N°. 37. 136e Jaargang. 1893. Maandag 13 Februari. Middelburg 11 Februari. Verspreide Berichten. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50 iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte: Telephoonnommer 139. ONDERWIJS. Letteren, en Kunst. UIT STAD EN PROVINCIE. XIDIELBl RtSClIK l»IRA\T. Thermometer. j Agenten te Ylissingen P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. n. Peul, te Zierikzee A. C. de Mooij, te Tbolen W. A. Advertentiën Middelburg 11 Febr. 8 u. ym. 45 gr. tan Nieuwenhuijzen en te Ternenzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één uur 1 O M A Q rn* .1 Tf A I 4 U On VTÜVT Ovi a. V."1 r. m. 'r. wro ~NT tt t a ~\t~ I v. A "D 4-4. -r> O Utit rvn 1 T rtlT* 4 a O a mAv.1. a a.a a *v A tv tl T 1 1 t t» A rrn 4-/% A w n t A>./1 A W. a1a 4- a Ia a r» a a. d r«n m .11 aaa m. 12 u. 48 gr., av. 4 u. 45 gr. F. advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam. Verwacht kracht. W. wind. i Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. aan het bureau bezorgd zjjn, wiBen zij des avonds nog worden opgenomen. De zegepraal der beginselloosheid. Onder dit opschrift komt in het Hbld. het volgende schryven voor »A. C. Wertheim, Amsterdam. >Leeuwarden, 8 Febr. 1893. >De liberalen geslagen. Hoezee 1 Sic transit gloria mundi". Zoo, mynheer de redacteur, luidde een telegram, door een «onbekende" mij uit Leeuwarden welwillend toegezonden, toen de verkiezing van den heer Gerritsen aldaar bekend was. Misschien had iets meer zedelyke moed den afzender kunnen bewegen er zjjn naam onder te plaatsen, maar men moet een ge schonken «telegram" niet in den bek zien en ik ben hem erkentelijk voor de vriendelijke toezending. Niet daarover echter wilde ik u spreken, veeleer over de meer of mindere juistheid dei- bewering zelve. Is het inderdaad uit met de liberalen en zjjn de radicalen hunne gelukkige plaatsver vangers Daartoe is het noodig te onderzoeken, hoe de zege te Leeuwarden is bevochten. De verkondigers der staatsleer van Stahl, de opvolgers, zoo al, helaas, niet de volgelin gen van Groen van Prinsterer, hebben blij moedig de hand gereikt aan de party dei- revolutie, aan de sociaal-democraten. De volksparty heeft water in haar wjjn ge daan en voor het gedeeld bezit van den radi calen volksvertegenwoordiger de opheffing van het privaat bezit tydelyk uitgesteldde radicalen hebben van die combinatie gebruik gemaakt en, sterk door dat gekleurd gezel schap, gezegevierd, Benijdenswaardige overwinningbe vochten ten koste van alles wat naar eerbie diging van beginselen zweemt l De radicalen hebben het minst geofferd. Ze laten zich een steun aanleunen, dien zjj weten niet te zullen, niet te kunnen beloonen, anders dan door groote woorden. Je prends mon bien, oü je le trouve, zei Molière en hjj schiep meesterstukken Wie weet wat de radicalen niet al zullen voorbereiden of volbrengen. Wie weet of de heer Gerritsen, al vindt hjj in de Tweede kamer niet dadeljjk algeheelen bjjval, door scherpzinnigheid gepaard aan humaniteit, door rechtskennis gevoegd aan gave van codificatie, niet volbrengt wat de party in zjjn naam heeft beloofd. De sociaal-democraten hebben geaccordeerd. In de beginselloosheid hunne kracht puttend, geleid door den haat tegen de liberalen, heb ben zjj helpen kiezen, niet wat zij wilden maar niet kunnen krjjgen, maar den tegen stander van hen die hun het moedigst tegen- treden, de liberalen. Ze zjjn, zonderling en karakteristiek genoeg, opportunisten geworden, in afwachting van beter. Maar die arme antirevolutionairenWelk een verleden en welk een val 1 De anti-revo lutie gewjjd door geloof, leerspreuk en traditie, over boord geworpen, de hand reikend aan de revolutiede domper die de vlam aan blaast, in plaats van ze te doovenconser vatief met Rome, vooruitstrevend met de ra dicalen, opportunistisch met de sociaal-demo craten. Je suis oiseau, voyee mes ailes Je suis souris vivent les rats! Waarljjk het woord van mr Kappeyne bjj de behandeling der onderwijswet blyft waar «Afstammelingen der Geuzen, hebt gjj er niets van overgehouden dan de bedelnap En hier is de bedelnapik help u te Leeu warden den liberalist uit den weg ruimen, opdat gy mjj elders helpt mjjn partygenoot te doen zegevieren. Ceci payera cela. Heerljjke ruiling van dienstprestatieden grooten veldheer waardig, die over de stem en het geweten van duizenden eigenmachtig beschikt 1 Van Leeuwarden begint de victorie, maar ze zal eerst volledig zyn als de liberalen de kieswet zullen hebben gestemd. Een geestig schrjjver heeft gezegd, dat de huichelarij een hulde is die het kwade aan het goede brengt. Zóo met alle verhoudingen en appreciatiè'n by de vergelijking rekening houdend, is het «en eigenaardige hulde die de tegenstanders liberalen dezen brengen, Zjj geloovenen vertrouwen in hun loyauteit, in hun rechts besef, in hunne gewetenljjkheid, om zelf het graf te graven, waarin zjj naar de meening der tegenstanders bedolven zullen worden. Intusschen Molière zegt het alweer Le défunt riest pas mort De liberalen behoefden eenige lessen. Ze hebben die ontvangen, en door schade ivordt men wijs. Zjj weten nu, dat het noodlottig is onderling verdeeld te zjjn omtrent bjj zonderheden, in plaats van schouder aan schouder te staan voor hoofdbeginselen. Zjj weten nu, dat zjj flink, moedig, eerljjk moeten voorwaarts gaan, zonder zich te storen aan de schimpwoorden die hun worden toege worpen om hen in de war te brengen en af te leiden. Het zjjn alleen de Basilio's die gelooven dat zjj de koorts hebben, als men het hun wil wjj smaken. De liberalen weten dat hun plicht, dat hun roeping is, traditie en zelfbewustzijn getrouw, aan de spitse te staan van den kalmen, bere deneerden, gestadigen vooruitgang. Noblesse oblige, blyft hun zinspreuk. Zal het geweld hun op den achtergrond dringen, het gezond verstand der natie ont waakt al spoedig uit de zinsbegoocheling, door handige woordvoerders en listige volks menners in het leven geroepen, en hergeeft hun de plaats waar zjj behooren. Z6ö kan de nederlaag van Leeuwarden hun meer waard zyn dan de overwinning den radicalen. Intusschen mogen de tegenstanders juichen! Le quart d'heure de Rabelais, dat is het na komen der onderlinge verplichtingen, zal eenmaal slaan en de van niet-betaling geprotesteerde promessen zullen het kennelyk onvermogen bewjjzen van hen, die ze licht vaardig hebben onderteekend. In de zedelyke, zoowel als in de financieele wereld gaan zjj, die niet betalen wat zjj schuldig zjjn, failliet. Dan zal de openbare meening de liberalen tot curatoren benoemen van den onbeheerden boedel. Tot zoolang zjj het wachtwoordHerzie u zelf en handhaaf uw beginselen, bljjf vry van dubbelzinnige bondgenootschappen en valsche leuzen. Dan geldt voor hen in staatkundigen zin, wat Heine van den dichter Jehudah ben Halevy zegt, de woorden van zelfvertrouwen, geloof en geestdrift »Töedten kann das Volk uns, aber niemals richten!' Met achting, A. C. Wertheim. Amsterdam, 10 Febr. 1893. Het Dagblad van Nederland heft een juich toon aan over den uitslag der verkiezing te Leeuwarden. Dit is zeer verklaarbaarde heer Gerritsen behoort tot zjjne geestverwanten en het spreekt dus van zelf dat het blad met in genomenheid zjjne verkiezing begroet. Maar het leidt uit dien uitslag af dat in de liberale partjj in Leeuwarden «bet leven niet meer is in te blazen". Wanneer van de 3280 kiezers er 1297 op den candidaat der liberalen stemmen, is die uitspraak toch wel wat sterk, al stemden er ook een dertigtal kiezers meer op den candi daat der radicalen. Daaronder waren allen, die de leiders der anti-revolutionnairen volgen. En zoo nu het Dagblad uitroept dat deze overwinning der radicalen, deze «heldendaad", geljjk het blad het noemt, niet door «capitulaties met conservatieven" is verkregen, zy werd behaald met hulptroepen van eene richting, die zich berucht heeft gemaakt door zich aan te sluiten bjj elke partjj, welke de liberalen bestrjjdt, en de oude leer «onze kracht is in ons isolement" tot een derisie maakt. Het stemmen-cjjfer geeft tevens recht tot het vermoeden, dat ook vele Roomsch-katho- lieken bjj de herstemming zich gevoegd hebben bjj de voorstanders van den radicalen candi daat. Met zulke bondgenooten hebben de radica len geen recht om op deze overwinning fier te zjjn. ArnhGrt.) Aan het N. v. d. D. wordt uit Londen ge schreven De verklaringen, door den Britsehen minister 'van landbouw in het Lagerhuis afgelegd, bewjjzen dat hjj er niet aan denkt den invoer van vreemd vee weder vry te laten. Er heerscht thans mond- en klauwzeer in alle landen van Europa, met uitzondering alleen van Noorwegen, en de bestaande wetgeving laat »iet toe den invoer van vee te vergun nen uit landen, waar besmettelijke veeziekten heerschen. In antwoord op een vraag van den heer Darling of de minister een wetsontwerp wilde in behandeling brengen o: steunen, waarbjj aan zyn departement macht wordt verleend vreemd vee in Engeland te lessen, om het op de landingplaats af te maken in gevallen waar het departement verplicht is krachtens de bestaande wetgeving den invoer te verbieden, antwoordde de minister (de heer Gardner) dat de tegenwoor dige wetgeving gegrond is op het wel bewe zen feit, dat het afmaken van beesten op de losplaats geen voldoenden waarborg oplevert tegen de overbrenging eener ziekte van zulk een uiterst besmetteljjken aard als mond- en klauwzeer en dat hjj onder die omstandig heden zulk een wetsvoorstel evenmin kon uit lokken als ondersteunen. Onze veehouders kunnen derhalve voorloopig niet rekenen op eene gunstige verandering in den bestaanden toestand. Uit een der G. Crt. ter lezing gezonden schryvenvan een oud-Goesenaar, thans in de Holland Colony, genaamd Rilland, nabjj Ala mosa in Colorado, bljjkt dat alles wat succes sievelijk over de wederwaardigheden der kolo nisten is medegedeeld, juist is geweest. In den brief wordt ook dankbaar gewaagd van de tusschenkomst en de hulp van ds. Van den Heuvel uit Kansasmaar als tegen stelling daarvan wordt melding gemaakt van het bezoek van prof. Noordtzy, wiens hou ding tegenover de kolonisten van dien aard is geweest, dat de briefschrijver hoopt, dat die heer hen niet meer met een bezoek komt lastig vallen. «Zjjne komst", alzoo luidt de brief, «heeft niets anders tengevolge ge had, dan dat we na zjjn heengaan aan elkaar vroegen«is dat nu die hooggeplaatste heer professor Op een viertal huisgezinnen na, hebben alle kolonisten do betrekking ine de Hollanuscke maatschappij afgebroken en zich in Rilland gevestigd. De vooruitzichten daar zyn bemoe digend. Toch ontraadt de briefschrijver voors hands de overkomst van meer personen. Het onderwijzersgezelschap Walcheren hield heden zjjne tweede vergadering in dit jaar. De heer Van den Ende trad als spreker op, en gaf zoo schryft men ons als inlei ding tot zyn onderwerp «De grondslagen van ons tegenwoordig onderwjjs" een overzicht van den vooruitgang van het onderwjjs sedert de 16e eeuw. Op boeiende wjjze toonde hjj verder aan, dat die grondslagen zjjn oefening der zinnen, spreken en zingen. Voor zjjn leerrjjke voordracht ontving hjj den welver dienden dank der vergadering. De raad der gemeente Eede besloo^ Vrijdag afwjjzend te beschikken op een ver zoekschrift der onderwjjzeres L. M. van Vooren om verhooging harer jaarwedde. Daarentegen werd besloten de jaarwedde van een te be noemen onderwijzer met f 25 te verhoogen, wjjl zich na herhaalde oproepingen geen enkele sollicitant op de oorspronkelijke jaar wedde heeft opgedaan. Mej. P. J. H. Wynne, onderwijzeres aan de openbare lagere school te Coljjnsplaat, staat no. 1 op de voordracht te Ouwerkerk a/d. IJsel. Op de aanbevelingslijst ter benoeming van een leeraar in de natuurkunde enz. aan de Hoogere Burgerschool te Zierikzee zyn ge plaatst de heeren dr R. J, Escher te Amster dam en J. E. Roorda te Utrecht. In de raadsvergadering van a. Maandag zal de benoeming plaats hebben. Voor adelborst 3e kl. bjj het koninkljjk instituut te Willemsoord zjjn dit jaar 20 plaat sen opengesteld. Bjj kon. besluit: is aan den heer P. S. Hamel, op zjjn ver zoek en behoudens aanspraak op pensioen, eervol ontslag verleend uit zjjne betrekking van consul-generaal der Nederlanden voor Zuid-China, Hongkong en Macao, met stand plaats te Amoy, en zulks onder dankbetuiging voor de diensten door hem aan den lande bewezen zyn benoemd tot adjunct-commies bjj het dep. van oorlog de eerste-klerken bjj dat dep H. A. van der Mjje en F. G. E. Franssentot commies bjj de Topographische inrichting de adjunct-commies bij die inrichting W. C. Ver maas; en is benoemd tot commies bjj het departement van oorlog de adjunct-commies bjj dat depar tement H. C. van Engelen. Door de arrondissements-rechtbank te Ar n hem is, ter vervulling van een vacature van rechter in dat college, opgemaakt de navol gende alphabetische ljjst van aanbeveling mr. G. W. A. baron van Haersolte, rechter- plaatsvervanger in gemelde rechtbank, advo caat en procureur te Arnhemmr. F. G. Kool rechter in de arr. rechtbank te Dordrecht, en mr! L. D. W. Losecaat Vermeer, rechter in de arr. rechtbank te Leeuwarden. Het nieuwe dagblad, dat men in Utrecht wil oprichten, zal een populair nieuwsblad zjjn en den titel dragen van Vooruitgang, Dag blad voor stad en provincie Utrecht. Een circulaire, waarin steun wordt verzocht voor die oprichting, is onderteekend door de heeren: Jan Wefers Bettink, H. A. van Beu ningen, mr G. H. van Bolhuis, J. van Druten, Jac. Dujjvis, A. Groenier, A. H. Laseur, K. A. Manssen, mr W. L. P. A. Molengraaff, dr C. A. Pekelharing, J. J. H. Pjjpers, D. Schaap jr, W. N. F. Sibmacher Zjjnen, C. P. J. Verhoe- sen, P. C. Visser, mr R. A. Vogelsang en C. A. Zelvelder, arrondissements-schoolopziener. Men zie verder het ingezonden stuk in dit nommer. Het eerste nommer van Vox Studiosorum, met zjjn nieuwe Utrechtsche redactie, is te Utrecht verschenen. Het is een voortzetting van de oude Vox, wier voormalige Leidsche redactie tot opheffing besloot. De bekende Amsterdamsche wynhande- laarsfirma Ferwerda en Tieinan bood den heer J. G. de Groot voor zjjn Nederlandsche opera een subsidie aan van f 1000 per jaar gedurende tien jaren, Dit aanbod werd dankbaar aanvaard, In de met zoo stormachtigen byval te Milaan ontvangen nieuwe opera van Verdi Falstaff worden bekoorljjke frischheid en sprankelende humor geprezen. De koning en de koningin betuigden aan den grijzen componist hun leedwezen dat zij de première niet konden bjj wonen. Omtrent de aanvaring op de Noordzee tusschen de mailboot Prins Hendrik en de Fransche viBchsloep Jeanne Mariewordt nog gemeld, dat de Prins Hendrik de sloep dooi- midden sneed en onder de geredden de ka pitein en de stuurman behooren. Bljjkbaar waren zjj in den slaap verrast want zy hadden haast geen kleederen aan het ljjf. De Fransche kapitein weende als een kind toen hjj op het dek van de mailboot kwam en de andere geredden waren als verstomd. De passagiers van de mailboot, door den schok uit hun bed geslingerd, stormden eerst naar het dek in groote angst, doch zoodra zjj van den eersten schrik waren bekomen, wend den zy alles aan ter verpleging der geredden. Zjj namen de matrozen zelfs mede in de kajuit en boden hun ververschingen en drooge klee deren aan. Onder de verongelukten bevonden zich een vader en een zoonlaatstgenoemde maakte de reis voor het eerst mede. In .de Donderdag avond te Waarde ge houden vergadering van het leesgezelschap Aangenaam en Nuttig, waarbjj de leden van genoemd gezelschap het recht van introductie hadden, hield de heer H. G. Hartman Jzn., secretaris te Goes, voor een talrjjk opgekomen publiek eene rede over De Laster, waarin hjj deze ondeugd in oorzaak en gevolgen schetste. Behalve dit opstel gaf hjj nog ten beste eenige typische fragmenten uit den Achter hoek de Maartekeur te Lochem, Eene brui loft, Eene begrafenis etc. Als sprekers traden verder nog op de heeren J. Oudshoorn metHaar laatste lied, J. J. Mol metAanhaling van J. van Lennep, en W. E. de Jager metEen standje en Een Zondag morgen-verrassing, Amsterdamsche schetsen van Justus van Maurik Jr. De gezelligheid van den avond werd nog verhoogd door de zangvereeniging Vooruit, die onder directie van den heer De Jager menig nummer ten gehoore bracht. Naar aanleiding van het nieuwe volkslied, werd ten slotte door den heer Hartman nog, met het oog op de deviezenCe sera moi Nassau en Ik zal handhaven, er op gewezen wat de vorsten uit het huis Oranje-Nassau voor Nederland geweest zjjn. Zoo kwam spreker ook op onze jeugdige koningin. Met een «zjj leve lang", waarmee de zangers instemden, eindigde hjj zyn slotwoord. Vrijdagavond omstreeks zeven uur brandde te Cats bjj feilen wind de schuur van den landbouwer P. Breure met al het zich daarin beyindend?, totaal af, Al de paarden tien stuks en de koeien zjjn een prooi der vlammen geworden. De oorzaak van den brand is onbekend. Naar men zegt is alles verzekerd. Deze brand bracht te Goes heel wat op schudding teweeg. Denkende dat er in den Wilhelminapolder brand was, werd de brand klok geluid en rukte een spuit uit. Spoedig echter kwam men tot de ontdekking dat het onheil te ver weg plaats had om hulp te verleenen. Door den raad van Coljjnsplaat is tot lid van het burgerljjk armbestuur benoemd de heer A. D. Snoep, in plaats van den heer K. Schippers, president van genoemd college, die, na gedurende 26 jaren lid van dit college te zjjn geweest, zyn ontslag had genomen. Uit Bruinisse schryft men ons Terwjjl een der vaartuigen van den heer P. 0. alhier, geladen met 160 balen mosselen naar Rotterdam, Vrijdag door den zwaren jjsgang in de Bommelsche haven moest vluch ten en daar schijnbaar ingesloten werd ge houden, is die lading Maandag van daar met eene kar en zeven wagens in éen transport vervoerd naar den hoek van Sint Jacob dwars door Flakkee) bjj Nieuwe Tonge en van daar per schuit herwaarts gebracht, teneinde die verzending langs veiliger weg, over Vlissingen, hare bestemming, Engeland, te doen bereiken. Het ligt natuurlyk voor de hand dat de mosse len zulk vervoer niet kunnen dragen. En, hoewel het vermoedelijk de eerste maal is, dat zoo'n mosseltrein in 't leven geroepen moest worden, willen we tevens hopen dat het ook de laatste moge zyn met het oog op de onderhandelingen tot verbinding van Schouwen—Duiveland met den vasten wal, waardoor en daardoor ook alleen, zulke noodlottige, gevaarljjke en kostbare tochten voor goed ophouden en tot de geschiedenis behooren zullen. Door het musschengilde alhier werden in 1892 2233 stuks gedood. De meeste 172 stuks werden ingeleverd door het lid J. Uil, waarmede hij het koningschap verkreeg; zjjn opvolger, de heer J. Meeldjjk, leverde er 110 stuks in. Het oude land van Cadzand verloor dezeï dagen door den dood een zjjner waardige zonen. De heer Adriaan Erasmus, oud-djjk- graaf der watering Cadzand en oud-burge» meester der gemeente Cadzand, overleed aldaar in den ouderdom van ruim 86 jaren.] Gedu» rende een lange reeks van jaren bekleedde hjj zoo schryft men ons de betrekking van djjkgraaf, waarin hjj zjjn vader was op gevolgd, en toonde in de vele moeiljjkheden, waarin dit waterschap soms verkeerde, te zjjn de rechte man op de rechte plaatsaan zjjn vastheid van karakter en onkreukbare trouw heeft de watering veel te danken, al werd die niet altjjd op den waren prijs gesteld. Ook als burgemeester was hjj een zegen voor de gemeente. Aan groote gaven van verstand en hart paarde hij de kloeke fierheid, aan onze oude bewoners van het land van Cadzand eigen, en zjjne nobele figuur zal bjj allen, die hem in zjjn werkkring op de rechte waarde hebben leeren schatten, eene eereplaats in de herinnering bekleeden. Donderdagavond gaf de rederijkerskamer de Oranjébloem te Sluis, met welwillende me dewerking van eenige leden van het muziek gezelschap Apollohare laatste wintervoorstel- ling. De zaal van het logement het Hof van Brussel was eivol. De voordrachten, alsmede 't Was maar een loods, oorspronkelijk tooneel- spel in 4 bedrjjven door A. Rujjsch en De oude vrijgezel, bljjspel met zang in een bedrjjf, liepen flink van stapel. Er werd zeer goed gespeeldde muziek tusschen de pauze vol deed vry wel. Te 's Gravenhage is gisteren aangekomen de prinses Bentheim. Zjj werd door hare zuster, onze koningin-regentes, aan het station ontvangen. De Haarlemsche kermis heeft een ge- duchten knak gekregen. Niet alleen dat de raad op voorstel van burg. en weth. besloot den tweeden Zondag en Maandag te doen vervallen, maar ook werd een amendement van den heer Tjeenk Willink aangenomen om de kermis Zaterdag middag te 12 uren te doen sluiten. Wjjl het uitvoerend comité voor de Rus sische Israëlieten te Amsterdam nergens meer landverhuizers heenzenden kan, zjjn de werk zaamheden geschorst. In het geheel gaf dat comité f 33.472.36 uit. De soep- en boterhammencommissie te Appingedam heeft besloten, de socialisten met langer te bedeelen,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1