N°. 25.
136e Jaargang.
1893.
Maandag
30 Januari.
Middelburg 28 Januari.
De Hollandsche Kolonisten
de San Luis Vallei,
i\
Deze courant verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte}
Telephoonnommer 139.
Bij deze courant behoort een Bijveogsel-
m
UIT STAD EN PROVINCIE. Vrijdagavond werd door de hoogste klassö
Thermometer.
Middelburg 28 Jan. 8 u. rm. 37 gr.
m. 12 40 gr., av. 4 u. 40 gr. F.
Verwacht Z. wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. w. Bolland, te Krainingen F. v. d. Peul, te Zierikzee A. c. de Mooij, te Tholen w. A.
van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
advertentie-bureau s van Nijgh Van Ditmak, te Rotterdam, de Gebe. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één nur
aan het bureau bezorgd zijn, willen
zij des avonds nog worden opgenomen.
Be bureau's van de VI I II II F. I>-
BIJHtjUHË COIlllAKT zijn
verplaatst van de St. Pieterstraat A
73 naar dezelfde straat A 33a.
door V. d. B.
II.
(Slot.)
In de bergen nu ontspringen zooals
men weet beekjes, bronnen, riviertjes,
welke bij het smelten van de sneeuw en in
den regentijd kunnen zwellen tot krachtige
stroomen. In de bergen dus is de oorspron-
kelijke bron van water aanwezigkon dit
nu dienstbaar gemaakt worden voor de
valleien, dan was in de noodige, geheel ont
brekende waterverzorging aldaar voorzien.
Naarmate Amerika ouder werd en meer
bevolkt, kwam er hoe langer hoe meer be
hoefte aan het in cultuur brengen van zoo
veel duizenden en duizenden akkers land, en
is men vanzelf krachtig voortgegaan de
methode toe te passen, waardoor het water,
in de bergen opgehoopt, naar de dorstige
valleien kan worden geleid. Dit geschiedt
langs verschillende waterwegen, kanalen,
slooten, greppels, enz.
Het maken van irrigatiewerken verslond
en verslindt nog steeds millioenen dollars,
doordat men kanalen heeft te graven mijlen
en mijlen lang, voeten en voeten breed, vaak
door rotsachtigen grond; terwijl men onder
den grond enorme buisgeleidingen aanlegt,
houten goten flumesvan verbazende afme
tingen bouwt op hooge stellages, om de onef
fenheden van het terrein te ontgaan, reus
achtige bassins maakt, sluizen en sluisjes
noodig heeft tot regeling van den waterloop
enz. enz.
Uit dit alles kan men nagaan dat men in
de meeste gevallen geen irrigatiewerken
begint aan te leggen of men moet voldoende
zekerheid hebben, dat de overige voorwaar
den klimaat en grond, alsmede de ligging
van de vallei in verband met verkeersmid
delen, uitzicht geven op het welslagen van
eene cultuur, waardoor men het land bevol
ken en tot waarde brengen zal.
Vooral komt het er op aan, of in de toe
komst kans bestaat, dat het land in gebruik
genomen zal worden door landbouwers. In
ieder geval moet de maatschappij, die de
landontgiDning ter hand heeft genomen, dit
riskeeren, en van daar dan ook dat alle
middelen in praetijk worden gebracht om de
bevolking naar die nieuwe streek te trekken.
Ontstaat er werkelijk eene strooming van
Amerikanen naar die streek, dan zij ter
loops opgemerkt, dat dit eenigszins een
vingerwijzing is dat daar een gunstige toe
stand valt waar te nemeD.
Om nu op de San Ltlis-vallei terug te
komen, ook daar is een landstreek, waar
niet veel kan groeien zonder eenen kunst'
matigen aanvoer van water. Het is op dien
grond, dat ik in den aanleg van irrigatiewer
ken door de Empire Land and Canal Company
eenige aanwijzing zie, dat de vallei geschikt'
heid bezit om bebouwd te worden, zonder
echter daarmede aan de zienswijze, die ik
van een oud ervaren Amerikaansch burger
vernam, afbreuk te doen. Die zienswijze
luidde, dat de San Luis vallei wel geschikt
is voor paarden- en vee-houderij. (Horse
and Cattle-Ranching) maar niet voor het be
drijven van akkerbouw 5 vooral niet op de
wijze zooals Hollandsche boeren gewoon zijn
te werken. Daarvoor ligt het land te hoog
Na al de gedane kostbare voorbereid!
de San Luis-Vallei te bevolken en het
doen rendeeren, of liever Amerikaansche
winsten te doen afwerpen. Wordt de vraag
naar het land in de Vallei al grooter en
grooter, dan zal ook hier, volgens de wet
van vraag en aanbod, de waarde van het
land toenemen; en daarop nu is de speculatie
van de landmaatschappij gevestigd. Een
troepje Hollandsche landbouwers zijn nu
eenmaal in de San Luis-Valleizij worden
door de Amerikanen te recht of ten onrechte
beschouwd als uitnemende werkkrachten.
Ligt het dus niet in den aard van de zaak,
dat de Empire Land- and Canal-Company
alles in het werk stelde, om het land in
waarde te doen stijgendat mr Henry,
geheel in strijd met zijne reputatie deze
Amerikaan schijnt een gevaarlijk man te
zijn zoo royaal en te goeder trouw heeft
gehandeld, ook om eene vestiging van de
Hollandsche kolonisten te verzekeren en
daaraan zoo mogelijk uitbreiding te geven
door eene hernieuwde emigratie uit ons land
Dat eveneens de burgers van Alamosa prijs
stelden op eene kolonisatie van Hollanders,
is licht verklaarbaar, want natuurlijk zal de
stad Alamosa, bij eene dichtere bevolking
van de vallei, vooruitgaan.
Volgens dezen stand van zaken is er alle
grond, om in het gedrag van de Amerikanen
met betrekking tot deze kwestie vertrouwen te
stellen. Het steunt toch in den grond van
de zaak op een gewettigd eigenbelang, dat
echter ik haast mij het er bij te voegen
samengaat met de belangen van de koloni
satie. Het geheel berust derhalve op een
eezonden basis van beide kanten. Gaat het
den kolonisten goed, dan zal ook de Ameri
kaansche maatschappij succes hebbenwe-
derkeerig profiteeren beide partijen van elkaar,
de eene als bezitter van den grond, de andere
van de krachten, welke ze tot waarde brengt.
Ik gaf deze beschouwing ten beste eerstens
om aan te toonen, dat de toekomst der aan
wezige Hollandsche kolonisten in de San
Luis-Vallei voor het oogenblik niet ongunstig
is, en ten tweede omdat ik het gedrag van
de Amerikanen niet te gunstig heb willen
afspiegelen, zooals men, afgaande op de me
degedeelde berichten, allicht zou doen en
waaruit men wellicht tot een al te groot
vertrouwen in hun oprechtheid, waar het
zaken betreft, zou kunnen besluiten. Inte
gendeel, de wijze, waarop zij de kwestie
behandeld hebben, is geheel in overeenstem
ming met hun doen en laten in zaken. De
kolonisten werden door hen uitstekend be
handeld, hetgeen naar alle waarschijnlijkheid
zoo zal blijven, omdat mr Henry en con-
om
land
voor
aan den man te brengen, is het nog
de Empire Land- and Canal-Company
sorten dit als een bussiness schemeeen han
delszaak, beschouwen, waarbij zij zeker zijn
zij te zullen spinnen,
In elk geval zij omzichtigheid aangeraden,
ook ten opzichte van eventueel gunstige be
richten die van daar mochten komen.
Bepaalde onomstootelijke bewijzen, dat de
San Luis-Vallei uitnemende geschiktheid
heeft voor de beoefening van akkerbouw,
ontbreken mij, doch ik herhaal, er is veel
grond om dit aan te nemen, hoewel ik het
zeer wenschelijk acht, dat men zich omtient
de productiviteit van den grond, in ver
schillende deelen van de vallei, door een
plaatselijk onderzoek nader op de hoogte
ste'tte meer nog, daar de Amerikanen, zoo
lichtvaardig en overdreven als ze vaak
handelen, zelfs met opoffering van duizenden
dollars, wel eens den bal misslaan. Met
het oog hierop mag dan ook de aanleg van
irrigatiewerken nog niet als bewijs van
productiviteit aangemerkt worden.
Er is nog een punt, dat misschien de aan
dacht verdient. Al moge door de landmaat
schappij de vallei als uitstekend geschikt
voor landbouw worden beschouwd, toch kan
het voorkomen, dat, met het oog op de cultuur
van gewassen, welke het meest loonend zijn
auderen juist eene tegenovergestelde meening
koesteren. Voorts kan het mogelijk zijn,
dat de wijze van werken op het land van
dien aard is, dat een bepaalde categorie
personen uit den landbouwersstand, zoo
als de Hollanders in vergelijking met de
Amerikaansche boeren, daar niet op hun
plaats zijn, ook niet met het oog op
de omstandigheden nu eenmaal moet aan
nemen. Elke landbouwer zal zeer goed
kunnen begrijpeD, welk een groote overgang
het is van uit een laaggelegen, vochtig
polderland, waar men geleerd heeft te kampen
met regen en door drainage overmaat
van water af te voeren, overgeplaatst te
worden naar een hoog gelegen berg
land, waar men met droogte heeft te wor
stelen, en door een geheel nieuw werk, n.l.
irrigatie, in het gebrek aan water moet
voorzien.
Wanneer men dit punt in overweging neemt,
kan men zich voorstellen, dat in de eene of
andere streek van Amerika de Amerikaan,
die onder bepaalde toestanden is opgegroeid,
dikwijls beter in staat zal zijn uit een bedrijf
geld te maken dan de Hollandsche land
bouwer, die in zijn vaderland het landbouw-
vak tot op zekere hoogte onder tegenoverge
stelde voorwaarden heeft uitgeoefend.
In verband met dit alles komt het mij
hoogst wenschelijk voor om, in geval er van
eene nieuwe emigratie sprake mocht zijn,
vooraf een grondig onderzoek te doen in
stellen op de plaats zelve.
Behalve omtrent de hoedanigheid van den
grond, den watervoorraad, de omgeving,
verkeersmiddelen enz. kan men ook voorat
een onderzoek instellen naar de soliditeit
van de Maatschappij of de particulieren,
waarmede zaken gedaan zullen worden. Zijn
landbouwers hier te lande doordrongen van
de beteekenis eener verplaatsing naar Ame
rika is hun genoeg bekend geworden om
pf £»t*rvn rl f\\- 4 in Iz/tnc-' ftr -
omtrent de vooruitzichten in de nieuwe
wereld, zoodat hun positie als landbouwer
verbeterd kan worden, dan mag men ver
wachten, dat onze landbouwersstand van
elke nieuwe opwekking tot emigratie met
belangstelling zal kennis nemen.
Is deze opwekking gericht op de San
Luis-vallei, dan zou ik onzen landbouwers
willen toeroepenverstaat u met elkander
en sluit u aaneen, om voor gemeenschappe
lijke rekening iemand te belasten met een
onderzoek naar datgene, waaromtrent men
hier geene zekerheid kan hebben Wil men
de beste waarborgen verkrijgen, dat in den
uitslag van een dergelijk onderzoek het
volste vertrouwen kan gesteld worden, dan
behoort de persoon, dien men zal afvaardi
gen, door en door bekend te zijn met Amerika,
althans met betrekking tot allerlei aange
legenheden, die een zaak als kolonisatie ten
nauwste raken. Voorts moet hij geheel
onpartijdig en belangeloos kunnen optreden
Op dit laatste wil ik den nadruk leggeu,
omdat de Amerikanen in deze omstandig
heden misschien niet zouden nalaten de
praktijk in toepassing te brengen, waardoor
met de macht van het geld of andere ver
zoekingen zoo iemand op harde proef werd
gesteld,
Indien de bedoelde persoon eveneens zijn
geluk wil beproeven in Amerika, dan zal
men licht begrijpen, dat van hem groote
standvastigheid vereischt wordt, opdat hij
onverschillig blijve voor de verzoeking om
belangrijke diensten te bewijzen aan invloed
rijke Amerikanen, en hij zich naar behooren
van de hem opgedragen taak zal kunnen
kwijten. Een persoon, die niet het minste
belang kan hebben bij de voorgestelde kolo
nisatie, wijl hij eene gevestigde positie heeft
hier te lande of in Amerika, of wel finan
ciëel onafhankelijk is, zou voor bedoeld
onderzoek alle aanbeveling verdienen.
Alvorens dit schrijven te besluiten, wensch
ik nog op één punt te wijzen
Het spreekt van zelf, dat van tijd tot tijd
berichten, ontleend aan brieven van kolonis
ten, in onze couranten gepubliceerd zullen
worden. Deze berichten zullen in vele opzich
ten ongetwijfeld een conglomeraat van tegen
strijdigheden vormen, evenals bij de kolonisten
de verschillen in levensopvatting, karakter,
graad van ontwikkeling, vroegere werkkring
en positie enz. De eene zal misschien loven
den voortdurend prachtig blauwen, helderen
hemel, alsmede de warmte in den zomer,
terwijl een ander zal schelden op de wolken
stof, die van dat voortdurend mooie en
die iemand gevaar doen loopen zijn gezicht,
gehoor en reuk te verliezen, zooa's de
Amerikaan hier te lande bevreesd zou
kunnen zijn voor natte voeten, vochtige
klêeren en meer van die onaangenaamheden,
verbonden aan een regeDweield.
Den eersten kolonist zal de stof evenveel
hinderen als den tweeden, maar die ergernis
wordt bij den eenen te niet gedaan door
het genot van vast, droog weder, waarbij
mogelijk bederf van den oogst door ontijdigen
regenval vervalt. Ik wil hiermede zeggen,
dat men voorzichtig moet zijn met dadelijk
een beslist oordeel te vellen bij het verne
men van een of ander bericht.
Amerika is een land, dat men met Holland
niet kan vergelijken, daar het hiervan zoo
enorm afwijkt en zooveel oplevert, waarvan
wij hier te lande geen denkbeeld hebben,
dat men geruimen tijd daar moet gewoond
hebben om het voor en tegen ten opzichte
van bodem en klimaat, levenswijze, bevol
king enz. nauwkeurig tegen elkaar te kunnen
opwegen.
Ook loopen de eisehen, die men in het
leven stelt tengevolge van iemand's karak
ter, vroegere levenswijze en vooral iemands
ontwikkeling, opvoeding en positie in het
geboorteland enz., bij de menschen, al heb
ben zij ook hetzelfde vak, zoo uiteen, dat
altijd de mogelijkheid bestaat, dat de een
op eene plaats tevreden zal zijn, waar de
ander zich ongelukkig zal gevoelen, ofschoon
het middel van bestaan volkomen gelijk is.
Speciaal met betrekking tot den grond
wIoö!» rr»£>n irnnrhivlcr Tomflnrl flin
den grond in een vallei gaat vergelijken met
ons polderland (kleigrond van een geheel
andere geologische vorming) zal in deD be
ginne denken, dat daarop niets groeien kan
Naderhand echter, wanneer hij den oogs!
heeft gezien, dien het land opleverde, zal
hij juist tot een tegenovergestelde conclusie
komen.
Hij zal dan nl. geleerd hebben, dat door
den invloed van andere factoren, klimaat
enz., nauwkeurige regeling, waterverzorging
door irrigatie, factoren die hij niet zoo da
delijk had gezien, de oppervlakkig onvrucht
bare grond een weelderigen plantenschat
kan dragen.
Ik herinner mij nog zeer goed dat, toen
ik voor het eerst de prairieën aanschouwde,
ik mij niet kon begrijpen dat duizenden en
duizenden stuks vee konden leven op het
weinige gras, dat op zulk eene eindelooze
vlakte groeide.
De verklaring van dit verschijnsel leerde
ik eerst goed kennen, toen ik de Horse Ranch
paardenstoeterij, waarop ik gedurende de
laatste twee maanden werkzaam was geweest,
vaarwel had gezegd, aangezien de tijd aan
gebroken was om mij naar Californië te
begeven.
Verbood mijne positie hier te lande het
niet, dan geloof ik, dat ik mij opgewekt
zou gevoelen, naar aanleiding van de emi
gratie naar de San Luis-vallei, om een
reisje naar den staat Colorado te onderne
men, waar ik tot nutoe de leerrijkste ber
innering in mijn leven opdeed.
/de groote kwestie om hare onderneming te de levenswijze, die men in verband mettegelijk warme weder een gevolg zijn, maa
Letteren en Kunst.
Op eene gecombineerde vergadering van
verschillende besturen op muzikaal gebied te
Arnhem is besloten de Arnhemsche Orkest
vereniging in stand te houden, In vervanging
van de oude zjjn enkele nieuwe bestuursleden
gekozen.
Met groote plechtigheid is Woensdag te
Madrid het lijk van den dichter Zorilla ter-
aardebesteld.
Meer dan duizend personen volgden de
ljjkbaar.
De koningin-regentes had zich doen ver
tegenwoordigen en een krans op de kist doen
neerleggen, terwijl de ministers, vele hoog-
waardigheidsbekleeders en corporaties de
plechtigheid bijwoonden.
land een knaap, die een jong paard afreed,
tegen een hoorn gereden, met het gevolg dat
hij zijn linkerbeen brak.
De districtsveearts heeft den veestapel
van den landbouwer W. Wondergem teNisse
geheel vrjj verklaard van mond- en klauwzeer
en de stallen voldoende ontsmet bevonden.
Dat deze hoeve zoo buitengewoon lang - -
ongeveer drie maanden onder toezicht ge
staan heeft, kwam van de aanzienlijke kudde
schapen, onder welke de ziekte een uiterst
langzaam verloop had.
Met inbegrip van zw. kraaien, eksters,
duiven en mollen werd in het musschengilde
te Oudelande over 1892 ingeleverd 1516 stuks.
Het grootste getal, de vierde maal ingeleverd
door J. de Jager Gz., bedroeg nu 486 stuks.
Hij kreeg de premie f S. Voor 1893 werden
drie premiën vastgesteld /"1.50, f 1 en f 0.50.
Tot penningmeester werd herkozen Joh. van
Wingen en tot bodeD. Boone. De vereeniging
telt thans 24 leden.
Men schrjjft aan de G. Crt.
Wat samenwerking vermag, bewijzen ona
de alom verrezen we egbuggen. Aan bjjna
elke haven, al is deze nog zoo klein, vindt
men zoodanig weegwerktuig. Zjj zpn voorden
landbouwer van onberekenbaar belang. Het
wegen met de kleine bascule toch is voor
groote partjjen veel te omslachtig en daarbjj
tamelijk onnauwkeurig. Voor de stichters
brengen zij al evenmin nadeel aan, daar zjj
meestal tweede Oost-Indische compagnieën in
klein zjjn. Le procenten, die aan de aan
deelhouders worden uitgekeerd zjjn zeer hoog
10 a 20 pet. is algemeen, 30 pet. en hooger
komt zelfs ook voor. Natuurlijk heeft de om
vang van den suikerbietenverbouw hierop
veel invloed. Bjj een geringe bietenteelt is
/-» aj---O - --5-1- X1.
lelijk gering.
Het is te voorzien, dat dit jaar voor de
weegbruggen weer een hoog procent zal op
brengen de peeënteelt toch zal er bjj den
geringen prijs der granen en den betrekkelijk
hoogen prijs der peeën, f 11 per 1000 K.G.,
niet minder op worden. Doch ook andere
landbouwproducten worden er veel op gewogen,
daar de verkoop per kilo meer en meer toe
neemt, en geen wonder, want zjj is zoowel
voor kooper als verkooper verre te verkiezen
boven den verkoop per H.L.
Aangenomen het beroep naar Wissekerke
(N.-B.) door den heer M. W. Snoep, predikant
te Heukelum.
Voor de levering vrij op den wal, aan de
losplaats aan den Kleinen Huissenspolder, van
980 M3 onderhoudsgrind van 1 a 6 cM. en
100 M3 grind van 6 a 10 cM., alles ten behoeve
van de gemeente en den polder Zaamslag, zijn
de navolgende prijsopgaven ingekomen, nl. van
de heeren W. Oosse Papendrecht f 2.35 en
f 2.90, Gebr. Peters Nijmegen f 2.25 (voor*
het eerstgenoemde perceel), Abr. Tholens Dz.
f 1.90 en f 2.25, wed. J. de Lege f 1.87 en
f 2.25, P. A. Dolk f 1.85 en f 2.09, P. Meeu-
sen Sliedrecht f 1.83 en f 2.20, L. Kanters
Sliedrecht f 1.81s en f 2.046 en Arie de Jong
Dz. voor f 1.79 en f 1.95, alles per M3.
Zij, bjj wier naam geen woonplaats is
vermeld, wonen te Terneuzen. De levering
is aan laatstgenoemden gegund.
In de gemeenteraads vergadering te Ter
neuzen van Vrjjdag werd, na afloop eenei?
geheime zitting, door den voorzitter medege
deeld dat er van gedachten is gewisseld over
maatregelen, te nemen ter verkrijging van een
tweeden gemeente-geneeskundige.
Zaken van eenig belang werden wijders niet
behandeldalleen hadden er eenige bespre
kingen plaats tusschen de leden onderling
hoofdzakelijk betreffende de bouwverordening
Voor onderwijzer in de vacature te Sluiski
heeft zich een sollicitant aangemeld.
Bij den slachter Jac. Verstraten te Axel
is in den vroegen morgen van Vrijdag eene
poging tot inbraak gepleegd. Een paar ruiten
werden uit een raam genomen en daarop de
raamhoutjes verbroken. Daar de bewoners
tjjdig ontwaakten, hebben de dieven enkel
wat leverworst, die aan een stok voor het
raam hing, kunnen bemachtigen. De politie
doet onderzoek.
In de Vrjjdag gehouden buitengewone
vergadering van ingelanden van den Willem
Leopold polder is met algemeene stemmen
besloten mede te werken tot verharding van
den weg tot aansluiting van het Hazegras-
Nederlandsche grens.
Alle schepen, onverschillig welke lading van de te Aardenburg bestaande volkszang -
zjj aan boord hebben, mogen thans van Vlis- school eene openbare uitvoering gegeven;
singen naar Antwerpen opgaan, doch nog welke, zegt onze correspondent, in alle op-
steeds met gebruikmaking van een sleepboot. zichten uitstekend ia geslaagd, De solo's, duet
Heden middag is te Nieuw- en St. Joos- en koren werden goed gezongen^ dank de vele
