N°. 59. 136e Jaargang. 1893. Yrijdag 10 Maart. Sas Parate mi to Pari. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^ Telephoonnommer 139. Middelburg 9 Maart Letteren en 3ti_unst. ONDERWIJS. KIDDELBI IK.SI HI COURANT. w W Thermometer. Advertentiën i Agenten te VliasingenP. G-. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te TholenW. A. j Middelburg 9 Maart 8 u. vm. 46 gr. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te één uur m. 12 u. 48 gr. av. 4 u. 49 gr. F. j advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Geur. Belinfante, te 's Gravenbage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam. j aan bet bureau bezorgd zijn, ■willen Verwacht Z. W. wind. i Hoofdagenten voor bet Buitenland te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cee., John F. Jones, opvolger. j zij des avonds nog worden opgenomen. De Standaard heeft in een tweetal •artikelen verklaard, waarom de anti-revoluti- onnairen te Leeuwarden den heer Gerritsen hebben gesteund. Behalve de overeenstem ming, die er tusschen de'anti-revolutionnairen en de radicalen heerscht ten opzichte van de theologische faculteiten aan de rijks hooge- scholen en de kerkelijke goederen, behalve de waardeering der radicalen van de onder- •wjjsgrieven en hun krachtige hulp bjj het tot Btand komen der onderwjjs-wet van den minister Mackay, komt de Standaard er rond voor uit, dat de haat tegen de liberalen óok tot deze wraakoefening heeft geleid. Dit schijnt wel eenigszins vreemd van een partij, die zoo gaarne poseert als eenige bezitster der Christeljjke liefde en dat niettemin er geschre ven staat: »Mjj komt de wrake toe 1", doch ons komt die houding niet zoo vreemd voor. Toch meenen wjj, dat de Standaard de openhartigheid nog niet tot aan het juiste punt heeft gebracht. Trouwens, dit zou niet staat kundig geweest zjjn, maar dan zou ze geheel zich in de wateren der waarheid, bij uitzon dering natuurlijk, bevonden hebben. Ze had er nog moeten bijvoegeniedere aanwas der radicalen verzwakt en verlamt de liberale partjj en versterkt de kerkeljjken, die, hoe democratisch ze zich voordoen, hun waar karakter wel niet zoo plotseling zullen hebben afgelegd. Om dezelfde reden dan ook, waarom de Standaard juicht over het optreden der radi calen, sluiten de vooruitstrevende liberalen, die nog steeds verder zien dan hun neus lang is, zich nauwer aan bij de liberale partij, want kent de Standaard de beteekenis en de strekking van het verdeel en heersch t wjj weten hoeveel bezieling en levenskracht er uitgaat van de spreuk der vaderen Eendracht maakt macht. (N. Gor. Ct.) Aan het adres van den heer G. Bruintjes, wiens schrijven wjj gisteren in ons blad over namen, richt prof. Noordtzjj in de Zwolsche Crt. o. a. de volgende regelen Dat er twee gezinnen den 13 Febr. nog in een spoorwegwagen waren gezeten, is waar. Maar dat be teekent niets, wjjl 'teerste klasse waggons zjjn, goed verwarmd, met een conduc teurswagen als keuken (met een groote kachel er in), die ik zelf huurde. De uittocht uit de St. Louis vallei moest haastig geschieden, wjjl anders niemand daar ware weggekomen, en de huisjes konden natuurlijk niet alle op éen dag worden gebouwd en de door mjj tele- graphisch bestelde huisjes uit Grand Rappids maar niet in een oogwenk te Crook zjjn Dat men daaruit in de St. Louis vallei munt zoekt te slaan, is voor mjj begrijpelijk; vooral als men weet dat de door Bruintje genoemde Van Lummel eerst per brief zekere familiën weer naar de St. Louis vallei had zoeken af te leiden, wat niet gelukte. Of 't dan den 13en Febr. gelukte? Ik ontving brieven uit Crook, loopende tot den 17en Febr., en verleden week twee telegrammenmaar van vertrek van einigr. spraken ze nietwel van het tegendeel. Zoolang men hier in Nederland niet wil gelooven, dat de Maatsch. stelselmatig wordt aangevallen en belasterd zal er veel zjjn dat duister blijft." De heer J. Zjjp Kz., lid van de Tweede kamer, heeft te Wieringerwaard eene rede voering gehouden over de middelen tot op heffing van den Nederlandschen landbouw. Het middel bjj uitnemendheid om aan den kwjjnenden toestand een einde te maken was volgens hem goedkoop geld, een staats-hypo- theekbank. Deze bank zou denzelfden koers voor hare pandbrieven maken als de Neder- landsche staatspapieren ze zouden zelfs spoedig evenals de consols der Engelsche staatsschuld den pari-koers bereiken en dan zou de boer geld kunnen hebben voor 3 pCt. In verband met de voorstellen van de heeren Pjjttersen en Schimmelpenninck van der Oye tot instelling van Kamers van Arbeid wordt de volgende inrichting der te Franeker gevestigde Kamer medegedeeld. Het bestuur der Kamer te Franeker bestaat uit 9 leden, vier patroons en werklieden, die ieder door bun eigen afdeeling worden gekozen het negende lid wordt door deze acht benoemd. De thans fungeerende voorzitter is werkman, zjjn patroon lid van het bestuur. De vergade ringen hebben zich steeds gekenmerkt door een flinken, humanen geest, en beide belangen (die van patroons en van werklieden) worden steeds goed overwogen. Meermalen wordt in een commissie van beiden éen afgevaardigd en met succes. Hieruit bljjkt dus, dat het gemeenschappe- ljjk vergaderen van patroons en werklieden met goed gevolg geschieden kon en daarom aanbeveling verdient. Naar aanleiding van de aanstaande uitvoe ring van bovengenoemd oratorium van Schu mann door de zangvereeniging Tot oefening en uitspanning te Middelburg, op Dinsdag 14 Maart a., kan het zeker zijn nut hebben het publiek nog eens te wjjzen op den inhoud en de schoonheden van het werk, om daardoor tevens de belangstelling te wekken voor eene uitvoering, die algemeen de aandacht verdient. De inhoud van het stuk kan aldus samen gevat worden Eene Pen (naar de Oostersche sage zjjn Peri's liefeljjke aetherische wezens, die vroeger in het paradjjs waren, maar ten gevolge van een misstap daaruit zjjn verdreven) treurt over het verloren geluk nu zjj, boetende voor hare zonden, voor de poort van het para djjs de hemelsche gelukzaligheid met oog en oor waarneemt doch daaraan geen deel heeft, Een engel, medeljjden met haar hebbende belooft haar dat zjj weder in het Paradjjs zal worden toegelaten, indien zjj den hemel een offer brengt, dat daar als het kostbaarste wordt beschouwd. Tot de aarde teruggekeerd, is zjj getuige van den heldenmoed van een jonge )jng, dié, ofschoon door den overwinnenden Bjj kon. besluit is de rang van majoor ver leend aan den gepensionneerden kapitein jhr W. C, Godin de Pesters, laatsteljjk van het korps rjjdende-artillerie. Na de behandeling door de Tweede ka mer van het ontwerp tot wjjziging van art. 469 van het wetboek van burgerljjke rechts vordering kwam gisteren zooals in 'tkort is gemeld in behandeling een verzoek der heeren J. J. Bekker te Amsterdam en A. D. van Seters te Maarsen, die zich tot de kamer hadden gewend om vergoeding voor het dóór hen geleverd meerder werk als aannemers van de grond- en andere werken van het gedeelte StavorenSneek van den spoorweg Stavoren Leeuwarden. Naar aanleiding van de daaromtrent ont vangen regeeringsinlichtingen had de com missie ad hoe, wat hare meerderheid betreft, zich geneigd verklaard te erkennen dat er redenen van billjjkheid en ook van taatsbelang en dus voldoende termen bestaan voor het voorstel der directie tot het betalen der gevraagde som van f 40.638. De minderheid betwjjfelde of de door adressanten aangevoerde billjjkheidsgronden een voorstel tot schadevergoeding ten behoeve der betrokken aannemers voldoende wettigen. De commissie meende ten slotte, aan de kamer niet te mogen voorstellen om een votum uit te brengen, erkennende de billjjkheid dei- vordering. «De verantwoordeljjkheid voor zulk een votum, zegde de commissie, kan door de kamer alleen worden aanvaard, wanneer een desbetreffend wetsontwerp haar door de regeering wordt aangeboden. De zaak, die het hier geldt, moet geheel en al op zich zelf worden beschouwd. Een votum der kamer over billjjkheid of on billijkheid zou tot meer dan te ver gaande gevolgtrekkingen leiden." De commissie (bestaande uit de heeren Schaepman, Goekoop, Oppedjjk, Conrad en Yeegens) stelde dan ook voor den minister van waterstaat dank te zeggen voor de gegeven inlichtingen. Uitvoerig is over dat verzoek gediscussieerd. De minister van waterstaat verklaarde geen wetsvoorstel tot schadevergoeding te willen voorstellen. Een voorstel van den heer Harte om te ver klaren, dat redenen van billjjkheid en staats belang pleiten voor inwilliging van het ver zoek, werd aangen omen met 49 tegen21 stemmen. Tegen stemden de heeren Havelaar, Hen- nequin, Roessingh, Bool, Tydeman,Yan Bylandt, Brantsen v. d. Zype, De Beaufort, S. v. d. Oije, Royaards, Veegens, JE. Mackay, Yiruly, Yan Delden, De Geer, Roëll, Boreel, T. Mackay, Yan Karnebeek, Bahlmann en de voorzitter. Hierna kwam aan de orde de conclusie der commissie der verzoekschriften op het adres van jhr De Sturler inzake de Tjiomas-zaak. Zjj strekte om te besluiten tot nederlegging der stukken ter griffie. Na discussie werd daartoe besloten met 38 tegen 35 stemmen. Vóór stemden de heeren Mutsaers, De Beaufort, Rujjs, S. v. d. Oye, Schaepman, Royaards, Veegens, Pjjnacker Hordjjk, Pytter- sen, Harte, De Ras, Viruly, Plate, A. v. Dedem, Vermeulen, Walter, Michiels, Cremer, Yan Delden, Van d. Kun, Roëll, Smit, Van Karne beek, Bahlmann, Hintzen, Travaglino, Havelaar, Hennequin, Conrad1, Roes-ingh, Tydeman, Bevers, Van Kerkwjjk, Vrolik, Mees, Van Houten, De Ram en de voorzitter. Door deze beslissing verviel een voorstel van den heer Farncombe Sanders om het ver zoek te zenden aan den minister van koloniën om inlichtingen. Den heer A. van Dedem is verlof gegeven om op nader te bepalen dag eene interpellatie tot den minister van buitenlandsche zaken te richten omtrent den uitslag der onderhande lingen met de Duitsche regeering betreffende de openstelling der Duitsche grenzen voor Nederlandsch fokvee. In den loop der zitting werd nog zonder debat goedgekeurd eene conclusie, strekkende tot dankzegging voor de inlichtingen in zake het adres van den gep. majoor der infanterie in West-Indië A. Boomgaart over de beschik king, in 1889 ten zjjnen aanzien in Suriname genomen. gehoord, in soirée-costuum te zien verschjjnen in een salon, waarvan een Bechstein-vleugel het eenige sieraad was. En toen het jjs een maal gebroken was, na den Boléro uit de Vêpres Siciliennes, betoonde het zich even warm als te voren. Wat de zangeres betreft de drie jaren zjjn over haar heengegaan, zon der sporen achter te laten, zonder aan haar jeugdige bekoorljjkheid en innemende beval ligheid afbreuk te doen. Het verschil van kader en begeleiding in aanmerking genomen geloof ik ook niet dat haar stem veranderd is deze is niet grooter, of minder broos, of vaar diger geworden, maar heeft den kristalhelderen, bijna maagdeljjken klank van voorheen behouden." Mevrouw Anna Róssing Sablairolles is tegen het volgend seizoen verbonden aan het gezelschap der heeren De Vos en Van Korlaar. tiran aangezocht om hem te dienen en daar mede zjjn leven te redden, dit aanbod afslaat, zjjn vaderland wil wreken door zjjn laatsten pjjl op den geweldenaar af te schieten, doch, nadat hjj zjjn doel heeft gemist, het slacht offer wordt van zjjn moedige daad. De Peri biedt »den laatsten druppel bloed van den stervenden beid" als offer aan, doch het Paradjjs opent zich niet en het antwoord isshet offer moet veel heiliger zjjn". De dichter verplaatst ons nu naar het gebied van den Njjlstroom, alwaar een vreeseljjke pest heerscht, die ook het lichaam van een jongeling heeft aangetast, wiens bruid, verre van hem verwjjderd, veilig is voor de kwaal die Egypte teistert. Terwjjl hjj stervende en door een ieder verlaten ter neder ligt, ver- schjjnt zjjne bruid, die uit liefde voor haren bruidegom alle gevaren trotseert, hem in zijne laatste oogenblikken steunt en troost, maar, door dezelfde ziekte aangetast, nu ook met hem sterft. Vol moed keert de Peri met »de stervens zucht der reinste liefde" naar de poorten van het Eden terug, maar zjj wordt andermaal afgewezen en ten tweede male klinkt het haar in de ooren j>het geschenk moet heiliger zjjn.' Ten slotte brengt zjj »de tranen van be rouw" als geschenk naar den hemel, nadai Naar aanleiding van het optreden van Sigrid Arnoldson te 's Gravenhage schrijft de muzikale verslaggever van het Vad. »De Zweedsche zangeres en het Haagsche publiek vonden elkander terug, zooals ze elkander drie jaar geleden hadden verlaten. Het publiek kwam spoedig heen over het ongewone van het feit de schoone Sigrid, die het tot hiertoe niet dan in de Opera had een man, vol schuld en boosheid, getroffen door het zien van een kind, dat in den avond stond zjjn gebed ten hemel opzendt, zich her innert hoe ook bjj eens een gelukkig kind was en, onder het storten van tranen van oprecht berouw, aan de zjj de van het knaapje biddend nederknielt. Thans openen zich de poorten van het Paradjjs en treedt de Peri het geliefde Eden weder binnen. Reeds dadeljjk gevoelt men hoe hier over vloed van stof is om romantische kleuren in de muziek aan te brengen en tooneelen te schilderen, die het gemoed van den hoorder moeten aangrjjpen. Terwjjl het eerste deel ons de treurende Peri schildert, vervolgens ons verplaatst in het door den oorlog ten bloede toe geslagen land, met krijgsrumoer en trom petgeschal, daarna den heldhaftigen jongeling stelt tegenover den overmoedigen tiran en ten slotte den heldenmoed bezingt en een loflied aanheft op het bloed, op het altaar der vrijheid gestort geeft ons het tweede deel een ge heel anderen toestand te aanschouwen. Moge er aan vankei jjk eenige levendigheid zjjn, waar de »Geesten des Njjls" uit den stroom te voorschjjn komen en naar de daar vertoe' vendu Peri wjjzen reeds spoedig gevoelt men den loodzwaren last, die op de schouders van het geteisterde land drukt; e», zoo ooit Bljjkens het verslag betreffende den toestand van het middelbaar onderwijs in onze stad gedurende het jaar 1892, bedroeg het aantal leerlingen aan de Rjjks H. B. school in Decem ber 1892 103, 96 mann. en 7 vrouweljjke, waarvan 4 manneljjke voor enkele lessen. Aan he.t eind-examen namen 6 leerlingen deelaan 5 kon het getuigschrift worden uitgereikt. De bestemming der geslaagden is2 stu- deeren voor arts, 2 zjjn geplaatst aan de militaire school te Haarlem, 1 onbekend. Het schoolgebouw verkeert in zeer voldoen de staat. Aan de burgeravondschool bedroeg het aan tal leerlingen in December 1892 126. Bij het einde van den cursus 18911892 bevonden zich op de school 101 leerlingen. Van de leerlingen der burgeravondschool be zochten 30 de te Middelburg gevestigde Am bachtsschool. De leerlingen der burgeravondschool, die reeds een beroep hebben gekozen, worden als volgt verdeeld 54 timmerlieden11 schrjjn- werkers, meubelmakers18 smeden 7 steen houwers, metselaars, loodgieters 2 beeldhou wers, stukadoors6 ververs, glazenmakers, verlakkers2 bouwkundigen2 kantoorbe dienden, klerken 1 horlogemaker 2 slagers; 2 winkelbedienden 1 koetsier1 stoffeerder 1 glasblazer1 letterzetter2 fittersterwijl 13 leerlingen nog geen beroep gekozen heb ben, makende wederom het totaal van 126. Vrjjstelling van schoolgeld werd verleend aan 67 leerlingen. Aan het eind-examen namen 7 leerlingen deel, die allen het getuigschrift verwierven. Bjj het toelatings examen werden van de 55 aspiranten 40 toegelaten. Het getal geslaagden logenstraft dus de bewering, dat een toelatings examen het aantal der leerlingen zeer zou doen verminderen. Immers in 1891 werden 22 leer lingen met ontslag van de lagere school en 21 na afgelegd examen, totaal 43, aangenomen De commissie heeft op vier verzoeken om toelating tusschentjjds tot de Burgeravond school tweemaal afwjjzend beschikt. Er is in de laatste jaren eene sterke toene ming van leerlingen voor de Burgeravoud- school, waaruit duideljjk bljjkt, niet alleen de behoefte aan een dergeljjke inrichting van muziek in staat is te schilderen, dan is het zeker hier, waar uit ieder akkoord een zucht schjjnt voor te komen, die een denkbeeld geelt van de diepe ellende, waarin het rjjke Njjlland is gedompeld. Welk een schoone tegenstelling biedt daarna het juichlied van de bruid aan. die, door liefde gedreven, de paleizen haar vaders verlaat en haar leven dankbaar ten offer brengt aan hem »wiens leven haar leven is 1" En welk een schoon einde van dit deel; wan neer hun sterven wordt beschreven, en de Peri met het koor het»rust nu en sluimert' toefluistert Dit gedeelte van het werk, dat uitmunt door het in tonen weergeven van dramatische toe standen, is in de hoogste mate boeiend. In het derde en laatste deel ligt, zonder te vergeten het bekoorljjke, door solo-quartet afgewisselde, koor der Houri's, (gezellinnen der zaligen in Allah's paradjjs), het zwaarte punt in dat gedeelte, waar de Peri, ten tweeden male verstooten, eerst hare wanhoop te ken nen geeft doch,haren wil over haar gevoel latende heerschen, den moed niet laat zakken en zich ten derden male op weg begeeft; om- »het kleinood" te vinden. Deze aria behoort wel tot de schoonste toonscheppingen die er bestaan, Zonder onderwijs, maar ook de waardeering, welke zij van alle zjj den ondervindt. Het groote getal leerlingen bij den aanvang van den cursus eischte dat de eerste klas in drie, de tweede en derde klassen in twee parallel-afdeelingen werden gesplitst. De com missie gaf burg. en weth. in overweging aan te vragen om tjjdeljjk lokalen van de Rjjks hoogere burgerschool als leslokalen te mogen gebruiken, daar het gebouw geen voldoende ruimte daarvoor meer aanbiedt. De minister yan binnenlandsche zaken stond het gevraagde gebruik der leslokalen van de Rjjks hoogere burgerschool toe, doch niet langer dan tot 1 Mei a. s. Zelfs al«neemt het getal der leerlingen niet verder toe, dan toch eischt reeds de tegen woordige toestand dringend voorziening. De commissie vleit zich daarom dat het door haar aangegeven plan tot vermeerdering van lokalen ten behoeve der burgeravondschool zal mogen worden aangenomen. Moge die vermeerdering bjj den aanvang van den cursus 1893—1894 aangebracht zjjn zegt zjj, dan zal zulks èn leerlingen èn leeraren ten goede komen. Gedrag en vljjt der leerlingen gaven reden tot tevredenheid, vooral gedurende de maanden van den nieuw aangevangen cursus. De lessen werden getrouw bjj gewoond en bljjkens het getuigenis der verschillende leer aren toonden, op weinige uitzonderingen na, de leerlingen het onderwjjs met vrucht bjj te wonen. Na afloop van het overgangs- en het eind examen werden aan 35 leerlingen der le klasse, 29 leerlingen der 2e klasse, 18 leerlingen der 3e klasse voor getrouw schoolbezoek beloo. ningen, bestaande in voorwerpen, betrekking hebbende op het door den leerling gekozen ambacht of vak, uitgereikt. Aan 32 leeilingen werd verlof gegeven om teekengereedschappen door wekeljjksche afbe taling in eigendom te verkrjjgen. Het verminderend schoolverzuim wjjst op toenemende belangstelling bjj ouders en leer lingen. Tot onderwjjzeres aan de school met den bjj bel te Middelburg is benoemd mejuffr. M. P. de Koning alhier. De heer J, C, Jansen, onderwjjzer aail de openbare school te Axel, heeft voor zjjne benoeming te Krabbendjjke bedankt. De min. van binnenlandsche zaken brengt voorloopig ter kennis van belanghebbenden, dat in 1893 de examens ter verkrjjging van akten van bekwaamheid voor lager onder wjjs in de Fransche taai- zullen worden gehouden in de maand Augus tus, zoo noodig ook in het laatst van Juli en die voor middelbaar onderwjjs in de maand December, zoo noodig aanvangende in het laatst van November; die voor de Engelsche en Hoogduitsche talen, zoowel voor het lager als voor het mid delbaar onderwjjsin de maand Augus tus, zoo noodig aanvangende in het laatst van Juli die voor de gymnastiek, zoowel voor de akte lager onderwjjs (vak S), bedoeld in art. 65 der wet op het lager onderwjjs, als voor het middelbaar onder wjjs en die voor de landbouwkunde, den tuinbouw en de hout- eenige gedwongenheid of effectbejag wel len muziek en woorden als uit het hart op, zoodat men geneigd is te beweren, dat, om die gewaarwordingen naar beliooren uit te drukken, slechts éene wjjze van behandeling der stof mogeljjk is, nl. zooals Schumann het hier heeft ter neergeschreven. Trouwenste verwonderen is het niet indien men weet dat de componist met de muziek ook de woorden voor deze aria dichtte. Aangrijpend door zjjn eenvoud is hetgeen den »man", den schuldigen zondaar, in den mond wordt gelegd, waarbjj een begeleiding is geschreven, die, door de volgorde der ak koorden, in tegenstelling met de daaraan voorafgaande gejaagdheid en onrust, de on schuldige kindsheid voor den geest roept, alsmede 'het daarop volgende koor met solo stemmen, waarin de heiligende kracht van het berouw wordt bezongen, terwjjl emdeljjk het slotkoor met het jubellied van de Peri dén sluitsteen aan het werk geeft. Aldus werd geschreven in de Middelburg- sche courant van 15 December 1884. In een volgend nommer zal hieraan eens nadere beschouwing worden toegevoegd,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1