N°. 43. 136e Jaargang. 1893. Maanda Of 20 Februari. Middelburg 18 Februari. Brieven uit de Hofstad. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.' Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte: Telephoonnommer 139. Het too neel. KERKNIEUWS. ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. RIIMLIURUSUIIE COURANT. Thermometer. Advertentiën i Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. y. d. Peijl, te Zierikzee A. C. teMooij, te Tholen W. A. i Middelburg 18 Febr. 8 u. vm. 48 gr. j van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te één uur m. 12 u. 54 gr., av. 4 u. 53 gr. F. j advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmae, te Botterdam, de Gebe. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zijn, willen xt 1 I Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. j zjj des avonds nog worden opgenomen. Verwacht Z. W. wind. 17 Februari 1893. Dat er in Den Haag heel wat leegloopers zjjn is bekend. Ik zeg leegloopers, niet werk- loozen, want daarmede worden tegenwoordig menschen aangeduid van een gansch andere soort dan de leegloopers, die ik op het oog heb. De werkloozen zouden zich beleedigd achten als zjj leegloopers werden genoemd, want zjj nemen althans den schijn aan van gedwongen te zjjn zonder arbeid toch te trach ten aan de kost te komen, terwijl de anderen zeer tevreden zjjn met hun ambteloos en werk loos leven. Of er nu onder de zoogen. werkloozen ook niet velen zjjn, die het nog zoo kwaad niet vinden om met een busje aan de huizen rond te gaan en van de opbrengst daarvan en van uitdeelingen uit de bekende »weerstandskas- sen" den mond open te houden Het tegen deel zou ik niet durven beweren, en daarom meen ik te mogen zeggen, dat er onder de werkloozen, ten minste onder de Haagsche, niet weinigen zijn, die den schijn aannemen geen werk te kunnen vinden, maar inderdaad daartoe wel gelegenheid hebben. Ja, nog ergev, er zjjn er evenzeer, die wel degeljjk werk hebben maar dit in den steek lieten om deel te nemen aan de wandelingen van werkloozen, waarop we hier een paar weken geleden gedurende en kele dagen onthaald werden. Nu, zonder die reserve zou het troepje dan ook een nog gekker figuur hebben gemaakt. Als men in officieele verzoeken aan het gemeentebestuur zegt namens een paar duizend werkloozen te spreken en men komt dan, ondanks alle mo- geljjke overredingsmiddelen om toch mede te doen aan de bedoelde wandelingen en andere manifestatiën, herhaaldeljjk met een troepje van zeventig of tachtig lui voor den dag waarvan het meerendeel nog niet eens flinke ambachtslui zjjn, maar opgeschoten jongens, die zoo'n relletje wel aardig vinden, dan mag wel gezegd worden dat de beweging mislukt is, vooral wanneer in aanmerking wordt genomen, dat in verschillende ambach ten in den winter niet kan gewerkt worden of althans noodzakeljjk, tengevolge van het jaargetjjde, veel minder dan in het voorjaar of den zomer kan verricht worden. De wan delingen der zoogenaamde werkloozen zjjn dan ook spoedig geëindigdeen van de hoof den der beweging liet zich zelfs in het open baar ontvallen, dat men met zóó weinigen zich belacheljjk maakte. De echte leegloopers zjjn evenwel nog altjjd op hun post. Des middags en ook weer des avonds kan men ze zien rondslenteren in de winkelstraten, öf zonder doel, öf ten hoogste met het weinig verheven doel om te zien wat er »te koop" is. Die lui zitten op het oogen blik in zak en assche zjj worden bedreigd met een maatregel, waarin zjj een ware ramp zien omdat daardoor al het aangename aan hunne avondwandelingen door Spui- en Yeenestraat zou worden ontnomen. De winkels met hunne hel verlichte uitstallingen lokken natuurljjk velen naar de straten, niet zoozeer omdat zjj behagen scheppen in het bezichtigen van de tentoongestelde voorwerpen, als wel omdat de winkels en het licht velen aantrekken, op wier tegenwoordigheid in de straten de heeren leegloopers prjjsstellen. Zoo ontstaat er door onderlinge samenwerking een toestand, die de habitués gezellig noemen. Daar staan nu echter een aantal winkeliers op en gaan pogingen aanwenden om in gemeen overleg een vroeger sluitingsuur van hunne magazjjnen vast te steHen. O, schrikkeljjk plan voor onze leegloopers! Zoo zal de bron zelve van al die gezelligheid ophouden te vloeien, en dat wel door eigen toedoen. Waar moeten de heeren in vredes naam 's avonds met hun vrjjen tjjd bljjven? En wat vervelend om bjj den gebruikeljjken gang van het éene bierhuis naar het andere door die slecht verlichte straten te loopen men kan niet eens zien wie of wat men tegenkomt 1 En dat de straten donker zjjn als in de winkels de lichten zjjn uitgedraaid, is een feit; het gemeentebestuur rekende bjj het plaatsen van gaslantaarns bljjkbaar op de zoo veel licht uitstralende winkelramen. Laten de heeren nu eens niet te egoïstisch gjjn en eens bedenken of niet anderen door den voorbereiden maatregel zeer gebaat worden. De winkeljuffrouwen en bedienden mogen waarljjk wel een uurtje vroeger dan tegen woordig hunne dagtaak eindigendepe is in derdaad zwaar genoeg, al lijkt het misschien niet zoo erg. Laat men zelf eens enkele uren achtereen maar steeds op- en neer loopen in een winkel om de klanten te bedienen, en men zal een denkbeeld krijgen van hetgeen gedurende den ganschen langen dag van de daar helpende personen gevergd wordt. En al komen zjj in den regel toch des avonds wel wat tot rust, niettemin zjjn zjj gebonden aan hun plaats achter de toonbank en kunnen eerst huiswaarts gaan tegen een tjjdstip, waarop het te laat is om nog iets aan den avond te hebben. Een gezelligen avond te huis hebben zjj zelden, van uitgaan kan slechts bjj uitzondering sprake zjjn; de groote maga- zjjn-houders gaan zelf onbekommerd naar opera of Kurhaus of dierentuin, maar hun per soneel big ft aan het werk. Éen uur vroeger klaar te zjjn is voor dat personeel veel waard, en ik wed dat, als de heeren leegloopers dan met hun vrjjen tjjd geen raad weten, de winkelbedienden gaarne er nog wat van zouden willen overnemen. Als nu alle belanghebbenden maar de handen ineen slaan en niet deze of gene zich onttrekt, daarin een middel tot winstgevende concur rentie ziende, heeft de zaak wel kans van slagen. Veel zal echter ook afhangen van de klanten. Willen deze zich niet de moeite getroosten om vóór 9 uur 's avonds nog te laten halen wat zjj noodig hebben, dan is het te vreezen dat de telkens terugkeeiende onder vinding daarvan weldra weer op den genomen maatregel zal doen terugkomen. Die klanten bedenken intusschen, dat veelal de winst, door winkeliers behaald op den verkoop na 9 uur 's avonds, niet dekt de onkosten van licht enz., zoodat het een wel wat onbillijke eisch zou zjjn om het sluitingsuur te behouden zooals het nu is. Maar de mensch is nu eenmaal egoïst üaarop stuit ook bjj v. de poging der bakkers af om de levering van brood des Zondags te staken; het genot om bjj zjjn ontbjjt een versch broodje te kunnen nuttigen schjjnt men niet te duur betaald te achten met het nacht op nacht terugkeerende slavenleven van de bakkersknechts; zelfs dien éenen nacht vrjjaf gunnen velen hun niet. En dan klagen nog juist dezulken over de tegenwoordige zucht om in al die zaken den wetgever te doen ingrjjpen Maken zjj dan niet wetteljjke verbodsbepalingen noodig door niet vrjjwillig nu reeds mogeljjk te maken, waartoe de wetgever straks dwingen zal Waar onlangs door het kantongerecht alhier een bakker werd veroordeeld wegens het doen arbeiden door een veertienjarigen knaap van 's avonds tot den volgenden dag, gedurende uim veertien uren achtereen, moet men de wet loven, die het mogeljjk maakt aan der- geljjke misbruiken paal en perk te stellen. Dat de bedoelde veroovdeeling tot dat doel veel zal bjj dragen durf ik niet beweren, doeh dit is de schuld van den rechter, die voor die chandelijke wetsovertreding een boete oplegde van slechts 50 cent. Gelukkig heeft het openbaar ministerie zich bjj zulk een, de wet bespottend, vonnis niet neergelegd en heeft hjj den hoogeren rechter in staat gesteld de boete wat te verhoogen; moge deze er een flinke som opleggen, anders bljjft die kinder-exploitatie nog voordeel aan brengen aan den overtreder. De arbeidswet wordt toch al niet overal ge handhaafd zooals het behoort; de gemeente ljjke politie, althans hier in den Haag, laat zich daaraan al zeer weinig gelegen liggen. Als er nu een zóo ergerlijk feit wordt gecon stateerd moet er ten minste een voorbeeld worden gesteld, dat tot inachtneming van de wetsbepalingen strekt, niet een dat aan zet tot overtreding. Dat onze Haagsche politie zich niet om die wet en zoovele andere, als bjjv. de drankwet, het verbod van bedelarjj enz., bekommert, zal wel een gevolg zjjn van 's burgemeesters leer dat dit alles Rjjkszaak is. En in die leer wordt mr Roest gesterkt door zjjn gemeenteraad, ge tuige het applaus, door hem in den raad ge oogst voor zjjn meer handig dan juridisch juist gesteld rapport over de veelbesproken meeting van 18 September 11. Dat rapport strekte tot antwoord op een interpellatie aangaande het verschil van zienswjjze ter zake tusschen de hooge regeering en den burgemeester, en de geheele raad legde zich onder handgeklap bjj de beweringen van mr Roest neer, al worden die ook door alle juristen van naam buiten den raad bestreden. Versterking van dien raad met flinke man nen, die van zich durven afbjjten is hoog noodig. Een der candidaten, genoemd met het oog op de aanstaande verkiezing in Maart durft dat geker i de oud-minister Sprenger van Ejjk zal geen aanwinst zjjn in den raad voor de rust van mr Roest. Woensdag avond thuis gekomen van zjjne reis naar Noord-Amerika, ondernomen in het belang van de emigranten, die in November ten vorigen jare op aanbeveling en onder geleide van de Nederlandsche Amerikaan- sche land- en emigratie-maatschappij naar de St. Luis Valley gingen, heeft de heer M. Noordtzjj gemeend zoo spoedig doenljjk het publiek een kort verslag aan te moeten bie den van den gang der zaken. Daar de vergadering van aandeelhouders reeds komende week in Utrecht zal worden gehouden, kan hjj thans nog niet in bjjzon- derheden treden. Spoedig na zjjne aankomst in de vallei werd het hem duideljjk, dat, geljjk ook het apport van den Nederlandschen gezant zegt, geen bezit kon worden genomen van de lan den, waarover de maatschappjj een koopcon tract had gesloten met den heer T. C. Henry. De reden daarvan lag echter volstrekt niet aan de maatschappjj. De eerste betaling was einde September reeds geschied. De laatste betaling werd door de maatschappjj Henry naar het contract vóór 1 December aangeboden, waarna de landen eigendom der maatschappjj zouden worden. Doch de verkooper kon aan de voorwaarden van verkoop niet voldoen, hjj maakte tot dekking van zjjn gedrag allerlei chicanes en zaaide verdeeldleid onder de boeren enz. enz. De emigranten moesten dus geholpen. Van verschillende zjjden waren en werden gronden in Colorado te koop aangeboden. En daar onderscheiden mannen van recht en van zaken ten zeerste waarschuwden om met den bedriegeljjken Henry geen zaken te doen, wjjl daarvan de emigranten wpr de prooi zouden worden, trachtte de maatschappjj zoo spoedig mogeljjk andere gronden in koop te verkrjjgen, daarbjj rekening houdende met het oordeel van enkele emigranten. Hendie zich toen reeds afgezonderd hadden, werden gewaarschuwd toch geen contracten aan te gaan met Henry, wjjl de landen publiek zouden verkocht worden. Reeds den 26en Januari kon een koopcon tract gesloten worden voor 32000 acres in de Platte Valley met het daarbjj behoorende wa terkanaal. Naar de woorden van dat contract kon de maatschappjj nu in het onmidde- 1 ij k bezit van al de landen, wonin gen en eigendommen treden, zoodat reeds den 2en Februari ongeveer 100 emigran ten zich daar vestigden en dadeljjk zjjn be gonnen met land te kiezen en den arbeid aan te vangen, van wie de heer Noordtzjj nog vóór zjjn vertrek uit Amerika verbljjdende be richten ontving. Bjj kon. besluit is de luitenant-kolonel G. Luymes, comman dant van het instructie-bataljon, op zjjne aan vrage, op pensioen gesteld en het bedrag van het pensioen bepaald op f 1800 'S j aars verder is dien hoofdofficier, met ingang van opge melden datum, de rang verleend van kolonel is benoemd tot commandant van het in structie-bataljon de majoor P. R. Goudschaal, van het 1ste regiment infanterie is aan den bjj de landmacht in West-Indië gedetacheerden eerste luitenant der artillerie M. J. Selhorst, van het leger hier te lande, op het daartoe door hem gedaan verzoek, een eervol ontslag uit den militairen dienst ver leend. De gewone audiëntie van den minister van justitie zal op Dinsdag 21 Februari a. s. niet plaats hebben. Eene bespreking van De Bibliothecaris zal zeker niemand van ons verwachten en nog veel minder eene uitvoerige beschouwing, Daarvoor heeft het stuk al een' zekeren leeftjjd terwjjl het bjj een hernieuwde aanschouwinj geen andere indrukken maakt dan bjj eene première, n.l. van een grappig bljjspel, dat als passe-temps ons eene aangename afwisseling brengt in de dageljjksche beslommeringen. Men lacht; en het talrjjk publiek deed dit Vrijdag avond in onzen schouwburg harteljjk en gul. Von Moser heeft, dunkt ons, een aardige een gelukkige greep gedaan toen hjj de stof voor zjjn bljjspel gaardeen menig tooneeltje is goed gedacht; het geheel niet zoo zwaar op de hand als vele andere Duitsche big spelen zjjn. Over het algemeen werd het ving en goed gespeeld; al hoorden wij een enkele maal den souffleur iets meer dan anders. Dat Alex. Faassen zich als Macdonald weer een prachtigen kop had gemaakt en als altjjd goed speelde wat een verschil weer bjj zjjn creatie in Lolo's vader!dat Jos. van Biene opnieuw typisch goed was, nu als de kleermaker Gibson dat de jongelui vlug en vaardig werkten, behoeft eigenlijk niet gezegd te worden. Laat ons alleen nog een woord van lof brengen aan een persoontje, dat anders be scheiden op den achtergrond treedt en die naar wjj vernamen voor het eerst den echten bibliothecaris Robert speelde. De heer Van Warmelo verdient zeker wel een afzon- derljjk pluimpje voor zjjn goed, niet gechargeerd spel. Van mevrouw Van Korlaar zouden wjj niet durven zeggen dat zjj vrjj was van overdrjjving. Iets minder potsierljjk toegetakeld, vooral wat haar gelaat betreft, had haar figuur, als de gouvernante, zeker aan natuurljjkheid ge wonnen. Het is waarzulke malloten moeten overdreven worden, wil men er nog iets van terecht brengen, maar men kan zich toch wel wat al te dwaas toetakelen, zoodat men er bepaald afstootend uitziet. Of speelde ook wêer het slechte licht op het tooneel hierbjj der verdiensteljjke actrice evenals den heer Van Bienen, wiens neus in het derde be drijf al te dwaas rood zag, parten Zoo ja, dan hebben wjj niets gezegd. Dit korte verslag van de gisteren avond gegeven voorstelling moeten wjj echter toch met eene enkele opmerking besluiten. Wij vroegen ons zeiven af: hoe kwam de directie van het Rotterdamsche Tivoli-gezel schap er toe om De Bibliothecaris ons nog eens voor te zetten? Was #r van het nieuwe epertoire voor ons niets beschikbaar Een bjjzonder genre vertegenwoordigt dit bljjspel nietzooals vaak het geval is met stukken uit de oude doos, die nog tal van bewonderaars en minnaars vinden om het karakter, dat hen kenmerkt en dat men in de hedendaagsche stukken niet meer terug vindt. De heeren De Vos en Van Korlaar gaan te goed met hun tjjd mee om deze opmerking niet op haar juiste waarde te schatten. Voor een volgend maal houden wjj ons voor kennismaking met iets nieuws aanbevolen. Van het nieuwe, en vooral van het goede nieuwe gesproken, wjj hebben dezer dagen de indrukken weer eens verlevendigd, die wjj in October van het vorig jaar ontvingen bjj de opvoering van Droeve Mintooneelspel van Giuseppe Giacosa uit het Italiaansch door mr I. Kalff Jr. Wjj hebben het nu gelezen en iopnieuw genoten. De gedachten aan het heerljjke spel van Jan C. de Vos, Rooyaards en mej. Anna Beukers kwamen weer bjj ons op het was of wjj de geheele vertooning weer voor ons zagen. Beter nog dan bjj de opvoering konden wjj nu over de goede woordenkeus van den ver taler oordeelen hem zjjn wjj erkenteljjk voor de wjjze, waarop hjj zich van zjjne taak heeft gekweten. Bjj het lezen werden eenige ge sprekken ons nu duideljjker dan op den avond van 21 October 11. In onze recensie over het stuk schreven wjj destjjds dat het is j-een fijne pennevrucht die meer inspanning vordert dan ontspanning geeft". Hieraan komt het lezen van het tooneelspel nu te gemoet, Zjj, die het stuk met ingenomenheid zagen spelen, raden wjj aan het zich aan te schaffen zjj zullen, evenals wjj, bjj de lectuur ervan nog weder de aangename oogenblikken door leven, welke het aanschouwen hun heeft verschaft. En wjj gelooven dat dit tooneelspel ook een uitzondering maakt op zoovele andere, daar het ook hun, die het niet kennen, bjj het lezen genot kan verschaffen. Het bevat zooveel natuurljjke waarheden en schoonheden. aan het schriftelijk examen, zijn allen opge roepen. Aan de rjjksuniversiteit te Leiden is be vorderd tot doctor in de wis- en natuurkunde de heer A. D. van der Harst, geboren te Leidenj met academisch proefschrift, getiteld Bijdrage tot de theorie en toepassing der kromlijnige coördinaten. Naar de Tijd verneemt heeft de katholieke kamerclub besloten Zóndag a. s. een telegram van gelukwensching en hulde te zenden aan den Paus. - De heer Fregeres te Groede komt voor op het drietal voor predikant bjj de Evang.- Luth. gemeente te Doesburg. De nieuwe Amsterdamsche schouwburg onderneming De Vrije Gedachte zal niet met De tragedie van den mensch maar met een sociaal drama in 5 bedrjjven In dagen van strijd in Mei de campagne beginnen. De prjj der plaatsen zal op alle rangen 50 ct. zjjn, Tot onderwjjzeres aan eene openbare lagere school te Gorinchem is benoemd mej Jac. G. Zemel, van Middelburg. Het tweede mondeling gedeelte van het vergelijkend examen voor de betrekking van hoofd der school te Biervliet is bepaald op Door_ den commissaris der koningin in Zeeland is bepaald, dat de aflevering van de bjj de nationale militie, voor de lichting van dit jaar, in te ljjven manschappen uit de ge meenten dezer provincie zal geschieden op de plaatsen, dagen en uren, hierna vermeld lo. Op Woensdag 1 Maart 1893, te Mid delburg op de bovenvoorzaal van het raadhuis, des voormiddags te 10 uren, allen uit de ver schillende gemeenten dezer provincie, die zich voor de zee-militie hebben aangemeld. 2o. Op Vrjjdag 3 Maart 1893, te Middel burg op de bovenvoorzaal van het raadhuis, des voormiddags te 10 uren, die der gemeenten gelegen in Schouwen, Duiveland, St. Philips- land en Noord-Beveland, en die der gemeenten, St. Annaland, St. Maartensdjjk en Stavenisse, 3o. Op Maandag 6 Maart 1893, te Vlissingen in de benedenzaal van het raadhuis, des voor middags te 11 uren, die der gemeente Vlis singen; des voormiddags te ll'/a uren, die der gemeenten, gelegen in het Westeljjk gedeelte van Zeeuwsch-Vlaanderen des namiddags te uur, die der gemeenten, gelegen in het Oosteljjk gedeelte van Zeeuwsch-Vlaanderen, uitgezonderd Hengstdjjk, Hontenisse en Osse- nisse. 4o. op Woensdag 8 Maart 1893 te Middel» burg op de bovenvoorzaal van het raadhuis, des voormiddags te 10 uren, die der gemeenten, gelegen in Walcherenuitgezonderd Vlissingen. 5o. Op Vrjjdag 10 Maart 1893, te Goes op de Koopmansbeurs aan de Markt des voor- middags te 9 uren, die der gemeenten, gelegen in Zuid-Beveland, en die der gemeenten Hengst djjk, Hontenisse, Ossenisse, Oud-Vosmeer, Poort vliet, Scherpenisse en Tholen. Ter aanvulling van hetgeen reeds dool1 ons gemeld is omtrent de uitvoering van de kinderca-ntate Michiel Adriaansz. de Ruyteri muziek van den heer Lysen en woorden van. den heer Hasselbach, beiden leeraren aan de rjjkskweekschool alhier, kunnen wjj mededeelen dat het bestuur der vereeniging Uit het Volk voor het Volk alhier zich met de voorbe^ reidende werkzaamheden en de uitvoering zal belasten. Eene daartoe benoemde commissie uit zjjn midden, bestaande uit de heeren mr G. N. dé Stoppelaar, J. J. H. Doorenbos, L. K. van det Harst J.Jz., J. C. Milborn en T. L. van Wag- tendonk, verzekerde zich -in de eerste plaats van de medewerking van de besturen def Volkszangschool, van de zangvereeniging Tot Oefening en Uitspanning en van de Vereeni ging voor Instrumentale Muziek, uit wiet midden de heeren P. J. van der Lejjé, A. W; Berdenis van Berlekom, J. A. Altorffer en C; Boudewjjnse in de commissie zitting namen. Ook de heeren Ljjsen en Hasselbach maken deel der commissie uit, waarvan respectieve lijk als voorzitter, onder-voorzitter, secretaris en penningmeester optraden de heeren De Stoppelaar, Doorenbos, Van der Harst en Milbom. Aan de uitvoering zullen een 200-tal meisjes en een 100-tal jongens kunnen deelnemen, te vinden uit de leerlingen van de drie hoog ste klassen der Volkszangschool, van de Leer school, van de Normaalschool en van de scho len der dames Van Slee, Klaar, Jonk en van de Kweekschool. Een paar jonge dames verklaarden zich be reid de solo-partjjen van de moeder en van de vrouw van De Ruyter op zich te nemen. Omtrent de solo's voor de mannen-partjjen kon nog geen beslissing genomen worden. Het stafmuziekkorps van het 3e regiment infanterie, onder leiding van den heer N. A» Bouwman, in garnizoen te Bergen op Zoom, alsmede, op éen enkele uitzondering na, alle werkende leden van de Vereeniging voor In- strumentale Muziek, die op verzoek van de Donderdag 23 Februari a. s. De 7 spllitanten, die 6 Februari deelnamencpmmssie volgaarne hunne medewerking tog«

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1