N°. 4.
136e Jaargang.
189
Donderdag
5 Januari.
FEUILLETON.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50;
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Telephoonnommer 3 39.
Middelburg 4 Januari.
Een gevaarvolle ritof een
Kerstnacht in Australiö.
UIT STAD EN PROVINCIE.
MIDDELBIIRGSCHE fill RANT.
Thermometer.
Middelburg 4 Jan. 8 u. vm. 30 gr.
*1. 12 u. 31 gr., ar. 4 u. 29 gr. F.
Verwacht O. \rind.
Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh <fc Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. v. d. Peul, te Zierikzee A. C. de Mooij, te Tholen W. A. j Advertentiën
tan Nieuwenhuijzen en te TerneuaenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één uur
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam. j aan het bureau bezorgd zijn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cib., John F. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen.
De verkiezing te Rotterdam.
Aan de verkiezing voor een lid der Tweede
kamer in het district Rotterdam, ter voorzie
ning in de vacature, ontstaan door het over
lijden van den heer mr H. D. LevyBsohn Nor
man, namen Dinsdag van de 8394 kiezers er
2277 deel.
De liberale candidaat, de heer A. Plate
verkreeg 1460 van de 2256 geldige stemmen,
zoodat deze is gekozen.
Op den anti-revolutionnairen candidaat, den
heer J. M. Voorhoeve, waren 374, op den
katholieken heer mr J. Mascheck 345 en op
den heer mr J. A. van Gilse 69 stemmen uit
gebracht.
Bij al de beweging, voor die verkiezing
gemaakt; bij den strijd tusschen het conser
vatieve en meer radicale deel der liberalen in
Rotterdam, is eene korte, nadere beschouwing
Yan den uitslag zeker nuttig.
2277 kiezers slechts, en daarvan 1529 libe
ralen, hebben de moeite genomen zich van
hun kiezersplicht te kwijten.
Bjj de laatste verkiezing, die vóór deze plaats
had, en wel den 17 Februari 1891, ter voor
ziening in de vacature-Verniers v. d. Loeff,
kwamen er van de 8311 kiezers 2717 op, werd
jhr mr A. P. C. van Karnebeek gekozen met 1765
stemmen en waren uitgebracht op de heeren
J. M. Voorhoeve 606 en mr J. A. van Gilse
293 stemmen.
In vergelijking met toen kwamen er dus
ditmaal 440 kiezers minder open wat
erger is een man als de heer Plate, een
bekwaam man, een vertegenwoordiger van een
Rotterdamsche familie, verkreeg 300 stemmen
minder dan eertijds de heer Van Karnebeek.
Nu kan dat een gevolg zijn van de ont
houding van vele liberalen, ingevolge het
advies van mr J. A. van Gilsemaar in 1891
waren er 293 liberalen die op laatstgenoemde
stemden, en Dinsdag deden dit toch nog 69
liberale kiezers.
Tegen die onweerlegbare feiten valt het
niet te loochenen dat de belangstelling onder
de kiezers in het district Rotterdam al vrij
luttel is.
Het is waarin zulke bolwerken van het
liberalisme maken de vrijzinnige kiezers, zeker
als zjj zijn van de overwinning, zich niet
meer warm. Maar de verkiezing had ditmaal
eene bjjzondere beteekenis. Er was strijd in
eigen boezem. En de N. R. Ct zich partij
«tellende tegen de aanhangige ontwerpen op
Uit hei Engelsch, van
EDWIN DOUDNEY.
Niet weinig onthutst door dit bericht zocht
Ik den kastelein op en vroeg hem of de heer
Harper geen boodschap of brief voor mij ach
tergelaten had, toen hij de laatste maal langs
gekoiJien was. =>Neen," zei hij, «hjj heeft niets
gezegd."" Heeft hjj er niet van gesproken
dat hij mij tier zou aantreffen?1' «Neen, hij
zei geen .woord over iemand dien hij moest
aantreffen, tV» minste niet tot mij." Dit was
al wat ik te' weten kon komen. Toen de
koetsier weer b uiten kwam vroeg ik hemhe o
de verkoop van Glengarry afgeloopen was
maar hij wist er niets van, behalve dat een
van de neven in den postwagen gereisd had,
op weg naar Engela'Jid, met de Suez mail, en
dat de heer Harper -nooit gesproken had van
iemand, dien hij in Thuxingowa moest ontmoe
ten. Daarop klom hij weer op den bok, nam
de teugels in de hand. en op zijn bevel«Alle
man aan boord", namen de passagiers schielijk
hunne plaatsen weer in en voort rolde de
wagen in een wolk van stof.
Nadat hjj vertrokken was, liep ik de veranda
op en neder en trachtte iets te begrijpen van
hetgeen ik in het laatste half uur gehoord
het kiesrecht riep de kiezers van Rotterdam
op om toch vooral mr Van Gilse een dementi
te geven, toen hij in zijn circulaire aan de
«vooruitstrevend liberale kiezers" het uitzicht
opende dat »de verkiezing van den 3den
Januari de laatste stuiptrekking zij; cl er con-i
servatieve kliek, welke reeds te lang in de
stad onzer inwoning de vrije uiting van den'
volksgeest heeft belet."
«Kiezers van Rotterdam," schreef het Rot-
terdamsch blad, «antwoordt op dat woord,
door den 3den Januari een groot stemmental
op den heer Plate uit te brengen, en aldus
te toonen dat wat men smadelijk de conserva
tieve kliek noemt de overgroote meerderheid
van het liberale Rotterdam is."
Nu, die kiezers hebben geantwoord maar hun
antwoord is erg, erg flauw.
Van alle kanten hadden nu toch de vrij
zinnige kiezers moeten opkomen om de eer
van het liberale Rotterdam waarvoor het
hoofdorgaan der conservatief-liberalen zich
zoozeer op de bres stelde, op te houden. Te
genover de onthouders, overeenkomstig het
advies van mr Van Gilse, hadden nu de an
deren, de aanhangers der richting van den heer-
Plate, in dubbelen getale moeten stemmen.
Hjj was toch, als handelsman bovendien, een
gang naar de stembus waard.
En zietarmzalig is het aantal gestemd
hebbende kiezers, treurig het getal stemmen,
op den heer Plate uitgebracht.
Zjjn dit geen bewijzen te over dat er nieuw
bloed onder de kiezers moet komendat, om
de liberalen uit hunne onverschilligheid op te
wekken, een groote uitbreiding van het kies
recht noodig is En zou juist die uitslag niet
het beste bewjjs zijn voor het beweren dat de
tegenwoordige richting in Rotterdam niet
voldoet aan de wenschen van velen, die, over
tuigd van hunne machteloosheid om verande
ring te brengen, gewoon zjjn geraakt zich de
zaken niet aan te trekken
Wat er van zjj in den strjjd tusschen
het conservatieve en het meer vooruitstrevende
element onder de liberalen in de tweede koop
stad van ons land heeft de jongste verkiezing
een antwoord gegeven dat, dunkt ons, niet is
ten nadeele van hen, die zich bjj mr Van
Gilse aansluiten.
Een schrjjven van prof. C. B. Spruyt, in ant
woord op onze beschouwing in ons nummer van
Dinsdag, kwam te laat om nog heden op te
nemen. Wjj geven dit morgen een plaats in
ons blad.
Naar aanleiding van het rapport, waarin de
burgemeester van 's Hage zjjn houding inzake
de kiesrecht-meeting verdedigt, zegt de Haag-
sche correspondent van de Zutph. Crt.
«Wie in dezen geljjk heeft zal ik niet be
slissen, maar zeker is het, dat het dringend
noodig wordt door wetteljjke regeling con
flicten voor het vervolg te voorkomen. De
houding, door de regeering bjj het debat in
de Tweede kamer ingenomen, heb ik trouwens
niet best begrepen. Immers het is een publiek
geheim, dat er op den dag der meeting troe
pen in de kazernes geconsigneerd waren, en
dat er met het oog op mogelijke gebeurte
nissen ook meer rjjkspolitie dan anders in
Den Haag was geconcentreerd. Wat betee-
kende dat als het een zaak gold, waarmede
het rijksgezag zich volstrekt niet behoefde te
moeien en die geheel bleef voor de verant
woordelijkheid van den burgemeester
had. Het feit dat een der familieleden naar
Engeland was vertrokken, scheen aan te
duiden dat alles wat met de verdeeling en
den verkoop der bezitting in verband stond,
afgeloopen was. In mjjn ongeduld was
ik zoo dom geweest van niet te letten
op den datum van verzending van het
telegram, en ik had ook verzuimd het mee
te nemen. Zou het vertraging hebben onder
gaan en had ik het eenige dagen vroeger
moeten ontvangen Ik besloot in alle geval
dadeljjk naar Sydney te telegrapheeren ik kon
in een paar uur antwoord hebben en dan was
alles misschien opgehelderd. Ik ging dus
naar het kantoor en zond het volgende tele
gram aan den directeur-generaal der Austra
lische bank te Sydney«Ben hier aangeko
men met verlangde bedrag. Harper is door
gereisd. Wacht verdere aan wjj zingen."
In de herberg teruggekeerd, bestelde ik
mjjn middagmaal, daar dat de beste manier
was om den tjjd te verdrijven. Toen ik iets
uit mjjn valies ging halen merkte ik dat mjjn
boeltje een weinig verschikt was, maar daar
er niets aan den inhoud ontbrak dacht ik er
niet meer over. Ik rekte mijn eenzaam maal
zoo lang mogeljjkwant ik had geen boeken
en niemand om mee te praten. Er waren
slechts een paar mannen in de gelagkamer
en buiten onder de veranda, zes in het geheel
misschien die zaten te rooken, te drinken,
en te pratentwee of drie daarvan waren
losse werklieden, die op karrewij uitgingen,
dat zag ik aan hun opgerolde dekens en
Bjj kon. besl.
is pensioen verleend, ten bedrage van 2334
's jaars, aan mr B. A. Roelvink
is benoemd, bjj het wapen der artillerie,
bjj den staf van het wapen, tot tweede-luite-
nant-magazjjnm., met bestemming om te
worden toegevoegd aan den comm. der vesting-
art., de sergeant-majoor F. D. de Witte, van
het 4de reg. vesting-art.
bestemd tot magazjjnmeester van het art.-
magazijn te Woerden, de kapitein-magazjjnm.
J. Stellingwerf!, thans toegevoegd aan den
commandant der vesting-artillerie en
is benoemd tot directeur van het postkan
toor te Yalkenswaard J. Key, thans commies
der postergen 4de kl.
Letteren en Kunst,
Wjj ontvingen de eerste nommers van
De Nieuwe Tijd, onafhankelijk sociaal-demo
cratisch weekblad," onder redactie van mr P.
J. Troelstra en F. v. d. Goes, dat, niet, zooals
aanvankelijk het voornemen was te Amsterdam,
maar «om geheel persoonlijke redenen" voor-
loopig te Leeuwarden zal verschijnenen van
De Courant, volksuitgave van de Amsterdam
mer, D. v. N.
Bjj het Tivoli-gezelschap van Rotterdam
is thans in studie Dump eng esindel van E. von
Wolzogen. Het gezelschap der heeren Le
Gras en Haspels brengt spoedig voor het
voetlicht Die heilige Ehe, van Felix Hollan
der, waarvan de opvoering in Duitschland
verboden werd.
Sedert lang ging het gerucht dat laatstge
noemd gezelschap dreigde uit elkander te gaan.
Op een 27 Dec. gehouden vergadering is
besloten de vennootschap voort te zetten.
Yoor de betrekking van opzichter bjj de
gemeente-fabricage alhier (vacature-Zevenhui
zen) is door burg. en weth. eene aanbeveling
opgemaakt, bestaande uit de heeren P. C. de
Does te 's Gravenhage, laatstelijk opzichter bij
den aanleg der werken van de gemeente
duinwaterleiding alhierA. Arbeiter, tijdeljjk
opzichter bjj de gemeentewerken te 's Graven
hage J. Rietveld te Leiden, opzichter bjj de
verbouwingen van het Academisch ziekenhuis
zjj den doeken, of schaapscheerders, die terug
keerden van een hoeve en onderweg hun loon
verteerden. Na het eten nam ik een stoel mee
naar buiten, stak een pjjp op en las een oude
courant,, en zoo kwam ik den middag vrij
wel door, totdat ik eindeljjk om vijf uur den
telegraafbode met een telegram zag aanko
men. Het was van den heer Harper, die
seinde«Uw bericht ontvangen, ten hoogste
verbaasd, niet voor u gezonden, zeker een
samenzwering, wees op uwe hoede, verwittig
politie."
II.
Tweemaal las ik dit ontzettende bericht
over, eer ik tot het besef kwam dat ik de
speelbal was van een lagen toeleg om de
bank te bestelen. Gnmiddelijk kwamen mij
eenige verdachte omstandigheden voor den
geest; vooreerst verklaarde ik mjj thans het
verplaatsen van mjjn valies gedurende mjjn
afwezigheid, dan de groote som, die mjj
gelast was mede te brengen, opdat de buit
de moeite waard zou zjjn, en de slimme
manier waarop gebruik gemaakt was van de
onderhandeling, die de bank thans voerde.
Dit, zoowel als het bezigen van ons cjjferschrift
maakten het meer dan waarschjjnljjk dat de
beramers van het plan zelf in dienst van de
bank waren, en dat ik het slachtoffer van een
door en door weloverlegd komplot was. Ter-
wjjl deze gedachten mjj door het hoofd gingen,
hield ik mjj alsof ik nog geheel verdiept was
aldaar; J. Bejjdewellen Wz, opzichter bjj het
departement van justitie te Alkmaaren W.
A. de Jong, opzichter bjj de gemeentewerken
te Dordrecht.
Door het bestuur der Vereeniging tot
spijsuitdeeling alhier werden over 1892 uit
gereikt 13.400 eieren, 6.857 liter melk en
2.142 portiën middageten.
Hoewel de vereeniging niet in bloei toe
neemt, mag zjj zich toch in genoegzamen
steun verheugen, om op den ingeslagen weg
te kunnen voortgaan.
Waar het bestuur van particuliere zjj de
veel financieelen steun ondervindt, zou het
ook gaarne zien dat het nog eenige hulp
vond bjj het uitreiken van middageten, wjjl
die tak van werkzaamheid dér vereeniging
de minst bloeiende is.
Wjj vestigen vooral op dit laatste nogmaals
de aandacht onzer lezeressen.
In 1892 werden door het kantongerecht
te Middelburg behandeld 1346 zaken, waarvan
1047 bjj verstek. Hieronder waren 831 enkel
voudige dronkenschappen, 235 wegens dron
kenschap bjj herhaling en 15 wegens andere
overtredingen der drankwet.
De aspirant adjunct-ingenieur der tractie
van de S.S. te Ylissingen, de heer Pereira, is
op verzoek eervol ontslagen, terwjjl ter zjjner
vervanging is benoemd te Vlissingen de adjunct
ingenieur de heer Vaes.
Naar de N. Bred. Ct. verneemt, heeft
de minister van waterstaat, handel en njjver-
heid het vernemen, om het rjjks landbouw
proefstation te Breda te verplaatsen naar een
der plaatsen van Zeeland. Reeds zjjn te Goes
pogingen in het werk gesteld om een geschikt
gebouw te vinden, ten einde het proefstation
aldaar te vestigen.
Zaterdag stierf op den stal van den
landbouwer P. Minderhoud te Borssele het
vierde paard aan de aldaar heerschende ziekte
van bloedvergiftiging. Aanwending van genees
middelen bjj de overigen schjjnen gewenschte
resultaten op te leveren.
Door de leden van het Musschengilde te
Heinkenszand werden in 1892 3400 musschen,
kraajjen, eksters en duiven, daaronder naar
evenredigheid medegerekend, ingeleverd. De
grootste getalen bedroegen respectieveljjk 640,
519 en 188, waarvoor de prijzen waren uitge
schreven, die gewonnen werden door de heeren
J. v. d. Dries, B. van Damme en A. Oudendjjk.
In 1891 bedroeg de opbrengst 3082.
Door de gladheid van den weg geraakte
Dinsdag tegen den avond de vrachtrjj der J.
Mejjer van Nisse, op weg naar huis, te's Heer
Abtskerke met paard en voertuig door het jjs
in de sloot. Door toegesnelde hulp, wist men
den man met zjjn voertuig spoedig uit zjjn
benarde positie te verlossen.
Alleen de vervoerde artikelen hadden nog al
van 't water geleden.
Volgens gedurende 1892 in Zuid-Beveland
des middags te 12 uren gedane waarnemingen
in de courant, waarin ik voor de ontvangst
van het telegram gelezen had. Want ik
voelde dat verschillende oogen mjj gade
sloegen en ik moest een slagplan maken, zoo
mogeljjk zonder hun te laten merken dat
ik eenige reden tot bezorgdheid had. Als
ik hen kon doen gevoelen dat ik tot nog
toe onkundig was van den beraamden aan
slag, dan was dat misschien toch iets gewon
nen. Ik begaf mjj dus heel langzaam naar
het buffet en zei tot den kastelein, op mjjn
gewonen toon, doch luid genoeg om door
luisterende ooren verstaan te worden«In
Sydney weet men ook niets van den heer
Harper, weet gij zeker dat hjj niet gezegd
heeft dat hjj van avond hier dacht te komen
«Dat weet ik heel zeker hjj heeft er
mij niets van gezegd, maar daarom kan hjj
natuurljjk toch wel komen."
«Dat zou ik ook denkenhjj seinde mjj
dat hjj mjj hier van avond over een dringen
de zaak moest spreken en als hjj niet kon
komen, zou hjj het mjj zeker laten weten."
«Zeker welwant hij is altjjd heel prompt,
die mjjnheer Harper."
«Er bljjft mjj dus niet anders over dan
te wachten", zei ik en ging naar den stal
om naar de paarden te zien. Zjj hadden het
goed en ik liet hun nog een bak maïs geven,
want dien nacht hing mjjn leven grootendeels
van hen af.
In de veranda terug komende hernam ik
mjjn plaats en mjjn courant en overlegde
wat mg te doen stond. Dat er een aanslag op
was de wind in dat jaar 104 dagen zuidwest,
56 dagen west, 54 dagen noordwest, 53 dagen
noordoost, 28 dagen oost, 27 dagen zuidoost,
23 dagen zuid en 21 dagen noord.
169 dagen was het bestendig mooi weer met
heldere of lichtbewolkte lucht; 152 dagen be
trokken op 109 van deze dagen viel veel of
weinig regen, terwjjl op 116 dagen de lucht
zwaar bewolkt was. 39 dagen was het buiig
weder, vergezeld van hagel met sneeuw, of
hagel en regen29 dagen mist28 dagen
sneeuw18 dagen onweer20 dagen sterke
wind of storm. Voorts had men 72 sterke of
lichte nachtvorsten. De vorst, hoezeer niet
streng, duurde lang en was slepend.
In Februari had men slechts 8 dagen of
nachten vorst, maar in Maart 20 dagen in de
eerste helft aaneen; op den 7en Maart reed
men nog schaatsen, en van den 12en op den
13en dier maand viel er een laag sneeuw van
een voet dikte. In April kwamen nog 8
vorstdagen en in die maand was de overgang
van het weer het sterkst. Den 28en Maart
met N. O. wind was het streng koud met
storm, sneeuw en regen, terwjjl 's [middags te
12 uren de thermometer slechts 37 gr. F.
aanwees. Daarop volgde aangenaam weer
bjj den dag werd het weer kalmer en 4 April
was het een zomersche dag, de thermometer
wees te 12 uren 69 gr. F.
In Mei kwamen nog 2 nachtvorsten voor op
den 5en en 6en, en op den 23en trad de
zomerwarmte in. In Juni tusschen 15 en 16
kwam er nog een nachtvorstje, zoo streng,
dat op vele plaatsen de boekweit en aardap
pelen bevroren.
Juli en Augustus gaven geen vorst, doch
tusschen den 14en en 15en Sept. vroor
het reeds weer. In October kwamen twee
nachtvorsten voor, wat als eene hooge zeld
zaamheid kan beschouwd worden; in Novem
ber geen enkele.
Ofschoon in 't begin van December enkele
nachtvorsten voorkwamen, begon de winter
precies op de tijdrekening, 22 December.
Van de 29 dagen mist vielen er 14 in No
vember, waarvan 7 achtereen.
Behalve de sterke overgang van Maart in
April was het jaargetjjde gelijdeljjk afwisselend,
want Mei gaf 20, Juni 16, Juli en Aug. ieder
19 en Sept. 18 dagen mooi weer. De warmste
dagen kwamen voor op 10 Juni met 82, 419
Juli met 77, 17, 18, 2224 Aug. met 78, 82,
77 en 79 gr. F.
In April hadden wp 12 dagen aaneen, in
Mei 10, in Juni 5, in Juli 11, in Aug. 6 en
.n Sept. 9 dagen achtereen mooi weer.
In de haven van Breskens kwamen ge
durende het afgeloopen jaar binnen 1037
stoom- en zeil-vaartuigen, terwjjl 1019 haar
verlieten. De stoombooten van den dagelijk-
schen dienst BreskensVlissingen en omge
keerd zyn daaronder niet begrepen,
mp zou gepleegd wordeh was zeker. Hoe
veel van de lieden, die hier rond liepen,
er in betrokken waren, kon ik niet be-
oordeelenwant zjj schenen elkaar alle
maal goed te kennen maar veel of weinig
zjj wisten dat ik het geld bjj mjj had, en- als
zjj het niet door list konden machtig worden,
zouden zjj wel geweld gebruiken. Het zou
niet veel verschil maken of ik in het hotel
bleef of op weg ging, en de keus van den
weg deed er evenmin toe. De weg naar Windsor
terug was bjjna even ver en niet minder eenzaam
als die verderop naar Southampton-Hoeve en op
beiden was ik bjj een aanval aan hen qver-
geleverd. In het hotel was ik echter niets
veiliger, daar de kastelein mjj geheel vreemd
washij was nog pas kort op die plaats en
misschien wel zelf in het komplot en zoo niet,
dan zou zoo'n buitenherberg zonder luiken
en met glazendeuren wel de laatste gelegen
heid opleveren om een beleg te doorstaan.
Er was geen politie, wier hulp ik kon inroe
pen, in het stadje en ook geene zoo dicht in
de buurt, dat ik haar per telegraaf kon ont
bieden. De enkele kolonisten waren onge-
twjjfeld veedieven of onverschillige wezens en
als zij merkten dat er zoo veel geld in de
buurt was, zouden zjj waarschjjnljjk trachten
er zelf zooveel mogelijk van te bemachtigen.
Van welken kant ik de zaak bekeek, zp bleef
altijd even hacheljjk.
(Wordt vervolgd)
