
eeniging De Sophia-stichting te 's Gravenhage,
bljjkt dat de opening der zeebad-inrichting
te Scheveningen voor kinderen van minver
mogenden den 17 Juni plaats had en dat, even
als in vorige jaren, de algemeene toestand en
verkregen resultaten zeer gunstig waren.
Een getal van 130 kinderen werd in ver
pleging opgenomen, en wel 44 jongens en 86
meisjes, verdeeld over verschillende gezindten.
In kostelooze verpleging werd«n opgenomen
17 kinderen.
Dat het cjjfer der verpleegden minder groot
was dan in vorige jaren vindt zjjn oorzaak èn
in de omstandigheid dat er, waarschjjnljjk
tengevolge van de geheerscht hebbende epi
demische ziekte, minder aanvragen tot opne
ming van betalende patiënten zjjn ingekomen
èn dat regenten in 't algemeen van de meening
uitgaan tegen overbevolking te moeten waken.
Het getal zeebaden bedroeg 2158 en dat
van baden met zeewater in het gebouw 648.
De kinderen leden aan scrophulosis (klier-
zwelling, beenverzwering, abcessen) 48, oog
ziekten 13, bloedarmoede 19, ziekten van het
zenuwstelsel (chorea, hysterie, neurasthenie) 5,
huidziekten 6, maag- en darmziekten 5, heup
en andere gewrichtsontsteking 6, algemeene
lichaamszwakte na doorgestane operatiën en
na malaria, pleuritis, pneumonie, kinkhoest 18,
verlammingen 3, rachitis 1, hartgebreken 1
ziekte der ademhalingswerktuigen 5.
Hiervan waren bjj hun vertrek genezen 50,
verbeterd 74, niet verbeterd 6.
Gelukkig waren ook dit jaar geene sterfge
vallen onder de kinderen te betreuren.
Onder de verbeterden waren er meer dan
een die aan zeer ernstige kwalen leden.
Regenten besluiten hun verslag opnieuw
met een dringende aanbeveling in de alge
meene liefdadigheid.
Het kapitaal bljjft beperkt en waar andere
liefdadige instellingen, vaak tengevolge van
meerdere bekendheid en ruimeren werkkring,
door aanzienljjke legaten worden gesteund,
moet deze stichting zich met eigen middelen,
gesteund door de verschillende jaarljjksche
contributiën en giften, staande houden. Doch
nu doet zich het betreurenswaardige ver-
schjjnsel voor dat deze laatste inkomsten sedert
1886 jaarljjks achteruitgaande, van f 6509.67
in dat jaar, tot f 2663.25 in 1892 zjjn terug-
geloopen. En toch, wie die kennis neemt van de
schitterende resultaten der verpleging, het
geneeskundig verslag over 1892 voert daarvan
weder nieuwe en sterk sprekende bewjjzen aan
zal niet instemmen, dat aan de Sophia-Stich-
ting een eerste plaats mag toegekend worden
onder de zegenrijke liefdadige instellingen
hier te lande opgericht, en wie zal het niet
betreuren dat niet alleen aan geen uitbrei
ding kan gedacht worden, maar dat zelfs
de gewone inkomsten op bedenkeljjke wjjze
zjjn geslonken.
Met vernieuwden aandrang, maar tevens met
vrij moedigheid richt het bestuur dus wederom
onze bede om hulp en steun tot allen, wier stre
ven het is, in gezonden zin bjj te dragen tot
leniging van het ljjden der menschheid.
In den Amsterdamschen gemeenteraad
deed zich Donderdag het volgende incident
voor
De heer Hovy had een vroeger reeds door
den heer Van Nierop geopperd denkbeeld, om
de kweekschool voor onderwjjzers en onder-
wjjzeressen op te heffen, in een voorstel aan
den raad belichaamd, en dit kwam, zooals reeds
vermeld is, Donderdag ter tafel.
- De heer Hovy zeide, dat alles, wat voor
opheffing der Universiteit was gezegd, voor zjjn
voorstel kon gelden. Maar wilde de raad aan
B. en W. opdragen, pogingen in 'twerk te
stellen, d. i. met de regeering onderhandelingen
aan te knoopen, om de kweekschool over te
nemen, hjj had daartegen geen bezwaar, vooral
niet na het zaakrijk rapport, dat de directeur,
de heer H. Bouwman, over het nut en de
goede resultaten, die de school opleverde, had
uitgebracht.
De heer Van Nierop betoogde op oeconomi-
sche, maar vooral op politieke gronden, de
noodzakeljjkheid van de opheffing. De school
was te kostbaar voor Amsterdam, en men kon
er heel goed buiten. Men zou hier genoeg
onderwjjzers van buiten kunnen krijgen. Kan
Amsterdam er dus wel buiten, het rjjk niet,
dat in de laatste 30 jaren er steeds op uit is,
huisjes lag een breed groot plein, daar de
huizen aan den overkant aan welgestelde
werklieden behoordenaan de achterzjjde
stonden groote jjzerfabrieken, waar dageljjks
honderden menschen werkten, onophoudeljjk,
dag en nacht, »zes uur aan, zes uur af."
Achttien groote schoorsteenen verrezen achter
de kleine woning van Jane en bezoedelden
met hun zwarten adem de geheele buurt, zes
mjj 1 en in den omtrek.
Er lag een klein lapje tuin voor de huisjes,
smalle streepjes grint, plat getreden door de
kinderen, met hier en daar een groen plantje.
Zjj waren onderling en van het voetpad
gescheiden door jjzeren hekjes, met deurtjes,
waarop steeds kinderen zwaaiden. De dominé
ging een van deze hekjes binnen en begaf
zich naar de voordeur, die op een kier stond.
Hjj duwde haar open en tikte op de deur van
de beneden voorkamer.
»Kom binnen, als 't u blieft, mjjnheer",
klonk het vriendeljjk. »Ik weet wie het is
aan uw stap, mjjnheer. Ik ken ze nu bjjna
allen."
De dominé keek naar binnen.
»Hoe gaat het van daag, Jane hoorde
ik hem zeggen. »Ik heb een dame voor u
meegebracht."
»Dank u vriendeljjk, mjjnheer", klonk
het zachte antwoord, en daarop trad de dominé
op zjjde om mij door te laten.
Rechts achter de deur stond een klein
