N°. 280. 135° Jaargang. 1892, Zaterdag 26 November. Middelburg 25 November. Een praatje over sprookjes Deze courant y er schijnt d a g e 1 Q"k a met uitzondering ran Zon- en Feestdagen! Prfli per kwartaal in Middellurg en per post franco f 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel.1 Bij abonnement lager] Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte] Telephoonnommer 189. f EUlJ-LILT ON Regeerin gsantwoord. De minister van oorlog en de Tweede kamer. 1DDELBI1RHE (III RANT. The»m«meler, Middelburg '25 Nov. 8 u vm 43 gr. a. 12 u. 47 gr., av 4 u. 46 gr. F. Verwacht O. wind Agente» te Ylissingen: P. G. m Vit Mmtdaoh tc Zoon, te Goes A. A W Dollakd, te Kruimngen: F. v. d.Pkijl, teZierikzee: A.C.DBMoou, teTholen: W. A. j Advertentlft» va* NrEUWMTHTOjrijr en te TernenzenM. ds Jones. Verder nemen alle portin*toren en boekhandelaren abonnementen en advertentië» aan, evennis da I moeten des namiddags te éém nw advertentie-bnrean's van Nijoh Vah Ditkar, te Rotterdam, DK Giba Bilibvabis, te Gravenbage, en A. de la Mak Azk., te Amsterdam. i aan het bureau besorgd zjjn, vrille» Hoofdagenten voor het Buitenland: te Pargs en Londen, de Compagnie générale de Publioité étrangère G. L. Daube Cn., Jobs F. Jomu, opvolger. zg des avonds nog worden opgenomen Donderdagavond behandelde de kiesvereeni- ging Burgerplicht te Amsterdam versohillende moties, die, naar aanleiding van een vroeger door den heer mr H. Goeman Borgesius aldaar gehouden bespreking der kiesrecht-ontwerpen, waren ingekomen. Die van de heeren Levy, prof. Spruyt en J. Verslujjs, reeds door <~ns medegedeeld, werden achtereenvolgens verworpen en ten slotte de volgende motie, dia door het bestuur wae voor- gastfld, met groote meerderheid van stemmen en spplaus aangenomen. Dese motie luidde »Da kieavereenijing Burgerplichtdie uit breiding van kiesbevoegdheid in haar program beeft guso breven, van meening, dat da regeering terecht eene kiesregeling beeft voorgedragen, waarb,] de Jtietbevoegdneid wordt uitgobroid tot de ruimste grenssn, welke art. 80 der grondwet toelaat, zioh vereeniger de met de strekking van het pra; advies van het bestuur der Liberale Unie vartrouwt, dat door gemeen overleg van '.regeering en Staten-generaal de ingeuiende wetsontwerpen too noodig met wijzigingen, de hooidsaak niet rakende tot wet sullen "worden verheven." De Held. Ct. ontving van den beer Vennekool bet volgende sobrjjven Mijnheer de Redaoteur 1 Het mot mg ge beurde in lndié heeft sioh ni't toegedragen sooals uw beriohtgever verklaart: wel zjjn de 'mg in den mond gelegde woorden om een duel te weigeren juist. Met het publiceeren van een onjuiste toedracht der saak berokkent gjj mg in zedeljjken sin groot nadeel, (laaide minister van marine mg tjjüens eene audiëntie 'had laten doorschemeren, mg wel te willen beipen als er een betrekking open kwam en nu Z.Exo's sympathie aanmerkeljjk bekoeld aal sgn. Zoo scuat «oor mg niets anders open dan naar een burgerbetrekking te dingen en 'a muit wel weten boe kolossaal moeiljjk 't is, ■in den te^enwoordigen tjjd iets te krjjgen. »U soudt mg verplichten, M. d. R., met de «opname deser regelen inuweerstuitkomend blad. Met de meeste achting, Uw dienstw. dr. W. G. YENNEKOOL". Da redaotie der Held. Crt kat hierop volgen: Het sou ons seer leed doen den heer V. in $febig opsioht nadeel te hebben gedaan door tmso publioatie, te meer daar wjj niet op een los praatje zjjn afgegaan, dooh eerst, na her haaldelijk te hebben geïnformeerd naar de ware toedraoht der saak, opnamen wat-onze berioht gever, volgens sgn stellige versekt ring, van den beer V. zeif baa vernomen. De heer Y. stemt eobter toe, dat de hem in den mond gelegde woc'tden om het duel te weigeren juist rjjn. Jamm v de beer Y. niet verder is gegaan en de Ware toedracht der saak heeft medege deeld, dan' ^0a Publiek oordeelen. Wg kunne achter niet denken, dat de open baarheid, die wg aan de zaak hebben gegeven, den hser V. zid-jljjk kan benadeelsn. Uit betgeen in zjjn schrgven daarop volgt, nl. dat Z. Exc. bet heeft laten doorschemeren wel gesiad te zgn hem te helpen als er een betrekking open kwam, meenen wg te moeten afleiden dat dt hr Y. bedoelt benadeeling in Btoffeljjken sin, maar wg kunnen nöcb mogen aannemen, dat Z. Exc. in die pub ioatie van ons artikeltje aanleiding sou kannen vinden dat nu niet meer te doen. Benadeeling zedeljik is totaal onmogelgk. Juist de redenen van weigering van bet duel sullen den heer Y. in de schatting van elk weldenkend menscb hooger doen rgsen. Of de hr V. in sgn geval den rechten weg inslaat met te zwggen,betwijfelen wg ten zeerste. Men moet o. i. ook aan zgn collega's denken, die voor betzelfde blootstaan, indien aan der- geijjke hand lingen geen einde wordt gemaakt, In de avoadsitting van Donderdag werd bet debat over de Indische b*grooting voortgezet bjj den post voor de koffie. De minister van koloniën bleef zgn inge nomen standpunt handhaven. In 't eigen belang der inlanders behoort bjj de koffiecultuur met de grootste omzichtigheid te wor Jen geh ndeld en voor de Minabassa dient ae verlichting van andere lasten vooraf te gaan aan de toelating der verplichte levering, die de minister in beginsel voorstaat. De heer Hintsen wijzigde sgn amendement zéo dat nu de post voor de koffieproef op Java met 1.190.080 wordt verminderd. Hat doel is, den hoofdinspecteur en den adviseur uit 't regeeringsvoorstel te doen vervallen. De heer Tgdens juichte de motie-Yan Houten t,n het amendement-Kiels tra (voor de Minahassa) toe als treffende getuigenissen voor het belang in de toekomst van den inlandschen landbouwer tegenover de fiscaliteit van den minister en den heer Levyssohn Norman, die sleohts voor de belangen der schatkist oog hebben. De heer Geertiema stelde als motie voor de wensohelgkheid uit te spreken dat het koffie- monopolie in do Minahassa ver "alle, waarna de heer Kielstra akte, nemende van 's miaisters verklaringen, zgn amendement om 2 ton te schrappen, introk. De minister bleef, in afwachting van de Indische adviezen, ook de motie voorbarig achten. De heer Schimmelpenninck v. d. Ojje ver klaarde dat hg en zjjne vrienden slechts op de gronden des ministers tegen de motie Geertsema zouden stemmen. De motie-Yan Houten word aangenomen met 35 tegen 29 stemmen. Dia van den heer Geertsema werd aangenomen met 42 tegen 24 en het amendement der com missie van rapporteurs (aanstelling van e9n wetenechsppelgk adviseur voor de koffiecultuur benevens sgn adjunot en inkrimping van het orodiet voor maatregelen in vt belang der koffiecultuur tot 4 millioen) met 46 tegen lb stammen. Bjj de afdeeling onderwijs enz. betuigde de Keer Donner dank voor de voorgenomen reor ga:, iaat ie van de proteatantsche kerk in Iudig maar opperde eenige bedenkingen tegen het daartoe s'rekkende reglement en vrceg dringend recht van bestaan voor de andere proteatantsche kerken in Indië. Met de hem door deu minister ter inzage aangeboden stukken was hjj niet tevreden. De heeren Sanders, Kielstra en Ksrdjjk be. spraken de voorgenomen reorganisatie van het inlandsch oaderwjjs in verschillende zin bunne opmerkingen gaven den min. aanleiding zjjne voorstellen nader toe te lichten. Eenige wenken van den heer Boel omtrent subsidiën aan wees huizen zou de min. overwegen. Omtrent den sari der steenkolen van het Ombiliënveld gaf de minister den heer Van Beu- ingen geruststellende verklaringen. Jaarljjks ■al nit de over te leggen rekening duideljjk blijken het in de kolen-exploitatie gestoken kapitaal. Het debat werd bjj art. 73 tot heden (Vrjjdag) te 11 uren verdaagd. Aan de Tweede kamer zgn elf wetsontwerpen aangeboden ter bekraohtiging van provinoiale belastingen in Z-eland, Noort-Brabant, Gelder land, Zuid-Holland, Utrecht, Friesland, O vergeel, Groningen, Drenthe en Limburg. Behalve in Z eland, Noord-Brabant, en Noord- Holland en Groningen zullen in al de genoemde provinciën een gelijk getal opcenten op de grondbelasting geheven worden als voor 1892 is toegestaan. Yoor Zeeland en Noord-Brabant worden zjj verhoogd met 4 en 2 en voor Noord-Ho'land verlaagd met 1. Daarentegen wordt in laatst, genoemde provincie bet aantal opoenten op de personeels belasting met 1 vermeerderd. Yoor Groningen wordt he aantal opoenten op de grondbelasting voor de gebouwde eigen dommen en op de personeele belasting met 24 verhoogd. Aan den he r P. J. Reajjmakers, ambtenaar bjj de rjjkstelegrafen, die met vele anderen geroemd werd als candidaat voor de Tweede kamer in het district Zevenbergen, is, op zjjne aanvraag, door aen minister van waterstaat tt kennen gegeven, dat het beheer vau een tele graafkantoor niet geljjktjjdig kan geschieden met de waarneming van het lidmaatschap der Kamer, zoodat hem, ingeval hjj gekozen werd, geljjk gebruikelijk is, verlof zou worden gegeven op half traktement. DOOR F. NAGTGLAS. Wanneer de Wintermaand nadert, de dagen sop zt)n kortst raken, vochtige najaarsnevel» als half doorzichtige sluiers zweven over het kale land, de ontbladerde boomen spookgestal ten schijnen ia deu mistin de steden het klokkenspel geheimzinnig klinkt van door damp onzichtbare torens, en de gaslantarens breede, toode, glinsterende streepen werpen over de vochtige, glibberige straatsteenen, dan komt in ons uoorderland de tijd der sprookjes aander korte vertellingen, liefst gehoord in 't stille, rustige schemeravonduur. Die kindervertellin gen spelen een opmerkelijke rol, en wel te meer, naarmate het familieleven frisoh en ge- 20nd is, wat in onze dagen hier en daar nog wel wat te wenschen overlaat. Er zijn men sehen, die niet van verdichte verhalen bij de opvoeding huuner kinderen willen weteo, die oordeelen dat men den kleinen slechts nuchtere waarheid en dorre feiten moet meedeelen, maar dezulken (ik kan bij ondervinding spreken) j^omen meestal bedrogen nitzjj vergeten, dat de verbeeldingskracht een der machtigste elementen is vau den menschelijken geest, dat de natuur sterker is dan de leer, en dat wat groei heeft zioh niet kluisteren laat. Door een dergelijke opvoeding verdrijft men de kleinen reeds vroeg uit het heerlijke paradijs der jeugd eu wie te korten tijd kind blijft, groeit maar zelden tot een goed mensch op. Er is iets treffend schoons in het gezicht eener moeder, die haar kind sprookjes vertelt, en ik ken geen lieflijker tafereel dan zulk een kleine, die met ingehouden adem en fonkelende oogen aan de lippen der moeder hangt. Het is zes en zestig jaar geleden, maar het staat mij nog zoo duidelijk voor alsof het pas gebeurde, dat ik, op den schoot eener lieve oudste zuster, luisterde naar de vertelling van Gulliver en zijne ontmoetingen bij de Lilliputters. »'K hoor het nog, dat zoet vertellen, waarnaar 'f kinderhart eteede vraagt „En dat beurtlinge vrees en blijdschap huiverend door de zenuw jaagt.' Toen ik diezelfde vertelsels dezer dagen aan mijn vierjarig kleinzoontje deed, bemerkte ik, hoe die oude sprookjes, met haar boute afwis seling en aangrijpende tooneelen, nog altijd den elfden diepen indruk maken in het kinder lijk gemoed. Onze Hildebrand heeft terecht gezegd, dat „een goed sprookje nooit verveelt, zoomin als een groen grasveld vol boter bloemetjes en madeliefjes, waarop bet dan ook ambtenaren worden aangesteld. De bibliotheek van hit Statistisch instituut zal naar die bureaux worden overgebracht, en ook de bibliotheek van de ontbonden commissie voor rjjksstatiatiek (1861) zal ter beschikking van de commissie worden gesteld. Volgens het U. li. heeft genoemde commissie uit haar midden eene oommissie benoemd, die onderzoek zal instellen naar het schoolverzuim. O. m. is tot lid dier commissie benoemd de heer R. v. Zinderen Bakker te Kortezwaag (Fr.) Tevens zal de centrale commissie onderzoek doen, welke bedrjjven sohadeljjk zgn voor do gezondheid, en zal zjj aan amotenaren van den burgerlijken stand het verzoek riohten, om bg aangifte bet bedrgf van de overledenen in de akte te vermelden. De Centrale Commssie voor de Statistiek is Dinsdag door de minister van binnenlanJsche zaken in de Trèree-zaal geïnstalleerd. De minister hield bg die gelegenheid een vrjj uitvoerige rede, waarin hg aan de hand der geschiedenis de beteakenis van de ins'elling der Centrale commissie uiteenzette. Na het vertr'k vau den minister werd terstond, onder presidium van mr baron Van Versohuer, de eerste algemeene vergadering gehouden. Een reglement van orde is vastgesteld en er ?gn suooommissies benoemd tot voorbereiding van de onderwerpen, waarover van wege het Departement van algemeen bestuur adviezen zgn gevraagd. De bureaux voor do Commissie zullen zoo spoedig mogeljjk worden ingericht. Onder den secretaris, mr Verrjjn Stuart, zullen enkele inderdaad eenigszins gelijkt." Maar bet moeten goede sprookjes zijn, en er zijn er niet weinige, welke, naar mijne be.cheiden meening, een geüsurpeerde reputatie hebben. Roodkapje Klein DuimpjeBlauwbaard en zelfs sommige der beroemde vertelsels van de gebroeders Grimm zullen ongetwijfeld door kinderen worden aangeboord met opengespalkte oogen en met kloppende barten, maar dergelijke gruwelijke moordtooneelen van afgrijselijke misdadigers, en ontaarde stiefmoeders (alsof een stiefmoeder menigmaal niet edeler was dan een echte moeder), prikkelen al te sterk de licht bewogen kinderlijke verbeelding, en laten door gaans meer angstwekkende dan weldadige in drukken achter. Het is grooter kunst dan menig een denkt, om goede sprookjes te schrijven, welke vroolijk, geestig en vol gezonden levens lust zijn, frisch als de bloemen des velds en vrg van kamerlucht en broeikas-ontwikkeling De geest van kinderen is geëigend voor ver dichting en ziet de wereidsche dingen niet met den helderen blik des verstands, maar bekleedt alles met 't rooskleurig, schitterend gewaad der fantasie. Wanneer ik mij wel herinner heb ik een soortgelijk onderwerp eenige jaren geleden in de Middelburgsche courant besproken maar ik vond aanleiding om er thans op terug te komen, door een paar sprookjes (voor kleine kinderen) dezer dagen bij de Gebroeders van der Post te Utrecht in bet licht verschenen Het éene, getiteld Klein kleutertje, is een be- TWEEDE KAMER. De regeering, antwoordende op de alge meene bes j houwingen, verdedigt zich tegn het verwjjt omtrent onvoldoende werk zaamheid op het gebied der wet geving, wjjst op den arbeid, waarmede de Kamer thans ia overladen, en tevens op de lioodzakelgkbeid om ook op wetgevend gebieu eene geregelde en ordelgke verueelmg en volgorde van den arbeid in acht te nemen, ter verzekering v.s eene behoorjjjfce afdoening. Meer bepaalaeljjk wat den minister van oorlog betreft, wgst de regeering op de dooi hem ingediende en aangekondigde wetsvoor- oraohien en op de inmiddels door hem geno men maatregelen in het belang van het leger en van eene gemakkelijke en spoedige mo bilisatie. Naar het cordeel van de regeering moet het kiesrecht voor de gemeenteraden in ver band worden geregeld met een herziening van de gemeebtewet, waarbjj oe regeling van het plaatselijk belastingstelsel, welker aooger gewicht de regeering erkent, vanze.i op den voorgrond zal treden. In hoever net mogelyk is de opbrengst der invoerrechten, zonder vernooging van het tarief, te doen toenemen, wordt nog onder zocht. In gereedheid worden gebracht de wets voorstellen rot verzekering van gezondheid en vuiligheid van volw<<ssen werklieden in fabrieken en tot regeling van het reohi van onteigening. In voorheieiding is nogde voorziening in het lot van oude en verminkte werklieden. Met betrekking tot de indeeiing bjj de ver schillende departementen van de belangen van den Landbouw in verband met net lana- ouwonderwgs en het landbouwDedrjjf wgst de regeering erop dat deze onderwerpen nood wendig bg velschillende departementen mueten worden benanaeld. Ten aanzien van de zaken van socialen aard, bljjft ae regeering bg haar verleden jaar ontwikkelde zienewgze, zoodat de bemoeiing in de aroeiderswetgeving ojj Waterstaat, Hanael en Kijierheid bljjft. Ge regeering bette het haar plicht geacht de werking der sociale wetgeving in België, Dniischland enz. in de dugeigkscha praztgk in loco te doen nagaan, teneinde zich up verschillende wjjzen alle ïnliontingen te ver strekken, weike voor dezen gewiohtigen arbeid van dienst zouden kunnen zgn. Met betrekking tot het eindcjjfer der Staatsbegrooting wgst de minister van financiën erop, dat van het uoogere bedrag rgmd vertelsel van een jongetje, dat alléén uit wandelen gaat, vlinders naloopt iD het bosch, aan het dooien raakt, in een moddersloot valt, door een boer wurdt gered en, tehuis gebracht, van een hardhandige moeder een duchtig pak krijgt, waaruit de zedeles wordt getrokken Ja, klein kleutertje I Dat heb je wel verdiend Ik, zou maar niet meer reizen, Ydór dat je groot bent, vriend. Het andere boekje heet Elsje bij devisschen. Deze grappige vertelling zal zeker door de kinde ren met gespannen aandacht worden aangehoord Elsje staat aan het strand te peinzen, hoe het onder water veel mooier zal zijn dan op het land. Een vischje vertelt haar, dat zij een groot moeder heeft, die tooveren kan; en een oude viscb, met een neepjesmuts op en een bril, komt te voorschijn en maakt Elsje tot een vischje. Zij ziet nu de wonderen van de diepte, vreemde schoone planten en bloemen, veelkleurige horens en schelpen en klippen, hooger dan een buismaar ook menig vreemd gedierte en schrokkige visschen, en het einde is dan ook, dat zij door een grooten kabeljauw wordt op geslokt; maar deze wordt op zijn beurt door een visacher gevangen en aan Elsje's moeder verkocht. Groote ontsteltenis toen deze een stemmetje hoort in het binnenste van den visch; en de vader, die komt toeloopen, weet niets beter te doen dan den kabeljauw weer in 'zee (e werpen, waar bet dier in zjjn val op van 4,963.535, feiteljjk sa aftrek van uit gaven, als gevolg van weltaljjke maatregelen eu van reeds ondernomen openbare werken, slechts een bedrag van 1.800.000 bljjit, waar van nog 2/3 komt voor het materieel der zee macht, welke verbetering niet mag w.rdsn uitgesteld, terwjjl ook de stelling van Amster- Jam in behoorlgke tegenweer moet worden gebraobt. De commissie van de handelspolitiek heeft geadviseerd om, met handhaving, waar noodig, van onze algeheale vrjjheid op gebied van tarief-wetgeving, er steeds in de eerste plaats naar te trachten dat de Neaerlaudsohe uandtl nergens in het buitenland bjj dien van andere landen kome aohter te staan. Dit ligt geheel inde handelspolitiek der regeering, die &g zal big ven volgen. Da regeering acht nog steeds eenheid van tga wenschelgk, maar is goenszins over tuigd dat deze bg ïnvoeri g van den Midden- Europeesohen tgd voor de spoorwegen eerder verkregen zoa worden dan bg den thans aan- gezomen^ West-Euiopeesohen tgd, tsrwjjl bg wederinvoering van den Amsterdamsohen tgd eet aan onze spoorwegbesturen onmogelijk zou woeden gemaakt, lid te blgven van den Verein der Duitsche spoorwegbesturen. Eene wetteigke regeling van den tgd aoht de regeering vooralsnog bezwaarljjk. Zjj is trouwens met noodig met het oog op de toe passing der bestaande wetten. Da regeering aoht het niet raadzaam voor alsnog ïngrgpendd wijzigingen te brengen in de siuds ruim een jaar werkende regeling, oetrekkeljjk de verpiionting bjj de aanbesteding van rjjaswerken, tot verzekering van oe onder- oazen ,tn werklieden tegen ongelukken, waarbjj mededinging van buitenlandsohe maatschap pijen met is uitgesloten. Het stellen van uergeljjke voorwaarden bg leverantiën gaat met aan- Overigens wordt een wetteljjke regeling van het geheele onderwerp voorbereid. De onderhandeling met 's Gravenhage om afstand en demping van de sloot langs den tuin van net kon. paleis, geeft uitzicht op een bevredigend resultaata »- sluiting van het Huis ten Bosob met de brandweer telegraaf zal spoeuig door de gemeente worden uitgevoerd; wegens den toestand van de leiding in den Bezuiden- noutsouen weg moest de aansluiting aan de duin w at erieiding nog uitgesteld worden. Zooals in 't kort is gemeld, is in de sfdee* lingen der kamer ojj de b.eeavoarige behan- Jtliug der begrooting van oorlog voor 1893 alles behalve gunstig gesproken over het beleid van den minister Saylïarut. Verscheidene iad m gisp en dat en verklaar den daarin geen vertrouwen te stellen. Bom- migen waron versterkt in hun ongunstige mcening sedert 's ministers optreden, op grond d-t niets wezenlijks werd gedaan tot verhoo ging van 's lands weerbaarheid. Het eenigi ontwerp voor dit zittingjaar is een legerorgfr» maatie bjj de wet. Waar bljjft eehter de door dezen minister vroeger dringend noodig geoor deelde versterking onzer levende strgakraenten 7 Waar blgven zoo vele andere zaken op militair gebied De minister had met mogen optreden zonder dat hg het bewustzjjn had als hervormer te kunnen weikzaam zgn. In'usschon gaat de oruikbaarbeid van ons leger zelfs eonteruit, ook als gevolg van de talrgke en langdurige verloven, aan vele miliciens toegekend, waar door de reeds zeer bepsrkte oefening uog aan- ziealgk wordt verkort. Deze leden zouden eeu rots te bersten stoot, zoodat Elsje het ge vaar ontzwemt, Zij ontmoet nu de tooverviscb, die baar naar het strand voert en de meuschelijke gedaante teruggeeft, zoodat het kind naar huis kan snellen en door vader en moeder met vreugd ontvangen wordt. Beide berijmde sprookjes ontleenen echter vooral hare, in mijn oog niet geringe waarde aan de prentjes iu fraaien kleurendruk, en zöo fijn, zóo teeder en zóo geestig geteekend, dat zij op jeugdige harten (en hut gemoed kan zelfs tot in den ouderdom jeugdig blijven) eeu alleraaugenaamsten indruk moeten achterlaten! Toen ik het doorzichtige pseudoniem J. A. Si Z. D. K. zag, deed het mij goed met grond te mogen onderstellen, dat die keurige afbeel dingen het werk waren eener oorspronkelijk Middelburgsehe dame, en ik dacht te gelijk, hoe mijn goede, oude, geniale vriend Sohutz zich innig verheugd zou hebben, indien hij dieu arbeid van eene zijner beste en liefste leer lingen had mogen aanschouwen. Dat ik deze boekjes in Zeeland een ruim debiet wensch, behoef ik hier nauwelijks bij te voegen. Utrecht 21 Nov. 1892.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1