N°. 11. 136e Jaargang. 1893. Yrijda 13 Januari. Middelburg 12 Janaari. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte."1 Telephoonnommer 139. Letteren en Kunst. ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. MIDDELBUGSCHE COURANT. Or Verbinding- te land van de beide deelen van Keeuwscli-l'laanderen. In ons nommer van Maandag 2 Januari kwam eene correspondentie voor uit Biervliet naar aanleiding van een beschouwing in het Weekblad voor Zeeuwsch- Vlaanderen's Weste lijk deel over eene verbinding van het voor malig vierde en vijfde district op min kost bare wijze, in verband met het leggen van twee zeedijken ter bedijking van de schorren in den Brakman, welk werk voor /"96.400 is gegund. In die correspondentie werden tegen het in genoemd weekblad aangegeven verbindings plan enkele bezwaren geopperd, en wel lo De ingelanden van negen Biervlietsche polders zouden èn aan de 70.000 gulden kosten van een steenweg Savoyaard tot Phi lippine èn aan de kosten van een aanslui- tingsweg in de gemeente moeten bjjdragen. 2o Zoolang het eerste plan steenweg door den Clarapolder niet achter den rug is, zouden onderhandelingen over een nieuw, een geheel andere verbinding met het rjjk de gewenschte verbeteringen in gevaar kunnen brengen, zoodat de gansche zaak in duigen viel. 3o Alle ingezetenen geven de voorkeur aan een verbindingsweg met België boven een, die het 5e aan het 4e district zou verbinden, 4o Bij de voorspelde verzanding van Phi lippines haven, vindt de mosselhandel in het haventje der te bedijken inpoldering een toe vlucht. Die mosselhandel, door een steenweg naar de Maagd van Gent in kortste verbinding met het station Bouchaute, wordt derhalve door het nog hangende plan het meest gebaat. Die vier punten samenvattende, bleek dat in de gemeente Biervliet weinig sympathie bestaat voor het zooveel duurdere verbindings plan met Philippine. Niet daaraan, maar wel aan een harden weg naar België, de Maagd van Gent, werd drin gend behoefte gevoeld. Bjj deze opmerkingen nu leverde het ge noemde weekblad in zijn nommer dt. 9 Jan. de volgende aanteekeningen lo. Voor de ingelanden van negen Bier vlietsche polders zouden wij willen lezen enkele ingelanden. Alle eigenaars wonen toch zeker niet in Biervliet Overigens is de raming voor de polders zoo gering, dat wjj deze eerste opmerking tegen een werk, dat voor Biervliet van zooveel belang is, niet verwacht hadden. 2o. Wjj vinden het uitstekend om de onder handelingen met den Clarapolder voort te zetten, maar weet, indien de Clarapolder wei gert, vervalt de rijksweg door den nieuwen polder. Aansluiting Bier-vlietPhilippine be let den weg door den Clarapolder in geen enkel opzicht, maar maakt de rjjksondersteu- ning daarvan onafhankelijk. 3o. Waarom de ingezetenen van Biervliet de voorkeur geven aan eene verbinding met België, terwijl de belangen der Zeeuwsch- Vlaamsche boeren weinig bevordering vinden bij de Belgische grondbezitters is ons niet recht duidelijk. Maar al is die aansluiting ook verkieslijk, dan nog zeggen wij ook hier wat wij sub 2o. zeidende weg Biervliet— Philippine is hoegenaamd geen beletsel voor den weg door den Clarapolder. 4o. De bezorgdheid voor den Belgischen ■mosselhandel is al te menschlievend 1 Konden wij de Philippine'sche haven be houden, dan ware het dwaas om in eenig Opzicht aan de onredeljjke wenschen der Bouchautenaars te voldoen. De haven van Philippine verzandt; binnen weinige jaren kunnen daar de visschers uit Boüchaute niet meer binnendan kan de Nederlandsche regeering hun eene andere losplaats in Nederland aanwijzen. Welnu dat recht van losplaats aanwijzen fcöti onze regeering aan den Belgischen staat kunnen verkoopen, om het geld te gebruiken, teneinde Philippine met het IVe district te Verbinden. Het wordt dan een landstadje te inidden van vette polders, en vindt in eene goede verbinding eenige vergoeding voor 't verlies van den mosselhandel. Het duurdere van 't verbindingsplan zien wjj nog dadeljjk niet in. Veel zal er van afhangen, wat het rijk wil doen om verbinding over „eigen grondgebied te bevorderen 1 Nog deze opmerking. De verbinding BiervlietPhilippine sluit de verbinding door den Clarapolder niet uit, maakt die daarentegen meer noodzakeljjk. Wordt thans de gelegenheid niet aangegre pen om aan België het recht van mossellossing te verkoopen, dan zal binnen kort de tijd aanbreken, dat dit recht geen geld meer waard is. Die traagheid zou te betreuren zjjn. Dat de belangen van de Zeeuwsch-Vlaamsche boeren bij Belgische grondbezitters weinig bevordering vinden, hebben wjj reeds toege stemd wjj willen daarvoor nog in eenige bjjzonderheden treden, want wij geven op dit punt den schrijver in de Middelb. Crt niet alleen gelijk, wjj gaan nog veel verder. De Belgische eigenaar is de ondergang van Zeeuwsch-Vlaanderen en wel om vele redenen. lo. Trekt hij duizenden en duizenden guldens uit Nederland en verteert daar op zjjn hoogst eens of tweemaal per jaar een pintje bier. 2o. Betaalt hij geen cent in de gemeente lasten, want grondbelasting plus opcenten, zoowel als polderlasten, komen voor rekening van den pachter. Voor 't personeel wordt hij niet aangeslagen. 3o. Is hij de oorzaak van elke belemmering van verbeteringen, want zjjn pachter, dien hjj naar de poldervergaderingen zendt, stemt na- tuurljjlc tegen alles wat geld kost, omdat hjj 't zelf moet betalen zonder van een volgenden pacht verzekerd te zjjn. 4o. Doodt hij den handwerksstand en alle njjverheid, want moet er aan zjjn hofstede iets gebouwd of verbouwd worden, dan zendt hjj Belgische materialen en Belgische metse laars, timmerlui enz. enz. De ingezetenen mogen dan bjj gebrek aan werk, toezien, hoe vreemde werklui het werk voor hun neus wegkapen. Vraagt ten slotte aan een Belgischen eigenaar ondersteuning voor eenige instelling in de gemeente waarin zijne goederen liggen Hoe men dat alles in 't oog houdende in Biervliet zoo tuk kan zjjn op eene verbin ding met België, boven eene verbinding der twee districten, wjj begrjjpen het nietzoo herhaalde dc redacteur van het Aardenburg- sche weekblad ten slotte. Naar aanleiding van deze aanteekeningen merkt onze Biervlietsche correspondent het volgende op lo. Natuurljjk wonen niet alle eigenaars in Biervliet, maar toch ligt het voor de hand, dat de meeste ingelanden of liever de ge volmachtigden tegen die subsidie stemmen zouden. Voor eene hofstede van 50 hectaren bv. is 35 cent per hectare f 17,50, en daarbjj komt een verhooging van den hoofde- ljjken omslag, omdat de gemeente in elk geval den aansluitingsweg te leggen heeft. Met of zonder verbindingsweg bljjft Philip pine minstens 2 uur gaans van Biervliet ge legen, en zoowel bjj die verbinding met Philippine als met geheel Oostelijk Zeeuwsch- Vlaanderen is zeer weinig plaatseljjk belang betrokken. 2o. In verband met deze aanteekening zouden wjj zeggen, dat aansluiting naar de Maagd van Gent later eene verbinding met Philippine vergemakkeljjkt, want wjj zjjn toch vol goeden moed dat, al is ook de Clarapolder ongenegen den weg op eigen grondgebied te leggen, deze polder bereidwillig bevonden zal worden om mede te werken, dat de verbin dingsweg naar België tot .stand komt. Op sub 3 zij aangeteekend dat, al mogen wij, Biervlietenaars, weinig respect bezitten voor Belgische grondeigenaars, wij toch, waar het onze handelsbelangen en het landbouw- verkeer geldt, het oog richten naar het Zuiden, en niet naar Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen. Onze poldergronden brengen klavergewassen en stroo voort, die de Belgische boeren be hoeven om hun vee te mesten. Ook vlas, gerst en haver is meest voor België bestemd. Dat het duurdere van het verbindingsplan, door den redacteur van het Weekblad aange geven, niet zoo dadelijk door hem wordt ingezien zie zjjn aanteekening op sub 4 verwondert ons. Dit is, dunkt ons, toch dui- deljjk genoeg. Een [verbindingsplan, waarbij een gansche weg onteigend moet worden en die maar eventjes driemaal zoo lang moet zjjn als een te verharden deel van een weg, die in den Clarapolder reeds ligt, moet noodwen dig reeds duurder en derhalve veel moeieljjker uit te voeren zijn dan het plan, dat wjj aan- prjjzen, ook al nam het "rijk de grootste helft der kosten op zich. Ten slotte nog dit: Niet uitsluitend den Belgischen mosselhan del hadden wjj op 'toog, maar den mossel handel in al zjjn omvang, zooals die te Philippine nu nog gevestigd is. Bjj totale verzanding van Philippine's haven, moeten de visschersvaartuigen een ander toevluchtsoord zoeken, en dan ligt een aan te leggen haventje in den te bedijken polder, verbonden door een steenweg met het station Bouchaute, voor de hand. Als men dat alles in 't oog houdt zal men begrjjpen, waarom men in Biervliet meer tuk is op eene verbinding met België, boven eene verbinding der twee districten. Eerst als het hangende plan onverhoeds mocht mislukken, en zonder grootere offers voor onze ingezetenen het rjjk krachtdadig wil optreden, kan en zal het verbindingsplan van den redacteur van het Weekblad op den voorgrond treden. Op dit oogenblik moeten wjj in overeenstemming met de ingezetenen, die van wegsverbetering jjverige studie maak ten zjjn plan, hoeveel goeds er in ligt op gesloten, voorbarig heeten. Volgens de Ind. Beige zal het Neder- landsch-Belgische geschil over den Brakman, bjj de behandeling der staatsbegrooting in onze Tweede kamer besproken, bij de hervat ting van de zittingen der Belgische kamer ook in dat lichaam worden behandeld. In De Hollandsche Amerikaandt. 23 Dec 11., een blad dat te Kalamazoo verschjjnt lezen wjj het volgende, geschreven uit Denver, Colorado De Holland-American-Immigration Company is in moeite geraakt met T. C. Henrjj, opzich- tens het land, aangekocht in de San Lucas vallei, waarop zich'eene Hollandsche kolonie evestigd heeft. A. van Austerman en C. W Hooght, agenten van de Company, beweren dat na de eerste betaling, op het land gedaan, en vóór dat de tweede verstreken was op 1 December, zjj in kennis werden gesteld met het feit dat het land door het hypotheek van 158,000 dollars was bezwaard. Er bevinden zich thans 250 Hollanders in die kolonie en 500 andere worden spoedig verwacht. Doch hiermede is de maat nog niet vol, want nu bljjkt het, dat volgens een bericht van 11. Dinsdag er te Almosa onder hen de keelziekte en het roodvonk is uitgebroken. In de laatste drie dagen zjjn drie personen overleden, drie kinderen hebben de keelziekte en 15 van hen het roodvonk. Over de 200 personen, mannen, vrouwen en kinderen, zijn geborgen in twee kleine houten gebouwen, in het hartje van den winter, en de toestand is allerellendigst. Het Amerikaansche blad De Grondwet schrijft Een onzer lezers verzoekt ons nadere in lichting te geven omtrent de nieuwe Holland sche kolonie in Colorado. We zouden gaarne aan zjjn verzoek voldoen, indien we er maar toe in staat waren. Zelve zjjn we zeer begeerig er iets naders van te vernemen. Onze correspondent vraagt ons onder ande ren of er ook agenten zijn om daar land te verkoopen. We denken van niet. Volgens de Neder landsche bladen zouden ze zich vestigen in de San Luis Vallei en was het plan aldaar eene beslist Christelijke kolonie te stichten. Doch,- omdat ze geen andere leden ofneder- zetters in hunne kolonië verlangen dan die beslist Christeljjk zijn, veronderstellen we niet dat ze erlandagenten op nahouden, die natuurlijk op zoo iets niet zoo nauw kunnen zien, maar wier doel is om land te verkoopen aan wie er voor betalen wil en kan. Zooals gezegd, we zijn verlangende er meer van te hooren en verwachten dat zulks wel spoedig het geval zal zijn, Zoodra we er van vernemen, zullen we het natuurljjk aan onze lezers mee deelen. En dan laat het blad nog dit volgen Sedert het bovenstaande geschreven werd, hebben we reeds eenige inlichting bekomen en zijn meer op het spoor. Het is niet gunstig. In het laatst van het vorig jaar kwam in het Dagblad van Zuid-Holland en 's Graven- hage een opstel voor van jhr mrW. F. Rochussen, gericht tegen dr A. Kuijper. De schrijver toonde zich belangstellend naar de argumenten, die dr Kuijper zou weten aan te voeren voor de stelling, dat volkssouvereiniteit en godde- ljjk recht der overheid elkander niet uitsluiten. Dr Kuijper antwoordde gisteren daarop o. m. het volgende. Indien ik toch inderdaad geschreven had, dat volkssouvereiniteit, in den algemeen gang baren zin, zich rijmen liet met de anti-revolu- tionnaire beginselen, zoudt gjj recht hebben niet alleen van een paradox, maar van een onzinnigheid te spreken, wier roekeloosheid mjj alle aanspraak op achting;verbeuren deed. Maar, eilieve, waar heb ik zoo iets onge rijmds ooit gezegd Ik schreef tameljjk veel, maar waar kunt gij mij den regel schrifts aanwijzen, waarin ik aan dergeljjke ongehoorde stelling mjj ge. waagd heb Mjj dunkt, eer gij zoo ernstige beschuldi ging in publieken geschrifte tegen mjj te berde bracht, ware het billjjk geweest, het bewijs stuk op te zoeken, dat gij nergens zoudt gevonden hebben. Ik stuur in democratische richting, onge- twjjfeld. Maar wat stuur ik in democratische richting De souvereiniteit over Nederland Gjj weet beter. De souvereiniteit berust volgens onze grond wet bjj het Huis van Oranjeen er is in Tak's ontwerpen, namens de koningin-regen- tesse ingediend, met geen woord sprake van, om die souvereiniteit aan het Huis van Oranje te ontnemen en op het volk over te dragen. Als ik spreek van democratische richting, doelt dit dan ook allerminst en in geen enkel opzicht op de overheid, maar uitsluitend op de vertegenwoordiging van het volk bij de overheid. In het Dagblad, dat het artikel opneemt, voegt de heer Rochussen het volgende hieraan toe s >Het sturen in democratische richting" wordt thans voorgesteld als de onschuldige »wensch" dat het tot samenstelling der volksvertegen woordiging geroepen »deel des volks grooter worde." Dat kan, in den aanvang, zeer onschuldig zpn. Maar, zoo dr K. ons nu iets duidelijker zegt van waar hij wenscht uit te zeilen, mij is het steeds duideljjk geweest, waar hjj, in die richting voortsturende, met of zonder zjjn wensch zal aanlanden." Bjj kon. besl. is voor den tjjd van drie jaren gedetacheerd bij het wapen der cavalerie van het leger in N.-L, de eerste luitenant jhr A. C. Druyvestein, van het 3e regiment huzaren is bepaald dat het aan den luitenant-kol. J. G. Arensma van het 2e reg. inf, toegelegd pensioen alsnog geacht moet worden te zjjn verleend op aanvrage en tot het bedrag van f 1800 's jaars is benoemd tot ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw de heer F. J. Haver Droeze, majoor van het wapen der genie van het N.-I. leger, laatsteljjk ingedeeld bjj den generalen staf, thans met verlof hier te lande is de met verlof in Europa aanwezige off. van gezondheid le kl. van het leger in N.-I. Y. Kobler, ter zake van lichaamsgebreken, eervol uit den militairen dienst ontslagen, met toekenning van pensioen. Aanstaanden Zaterdag verleent de minister van waterstaat enz. geene audiëntie. Bjj den minister van marine bestaat het plan om voortaan de machinisten, alvorens deze tot officier-machinist worden benoemd, eerst een tweejarigen cursus te doen door- loopen op eene te Amsterdam op te richten applicatie-sehool. Om tot die school te worden toegelaten vermoedelijk 2 per jaar, moet men voldoen aan het daarvoor vereischte toelatings-examen. Zooals uit een in dit nommer voorko mende annonce blijkt treedt bjj de vierde abonnementsvoorstelling, Dinsdag a. s. te Middelburg te geven door het gezelschap der heeren De Vos en Van Korlaar, de heer Willem van Zuylen wêer opnu in een groote, een hoofd-rol in een geheel nieuw volksstuk van den bekenden Duitschen schrjjver Adolph L'Arronge. Dit stuk, Lolo's Vader, werd Zaterdag 29 October 1892 voor het eerst te Berljjn gespeeld en het was om daarmee kennis te maken dat dé heer Van Zuylen kort vóór zjjn jongste optreden in onze stad een reis naar Berlijn maakte. Bjj genoemd tooneelgezelschap zjjn in studie Lucie, tooneelspel in drie bedrijven, door de schrijfster van Lotos De Sterkste van W. G. van Nouhuijs Een Idylle van BistouriHet Uitvaagsel (Das Lump eng esindel), vertaald drama van Ernst von Wolzogen, en Sudermann'; drama Heimath. a. b. in de Fransche Opera de voorstelling van Lohengrin bijwonen. Messchaert zal op 80 dezer te Berlijn in den Sternschen Gesangverein de Elias van Mendelssohn onder leiding van Gernsheim zingen, en is ook uitgenoodigd om naar St. Petersburg te komen. Possart is tijdelijk benoemd tot intendant ran den hofschouwburg te Munchen. H. M, de koningin-regentes zal Zaterdag De heer J. Breel onderwjjzer aan de School met den Bjjbel te Middelburg, is met ingang van 1 April a. benoemd tot onderwij zer aan de school der Weesinrichting te Neer bosch, en heeft deze benoeming aangenomen. (De Z.) De collecte voor de scholen met den bijbel bracht in 1892 f 81.223.93 op tegen 83.461.96V3 in 1891. Naar men ons meldt bestaat bjj het muziekkorps der dd. schutterjj alhier het plan om half Februari een liefdadigheids-concert te geven, waarschijnlijk ten bate der werkver schaffing. De in de laatste dagen weer toegenomen en heden vooral streng heerschende vorst belooft den schaatsenrijders, als het tevens zulk prachtig weder bljjft, nog heel wat ge- noegeljjke dagen. Op de vesten, waar het jjs prachtig ge noemd wordt, wordt natuurljjk druk gereden en naar wjj vernemen is ook de baan op de leiding naar Vlissingen geveegd en kunnen de liefhebbers van jjssport van hier ook daarheen een aangenaam tochtje maken. Aan eene circulaire, door het bestuur van het Te Huis voor dienstboden verspreid onder hen, die deze zaak steunen, ontleenen wjj dat gedurende de beide laatste jaren van zjjn bestaan het Te Huis telkens 2300 tot 2400 bezoeken ontving van ruim 50 verschil lende meisjes. De bezoeksters zoo wordt in de circulaire medegedeeld behooren uitsluitend tot den dienstbaren stand, voor het meerendeel van buiten a f hier gekomen om te dienen en zon der familieleden hier ter stede. Voor deze is onze inrichting in den waren zin van het woord een Te Huis, dat het gemis aan ouderljjke leiding en bescherming, in zoo verre vergoedt, dat zjj hier op aangename en gezel lige en zelfs op leerzame wjjze de vrjje avonden kunnen doorbrengen. Want, voor allen, die zulks wenschen, bestaat er gelegenheid om in het Te Huis die handwerken aan te leeren, welke zij nog niet kennen. Van de gelegenheid tot logies werd uit den aard der zaak, doordien hier weinig meisjes uit andere provinciën komen, slechts schaarsch, maar toch door enkele geprofiteerd. Voorts maakte nog de meisjes-vereeniging Tryfosa, welke zich ten doel stelt kleeding- stukken ten behoeve van armen te vervaar digen, gedurende het gansche jaar van de vertrekken gebruik door des Maandags om de 14 dagen aldaar hare vergaderingen te houden. De bevolking der gemeente Vlissingeii bestond op 31 December 1891 uit 14083 per sonen, 6937 m. en 7146 vr; Zjj vermeerderde door de geboorte vaü 615 kinderen, 327 van het m. en 288 van het vr. geslacht en door de vestiging van 1215 personen, zjjnde 703-m. eh 512 vr. Daarentegen verminderde zij door het overlijden van 283 personen, zjjnde 137 m, eri 146 vr. en door het vertrek van 1043 personen; 621 m. en 422 vr. Op 31 December 1892 bestond de bevolking dus uit 7209 m., 7378 v., alzoo uit 14587 inwo ners. In den loop des jaars nam zjj dus toe met 504 personen, 272 m. en 232 vr., of 3.6yc; Als bewjjs van waardeering der door de bemanning van het te Vlissingen gestation- neerde Kostschip Vos verleende hulp bjj ge legenheid van den onlangs plaats gehad heb bende brand aan boord van het stoomschip Prins Hendrik is haar vanwege de stoomvaart maatschappij Zeeland eene gratificatie van f 90 gulden aangeboden. Een detachement, sterk 22 onderofficieren en minderen van het 4e bataljon 3e regiment infanterie te Vlissingen, onder bevel van den tweeden luitenant G. van Dijl, vertrekt op 1 Februari a. naar Terneuzen, .teneinde aldaa gedurende 3 maanden garnizoen te honden; Men schrjjft ons Zoo ooit dan profiteeren de hazen jn Zuid»

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1