N°. 39.
136e Jaargang.
1893.
Woensdag
15 Februari.
Middelburg 14 Februari.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.'
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels f 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
Telephoonnommer 139.
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
RECHTSZAKEN.
flllllllllll IU.SIIII 101IIAM.
Thermometer. j Agenten te Vlissingen: P. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te Zierikzee A. C. de Mooij, te TholenW. A.
Middelburg 14 Febr. 8 u. ym. 44 gr. tan Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
m. 12 u. 50 gr., av. 4 u. 51 gr. F. advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Geïsr. Belinpante, te 's Gravenbage, en A. de La Majr Azn., te Amsterdam.
Verwacht Z. W. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zijn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen.
Ret schjjnt dat onze beschouwing over de
zedeljjke nederlaag der anti-revolutionnaire
of liever Kuyperiaansche partij in het district
L eeuwarden een gevoelige plek geraakt heeft.
Dit bljjkt uit een schrijven in het Goesche
Christelijk - Gereformeerd - Kuyperiaansch or
gaan. De redacteur van dit blad schjjnt met
zjjn opmerking aan het adres der liberalen
zich vergaloppeerd te hebben; en om dit nu
goed te maken, treedt niet hjj zelf in het
krjjt, maar is hulp moeten opdagen. Thans
verschijnt op de bres iemand, die zich L. te
Middelburg teekent, welke letter een bekend
politiek strjjder in verkiezingsdagen duidelijk
aanwijst.
Dit bewijst dat dit blad meer en meer
wordt het orgaan van de partjj, die op kerke
lijk en staatkundig gebied dr Kuyper door
dik en dun volgt. Daarom meenen wij dat
de hierboven genoemde titel uitnemend zou
passen op de plaats, waar vroeger het, in de
1 aatste jaren verdonkeremaande, opschrift stond
»Christelijk historisch" blad.
Het is onmogelijk een betoog te bestrijden,
zoo verward en onlogisch als in het jongste
xiommer van het Goesche blad aan ons adres
voorkomt. Het doet ons denken aan een
grooten schoonmaak. Alles wordt omverge
haald. Het .Evangelie Gods", .kerk en staat",
de .schoolkwestie", .gevleide synodale-anti-
revolutionairen", de wet-Bergansiusen wat
niet al.
Met al die redeneeringen worden wjj met
onze gedachten teruggevoerd tot jaren gele
den, als of er sedert dien tjjd niets veranderd
isen verschillende kwesties zoo eenzijdig
behandeld dat wjj kolommen zouden noodig
hebben om zulke schee ve voorstellingen te be
strijden. Dit zou echter toch geen nut hebben
ook.
Zelfs de Colorado-kwestie wordt er bp ge
haald en verschoonend geschreven over de
houding van het Goesche blad in dezewant
slechts .eenige menschen" werden .voorbijgaand
teleurgesteld", zoo heet het.
Wjj kunnen van deze zjjde zulk een rede
neering begrijpen; omdat prof. Noordtzy daarbij
betrokken is. Maar het gaat toch niet aan
om, waar het geluk van een paar honderd
me nschen op het spel stond, aldus verzachtend
te redeneeren over het aanmoedigen van
e migratie naar een land, waarvan een redacteur
in Goes al even weinig afweet als van de
binnenlanden van Afrika.
Dit zjjn zaken waarmee een blad zich niet
moest inlaten, zelfs niet in zjjn ijver voor het
geloof want daarin schuilde juist de kwestie.
En wie die houding nog durft vergoelijken
is öf door blindheid geslagen öf wil per se
een partijgenoot schoonwasschen öf heeft niet
het minste begrip van het gebeurde en van de
ellende en het nadeel, tal van eenvoudige
menschen toegebracht
Ook in deze is L., in onze oogen, een on
bevoegde. Dergelijk gebied is al evenmin
als dat der politiek een terrein, waarop
ivjj hebben het al meermalen gezegd man
nen als hp zich moesten bewegen. Zjj zouden
meer nut kunnen stichten in het belang der
liefde en verdraagzaamheid, wanneer zjj zich
daarvan onthielden en meer gedachtig waren
aan Joh. 18 vers 36.
Eigenaardig dat in zjjn opstel geschreven
wordt van de kerk, alsof dit een vast begrip
isen van de anti-revolutionnairen in ons
distriet," die, wanneer onverhoopt .daar de
gevallen staan geljjk ze in Leeuwarden ston
den, ook zullen doen wat de partjj genooten
daar hebben gedaan."
Met de kerk wordt zeker alleen bedoeld de
gereformeerde
Der Nederlandsche hervormde kerk toch
draagt men aan die zjj de niet zulk een goed hart
toewant daarin, zoowel als in de christelpk
afgescheidene, heeft men danig scheuringen
tweedracht teweeggebracht door dr Kuyper en
ejjn politiek ér binnen te brengen.
Om die reden is het stoffen van L. op
hetgeen de anti-revolutionnairen in ons dis
trict zullen doen vrjj belacheljjk. Wjj weten
zeer goed, hoe de stand van zaken is. In
verkiezingsdagen wordt van zjjn kant en van
dien zjjner aanhangers wêer alles gedaan, den
synodalen gesmeekt en gebeden, om toch hun
candidaat niet in den steek te laten. Dan
vragen zjj hulp bjj hen, die zjj eigenaardige
opvatting van de christeljjke liefde! griefden
en aantasten in hetgeen hun heilig was.
Met dit voor oogen verwondert het ons niet
dat men zoo nauw niet let op de middelen
om zjjn doel te bereikendat men niets
gevoelt voor onze redeneeringdat men thans
ook het radicale element onder de liberalen
een element waarvoor wjj meer gevoelen
dan L. en consorten gaat vleienhoewel
men steeds al wat naar ongeloof zweemt in
zjjn hart verfoeit.
Maar evenmin verbaast het ons dat men, om
de houding, door een deel der anti-revoluti
onnairen in Leeuwarden aangenomen, te ver
dedigen, allerlei nevenzaken er bjj Laaitom de
zeer eenvoudige kwestie zelve heendraait en zich
schuldig maakt aan de allerzonderlingste incon
sequentie door den steun, aan den heer Gerritsen
verleend, te vergoeljjken met de bewering dat
.mannen, die alles onderst boven zouden willen
keeren, niet daar gevonden worden, waar ge
loof en godsdienst in eere zjjn; maar ivèl daar
waar de liberalen en modernen het volk ervan
hebben beroofd".
En daarom zeker steunt men een Dage-
raads-man-, terwjjl men kerkeljjke, ernstige,
geloovige liberalen afbreekt!
Over zulk geredeneer zal zeker zelfs menig
kerkeljjk man van de richting van den sehrjj-
ver dier zonderlinge logica de handen van
verbazing in elkaar slaan en wie weet of
hem niet, met alle bescheidenheid, de opmer
king wordt gemaakt dat hjj geen gelukkig
oogenblik had, toen hjj dit ter neer schreef.
Dit komt er echter van als men een slechte
zaak moet verdedigen en zich op het glib
berig pad der politiek beweegt. Yoor L. bljjft
slechts een weg open tot verdediginghjj be-
roepe zich op Homerus, die ook wel eens een
oogenblik indutte.
Bjj kon besluit:
is aan E. Th. Weitzel, te Utrecht, op zjjn
verzoek, eervol ontslag verleend als leeraar
aan 's rjjks veeartsenjjschool aldaar
is aan jhr mr A. M. C. Sandberg, op zjjn
verzoek, eervol ontslag verleend uit zjjne be
trekking van ontvanger der registratie en
domeinen te Amersfoort, behoudens aanspraak
op pensioen
zjjn bjj het hoofdbestuur der posterpen be
noemd tot hoofdcommies G. Blom, thans
commiestot commies A. L. Parson, thans
adjunct-commiestot adjunct-commies F. van
Hemert, J. E. Wildt Meyboom, beiden thans
eerste-klerk, W. E. H. Zittersteyn en R. J.
Verhulst, beiden thans klerk der telegraphie
van de eerste klassetot ingenieur der tele
graphie A. E. R. Collette, thans adjunct-inge
nieur der telegraphieen
is de heer S. F. W. van Hasselt, arts, be
noemd en aangesteld tot officier van gezond
heid 2de kl. bjj het pers. van den geneesk.
dienst van het leger in N.-I.
Uit Friesland werd dezer dagen aan het
Handelsblad geschreven
.Het is zeer begrjjpeljjk dat de dagbladen
van alle partpen hunne bevreemding te kennen
geven over den uitslag der verkiezing te
Leeuwarden, en dat men naar eene verklaring
zoekt van het verschjjnsel, dat de in Friesland
bjj den kleinen stand geheel onbekende heer
Gerritsen den daar overbekenden heer Troel
stra uit het zadel kon lichteneen wel wat
ridderljjke uitdrukking voor het dikwjjls on-
ridderljjke spel.
.Toch is juist dat verschil in bekendheid en
onbekendheid een der oorzaken, waarvan
de som het genoemde gevolg had.
»De katholieken in de eerste plaats zouden
eiken tegenstander der liberalen gesteund
hebben; niet omdat zjj voor hunne belangen
eenige bevordering wachten van welken her
vormde ook, maar omdat de liberale kiesver-
eeniging voor korten tjjd haren steun gewei
gerd had aan dé candidatuur van een tweede
katholiek lid in den gemeenteraad. Zoo werd
de fusie met de anti-revolutionnairen gemak-
keljjk, wien, zooals de woordvoerders van
genoemde partjj en zich uitlieten, ieder, die
den tegenwoordigen toestand zou helpen af
breken, welkom was. Men moest tegenover
de socialisten komen te staan, zal de toestand
beter worden.
»En de socialisten gaven evenals bjjna
ieder, dien men gewoon is den kleinen man
te noemen gehoor aan de voorspiegelingen
der Amsterdamsche sprekers, die zich en hun
nen partjjgenoot de ware en eerljjke volks
leiders noemden, en die, al wezen zij de broeder-
ljjk toegestoken hand der sociaal-democraten
af, den strjjd zouden aanbinden tegen het
kapitaal en tegen de -keeren", die steeds voor
zichzelf, nooit iets voor het volk hadden ver
richt. De heer Troelstra behoort nu wel niet
tot de kapitalisten, maar toch tot die heeren.
Als wethouder heeft hjj, hoe verdiensteljjk ook
in die betrekking, evenals in vele andere,
menigeen niet voor zich gewonnen, wien hjj
met het oog op het publiek belang en zjjnen
plicht als ambtenaar niet ter wille mocht of
kon zjjn. Dat onder belasting-schuldigen ge
noeg bekrompen lieden zjjn, die den ontvanger
wreken op den candidaat-volksvertegenwoor-
diger, is mede begrjjpeljjk. De een wilde het
lid van Eigen Hulp, de ander den lauwen voor
stander der coöperatie zjjne stem onthouden.
.Voegt men daarbjj, dat de bestuurders der
radicale club tjjdig aan het werk warendie
der liberale kiesvereeniging zich van de meer
derheid harer partjj langen tjjd zeker waan
den, dan heeft men nagenoeg de feiten bjj
elkaar, waardoor de overwinning der radicalen
te Leeuwarden mogeljjk werd. Misschien is
dit .waarachtig verhaal" voor de besturen van
enkele liberale kies vereen i gin gen m ons land
niet geheel zonder nut."
De Standaard behelst een uitvoerig verslag
van de vergadering, Donderdag jl. te Leeu
warden van anti-revolutionnaire zjj de gehou
den. 't Bljjkt daaruit dat mr Huber, het kamer
lid, zich in een uitvoerig betoog stelde tegenover
Tak's kiesrecht-voorstellen. Hjj noemde ze
onaannemeljjk. Verscheidene sprekers echter
verzetten zich tegen zjjn conclusie. De Stan
daard geeft in de volgende woorden den
indruk weer, dien 't debat op haar maakte
.Duideljjk bljjkt, wat geest de overgroote
meerderheid der vergadering bezielde.
Mr Huber's vertoog heeft men respectueuse-
ljjk aangehoord, maar het miste zjjn uitwer
king volkomen;
Veeleer scheen het, alsof men juist door
zjjn zucht, om het sturen in democratische
richting tegen te houden, nog beslister voor
zjjn overtuiging uitkwam.
Wie Friesland kent, wist wel reeds vóór
Donderdag, dat dit zoo loopen zou.
Maar toch kan het zjjn goede zjj de hebben
dat dit op de vergadering te Leeuwarden zoo
helder uitkwam.
Ook in Friesland aarzelt men niet."
Door de Indische bladen worden de maatre
gelen medegedeeld, genomen ten behoeve van
de scheepvaartregeling op Atjeh.
lo. De Noord- en Oostkust van Atjeh zullen
vormen een afdeeling onder het bestuur van
een ass.-resident met Edi tot standplaats, ver
deeld in de volgende onderafdeelingen a. Edi
zich uitstrekkende van de grens der residentie
Sumatra's Oostkust tot aan Diamantpuntb.
Telok Semawé, zich uitstrekkende van de grens
van Edi tot de Oosteljjke grens van Passangan
c. Passangan, zich uitstrekkende van de Ooste
ljjke grens van Passangan tot de Westeljjke
grens van Merdoe d. Segli, zich uitstrekkende
van de Westeljjke grens van Merdoe tot de
grens van Groot Atjeh.
2o. De Westkust van Atjeh vormt een af
deeling, verdeeld in de volgende onderafdee
lingen a. Poeloe Rajja, zich uitstrekkende
van de grens met de IV Moekims, grens van
Groot-Atjeh tot aan de Zuideljjke grens van
Tenomb. Melaboeh, zich uitstrekkende van
de zuidgrens van Tenom tot de grens van het
gouvernement van Sumatra's Westkust.
3o. het eiland Poeloe Weh vormt een onder-
afdeeling der afdeeling Groot Atjeh.
Tot assistent-resident ter Noord- en Oostkust
van Atjeh is voorgedragen H. A. van der
Steenstratentot assistent resident aan de
Westkust van Atjeh A. J. C. de Neue.
Nader wordt gemeld, dat de invoering der
scheepvaartregeling haar beslag heeft gekregen
en de resident Scherer van Edi naar Java
terugkeerde.
De berichten nopens den invloed der scheep,
vaartregelen luiden gunstig.
Te Telok Semawé hebben de radja's Toekoe
Hitam van Gedong en Toekoe Moelino van
Kerti den resident Scherer een bezoek ge
bracht, om met dien hoofdambtenaar over de
scheepvaartregeling te aboucheren, doch voor-
nameljjk om al dadeljjk vergunning te hebben
tot de vischvangst langs de kust. Door den
resident is hun verzoek voor zooverre inge
willigd, dat de vischvangst slechts toegestaan
is op enkele plaatsen en niet langs de geheele
kust.
Beide vorsten hebben den resident daarna
vergezeld naar Samalanga en Merdoe ook
van Poeloe Raija werd bericht, dat de handel
op Telok Kroet zeer levendig is en steeds
oeneemt.
Z. D. Hw. de bisschop van Haarlem heeft
voorgeschreven, dat op Zondag 19 Februari
a. s., den dag waarop Z. H. Paus Leo XIII het
gouden jubilé van zjjn bisschops wjj ding zal
vieren, in alle kerken van het bisdom Haarlem
de Hoogmis zoo plechtig mogeljjk zal worden
opgedragen, en dat ook op dien dag in al die
kerken een collecte voor Z. H. zal worden
gehouden.
Blijkens oericht van Harer Majesteits
gezant te Brussel zullen de voor den invoer
van Nederlandsch vee in België opengestelde
douanekantoren Selzaete, Staak, de Clinge, de
Trompe, Watervliet en Stroobrugge (zie Staats
courant van 11 Januari 11.) te rekenen van
13 dezer slechts openstaan voor de dieren,
herkomstig uit het gedeelte der provincie
Zeeland, gelegen tusschen de Belgische grens
en de Wester-Schelde (zoogenaamd Staats-
Vlaanderen).
De invoer zal uitsluitend bjj dag mogen
plaats hebben en na een onderzoek, door een
Belgischen veearts op kosten van de invoerders
in te stellen.
De invoerders zullen tevens de herkomst der
dieren ten genoegen van de douane-ambte
naren moeten bewjjzen.
Het is al eenige jaren geleden dat de
Bibliothecaris van Von Moser te Middelburg
werd gespeeld. Dit had plaats in de dagen
dat de Vereeniging Het NedTooneel nog
geregeld een paar voorstellingen in het seizoen
hier gaf. Hun, die het destjjds zagen, zjjn
zeker de aangenaamste herinneringen bjj ge
bleven aan dit bljjspel, een der aardigste stuk
ken van dien Duitschen schrjjver. Zjj zullen
het zeker daarom, na zulk een groot tjjdsver-
loop, nog wel eens willen zien, terwjjl zjj, die
het niet kennen, en een genoeglijken avond
willen doorbrengen, zich een gang naar den
schouwburg op Vrjjdag a. niet zullen beklagen.
Zaterdag kwam hier in het kanaal de
schroefstoomboot Excelsior, gezagv. M. Bakker,
bestemd voor het vervoer van passagiers
goederen en vee tusschen Gent en Terneuzen
terwjjl ook het plan bestaat gedurende den
zomer daarmede pleizierreizigers van Gent naar
Vlissingen en Middelburg te vervoeren.
Het vaartuig, in 1892 gebouwd, is keurig net
ingericht, heeft plaatsruimte voor 300 passa
giers en bezit een promenadedek, waar 40
personen plaats kunnen vinden.
De boot, van staal gebouwd, voorzien van
machines van het triple compound systeem, heeft
een snelheid van 10 mjjl per uur, is 42 meter
lang en 7.10 M. breed met een diepgang van 7
voet.
Tot eersten onderwjjzer aan de school
met den bjjbel te Middelburg is benoemd de
heer P. Breel, onderwjjzer aan de openbare
school te Arnemuiden. (Stand.)
Bjj de mededeeling der benoeming tot
rjjkslandbou wieeraar van den heer I. G. J.
Kakebeeke te Goes teekent de G. Ct aan
Zjjn wjj wèl onderricht, dan houdt deze
benoeming verband met de meermalen bespro
ken oprichting van winter-landbouw-cursussen.
Wellicht is de benoeming van een Goesenaar
tot leeraar tevens te beschouwen als een
gunstig voorteeken van de vestiging van zulk
een cursus in Goes.
Benoemd tot gemeente-veldwachter te
Kruiningen J. de Noojjer, politie-agent te Tiel.
Zondag gaf de sociëteit Opwaarts te
St. Jansteen hare laatste uitvoering in dezen
winter. Het lokaal was zoo schrjjft men
-ons goed bezet en de opgekomenen zullen
zich hu» avond niet beklaagd hebben; Een
ernstig en pittig, doch voor velen wat te
moeiljjk melodrama Jarvis, de eerlijke man,
boeide in hooge mate. Verder had een der
leden met eene vlaainsche alleenspraak veel
succes. Een paar bljj spelen en eenige zang
nummers maakten het overige van het pro-,
gramma uit, dat den bezoekers ongeveer vjjf
uren aangenaam bezighield.
De zangvereeniging Vrijheid Eendracht te
Lamswaarde gaf op denzelfden avond haar
derde en laatste concert in dit seizoen. Het
groote lokaal was met honderden toeschouwers
gevuld.
Het programma was ditmaal niet zoo uitge
breid als gewoonljjk. Twee bljj spelen van
Broekhof Joost Uilenspiegel en Wie ben ik f
brachten de lachspieren aanhoudend in bewe
ging. Het koor deed zich viermaal hooren en
verdient lofljjke vermelding. Overigens kortten
komische seènes en voordrachten op aange
name wjj ze den recht gezelligen avond.
Het gezelschap bljjft zjjn goeden naam hand
haven.
Men schrjjft ons uit Biervliet
De opvoering der reder jj kerskamer Jacob
van Lennep op Zondag jl. mag goed geslaagd
heeten.
Het tooneelspel De twee zusters in 5 be-
drjjven werd met veel ambitie gespeeld. De
bankroetier of de ontvluchting in de wijnmand
gaf overvloedig stof tot vrooljjkheid, terwjjl
onze Harmonie toonde, dank zjj de goede lei
ding van den onlangs opgetreden kapelmeester,
over welke goede krachten zjj te beschikken
heeft.
Trots het erg ongunstige weder was da
ruime zaal goed bezet.
Het bal, na afloop der uitvoering, bezorgde
den danslustigen nog een paar prettige uurtjes.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg,
Heden deed die rechtbank uitspraak in da
zaak tegen H. F. B., 32 j., handelsreiziger,
Middelburg, appellant van een vonnis van het
kantongerecht te Middelburg, waarbjj deze, ter
zake van het zonder plaatsbewjjs of perron-
kaart zich op het perron bevinden, veroordeeld
was tot f 3 b. s. 2 d. h.
Met vernietiging van het vonnis des eersten
rechters werd de beklaagde vrjj gesproken.
Deze vrjjspraak berustte o. a. op de volgende
overwegingen
dat de rechtbank zich vereenigt met de op
vatting van den rechter in eersten aanleg
omtrent het feit, den appellant te laste gelegd,
en met dien rechter aanneemt, ook op grond
van de bekentenis van den appellant, dat hjj
over het perron heeft geloopen om een brief in
den gereedstaanden trein te bezorgen, dat de
appellant over dat perron heeft geloopen;
dat de rechtbank zich echter niet vereenigt
met het oordeel van den eersten rechter, dat
de appellant mitsdien heeft geloopen op of
langs den spoorweg, en derhalve overtreden
heeft art. 43 der spoorwegwet.
Overwegende toch, dat een perron niet is
een deel van den spoorweg, maar uitmaakt
een deel van het stationsgebouw, in art. 3a
van het alg. reglement van 9 Januari 1876
(Stbl. no. 7) genoemd »gaanderjj", van waar
de treinen toegankeljjk zjjndat toch, met den
rechter a quo aannemende dat onder spoorweg
moet worden verstaan alle terreinen, binnen
de afsluitingen van den spoorweg gelegen,
een perron niet kan gezegd geworden tot
zoodanig terrein te behooren, vermits het niet
binnen de afsluiting ligt, doch, als deel van
het stationsgebouw, die afsluiting zelve vormt;
terwjjl eindeljjk uit het opschrift van hoofd
stuk IV der wet op de spoorwegen »van de
zorg voor en het verkeer over de spoorwegen"
en den inhoud der beide paragrafen van dat
hoofdstuk voldoende bljjkt, dat het loopen
over een perron niet is een daad, rakende
het verkeer over de spoorwegen
dat de rechtbank mitsdien niet bewezen
acht hetgeen den appellant is te laste gelegd.
Verder werden heden door die rechtbank
veroordeeld wegens
mishandeling: J. d, H., bjjgenaamd H.,
23 j. Stekene (België), thans alhier in hech
tenis, en C. L. v. P. 21 j., Kemseke (België),
arbeiders, ieder tot 1 m. en T. B. 21 j., matroos
op den Eng. schoener Elisabeth Hampton te
Ipswich, graafschap Suffolk (Engeland) tot 6
in. gev. straf en P. D. 51 j., bierhuishouder en
Ch. D. 17 j., arbeider IJzendjjke, ieder tot
f 5 b. s. 5 d. h.
diefstal: L, M. 20 j., dienstbode Sfe
Laurens, tpt 1 m, gev, straf;