N°. 38. 136e Jaargang. Dinsdag 14 Februari. Middelburg 13 Februari. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^ Telephoonnommer 139. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE. li 11) i) inn it si Thermometer. i Agenten te VlissingenP. Gr. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te Zierikzee A. C. de Mooij, te TholenW. A. j Advertentiën Middelburg 13 Febr. 8 u. vm. 40 gr. tan Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te éèn uur m. 12 u. 44 gr., av. 4 u. 43 gr. F. advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmak, te Botterdam, de Gebr. BelinrantE, te 's Gravenhage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam. j aan het bureau bezorgd zijn, willen Verwacht Z. W. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zij des avonds nog worden opgenomen. Het bestuur der Nederlandsche Vereeniging te Johannesburg (Zuid-Afrikaansche Bepu bliek) verzoekt ons opname van het onderstaande stuk De ondergeteekenden, allen leden van het bestuur der Nederlandsche Vereeniging te Johannesburg, wenschen het volgende onder de aandacht hunner landgenooten te brengen. Het is hun gebleken dat herhaaldelijk per sonen uit Nederland naar hier vertrekken op inlichtingen, die, hoe goed ook bedoeld, wel licht echter ten eenenmale onjuist zjjn. In de eerste plaatB wenschen de onderge teekenden er op te wjjzen dat zjj, die naar hier vertrekken, aangelokt door de naar Hol- landsche begrippen hooge salarissen of ver diensten, niet moeten vergeten dat de waarde van het geld ongeveer een derde bedraagt van die ten onzent, zoodat een verdienste van p. st. 10.0.0 's maands gelijkstaat met een maandeljjksch inkomen van f 40 ten onzent. Het is duidelijk dat daarvan weinig of niets voor den kwaden dag of voor ondersteuning van achtergebleven bloedverwanten kan worden ter zjjde gelegd. Naar het gevoelen der ondergeteekenden zal daarin niet waarschjjnljjk vooreerst verande ring komen. De ontdekking der goudvelden heeft naar hier eene groote bevolking doen heenstroomen, die de oorzaak is dat Let aanbod van werk krachten de aanvraag zeer overtreft. Het tot stand komen der spoorwegverbinding tusschen de kust van Pretoria maakt het thans mogelijk zonder groote kosten een deel van de Transvaal te bereiken. Daarbjj moet niet uit het oog worden ver loren, dat handenarbeid hier slechts gedeelte lik door blanken kan worden verricht. In de tweede plaats wenschen de onderge teekenden te waarschuwen tegen de in Holland verbreid wordende meening, dat de Transvaal een »Hollandsch" land is en dat Hollanders hier als zoodanig boven andere vreemdelingen voorkeur genieten. Veeleer is het tegendeel het geval. Tenge volge van de lichtzinnige wjjze, waarop van uit Holland personen, die juist het tegendeel van aanbevelenswaardig waren, aan regeering en particulieren zijn aanbevolen geworden, heeft zich langzamerhand eene ongunstige meening omtrent Hollanders gevormd, die niet gemakkelijk zal zijn te overwinnen. In den regel worden Duitschers en Engel- schen boven Hollanders verkozen. Bovendien ontbreekt meestal den meesten naar hier komende Hollanders zelfs de geringste kennis der Engelsche taal, die hier onmisbaar is. Ondergeteekenden kunnen dan ook niet genoeg waarschuwen tegen berichten van Nederlanders die hier dadelijk na hunne aan komst zeer schitterende positiën vonden. Het is hun meermalen gebleken dat deze verhalen uitgestrooid werden door personen, die hier zeer ondergeschikte betrekkingen bekleedden, of soms zelfs zich hier in een staat van groote armoede bevonden. Het is niet de bedoeling der ondergeteeken den emigratie naai hier te ontraden. Immers blijft het waar dat voor een onder nemend jong man, goed van gedrag en met een zelfstandig energiek karakter, de Zuid Afrikaansche republiek een ruim veld van werkzaamheid aanbiedt met uitnemende kansen van succes. Er zijn voorbeelden die bewijzen dat het hier niet alleen mogelijk maar in vele gevallen niet moeielijk is, om zich spoedig een goede positie te verwerven, en menigeen, die in Nederland gebukt gaat onder de moeielijk- heden van den strijd om 't bestaan, zou hier een nieuwen en nuttigen werkkring ook tot eigen zegen kunnen vinden. Slechts zjj men bedacht, dat hier nog meer dan te huis de goede eigenschappen noodig z jjn, waardoor een man, die zich vooruit wil werken, moet uitblinken. Kracht van wil en volharding, ondernemingsgeest en een geregelde levenswjjze, zjjn eigenschappen, die hier on misbaar zjjn. Er bestaat geen enkele reden om aan te nemen waarom een solied fatsoenljjk Hollander hier niet evengoed slagen zou als een Duitscher of Engelschman. Doch men moet zich dan niet eerst van dit land een averechtsche voor stelling hebben gevormd. De Hollander, die naar de Transvaal gaat, wete wel dat de bezwaren, aan landverhuizing Verbonden, voor hem in geen enkel opzicht gemakkeljjker zullen zjjn dan elders, dat zonder Jcapitaal hier evenmin als te huis iets kan worden aangevangen en dat goede uitslag slechts is te wachten na een zeer langen en moeieljjken weg. Vooral lieden die geen bepaald handwerk kennen, kantoorbedienden, boekhouders enz. waarschuwen wjj ten zeerste tegen het emi- greeren hierheen, wanneer hun geen bepaalde betrekking verzekerd is. Onze vereeniging zal volgaarne, waar zjj kan, landgenooten, die hierheen wenschen te komen, alle mogeljjke informaties verstrekken en waar het op haren weg ligt hun de behulpzame hand bieden. Men vervoege zich daartoe tot onzen secre taris, den heer E. J. van Gorkom, notaris, aan het volgend adresPostbus 1289, Johannesburg. Hierna volgen een twaalftal handteekeningen. Eere-voorzitter der vereeniging is de heer C. J. Hoolboom, vice-consul der Nederlanden! voorzitter de heer N. van den Berg, assistent specialen landdrost, en vice-voorzitter jhr mr W. H. de Savornin Lohman, advocaat. Yan het te Leeuwarden nieuw gekozen lid der Tweede kamer, den heer C. V. Gerritsen, geeft de heer Yan der Goes in de Nieuwe Tijd de volgende allerzonderlingste beschr jjving: >De bekwaamheden van Gerritsen te prij zen, is vrij overbodig. De bekwaamheden, die noodig zjjn voor de werkzaamheden die in de Kamer voor de hand liggen, heeft hjj onge- twjjfeld. Economisch is hjj een warhoofd nieuw-malthusianismeeerbied-voor-beginsel- van-privaat-bezitbetere-verdeeling-van-het- maatschappeljjk-inkomen, en welke andere radicale fierlefansen meer, dansen in zjjn sche del een dwarrelende mazurka of schotsche drie. Bovendien heeft Gerritsen het ongeluk een middelbaar (maar daarom niet middel matig) examen in de »staathuishoudkunde" te hebben gedaan. Intusschen een goed eco noom zou in de tegenwoordige Tweede kamer maar dol worden van alles wat hjj hoorde." Het Sociaal Weekblad geeft deze woorden als een proeve van sociaal-democratische on feilbaarheids-waanzin" en voegt er aan toe »Hoe gelukkig voor den heer Yan der Goes, dat hjj niet zelf gekozen is. Wanneer hjj, goed econoom als hjj reeds is, nog dol werd op den koop toe, hoe hoog verheven boven de rest van het menschdom zou hjj zich dan wel voelen 1" Apropos van die Leeuwarderver kiezing. Dr Kujper koos tot motto van zijn hoofdartikel in De Heraut van deze week 2 Cor. 614a >Trekt niet een ander juk aan met de ongeloovigen Bjj kon. besl. is aan W. J. Wendel, op zjjn verzoek, met ingang van 1 Mei eervol ontslag verleend als directeur der rjjkskweekschool voor onderwjj- zers te Middelburg zjjn benoemd tot rjjkslandbouwleeraren I. G. J. Kakebeeke te Goes en J. Heidema, te Westernieland. Deze benoeming gaat in met 1 Maart is de officier van gezondh. 1ste kl. J. J. van Driel, van het personeel van den geneesk. dienst der landmacht, op zjjn verzoek, onthe ven van zjjne detacheering bjj het leger in Nederlandsch-Indië. De berichten omtrent de heeren Wendel en Kakebeeke werden nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer onder Laatste bérichten medegedeeld. De gewone audiëntie van den minister van oorlog zal op Donderdag den zestienden Februari niet plaats hebben. De Zaterdag uit Oost-Indië aangekomen mail bracht ook het kort verslag der voornaamste gebeurtenissen in het gouvernement Atjeh en Onderhoorigheden, loopende van 20 December 1892 tot en met 2 Jan. Belangrjjke feiten of ernstige aanvallen hadden in die periode niet plaats. Het weder was zeer regenachtig, gepaard met hevigen oostenwind. De gezondheidstoestand liet in de kustland schappen nog veel te wenschen over. Yele gevallen van influenza deden zich voor. In het door ons bezette gedeelte van Groot- Atjeh was de gezondheidstoestand gunstiger. Het gemiddelde ziektecjjfer bedroeg in het militair hospitaal per dag 23 tegen 27 en dat van' de beri-beri 9 tegen 9 gedurende den vorigen verslagtjjd. Het sterftecjjfer was iets hooger. Volgens de Java-Bode laat de aanstaande 'kpffieoogst zich zeer slecht aanzien; vele on dernemingen op Java zullen geen zesde op leveren van den oogst, in het vorige jaar ge maakt, en het gouvernement moet op zeer weinig koffie rekenen. Daarentegen verwach ten dè suikerfabrikanten een groot product, dat voor een deel reeds tegen goede prijzen is verkocht. Terwjjl het riet nog eenige maanden te velde moet staan voordat met malen kan worden begonnen, zjjn al drie millioen pikols suiker van de hand gezet. Letteren en Hunstj Einde dezer maand wordt door den Haagschen Kunstkring eene tentoonstelling gehouden van afbeeldingen van oude Zeeuw- sche gebouwen en van voorwerpen, betrekking hebbende op de kunstnjjverheid in vroegere tjjden van ons gewest. Daartoe zjjn door den minister van binnenlandsche zaken beschik baar gesteld de verschillende opmetingen van oude monumenten, die aan het departement aanwezig zjjn, terwjjl enkele particulieren ook belangrjjke voorwerpen hebben toegezegd. De tentoonstelling zal ongeveer drie weken duren. De retrospectieve afdeeling der tentoon stelling van werken in kunstsmeedjjzer, die op het museum van kunstnjjverheid te Haarlem gehouden wordt, is de vorige week aanzien- ljjk uitgebreid door inzendingen van de heeren Schouten te Delft en J. A. Frederiks te Mid delburg. Zoowel de moderne als de retrospec tieve afdeeling dezer tentoonstelling heeft de algemeene belangstelling opgewekt. De vak lieden zoowel als het kunstminnend publiek hebben door talrjjk bezoek hiervan bljjken gegeven. De bekende Fransche schrijver over socialistische onderwerpen Benoit Malon, o. a. redacteur van de Revue socialiste, ligt ernstig ziek te Cannes. - Verdi is met het componeeren van een nieuwe opera, Koning Lear, bezig. Koning Humbert moet hem dén titel van markies hebben aangeboden. Te Margate is overleden de schilder Allan Schmidt. Van geboorte was hjj een Duitscher, doch sedert jaren in Engeland gevestigd. Voor de betrekking van onderwijzer te Koewacht zjjn op de voordracht geplaatst de heeren Ch. v. d. Bilt te Philippine, Rietstra te Stamproi en Verberge te Wamel. De zeven sollicitanten, die aan het schrif- teljjk examen voor hoofd der school in de kom der gemeente Biervliet deelnamen, waren de heeren P. J. van Aartsen, onderwjjzer aan de openbare school te ZuidzandeH. Hoestra, lste onderwjjzer aan eene openbare school te Zwolle P. A. Hubregtse, hoofd der openbare school te BurghF. F. Jobsis, onderwjjzer aan de openbare school te Hees bjj Njjmegen H. Kingma, onderwjjzer aan eene openb. school te HaarlemL. Ljjbaart, hoofd der openbare school te Krabbendjjkeen L. Ph. Weisfeit, hoofd eener openbare school te Ouddorp. Aan den heer J. J. Gobius du Sart, pre dikant bjj de herv. gem. te Njjkerk op de Veluwe, is, op zjjn verzoek, na ruim 48-jarigen dienst op de meest eervolle wjjze emeritaat verleend. Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned. Herv. kerk. Béroepen naarZutfen J. Vermeer te Mep- pelWaarder C. A. C. Bouthoorn te Groot- AmmersHoorn op Terschelling N. L. Piccardt te Zandeweer; Waaxens c. a. C. Th. Cramer van Baumgarten te Veendam; Niekerk c. a. A. J. Roozemeyer te Bahr en Lathum; Moer- djjk Y. Doornveld Hzn. te Daerle en naar Maastricht H. J. André Douwes te Dwingelo. Bedankt voorLeerdam H. van Selms te Kralingenen voor Nichtevecht J. Politiek te Oud-Woude. Aangenomen naarOost-Zaandam D. G. Postma te Bierum. Wjj ontvingen het voorloopig programma van de algemeene tentoonstelling van werk tuigen, te houden den 14 Juni a. s. te Tholen door de Maatschappij tot bevordering van landbouiv en veeteelt in Zeeland, waaruit bljjkt dat de volgende prijzen worden uitgeloofd voor de meest volledige verzameling van landbouwwerktuigen, le prjjs f 200, 2e 100; voor de meest volledige verzameling van zuivelwerktuigen een prjjs van f 100 voor een handcentrifuge, le prjjs f 50, 2e ƒ25; voor een boterkneder een prjjs van f 25 voor de meest volledige verzameling van werktuigen voor grondbewerking, le prjjs /*75, 2e f 25 voor een petroleum-motor, beneden 8 effec tieve paardenkrachten, le prjjs /"200,2e ƒ100, De mededinging naar de uitgeloofde prijzen is voor een ieder vrjj. Voor nadere inlichtingen kunnen belang hebbenden zich vervoegen bjj de heeren J- W. Wagtho, voorzitter der regelings-commissie voor de tentoonsielling te Tholen, en I. G. J. Kakebeeke, algemeen secretaris der Zeeuwsche landb. maatschappij te Goes. De StCt. van heden bevat de statuten van de Vereeniging tot bevordering van het vreemdelingenverkeer in Walcheren, te Vlis singen. Het door het muziekkorps der dd. schutterij alhier ten bate der Werkverschaffing gegeven concert heeft, na aftrek der onkosten, f 141.45 opgebracht. De zich sedert den len dezer bjj hare zuster, onze koningin-regentes, vertoefd heb bende hertogin Van Albany, kwam heden (Maandag) middag, vergezeld van twee kinderen en gevolg, met den trein van 11.56 uur te Vlissingen aan. Daarbjj waren tegenwoordig de heeren mr C. Bakker Czn., een der direc teuren van de maatschappjj Zeeland, en P. L. de Brujjne, Britsch vice-consul, die H. K. H. naar de dagboot Engeland geleidden, waarmee de reis naar Engeland werd vervolgd. In de gemeente Oost- en West-Souburg, wier bevolking op 31 December 1892 1750 zielen telde, heeft van 19 October '92 tot 7 Februari '93 geen enkel sterfgeval plaats gehad. Uit Goes schrijft men ons Uwe lezers kennen ongetwjjfeld den roman van Cremer, getiteldAnna Rooze. Een criticus, zooals er dertien in een dozijn gaan, sprak als zjjn oordeel over dat boek uit: »Die Anna is een bemoeial en daarmee uit." Van zulk een beoordeelaar geldt met volle rechtLa critique est aisée. Aan zulke oordeelvellingen en beoordeelaars heeft ook bloot gestaan het van hier naar Mid delburg vertrokken raadslid D. Hildernisse. »Erger dan eene ministerieele crisis is voor Goes het vertrek van den heer H." spotte zulk een»deze laat ontelbaar veel portefeuilles onbeheerd achter, terwjjl eene ministerieele crisis slechts acht portefeuilles geldt." Natuurlijkwie aan den weg timmert heeft veel berechts. En zoo ging het ook den heer Hildernisse. Maar in hooge mate onbilljjk is zulk een oordeel tegenover iemand, die veel deed voor de algemeene zaak; tegenover iemand, zooals er slechts weinigen zjjn, en aan wie men in kleine plaatsen als de onze zooveel be hoefte heeft. Het zal niet moeiljjk vallen de plaats, die hjj in menig college openliet, aan te vullen, maar hem vervangen, goed vervangen zal niet gemakkelijk gaan. Niet het minst zal dit het geval zjjn met den vacanten zetel in den gemeenteraad. Dinsdag zal men trachten een heel geschikt opvolger voor hem te vinden. Een belangrjjke keuze, omdat men voor de mogeljjkkeid staat dat de raad »om" gaan zal. En het aantal geschikte candidaten is niet zeer groot, d. w. z. van hen die het wezen willen; aan hen, die het kunnen zjjn, ont breekt het niet. Het komt er slechts op aan een candidaat te vinden, die bjj de burgerjj in meerdere of mindere mate populair is." Men zal hiertegen aanvoeren, dat populariteit geen vereischte is voor een raadslid. Volkomen waar, maar de vraag mag gesteld worden, of populariteit bij een candidaat- geen aanbevelenswaardige eigen schap mag genoemd worden. De Goesche kiezers hebben reeds meermalen deze vraag in bevestigenden zin beantwoord Uit 's Gravenpolder schrjjft men ons De laatste week zagen we hier iets nieuws. Er werd, wat nooit gebeurd is, althans niet sedert de indjjking van het oude visschersdorp, twee maal afslag van visch gehouden en met groot succes. Precies als in eene stad ging de omroeper door het dorp en hield de markt meester aanteekening van den verkochten visch. De visch op den toren, vervangende de haan van andere hooge gebouwen, kon niet te best tegen den afslag en is van zjjn hoog standpunt naar beneden geschoven, als wilde hij zeggen bjj de herleving van den vischhandel moet ik ook tegenwoordig wezen. Omstreeks 12 uur brak Zaterdagmiddag een hevige brand uit op de hofstede van den landbouwer Meulenberg onder Yerseke, gelegen aan de postbrug aan het kanaal door Zuid- Beveland. In minder dan een uur tjjds was de geheele schuur een prooi der vlammen; al het vee 50 stuks) kon, behalve zes kal vers en 2 schapen, gelukkig nog worden gered. De brandspuiten van Yerseke, Wemeldinge Kapelle en Schore waren spoedig op het ter rein, die van Yerseke gaf het eerst water. Het woonhuis en verdere gebouwen bleven gelukkig gespaard. De burgemeester van Yerseke was spoedig op de plaats des onheils aanwezig. De oorzaak van den brand is nog onbekend. De schuur was verzekerd. Omtrent den brand te Cats, Vrijdag lij in de schuur van den landbouwer P. Breure meldt men ons nog nader het volgendeHet is nog altijd een raadsel hoe de brand is ont staan. De arbeiders verlieten omstreeks vijf uur namiddag de schuur en toen de eigenaar daarna omstreeks zeven uur in huis zat, nam hjj een buitengewoon geruisch waar. Hierop naar buiten gaande, vond hjj de schuur in lichte laaie. Veertien paarden, waaronder tien werkpaar den, benevens 42 stuks hoornvee, een bok en vele hoenders, kwamen in de vlammen om, terwjjl ook al het paarden- en ander tuig en kleedingstukken van de knechts vernield wer den. In de schuur waren nog aanwezig ongeveer 30 HL. erwten en een hoop ongedorschen gerst. Vjjf varkens en eenige hoenders zjjn gered door de onmiddelljjke hulp van de brandspuit met bemanning van Cats. De brandspuiten van Coljjnsplaat en Cortgene, die later gekomen zjjn, konden geen dienst meer doen. De spoedige hulp, die deze gemeenten wenschten te ver- leenen, mag echter niet onvermeld bljjven. Alles is verzekerd. De inboedel, oogst en vee bjj de brandwaarborg-maatschappjj te Zie rikzee en de gebouwen, schuur, varkens- en kippenhok, naar men zegt, bij een Middelburg- sche maatschappjj. In de Vrijdagavond gehouden vergadering der Vrijzinnige kiesvereeniging Algemeen belang te Coljjnsplaat werd mededeeling ge daan dat in 1892 de ontvangsten bedroegen f 48.50 en de uitgaven f 25.61, zoodat de re kening een batig saldo van f 22.89 oplevert. De aftredende voorzitter, de heer J. Vermeu len, werd herkozen en liet zich die herbenoe ming welgevallen. Na deze huishoudeljjke werkzaamheden trad als spreker op de heer Van der Meulen van Haastrecht. Hjj begon met mede te deelen, dat hjj van wege het hoofdbestuur van Volksonderwijs uitgezonden was om lezingen te houden om zoodoende voor Volksonderivijs propaganda te maken. Slechts in éene gemeente in Zeeland, nl. te Zierikzee, bestaat eene afdeeling, waar spreker binnen kort hoopte op te treden. Hjj stelde zich thans tot taak de vraag te beantwoor den Wat hebben wjj in den tegenwoordigen tjjd te doen inzake het openbaar lager on derwjjs? Hjj weeB erop dat de laatste veranderingen in de wet niet zjjn in het belang, van het openbaar lager onderwjjs en dat verandering daarin onder dit ministerie wel niet te wach ten is. Waar de wet spreekt van overal voldoend lager onderwjjs, noemde hjj, als schrille tegen stelling daarvan, dat in Amsterdam op 600.000 kinderen, die in de termen vallen onderwjjs ta genieten, er 70.000 niet van profiteeren. Een vretenden kanker voor het onderwjj8 heette de spreker het schoolverzuim; school verzuim, dat in zoovele gevallen geen enkele reden van bestaan heeft. Hoe hieraan een einde te maken Alleen- door invoering van den leerplicht. Spreker spoorde aan zich te ver eenigen om daar, waar de regeering te kort schiet) zelve handelend op te treden en te doen als of leerplicht reeds bestond. Verder moest alles aangewend worden om het voorbereidend onderwjjs te verbeteren, als zjjnde dit het fondament van alle onderwjjs, en betere behartiging van het herhalings- onderwjjs, want alleen door herhalen kan het geleerde onthouden worden. Na het einde der rede dankte de voorzitter den spreker en drukte tevens zjjn spijt uit, dat de vergadering zoo in het ongereede was geraakt door een brand in eene naburige ge meente. Een vjjftal heeren hebben jzich aaneenge sloten tot het oprichten eener afdeeling van Volksonderwijs. -Uit Zierikzee schrjjft men ons. Vrjj dag avond had de aangekondigde sowêö litteraire et musicale plaats, ten voordeele van de armen dezer stad. De concertzaal was eivol en dientengevolge was 't er gezellig en warm. De heeren dr Helder en mr Van Geuns; die het initiatief tot deze "soirée hadden ge nomen, konden met genoegen zien op de groote schare, die aan hun oproeping had ge«'

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1