N°. 7. 136e Jaargang. 1893. Maandag 9 Januari. FEUILLETON. Middelburg 7 Januari. Deze courant verschijnt dagelijks; met uitzondering ran Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Telephoonnommer 139. Een gevaarvolle rit, of een Kerstnacht in Australië. EDWIN DOUDNEY. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE. RECHTSZAKEN. niDiinisi ii(.snir mount. Thermometer. i Agenten te VlissingenP. G. db Vbt Mbstdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen P. v. d. Peijl, te Zierikaee A. C. de Mooij, te Tholen W. A. j Advertentiën Middelburg 7 Jan. 8 u. Tm. 26 gr. j tan Nieuwenhuijzbï en te Terneuzen: M. de jonge. Verder nemen alle postkantoren e* boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te één uur m. 12 u. 29 gr., av. 4 u. 30 gr. F. advertentie-bureau's van Nugh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zijn, willen Verwacht O. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Danbe Cie., John F. Jones, opvolger. zij des avonds nog worden opgenomen. Het schrijven van prof. Spruyt in de N. li- Crt. en in ons blad geeft het Vaderland aanleiding tot de volgende, zeer juiste ontboezeming onder het opschrift Te laat Hoe lang moet een maatregel bjj ons zjjn besproken, bekeken, voorbereid om voor be handeling rijp te worden geacht Over de kiesrechtregeling wordt thans ge klaagd, als over een maatregel, die de liberalen komt overvallen. De Liberale Unie, die in een vergadering van 26 Nov. het vraagstuk aan de orde stelde, wordt beticht van een tactiek van overrompeling, van een streven om de vrjje discussie te smoren. Hoe nu Jaren en jaren lang is over het kiesrecht gedebatteerd. De grondwet van 1887 maakte een nieuwe regeling tot des wetge vers onafwjjsbaren plicht. De voorloopige voorschriften der additioneele artikelen kon den, naar algemeen oordeel, geen stand houden. Harde woorden moest het Christelijk kabinet hooren, van alle liberalen, om het getalm met deze kwestie. Over de houding van den mi nister Lohman werd algemeen de staf gebroken. Het verzuimde in te halen werd eerste taak van het nieuwe liberale kabinet geacht.- Na vjjftien maanden komt dit met zijn kiesrecht. Negen weken later wordt dit kiesrecht door da Liberale Unie behandeld. En dat heet overvallen, overrompelen, de vrjje discussie smoren 1 Komaan gij, die Tak's kiesrecht niet wilt, zegt dan toch eindeljjk eens, wat gij wel wilt. Gjj wist sinds jaren, dat een voorstel komen moest, en al die jaren hebt gjj nutteloos laten voorbijgaan. Verder dan klagen komt gjj nog niet. Gjj meent, dat de Liberale Unie u slaat en zegt met het engelengeduld, dat uw deel isSla, maar hoor. Maar mijn hemel, de Liberale Unie hoort en hoort, maar verneemt nietsSla gij ook maar toe in 's hemels naam, als dat u verlichten bande Liberale Unie is voorbarig geweest, heeft Napoleontische taktiek gevolgd, heeft de vrjje discussie belemmerd om des lieven vredes wille geven wjj het toede Liberale Unie heeft een breeden rugsla toe, sla toe, maar laat haar dan toch eindeljjk eens wat hooren. Dat gjj mr Levy een pluim op den hoed steekt, wjj hebben er geen bezwaar tegen, doch dit is de hoofdzaak niet. Zeg ons, welk kiesrecht gjj aanbeveelt, als het best denkbare, dat rechtmatige wenschen bevredigt en een goede vertegenwoordiging waarborgt. Maar haast u. Straks overvalt n het Voorloopig Verslag; dan komt de Memorie van Antwoord n overrompelenvervolgens kunt gjj niet tot adem komen bjj het hameren van de voor zitters der Kamerseindeljjk ontzinkt het noodlottige Staatsblad aan uw verraste vinge ren Verbeeld u, dat gjj dan den volgenden dag eens wakker wordt met hetEurekaop de lippen Het zou iets zjjn om, het voorbeeld van wjjlen Archimedes omkeerende, in bet water te springen. Gjj hadt uw vaderland kunnen redden, maar het zou te laat zjjn! En daarom haast u De commissaris der koningin in Groningen heeft aan de burgemeesters in zjjn gewest een Uit het Engelsch, van uitvoerige circulaire doen toekomen, waarin zjj gewezen worden op de zware verantwoor- deljjkheid, die bij het thans heerschend verzet op hen rust. Hjj zegt daarin o. a. »Dat de verhouding tusschen de werkgevers en hunne dienstbaren in vele gemeenten alles behalve de rechte is, dat wederzjjdsche zorg voor de behartiging van elkanders be lang stoffelijk of zedeljjk belang ge mist wordt, wat valt daaraan te doen zoo lang niet de beschaafde en ontwikkelde in gezetenen, hunne sociale plichten kennende, samenwerken tot het dempen van de be staande klove tusschen werkgevers en dienst baren, door eigen voorbeeld en in eigen kring allereerst. De kracht der wet en de zorg der overheid zjjn machteloos, waar een opgewekt gemeen schapsgevoel zich niet in daden uitspreekt. Het is waar, onder de bestaande economi sche toestanden opent het gemis van loonenden arbeid in den winter en de moeieljjkheid om daarin van gemeentewege op behoorljjke wjjze te voorzien een bron van ontevredenheid maar is ook aan dit dikwijls terugkeerend kwaad niet tegemoet te komen door krachtige samenwerking en door buitengewoon hulp betoon, zonder dat dit boven veler krachten gaat Het behoeft wel nauweljjks gezegd te wor den, dat de ongunstige verschjjnselen, die gaandeweg grootere afmetingen verkregen, niet voetstoots zullen verdwjjnen maar indien het besef meer levendig wordt, dat grondige verbetering door plicht en belang beide wordt geboden, dan kan er toch in die richting veel worden gedaan, veel meer dan gedaan wordt." De St.-Ct bevat de wet van den 31 December 1892, houdenden bekrachtiging van provinciale belastingen in Zeeland. Tot kapelaan te Hulst is door den bis schop van Haarlem benoemd de heer P. van Aert, thans kapelaan te Beek. Te 's Gravenhage is, in den ouderdom van bjj na 77 jaar, overleden de heer Jan Her man de Ridder, oud-predikant bjj de remon- monstrantsche gemeente aldaar. Te Kuilenburg geboren in 1816, studeerde hjj aan het athenaeum en het remonstrantsch seminarium te Amsterdam en werd later pre dikant te Boskoop, Waddingsveen, Gouda en 's Gravenhage. In 1853 te 's Gravenhage be roepen, bleef hjj met ongemeene toewjjding zjjn ambt vervullen tot 1885, toen hjj een eervol emeritaat ontving. Niet enkel als godgeleerde had Herman de Ridder verdiensten, maar ook als letterkun dige. Bjj de doopsgezinde gemeenten waren op 1 Januari jl. 28 predikantsplaatsen vacant, waarvan 3 in Zeeland. Yoor hen, die daarin belangstellen, heeft de heer dr Bylsma, oog- en oorarts te Mid delburg, een overzicht laten drukken van hetgeen er in zjjne kliniek en polikliniek voor oog- en oorlijders is omgegaan in het eerste jaar van haar bestaan. Ook wjj ontvingen daarvan een exemplaar en wij namen er met belangstelling kennis van. Dat zal niemand verwonderen die zich herinnert hoe wjj reeds bjj de oprichting van die kliniek met ingenomenheid daarvan III. Waar was ik? Ik kon niet denken. Wat Was er gebetird Ik kon mij niet verroeren. Ik scheen in een benauwden droom te liggen, te weten dat het een dróóm was en toch mach teloos te zijn om te ontwaken. Het gegons van stemmen trof mjjn oor. Ik wilde opstaan, inaar kon niet; mjjne ledematen waren ver- stjjfdik draaide in het rond en alles draaide voortdurend met mjj in de rondte. Wederom scheen ik te ontwaken en hoorde nog altjjd die stemmen vlak bjj mjj. Wat zeggen zjj Ik traohtte te luisteren, maar alles was ver aard. Ijk beproefde het nog eens e» hoorde zeggen »Ik zeg u dat hij ze ergens verstopt heefthjj zou dat vod niet aan den kastelein gegeven hebben, als hjj de echte niet bjj zich had gehad." iHjj is toch nog al uitgeslapen, vindt ge niet Hjj heeft ze zeker ergers op zijn lijf verstopt." Verstopt? Waar kan hij ze verstopt hebben Hebben wjj het zadel en zjjn laarzen en alles niet opengereten Zjj zjjn voort met het andere paard, den schimmel. Laat ons hem wekken en laten opbiechten het wordt toch hoog tijd dat hjj ontwaakt." Ik begon mjj reeds alles te herinneren den rit, den gezwollen stroom, den terugweg, de mannen die den berg op kwamen, bet pistoolschot, den val van mijn paard. Nu hoorde ik naderende voetstappen en voelde een schop in mjjn rug. Met veel moeite opende ik de oogen en zag voor mjj staan met een fakkel in de handUpton, mijn klerk bjj de bank. Nog een schop, gevolgd door: sHier, ik zal hem wel gauw wakker hebben," en een scherpe prik met de punt van een mes op mjjn schouder, melding maakten, omdat wjj overtuigd waren dat in Zeeland, zoover gelegen van dergeljjke speciale, nuttige inrichtingen elders, daaraan behoefte bestaat. Dat onze meening juist was bewijzen wel de resultaten, na dit eerste jaar verkregen. Van af 1 Dec. 1891 tot 31 Dec. 1892 wer den in die kliniek behandeld 675 patiënten, en wel 500 oog- en 175 oor-ljjders. Hiervan woonden o. a. 356 in Middelburg, 166 in bet overige deel van Walcheren, 91 in Beveland, 40 in Zeeuwsch Vlaanderen, en 9 op Schouwen. In de kliniek werden verpleegd 13 patiënten met 208 verpleegdagenin het gasthuis te Middelburg 33 patiënten met 1018 verpleeg dagen terwijl in het ziekenhuis te Vlissingen patiënten werden geopereerd en verpleegd, In het geheel werden 38 groote operatieB gedaan. Aan het slot van zjjn overzicht zegt de heer Bylsma o. a. >Uit het getal der ernstige aandoeningen en der ljjders uit Middelburg blijkt dat velen in Zeeland slechts laat en door nood gedrongen de hulp van een specialiteit inroepen. Natuur- ljjk ten nadeele van de ljjders zeiven. «Onvermogenden (mits voorzien van een bewjjs) worden voortaan kosteloos geholpen. •>B1 jjkt door dezen maatregel de wensche- ljjkheid, dan hoop ik later tot de instelling van eene kostelooze polikliniek te kunnen overgaan." Op dit laatste vooral vestigen wij de aan dacht. Onder de 675 patiënten waren er tot nutoe nog slechts 50 70 onvermogenden j en wjj achten het daarom zeer nuttig langs dezen weg meerdere bekendheid te geven aan de goede bedoeling van den heer Bylsma opdat menige oogljjder, die geen middelen heeft, tijdig, vóór het te laat is, hulp zoeke, waar die kosteloos te vinden is, en opdat anderen, wier taak het is voor onvermogenden in de bres te springen, hen op een en ander wjjzen. Naar men ons heden meedeelde is de Veersche watergang tot Veere geheel door baanvegers schoongeveegd. Bljjkens eene voorloopige opgaaf, waarbjj niet de mutatiën onder de militairen, hier in garnizoen, geen rekening is gehouden, waren in de gemeente Middelburg op 1 Januari 1892 aanwezig 17559 personen, nl. 8002 m. en 9557 vr. Dit aantal vermeerderde door de vestiging van 1198 personen, 547 m. en 651 vr en door de geboorte van 512 kinderen, 255 van het mann. en 257 van het vrouw, geslacht. De bevolking verminderde doordat 1138 personen, 536 m. en 602 vr., de gemeente verlieten en 389 personen overleden, nl. 181 m. en 208 vr. De bevolking nam alzoo toe met 85 m. en 98 vr. en bedroeg op 1 Januari 1893 8087 m en 9655 vr., te zamen 17742 personen. Onder leiding van den heer A. J. Bierens Sr hield Donderdag de afdeeling St. Annaland van de schippersvereeniging Schuttevaer haar 16e algemeene vergadering ten huize van den heer C. Goedegebuure. Na de lezing der no tulen, deed zoo schrijft men ons de penningmeester, de heer Chr. van 't Hof, rekening over 1892, waarop geen aanmerkingen werden gemaakt. De heer J. Polderman Jr werd als lid van het bestuur bij acclamatie herkozen. Van de leden, die te St. Annaland, Stavenisse, Tholen, bracht mij in zekeren zin weer tot bewustzjjn Ik trachtte op te staan, maar merkte dat mjjne handen en voeten gebonden waren op eenigen afstand lag een brandend blok hout en daar naast stond een kokende theeketel. Een man zat bjj het vuur te rooken, terwjjl twee anderen zich over mjj heen bogen eh iets verderop zag ik hunne paarden, aan een boom gebonden. Een van de mannen naast mjj was Upton. «Luister nu eens, mijnheer Cleon," sprak hjj, «gjj zjjt wel heel slim, maar toch nog niet slim genoeg, zooals gij ziet. Wij moeten die bankbiljetten hebben en wij zullen ze hebben: zeg ons dus terstond waar zij zjjn." «Ja," viei de ander in, «wjj hebben al moeite genoeg met u gehad en indien gij niet dadeljjk spreekt, snijden wjj u den hals af en de zaak is afgedaan." «Geef mjj een paar minuten om te be denken waar ik ben", zei ik, sik ben gekneusd geradbraakt, en versuft, ik weet niet Waar ik ben, of wat ik doe." «Dat behoeft gjj ook niet te weten": zei Upton, »kom, bedenk nu geen uitvluchten, kom or dadeljjk mee voor den dagwaar hebt Bruinisse en Leeuwarden wonen, waren ruim de helft opgekomen. De voorzitter betreurde, dat zoo weinig schippers leden waren van de afdeeling eener vereeniging, die uitsluitend in 't belang der binnenscheepvaart werkzaam is, terwijl de afdeeling mocht wjjzen op tal van verbeteringen, die op haar verzoek in verschillende vaarwaters zjjn aangebracht. Het lid van 't bestuur, de heer Th. Hoek, wenschte, dat de bevoegde autoriteit verzocht werd om eene betere betonning van het dooi de schippers genoemde «Witte tonnengat" nabjj Stavenisse tusschen den Dorstman en het Brabantsch vaarvater. Het zoogenaamde Zwarte tonnengat" in de nabjjheid daarvan is naar zjjn en anderer meening voor de stoom- en zeilvaart ongeschikt en eene ver legging van de zwarte ton, die thans in het Noorden van deze voormalige vaargeul ligt, naar het midden van het »Witte tonnengat" zou eene wenscheljjke verbetering zijn. Het lid, de heer A. Theunisse, verzocht het afdeelingsbestuuur van den bakenmeester te Bruinisse eene betere afbakening langs den vasten wal van de Krabbekreek te vragen. Reeds in de algemeene vergadering van 1884 was door de afdeeling den minister van waterstaat verzocht om opruiming van een gedeelte muur in het Bergsche diep een overbljjfsel van een verdronken dorp. Tot heden is aan dit verzoek nog niet voldaan, ofschoon het muurwerk voor de scheepvaart gevaarlijk is en door autoriteiten uitzicht op wegneming daarvan is gegeven. Thans is er een groene ton op gelegd. Met dankbaarheid werd gewezen op de ver beteringen, ook op aandrang der afdeeling in de vaart naar Rotterdam gebracht, terwijl de hoop werd uitgesproken, dat het leggen van twee gasboeien in het Krammer niet lang meer zou uitgesteld worden. Met den wensch dat de schippers beter hun eigen belang zouden begrjjpen door lid te worden van deze of van eene andere afdeeling van Schuttevaer, gedachtig aan het «Een- dracht maakt macht" en dat 1893 voor de leden, ieder in hunne betrekking, een geluk kig jaar moge zijn, sloot de 76jarige, nog krachtige voorzitter de vergadering. Dat hij nog meermalen de vergadering moge leiden, was aller wensch! Benoemd tot onderwjjzeres te Tholen mej. M. J. van der Moer te Seherpenisse, en tot gemeentebode en concierge te Tholen de heer P. Naerebout. 51 personen hadden naar laatstgenoemde betrekking gesolliciteerd. Donderdagavond werd te Terneuzen eene vergadering gehouden van de leden der daar gevestigde afdeeling der schippersvereeniging Schuttevaer. Uit door den secretaris gedane mededeeling bleek dat de afdeeling met 29 leden begon en er thans reeds 70 telt. In het afgeloopen jaar werden pogingen aangewend om verbetering te krijgen in den toestand van de buitenhaven en betere beton ning van het vaarwater van Terneuzen tot Breskens, welke laatste met goeden uitslag zijn bekroond. Het verzoek der afdeeling Middelburg om een gasboei te verkrjjgen aan den boek van het Veergat of de punt van de Onrust werd gesteund. Tot afgevaardigden ter algemeene vergade ring werden benoemd de heeren J. Tollenaar en Pi J. van de Sande. Als voorzitter en bestuurslid werden met gjj de bankbiljetten gestopt?" «Geeft mij tijd om mjj te bedenken", zei ik, «die val heeft mjj bedwelmd; geef mij tijd." Welnu", riep Upton, ik zal u vijf minu ten geven; op het horloge af; en als gjj dan niet alles zegt, zoo waar als ik leef, schiet ik je overhoop", en, met zijn revolver dreigend op mjj gericht, ging hjj naar het vuur terug en nam plaats hjj de anderen. Ik zou niet geaarzeld hebben om hem te zeggen waar de bankbiljetten warenwant nadat ik in bet belang der bank alles gedaan had wat ik kon, was het niet te vergen dat ik mjjn leven er voor opofferde. Maar als ik hun zeg waar het geld is, dacht ik, zïlllen zjj mjj dan later niet vermoorden, om reden dat «de dooden niet klikken En toeh, als zjj mjj vermoorden en daarna merken dat ik hen bedrogen heb, zouden de bankbiljetten, waarvoor zij zoo veel beraamd en gewaagd hebben, voor altjjd voor hen ver loren zjjn. Hoe kon ik mjjn leven redden, en hen verschalken?" Mjjne overleggingen werden eensklaps ge bijna algemeene stemmen herkozen de heeren J. A. van Boven en F. Doorns.] Aan mej. C. J. Monjé is tegen 15 Jan. eervol ontslag verleend als onderwjjzeres in de gemeente St. Kruis. In de haven van Sluis kwamen gedurende het afgeloopen jaar binnen 681 Nederlandsche schepen, inhoudende 23515 tonnen, en 116 Belgische schepen, inhoudende 16112 tonnen, terwjjl die haven verlieten 677 Nederlandsche schepeninhoudende 23321 tonnen, en 109 Belgische schepen, inhoudende 1 5358 tonnen. In de Vrij dagnamiddag aldaar gehouden raadsvergadering werd goedgekeurd de reke ning van het algemeen armbestuur van Heille over 1891 tot een bedrag van./" 1641.53'/g in ontvang en van f 1607.84 in uitgaaf, alzoo met een goed slot van f 33.691/,!. Een moord op de grenzen. Men schrijft ons uit IJzendjjke Het aantal afschuweljjke misdaden, in de laatste jaren in onze omgeving gepleegd, is weder met eene vermeerderd, te afschuwe lijker omdat hier door de hebzuc' t naar een weinig geld een menschenleven werd afge sneden. In den nacht van 3 op 4 Januari werd de burgemeester van Waterland-Oudeman (België), een zeer bejaard eenvoudig man, in zjjne rust gestoord door een tweetal personen, die op de eene of andere wjjze zjjne woning waren binnengekomen en hem onder bedreiging met moord zijn geld afeischten. Hulpeloos en machteloos tegenover de twee brutale in dringers, naar hun dialect te oordeelen Vla mingen, wees de burgemeester, uit vrees voor zjjn leven, hun de plaats waar zjj geld konden vinden. De booswichten begaven zich daar heen en namen p. m. fr. 125 weg. Ofschoon de indringers zich zeer stil gehou den hadden schjjnt toch de meid eenig gerucht gehoord te hebbenzjj werd wakker en liep naar buiten waar zjj een derden persoon zag staan, die klaarbljjkeljjk op den uitkjjk stond. De schildwacht heeft de meid niet gemo lesteerd, doch toen daarna de knecht naar buiten kwam, waarschuwde de uitkjjk de binnenzjjnden buiten te komen. Intussoben bad hjj den knecht reeds aangevat en bracht hjj dezen eenige steken met een mes in den hals toe. Daarop namen de drie bandieten de vlucht. De knecht strompelde nog eenige schreden verder doch viel weldra, door bloedverlies, neder om niet weder op te staan. De toestand van den ouden burgemeester, die eerstens zeer geschrikt was en buitendien zeer was aangedaan door den moord op zjjn trouwen knecht, is niet te besehrjjven. Noch de justitie uit Gent, die spoedig tet plaatse was, noch die uit Middelburg, welke Vrjjdag een plaatseljjk onderzoek onder IJzen djjke instelde, waar men vermoedde dat de moordenaar vertoefde, is het mogen gelukken den dader in handen te krjjgen. Zooals onze lezers weten werd Donderdag voor de rechtbank te Heerenveen de zaak be* handeld tegen K. N», tapper te Haulerwjjk, beschuldigd van in eene openbare vergadering; op 10 Deo. jli te zjjnen huize gehouden en waar hjj als socialistisch spreker optrad, de koningin te hebben beleedigd, door o. m. te zeggen«wjj moeten allen werken, daar ia niemand te goed voor, maar pas op niet ver^ stoord door Upton die, al roependesDe tjjcl is om 1" met zjjn revolver in de hand op mjj af kwam. »Nu baas, biecht op, waar zjjn de bankbiljetten «Als ik het u zeg; wat doet gij mjj dan «Wel, wij laten u loopen." «Hoor eens, Upton," zei ik, «hèt zou niet baten of gij mjj vermoordet, want dan zoudt gjj de bankbiljetten nooit vinden, al zoebt gjj er vjjftig jaar lang naar. Maar ik zal u zeggen waar zij zijn." Een oogenblik later zou ik hem gezegd hebben, waar zjj wezenljjk waren]; maar eeü- leeljjke flikkering in zijn oog, bjj mijne laatste woorden, deed mij van gedachte veranderen, «Gij kent," zei ik »den heuveltop, alé men naar Thiiringowa gaat. Wel nu, éen mijl aan deze zjj de van den top zult gjj een hollen boomstam vinden een weinig ter zjj de van het pad; aan de linkerhand; als gij van hier komt, Binnen in dien stani vindt gjj mijne dekens, mjjn valies - en Paatsgebrek dwingt ons nogmaals te zetten (Slot volgt

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1893 | | pagina 1