Maandag
N°. t
136e Jaargang.
1893
2 Januari.
BUITENLAND.
Middelburg^ 31 December.
189
handelsberxc, tem.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50;
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Telephoonnommer 139.
By dazs oourAat behoort een Bijvoegsel.
PRIJZEN VAN EFFECTEN
fl.
Thermometer.
Middelburg 31 Dec. 8 u. vin. 30 gr.
m. 12 u. 34 gr., av. 4 u. 30 gr. F.
Verwacht N. O. wind.
Agenten te VlissingenP. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes A. A. W. Bolland, te Kruiningen F. v. d. Peijl, te Zierikzee A. C. de Mooij, te TholenW. A.
van Nieuwenhdijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
advertentie-hureau's van Nijgh Van Ditmae, te Rotterdam, de Gebe. Belinïante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Puhlicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zijn, willen
zij des avonds nog worden opgenomen.
van
I.
Telkens wanneer wij bij het einde
het jaar den blik terugwenden op het stukje
politieke en sociale geschiedenis, dat weer
achter ons ligt, dringt zich een klacht en
een verwijt aan ons op tegen hen, die heden
ten dage de geschiedenis leiden en maken,
de regeeringen en parlementeneen verwijt
en ean klacht omdat het deel politieke his
torie zoo groot, het d«el sociale geschiedenis
pok in dit korte tijdsverloop weder gering
was. Toch ging 1892 niet voorbij, zonder
diepe sporen in de ontwikkeling der mensch
heid na te laten. Het is alsof een alge-
gemeene crisis het oude Europa van dicht
nabij dreigt. Oude bondgenootschappen,
oude partijen, oude stelsels ondergaan een
langzame doch zekere ontbinding. Nog
wandelen de menschen rond in een vreemden
chaoswel neemt het schrikbeeld eener
cataclysme meer wezenlijke vormen aan,
doch door het beangstigend duister van hei
heden begiDt het nog flauwe schijnsel van
den naderenden dag door te breken. Nog
zwak, zeer zwak is het licht, maar het
licht ia er en zijn eindelij ke zegepraal geen
hersenschim.
Zoowel in den algemeenen politieken
(toestand als in de binnenlandsche ontwik
keling der verschillende staten openbaart
zich een geweldige beweging, die heenwjjst
op grootsche dingen in de toekomst.
Wat de algemeene staatkundige betrek-
hingen der Europeeache mogendheden aan
gaat, zoo zag het afgeloopen jaar de
toenadering tusschen Frankrijk en Rusland,
in 1891 met de demonstratie voor Kronstadt,
ien aanschouwen der wereld bezegeld, nog
voortdurend voortschrijdenhet evenwicht
van Europa, sedert den Fransch-Duitschen
oorlog verplaatst, onderging opnieuw een
verandering. Tegenover de grootere waar
schijnlijkheid van een formeele Fianach-
Russische alliantie, vielen zelfs symptonen
«p te merken, die een minder hechten
samenhang van het Drievoudig Verbond
schijnen aan te duiden. Het officiëele Italië
legde openljjk het verlangen aan den dag de
vroegere vriendschapsbanden met Frankrijk
te herstellen; de vloot-manifestatie voor
Genua werd met geestdrift toegejuicht door
de beide volkeren, die elkander niet haten,
wat ook politieke belangzuchtigen betoogen
Geen enkel volk is bestaanbaar dat het
andere haat dit zijn slechts fabels van
een chauvinistische pers en onware be
weringen van eerenchtige diplomaten en
g te.\ooze regeeringen. Crispi's vijande-
3 politiek tegen Frauiryk vermocht
enmin bij het Italiaansche volk al» bij
üet Fransche de wederzij dsche dankbaarheid
en liefde uit te dooven.
Nog andere verschijnselen vielan waar te
nemen, waarnit men meent te mogen op
merken, dat de Triple Alliantie iets aao
innerlijke kracht en uiterlijken invloed heeft
verloren. Ter gelegenheid van een kort
bezoek van den Russischen grootvorst-troon
opvolger te Weenen wisselden Oostenrijken
Rusland beleefdheden, die van grootere har
telijkheid tusschen beide staten getuigden,
dan sedert jaren bestond. Van uit St Pe
tersburg ging zelfs een stem op om Oostenrijk
tot ontrouw aan zijn Duitschen bondgenoot
te verleiden, welke evenwel geen weerklank
te Weenen vond.
In de koele betrekkingen tusschen Duitsch-
land en Rusland kwam daarentegen, ondanks
de ontmoeting van den czaar met keizer
Wilhelm voor Kiel, geen verbetering; de
Warme vriendschap der beide dynastiëen
tan voorheen is tot het vriespunt gedaald.
Waarschijnlijk in verband met deze bijna
Jrv-.tr-gp tr> «vis1'
wjjziging in den algemeenen politieken
toestand achtte Duitschland het noodzakelijk
een nieuwe uitbreiding aan zijn legermacht
te geven. Te meer wijl zijn beide bondge-
nooten genaderd zijn tot de greas hunner
militaire uitrusting. Het Duitsche rijk wil
op eigen kracht kunnen steunen bij een
eventueel internationaal conflictwaar
het 't hoofd zal moeten bieden aande n vijand
uit Oost en uit West, maai ook het Duitsche
rijk dreigt door den modernen Minotauns
het militairisme, te zullen worden ve> slonden.
Het is nog de vraag of niet de rijksdag
er voor zal terugdeinzsn de economische
draagkracht van het rjjk tot het uiterste
op de proef te stellen. Wordt Caprivi's
ontwerp wet, dan toch schijnt de tijd nabij,
dat ieder volwassen man in het Duitsche rijk
soldaat isdat handel, industrie en landbouw
wegens gebrek aan werkkracht spoedig
zullen braak liggen.
Hoewel nog eenmaal een jaar voorbijging
onder het behoud van den vrede en zelfs
de onderlinge verhouding der groote mogend
heden meer waarborg levert voor het voor-
loopig voortduren van den vrede, zoo blijft
toch op het oude Europa als een centenaars-
last drukken de als onvermijdelijk aanvaarde
zekerheid, dat er een tydstip zal aanbreken,
over twee, over drie, over vier jaar of later,
waarop de fanfare zal klinken, die de legers
tot den grooten slag oproeptdie den vreeselij-
ken volkerenkrijg zal doen losbarsten, waarin
de vreedzame natiën elkander als wilde dieren
zullen verscheuren. Of zou eindelijk de
beschaving over het geweld zegevieren en,
wanneer deze negentiende eeuw ten einde
gaat zonder dat de vrede verstoord werd,
zou dan in de volgende eeuw de openbare
meening, die thans reeds zich tegen nieuwen
oorlog verklaart, zich zoo krachtig beginnen
te uiten, dat de staten tot een algemeene
ontwapening besloten en voortaan hun onder
linge geschillen door scheidsrechterlijke uit
spraak lieten heslissen
Weinig bemoedigends geeft de geschiedenis
der binnenlandsche aangelegenheden van de
verschillende staten ter overweging. Liberale
en conservatieve ministeriën maakten voor
elkander plaats parlementaire meerderheden
volgden het lot der regeeringen en verdwe
nen of daagden oppolitieke partijen be
streden elkander heftig als te voren, en
onderwijl bleven de oude kwestiën onopge
lost, werden vele belangen des lands veron
achtzaamd, gaan de volkeren het jaar 1893
in met dezelfde zorgen, dezelfde lasten,
dezelfde nooden van voorheen.
Sombar gaat het oude jaar ten einde en
onheilspellend neemt het nieuwe zgn aan
vang voor Frankrijk. Het zou evenwel
dwaasheid zijn ii de Panama-schandalen den
ondergang te willen zien van de republiek.
Ook deze nieuwe storm zal boven haar hoofd
heengaan zonder haar weg te rukken. Is
de groote zuivering eenmaal volbracht, die
noodig was om haar te maken tot wat zij
moet zijngeen plutocratische
hiërarchie maar een democrati
sche republiek, dan zal men te meer
den moed en de kracht waardeeren, waar
mede zjj aan het werk toog om dezen
Augiasstal op te ruimen. Een reuzenwerk
waarvoor andere moderne staten in hun
eigen midden terugdeinzen.
Met den „nieuwen koers" is het Duitsche
rijk gestuurd naar een ernstig conflict, dat
dreigt tusschen regeering en parlement
zwakheid bij de regeering gaat gepaard
met onzekerheid onder de burgers en een
stout optreden der uiterste richtingen. En
onderw|jl versterkt de man van den „ouden
koers" door zijn openlijke en heimelijke critiek
de oppositie tegen den monarch en diens
raadslieden. Oostenrijk blijft ten prooi aan
den naijver zjjner heterogene bestanddeelen.
Czechen, Dnitschers, Magyaren, Slaven, Po
len strijden met elkander om het behoud
hunner nationaliteit, een strijd die wel
licht eerst zal beslist worden raet de ontbin
ding eer Oostenrijksch-Hongaarsche monar
chie. verwisselde van ministerie,
,nmentSpanje zag een
conservatief ministerie plaats maken voor een
liberale regeerÏDg, maar is er eigenlijk in
den toestand dier rijken iets verbeterd
Ook in Grooï-Brirtanje trad een liberale
regeering op. Nog eenmaal staat de 83
jarige Gladstone aan het hoofd van 's lands
bestuur, waar hem de belofte bracht Ierland
in Home Rule voldoening te schenken voor
eeuwen lang geleden onrecht.
Van de kleinere Europeesche rijken maakt
geen ander zooveel aanspraak op onze be
langstelling als België. Moeilyk is de strijd,
door onze Zuidelijke naburen ondernomen
tegen reactie en priesterheerschappij, maar
met volharding wordt gestreden. Na lang
te vergeefs weerstand te hebben geboden,
waren de heerschende partijen ten slotte
verplicht den eisch om grondwetsherziening
in te willigenthans geldt het hun laatsten
tegenstand tegen het algemeen kiesrecht te
breken. Gelukt het niet hen lang den weg
der overreding tot inzicht in het ware heil
van het land te brengen, dan staat te vree
zen dat België opnieuw een burgeroorlog te
gemoet gaat, omdat z|jn staatslieden niet den
geest van hun tijd begrepen en tydig wisten
vr|jwillig te geven, wat hun eindelijk door
geweld wordt afgedwongen.
Maar alle binnen- en buitenlandsche
kwestiën der verschillende staten, alle po-
litek geknutsel en getwist van diplomaten
en staatslieden werden ook in het afgeloo
pen jaar weder overschaduwd door dat eene
groote, ontzettend moeilijke vraagstuk, dat
onzen tijd ter oplossing is gegeven. Gewel
dige botsingen in den vorm van werksta
kingen kwamen ook' au jaar voorwij den
ken aan de grève te Carmaux, aan de
arbeiders-troebelen in de Vereenigde Staten.
Was 1892 overigens een vruchtbaar tijd
perk op sociaal gebied Hier en daar is
er gearbeid aan een hervorming onzer maat
schappelijke instellingenaan een verbe
tering van het lot der arbeidende klassen, maar
hoe weinig is er tot stand gekomen, hoe bitter
groot is alom de armoede, het gebrek, de hon
ger hoe neemt de zedelijke en materieele
ondergang der massa's toe welken ruimen
en vruchtbaren akker vinden de vrienden
van wanorde en revolutie ter bewerking,
waar de heerschende klassen tijdig verzuim
den te zaaien en te oogsten.
Het is waarde nieuwe ideeën winnen
veld; de zelfzuchtige leer van het indivi
dualisme, dat zijn slotsommen in overeen
stemming maakte met de lessen der natuur,
begint aan overtuigingskracht te verliezen
en een menschlievender theorie breekt zich
baan. Ze vangen aan iets van merkwaardige
fossielen te krijgen, de vreedzame lieden
die in het welbehagen van eigen bezit de
leer huldigen, dat er noodzaketijk altijd
armoede en gebrek moeten zijn dat de strijd
om het bestaan in zgn tegenweordigen wree.
den vorm een eisch in het menschenleven
vormtdat ongelijkheid de eenige en ware
prikkel voor de energie van den mensch is.
Het bewustzijn integendeel dringt meer en
meer door, dat de economisch zwakken recht
hebben op bescherming, en iedere man en
iedere vrouw aanspraak kan maken op
voldoende voeding, woning en kleeding in
ruil voor hun arbeid.
Het iaar 1892 is geëindigd en het jaar
1893 begint met de van alle kaDten toe-
stroomende tijdingen over de steeds toenemen
de werkloosheidnog altijd groeit het aantal
menschen aan, die over dag geen voedsel
vinden om hun honger te stillen en 's nachts
geen legerstede om er het uitgeputte lichaam
op neer te strekken. Voor deze rampza
lige wezens is zelfs in den slaap geen ver
getelheid te vinden van het onuitsprekelijk
lichamelijk en zielel|jden. i n onderwijl
vragen de regeeringen altijd weer nieuwe
millioenen voor leger en vloot en de par
lementen staan deze millioenen bereidvaar
dig toe zonder dat er door regeering of
vertegenwoordiging gevraagd wordt, of dit
geld geen betere bestemming kon vindeD,
of het geen gezonder vruchten voor onze
maatschappij zou kunnen dragen? Is het
niet de hoogste tijd de heerlijke resultaten
der wetenschappen, in onze eeuw geoogst, te
gebruiken tot bevordering van het algemeen
welzijn, in plaats er roem op te dragen dat
zij strekken tot het uitvinden van de snelst
moordende oorlogswerktuigen
Ja, vast moet het vertrouwen op een
betere toekomst zijn om niet bij het heden
te vertwijfelen. Op den tijd van strijd en
haat, die wederom achter ons ligt, zal een
jaar volgen met denzelfden strijd, met nog
meer haatonverzoenlijk zal de eene mensch
tegen den ander krijg voeren ter wille van
een grooter aandeel in de macht en het
geluk, dat de wereld hem biedtter wille
van het bescheiden aandeel, dat ook de
ander in dat geluk en in die macht ver
langt. Waarom die onderlinge strijd Om
dat de eene meent door geboorte, door stand,
door fortuin, in éen woord door het toeval
recht te hebben op meer genot, op meer
geluk dan zijn medemensch, maar deze,
zich z|jn menschzijn steeds meer bewust,
eischt op zijn beurt deel te nemen aan de
vreugden des levens, maakt eveneens aan
spraak op een bestaan, den mensch waardig.
O die gansche groote menschheid, hoe streeft
en strijdt zijhoe ijvert en kwelt zij zich,
en welk een hartverscheurende kreet
van naamloos lijden stijgt er uit haar midden
op, die als een aanklacht luidt tegen het ge
brekkig werk harer beschaving! Hoe lang
nog die overdadige weelde hier, dat gebrek
en dien honger ginds, wanneer meer recht,
meer gelijkheid voor allen Wanneer Als
niet langer frazen de wereld beheerschen
maar het evangelie der liefde in daden is
omgezet. Wanneer er inderdaad eindelijk
naar gestreefd wordtaan het grootst
aantal menschen de gtootst mo.
gelijke mate van geluk te ver.
sc haffen.
Mocht spoedig waar worden, waarin de
70 jarige Pasteur dezer dagen bij z|jne feest
viering in de Sorbonne verklaarde vast te
geloovendat de wetenschap en de vrede
zullen triomfeeren over de domheid en den
oorlog; dat de volkeren elkander onderling
zullen verstaan, niet om te vernielen maar
op te bouwenen dat de toekomst zal be-
hooren aan hen, die het meest hsbben gedaan
voor de lijdende menschheid.
grooter, wjjl het lagerhuis het voorstel m-t
groote meerderheid had aangenomen.
Volgens de berichten uit Buenos-Ayrea
heerscht aldaar groote vrees voor een nieuwo
omwenteling. Vrjjdag ochtend zijn een aantal
politie-agenten en pompiers in hechtenis ge
nomen. Er liep een gerucht door de stad, dat
een complot was ontdekt ten doel hebbend
Buenos-Ayres aan vier hoeken in brand t
steken.
De regeering heeft een zaakgelastigde naai
de provincie Correntes gezonden. Zij lioopti
dat vóór zjjn aankomst de oneenigheden niet
tot een ernstig conflict hadden getetd. Nabij
Goya hadden echter reeds schermutselingen
plaats tusschen voorgeschoven posten.
Het congres is gesloten.
Burgerlijke stand..
Van 2431 December.
Vlissingen.. Ondertrouwd J. Toutenhoofd,
jm. 27 j. met P. Molhoek, jd, 28 j.
Getrouwd: C. de Rijke, ja netJ.de
Bree, jd. 20 j. W. Hagenaars, jm. 25 j. met
A. C. Slootmans, jd. 27 j. G. X. F. E. Alleb
jm. 22 j. met M. Streefkerk, jd. 10 j.
BevallenP. Schout, geb. Aamoutse, -
J. de Willigen, geb. Adamse, d. C. A. W<
geb. Louwerse, z. E. M. Goes. geb. Labr
C. J. de Prinse, geb. Blondeel, d. C. L.
geb. De Korver, d. M. J. Wak ive, geb. Mejii-
derts, z. H. C. Snoep, geb. Vi, Spanje, d. C.
Krijger, geb. Adriaanse, d. M.-J. van Beusekom,
geb. Tuinman, z. J. M. E. Hakker, geb. Korft',
d, C. Korff, geb. Van den Broeke, z. (lever-1
Overleden E. Lems, d. 4 m. A. Kest, <-
van M. ten Pierik, 31 j. A. Hekelbekf
van M. Pieters, 72 j. J. Faro, ongeli
M. van der Pejjl, z. 7 m. M. C. J.
z. 3 m. J. J. A. Ghjjsels, z.
Aspeslagli, d. 7 j. O. Botting,.
Sannen, z. 10 m.
Voor het Algemeen overzicht zie men
het Bijvoegsel.
Beknopte MiededLeelingen.
Volgens bericht uit St. Johann a. d. S.
bedroeg het aantal werkstakende mijnwerkers
in het Saargebied Vrjjdag ruim 11.200.
In Lancashire duurt nog steeds de groote
werkstaking onder de katoenspinners voort,
doch men verwacht thans spoedig het einde
ten gevolge van de stjjging derkatoenprjjzen.
Tusschen patroons en arbeiders wordt onder
handeld over een vermindering van het loon
tot de handelsomstandigheden verhooging toe
laten.
Het bericht, dat dr Brouardels rapport
over de oorzaken van den dood van baron de
Reinach zou luiden dat geen sporen van ver
gift waren gevonden en de Reinach zjjn
natuurleken dood zou zjjn gestorven, blijkt
onwaar te zjjn. Het onderzoek is nog niet
gesloten. De chemici Schützenberger en Vil-
liers zjjn met nieuwe analyses belast.
De duistere dynamiet-mannen zetten hun
werk in Ierland voort. Vrjjdag werd m een
nauwe gang naast de kapel van Rathmines,
een der grootste gehouwen van Dublin, een
pak met twee pond mjjnkruit gevonden. Een
lont was niet aan het pak verbonden.
Namens hun regeeringen hebben de gezan
ten van Engeland en Italië te Sofia bjj den Boel-
gaarschen minister van buitenlandsche zaken
stappen gedaan, die echter een zuiver vriend
schappelijk karakter dragen, om de regeering
van het vorstendom een herziening der grond
wet te ontraden.
Een voorstel tot wjjziging der grondwet,
strekkende om de kolonie Queensland in twee
zelfstandige provincies te verdeelen, is tegen
alle verwachting door het hoogerhuis dier
kolonie verworpen.
Da opgewondenheid ovcj; dij besluit is te
Graanmarkten iz,
IJzendijee, 31 Dec. Ter gra a mark t
van heden was de aanvoer ruim m<~ i erkten
omzet. Haver en gerst vonden iets -dere
vraag.
Men besteedde voor jarige tarwe
fa nieuwe 5.75, 6.— a
ƒ6.25; jarige rogge nieuwe dito J 5.
ƒ5.10, a jarige wintergerst
a nieuwe dito 4.25, J 4.40 a 4.50
jarige zomergerst a
nieuwe dito ƒ3.75, ƒ4.— a haver
f 6.40, 6.50 a 6.60paardenboonen 5.75,
5.90 a 6.— groene erwten 7.
j 7.25 a koolzaad a
kanariezaad
Axel, 31 Dec. Ter graanmarkt vu
heden waren de prjjzen als volgt: oude tarwe
ƒ7.— a/ 7.25; nieuwe tarwe j 7.50 a ƒ7.75;
rogge ƒ4.80 a j 5.wintergerst ƒ7.a
7.10zomergerst ƒ6.— a 6.25; haver
j 6.50 a 6.75erwten 8.-- a 8.50
paardenboonen 7.a 7.25; koolz; <d
a vlas a per
gemet. Boter ƒ1.20; eieren i .80.
Anis erdfu
SiaatsleenlB^ea.
NE DERLAND. pCt. Bedrag atukki 3.
T.
Z.R.
ZB,
Uwrt, IX. W Sch. 2% f
dito dito 3
dito dito 3% ti
dito übl8% tl
HO NG ditogoudl. 5
ITALIË la».'CO 81 5
OOSTENRIJK Obl.
Mei-Nov. 6
dito Jan.-Juli 5
dito dito Goad 4
POLEN.übl.S.'44 4
PORT. O. B. 63/81 3
.uto dito 1888/89 4%
RUSLAND. Cert.
Ins. 6e 8. '61
dito dito 2e i 5
dito dito 8e t 6
dito '80 gec. dito 1
dito 1889 dito 4
Obi. 1. 1867/69 4
üert. v. B. Aegn. 6
dito 1884 goad 6
SPANJE. O.B.Per fl*
t- b u. Perpet. 4
TURKlJE.Gepri?. 4
Uecv. terie 1).
dito dito C.
EGYPTE O.L.1876 4
dito »p. dito 1876 8%
BRAZILIË. Obl.
Louden 1883. 4l/g
dito 1879. 4%
dito Obl. 1889 4
VENEZUELA1881 4
ÏOOO
LOOU
H lOlio
iOOO
100
Lïr. 100-1000Ö
1000
1000
200-1000
50u
110
20
100
100-1000
100-1000
12--62a
126
20-100
1000
125-1000
Peg. 1000-240 i
Pr. 600-250 0
500-251
20-1000
20-1000
20-100
20-100
100
56/8 112.10
R.
PR.
GR.
fr.
ii
6u va
621/,
911/8
92
mu
61%
9,)f>/s
919/jfl
95%
21%
317/g
8U%'
983,4
100-500
68%
84%
81V*
881/4
84%
dndnstrleele eu ■Tlnamcteele
ondernemingen.
NEDERLAND. pCt.
N Haad.-£laeb.
Ajutd. reicostre 5 f 100Ö 1333/4
